OpenOffice Writer: Inleiding Writer OpenOffice.org Writer is een onderdeel van het pakket OpenOffice.org dat ook OpenOffice.org Calc, OpenOffice.org Base, OpenOffice.org Impress en OpenOffice.org Draw bevat. Het programma draait op een groot aantal besturingssystemen waaronder Microsoft Windows, Solaris, Linux en Mac OS X. Writer is een tekstverwerker die sterk lijkt op Word en ongeveer dezelfde functies bezit. Daarnaast kan het programma documenten opslaan in het PDF-formaat zonder dat daarvoor extra software geïnstalleerd moet worden. Het programma kan ook functioneren als een HTML editor. Writer is een WYSIWYG editor. Dit wil zeggen dat de tekst er op het scherm op dezelfde manier wordt weergegeven als bij een afdruk op papier. Dit zorgt ervoor dat het programma geschikt is voor eenvoudige alledaagse taken. Het programma bevat tal van geavanceerde functies: Autocorrectie zorgt ervoor dat veel voorkomende typfouten automatisch verbeterd worden. Tijdens het typen wordt de spelling van de woorden vergeleken met die van het ingebouwde woordenboek. Autoaanvullen zorgt ervoor dat bij het typen van een woord suggesties worden gedaan om het woord te vervolledigen. Grafieken, tabellen, formules en figuren kunnen in een document worden ingevoegd. Met behulp van templates kunnen makkelijk standaard documenten worden aangemaakt. Via Wizards kunnen ingewikkelde taken op een eenvoudige manier worden uitgevoerd. De uitgebreide ondersteuning voor opmaakprofielen maakt Writer ook geschikt voor het aanmaken van grote documenten. Door Writer te koppelen aan je bestaande e-mail-software kan je rechtstreeks in het programma documenten verzenden. Writer maakt standaard gebruik van het OpenDocument-formaat. Elk programma dat dit formaat ondersteund kan bestanden gecreëerd met Writer openen en bewerken. Daarnaast is Writer ook compatibel met het Microsoft Wordformaat. Deze cursus leidt je op een interactieve manier doorheen het OOo Writer pakket. Deze cursus is relatief nieuw, er zijn waarschijnlijk nog technische problemen, gelieve ons die zo snel mogelijk te melden, een lijst met wijzigingen wordt aangegeven in de bijhorende Toledo cursus. We staan altijd open voor jouw commentaar. Veel succes. Bron Wikipedia – 06/08/2007
OpenOffice Writer: Inleiding
Pagina 1 van 1
OpenOffice Writer: Installatie OpenOffice.org Voorkennis:
Geen
Writer Op de website van OpenOffice.org (www.openoffice.org) kan je de meest recente versie van OpenOffice.org downloaden.
Op de homepagina kan je de Engelstalige versie onmiddellijk downloaden, wij verkiezen echter de nederlandstalige versie. Kies daarom voor de “Native Language” optie.
Daar kies je voor de “Dutch” (Nederlands)
Je krijgt de nederlandstalige homepagina van OpenOffice.org, daar kies je er voor om de nederlandstalige versie te downloaden.
OpenOffice Writer: Installatie OpenOffice.org
Pagina 1 van 8
Je kunt de nederlandstalige versie van op een heel aantal servers dowloaden. Het maakt niet uit waar je ze download. De meesten onder ons zullen de Windows versie nodig hebben. Klik dus op een van Windows-downloads.
OpenOffice Writer: Installatie OpenOffice.org
Pagina 2 van 8
Het bestand wordt gedownload:
Dubbelkik op het OpenOffice icoon om het installatiebestand te openen.
Klik op Volgende > om het installatieproces te beginnen:
OpenOffice Writer: Installatie OpenOffice.org
Pagina 3 van 8
Eerst moet het bestand uitgepakt worden. Klik op Uitpakken om het bestand uit te pakken in de doelmap die aangegeven wordt:
Eenmaal het bestand is uitgepakt begint de eigenlijke installatie. Klik op Volgende om daarmee te beginnen:
OpenOffice Writer: Installatie OpenOffice.org
Pagina 4 van 8
Om OpenOffice.Org moet je de voorwaarden van de licentieovereenkomst accepteren. Dit geef je aan door de bijhorende optie te selecteren en op Volgende > te klikken:
Geef je gebruikersnaam in, als je een bedrijf hebt, kun je hier ook je bedrijfsnaam invoeren:
OpenOffice Writer: Installatie OpenOffice.org
Pagina 5 van 8
Je kiest best voor een volledige installatie, klik op Volgende >
Als je je Microsoft Office bestanden wil openen met de OpenOffice equivalent kan je dat hier aangeven. Dit wordt echter niet aangeraden. Klik daarom op Volgende > zonder opties aan te vinken.
OpenOffice Writer: Installatie OpenOffice.org
Pagina 6 van 8
Nu ben je klaar om te installeren. Klik op installeren om OpenOffice.org te installeren:
De installatie is bezig:
OpenOffice Writer: Installatie OpenOffice.org
Pagina 7 van 8
Nadat de installatie is afgelopen krijgen we de volgende boodschap. Klik op Voltooien om de installatie af te ronden.
OpenOffice Writer: Installatie OpenOffice.org
Pagina 8 van 8
OpenOffice Writer: Bestanden/Documenten Basisbewerkingen – Overzicht Writer
Voorkennis:
geen
De basisbewerkingen die we behandelen gaan vooral over het gebruik van documenten: Een Een Een een
nieuw document starten bestaand document openen document bewaren document sluiten
We leren ook werken met versies. Dit is handig als je een document hebt waar je lange tijd aan werkt en regelmatig veranderingen moet aanbrengen. Soms valt het voor dat je wil teruggrijpen naar hoe het eerder was. Als je met versies werkt is dat geen enkel probleem. Tenslotte behandelen we twee algemene basisbewerkingen, het afsluiten van OpenOffice.org Writer en het gebruik van de helpfunctie.
OpenOffice Writer: Bestanden/Documenten Basisbewerkingen
Pagina 1 van 1
Writer
OpenOffice Writer: Basisbewerkingen – OpenOffice Writer Venster Voorkennis: Installatie OpenOffice
Eenmaal OpenOffice geïnstalleerd en opgestart kan je het Writer programma openen. Als je het opent krijg je dit venster:
Als je ooit al met een tekstverwerker hebt gewerkt zal dit venster je ongetwijfeld vertrouwd lijken. Het programmavenster vertoont veel gelijkenis met dat van andere tekstverwerkingsprogramma’s Werkgebied Onmiddellijk van het witte vlak op. Dit is de pagina waarin we werken. De grijze rand daarbinnen geeft het gebied aan waar je kunt in typen, daarbuiten liggen de marges. Die kun je instellen (zie Document Opmaak).
OpenOffice Writer: Bestanden/Documenten Basisbewerkingen – OpenOffice Writer Venster
Pagina 1 van 3
Daarboven vind je een aantal balken die we hieronder van wat dichterbij willen bekijken. Titelbalk De titelbalk bevindt zich helemaal bovenaan.
Je vindt deze balk terug in elk Windows venster. In deze balk vind je de naam van het document, de naam van het programma en de besturingsknoppen. Voor het gebruik van deze knoppen verwijzen we naar inleidende cursussen Microsoft Windows. Menubalk De menubalk vind je onder de titelbalk. Hier kun je alle functionaliteiten van OpenOffice Writer aanpassen.
Je kunt een menuoptie openen door er op te klikken met je linkermuistoets, zoals het opmaak menu:
OpenOffice Writer: Bestanden/Documenten Basisbewerkingen – OpenOffice Writer Venster
Pagina 2 van 3
Onder de menubalk vind je de werkbalken. Dit zijn balken met een vlugge toegang tot veel gebruikte functies, zoals vetjes maken, Lettergrootte, …
Als je met je muiswijzer beweegt boven de werkbalk dan verschijnt de naam van de functie in een vakje. (Dit gebeurt niet binnen de oefen en testomgevingen). Er zijn meer werkbalken dan je er op dit moment ziet. We gaan er verder op in waar je die functies nodig hebt.
OpenOffice Writer: Bestanden/Documenten Basisbewerkingen – OpenOffice Writer Venster
Pagina 3 van 3
Writer
OpenOffice Writer: Basisbewerkingen – Nieuw Document Openen Voorkennis: Geen
Als je OpenOffice Writer opent, krijg je een nieuw, leeg document. Je moet echter OpenOffice Writer niet sluiten om een nieuw leeg document te krijgen. Er zijn drie manieren om een nieuw document te openen in OpenOffice Writer. 1. Via de Standaard werkbalk: Een klik op de knop nieuw is genoeg om een nieuw document te openen, als je al een document open hebt opent het document in een nieuw venster
2. Via het Bestand menu: Bestand > Nieuw > Tekstdocument
3. Met de sneltoets Ctrl+N.
OpenOffice Writer: Bestanden/Documenten Basisbewerkingen – Nieuw Document Openen
Pagina 1 van 1
Writer
OpenOffice Writer: Basisbewerkingen – Bestaand document openen Voorkennis: Geen
Er zijn drie manieren om een bestaand document te openen in OpenOffice Writer. 1. Via de Standaard werkbalk: Klik op de knop openen om een bestaand document te openen:
In het venster Openen, kan je op zoek naar het bestand dat je wil openen zoals je dat in elke andere Windows Applicatie kan. Klik op het bastand dat je wil openen, klik op de knop openen om het bestand te openen (Je kan ook onmiddellijk op de knop openen dubbelklikken).
Je kunt de lijst bestanden verkorten door het bestandstype te veranderen. Als je Tekstdocumenten kiest, zie je enkel bestandstypes die Writer kan openen. 2. Via het Bestand menu: Bestand > Openen
3. Met de sneltoets Ctrl+O. Je kunt op bovenstaande manieren ook Microsoft Word Documenten en talloze andere formaten openen. OpenOffice Writer: Bestanden/Documenten Basisbewerkingen – Bestaand document openen
Pagina 1 van 1
OpenOffice Writer: Basisbewerkingen – Document Bewaren Writer
Voorkennis:
Geen
Een document kun je globaal gezien op twee manieren opslaan:
Opslaan en een nieuwe naam geven, Opslaan als… Opslaan en dezelfde naam behouden, Opslaan
Als een bestand nog geen naam gekregen heeft, leiden beide opties tot het eerste manier, namelijk tot de mogelijkheid van het geven van een naam. 1. Een nieuwe naam geven, Opslaan als…, dit kan enkel via het Bestand menu: Bestand > Opslaan als…
Daarna krijg je het Opslaan Als… venster
OpenOffice Writer: Bestanden/Documenten Basisbewerkingen – Document Bewaren
Pagina 1 van 2
Hier kan je een locatie kiezen voor je bestand (bovenaan in opslaan in), Je kunt een bestandsnaam geven en het type document veranderen in Opslaan Als. 2. Dezelfde naam behouden, Opslaan. Dit kan op drie manieren: a. Via de Standaard werkbalk Klik op de knop Opslaan:
Deze knop is beschikbaar zodra je veranderingen hebt aangebracht aan het document. Het document wordt opgeslagen zonder verdere interventie. Als je aan een nieuw document werkt dat nog niet is opgeslagen, wordt het Opslaan als venster geopend. b. Via het Bestand menu: Bestand > Opslaan
c. Met de sneltoets Ctrl+S.
OpenOffice Writer: Bestanden/Documenten Basisbewerkingen – Document Bewaren
Pagina 2 van 2
OpenOffice Writer: Basisbewerkingen – Versies Voorkennis:
Document Bewaren
Writer Stel je werkt aan een belangrijke taak. Je hebt de taak al een eerste keer ingediend. Toen je de taak terugkreeg moest je een aantal wijzigingen aanbrengen. Je vindt het echter belangrijk dat je het huidige document blijft behouden. Je hebt twee mogelijkheden: 1. Je slaat het document eerst op onder een andere naam. Je hebt dus twee aparte documenten, elk onder een andere naam. 2. Je maakt een nieuwe versie aan in hetzelfde document. Je hebt toegang tot verschillende versies van eenzelfde document. Dit heeft als voordeel dat je met een en dezelfde naam blijft werken. Hoe ga je te werk?
Je begint bij de eerste versie van het document Je kiest Versies binnen het menu Bestand
OpenOffice Writer: Bestanden/Documenten Basisbewerkingen – Versies
Pagina 1 van 3
Je krijgt het volgende venster:
Wil je het huidige document bijhouden als een versie, klik je op de knop Nieuwe versie opslaan
Het volgende venster opent zich:
Hier kun je een aantal opmerkingen schrijven over de versie. Je kiest zelf hoe ver je in detail gaat. Wij kozen voor “Eerste versie”. En klikten op OK.
