Opleidingsbehoefte en gebruik digitale media flitsmeting
C. Veldhuis-Van Essen
Zoetermeer , 17 juni 2014 De verantwoordelijkheid voor de inhoud berust bij Panteia. Het gebruik van cijfers en/of teksten als toelichting of ondersteuning in artikelen, scripties en boeken is toegestaan mits de bron duidelijk wordt vermeld. Vermenigvuldigen en/of openbaarmaking in welke vorm ook, alsmede opslag in een retrieval system, is uitsluitend toegestaan na schriftelijke toestemming van Panteia. Panteia aanvaardt geen aansprakelijkheid voor drukfouten en/of andere onvolkomenheden.
The responsibility for the contents of this report lies with Panteia. Quoting numbers or text in papers, essays and books is permitted only when the source is clearly mentioned. No part of this publication may be copied and/or published in any form or by any means, or stored in a retrieval system, without the prior written permission of Panteia. Panteia does not accept responsibility for printing errors and/or other imperfections.
Inhoudsopgave 1
Inleiding
5
2
ICT-training
7
3
Veiligheid en cybercrime
9
4
Sociale media
11
5
Zakelijk gebruik van apps
15
6
Webwinkels
17
7
Houding ICT
19
Bijlage 1
Vragenlijst
21
3
1
Inleiding Het Programmabureau Digivaardig & Digiveilig heeft diverse flitsonderzoeken laten houden onder kleinere MKB-bedrijven. Bij iedere flitsmeting is een actueel of relevant aspect rond digitaal ondernemen aan de bedrijven en ondernemers voorgelegd. Met de uitkomsten van het onderzoek wil het programmabureau in de eerste plaats meer aandacht genereren voor het belang van digitale vaardigheden binnen het MKB en de Zzp’ers en voor de winst die ondernemers kunnen behalen met digitaal ondernemen. Daarnaast wil het Programmabureau door het publiceren over de uitkomsten van het onderzoek meer aandacht in de media voor de Digivaardig & Digiveilig activiteiten verkrijgen. O p ze t v a n he t on de r zo ek De onderzochte populatie wordt gevormd door het MKB met minder dan 50 werkzame personen. Per keer worden netto 500 ondernemers ondervraagd, waarbij zowel Zzp’ers als ondernemers van zeer kleine, kleine en middelgrote bedrijven voldoende in de onderzoekspopulatie vertegenwoordigd zijn. Het onderzoek behelst een kort telefonisch onderzoek onder een steekproef van netto 500 ondernemers in het MKB tot 50 werkzame personen. Er is een ste ekproef getrokken voor de klassen; 0 werknemers in dienst (Zzp’ers), 1-4 werknemers, 5-9 werknemers, 10-19 werknemers en 20-49 werknemers. Er is zorg gedragen voor voldoende respons per grootteklasse om analyse naar grootteklasse mogelijk te maken. Voor het eerste gedeelte van de analyse, namelijk over de gehele steekproef 0-49 werknemers, zijn de resultaten naar klassengrootte gewogen waardoor de uitspraken representatief zijn voor bedrijven tot en met 49 werknemers. De sectoren overheid en zorg zijn buiten dit onderzoek gehouden. De uitsplitsingen naar grootteklasse betreffen ongewogen resultaten, die alleen representatief zijn voor de desbetreffende grootteklasse.
5
2
ICT-training In 18% van de kleine bedrijven volgt men ICT-training De geïnterviewde bedrijven gebruiken tenminste één van de in tabel 2.1 genoemde middelen voor ICT. Het zal in de praktijk nog zelden voorkomen dat een ondernemer, Zzp’er of bedrijf geen van deze middelen gebruikt. Naarmate bedrijven groter zijn, worden er meer ICT-middelen ingezet. Zo gebruikt 14% van de Zzp’ers bijvoorbeeld geen PC. tabel 2.1
Gebruik ICT-middelen in het bedrijf
Middel
Ja
PC
89%
Laptop
66%
Smartphone
64%
Tablet
60%
Bron: Panteia, 2014
In slechts 18% van de bedrijven tot 50 werknemers volgen ondernemer en/of werknemers wel eens een cursus, training of opleiding voor het omgaan met deze apparatuur en de daarop geïnstalleerde software en programma’s. Dit percentage varieert naar grootte klasse, hoe groter het bedrijf des te vaker er trainingen worden gevolgd. Voor Zzp’ers geld dat 14% wel eens een ICT -training volgt, terwijl 40% van de bedrijven met 20 tot 49 werknemers ICT-training volgt. De gevolgde trainingen zijn vooral bedrijfsspecifiek De grootste groep noemt iets anders dan boekhouden, MS office of beveiliging van ICT-systemen. Veruit de meeste bedrijven noemen bedrijfsspecifieke software en applicaties waarin een training is gevolgd, of bijvoorbeeld training in technische programma’s zoals Auto Cad en andere ontwerpprogramma’s, en andere op primaire bedrijfsprocessen gerichte cursussen, zoals voor ERP-, CRM- systemen. Een kleine groep noemt ook trainingen voor sociale media. tabel 2.2
Op welk gebied volgt men een training, cursus of opleiding? Groep cursisten
Totale populatie
MS Office
21%
4%
Boekhouden
17%
3%
1%
0%
71%
13%
Beveiliging ICT Anders
Bron: Panteia, 2014.*Meerdere antwoorden mogelijk
Boekhoudkundige en MS Office training vooral klassikaal Van de groep cursisten die een training volgde voor boekhouden, volgde het merendeel (41%) dit klassikaal en online (37%). 22% volgde een andere methode, zoals on-the-job en één op één training door de leverancier. Bij training voor MS office volgt men vaker klassikale instructie (61%) en volgt 27% een online cursus.
