Handleiding OpenOffice Writer
Deze cursus werd gemaakt door: Glenn Huysman Michèle Philips Academiejaar 2013 – 2014 leerpad: http://fmwleren.hogent.be/pba-so/handel-burotica/leerpad/writer
Handleiding OpenOffice Writer
Inhoudsopgave 1
Kennismaken met Writer......................................3
1.1
Wat is Writer?......................................................................4
1.1.1 1.1.2
Writer starten...............................................................................5 Schermonderdelen........................................................................5
2
Correctie- en revisietypen....................................8
2.1 2.2 2.3 2.4
Tekst selecteren, verwijderen, kopiëren en verplaatsen..............8 Verplaatsen van de cursor met het toetsenbord.......................10 Tekst verwijderen...............................................................11 Tekst verplaatsen en kopiëren..............................................11
2.4.1
Sneltoetsen knippen, kopiëren en plakken.......................................11
2.5
Spelling- en grammaticacontrole met Writer...........................13
2.5.1 2.5.2 2.5.3
Spelling controleren in een tekst ...................................................13 Drie werkwijzen om deze functie te hanteren..................................13 Het Spelling- en grammaticacontrole .............................................14
2.6.1 2.6.2 2.6.3
Verschillende manieren om een “afdrukvoorbeeld” op te vragen.........16 Het Afdrukvenster.......................................................................16 Verschillende manieren om het “afdrukvenster” op te vragen.............17
3
Opmaak..............................................................18
3.1
Tekenopmaak.....................................................................19
3.1.1 3.1.2 3.1.3 3.1.4
Lettertype..................................................................................19 De tekengrootte .........................................................................19 De tekstkleur..............................................................................19 Werkwijze om de tekstkleur aan te passen......................................20
3.2
Alineaopmaak....................................................................22
3.2.1 3.2.2 3.2.3
Betekenis van een alinea..............................................................22 Voordelen van witruimte in alinea's................................................22 Witruimte toevoegen....................................................................22
3.3.1
Werkwijze om een alinea uit te lijnen.............................................24
3.4
Opmaakprofielen................................................................26
4
Uitdieping – Optie Handel...................................29
4.1
Tabuleren..........................................................................29
4.1.1 4.1.2 4.1.3 4.1.4 4.1.5 4.1.6
Wat is een tabuleratorstop?...........................................................30 Waarvoor gebruiken we tabstops?..................................................30 Spatiëringen versus tabstops........................................................30 Hoe voegen we een tabstop in?.....................................................30 Het venster Alineaopmaak............................................................31 Geleide oefening..........................................................................32
1.2
2.6
3.3
Bestanden openen en opslaan in Writer....................................6
Afdrukken .........................................................................16
Uitlijning...........................................................................24
Dactylografie/Toegepaste informatica
2
Handleiding OpenOffice Writer
1
Kennismaken met Writer
Op het einde van dit hoofdstuk kan je: • het programma Writer definiëren; • het programma Writer opstarten; • de onderdelen van het venster benoemen; • bestanden openen, invoegen en opslaan in een verantwoorde map.
Dactylografie/Toegepaste informatica
3
Handleiding OpenOffice Writer
1.1
Wat is Writer?
Writer is een tekstverwerkingsprogramma. Met tekstverwerken wordt het produceren (typen), corrigeren, kopiëren en opmaken van tekst bedoeld. Writer is een uitgebreide tekstverwerker met veel mogelijkheden om teksten op te maken. Writer behoort tot de Vrije Software. Maar wat wordt er bedoeld met Vrije Software? ________________________________________________________ ________________________________________________________ ________________________________________________________ ________________________________________________________ ________________________________________________________ Aan Vrije Software zijn tal van voordelen verbonden. Welke? • __________________________________________ • __________________________________________ • __________________________________________ Ken je commerciële tekstverwerkingsprogramma's? ________________________________________________________ Hieronder vinden jullie vier programma's van zowel Open Office als Microsoft Office. Plaats de juiste benaming bij het juiste programma. Kies uit: Calc, Access, Excel, Impress, Writer, Base, Word, PowerPoint. Microsoft Office
Open Office
Tekstverwerking
Tekstverwerking
___________________________
___________________________
Rekenbladprogramma
Rekenbladprogramma
___________________________
___________________________
KPresentatieprogramma
Presentatieprogramma
___________________________
___________________________
Databankprogramma
Databankprogramma
___________________________
___________________________
Dactylografie/Toegepaste informatica
4
Handleiding OpenOffice Writer
1.1.1 Writer starten Je kan Writer op dezelfde manier opstarten als alle andere programma's onder Windows. Voer volgende stappen uit: 1 Klik op de startknop
links onderaan het bureaublad.