OpenOffice Writer: Bestanden/Documenten Basisbewerkingen – Versies
Pagina 2 van 3
Je vindt de versie terug in de lijst bestaande versies
Stel, een paar weken later wil je even terugkijken naar je origineel. Daarvoor ga je opnieuw naar Bestand > Versies. Je krijgt de bestaande versies te zien:
Je kiest de versie die je wil en klik op Openen om de versie te openen. De versie opent in een alleen lezen venster. Je kunt er geen veranderingen in aanbrengen. Je kunt echter wel tekst selecteren en/of opslaan als een nieuw document als je vanuit die versie wil verder werken.
OpenOffice Writer: Bestanden/Documenten Basisbewerkingen – Versies
Pagina 3 van 3
OpenOffice Writer: Basisbewerkingen – Document Afsluiten Writer
Voorkennis:
Geen
Als je een document wil afsluiten en OpenOffice Writer nog wil open houden kan je dat op drie manieren doen: 1. Met de knop sluiten Bovenaan in het venster zie je twee kruisjes, het onderste sluit het huidige document
2. Via het menu Bestand Bestand > Sluiten
3. Met de sneltoets Ctrl + F4 Als je sinds de laatste keer dat je het document hebt opgeslagen nog veranderingen hebt aangebracht krijg je de volgende waarschuwing te zien:
OpenOffice Writer: Bestanden/Documenten Basisbewerkingen – Document Afsluiten
Pagina 1 van 1
OpenOffice Writer: Basisbewerkingen – OpenOffice Writer Afsluiten Writer
Voorkennis:
Geen
Als je OpenOffice Writer wil afsluiten kan je dat op drie manieren doen: 1. Met de knop sluiten Bovenaan in het venster zie je twee kruisjes, het bovenste sluit OpenOffice Writer
2. Via het menu Bestand Bestand > Afsluiten
OpenOffice Writer: Bestanden/Documenten Basisbewerkingen – OpenOffice Writer Afsluiten
Pagina 1 van 2
3. Met de sneltoets Alt + F4 of Ctrl+Q Als je sinds de laatste keer dat je het document hebt opgeslagen nog veranderingen hebt aangebracht krijg je de volgende waarschuwing te zien:
OpenOffice Writer: Bestanden/Documenten Basisbewerkingen – OpenOffice Writer Afsluiten
Pagina 2 van 2
OpenOffice Writer: Basisbewerkingen – OpenOffice Help Gebruiken Writer
Voorkennis:
Geen
Er zijn een aantal help mogelijkheden ingebouwd in OpenOffice Writer. We bespreken er twee:
Wat is dit? Help voor OpenOffice.org
1. Wat is dit? Deze help functie heeft je extra uitleg bij knoppen op de werkbalk. Als je met de muiscursor stopt boven een knop op de werkbalken, krijg je de naam van de knop in een “tooltip”.
In het help menu is er de optie Wat is dit?
Nadat je op de Wat is dit? optie geklikt hebt, verandert je muiscursor:
Als je nu met je muiscursor boven een knop stopt, krijg je extra uitleg over de knop.
OpenOffice Writer: Bestanden/Documenten Basisbewerkingen – OpenOffice Help Gebruiken
Pagina 1 van 2
2. Help voor OpenOffice.org Kies de optie Help voor OpenOffice.org in het Help menu.
Het Help venster opent zich:
In de zoekterm kun je typen waar je meer over wil weten. Om een onderwerp te zien dubbelklik je op de titel in de lijst. De uitleg over het onderwerp krijg je in het rechterdeel van het venster. Je kan het OpenOffice Help venster ook openen door op F1 te drukken.
OpenOffice Writer: Bestanden/Documenten Basisbewerkingen – OpenOffice Help Gebruiken
Pagina 2 van 2
OpenOffice Writer: Tekst Basisbewerkingen – Overzicht Voorkennis:
geen
Writer In dit onderdeel worden de vaardigheden behandelt die je nodig hebt voor het handig werken met tekst: De cursor verplaatsen Tekst selecteren Tekst verwijderen Ongedaan maken van wijzigingen Kopiëren van tekst Verplaatsen van Tekst Deze taken kunnen op een aantal manieren gedaan worden. de eenvoudigste manier is met de muis, al dan niet gebruik makend van een menu. Het is meestal sneller om de muis te laten liggen en het toetsenbord te gebruiken. Beide methodes worden waar mogelijk behandeld.
OpenOffice Writer: Tekst Basisbewerkingen
Pagina 1 van 1
OpenOffice Writer: Tekst Basisbewerkingen – Cursor Verplaatsen Voorkennis:
Writer
Geen
De gemakkelijkste manier om de cursor te verplaatsen is ongetwijfeld met de muis. Je klikt gewoon met de muis op de positie waarop je de cursor wil plaatsen. Als je de cursor over een kleine afstand wil verplaatsen, en/of je wil preciezer te werk gaan ben je beter af om dit te doen met het toetsenbord. Je kan daarvoor de volgende toetscombinaties gebruiken:
Ctrl Ctrl Ctrl Ctrl
+ + + +
Cursor Cursor Cursor Cursor
een een een een
positie positie positie positie
Cursor Cursor Cursor Cursor
naar naar naar naar
het het het het
naar naar naar naar
begin begin begin begin
links verplaatsen boven verplaatsen rechts verplaatsen onder verplaatsen
van van van van
het vorige woord verplaatsen de vorige alinea verplaatsen het volgende woord verplaatsen de volgende alinea verplaatsen
Home End
Cursor naar het begin van de huidige lijn verplaatsen Cursor naar het einde van de huidige lijn verplaatsen
Ctrl + Home Ctrl + End
Cursor naar het begin van het document verplaatsen Cursor naar het einde van het document verplaatsen
OpenOffice Writer: Tekst basisbewerkingen – Cursor verplaatsen
Pagina 1 van 1
OpenOffice Writer: Tekst Basisbewerkingen – Tekst Selecteren Voorkennis:
Writer
Cursor verplaatsen
Meestal wordt tekst geselecteerd door met de muis over de gewenste tekst te slepen (dit is met de linkermuistoets ingedrukt over de tekst te slepen. Geselecteerde tekst is meestal wit op een zwarte achtergrond, tenzij de tekst en/of achtergrond kleur is aangepast. Als we heel precies willen selecteren gaan we sneller te werk door het toetsenbord te gebruiken. Deze combinaties zijn gemakkelijk te onthouden als je de combinaties voor het verplaatsen van de cursor kent. De selecteer variant van de toetscombinatie (shortcut) is dezelfde als voor het verplaatsen, gecombineerd met de shift-toets. Als je met de cursor in de omgekeerde richting beweegt terwijl de shift toets is ingedrukt, deselcteer je geselecteerde tekst. Shift Shift Shift Shift
+ + + +
Shift Shift Shift Shift
+ + + +
Ctrl Ctrl Ctrl Ctrl
+ + + +
Selecteer Selecteer Selecteer Selecteer
of of of of
deselecteer deselecteer deselecteer deselecteer
het vorige karakter de vorige tekst lijn per lijn het volgende karakter de volgende tekst lijn per lijn
Selecteer Selecteer Selecteer Selecteer
of of of of
deselecteer deselecteer deselecteer deselecteer
het vorige woord de vorige tekst alinea per alinea het volgende woord de volgende tekst alinea per alinea
Shift + Home Shift + End
Selecteer of deselecteer de tekst tot het begin van de lijn Selecteer of deselecteer de tekst tot het einde van de lijn
Shift + Ctrl + Home Shift + Ctrl + End
Selecteer of deselecteer de tekst tot het begin van het document Selecteer of deselecteer de tekst tot het einde van het document
OpenOffice Writer: Tekst Basisbewerkingen – Tekst Selecteren
Pagina 1 van 1
OpenOffice Writer: Tekst Basisbewerkingen – Tekst Verwijderen Writer
Voorkennis:
Tekst Selecteren
Er zijn in hoofdzaak twee manieren om tekst te verwijderen: Selecteren + Delete Met het toetsenbord 1. Selecteren + Delete Een heel eenvoudige methode, je selecteert de tekst eerst, vervolgens gebruik je de delete toets op je toetsenbord om de geselecteerde tekst te verwijderen 2. Met het toetsenbord Met het toetsenbord kun je ook tekst verwijderen. Je kunt de volgende toetsen gebruiken. Delete Backspace Ctrl + Delete Ctrl + Backspace
Verwijder Verwijder Verwijder Verwijder
het het het het
karakter rechts van de cursor karakter links van de cursor woord rechts van de cursor woord links van de cursor
OpenOffice Writer: Tekst Basisbewerkingen – Tekst Verwijderen
Pagina 1 van 1
OpenOffice Writer: Tekst Basisbewerkingen – Ongedaan maken Writer
Voorkennis:
geen
Stel, je hebt een stuk tekst van enkele bladzijden geselecteerd en per ongeluk verwijderd. Moet je die dan allemaal opnieuw invoeren? Het antwoord is gelukkig neen. Je kunt eerder uitgevoerde acties een voor een ongedaan maken door de functie “ongedaan maken” te gebruiken. Je kunt op drie manieren te werk gaan: 1. Met de knop “ongedaan maken” in de werkbalken.
Je kunt deze knop op twee manieren gebruiken: Je klikt op de blauwe pijl naar rechts, hiermee maak je de laatste actie ongedaan, door er nogmaals op te klikken de actie daarvoor, … Je kunt ook op het pijltje naar beneden klikken:
In het uitgeklapte scherm zie je de laatste acties die je uitvoerde (door de schuifbalk naar beneden te laten, zie je nog mee acties). Als je op een actie klikt worden alle actie die daarboven staan, inclusief de geselecteerde actie ongedaan gemaakt. 2. Met behulp van het menu bewerken > Ongedaan maken
Deze procedure doe hetzelfde als hierboven klikken op de blauwe pijl naar rechts, hiermee maak je de laatste actie ongedaan, door de procedure nogmaals uit te voeren, maak je de actie daarvoor ongedaan, … 3. Met de sneltoets: Ctrl + Z Deze sneltoets heeft hetzelfde resultaat als hierboven, hiermee maak je de laatste actie ongedaan, door nogmaals op de sneltoets te drukken, maak je de actie daarvoor ongedaan, …
OpenOffice Writer: Tekst Basisbewerkingen – Tekst verwijderen
Pagina 1 van 1
OpenOffice Writer: Tekst Basisbewerkingen – Tekst Kopiëren Writer
Voorkennis:
Cursor Verplaatsen, Tekst selecteren
Tekst Kopiëren bestaat uit een aantal stappen: 1. De tekst die je wil kopiëren selecteren 2. Aanduiden dat je de tekst wil kopiëren Dit kan gebeuren op drie verschillende manieren: Met de knop Kopiëren in de werkbalken
Met het menu Bewerken > Kopiëren
Met de sneltoets: Ctrl + C 3. De tekst plakken op de plaats waar je de kopie wil Je plaatst de cursor waar je de tekst wil en Plakt de tekst. Dit Plakken kan gebeuren op drie manieren: Met de knop Plakken in de werkbalken
Met het menu Bewerken > Plakken
Met de sneltoets: Ctrl + V Deze drie stappen samen zijn nodig voor het kopiëren van tekst.
OpenOffice Writer: Tekst Basisbewerkingen – Tekst Kopiëren
Pagina 1 van 1
OpenOffice Writer: Tekst Basisbewerkingen – Tekst Verplaatsen Writer
Voorkennis:
Cursor Verplaatsen, Tekst selecteren
Tekst verplaatsen bestaat uit een aantal stappen: 1. De tekst die je wil kopiëren Verplaatsen 2. Aanduiden dat je de tekst wil Verplaatsen (knippen) Dit kan gebeuren op drie verschillende manieren: Met de knop Knippen in de werkbalken
Met het menu Bewerken > Knippen
Met de sneltoets: Ctrl + X Van zodra je aangeeft dat je de tekst wil verplaatsen wordt die uit het document gehaald. Let wel dit is niet hetzelfde als verwijderen, want je kan op een eenvoudige manier de tekst elders in het document plaatsen. 3. De tekst plakken op de plaats waar je de tekst wil Je plaatst de cursor waar je de tekst wil en Plakt de tekst. Dit Plakken kan gebeuren op drie manieren: Met de knop Plakken in de werkbalken
Met het menu Bewerken > Plakken
Met de sneltoets: Ctrl + V Deze drie stappen samen zijn nodig voor het verplaatsen van tekst. OpenOffice Writer: Tekst Basisbewerkingen – Tekst Verplaatsen
Pagina 1 van 1
OpenOffice Writer: Teken Opmaak – Overzicht Writer
Voorkennis:
Tekst Selecteren
Teken Opmaak is zowat de meest gebruikte vorm van opmaak in documenten Teken Opmaak in OpenOffice Writer wordt onderverdeeld in: Lettertype Teksteffecten Positie Hyperlink Achtergrond De tekenopmaak kan aangepast worden via het tekenopmaak venster en voor Lettertype en bepaalde Teksteffecten kan dit ook op de opmaak werkbalk gebeuren. Het Hyperlink gedeelte valt buiten de opzet van deze cursus.