7
Grote groep bedrijven heeft geen behoefte aan ICT-training Gevraagd naar waarom men geen gebruik maakt van training op het gebied van ICT, geeft 60% van deze bedrijven aan geen behoefte te hebben aan training omdat het niet nodig is. Bijvoorbeeld omdat men ICT-zaken uitbesteedt, het zelf wel uitzoekt, of al goed opgeleid personeel aanneemt. Voor 13% van de bedrijven die geen training volgt, is de reden dat er onvoldoende aanbod is voor hun specifieke bedrijfssituatie. tabel 2.3
Waarom volgt men geen ICT-Training?
Reden
Percentage
Niet nodig / geen behoefte
74%
Niet toepasbaar / praktijkgericht
13%
Tijdgebrek
8%
Te hoge kosten
3%
Anders
2%
Weet niet
4%
Bron: Panteia, 2014. *Meerdere antwoorden mogelijk
In de categorie anders, noemt men vooral onbekendheid met trainingen en cursussen als reden.
8
3
Veiligheid en cybercrime Groot bewustzijn ten aanzien van veiligheidsrisico’s Veiligheid van ICT-systemen is van groot belang voor bedrijven en ondernemers . Dit blijkt ook uit de resultaten: maar liefst 96% van de bedrijven met minder dan 50 werknemers zegt zich goed bewust te zijn van de veiligheidsrisico’s van ondernemen via het internet. Ook bij Zzp’ers is dit bewustzijn hoog (94%), bij grotere bedrijven is dit bewustzijn vrijwel 100%. In 2011 is er aan een vergelijkbare groep bedrijven specifiek gevraagd naar bewustzijn rond veiligheidsrisico’s ten aanzien van het weglekken van informatie, toentertijd lag dit percentage rond de 93%. Bedrijven blijken in de praktijk ook veel last te hebben van cybercrime, zoals: virussen, hacken van netwerken, phishing mails etc. Ru im een derde (36%) van de bedrijven geeft aan hiermee te maken te hebben gehad. Er is geen verschil in mate van voorkomen als het om grootte van de onderneming gaat. Bedrijven besteden veel aandacht aan veiligheid Er is sprake van veel veiligheidsmaatregelen die de bedrijven nemen. Zo heeft 97% een virusscanner, en maakt 91% regelmatig een back up. Ook heeft meer dan 80% van de bedrijven een firewall en/of beveiligd netwerk. Ruim 40% huurt bovendien een extern beveiligingsexpert in. Minder gebruikelijke maatregelen zijn een verbod op het gebruik van de privé tablet op het bedrijfsnetwerk (18%) en het verplicht met regelmaat moeten veranderen van wachtwoorden door werknemers (31%). figuur 3.1
Veiligheidsmaatregelen (%)
Verbod gebuik eigen tablet Wachtwoord veranderen Downloadverbod medewerkers Extern beveiligingsexpert ICT beveiligingsbeleid Beveiligd netwerk Firewall Back up bestanden Gebruik virusscanner 0
20
40
60
80
100
Bron: Panteia, 2014. *Meerdere antwoorden mogelijk
Grotere bedrijven hebben vaker een beveiligingsbeleid In de middelgrote MKB-ondernemingen (21 t/m 50 werknemers) heeft gemiddeld 80% van de ondernemingen een ICT beveiligingsbeleid. In ondernemingen met weinig werknemers (5 of minder) daartegenover heeft ongeveer de helft een ICT beveiligingsbeleid. Zie tabel 3.1.