2 Plaats de muiswijzer op de optie Alle programma's. 3 Kies voor de optie Openoffice.org X.X - Writer1. 4 Writer wordt opgestart. 5 Volgend scherm verschijnt.
1.1.2 Schermonderdelen Benoem onderstaande cijfers met de juiste benamingen.
1 ________________________________________________ 2 ________________________________________________ 3 ________________________________________________ 4 ________________________________________________ 5 ________________________________________________ 6 ________________________________________________ 7 ________________________________________________ 8 ________________________________________________ 1 De handleiding is gebaseerd op de OpenOffice versie 3.3.
Dactylografie/Toegepaste informatica
5
Handleiding OpenOffice Writer
Online leren 1 Ga naar het leerpad en kies voor Leerpad OpenOffice – Writer. 2 Vervolgens kies je voor Kennismaken met Writer > Wat is Writer? Test je kennis op basis van volgende oefeningen: Oefening 1: Wat is Writer? Oefening 2: Combineer oefening MS Office vs. OpenOffice Oefening 3: Het vergrootglas met meerkeuzevragen in verband met schermonderdelen
1.2
Bestanden openen en opslaan in Writer.
Geleide oefening A: 1 Open Writer, zoals we reeds hebben geleerd. 2 Typ onderstaande tekst foutloos over: De kleurrijke kledingstijl van Stromae: je houdt ervan of je vindt het schreeuwlelijk. Wie valt voor de vrolijke stijl, een combinatie van Engelse schooluniformen en uitbundige Afrikaanse kleuren, kan voortaan terecht bij het nieuwe Belgische label Mosaert. Dat is een initiatief van Paul Van Haver, de echte naam van Stromae, en zijn vriendin, stiliste Coralie Barbier. De naam van het label is een anagram van 'maestro', net als Stromae. De collectie bestaat voorlopig uit vier polo's en vier bijbehorende paar sokken. Voor alle leeftijden, voor mannen en vrouwen. Na de communautaire commotie rond het WK-lied dat Stromae met 'Ta Fête' leverde, zijn we benieuwd of ook deze opvallende mode het land zal beroeren. Wij vinden het alvast een streling voor het oog. En jij? 3 Kies in de menubalk voor Bestand > Opslaan Als... > typ de naam “Kledingsstijl Stromae”.
Dactylografie/Toegepaste informatica
6
Handleiding OpenOffice Writer
Geleide oefening B 1 Haal het Writer-bestand “Instagram steeds populairder onder tieners” van het leerpad. 2 Sla dit bestand op in jouw persoonlijke map: “Voornaam_Naam_klas”. 3 Open Writer, zoals we reeds hebben geleerd. 4 Kies in de menubalk > Bestand > Openen. 5 Welk document moeten we openen? ________________________________________________________ 6 Typ jouw naam en voornaam, na de titel. 7 Kies in de menubalk Bestand > Opslaan. Wat is het verschil tussen “Opslaan Als” en “Opslaan”? Opslaan Als ... : __________________________________________ ________________________________________________________ ________________________________________________________ Opslaan: ________________________________________________
Online leren 1 Ga naar het leerpad en kies voor Leerpad OpenOffice – Writer. 2 Vervolgens kies je voor Kennismaken met Writer > Bestanden openen opslaan en benoemen. Test je kennis op basis van volgende oefeningen: Je maakt een keuze tussen volgende oefeningen. Wanneer je klaar bent, mag je op eigen tempo verder werken: • “Heel vliegtuig doet Harlem Shake” • “Inbraak vlak na post op Facebook”
Dactylografie/Toegepaste informatica
7
Handleiding OpenOffice Writer
2
Correctie- en revisietypen
2.1 Tekst selecteren, verwijderen, kopiëren en verplaatsen Op het einde van dit hoofdstuk kan je: • tekst op een correcte manier intypen; • de cursor op een efficiënte wijze in het document verplaatsen; • tekst vlot in een bestaande tekst invoegen; • tekst verwijderen, kopiëren en verplaatsen; • de sneltoets spelling- en grammaticacontrole gebruiken; • de reden waarom we spelling- en grammaticacontrole gebruiken verwoorden; • bij opties voor spellingscontrole aanpassingen doorvoeren; • de spelling- en grammaticacontrole op verschillende manieren oproepen; • de verschillende opties bij spelling- en grammaticafunctie toepassen; • de spelling van een document controleren; • het nut van het afdrukvoorbeeld met eigen woorden omschrijven; • het afdrukvoorbeeld gebruiken; • een printopdracht uitvoeren.