Lettertype Met een lettertype bedoelen we: Lettertype Lettergrootte Letterbeeld (Vetjes, Cursief)
Teksteffecten In het
stuk teksteffecten bekijken we: Onderstrepen en doorhalen Tekstkleur HOOFDLETTERS R REEELLLIIIEEEFFF
Positie Positie
in OpenOffice wordt beschouwd als: De positie van tekst aanpassen, Boven, op of onder de regel Geroteerde tekst, brede tekst Kerning (afstand tussen tekens aanpassen, g r o t e r
of kleiner maken)
Achtergrond In het stuk Achtergrond behandelen we de mogelijkheid om een achtergrond te geven aan stukjes tekst om deze sterk te doen uitspringen.
OpenOffice Writer: Teken Opmaak
Pagina 1 van 1
OpenOffice Writer: Teken Opmaak – Lettertype Writer
Als we
Voorkennis:
Tekst Selecteren
spreken over tekenopmaak – Lettertype spreken we over drie zaken: Lettertype Lettergrootte Letterbeeld (Vetjes, Cursief)
We kunnen beide aanpassen via de werkbalk Opmaak en via het Tekenopmaak venster (Opmaak-menu Teken). 1. Via Werkbalk Opmaak:
Eerst wordt de naam van het Lettertype weergegeven, hier Verdana. Daarna de Lettergrootte, hier 12. Helemaal rechts zie je de Letterbeeldopties: Vet en Cursief. (Onderlijnen wordt binnen OpenOffice.org Writer niet gezien als Letterbeeld, wel als Teksteffect waarover meer in een ander fiche) Lettertype wijzigen: Selecteer de tekst waarvan je het lettertype wil wijzigen. Klik op de checkbox (het V-teken) in het lettertype vak
Kies het lettertype dat je wilt gebruiken door er op te klikken. (eventueel moet je de werkbalk gebruiken om het lettertype te vinden).
OpenOffice Writer: Teken Opmaak – Lettertype
Pagina 1 van 3
Lettergrootte wijzigen: Selecteer de tekst waarvan je de Lettergrootte wil wijzigen. Klik op de checkbox (het V-teken) in het lettergrootte vak
Kies de Lettergrootte die je wilt gebruiken door er op te klikken. (eventueel kun je zelf een lettergrootte kiezen die niet in de lijst voorkomt door die zelf in te typen).
Letterbeeld wijzigen: Selecteer de tekst waarvan je de Lettergrootte wil wijzigen. Om tekst Vetjes of Cursief te maken klik op een van onderstaande knoppen of gebruik je de sneltoets: Letterbeeld Knop Sneltoets Vetjes
Ctrl + B (van het Engels Bold)
Cursief
Ctrl + I (van het Engels Italic)
OpenOffice Writer: Teken Opmaak – Lettertype
Pagina 2 van 3
2. Via Tekenopmaak venster
Selecteer de tekst waarvan je de Lettergrootte wil wijzigen. Je vindt het Tekenopmaak venster in het menu Opmaak:
Je krijgt het volgend dialoogvenster, wij zullen het tabblad Lettertype gebruiken:
Links het dialoogvenster kun je het lettertype kiezen In het midden vind je het Letterbeeld Rechts kun je de Lettergrootte kiezen of typen.
Onderaan in het dialoogvenster zie je hoe je tekens er zullen uitzien.
Als je alle instellingen hebt gekozen klik je op OK
OpenOffice Writer: Teken Opmaak – Lettertype
Pagina 3 van 3
OpenOffice Writer: Teken Opmaak – Teksteffecten Writer
Als we
Voorkennis:
Tekst Selecteren
spreken over tekenopmaak – Teksteffecten spreken we over het volgende: Onderstrepen en doorhalen Tekstkleur HOOFDLETTERS R REEELLLIIIËËËFFF
Deze tekenopmaak is ingrijpend en gebruiken we best spaarzaam in een document. Het dient voor tekst die echt heel sterk moet opvallen. We kunnen teksteffecten toepassen via de werkbalk Opmaak (let wel alleen enkel onderlijnen en tekstkleur) en via het Tekenopmaak venster (Opmaak-menu Teken, tabblad teksteffecten). 1. Via Werkbalk Opmaak: Via de Werkbalk Opmaak kunnen we alleen een enkele onderlijning toepassen.
Enkel onderlijnen: Selecteer de tekst die je wilt onderlijnen Klik op de knop voor onderlijnen
Tekstkleur: Selecteer de tekst die je wilt onderlijnen Klik op de knop tekstkleur (voor het kiezen van een nieuwe kleur klik je op het pijltje naar beneden direct rechts van de knop)
Voor het kiezen van een nieuwe kleur klik je op de gewenste kleur
2. Via het Tekenopmaak venster
Selecteer de tekst waarvan je de Lettergrootte wil wijzigen. Je vindt het Tekenopmaak venster in het menu Opmaak:
Je krijgt het volgend dialoogvenster, wij zullen het tabblad Teksteffecten gebruiken:
OpenOffice Writer: Teken Opmaak – Teksteffecten
Pagina 1 van 3
Kies de opties die je wilt toepassen en klik op OK om de selectie te bevestigen. Je kunt verschillende effecten combineren. We zullen de verschillende effecten een voor een bekijken.
Onderstrepen: Linksboven kun je het onderstreeptype kiezen. Hieronder voorbeelden van de verschillende types:
Kleur voor onderstrepen Als je een onderstreeptype hebt gekozen kun je de kleur van de streep kiezen uit de lijst die aangeboden wordt in de lijst kleur (midden)
OpenOffice Writer: Teken Opmaak – Teksteffecten
Pagina 2 van 3
Doorhalen: Hieronder de voorbeelden van de verschillende types:
Tekstkleur: Kies de gewenste tekstkleur uit de lijst.
Effecten: Hieronder de voorbeelden van de verschillende types:
Reliëf:
Woordeffecten:
OpenOffice Writer: Teken Opmaak – Teksteffecten
Pagina 3 van 3
OpenOffice Writer: Teken Opmaak – Positie Writer
Als we
Voorkennis:
Tekst Selecteren
spreken over tekenopmaak – Positie spreken we over het volgende: De positie van tekst aanpassen, Boven, op of onder de regel Geroteerde tekst, brede tekst Kerning (afstand tussen tekens aanpassen, g r o t e r of kleiner maken)
Deze tekenopmaak is ingrijpend en gebruiken we best spaarzaam in een document. Het dient voor tekst die echt heel sterk moet opvallen of als het echt nodig is. De positie van de tekst kan enkel aangepast worden via het Tekenopmaak venster (Opmaak-menu Teken, tabblad positie ).
Selecteer de tekst waarvan je de Lettergrootte wil wijzigen. Je vindt het Tekenopmaak venster in het menu Opmaak:
Je krijgt het volgend dialoogvenster, wij zullen het tabblad Positie gebruiken:
OpenOffice Writer: Teken Opmaak – Positie
Pagina 1 van 3
Kies de opties die je wil toepassen en klik op OK om de selectie te bevestigen. Je kan verschillende effecten combineren.
We zullen de verschillende positieinstellingen een voor een bekijken.
Superscript/Subscript
Met de superscript instelling, worden de tekens iets boven de lijn geplaatst, hier 33%, en de tekengrootte gereduceerd, hier zal de tekengrootte 58% van het origineel zijn. (deze procentuele instellingen verander je best niet. Ze zijn standaard afgesteld voor een goed resultaat). Met subscript worden de tekens iets
onder lijn
geplaatst.
De instelling standaard maakt de sub- of superscript instellingen ongedaan.
Rotatie
Hiermee kun je de tekst 90 graden of 270 graden draaien. o 0° roteert de geselecteerde tekst niet. o 90° roteert de geselecteerde tekst met 90 graden naar links:
o
270° roteert de geselecteerde tekst met 90 graden naar rechts.
Breedte schalen
Hiermee wordt de tekst in de breedte samengedrukt of uitgetrokken.
OpenOffice Writer: Teken Opmaak – Positie
Pagina 2 van 3
Kerning
Specificeert de afstand tussen de tekens van de geselecteerde tekst. Voor een grotere of kleinere afstand voert u de waarde in waarmee u de tekst in het vakje Met wilt uitbreiden of reduceren. Standaard - gebruikt de tekenafstand die in de tekengrootte is gespecificeerd Verbreed - vergroot de tekenafstand Versmald - verkleint de tekenafstand
OpenOffice Writer: Teken Opmaak – Positie
Pagina 3 van 3
OpenOffice Writer: Teken Opmaak – Achtergrond Writer
Voorkennis:
Tekst Selecteren
Als we spreken over tekenopmaak – Achtergrond spreken we over het instellen van een achtergrondkleur achter de tekst. Deze tekenopmaak is ingrijpend en gebruiken we best spaarzaam in een document. Het dient voor tekst die echt heel sterk moet opvallen. De achtergrond van de tekst kan aangepast worden via de werkbalk Opmaak en via het Tekenopmaak venster (Opmaak-menu Teken, tabblad Achtergrond). 1. Via de Werkbalk Opmaak:
Selecteer de tekst waarvan je de achtergrondkleur wil wijzigen. Klik op de knop achtergrondkleur (voor het kiezen van een nieuwe kleur klik je op het pijltje naar beneden direct rechts van de knop)
Voor het kiezen van een nieuwe kleur klik je op de gewenste kleur
2. Via het Tekenopmaak Venster Selecteer de tekst waarvan je de Lettergrootte wil wijzigen. Je vindt het Tekenopmaak venster in het menu Opmaak:
OpenOffice Writer: Teken Opmaak – Achtergrond
Pagina 1 van 2
Je krijgt het volgend dialoogvenster, wij zullen het tabblad Achtergrond gebruiken:
OpenOffice Writer: Teken Opmaak – Achtergrond
Pagina 2 van 2
OpenOffice Writer: Alinea Opmaak – Overzicht Voorkennis:
Cursor Verplaatsen, Tekst Selecteren
Writer Een alinea is een stuk tekst tussen twee nieuwe paragraaf symbolen. Deze nieuwe paragraaf symbolen worden ingegeven door de Enter-toets. Alinea-opmaak geldt altijd voor de volledige alinea waarin de cursor staat of de alinea(s) die geselecteerd zijn. We bekijken de volgende vormen van alinea opmaak: Inspringen en afstanden Met deze optie kun je: o De afstanden boven, onder, links en rechts instellen o De regelafstand instellen Uitlijning Alinea’s kunnen op vier manieren uitgelijnd worden o Links o Gecentreerd o Rechts o Uitgevuld Nummering Om alinea’s te nummeren. Opsomming Om opsommingtekens voor alinea’s te plaatsen
OpenOffice Writer: Alinea Opmaak
Pagina 1 van 1
OpenOffice Writer: Alinea Opmaak – Inspringen en Afstanden Writer
Voorkennis:
Cursor Verplaatsen, Tekst selecteren
Het inspringen van tekst en veranderen van afstanden is een alineaopmaak. Dit wil zeggen dat de aanpassingen gelden voor de ganse alinea waarin de cursor staat of waarvan tekst geselecteerd wordt. Een nieuwe alinea wordt begonnen door op enter te drukken. Als je een nieuwe lijn wil beginnen binnen eenzelfde alinea, gebruik je Shift+Enter. Eerst eens kijken waarover we het hebben als we spreken over Inspringen en Afstanden. In grote lijnen spreken we over de afstanden links, rechts, boven, onder of binnenin (regelafstand) een alinea. 1. Inspringen via de werkbalk Het enige wat we kunnen regelen via de werkbalken zijn de insprongen. Met de knop Inspringing vergroten, wordt de insprong van de alinea vergroot tot de volgende tab positie.
Met de knop Inspringing verkleinen, wordt de insprong van de alinea verkleind tot de vorige tab positie.
De afstand van de insprong is dus bepaald door de ingestelde tabposities. Deze tabposities kunnen door de gebruiker ingesteld worden. Meer daarover in het daarbij horende onderwerp. 2. Inspringen en afstanden via het menu Opmaak > Alinea Om de insprongen en afstanden in detail aan te passen moeten we het alineaopmaak venster gebruiken. Dit vinden we via het opmaak menu.