9
tabel 3.1
Maatregelen naar grootteklasse
Maatregel
0 t/m 5
6 t/m 10
11 t/m 20
21 t/m 50
Gebruik van een virusscanprogramma
96%
100%
100%
100%
Er is een firewall geïnstalleerd
82%
83%
92%
100%
Ik maak gebruik van een beveiligd netwerk
79%
90%
85%
100%
Er wordt een back-up van de bestanden
89%
90%
92%
100%
36%
41%
50%
75%
21%
27%
23%
50%
31%
53%
67%
60%
41%
60%
54%
75%
gemaakt Alle medewerkers moeten met vaste regelmaat hun wachtwoord veranderen Het is medewerkers verboden om hun privé aangeschafte tablet via het internet of onze Wi-Fi te gebruiken We maken gebruik van een externe beveiligingsexpert Medewerkers mogen zelf geen software van internet downloaden Bron: Panteia, 2014. *Meerdere antwoorden mogelijk
10
4
Sociale media Sterke stijging zakelijk gebruik sociale media 58% van de bedrijven met minder dan 50 werknemers gebruikt sociale media voor zakelijke doeleinden, dit is een verdubbeling ten opzichte van 2012 (29%). Hoe groter het bedrijf des te vaker sociale media worden ingezet voor zakelijk gebruik. Slechts 25% zet sociale media vaak in voor zakelijk gebruik, 23% doet dit soms en 10% doet dit zelden. 42% gebruikt sociale media nooit voor zakelijke doeleinden. figuur 4.1
Mate van zakelijk gebruik van sociale media (%)
25% 42%
Vaak Soms Zelden
23%
Nooit
10%
Bron: Panteia, 2014
De bedrijven die aangeven vaak gebruik te maken van sociale media, besteden hier vrijwel dagelijks tijd aan. In de categorie soms, is dit meestal wekelijks. De resterende bedrijven die wel gebruik maken van sociale media zitten er hooguit maandelijks of minder vaak op. 42% van de kleine bedrijven gebruikt nooit sociale media, voornamelijk omdat zij hier niet de toegevoegde waarde van zien (24%), er geen interesse in of behoefte aan hebben (8%). Verder geeft men aan dat er geen vraag naar is, of dat men er nog niet aan is toegekomen. Ook geeft een kleine groep aan niet te weten hoe het te gebruiken en dat het bijhouden teveel tijd zou kosten. Gevraagd naar welk sociaal medium men zou gaan toepassen als men toch besluit sociale media in te gaan zetten voor zakelijk gebruik, antwoord 27% Facebook, 17% LinkedIn, 7% Twitter, slechts 1% Youtube, en 48% weet het niet. Facebook onverminderd populair bij bedrijven Facebook blijft met stip op nummer 1 staan qua populariteit bij bedrijven voor zakelijk gebruik. LinkedIn heeft echter een flinke inhaalslag gemaakt ten opzichte van 2012 en is inmiddels populairder dan Twitter. Ook valt de sterke stijging van het gebruik van Youtube op. Zie tabel 4.1.
11
Tabel 4.1
Welke sociale media?
Op de totale populatie
Op de totale populatie
2012
2014
Facebook
21%
41%
Twitter
16%
24%
LinkedIn
14%
37%
Youtube
1%
12%
Anders*
5 %
4%
Bron: Panteia, 2012 en 2014. Meerdere antwoorden mogelijk. *o.a. Pinterest, Google+, Instagram, Yammer, What’s app
Deze rangschikking komt ook naar voren uit de frequentie van het gebruik van sociale media door de bedrijven. Van de bedrijven die Facebook inzetten voor zakelijk gebruik, gebruikt 28% het medium ook dagelijks en 46% gebruikt het wekelijks. Voor de totale populatie aan kleine bedrijven betekent dit dat 11% dagelijks gebruik maakt van Facebook. tabel 4.2
Frequentie in het gebruik van sociale media
Sociale media
Dagelijks
Wekelijks
Maandelijks
Weet niet
Facebook
28%
46%
23%
3%
LinkedIn
23%
35%
37%
5%
Twitter
25%
43%
31%
1%
Youtube
12%
22%
61%
5%
Bron: Panteia, 2014
Twitter wordt over het algemeen intensiever door de bedrijven gebruikt dan LinkedIn, maar dat valt goed te verklaren door de aard van beide media. Twitter is snel (microblogs) aan te vullen, terwijl LinkedIn vooral als visitekaartje voor het bedrijf en medewerkers wordt gezien en gebruikt. Inzet van sociale media minst van belang voor directe verkoop De bedrijven vinden het zakelijk gebruik van sociale media vooral van belang voor het genereren van meer naamsbekendheid voor hun bedrijf en product of service, en het krijgen van meer klanten. In de categorie anders worden ook veel redenen genoemd die te maken hebben met het verstrekken van informatie richting klanten, het vinden van informatie voor het bedrijf (over concurrenten, branche-informatie, productinformatie etc.) en mogelijkheden voor netwerken. Ook noemt men in mindere mate het werven van personeel als reden en bijvoorbeeld de noodzaak aanwezig te zijn omdat concurrenten ook op sociale media zitten.
12
figuur 4.2
Het belang van inzetten van sociale media voor het bedrijf.
Meer klanten krijgen
33
49
18
Naamsbekendheid
33
51
16
Service naar klanten
19
39
Zeer belangrijk
41
Belangrijk
Traffic naar de site
17
47
34
Onbelangrijk
Verbeteren imago
14
50
36
Weet niet
Directe verkoop
8 0%
24 20%
66 40%
60%
80%
100%
Bron: Panteia, 2014.