Dactylografie/Toegepaste informatica
8
Handleiding OpenOffice Writer
Online leren • Ga naar het leerpad en kies voor Leerpad OpenOffice – Writer. • Vervolgens kies je voor Kennismaken met Writer > Correctie- en revisietypen. • De jongens openen en lezen het artikel “WK-tickets”. • De meisjes openen en lezen het artikel “Snapchat”. 1 Welke symbolen merk je op in de tekst? ________________________________________________________ 2 Deze symbolen kunnen zichtbaar gemaakt worden door volgende knop in de standaard-werkbalk te gebruiken. Hoe heet deze knop? _
_____________________________________________________
Volg onderstaande stappen 1 Sla je bestand op in jouw persoonlijke map. 2 Zorg dat je in jouw document de niet-afdrukbare tekens weergeeft. Hint (Ctrl + F10)
3 Plaats de cursor ergens in de eerste zin en klik drie keer met de linkermuisknop.
Dactylografie/Toegepaste informatica
9
Handleiding OpenOffice Writer
2.2
Verplaatsen van de cursor met het toetsenbord
Vaak is het makkelijker om de cursor te verplaatsen met het toetsenbord. Met deze toetsen kan je de cursor zeer eenvoudig naar boven, beneden, links of rechts bewegen. Niet enkel de pijltjestoetsen kun je gebruiken om te navigeren in een document. Ook andere toetsen kunnen je daarbij helpen, zoals de toetsen ______________ en ______________. Deze verplaatsen je cursor over een grotere afstand in een tekst. Even samenvatten:
Online leren • Ga naar het leerpad en kies voor Leerpad OpenOffice – Writer. • Kies voor Correctie- en revisietypen > Tekst selecteren, verwijderen, kopiëren. • Maak de combinatie-oefening.
Dactylografie/Toegepaste informatica
10
Handleiding OpenOffice Writer
2.3
Tekst verwijderen
Om typefouten te vermijden kunnen we opnieuw beroep doen op ons toetsenbord. Welke toetsen gebruiken we om typefouten te wissen? • __________________________________________ • __________________________________________
2.4
Tekst verplaatsen en kopiëren
Wanneer je een bepaalde hoeveelheid tekst selecteert, kan je deze naar een andere plaats verslepen. Dit doe je als volgt. 1 Je selecteert eerst het tekstdeel. 2 Je versleept je selectie naar een andere plaats. (TIP: hou je linkermuisknop ingedrukt.)
3 Laat de linkermuisknop los op de plaats van bestemming. Wanneer je bij het loslaten van de linkermuisknop de Ctrl-toets ingedrukt houdt, dan verplaats je de tekst niet maar wordt deze gekopieerd.
2.4.1 Sneltoetsen knippen, kopiëren en plakken Ctrl + x
Met deze sneltoets knip je een tekstdeel.
Ctrl + c
Met deze sneltoets kopieer je een tekstdeel.
Ctrl + v
Met deze sneltoets plak je het geknipte en/of gekopieerde tekstdeel.