In het tabblad Inspringen en Afstanden kun je de volgende instellingen aanpassen: De insprong links (Voor Tekst) en rechts (Na tekst) van de alinea. Een speciale insprong van de eerste regel van een alinea. De afstand boven en onder de alinea. De regelafstand
OpenOffice Writer: Alinea Opmaak – Inspringen en Afstanden
Pagina 1 van 2
De verschillende insprongen en de afstanden voor en na de alinea worden uitgedrukt in centimeters. De regelafstand wordt ofwel uitgedrukt in functie van de lettergrootte (enkel, anderhalf, dubbel of proportioneel) of in centimeters (minstens, regelafstand of vast). Wat betekenen dit: Enkel Past een afstand van één regel op de huidige alinea toe. Dit is de standaardinstelling. Anderhalf
Stelt de regelafstand in op anderhalve regel.
Dubbel
Stelt de regelafstand in op twee regels.
Proportioneel
Selecteer deze optie en voer een percentagewaarde in het vakje in, waarbij 100% overeenkomt met een afstand van één regel.
Minstens
Stelt de minimumregelafstand in op de waarde die u in het vakje invoert.
Regelafstand
Stelt de hoogte in van de verticale ruimte die tussen twee regels is ingevoegd.
Vast
Stelt de regelafstand zo in dat deze precies overeenkomt met de waarde die u in het vakje invoert. Dit kan in bijgesneden tekens resulteren.
Voor de opties waarvoor je een waarde moet invoeren kun je dit doen in het achterliggende veld.
OpenOffice Writer: Alinea Opmaak – Inspringen en Afstanden
Pagina 2 van 2
OpenOffice Writer: Alinea Opmaak – Uitlijning Voorkennis:
Cursor Verplaatsen, Tekst selecteren
Writer Het uitlijnen van tekst is een alineaopmaak. Dit wil zeggen dat de aanpassingen gelden voor de ganse alinea waarin de cursor staat of waarvan tekst geselecteerd wordt.
Links uitlijnen
Een nieuwe alinea wordt begonnen door op enter te drukken. Als je een nieuwe lijn wil beginnen binnen eenzelfde alinea, gebruik je Shift+Enter.
Centreren
Wat zijn de verschillende manieren van uitlijning. Je Kunt tekst links of rechts uitlijnen, centreren of uitvullen. Dit laatste kan beschouwd worden als een combinatie van links en rechts uitvullen.
Rechts uitlijnen
Bij links uitgelijnde tekst staat de tekst mooi tegen de linkerkantlijn, bij rechts uitgelijnde tekst staat de tekst mooi tegen de rechterkantlijn. Als we de tekst uitvullen worde de spaties aangepast zodat de tekst zowel links als rechts mooi tegen de kantlijn komt. Als we tekst centreren wordt de tekst in het midden van de lijn geplaatst. Je kan de verschillende voorbeelden van uitlijning in de eerste vier alinea’s zien.
Uitvullen
1. Uitlijning van een alinea via de werkbalken.
Op de a. b. c. d.
werkbalken wie je vier knoppen voor: Links uitlijnen Centreren Rechts uitlijnen Uitvullen
Je plaatst de cursor in de alinea die je wil uitlijnen (of selecteert die) en klikt op de gewenste uitvulling. De huidig toegepaste uitlijning wordt omkadert, hier is dat links uitgelijnd. 2. Uitlijning van een alinea via het menu
Bestand > Alinea …
In het tabblad uitlijning kun je de uitlijningsopties instellen voor de geselecteerde alinea’s.
OpenOffice Writer: Alinea Opmaak – Uitlijning
Pagina 1 van 2
3. Met de sneltoetsen Uitlijning
Sneltoets
Links
Ctrl + L
Centreren
Ctrl + E
Rechts
Ctrl + R
Uitvullen
Ctrl + J
OpenOffice Writer: Alinea Opmaak – Uitlijning
Pagina 2 van 2
OpenOffice Writer: Alinea Opmaak – Nummering Voorkennis:
Cursor Verplaatsen, Tekst selecteren
Writer Het nummeren van tekst is een alineaopmaak. Dit wil zeggen dat de aanpassingen gelden voor de ganse alinea waarin de cursor staat of waarvan tekst geselecteerd wordt. Een nieuwe alinea wordt begonnen door op enter te drukken. Als je een nieuwe lijn wil beginnen binnen eenzelfde alinea, gebruik je Shift+Enter. 1. Nummering van een alinea via de werkbalken (standaard nummeringstijl)
De linkerknop dient om de opsomming voor een alinea aan of uit te zetten. Je plaatst de cursor in de alinea die je wil nummeren (of selecteert die) en klikt op de knop nummeren. De huidig toegepaste uitlijning wordt omkadert, hier is dat links uitgelijnd. 2. Nummering van een alinea via het menu Bestand > Nummering/opsommingstekens…
Je kunt in het tabblad nummeringsstijl een stijl kiezen:
OpenOffice Writer: Alinea Opmaak – Nummering
Pagina 1 van 2
Door vervolgens op OK te klikken wordt je gekozen nummeringstijl toegepast op de alinea waarin je cursor staat of de alinea(s) die geselecteerd zijn. Als je cursor in een nummering staat, krijg je de werkbalk Nummering/Opsommingstekens te zien:
Hiermee kun je tal van opties voor je nummering aanpassen, zoals je kiezen van een nieuwe nummeringstijl. Hiervoor gebruik je de knop Numemring/Opsommingstekens:
Er opent zich een venster, hier kies je voor het tabblad Nummeringsstijl
Hier kun je een andere nummeringstijl selecteren. Door vervolgens op OK te klikken wordt je gekozen nummeringstijl toegepast op de alinea waarin je cursor staat of de alinea(s) die geselecteerd zijn.
OpenOffice Writer: Alinea Opmaak – Nummering
Pagina 2 van 2
OpenOffice Writer: Alinea Opmaak – Opsomming Voorkennis:
Cursor Verplaatsen, Tekst selecteren
Writer Het opsomming van tekst is een alineaopmaak. Dit wil zeggen dat de aanpassingen gelden voor de ganse alinea waarin de cursor staat of waarvan tekst geselecteerd wordt. Een nieuwe alinea wordt begonnen door op enter te drukken. Als je een nieuwe lijn wil beginnen binnen eenzelfde alinea, gebruik je Shift+Enter. 1. Opsomming van een alinea via de werkbalken.
De rechterknop dient om de opsomming voor een alinea aan of uit te zetten. Je plaatst de cursor in de alinea die je wil nummeren (of selecteert die) en klikt op de knop nummeren. De huidig toegepaste uitlijning wordt omkadert, hier is dat links uitgelijnd. 2. Opsomming van een alinea via het menu Bestand > Nummering/opsommingstekens…
In het tabbald Opsommignstekens opsommingsstijlen:
OpenOffice Writer: Alinea Opmaak – Opsomming
kan
je
kiezen
uit
de
verschillende
Pagina 1 van 2
Door vervolgens op OK te klikken wordt je gekozen opsommingsteken toegepast op de alinea waarin je cursor staat of de alinea(s) die geselecteerd zijn. Als je cursor in een opsomming staat, krijg je de werkbalk Nummering/Opsommingstekens te zien:
Hiermee kun je tal van opties voor je opsomming aanpassen, zoals je kiezen van een nieuw opsommingsteken. Hiervoor gebruik je de knop Numemring/Opsommingstekens:
Er opent zich een venster, hier kies je voor het tabblad Opsommingstekens
Hier kun je een ander opsommingsteken selecteren. Door vervolgens op OK te klikken wordt je gekozen opsommingsteken toegepast op de alinea waarin je cursor staat of de alinea(s) die geselecteerd zijn.
OpenOffice Writer: Alinea Opmaak – Opsomming
Pagina 2 van 2
OpenOffice Writer: Document Opmaak – Overzicht Voorkennis:
geen
Writer Met document opmaak wordt die opmaak bedoeld die betrekking geeft op het volledige document. We behandelen de volgende onderwerpen Paginaformaat Met deze optie kan je het formaat van de pagina aanpassen en de oriëntatie (landschap of portret) van je pagina aanpassen aan je wensen Marges De marges in OpenOffice.org Writer vallen nogal sterk op, doordat ze met een stippellijn worden aangegeven op je scherm. Dit gebeurt vanzelfsprekend niet op je afdruk. Met deze optie kun je de grootte marges (links rechts, boven en onder) aanpassen naar wens. Achtergrond Je wil een achtergrondkleur in je document, of een afbeelding die op iedere pagina als een watermerk geplaatst wordt. Hier wordt je stap voorstap uitgelegd hoe je tewerk gaat. Koptekst Je wil een tekst die bovenaan elke pagina verschijnt zonder dat je die telkens opnieuw moet ingeven. Voettekst Je wil een tekst die onderaan elke pagina verschijnt zonder dat je die telkens opnieuw moet ingeven. Randen Je wil een rand rondom elke pagina in je document plaatsen. Hier vindt je hoe je tewerk gaat. Kolommen Je wil je tekst in kolommen plaatsen. Paginanummering Hier wordt stap voor stap aangegeven hoe je paginanummers in je document toevoegt.
OpenOffice Writer: Document Opmaak - Overzicht
Pagina 1 van 1
OpenOffice Writer: Document Opmaak – Pagina Formaat Voorkennis:
Geen
Writer Het paginaformaat wordt aangepast in het Opmaak menu optie Pagina….
In het Paginaopmaak venster kiezen we het tabblad Pagina:
Het paginaformaat geven we aan links bovenaan in het tabblad. We kunnen kiezen voor een standaardformaat zoals A4, A3, … Of we kunnen het formaat van de pagina ingeven. Vervolgens kunnen we aangeven of de pagina in liggende of staande richting gebruikt wordt.
OpenOffice Writer: Document Opmaak – Pagina Formaat
Pagina 1 van 1
OpenOffice Writer: Document Opmaak – Marges Voorkennis:
Geen
Writer De marges worden aangepast in het Opmaak menu optie Pagina….
In het Paginaopmaak venster kiezen we het tabblad Pagina:
Onderaan links kunnen we de marges ingeven, in centimeter vanaf de paginarand. Klik op OK om de invoer te bevestigen. De marges worden aangegeven door de lijnen die het werkgebied aangeven op de pagina.
OpenOffice Writer: Document Opmaak – Marges
Pagina 1 van 1
OpenOffice Writer: Document Opmaak – Achtergrond Voorkennis:
Geen
Writer Met deze vorm van document opmaak voer je een achtergrond in voor alle pagina’s. Deze achtergrond kan op twee verschillende manieren gedefinieerd worden: Achtergrondkleur Achtergrondafbeelding (bv een watermerk) Een achtergrond instellen is een document opmaak, en wordt ingesteld via het Opmaak menu, optie Pagina…
1. Achtergrondkleur
Bovenaan in het tabblad Achtergrond kies je voor kleur:
In het kleurenpannel eronder kies je het gewenste kleur. Klik vervolgens op OK om je keuze te bevestigen. OpenOffice Writer: Document Opmaak – Achtergrond
Pagina 1 van 3
2. Achtergrondafbeelding
Klik op Bladeren om je afbeelding te kiezen:
OpenOffice Writer: Document Opmaak – Achtergrond
Pagina 2 van 3
Kies je afbeelding en klik op OK. Je komt opnieuw terecht in je Pagina opmaak venster. Onder de type opties kun je de positie van de afbeelding op de pagina instellen: Positie Selecteer deze optie en klik vervolgens op een locatie in het positieraster. Gebied Rekt de afbeelding uit om de gehele achtergrond van het geselecteerde object op te vullen. Naast elkaar Herhaalt de afbeelding, zodat deze de gehele achtergrond van het geselecteerde object bedekt. Klik vervolgens OK om de instellingen te bevestigen.
OpenOffice Writer: Document Opmaak – Achtergrond
Pagina 3 van 3
OpenOffice Writer: Document Opmaak – Koptekst Voorkennis:
Geen
Writer Koptekst is tekst die je op elke pagina bovenaan de pagina wil laten verschijnen.