Een vijfde van de bedrijven heeft een sociale media beleid 19% van de bedrijven met minder dan 50 werknemers heeft een sociale media beleid. Hetzij omdat zij duidelijkheid richting medewerkers willen scheppen (10%), hetzij omdat zij vrezen voor imagoschade (5%). Ruim een derde (36%) heeft een dergelijk beleid niet, terwijl sociale media wel bedrijfsmatig wordt gebruikt. 12% geeft aan hier nooit over nagedacht te hebben en 7% ziet er de toegevoegde waarde niet van in. 9% denkt dat het niet nodig is om een beleid op te stellen omdat het bedrijf weinig of geen medewerkers heeft en 2 % zegt niet te weten wat de inhoud van zo’n beleid zou moeten zijn. 6% noemt een andere reden om geen sociale media beleid te hebben. 5% weet niet of zijn bedrijf zo’n beleid heeft. tabel 4.3
Redenen wel of geen sociale media richtlijnen in het bedrijf Percentage
Nee, ik heb er nooit over nagedacht
12%
Nee, ik zie hier niet de toegevoegde waarde van
7%
Nee, ik weet niet wat hierin moet staan
2%
Nee, bedrijf is te klein of heeft geen medewerkers
9%
Nee, andere reden
6%
Ja, het moet voor iedereen duidelijk zijn wat het beleid is
10%
Ja, ik wil mijn imago niet schaden
5%
Ja, andere reden
4%
Niet van toepassing (gebruikt geen social media) Weet niet
42% 3%
Bron: Panteia, 2014.
13
5
Zakelijk gebruik van apps Meer dan een derde van de bedrijven gebruikt apps Ruim twee derde (68%) van de kleine bedrijven is bekend met de toepassingen en mogelijkheden van apps voor zakelijk gebruik die kunnen worden geïnstalleerd op tablets en smartphones. Van deze groep maakt 56% er ook daadwerkelijk gebruik van, vertaald naar de gehele populatie betekent dit dat 38% van de kleine bedrijven gebruik maakt van zakelijke apps voor op de tablet of de smartphone. tabel 5.1
Gebruikte zakelijke apps voor tablet en smartphone
App
Percentage
Mobiel bankieren
15%
LinkedIn
9%
Dropbox
7%
Adobe reader
5%
Adobe photoshop express
3%
Andere
33%
Bron: Panteia, 2014. *Meerdere antwoorden mogelijk
Apps voor mobiel bankieren zijn vooral populair gevolgd door apps voor sociale media zoals LinkedIn, in de categorie anders noemt men ook apps voor Facebook en Twitter. De ondernemers en bedrijven noemen een zeer grote verscheidenheid aan apps in de categorie ‘anders’. Te denken valt aan boekhoudkundige apps, eigen gebouwde apps voor het bedrijf, apps voor webshopbeheer; agendabeheer, navigatie, bestellen, beleggingen, valutaconvertors, Evernote, planning, urenverantwoording etc. Zakelijk gebruik van apps: gemak dient de mens De bedrijven en ondernemers die apps voor zakelijk gebruik toepassen, doen dit vooral uit gemak en om efficiënter te werken. tabel 5.2
Redenen voor gebruik van zakelijke apps
Reden
Percentage
Voor het gemak
49%
Toegang tot informatie en up to date blijven
38%
Overal kunnen werken
33%
Onderweg bij documenten kunnen
21%
Snel bankzaken regelen
10%
Anders
9%
Bron: Panteia, 2014. *Meerdere antwoorden mogelijk
15
6
Webwinkels 12% heeft een webshop Een groep kleine bedrijven en Zzp’ers heeft ook een webshop (12%). Daarnaast is nog eens 6% van de bedrijven van plan om het komende jaar een webshop te openen. Meest genoemde redenen hiervoor zijn het vergroten van het bereik (klanten) en het vergroten van de omzet. Het zijn vooral de zeer kleine ondernemingen (minder dan 10 werknemers) die het plan hebben om een webwinkel tussen nu en één jaar te gaan openen. Een webshop starten is makkelijk? Een flink deel van de kleine bedrijven, ondernemers en Zzp’ers (41%) denkt te weten wat ervoor nodig is om succesvol een webwinkel te starten als men dat zou willen. Meer dan de helft (55%) van de bedrijven en ondernemers weet niet wat er voor nodig is om succesvol een webshop te starten. Gevraagd naar welke informatie men nodig denkt te hebben antwoordt maar liefst 42% dat men alle informatie nog nodig heeft. Hele specifieke informatievragen, zoals ‘hoe regel ik betalingen’, ‘hoe word ik gevonden op internet’ en ‘welke eisen worden er aan webshops gesteld’ zijn vragen die vaak pas opkomen op het moment dat plannen voor een webshop al in een verder gevorderd stadium zijn. tabel 6.1
Benodigde informatie om succesvol een webshop te kunnen starten
Type informatie
Percentage genoemd
Alles (ik weet nog niks)
42%
Kennis over product en markt
10%
Hoe werkt het
5%
Hoe regel ik betalingen van klanten
4%
Hoe wordt ik gevonden op internet
3%
Welke eisen worden er aan webshops gesteld?
