1. 2. Sturen op Overview samenhang MARIJ 3. MARIJ voor architecten 4. MARIJ implementatie
5. Architectuur processen en producten
6. Architectuur bemensing en competenties
Opleiding MARIJ Module 7 “Architectuur als stuurinstrument vergeleken met andere stuurinstrumenten”
7. Stuurinstrumenten vergeleken
Den Haag, juni 2009
Leerdoelen / doelgroepen 3 niveau’s van “leerdoelen”: 1.bewustzijn (“awareness”), kunnen adopteren en uitdragen visie “sturen op samenhang” (bestuurders op hoogste niveau’s: RvB leden[CIO’s], directieleden, SG’s, PSG’s) 1.kennis (er “verstand van hebben”) om de doeners van te kunnen aansturen, deelnemen aan architectuur-stuurprocessen c.q. de architectuurfunctie kunnen beoordelen (CIO’s, lijn- en stafmanagers, beleidsmedewerkers, strategen, auditors, management- en business consultants) 1.kunnen toepassen architectuur o.b.v. grondige kennis (enterprise architecten, domeinen informatie architecten, programma- en projectmanagers, studenten) Modulair opgebouwde cursus met building blocks, min of meer overeenkomend met de 3 leerdoel niveau’s. Doorlooptijd van bouwblokken: (+/-) ½, 1, 2, 4, 8 uur
Module 7, dia 2
Eindtermen module 7
Niveau:
•kennis genomen van …. meerdere besturingsfilosofieën en hun stuurinstrumenten en de positie van architectuur als stuurinstrument hierin. •kunnen lezen van …. de assen met behulp waarvan de positievergelijking van architectuur met andere stuurinstrumenten heeft plaatsgevonden •begrijpen van … de toegevoegde waarde van architectuur als stuurinstrument in combinatie met andere stuurinstrumenten •kunnen benoemen van ... de overeenkomsten en verschillen van architectuur als stuurinstrument met andere stuurinstrumenten •kunnen beïnvloeden … van de besturing van een organisatie door op basis van de verkregen inzichten architectuur als stuurinstrument te gaan inzetten. •kunnen interpreteren… NORA, MARIJ en Enterprise Architectuur als stuurinstrumenten •kunnen uitleggen … hoe architectuur zich als stuurinstrument verhoudt t.o.v. andere stuurinstrumenten •kunnen beheersen … •kunnen toepassen van … de gehanteerde vergelijkingsmethode op andere vergelijkbare stuurinstrumenten •kunnen begrijpen van … de bevindingen en conclusies van dit vergelijkingsonderzoek •kunnen inrichten van …. een gecombineerde toepassing van architectuur als stuurinstrument met andere stuurinstrumenten •draagvlak verkrijgen voor …een integrale benadering van meerdere vormen van besturing •kunnen toepassen van …. •kunnen opstellen van …. •kunnen maken van … •praktisch kunnen werken met …. •inzicht in de competenties om …
1
2
3
Module 7, dia 3
Onderdelen module 7 (leerdoelniveau 1,2; 2 uur) 1. 2. 3. 4.
Stromingen in besturingsfilosofieën en stuurinstrumenten EA vergeleken met andere stuurinstrumenten Bevindingen en conclusies Wat ga ik vanmiddag hier mee doen?
Module 7, dia 4
Bronnen / hulpmiddelen Bronnen: •Ordina; GEA •http://www.balanced-scorecard.nl/, een community voor BSCgebruikers •De ex ante uitvoeringsanalyse, Departementale Auditdienst (DAD) en het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum (WODC), Ministerie van Justitie, maart 2007. Hulpmiddelen: •Tekstboek: Sturen op samenhang op basis van G€A
1)
Module 7, dia 5
Module benaderd vanuit Enterprise Architecture (E.A.)
Informatie architect
Productenen diensten portfolio
Visie Missie Doelstellingen Doelen Strategie
Domein architect (Bedrijsarchitect)
(Gegevens architect)
(Proces architect)
(Applicatie architect)
Procesarchitectuur
Diensten Producten
Informatiearchitectuur
Processen Informatie
Functiegebouw
Cultuur
Organieke structuur
ICT- architect (Tech.infra architect)
Infrastructuurarchitectuur
Kernwaarden manifest Enterprise architect
Techn. Infra
Kennis
Etc…
Klant
Kennistaxonomie
Doelgroepen Module 7, dia 6
Basismodel module 7 “Architectuur als stuurinstrument vergeleken met andere stuurinstrumenten”
Module 7, dia 7
(1)Stromingen in besturingsfilosofieën en stuurinstrumenten •
Kwaliteitsmanagement : INK, EFQM, ISO, 6Sigma, etc.