Dactylografie/Toegepaste informatica
11
Handleiding OpenOffice Writer
Geleide oefening 1 Haal het Writer-bestand “het grote racisme-experiment” van het leerpad. 2 Sla dit bestand op in jouw persoonlijke map. 3 Open het Writer bestand. 4 Typ volgende titel bovenaan de pagina: Het grote racisme-experiment. 5 De laatste alinea verplaats je onder de eerste alinea. 6 In de laatste alinea moet volgende zin worden verwijderd: Zo’n antwoord doet de deur dicht, hè? 7 Kopieer de getypte titel en plak deze tussen de woorden bron en Humo. 8 Sla het document op als “grote racisme-experiment oplossing”.
Online leren Ga naar het leerpad Correctie- en revisietypen > Tekst selecteren, verwijderen, kopiëren en verplaatsen. Maak volgende oefening: • “Invuloefening over de sneltoetsen”. • “Onze jeugd is bang en braaf”.
Dactylografie/Toegepaste informatica
12
Handleiding OpenOffice Writer
2.5
Spelling- en grammaticacontrole met Writer
2.5.1 Spelling controleren in een tekst Spelling- en grammaticacontrole is het eerste hulpmiddel om fouten op te sporen, maar het mag zeker niet het enige zijn. OpenOffice is verder ook in staat een aantal hardnekkige typefouten automatisch te verbeteren op het moment dat je ze intypt. Wanneer de automatische spellingcontrole actief is, verschijnt onder een woord dat niet in de woordenlijst van Writer staat, onmiddellijk een rood golflijntje. Al moet je die automatische correctie vaak kritisch bekijken.
2.5.2 Drie werkwijzen om deze functie te hanteren. Werkwijze 1 • Klik met de rechtermuisknop op het woord dat onderstreept is met een rood lijntje. • Selecteer het woord dat je vervolgens wenst te gebruiken. Werkwijze 2 • Ga naar de menubalk > Extra > Spelling- en grammaticacontrole. Werkwijze 3 • Zoek in Writer welke sneltoets we kunnen gebruiken voor de functie Spelling en grammaticacontrole. ________________________________________________________
Dactylografie/Toegepaste informatica
13
Handleiding OpenOffice Writer
2.5.3 Het Spelling- en grammaticacontrole Het venster dat we bekomen bij de spelling- en grammaticacontrole, bevat een aantal mogelijkheden waaruit we kunnen kiezen.
Opdracht Welke omschrijving past nu het best bij de verschillende opties binnen het venster Spellingscontrole? A
Als het woord meermaals voorkomt, verbeter je het nergens.
B
Een woord dat nog niet in de woordenlijst voorkomt, wordt als fout aangeduid. Met deze knop voeg je het woord toe aan de woordenlijst.
C
Als het woord meermaals voorkomt, verbeter je het overal.
4
D
Je verbetert het woord niet, enkel op deze plaats.
5
E
Je wijzigt het woord slechts één keer.
1
2 3
1
2
3
4
5
...
...
...
...
...
Dactylografie/Toegepaste informatica
14
Handleiding OpenOffice Writer
Writer ziet niet alles! Writer houdt geen rekening met de context: “De kalende maan kocht zich een frisse Coca-Cola aan.” is volgens Writer een juiste zin. ‘Woorden’ van slechts één letter worden overgeslagen: “De man klom p het dak om d schoorsteen te herstellen.” is foutloos volgens Writer. Controle van dubbele woorden Twee keer hetzelfde woord na elkaar is fout volgens Writer. Deze zin bevat een ‘fout’: Heb je je geschoren voor je naar de de vergadering ging? Laatste handeling “Ongedaan maken” Tijdens het uitvoeren van de spellingcontrole kan je op je stappen terugkeren met de knop “Ongedaan maken” of sneltoets Ctrl+z. Handig als je iets te snel een beslissing nam om een door de spellingcontrole gevonden woord al dan niet te corrigeren. Geleide oefening 1 Open het document “Spellingcontrole_oefening_voeding” van op het leerpad. 2 Verbeter de foutieve woorden. Doe dit met behulp van de Spelling- en grammaticacontrole. Lees de tekst ook na, want niet alle fouten worden aangeduid. 3 Sla dit bestand op onder de naam “Spellingcontrole voeding”.