1%
Anders / weet niet
35%
Bron: Panteia, 2014
17
7
Houding ICT Praktische toepasbaarheid vooral van belang De bedrijven en ondernemers is een aantal stellingen voorgelegd om hun houding ten aanzien van ICT-scholing en het zakelijk gebruik van sociale media en mobiele apps te kunnen achterhalen. Per stelling diende men aan te geven in welke mate men het ER mee eens was. Men kon antwoorden met helemaal mee eens, eens, noch eens/noch oneens, oneens, helemaal mee oneens. figuur 7.1
Houding ten aanzien van ICT en zakelijk gebruik van sociale media en mobiele apps
Ik weet dat sociale media helpt om extra omzet te genereren, maar ik heb geen idee hoe ik het effectief kan inzetten. Ik zie nauwelijks toegevoegde waarde bij het gebruik van social media voor zakelijke toepassingen. Door apps ook zakelijk te gebruiken, biedt het ondernemers de mogelijkheid om flexibel en mobiel te werken. ICT cursussen, opleidingen of trainingen zijn alleen nuttig als ze direct in de praktijk toegepast kunnen worden.
-9
-51
-7
-46
7
-2-7
eens
60
23
63
-2 -15 11
-2
-29
-60 -45 -30 -15 helemaal eens
25
-1-10 11
ICT bijscholing is een must als je wilt bijblijven met nieuwe technologieën en innovaties ICT bijscholing is niet nodig, ik leer voldoende in de praktijk
2 19
oneens
60
13
0
43
15
30
45
60
75
90
helemaal oneens
Bron: Panteia, 2014
Het overgrote deel van de ondervraagden (85%) zegt dat ICT-cursussen, -opleidingen of -trainingen alleen nuttig zijn als ze direct in de praktijk toegepast kunnen worden. Ook is een ruime meerderheid van mening (61%) dat ICT bijscholing noodzakelijk is om bij te blijven met nieuwe technologieën en innovaties. Daarentegen vindt 56% ICT-scholing niet nodig, omdat volgens hen praktijkervaring voldoende is. 31% vindt deze scholing wel nodig. 13% staat hier neutraal tegenover. Apps voor zakelijk gebruik zorgen voor flexibiliteit 71% is het er mee eens dat het zakelijke gebruik van apps ondernemers de mogelijkheid biedt om flexibel en mobiel te kunnen werken. 11% is het ermee oneens. 18% staat hier neutraal tegenover. Gemengde gevoelens over het gebruik van sociale media Het nut en het zakelijk gebruiken van sociale media is voor de meerderheid van de ondervraagden nog niet bewezen. 53% ziet nauwelijks de toegevoegde waarde bij het gebruik van sociale media voor zakelijke toepassingen. Ongeveer een derde ziet dit wel. 15% weet het (nog) niet. 21% van de bedrijven en ondernemers is het ermee eens dat sociale media helpt om extra omzet te genereren, maar niet weet hoe ze het
19
effectief in kunnen zetten. 60% is het hiermee NIET eens. 19% staat er neutraal tegenover of weet geen antwoord te geven. Slimmerondernemenin1minuut.nl 95% van de MKB-ondernemers is onbekend met de korte online cursusessen van Slimmerondernemerin1minuut.nl. 2% heeft wel eens een aflevering van deze cursus gelezen, en 3% is wel met deze cursus bekend maar heeft nog geen aflevering ervan gelezen. figuur 7.2
Bekendheid en lezen van cursussen van slimmerondernemenin1minuut.nl
2%3%
ja, en ook een aflevering gelezen ja, maar nog geen aflevering gelezen nee 95%
Bron: Panteia, 2014.
Om welke cursus of cursussen het dan gaat, weten de meeste respondenten niet meer. Cursussen die wel genoemd worden zijn “Starten met online ondernemen in 1 minuut” en “Profiteren van Facebook in 1 minuut”.
20
Bijlage 1
Vragenlijst INTRO Goedemorgen/-middag/-avond mevrouw/mijnheer mevrouw/mijnheer, u spreekt met ... van het onderzoeksbureau Panteia. In opdracht van het programmabureau Digivaardig & Digibewust zijn wij op dit moment bezig met een kort onderzoek naar de mening van en het gebruik door ondernemers als het gaat om ICT in hun dagelijkse bedrijfsvoering. Het onderzoek duurt 8 à 10 minuten. Mag ik u hier enkele vragen over stellen? ENQ.: Vragen naar "de ondernemer/directeur, of hoofdverantwoordelijke ICT" Vraag V000 Wordt er in uw onderneming door u en/of door uw medewerkers een computer, smartphone, laptop of tablet gebruikt voor zakelijke werkzaamheden? 1: Ja 2: Nee 3: Weet niet/wnz
door naar EXPNID door naar EXPNID