Je ziet twee vakken waar je tekst kunt in typen, onderaan een groot vak, waar je je tekst in typt zoals je gewoon bent, en bovenaan een kleiner vak. In dat kleiner vak typ je je koptekst. Deze tekst is dezelfde voor elke pagina. Hoe activeer je dit vak? Koptekst maakt deel uit van de paginaopmaak. We moeten dus het pagina opmaak venster openen via het opmaak menu optie Pagina…
OpenOffice Writer: Document Opmaak – Koptekst
Pagina 1 van 2
Het tabblad Koptekst ziet er als volgt uit:
Als je bovenaan de koptekst activeert door het vakje Koptekst activeren aan te vinken. Hiermee wordt het Koptekst vak op de pagina geactiveerd. Er zijn ook nog een aantal opties die je kunt instellen. We overlopen ze even: Links/rechts dezelfde inhoud, als deze opaangevinkt staat is de inhoud van de koptekst dezelfde voor linker als rechter pagina’s, deze optie wordt uitgevinkt als het document tweezijdig wordt afgedrukt. Linkermarge, rechtermarge, hier kun je de afstand van de linker en rechterkant van de pagina opgeven (vanaf de marges van de documenttekst gemeten). Afstand, de afstand tussen de onderrand van de koptekst en de bovenrand van de documenttekst. Dynamische afstand gebruiken, negeert de instelling Afstand en stelt de koptekst in staat om naar het gebied tussen de koptekst en de documenttekst uit te breiden. Deze optie wordt niet veel gebruikt omdat hierdoor de afstand tussen de koptekst en de pagina tot nul kan herleid worden en een verwarrend resultaat heeft. Hoogte, de hoogte van de koptekst kan vast ingesteld worden, veelal wordt ze echter dynamisch in hoogte zodat de hoogte aangepast wordt aan de lettergrootte en het aantal regels tekst in de koptekst. Klik ten slotte op OK om de instellingen te bevestigen.
OpenOffice Writer: Document Opmaak – Koptekst
Pagina 2 van 2
OpenOffice Writer: Document Opmaak – Voettekst Voorkennis:
Geen
Writer Voettekst is tekst die je op elke pagina onderaan de pagina wil laten verschijnen.
Je ziet twee vakken waar je tekst kunt in typen, bovenaan een groot vak, waar je je documenttekst in typt zoals je gewoon bent, en onderaan een kleiner vak. In dat kleiner vak typ je je voettekst. Deze tekst is dezelfde voor elke pagina. Hoe activeer je dit vak? Voettekst maakt deel uit van de paginaopmaak. We moeten dus het pagina opmaak venster openen via het opmaak menu optie Pagina…
OpenOffice Writer: Document Opmaak – Voettekst
Pagina 1 van 2
Het tabblad voettekst ziet er als volgt uit:
Als je bovenaan de voettekst activeert door het vakje Voettekst activeren aan te vinken. Hiermee wordt het voettekst vak op de pagina geactiveerd. Er zijn ook nog een aantal opties die je kunt instellen. We overlopen ze even: Links/rechts dezelfde inhoud, als deze opaangevinkt staat is de inhoud van de voettekst dezelfde voor linker als rechter pagina’s, deze optie wordt uitgevinkt als het document tweezijdig wordt afgedrukt. Linkermarge, rechtermarge, hier kun je de afstand van de linker en rechterkant van de pagina opgeven (vanaf de marges van de documenttekst gemeten). Afstand, de afstand tussen de bovenrand van de voettekst en de onderrand van de documenttekst. Dynamische afstand gebruiken, negeert de instelling Afstand en stelt de voettekst in staat om naar het gebied tussen de voettekst en de documenttekst uit te breiden. Deze optie wordt niet veel gebruikt omdat hierdoor de afstand tussen de voettekst en de pagina tot nul kan herleid worden en een verwarrend resultaat heeft. Hoogte, de hoogte van de voettekst kan vast ingesteld worden, veelal wordt ze echter dynamisch in hoogte zodat de hoogte aangepast wordt aan de lettergrootte en het aantal regels tekst in de voettekst. Klik ten slotte op OK om de instellingen te bevestigen.
OpenOffice Writer: Document Opmaak – Voettekst
Pagina 2 van 2
OpenOffice Writer: Document Opmaak – Randen Voorkennis:
Geen
Writer Met deze vorm van document opmaak stellen we randen in op de pagina’s. Deze opmaak stellen we in via het opmaak menu, optie Pagina…
Het tabblad randen ziet er als volgt uit:
In dit tabblad kunnen we de randen instellen.
OpenOffice Writer: Document Opmaak – Randen
Pagina 1 van 2
Lijnschikking
Hier stellen we de plaatsing van de lijnen rond de documenttekst in met behulp van de knoppen bovenaan (van links naar rechts): o o o o o Lijn
Geen randen 4 randen 2 randen, links en rechts 2 randen, boven en onder 1 rand links
Hier stellen we de lijnstijl en de lijnkleur in. Afstand tot inhoud
Hier stellen we de afstadn tot het vak waar de documenttekst getypt wordt in. Schaduwstijl
Hiermee stellen we de positie, de afstand en de kleur van de schaduwstijl in. Klik tenslotte op OK om de instellingen te bevestigen. OpenOffice Writer: Document Opmaak – Randen
Pagina 2 van 2
OpenOffice Writer: Document Opmaak – Kolommen Voorkennis:
Geen
Writer Om een tekst in kolommen op te maken openen we het Pagina opmaak venster via het Opmaak menu, optie Pagina…
Het tabbald Kolommen ziet er als volgt uit:
De instellingen zijn in drie categorieën onder te verdelen: Instellingen
Hier geef je het aantal kolommen dat je wil gebruiken in je document. OpenOffice Writer: Document Opmaak – Kolommen
Pagina 1 van 2
Breedte en Afstand
Hier kun je de breedte van kolommen ingeven en de afstanden tussen de kolommen. Standaard wordt de breedte van de kolommen automatisch berekend, zodat alle kolommen even breed zijn. Je kunt de breedte van kolommen aanpassena an je wensen door de optie Automatische breedte uit te vinken. Scheidingslijn
Je kunt de scheidingslijn kiezen en het percentage van de kolomhoogte voor de scheidingslijn. Als dit percentage niet honderd procent is, kun je kiezen om de lijn boven, onder of verticaal gecentreerd te plaatsen.
OpenOffice Writer: Document Opmaak – Kolommen
Pagina 2 van 2
OpenOffice Writer: Document Opmaak – Paginanummering Writer
Voorkennis:
Koptekst, Voettekst
Paginanummers worden toegevoegd als een veld. Dit betekent dat je geen nummer schrijft, maar een veld invoegt dat weergegeven wordt als het nummer van de pagina waarop het zich bevindt. Paginanummers moeten ingevoegd worden in de kop- of de voettekst. Hierdoor komen ze voor op elke pagina. Om het paginanummerveld in te voegen in bvb een koptekst, plaatse je eerst de cursor in de koptekst op de plaats waar je het paginanummer wenst, en open je het menu Invoegen > Velden > Pagnianummer
Je kunt dit veld selecteren en een ander lettertype geven, … net zoals gewone tekst. Je merkt het veld door zijn grijze achtergrond. Op de afdruk is die achtergrond niet te zien.
OpenOffice Writer: Document Opmaak – Paginanummering
Pagina 1 van 1
OpenOffice Writer: Afbeeldingen – Overzicht Voorkennis:
geen
Writer Je kunt afbeelding in jet tekst plaatsen om hoofdzakelijk twee redenen: Om de tekst op te fleuren Om de inhoud van de tekst begrijpelijker te maken De afbeeldingen worden bijgehouden in een Galerij. Deze Galerij is eerder zwak in vergelijking met commerciële pakketten. Het is echter eenvoudig om gratis afbeeldingen van het net toe te voegen aan de galerij. De afbeeldingen kunnen in het document gepositioneerd worden zoals tekst (links, gecentreerd en rechts uitgelijnd). We kunnen een kader (rand) ronde de afbeelding plaatsen. Tenslotte kunnen we ook de tekst op verschillende manieren rond de afbeelding plaatsen.
OpenOffice Writer: Afbeeldingen
Pagina 1 van 1
OpenOffice Writer: Afbeeldingen - Galerij Voorkennis:
Geen
Writer Afbeeldingen, geluiden, … voor gebruik in Openoffice.org worden in de Galerij bijgehouden. Deze is eerder beperkt. Je kunt deze galerij echter op een eenvoudige manier uitbreiden met clip art die je vindt op het internet. Allereerst bekijken we hoe we de galerij openen. Daarna, voegen we extra clip-art toe aan de galerij. Het gebruik van de galerij wordt elders toegelicht. 1. De galerij openen. De galerij wordt geopend via de werkbalken. Druk daarvoor op de knop Galerij.
Onder de werkbalken opent zich een soort verkenner.
Hier kun je de inhoud van de galerij bekijken. Links zie je de onderwerpen staan. Als je op een onderwerp klikt, krijg je rechts de inhoud van dat onderwerp te zien. Met de knoppen
Kun je kiezen voor een lijst met bestanden of een voorbeeld-beeld. 2. Clip-art toevoegen aan de galerij. Zoals eerder aangegeven is de inhoud eerder beperkt. Je kunt deze echter gemakkelijk uitbreiden. Zo zijn er op het internet een heel aantal sites te vinden die gratis clip art ter beschikking stellen. Het zou ons te ver leiden om hier sterk op in te gaan. Daarolm behandelen we een voorbeeld. http://www.barrysclipart.com/ http://www.flickr.com Op deze site zijn talloze clip arts, foto’s en animaties te vinden. Daarnaast vindt je er ook links naar nog uitgebreidere, maar betalende sites. Ergens bovenaan de webpagina, krijg je de volgende menublak te zien.
We willen clipart zoeken, en klikken dus op clipart.
OpenOffice Writer: Afbeeldingen – Galerij
Pagina 1 van 5
We krijgen een overzcht van verschillende categorieën waarin Barry’s Clip art clipart ter beschikking geeft. Bij wijze van voorbeeld Klikken we op Animals.
Je krijgt de eerste twaalf cliparts in deze categorie te zien. Je kunt bovenaan kiezen om meer cliparts per pagina te zien (maximaal 25). Onderaan rechts kan je bladeren in de verschillende pagina’s, hier 167, van de categorie dieren. Stel je wil de schattige witte wezel van rij drie binnehalen. Klik dan op de grootste filesize (bestandsgrootte) die je onder de tekening wordt aangeboden (hier 30,9). Waarom de grootste? Omdat je op die manier de beste printkwaliteit binnenhaalt, en geef toe, het verschil in benodigde opslagkwaliteit is eerder klein.
OpenOffice Writer: Afbeeldingen – Galerij
Pagina 2 van 5
Als je nu met je rechtermuistoets klik op de tekening, krijg je volgend menu te zien:
Klik hier op Save Image as… of Afbeelding opslaan als.. Sla het bestand op, en onthoud de locatie waar je het hebt opgeslagen, die locqatie heb je straks nodig. Om een bestand in te laden in een nieuwe categorie, klik je boven in de cataloog verkenner op Nieuw Onderwerp.
OpenOffice Writer: Afbeeldingen – Galerij
Pagina 3 van 5
Hier kan je de naam van je nieuwe categorie opgeven. Klik vervolgens op het tabblad Bestanden.
Kies bestand zoeken…
OpenOffice Writer: Afbeeldingen – Galerij
Pagina 4 van 5
Zoek en selecteer de map waar je je clip art hebt opgeslagen. En klik op OK. Vervolgens krijg je alle afbeeldigen te zien die in die map zij opgeslagen. Selecteer die, eventueel kun je voorbeeld aanvinken, om een voorbeeld van de geslecteerde bestanden te zien, en klik op Toevoegen. Er wordt een nieuwe categorie gemaakt, met daarin je toegevoegde clip arts. Wil je later nog clip arts toevoegen aan een categorie, klik je met je rechtermuistoets op de gewenste categorie, en klikt opnieuw op het tabblad bestanden. Je kunt op dezelfde manier meer afbeeldingen toevoegen.
OpenOffice Writer: Afbeeldingen – Galerij
Pagina 5 van 5
OpenOffice Writer: Afbeeldingen – Positionering Voorkennis:
Galerij
Writer Als je een afbeelding wil invoeren in een tekst, plaats je die best eerst in de galerij, hoe je dat doet, is elders behandeld. Om een afbeelding vanuit je galerij in je document in te voegen op de plaats van de cursor, zoek je eerst de gewenste afbeeldign in de galerijverkenner. Daarna klik je met je rechtermuistoets op de gewenste afbeelding. Je krijgt volgend menu:
Kies voor de optie invoegen, en vervolgens voor de optie Kopie. Je kunt de afbeelding vervolgens positioneren. Allereerst kun je die net zoals alinea’s links, gecentreerd of rechts uitlijnen. Je selecteert de gewenste afbeelding en klikt op de relevante knop in de werkbalk.
Tenslotte kun je ook de verticale positionering binnen de alinea aanpassen. Met behulp ven de knoppen in de werkbalk.