Online leren Open het leerpad > Correctie- en revisietypen > Spellingen grammaticacontrole. 1 Maak volgende oefeningen: • Invuloefening • De afbeeldingengalerij met de meerkeuzevragen 2 Open de instructiefiche van op het leerpad. Op het instructieblad vinden jullie twee oefeningen. “Secretaresse” is een verplichte oefening. De overige oefening is vrijblijvend.
Dactylografie/Toegepaste informatica
15
Handleiding OpenOffice Writer
2.6
Afdrukken Wanneer we documenten willen afdrukken kunnen we met behulp van de standaard-werkbalk gebruik maken van de knop Afdrukvoorbeeld. In het Afdrukvoorbeeld kan je bekijken hoe je document er op papier zal uit zien. Het voordeel van een afdrukvoorbeeld is dat je tijd, papier en vooral inkt kan besparen.
2.6.1 Verschillende manieren om een “afdrukvoorbeeld” op te vragen Werkwijze 1 • Kies in de menubalk voor Bestand > Afdrukvoorbeeld. Werkwijze 2 • Kies in de standaard-werkbalk voor
2.6.2 Het Afdrukvenster In het Afdrukvenster kunnen we Afdrukinstellingen aanpassen.
In het Afdrukvenster beschikken we over een Afdrukvoorbeeld aan onze linkerzijde (1). Op bovenstaande afbeelding zie je dat er verschillende computers kunnen worden gebruikt om af te drukken (2). In het Afdrukbereik kunnen we aangeven of we het gehele document willen afdrukken of enkel een selectie. Indien je enkel een selectie wil afdrukken, klik je op Pagina's en geef je jouw selectie in (3). Tot slot kunnen we ook het aantal kopieën van het document ingeven (4).
Dactylografie/Toegepaste informatica
16
Handleiding OpenOffice Writer
2.6.3 Verschillende manieren om het “afdrukvenster” op te vragen Werkwijze 1 • Om het afdrukvenster te bekomen klik je in de menubalk op Bestand > Afdrukken. Werkwijze 2 • Ook kunnen we via de standaard-werkbalk op de
klikken.
Werkwijze 3 • Om efficiënt te werken is de sneltoets Ctrl+P ook een mogelijkheid.
Online leren Open het leerpad > correctie- en revisietypen > Afdrukken. 1 Bekijk het Afdrukvenster en maak de tekst over de verschillende afdrukinstellingen. 2 Open het document “Secretaresse” opnieuw vanuit jouw persoonlijke map en druk dit document twee keer gesorteerd af. 3 Open het document “vakanties” en voer onderstaande instructies uit: • In het document vind je meer informatie over de stad Antwerpen en Brugge. Zorg dat je enkel de informatie over Brugge afdrukt in tweevoud.
Dactylografie/Toegepaste informatica
17
Handleiding OpenOffice Writer
3
Opmaak
Op het einde van dit hoofdstuk kan je: • verschillende werkwijzen om een lettertype te wijzigen hanteren; • een synoniem voor tekengrootte opnoemen; • de tekstkleur aanpassen; • de betekenis van een alinea verwoorden; • alinearuimte aan een alinea toekennen; • voordelen van alinea's in een tekst opnoemen; • een alinea op twee verschillende manieren uitlijnen; • een alinea links, rechts, gemiddend uitlijnen; • een alinea uitvullen; • het verschil tussen teken- en alineaopmaak herkennen; • directe opmaak verwoorden; • nadelen van directe opmaak bij omvangrijke documenten opnoemen; • een omschrijving van opmaakprofielen/stijlen verduidelijken; • een synoniem voor een opmaakprofiel/stijlen opsommen; • de drie grote groepen stijlen binnen Writer opnoemen; • met behulp van een screencast stijlen in Writer gebruiken; • oefeningen op stijlen zelfstandig maken.