Vraag V000A Als Vraag V000 is 1 Welke worden wel eens gebruikt? Is dat: "een computer" "een smartphone" "een laptop" "een tablet" 1: Ja 2: Nee 3: Weet niet/wnz Vraag V001 Volgt u of volgen uw werknemers wel eens een cursus, training of opleiding om te leren hoe deze apparatuur en de daarop geïnstalleerde software en programma’s het beste gebruikt kunnen worden om zo efficiënt mogelijk zaken te kunnen doen? 1: Ja 2: Nee 3: Weet niet/wnz
21
Vraag V002 Als Vraag V001 is 1 Welke cursus, training of opleiding is dan dat? ENQ.: Meerdere antwoorden mogelijk. Spontaan laten antwoorden. 1: Boekhouden 2: MS office 3: Beveiligen van ons systeem 4: Anders, namelijk: 5: Anders, namelijk: 6: Anders, namelijk: 7: Anders, namelijk: 8: Anders, namelijk: 9: Weet niet/wnz Vraag V003 Als Vraag V001 is 1 Hoe heeft u deze cursus, training of opleiding gedaan? 1: Online 2: Uit een leerboek 3: Klassikaal 4: Anders, namelijk… 5: Weet niet/wnz Vraag V004 Als Vraag V001 is 2 Wat is voor u een reden om geen cursus, training of opleiding te volgen ? ENQ.: Meerdere antwoorden mogelijk. Spontaan laten antwoorden. 1: Tijdgebrek 2: Kosten 3: Te weinig praktijkgericht 4: Slechte kwaliteit 5: Niet toepasbaar 6: Niet online beschikbaar 7: Alleen online mogelijk 8: Anders, namelijk: 9: Weet niet/wnz Vraag V005 Ondernemen via internet heeft veiligheidsrisico's. Bent u zich bewust van veiligheidsrisico's? 1: Ja 2: Nee 3: Wil niet zeggen
22
Vraag V006 Heeft u wel eens last van enige vorm van cybercrime? Denkt u hierbij aan hackers, internetcriminelen, malware, fishing mails, criminele virussen en/of inbreken op wifi netwerken? ENQ.: Spam mails horen er niet bij! ENQ.: malware = verzamelnaam voor kwaadaardige en/of schadelijke software 1: Ja 2: Nee 3: Weet niet/wnz Vraag V007 Heeft u een ICT beveiligingsbeleid om uw onderneming te beschermen tegen cybercrime? 1: Ja 2: Nee 3: Weet niet/wnz Vraag 008 Op welke manieren beschermt u uw onderneming tegen cybercrime? Ik noem u enkele. U kunt antwoorden met ja/nee. ENQ: Antwoord categorie NVT alleen gebruiken indien men geen personeel heeft. "Gebruik van een virusscanprogramma" "Er is een firewall geïnstalleerd" "Medewerkers mogen zelf geen software van internet downloaden" "We maken gebruik van een beveiligd netwerk" "Er wordt een back-up van de bestanden gemaakt" "Alle medewerkers moeten met vaste regelmaat hun wachtwoord veranderen" "Het is medewerkers verboden om hun prive-aangeschafte tablet via het internet of via onze wifi te gebruiken" "We maken gebruik van een externe beveiligingsexpert" 1: Ja 2: Nee 3: N.V.T. 4: Weet niet/wnz Vraag V009 Maakt u (of een medewerker) wel eens gebruik van social media voor zakelijke doeleinden? Denkt u hierbij aan twitter, facebook, linkedin, bloggen en youtube. Is dat.. 1: Vaak 2: Soms 3: Zelden 4: Nooit 5: Weet niet/wnz
23
Vraag V010 Als Vraag V009 is 1 of Vraag V009 is 2 of Vraag V009 is 3 Welke social media zet u (of uw bedrijf) in voor zakelijke doeleinden? Is dat... "Twitter"
1: Ja
2: Nee 3: Weet niet/w.n.z.
"Facebook"
1: Ja
2: Nee 3: Weet niet/w.n.z.
"LinkedIn"
1: Ja
2: Nee 3: Weet niet/w.n.z.
"Youtube"
1: Ja
2: Nee 3: Weet niet/w.n.z.
"Nog andere social media?"
1: Ja
2: Nee 3: Weet niet/w.n.z.
Vraag V010B Als Vraag V010_5 is 1 Welke andere social media? Vraag V011 Als Vraag V009 is 1 of Vraag V009 is 2 of Vraag V009 is 3 Welk zakelijk doel wilt u bereiken met de inzet van social media? Ik noem u een aantal mogelijkheden. Kunt u per mogelijkheid aangeven of deze een zeer belangrijke, een belangrijke of onbelangerijke reden is om social media in te zetten. "Naamsbekendheid" "Traffic naar de site (of apps)" "Verbeteren imago" "Meer klanten krijgen" "Directe verkoop" "Service naar klanten" 1: zeer belangrijke reden 2: belangrijke reden 3: onbelangrijke reden 4: Weet niet/wnz Vraag V012 Als Vraag V009 is 1 of Vraag V009 is 2 of Vraag V009 is 3 Is er nog een andere reden waarom u social media voor zakelijke doelen inzet? 1: Nee 2: Ja, namelijk: 3: Weet niet/wnz Vraag V011B Als meer dan 1 antwoord gegeven bij vraag 11 En welke reden is voor u het allerbelangrijkst? 1: Naamsbekendheid 2: Traffic naar de site (of apps) 3: Verbeteren imago 4: Meer klanten krijgen 5: Directe verkoop 6: Service naar klanten 7: ... 8: Weet niet/wnz