OpenOffice Writer: Afbeeldingen – positionering
Pagina 1 van 1
OpenOffice Writer: Afbeeldigngen – Opmaak Voorkennis:
Galerij, positionere
Writer De plaats van een afbeelding in het document wordt besproken in het deel positionering. Hier kijken we naar de opmaak van een afbeelding, meer bepaald de omkadering. Dit wordt gedaan in drie stappen, nadat je de afbeelding geselecteerd hebt. 1. Allereerst klik je op de knop randen:
Je krijgt een deelvenster randen:
Hier klik je op de knop die de randencombinatie voorstelt die je wil toepassen op je geselecteerde afbeelding. 2. Vervolgens klik je op de knop randstijl:
Je krijgt een deelvenster Randstijl:
Hier kies je voor de randstijl die je wil toepassen op je geselecteerde afbeelding. 3. Ten slotte kies je de kleur voor je rand. Hiervoor klik je op de knop kleur randlijn.
Je krijgt een deelvenster randkleur:
OpenOffice Writer: Alinea Opmaak – Inspringen en Afstanden
Pagina 1 van 2
OpenOffice Writer: Alinea Opmaak – Inspringen en Afstanden
Pagina 2 van 2
OpenOffice Writer: Afbeeldingen – Tekstomloop Voorkennis:
Galerij
Writer Voor het instellen van de tekstomloop van een geselecteerde afbeelding, klik je op een van onderstaande knoppen in de werkbalk:
De linkse knop houdt de tekst boven en onder de afbeelding, de middelste knop laat de tekst rond de tekening draperen, Met de derde knop zet je de afbeelding bovenop de tekst. Hierdoor is niet alle tekst meer zichtbaar.
OpenOffice Writer: Afbeeldingen – Tekstomloop
Pagina 1 van 1
OpenOffice Writer: Afdrukken – Overzicht Voorkennis:
geen
Writer Om een document af te drukken bestaan ook in OpenOffice.org Writer de traditionele tools. Zoals het afdrukvoorbeeld, … In dit onderdeel behandelen we ook het invoegen van een handmatig pagina-einde.
OpenOffice Writer: Afbeeldingen
Pagina 1 van 1
OpenOffice Writer: Afdrukken – Handmatig Pagina Einde invoegen Writer
Voorkennis:
Geen
Als we een in een document een nieuwe pagina willen beginnen, kunnen we dit doen door een aantal keer op enter te drukken. Dit levert echter problemen als je in het gedeelte ervoor nieuwe tekst typt. Dan wordt de nieuwe pagina gestart met een aantal lege lijnen. De beste manier om een nieuwe pagina te beginnen is om een handmatig pagina einde in te voegen. Dit doen we met het menu Invoegen > Handmatig einde
Het volgende venster wordt geopend:
Je kunt er een regel-einde invoeren, een kolom-einde en pagina-einde. Selcteer het gewenste einde en klik op OK om te bevestigen.
OpenOffice Writer: Afdrukken – Handmatig Pagina Einde invoegen
Pagina 1 van 1
OpenOffice Writer: Afdrukken – Afdrukvoorbeeld Voorkennis:
Geen
Writer Voor je afdrukt, kan je al eens bekijken op je scherm hoe je afdruk er zal uitzien. Je kunt dit doen op twee verschillende manieren. 1. Met de werkbalk Klik op de knop Afdrukvoorbeeld in de werkbalk.
2. Met het menu Open het menu Bestand > Afdrukvoorbeeld
OpenOffice Writer: Afdrukken – Afdrukvoorbeeld
Pagina 1 van 2
OpenOffice Writer: Afdrukken – Afdrukvoorbeeld
Pagina 2 van 2
OpenOffice Writer: Afdrukken – Afdrukken Voorkennis:
Geen
Writer Er zijn verschillende manieren om af te drukken in OpenOffice.org Writer. 1. Met de werkbalk: Klik op de knop Afdrukken in de werkbalken om het document af te drukken met de standaard instellingen op de standaard printer. Er worden geen verdere vragen meer gesteld. Het document wordt onmiddellijk naar de printer gestuurd.
2. Met de menu: Bestand > Afdrukken…
Het venster afdrukken wordt geopend. In dit venster kun je een aantal opties voor het printen van je document aanpassen:
OpenOffice Writer: Afdrukken – Afdrukken
Pagina 1 van 2
Bovenaan kan je de printer kiezen waar je het document op wil afdrukken.
Je kunt het afdrukbereik instellen:
Je kiest de optie alles om het volledige document af te drukken. In het vak pagina kan je een reeks pagina’s opgeven die moeten afgedrukt worden. Als je een paginabereik wil afdrukken, gebruikt je de indeling 3-6. Als je afzonderlijke pagina's wil afdrukken, gebruik je de indeling 7;9;11. Indien gewenst kun je een combinatie van een paginabereik en afzonderlijke pagina's afdrukken met de indeling 3-6;8;10;12. Je kun je aantal kopieën opgeven in het exemplaren gedeelte. Als je meer dan een exemplaar wil afdrukken kun je dit al of niet laten sorteren. Na het invullen van alle opties, bevestig je dit met de OK toets, en je document wordt zoals gevraagd afgedrukt. 3. Je kunt ook afdrukken met de sneltoets, dan wordt het dialoogvenster Afdrukken ook geopend .
OpenOffice Writer: Afdrukken – Afdrukken
Pagina 2 van 2
OpenOffice Writer: Tabulaties en Tabellen – Overzicht Voorkennis:
geen
Writer Tabulaties Met behulp van tabulaties kunnen we de cursor naar een vooraf bepaalde positie op een lijn doen springen. Dit wordt bijvoorbeeld gebruikt om eenvoudige kolommen te maken, kommagetallen met de komma onder elkaar te plaatsen, of allerhande uitlijningen te combineren op een lijn. We leren de tabulaties in te stellen en hoe we er mee werken Tabellen We leren Tabellen invoegen, opmaken en op een uitgebreide manier werken met tabellen.
OpenOffice Writer: Tabulaties en Tabellen - Overzicht
Pagina 1 van 1
OpenOffice Writer: Tabulaties en Tabellen– Tabulaties Instellen Writer
Voorkennis:
Geen
Hieronder staat een voorbeeld van een lijstje. Om tussen de verschillende titels en de verschillende gegevens afstand te krijgen, plaatsen we na elk woord een tabulatie. Op het einde van de regel gebruiken we de returntoets om een nieuwe alinea te krijgen.
Je merkt dat de informatie onder 'Naam hotel' en 'Locatie' links, onder 'Niveau' gecentreerd en onder 'Aantal' rechts gealigneerd is. Om dit lijstje te maken moeten we dus: 1. tussen de woorden een tabulatie plaatsen door de tabtoets te gebruiken; 2. voor de verschillende alinea's de juiste tabulators op de juiste plaats in de liniaal plaatsen. Hieronder zie je waar de tabulaties staan, met de verschillende symbolen. Staan de onzichtbare tekens aan, dan zie je aan het pijltje waar een tabulatie gebruikt is. In de liniaal zie je waar en welke tabulator ingesteld is.
Om tabulaties in te stellen kunnen we op twee manieren te werk gaan Via het menu Via het liniaal (we zullen dit buiten het bestek van de cursus laten) Via het menu Tabulaties behoren voor OpenOffice.org Writer tot de alineaopmaak.
OpenOffice Writer: Tabulaties en Tabellen –Tabulaties instellen
Pagina 1 van 3
In het tabblad tabulaties kun je de tabulaties instellen:
Om een tabulatie in te stellen werken we van links naar rechts in het venster. Allereerst stellen we de positie in. Dit is de positie gemeten vanaf de linkerkantlijn.
Vervolgens stel je het type Tabulatie in:
OpenOffice Writer: Tabulaties en Tabellen –Tabulaties instellen
Pagina 2 van 3
Als je het opvulteken (een teken waarmee de afstand tot de tabpositie opvult:
Eenmaal je alle tekens hebt ingevuld, klik je op nieuw om de tabpositie in te voegen. Ze wordt toegevoegd in de lijst links in het venster. Wil je een tabpositie verwijderen, klik je op de positie links, en vervolgens op de knop verwijderen. Eventueel kun je nog meer tabposities invoegen. Als je hiermee klaar bent, klik je op OK om het venster te sluiten.
OpenOffice Writer: Tabulaties en Tabellen –Tabulaties instellen
Pagina 3 van 3
OpenOffice Writer: Tabulaties en Tabellen – Tabulaties gebruiken Writer
Voorkennis:
Geen
Om tabulaties te gebruiken druk je op de tabulatie toets op je toetsenbord. De cursor verspringt dan naar de eerstvolgende tabpositie.
OpenOffice Writer: Tabulaties en Tabellen – Tabulaties gebruiken
Pagina 1 van 1
OpenOffice Writer: Tabulaties en Tabellen – Tabellen invoegen Writer
Voorkennis:
Geen
Je kunt tabellen invoegen via het menu, via de werkbalken en met de sneltoets. 1. Via het menu: Tabel > Invoegen > Tabel
2. Via de werkbalk
3. Via de Sneltoets: Ctrl + F12 Elk van de bovenstaande opties opent het volgende venster:
Je voert het gewenste aantal rijen en kolommen in en klikt op OK.
OpenOffice Writer: Tabulaties en Tabellen – Tabellen invoegen
Pagina 1 van 1
OpenOffice Writer: Tabulaties en Tabellen – Werken met tabellen Writer
Voorkennis:
Geen
Om naar de volgende cel te gaan in de tabel gebruiken we de pijltjestoetsen. In dit onderdeel behandelen we hoe we de indeling van onze tabellen kunnen aanpassen terwijl we aan de tabel werken. 1. Met de werkbalk: Tabel Van zodra de cursor in de tabel staat krijgen we een bijkomende werkbalk op het scherm, de werkbalk Tabel:
Om een rij in te voegen onder de rij waar de cursor zich bevindt, klik je op de knop rij toevoegen:
Om een kolom in te voegen rechts van de kolom waar de cursor zich bevindt, klik je op de knop kolom toevoegen:
Om de rij/kolom te verwijderen waarin de cursor zich bevindt, klik je op de knop rij/kolom verwijderen:
Wil je meerdere rijen/kolommen in een keer toevoegen, selecteer je eerst cellen in meerdere rijen/kolommen. Naast het verwijderen van cellen kunnen we ook cellen samenvoegen. Dit kan bijvoorbeeld nuttig zijn voor koppen in een tabel:
Hiervoor selecteer je eerst de cellen die je wil samenvoegen. Daarna klik je op de knop cellen samenvoegen:
Omgekeerd kun je ook cellen splitsen, dit doe je door de cel(len) te selecteren die je wil splitsen, en op de knop cellen splitsen te klikken:
OpenOffice Writer: Tabulaties en Tabellen – Werken met tabellen
Pagina 1 van 4
Je krijgt het volgende venster:
Hier kun je aangeven in hoeveel delen je de cel(len) wil splitsen en of je horizontaal (extra rijen) of verticaal (in kolommen) wil splitsen. 2. Met het menu Om een rij in te voegen, kies je Tabel > Invoegen > Rijen…
In het dialoogvenster geef je aan hoeveel rijen je wil invoegen en of je die ervoor boven (ervoor) of onder (erna) de rij waarin de cursor zich bevindt wil invoegen
Om een kolom in te voegen, kies je Tabel > Invoegen > Kolommen…
OpenOffice Writer: Tabulaties en Tabellen – Werken met tabellen
Pagina 2 van 4
In het dialoogvenster geef je aan hoeveel kolommen je wil invoegen en of je die ervoor links (ervoor) of rechts (erna) van de kolom waarin de cursor zich bevindt wil invoegen
Om de rij te verwijderen waarin de cursor zich bevindt, kies je Tabel > Verwijderen > Rijen…
Om de kolom te verwijderen waarin de cursor zich bevindt, kies je Tabel > Verwijderen > Kolommen…
Wil je meerdere rijen/kolommen in een keer toevoegen, selecteer je eerst cellen in meerdere rijen/kolommen. Voor het samenvoegen van cellen kies je Tabel > Cellen Samenvoegen
OpenOffice Writer: Tabulaties en Tabellen – Werken met tabellen
Pagina 3 van 4
Voor het splitsen van cellen kies je Tabel > Cellen Splitsen
OpenOffice Writer: Tabulaties en Tabellen – Werken met tabellen
Pagina 4 van 4
OpenOffice Writer: Tabulaties en Tabellen – Tabellen Opmaken Writer
Voorkennis:
Document opmaak - Achtergrond
1. Opmaak van Individuele cellen Elke cel kan onafhankelijk van andere cellen opgemaakt worden. Je kan bijvoorbeeld: De tekst van de cel opmaken (lettertype, …) De uitlijning van de tekst (links, gecentreerd, …) Om de opmaak van meerdere cellen tegelijk aan te passen: Selecteer de cel(len) waarvan je de opmaak wil aanpassen (om een cel te selecteren plaats je er de cursor in door er in te klikken, voor meerdere cellen sleep je over de cellen) De opmaak doe je verder zoals je opmaak van tekst doet. 2. Opmaak van de tabel Met tabelopmaak bedoelen we: de positie van de tabel in het document Randen in de tabel Achtergronden in de tabel Aanpassen van de kolombreedte en rijhoogte Plaats je cursor in een cel van de tabel, voor randen en achtergronden dien je eventueel een reeks cellen te selecteren Kies de menu Tabel > Tabeleigenschappen of klik op de knop in de tabel werkbalk
Om de positie van de tabel op de pagina te bepalen, kies je het tabblad tabel:
OpenOffice Writer: Tabulaties en Tabellen – Tabellen Opmaken
Pagina 1 van 6
In dit tabblad kunnen we: o de tabel een naam geven (dit heeft geen enkel effect, helpt enkel om de tabel gemakkelijker terug te vinden in grote documenten) o De totale breedte van de tabel instellen
o
o
De tabel als geheel uitlijnen (let wel: dit is niet hetzelfde als de tekst in de tabel uitlijnen)
We kunnen de tabel op verschillende manieren uitlijnen: Links: lijnt de tabel uit op de linker marge Rechts: lijnt de tabel uit op de rechter marge Van Links: Geeft je de mogelijkheid om onder Afstand exact aan te geven hoe ver van de linker marge je de tabel wil plaatsen. Van Rechts: Geeft je de mogelijkheid om onder Afstand exact aan te geven hoe ver van de rechter marge je de tabel wil plaatsen. Manueel: Laats je zelf de afstand van de linker en de rechtermarge aan te geven. Onder Afstand kun je indien mogelijk afstanden aangeven die toepasselijk zijn met bovenstaande uitlijning, deze afstanden geven de afstand aan van de tabel tot de respectievelijke kantlijn:
OpenOffice Writer: Tabulaties en Tabellen – Tabellen Opmaken
Pagina 2 van 6
Om de randen van de tabel aan te passen moeten we in het tabblad Randen zijn:
o
o
Om de randen te bepalen, moeten we drie zaken bekijken: Waar gaan ze Hoe zien ze er uit Hoe groot is de afstand er rond Lijnschikking: Geeft aan waar de randen gaan. Als een groep cellen is geselecteerd, wordt de rand op deze groep cellen toegepast. Je kunt aangeven waar je de lijnen wil met behulp van een voorgedefinieerde knop:
In volgorde Geen randen Buitenranden, geen binnenranden Buitenranden en horizontale binnenranden Buitenranden en alle binnenranden Buitenranden, laat de binnenranden zoals ze zijn. of je kan het ook zelf aangeven in het onderdeel gebruikersgedefinieerd:
OpenOffice Writer: Tabulaties en Tabellen – Tabellen Opmaken
Pagina 3 van 6
o
Lijn
Hier geef je de lijnstijl en kleur aan
o
Afstand tot inhoud Hier kun je de gewenste afstand tot de randen aangeven, je kunt elke afstand individueel aangeven, met behulp van synchroniseren kan je al de afstanden gelijk maken.