Dactylografie/Toegepaste informatica
18
Handleiding OpenOffice Writer
3.1
Tekenopmaak
3.1.1 Lettertype In elk toepassingspakket zijn er diverse lettertypen aanwezig. Uiteraard verschilt het aantal lettertypen per versie van het programma. Je kan het lettertype binnen een document wijzigen. Indien je het lettertype in het vet, cursief plaatsen of wilt onderlijnen, kan je dit in de opmaakwerkbalk aanpassen of gebruik maken van sneltoetsen: • vet → Ctrl+b • cursief → Ctrl+i • onderlijnen → Ctrl+u Werkwijzen om het lettertype aan te passen
Werkwijze 1 1 Ga naar de opmaak-werkbalk. 2 In de werkbalk vind je jouw lettertype en de tekengrootte. 3 Het lettertype kan je vervolgens wijzigen door op het uitschuifpijltje te klikken. Werkwijze 2 1 Ga naar de menubalk. 2 Kies voor het tabblad Opmaak. 3 Open het dialoogvenster Teken. In het bijkomend venster kies je voor het tabblad Lettertype. Zo kan je het lettertype, letterbeeld en de tekengrootte opmaken.
3.1.2 De tekengrootte De tekengrootte wordt ook wel eens ______________ genoemd en wordt in punten uitgedrukt. Voor gewone leesteksten worden meestal 10 tot 12 punt gebruikt. Verder in dit hoofdstuk zal je zien dat de je de grootte van het lettertype kan aanpassen.
3.1.3 De tekstkleur Standaard wordt de tekst zwart weergegeven. Om een woord of zin nog meer te accentueren, kan je een opvallende kleur gebruiken.
Dactylografie/Toegepaste informatica
19
Handleiding OpenOffice Writer
3.1.4 Werkwijze om de tekstkleur aan te passen 1 Ga naar de menubalk. 2 Kies voor het tabblad Opmaak. 3 Open het dialoogvenster Teken. In het bijkomend venster kies je voor het tabblad Teksteffecten.
Om de kleur van jouw tekst in het document te wijzigen, klik je bij Kleur lettertype op het uitschuifpijltje. In de keuzelijst kan je vervolgens een kleur kiezen. In Writer kan je ook enkele Effecten toekennen aan jouw tekst zoals hoofdletters, kleine letters, titels en kleine hoofdletters. Bij Reliëf heb je opnieuw de mogelijkheid om met behulp van het uitschuifpijltje enkele opmaakkenmerken toe te kennen aan je tekst. Om een lijn boven, onder tekst te plaatsen of de tekst te doorstrepen kan je aan de rechterkant van het venster Teken de tekst accentueren.
Dactylografie/Toegepaste informatica
20
Handleiding OpenOffice Writer
Geleide oefening 1 Open een nieuw Writer-document. 2 Typ onderstaande tekst zorgvuldig over.
3 Geef de titel volgende opmaak: Arial 24 pt en in het vet weergegeven 4 Geef de eerste alinea volgende opmaak: • Cursief in lettertype Times New Roman, 16 pt. • Tekstkleur Oranje • Kleine hoofdletters 5 Geef de tweede alinea volgende opmaak: Cursief in lettertype Times New Roman, 14 pt. 6 Geef de laatste alinea volgende opmaak: • lettertype Times New Roman, 12 pt. • Zorg dat de alinea een schaduw-effect heeft 7 Sla dit document op onder de naam “Boodschappen doen zal goedkoper worden”.
Dactylografie/Toegepaste informatica
21
Handleiding OpenOffice Writer
3.2
Alineaopmaak
3.2.1 Betekenis van een alinea Een alinea is een tekstblok met bij elkaar horende zinnen. In Writer is een alinea een tekstgedeelte dat wordt beëindigd met een enter-toets.
3.2.2 Voordelen van witruimte in alinea's Alinea's met witruimte in een tekst hebben als voordeel dat een tekst aangenamer wordt om te lezen. Ook voor de schrijver is het voordelig omdat het overzicht op die manier beter behouden blijft. Hiernaast vind je een voorbeeld van een goed opgestelde tekst met alinea's.
3.2.3 Witruimte toevoegen Werkwijze 1 Ga naar de menubalk en kies voor Opmaak. 2 Kies in het tabblad Opmaak voor Alinea. 3 In het bijkomend venster ga je naar het tabblad Inspringen en afstanden. 4 Vervolgens gebruiken we voor Witruimte Afstand Boven en Onder alinea.