•
Strategie- en beleidsontwikkeling: Scenarioplanning, SWOT-analyse, Plateauplanning, 5-krachtenmodel, EAUA, etc.
•
Strategie- en beleidsimplementatie: 7S-model McKinsey, Strategic Alignment Model Henderson & Venkatraman, EAUA, etc.
•
Performancemanagement: Balanced Score Card, BICC, etc.
•
Managementcontrol: 7S-model Peters & Waterman, INK, Objects of Control van Merchant, Levers of Control van Simon
•
Architectuurmanagement: Referentiearchitecturen: MARIJ, NORA, GEMMA, PETRA; architectuurconcepten TOGAF, DYA, GEA; architectuurstuurproducten: PgSA, PSA, architectuurchecklist, architectuurmonitor
Module 7, dia 8
(1) Stromingen in stuurinstrumenten Vertrekpunt: samenhang tussen en in zin- en vormgeving
Module 7, dia 9
(2) EA vergeleken met andere stuurinstrumenten •Toelichting op keuze •Meetlat voor vergelijking •De dichotomieën nader toegelicht •Balanced Score Card (BSC) •Toegevoegde waarde EA in combinatie met BSC •Ex Ante Uitvoeringsanalyse (EAUA) •Toegevoegde waarde EA in combinatie met EAUA
Module 7, dia 10
(2) EA vergeleken met andere stuurinstrumenten: toelichting op keuze
Module 7, dia 11
(2) EA vergeleken met andere stuurinstrumenten: meetlat voor vergelijking
Zingeving
Vormgeving
Scope
Dynamiek
Module 7, dia 12
(2) EA vergeleken met andere stuurinstrumenten: de dichotomieën nader toegelicht Zingeving Experimenteel
Conceptueel
Vormgeving Hoe
Wat
Scope Partieel
Integraal
Dynamiek Event driven
Cyclisch
Module 7, dia 13
(2) Balanced Score Card (BSC)
Module 7, dia 14
(2) Toegevoegde waarde EA in combinatie met BSC Zingeving
Experimenteel
Conceptueel G€A BSC
Vormgeving
Hoe
Wat BSC
G€A
Scope
Partieel
Integraal G€A BSC
Dynamiek
Event driven G€A
Cyclisch BSC Module 7, dia 15
(2) Ex Ante Uitvoeringsanalyse (EAUA) (Strategische)beleidsdoelanalyse Studie naar de maatschappelijke relevantie van een beleidsdoel
Beleidsdoel Beleidslogica-analyse Studie van de logica van de vigerende beleidsoplossing
formalisme
Beleidslogica-analyse
Studie van de logica van de voorgestelde beleidsoplossing
Beleidsoplossing Reactieve risicoanalyse Diagnose van oorzaken van gerezen knelpunten op reeds ingevoerde beleidsoplossing
pragmatisme
Beleiduitvoering
Praktijkanalyse
Studie naar maatregelen voor bekrachtiging beleidsoplossing Onderzoek naar maatregelen voor eliminatie oorzaken van knelpunten
Preventieve risicoanalyse Studie van risico’s en gevolgen op gesimuleerde beleidsoplossing op het beleidsvraagstuk
= ex post analyse = niet aanwezig
Module 7, dia 16
(2) Toegevoegde waarde EA in combinatie met EAUA Zingeving
Experimenteel
EAUA
Conceptueel G€A
Vormgeving
Hoe
Wat
EAUA G€A
Scope
Partieel EAUA
G€A
Dynamiek
Event driven
Integraal
Cyclisch
G€A EAUA Module 7, dia 17
(3) Bevindingen en conclusies • Bevindingen: Samenhang in en tussen zin- en vormgeving is wezenlijk aspect van sturing Verschillende strategische stuurinstrumenten met eigen specifieke waarde Er is niet één best passend stuurinstrument. Combinatie van meerdere bevordert kwaliteit van besluitvorming GEA biedt goede aanvulling op bestaande stuurinstrumenten Gehanteerde onderzoeksmethode biedt mogelijkheid tot relatief snel vergelijk EA met andere stuurinstrumenten
Module 7, dia 18
(3) Bevindingen en conclusies: op basis van positionering op dichotomieën Zingeving
Experimenteel
EAUA
Conceptueel INK
G€A BSC 7-S
4 Fasen
Vormgeving
Hoe EAUA G€A
4 Fasen
7-S
Wat INK
BSC
Scope
Partieel EAUA
Integraal G€A BSC 7-S INK 4 Fasen
Dynamiek
Event driven G€A EAUA
Cyclisch BSC 7-S INK 4 Fasen Module 7, dia 19
(4) Wat ga ik hier vanmiddag mee doen?
Module 7, dia 20