24
Vraag V013 Hoe vaak maakt u (of uw bedrijf) gebruik van
voor zakelijke doeleinden? Is dat.. 1
Dagelijks
2
Wekelijks
3
Maandelijks
Vraag V014 Hoeveel tijd wordt gemiddeld besteed aan voor zakelijke doeleinden? minuten Vraag V015 Als Vraag V009 is 1 of Vraag V009 is 2 of Vraag V009 is 3 Hanteert u social media richtlijnen voor uw onderneming of uw medewerkers? En kunt u uw antwoord toelichten 1: Ja, het moet voor iedereen duidelijk zijn wat het beleid is 2: Ja, ik wil mijn imago niet schaden 3: Nee, ik weet niet wat hierin moet staan 4: Nee, ik zie de toegevoegde waarde niet 5: Nee, heb ik nog nooit over nagedacht 6: Anders, namelijk: 7: Weet niet/wnz Vraag V016 Als Vraag V009 is 4 Waarom maakt u geen gebruik van social media voor zakelijke doeleinden? ENQ.: Meerdere antwoorden mogelijk. Spontaan laten antwoorden. 1: Zijn we nog niet aan toegekomen 2: Ik weet niet hoe ik het moet gebruiken 3: Ik zie hier de toegevoegde waar niet van 4: Er is geen vraag naar 5: Het kost ons te veel tijd om dit bij te houden 6: Ander reden, namelijk: 7: Weet niet/wnz Vraag V017 Als Vraag V009 is 4 Als u zou beslissen om social media in te gaan zetten voor zakelijke doeleinden, welke social media zouden dan het beste passen bij uw onderneming? ENQ.: Meerdere antwoorden mogelijk. Spontaan laten antwoorden. 1: Twitter 2: Facebook 3: LinkedIn 4: Youtube 5: Anders, namelijk: 6: Weet niet/wnz
25
Vraag V020 Bent u bekend met de toepassingen en mogelijkheden van zakelijke apps die kunnen worden geïnstalleerd op tablet en smartphones? ENQ.: Het gaat hier om apps die men heeft geïnstalleerd om ZAKELIJK te gebruiken om het werk te kunnen doen. Denk bijv. aan een twitter app, waardoor je heel snel een berichtje via je smartphone of tablet op twitter kan plaatsen. 1: Ja 2: Nee Vraag 021 Als Vraag V020 is 1 Maakt u gebruik van dit soort zakelijke apps en zo ja welke? ENQ: Denk aan zakelijke apps waarmee u makkelijk bankzaken kunt regelen of documenten op afstand kunt inzien en opslaan. Wat staat er zoals op uw eigen tablet of Smartphone? 1: Nee 999: Ja namelijk: 2: Dropbox 3: Mobiel bankieren 4: Adobe photoshop express 5: LinkedIn 6: Any.Do 7: Adobe Reader 9: iets anders, namelijk: Vraag V022 Als Vraag 021 is 2 of 3 of 4 of 5 of 6 of 7 of Vraag 021 is anders Waarom maakt u gebruik van deze zakelijke apps? ENQ.: Spontaan antwoorden. Meerdere antwoorden mogelijk. 1: Snel bankzaken regelen 2: Overal kunnen werken 3: Als ik onderweg ben, kan ik makkelijk bij mijn documenten komen 4: Het is makkelijk 5: Andere reden, namelijk: 6: Weet niet/wnz Vraag V023 Heeft u ook een webwinkel? 1: Ja 2: Nee 3: Weet niet/wnz
26
Vraag V024 Als Vraag V023 is 2 Bent u van plan om tussen nu en één jaar een webwinkel te openen? 1: Ja 2: Nee 3: Weet niet/wnz Vraag V025 Als Vraag V024 is 1 Waarom? ENQ.: Meerdere antwoorden mogelijk. Spontaan laten antwoorden. 1: Ik heb geen bedrijfspand nodig 2: Ik kan ben voor mijn klanten niet aan 1 locatie gebonden 3: Ik ben dan niet gebonden aan winkeltijden 4: Grote winstmogelijkheid 5: Groter bereik (online ben je in het hele land te bereiken) 6: Meer omzet 7: Anders 8: Weet niet/wnz Vraag V026 Als Vraag V023 is 2 Als u met uw webwinkel gaat starten, weet u dan hoe dat moet om dit succesvol te doen? Als Vraag V024 is 2 of V024 is weet niet Als u een webwinkel zou willen gaan starten, weet u dan hoe dat zou moeten? 1: Ja 2: Nee 3: Weet niet/wnz Vraag V027 Als Vraag V026 is 2 Welke informatie heeft u nodig om uw webwinkel tot een succes te brengen? Als Vraag V024 is 2 of V024 is weet niet Stel dat u toch een webwinkel start, welke informatie heeft u dan nodig om deze webwinkel tot een succes te maken?" 1: Welke eisen worden er gesteld aan een webwinkel 2: Hoe maak ik bekend dat ik een webwinkel heb? 3: Hoe word ik gevonden op in het internet? 4: Hoe regel ik de betalingen van klanten? 5: Hoe werkt het? 6: Alles (ik weet nu nog niks) 7: Nog anders, namelijk: 8: Weet niet/wnz