o
Schaduw Indien gewenst kan je een schaduw instellen voor de tabel.
Achtergrond o Om de achtergrond van geselecteerde cellen in te stellen open je het tabblad Achtergrond, hier kan je het achtergrondkleur kiezen, of zoals bij de achtergrond van document opmaak een afbeelding kiezen.
OpenOffice Writer: Tabulaties en Tabellen – Tabellen Opmaken
Pagina 4 van 6
o
Aanpassen kolombreedte: We kunnen de kolombreedte op twee manieren aanpassen. Met behulp van de muis: Als we de muiscursor bewegen boven een kolomrand verandert de muisaanwijzer:
Nu kan je de kolomrand slepen naar links of naar rechts, naar de gewenste positie. Met behulp van het venster tabeleigenschappen: In het tabblad kolommen kan je de breedte van de kolommen exact ingeven:
Tabelbreedte aanpassen Behoudt de huidige breedte van de tabel als je de breedte van een kolom wijzigt. Deze optie is niet beschikbaar als Automatisch is geselecteerd in het gebied Uitlijning op het tabblad Tabel.
Kolommen gelijkmatig wijzigen Past de tabelbreedte aan in relatie tot de kolombreedte die u invoert. Deze optie is niet beschikbaar als Automatisch is geselecteerd in het gebied Uitlijning op het tabblad Tabel. Nog beschikbare ruimte Geeft de hoeveelheid ruimte weer die beschikbaar is voor het aanpassen van de breedte van de kolommen. Klik op de tab Tabel om de breedte van de tabel in te stellen.
OpenOffice Writer: Tabulaties en Tabellen – Tabellen Opmaken
Pagina 5 van 6
Kolombreedte Specificeer de kolombreedtes voor de tabel.
OpenOffice Writer: Tabulaties en Tabellen – Tabellen Opmaken
Pagina 6 van 6
OpenOffice Writer: Zoeken en Vervangen – Overzicht Voorkennis:
geen
Writer Zoeken Hiermee kun je een of meerder woorden terug vinden in een eventueel lange tekst Vervangen Om (alle) instanties van een woord in een tekst te vervangen in een opdracht.
OpenOffice Writer: Tabulaties en Tabellen - Overzicht
Pagina 1 van 1
OpenOffice Writer: Zoeken en vervangen – Een Woord Zoeken Writer
Voorkennis:
Geen
Stel we willen in een lange tekst het woord oerknal terugvinden. Daarom gebruiken we de zoek-functie in OpenOffice.org. Je vindt de zoek-functie in het menu Bewerken:
Bewerken > Zoeken en Vervangen…
Het Zoeken en Vervangen venster opent zich:
Het woord dat je wil zoeken, typ je in het tekstvak Zoeken naar. Klik op Zoeken om de eerste instantie van het woord op te zoeken, klik nogmaals op Zoeken om de volgende instantie van het woord te vinden, … Je kan ook alle instanties van het woord in een keer opzoeken door op Alles Zoeken te klikken. Dan worden alle instanties van het gezochte woord in het document geselecteerd.
OpenOffice Writer: Zoeken en vervangen – Een Woord Zoeken
Pagina 1 van 1
OpenOffice Writer: Zoeken en vervangen – Een Woord Vervangen Writer
Voorkennis:
Geen
Stel, na het invoeren van een lange tekst, merken we dat de spelling van een woord dat veelvuldig gebruikt is fout is. We kunnen dit in een keer oplossen met de functie Zoeken en Vervangen Je vindt de zoeken en vervangen-functie in het menu Bewerken: Bewerken > Zoeken en Vervangen…
Het Zoeken en Vervangen venster opent zich:
Het woord dat je wil vervangen, typ je in het tekstvak Zoeken naar. Het woord waarin je het wil vervangen typ je in het tekstvak Vervangen door. Klik vervolgens op Vervangen, de eerste instantie van de originele tekst wordt geselecteerd, klik je nu op Vervangen, dan wordt die instantie vervangen door het opgegeven woord. Wil je het niet vervangen, klik dan op Zoeken, om de volgende instantie te vinden, wil je die vervangen, klik je op vervangen. Om alle instanties in een keer aan te passen klik je op Alles vervangen. OpenOffice Writer: Zoeken en vervangen – Een Woord Vervangen
Pagina 1 van 1
OpenOffice Writer: Opmaakprofielen – Overzicht Voorkennis:
geen
Writer Opmaakprofielen zijn bedoeld, om vooral in grotere documenten de opmaak van de titels, tabellen, … consistent te houden doorheen het document. Ze zijn ook nodig als je een inhoudstabel wil toevoegen aan je document. We leren de standaardopmakprofielen te gebruiken, er eventueel bijkomende aan te maken en bestaande opmaakprofielen aan te passen aan onze wensen.
OpenOffice Writer: Opmaakprofielen - Overzicht
Pagina 1 van 1
Writer
OpenOffice Writer: Opmaakprofielen – Opmaakprofielen gebruiken Voorkennis: Tekst Selecteren
Een opmaakprofiel is een verzameling opmaakkenmerken, die je opslaat onder een bepaalde naam. Zo kan je bijvoorbeeld een opmaakprofiel maken met de naam 'Hoofdstuktitel'. Iedere keer dat je in het vervolg een hoofdstuktitel typt, kan je het opmaakprofiel toepassen. Op deze manier weet je altijd zeker, dat alle hoofdstuktitels dezelfde opmaak hebben. In onderstaand figuur ziet je een stuk tekst, met de namen van alle gebruikte opmaakprofielen.
Het beheren en gebruiken van opmaakprofielen in OpenOffice.org gebeurt door middel van een speciaal venster, genaamd Stijlen en opmaak. Dit venster kunt je op drie verschillende manieren naar voren halen: 1. Via het menu Opmaak. 2. Via de knop Stijlen en opmaak in de Opmaakwerkbalk. 3. Via de functietoets F11.
OpenOffice Writer: Opmaakprofielen – Opmaakprofielen Gebruiken
Pagina 1 van 3
Het venster Stijlen en opmaak bestaat uit verschillende onderdelen. 1. De werkbalk In de werkbalk vind je de volgende knoppen:
Alinea-opmaakprofielen. Met deze knop geeft u alle beschikbare alinea-opmaakprofielen weer. Deze opmaakprofielen kunt u toepassen op een alinea. Tekenopmaakprofielen. Deze knop geeft alle beschikbare tekenopmaakprofielen weer. Dit zijn opmaakprofielen die op individuele woorden of zinnen toegepast kunnen worden. Frameopmaakprofielen. Geeft alle opmaakprofielen weer, die toegepast kunnen worden op een afbeelding, tekstvak, etiket etc. Paginaopmaakprofielen. Hiermee laat u de opmaakprofielen weergeven, die de opmaak van een complete pagina bepalen. Denk hierbij aan instellingen als paginaformaat, marges en kolommen. Lijstopmaakprofielen. Deze opmaakprofielen kunnen worden toegepast op een genummerde lijst of een opsomming. U kunt bijvoorbeeld de afstand tussen het opsommingsteken en de tekst instellen, maar ook het uiterlijk van het opsommingsteken aanpassen. Gietermodus. De gietermodus is een handige manier om snel en effectief een opmaakprofiel op meerdere stukken tekst toe te passen. Nieuw opmaakprofiel uit selectie. Deze knop heeft verschillende functies. Verderop in deze cursus leert u ze allemaal kennen.
OpenOffice Writer: Opmaakprofielen – Opmaakprofielen Gebruiken
Pagina 2 van 3
2. De lijst met opmaakprofielen In deze lijst vind je alle beschikbare opmaakprofielen, afhankelijk van welk van de vijf categorie-knopjes (alinea-, teken-, frame-, pagina- en lijstopmaakprofielen) er aanstaat. Om een opmaakprofiel toe te passen, plaats je de cursor in de alinea waar je het opmaakprofiel wil aanpassen, vervolgende dubbelklik je op het opmaakprofiel dat je wil toepassen.
OpenOffice Writer: Opmaakprofielen – Opmaakprofielen Gebruiken
Pagina 3 van 3
Writer
OpenOffice Writer: Opmaakprofielen – Opmaakprofielen aanmaken Voorkennis: Tekst Selecteren, Opmaakprofielen gebruiken, opmaakprofielen veranderen
Naast het gebruiken en aanpassen van de standaardopmaakprofielen, kunt u ook uw eigen opmaakprofielen maken. U kunt deze opmaakprofielen een eigen naam geven, zodat u ze makkelijk kunt herkennen. In onderstaande opdracht maakt u op twee manieren een nieuw opmaakprofiel: 1. Door een stuk tekst eerst de gewenste opmaak te geven, en het vervolgens op te slaan als een nieuw opmaakprofiel. 2. Door een nieuw opmaakprofiel te baseren op een reeds bestaande opmaakprofiel. Nieuwe opmaakprofielen die u zelf gemaakt heeft en bestaande opmaakprofielen die u heeft gewijzigd, bestaan alleen in het document waar u op dat moment in werkt. Wanneer u een nieuw document opent, zijn uw opmaakprofielen uit de lijst verdwenen, evenals eventuele aanpassingen in de standaardopmaakprofielen. Hoe gaan we te werk? Pas de opmaak van de alinea aan naar jouw wensen. Klik op de knop Nieuw opmaakprofiel uit selectie .
Kies uit het lijstje de optie Nieuw opmaakprofiel uit selectie.