Dactylografie/Toegepaste informatica
22
Handleiding OpenOffice Writer
Geleide oefening 1 Open het reeds gemaakte document Boodschappen doen zal goedkoper worden. 2 Zorg dat onder de titel 0,42 cm alineawit komt 3 Geef de tweede alinea zowel boven als onder 0,42 cm witruimte. 4 Creëer zowel zowel boven als onder de overige alinea's 0,21 cm witruimte boven als onder voorzien wordt. 5 Sla het document op onder Alinearuimte_”boodschappen doen” zal goedkoper worden.
Dactylografie/Toegepaste informatica
23
Handleiding OpenOffice Writer
3.3
Uitlijning In Writer wordt de tekst standaard links uitgelijnd. Er bestaan ook andere keuzemogelijkheden om een tekst uit te lijnen. Zo kunnen we er ook voor kiezen om een tekst te gaan centreren, rechts uit te lijnen of uit te vullen. Bij de laatste mogelijkheid wordt de alinea zowel aan de linker- als rechtzijde recht uitgevuld.
3.3.1 Werkwijze om een alinea uit te lijnen Werkwijze 1 1 Ga naar de menubalk en kies voor Opmaak. 2 Kies in het tabblad Opmaak voor Alinea. 3 In het bijkomend venster ga je naar het tabblad Uitlijning. 4 Vervolgens gebruiken we voor de uitlijning Opties > links, rechts, midden en uitgevuld. Werkwijze 2 1 Ga naar de standaard-werkbalk. 2 In de werkbalk vind je de vier keuzemogelijkheden afgebeeld met hun symbool.
Dactylografie/Toegepaste informatica
24
Handleiding OpenOffice Writer
Geleide oefening 1 Open het reeds gemaakte goedkoper worden”.
document
“Boodschappen
doen
zal
2 Plaats de eerste alinea Rechts uitgelijnd. 3 Zorg dat de tweede alinea is uitgevuld. 4 Lijn de derde alinea rechts uit. 5 Zorg dat de laatste alinea is gecentreerd. 6 Sla het document op onder de naam “uitlijning_boodschappen doen zal goedkoper worden”.
Online leren Ga naar het leerpad > Opmaak > Teken, alinea- en paginaopmaak > Tekenopmaak 1 Open het instructieblad en maak volgende twee oefeningen. • “1 op 10 jongeren grijp naast job door posts op Facebook” • “Bancontact/Mister Cash lanceert app om mobiel te betalen” Ga naar het leerpad > Opmaak > Teken, alinea- en paginaopmaak > Alineaopmaak 2 Open het instructieblad en maak volgende twee oefeningen. • “Opletten voor Bob-campagne tijdens WK” • “Ryanair vliegt naar VS voor amper tien euro”
Dactylografie/Toegepaste informatica
25
Handleiding OpenOffice Writer
3.4
Opmaakprofielen Opmaakprofielen bij omvangrijke documenten zijn zeer eenvoudig te gebruiken. Deze zorgen er ook voor dat je op een efficiënte manier binnen Writer leert werken.