27
Vraag V028 Ik leg u een aantal stellingen voor. Kunt u aangeven in welke mate u het met deze stelling eens bent? Helemaal mee eens, eens, noch eens/noch oneens, oneens, helemaal mee oneens. - "ICT bijscholing is niet nodig, ik leer voldoende in de praktijk." - "ICT bijscholing is een must als je wilt bijblijven met nieuwe technologieën en innovaties." - "ICT cursussen, opleidingen of trainingen zijn alleen nuttig als ze direct in de praktijk toegepast kunnen worden." - "Het niet zakelijk gebruiken van social media kost je omzet." - "Ik zie nauwelijks toegevoegde waarde bij het gebruik van social media voor zakelijke toepassingen." - "Ik weet dat sociale media helpt om extra omzet te genereren, maar ik heb geen idee hoe ik het effectief kan inzetten." - "Door apps ook zakelijk te gebruiken, biedt het ondernemers de mogelijkheid om flexibel en mobiel te werken." 1: Helemaal mee eens 2: eens 3: noch eens/noch oneens 4: oneens 5: helemaal mee oneens. 6: Weet niet/wnz Vraag V029 Bent u bekend met de korte online cursussen van Slimmerondernemenin1minuut.nl? 1: Ja 2: Nee Vraag V030 Als Vraag V029 is 1 Heeft u wel eens een aflevering van de cursus Slimmerondernemenin1minuut.nl gelezen? 1: Ja, 2: Nee 3: Weet niet/wnz Vraag V031 Als Vraag V030 is 1 Welke aflevering of afleveringen van de cursus Slimmerondernemenin1minuut.nl heeft u wel eens gelezen? 1: Starten met online ondernemen in 1 minuut 2: Slimmere nieuwsbrief maken in 1 minuut 3: Een betere website in 1 minuut 4: Gevonden worden in 1 minuut 5: Online adverteren in 1 minuut 6: Locatie uitbuiten in 1 minuut 7: Webwinkel starten in 1 minuut
28
8: Betere betalingen in 1 minuut 9: Nieuwe klanten in 1 minuut 10: Zakelijk twitteren in 1 minuut 11: Profiteren van Facebook in 1 minuut 12: LinkedIn inzetten in 1 minuut 13: Je bedrijf beschermen in 1 minuut 14: Slimmer met een smartphone in 1 minuut 15: Privacy beschermen in 1 minuut 16: Werken op afstand in 1 minuut 17: Profiteren van Open Source in 1 minuut 18: Haal alles uit de cloud in 1 minuut 19: Digivaardig personeel in 1 minuut 20: Digitaal informatie delen in 1 minuut 21: 3D printen in 1 minuut 22: Big Data in 1 minuut 23: Internet of things in 1 minuut 24: Ondernemen met apps 25: Digitale administratie in 1 minuut 26: Zaken doen met de overheid 27: Weet niet/wnz Vraag V032 Als Vraag V030 is 1 en Vraag V031 is niet weet niet Welke cursus van Slimmerondernemenin1minuut.nl vondt u echt een eye opener en gaf u nieuwe ideeën en inzichten? 1: Starten met online ondernemen in 1 minuut 2: Slimmere nieuwsbrief maken in 1 minuut 3: Een betere website in 1 minuut 4: Gevonden worden in 1 minuut 5: Online adverteren in 1 minuut 6: Locatie uitbuiten in 1 minuut 7: Webwinkel starten in 1 minuut 8: Betere betalingen in 1 minuut 9: Nieuwe klanten in 1 minuut 10: Zakelijk twitteren in 1 minuut 11: Profiteren van Facebook in 1 minuut 12: LinkedIn inzetten in 1 minuut 13: Je bedrijf beschermen in 1 minuut 14: Slimmer met een smartphone in 1 minuut 15: Privacy beschermen in 1 minuut 16: Werken op afstand in 1 minuut 17: Profiteren van Open Source in 1 minuut 18: Haal alles uit de cloud in 1 minuut 19: Digivaardig personeel in 1 minuut 20: Digitaal informatie delen in 1 minuut 21: 3D printen in 1 minuut 22: Big Data in 1 minuut 23: Internet of things in 1 minuut 24: Ondernemen met apps 25: Digitale administratie in 1 minuut 26: Zaken doen met de overheid
29
27: Geen 28: Weet niet/wnz Vraag V033 Tot slot zou ik willen vragen wat uw hoogst genoten opleiding is? 1: WO (universiteit, Hogeschool, Post-HBO) 2: HBO (HTS, HEAO, Sociale academie) 3: HAVO/VWO/HBS/MMS/Gymnasium/Lyceum/Atheneum 4: MBO (MTS, MEAO, Politieschool, Verpleegsteropleiding) 5: MAVO (MULO/ULO/VGLO) 6: VMBO/LBO (leerlingwezen, huishoudschool, ambachtschool) 7: Uitsluitend lager -of basisonderwijs 8: Geen onderwijs 9: Weet niet/wnz Vraag GESL Dan waren dit al mijn vragen. Ik dank u hartelijk voor uw medewerking aan dit onderzoek en ik wens u verder een prettige dag/avond. (ENQ: Noteer geslacht respondent) 1: Man 2: Vrouw
30