Het venster Opmaakprofiel maken verschijnt.
Voer de gewenste naam in van het opmaakprofiel, en klik op OK Je kunt dit opmaakprofiel gebruiken zoals elk andere standaard opmaakprofiel. Houd er wel rekening mee dat je dit enkel kan gebruiken in het huidige document.
OpenOffice Writer: Opmaakprofielen – Opmaakprofielen aanmaken
Pagina 1 van 1
Writer
OpenOffice Writer: Opmaakprofielen – Opmaakprofielen Veranderen Voorkennis: Tekst Selecteren, Opmaakprofiel Toepassen
Zoals je kon zien in het deel over Opmaakprofiel Toepassen zijn er in OpenOffice.org al een heel aantal opmaakprofielen standaard meegeleverd. Het kan soms nodig zijn om deze profielen te wijzigen, naar eigen smaak. Een wijziging van het opmaakprofiel zorgt er in een stap voor dat alle elementen in de tekst van dat opmaakprofiel automatisch worden aangepast aan de wijziging. Hoe ga je hiervoor te werk? Selecteer de bijvoorbeeld de tekst van de hoofdstuktitel (in opmaakprofiel Kop 1) Pas de opmaak aan zoals je wenst Klik op de knop Nieuw opmaakprofiel uit selectie
Kies uit het lijstje de optie Opmaakprofiel bijwerken.
Alle tekst die in het opmaakprofiel Kop 1 staat, krijgt nu de door u gekozen opmaakkenmerken.
OpenOffice Writer: Opmaakprofielen – Opmaakprofielen Veranderen
Pagina 1 van 1
OpenOffice Writer: Hoofddocumenten – Overzicht Voorkennis:
geen
Writer Met een hoofddocument kan je grote documenten beheren, zoals een boek met vele hoofdstukken. Het hoofddocument kan als een container voor afzonderlijke OpenOffice.org Writer-bestanden beschouwd worden. De afzonderlijke bestanden worden subdocumenten genoemd. Als je een hoofddocument afdrukt, wordt de inhoud van alle subdocumenten, indices en eventueel ingevoerde tekst afgedrukt. Je kunt in het hoofddocument een inhoudsopgave en index maken voor alle subdocumenten. Opmaakprofielen die in subdocumenten gebruikt worden, zoals nieuwe alineaopmaakprofielen, worden automatisch in het hoofddocument geïmporteerd nadat je het hoofddocument hebt opgeslagen. Wanneer je het hoofddocument bekijkt, hebben opmaakprofielen die al in het hoofddocument aanwezig zijn, voorrang over opmaakprofielen met dezelfde naam die uit subdocumenten geïmporteerd zijn. Subdocumenten worden nooit gewijzigd door veranderingen die in het hoofddocument zijn aangebracht.
OpenOffice Writer: Hoofddocumenten - Overzicht
Pagina 1 van 1
OpenOffice Writer: Hoofddocumenten – Hoofddocument Aanmaken Writer
Voorkennis:
Geen
1. Kies Bestand - Nieuw - Hoofddocument. 2. Open een bestaand document en kies Bestand - Verzenden - Hoofddocument maken. 3. Als je een nieuw hoofddocument maakt, moet het eerste item in de Navigator een Tekst-item zijn. Typ een introductie of voer wat tekst in. Zo wordt verzekerd dat nadat u een bestaand opmaakprofiel in het hoofddocument hebt bewerkt, je het gewijzigde opmaakprofiel ziet wanneer u de subdocumenten bekijkt. Navigator:
4. Klik in de Navigator voor hoofddocumenten (klik op F5 als deze niet automatisch geopend wordt) op het pictogram Invoegen
en houd de muisknop ingedrukt.
5. Voer vervolgens een van de volgende handelingen uit: Als u een bestaand bestand als een subdocument wilt invoegen, kiest u Bestand, zoekt u het bestand dat u wilt opnemen, en klikt u vervolgens op OK. Als u een nieuw subdocument wilt maken, kiest u Nieuw document, typt u een naam voor het bestand en klikt u vervolgens op Opslaan. Kies Tekst om wat tekst tussen subdocumenten in te voegen. Typ vervolgens de tekst. 6. Kies Bestand – Opslaan
OpenOffice Writer: Hoofddocumenten – Hoofddocument Aanmaken
Pagina 1 van 2
OpenOffice Writer: Hoofddocumenten – Hoofddocument Aanmaken
Pagina 2 van 2
OpenOffice Writer: Hoofddocumenten – Werken met hoofddocumenten Writer
Voorkennis:
Geen
Gebruik de Navigator om de subdocumenten in een hoofddocument opnieuw te schikken en te bewerken. Wil je een subdocument openen voor bewerking, dubbelklik dan met de rechtermuisknop op het subdocument in de Navigator. Als je een subdocument uit het hoofddocument wilt verwijderen, klikt u met de rechtermuisknop op het subdocument in de Navigator-lijst en kiest u Verwijderen. Het subdocument wordt niet verwijderd, alleen de ingang in de Navigator. Wil je tekst aan een hoofddocument toevoegen, klik dan met de rechtermuisknop op een item in de Navigator-lijst, en kies vervolgens Invoegen - Tekst. Er wordt een tekstsectie ingevoegd vóór het geselecteerde item in het hoofddocument. U kunt hier de gewenste tekst typen. U kunt een tekstsectie niet naast een andere tekstsectie invoegen. Als u de volgorde van subdocumenten in een hoofddocument wilt wijzigen, sleept u een subdocument naar een nieuwe locatie in de Navigator-lijst. U kunt ook een subdocument in de lijst selecteren, en op het pictogram Omlaag of Omhoog klikken. Wilt u een index (zoals een inhoudsopgave) toevoegen, klik dan met de rechtermuisknop in de Navigator-lijst en kies vervolgens Invoegen Inhoudsopgave en registers.
OpenOffice Writer: Hoofddocumenten – Werken met hoofddocumenten
Pagina 1 van 1
OpenOffice Writer: Hoofddocumenten – Subdocumenten op een nieuwe pagina beginnen Writer
Voorkennis:
Geen
1. Zorg ervoor dat elk subdocument met een kop begint die hetzelfde alineaopmaakprofiel gebruikt, bijvoorbeeld 'Kop 1'. 2. Kies in het hoofddocument Opmaak - Stijlen en opmaak en klik op het pictogram Alinea-opmaakprofielen. 3. Klik met de rechtermuisknop op 'Kop 1' en kies Wijzigen. 4. Klik op de tab Tekstverloop. 5. In het gebied Harde regeleinden selecteert u Invoegen en dan Paginain het vak Type. 6. Als u elk subdocument op een oneven pagina wilt beginnen, kiest u Met paginaopmaakprofiel en selecteert u vervolgens 'Rechterpagina' in het vak. 7. Klik op OK.
OpenOffice Writer: Hoofddocumenten – Subdocumenten op een nieuwe pagina beginnen
Pagina 1 van 1
OpenOffice Writer: Hoofddocumenten – Hoofddocument opslaan als Tekstdocument Writer
Voorkennis:
Geen
1. Kies Bestand - Exporteren. 2. Selecteer in de lijst Bestandsindeling een tekstbestandsindeling en klik op Exporteren.
OpenOffice Writer: Hoofddocumenten – Hoofddocument opslaan als Tekstdocument
Pagina 1 van 1
OpenOffice Writer: Inhoudsopgave – Inhoudsopgave Toevoegen Writer
Voorkennis:
Geen
Een inhoudsopgave wordt standaard aangemaakt op basis van hoofdstuknummering, geactiveerd voor het document via menu Extra-Hoofdstuknummering.
Over het algemeen is dit bij meer uitgebreide documenten het geval. Deze hoofdstuknummering wordt toegewezen aan de opmaakprofielen Kop n. Dit wil zeggen dat je de bvb de hoofdstukken het opmaakprofiel Kop 1 geeft, de paragrafen opmaakprofiel Kop 2, de subparagrafen opmaakprofiel Kop 3, … Nadat de tekst van ons document af is, gaan wij nu de inhoudsopgave genereren. Ga naar de pagina waar je dit wil invoegen. Meestal is dit gans vooraan, net voor de eigenlijke tekst van ons werk begint (en na de titelpagina, het voorwoord, ...) Ga naar menu Invoegen – Inhoudsopgaven en registers – Inhoudsopgave en registers
en je krijgt volgend scherm: OpenOffice Writer: Inhoudsopgave – Inhoudsopgave Toevoegen
Pagina 1 van 2
Standaard krijg je het tabblad 'Index/inhoudsopgave' en als type 'Inhoudsopgave'. Hier hoef je voor de inhoudsopgave normaal bijna geen wijzigingen aan de opties aan te brengen. In Titel kan je eventueel een andere voor de inhoudsopgave opgeven (als het document bijvoorbeeld in een andere taal is opgesteld). Het is raadzaam om de optie Beveiligd tegen handmatige wijzigingen aangevinkt te laten! Indien je handmatig wijzigingen zou aanbrengen, dan verdwijnen deze toch als de inhoudsopgave terug wordt aangemaakt. In Index/inhoudsopgave samenstellen kies je voor Volledig document. Het is wel raadzaam om het aantal niveaus echter te beperken. Meestal zijn 4 niveaus, uitzonderlijk 5, ruimschoots voldoende voor een inhoudsopgave. In Samenstellen uit vink je Overzicht aan. Voor een inhoudsopgave zijn de opties Extra opmaakprofielen en Indexmarkeringen niet relevant. In het volgende tabblad 'Items' kan je eventueel wijzigingen aan de structuur aanbrengen. De standaardinstelling zal echter meestal voldoen.
OpenOffice Writer: Inhoudsopgave – Inhoudsopgave Toevoegen
Pagina 2 van 2
OpenOffice Writer: Brekeningen – Berekeningen in Tabellen Voorkennis:
Writer
Werken met tabellen
In Writertabellen kunnen wij ook berekeningen uitvoeren. De rekenkundige bewerkingen zijn eerder beperkt, maar ruimschoots voldoende voor hetgeen waarvoor zij geconcipieerd zijn. Om berekeningen uit te voeren verwijzen we naar de cellen op dezelfde manier zoals dit in OpenOffice.org Calc gebeurt, met letters voor kolommen (te beginnen bij de meest linkse met de letter A) en cijfers voor de rijen (te beginnen bij 1 voor de eerste rij. A1
B1
C1
A2
B2
B3
De voornaamste rekenoperatoren zijn de volgende: 1. Standaard berekeningsfuncties: Optelling
+
Aftrekking
-
Vermenigvuldiging
* of MUL
Deling
/ of DIV
Procent
% of PHD
Som
SOM
Afronding
ROUND
Vierkantswortel
SQRT
Machtsverheffing
POW of ^
Berekent de som. Voorbeeld:
+ 8 Berekent het verschil. Voorbeeld: 10 - Berekent het product. Voorbeeld: * of MUL Berekent het quotiënt. Voorbeeld: /1,21 of DIV 1,21 Berekent een percentage. Voorbeeld: 150*21% geeft 31,5 of 150*21 PHD. Berekent de som van de geselecteerde cellen. Voorbeeld: SOM geeft de som van de waarden in cel A2 tot C2 weer Rondt een getal af op het gespecificeerde aantal decimalen. Voorbeeld: (150,15*1,21) ROUND 2 geeft 181,68 Berekent de vierkantswortel. Voorbeeld: SQRT 256 geeft 16 Berekent de macht van een getal. Voorbeeld: 2 pow 8 geeft 256
2. Statistische functies Minimum
MIN
Maximum
MAX
Gemiddelde
MEAN
Berekent de minimumwaarde in een bereik. Voorbeeld: MIN Berekent de maximumwaarde in een bereik. Voorbeeld: MAX Berekent het rekenkundige gemiddelde van de waarden in een bereik. Voorbeeld: MEAN
In een Writer-tabel kan je GEEN formules kopiëren en plakken in een andere cel zoals in een Calc-werkblad!! Je kan eventueel de formule in het formulevak wel selecteren, kopiëren en vervolgens de formulebalk in een andere cel terug oproepen en de formule hierin plakken, maar dan dien je nog de celreferenties aan te passen. Je dient bij het maken van de formule natuurlijk rekening te houden met de normale regels waaraan rekenkundige expressies moeten voldoen, dit is haakjes gebruiken om OpenOffice Writer: Berekeningen – Berekeningen in Tabellen
Pagina 1 van 2
delen te groeperen. Er is een verschil tussen a+b*c en (a+b)*c: 2+3*4=14 is niet gelijk aan (2+3)*4=20.
OpenOffice Writer: Berekeningen – Berekeningen in Tabellen
Pagina 2 van 2