Online leren Ga naar het leerpad Opmaak > Opmaakprofielen > Prezi Bekijk aandachtig de Prezi en los volgende vragen op. 1 Geef twee nadelen van directe opmaak bij omvangrijke documenten. • __________________________________________ • __________________________________________ 2 Wat is een opmaakprofiel? ________________________________________________________ 3 Geef het synoniem voor een opmaakprofiel. ________________________________________________________
Dactylografie/Toegepaste informatica
26
Handleiding OpenOffice Writer
Online leren Ga naar het leerpad Opmaak > Opmaakprofielen > Screencast Om te leren werken met stijlen staat er op het leerpad een screencast. Deze toont welke stappen je moet nemen. Volg en bekijk onderstaande instructies zodat je weet wat er wordt uitgevoerd. 1 Open het document “cyberpesten” 2 Plaats de titel 'cyberpesten' (die nu in het vet en cursief staat) in de Stijl titel. 3 Plaats de subtitels (die nu in het vet staan) in de Stijl Kop 1. 4 Bij de subtitel 'cyberpesten kan op verschillende locaties' staan twee ondertitels. Plaats deze in Kop 2. 5 Plaats de stijl Titel in volgende opmaak: • Tekengrootte: Arial Narrow • Letterbeeld: Vet en cursief • Lettertype: 24 punt • Tekenkleur: Rood 6 Plaats de stijl Kop 1 in volgende opmaak: • Tekengrootte: Arial Narrow • Letterbeeld: Standaard • Lettertype: 16 punt • Tekenkleur: grijs • Alinearuimte voor en na 0,21 cm: 7 Plaats de stijl Kop 2 in volgende opmaak: • Tekengrootte: Arial Narrow • Letterbeeld: Standaard • Lettertype: 12 punt • Tekenkleur: grijs • Alinearuimte voor en na 0,21 cm: 8 Plaats de stijl Standaard in volgende opmaak: • Tekengrootte: Arial Narrow • Letterbeeld: Standaard • Lettertype: 16 punt 9 Sla het document op onder de naam “Oplossing cyberpesten”. Dactylografie/Toegepaste informatica
27
Handleiding OpenOffice Writer
Maak met behulp van de instructiefiche zelfstandig volgende oefeningen: • Oefening 2 “Facebook” • Oefening 3 “Aprilgrappen”
Dactylografie/Toegepaste informatica
28
Handleiding OpenOffice Writer
4
Uitdieping
4.1
Tabuleren
Op het einde van dit hoofdstuk kan je: • een tabuleratorstop verwoorden; • de reden waarom we tabstops gebruiken omschrijven; • het verschil tussen spatiëring en tabstops uitleggen; • de verschillende tabuleratorstops omschrijven; • de verschillende tabstops benoemen; • een tabuleratorstop op twee verschillende manieren invoegen; • een tabuleratorstop wijzigen; • een tabuleratorstop verwijderen; • oefeningen met tabstops maken.
Dactylografie/Toegepaste informatica
29
Handleiding OpenOffice Writer
4.1.1 Wat is een tabuleratorstop? Kies uit volgende woorden: cursor – verspringen - tabstop
Een ______________ is een manier om de ______________ te laten ______________.
4.1.2 Waarvoor gebruiken we tabstops? Een tabstop wordt gebruikt om tekst, getallen, woorden recht onder elkaar te krijgen.
4.1.3 Spatiëringen versus tabstops.
Veel mensen gebruiken de spatiebalk als ze zaken onder elkaar willen zetten. Op het scherm ziet het er dan redelijk goed uit maar vaak als je print, blijken de rijtjes toch rommelig te staan. Hoe komt dit? Dit heeft te maken met de breedte van de letter en het lettertype. Zo neemt een ‘w’ meer ruimte in dan een ‘i’.
4.1.4 Hoe voegen we een tabstop in? Werkwijze 1 • Ga naar de menubalk en kies voor Opmaak > Alinea. Vervolgens kom je in het Alineaopmaakvenster. Daar kies je voor het tabblad Tabs. Werkwijze 2 • Dubbelklik in het horizontaal liniaal. Op deze manier kom je ook terecht in het tabblad Tabs van het Alineaopmaakvenster.
Dactylografie/Toegepaste informatica
30
Handleiding OpenOffice Writer
4.1.5 Het venster Alineaopmaak
Bij type (1) vinden we de soorten tabs. • Bij de linkertabstop loopt de tekst vanaf de tabstop naar rechts. • Bij de rechtertabstop loopt de tekst vanaf de tabstop naar links. • De gecentreerde tabtoets zorgt ervoor dat de tekst rond de tabstop wordt gecentreerd. • Als je gebruik maakt van de decimale tabstop loopt de tekst voor de decimale komma naar links en de tekst na de decimale komma naar rechts. Bij het vulteken (2) kunnen we de ruimte tussen de tabstops eventueel opvullen. Zo kunnen we de ruimte voorzien van: • voorlooppuntjes; • een stippellijn; • een volle lijn. Om een tabstop nauwkeurig in te voeren kan je bij Positie (3) het aantal cm invoeren.
Dactylografie/Toegepaste informatica
31
Handleiding OpenOffice Writer
4.1.6 Geleide oefening 1 Open een nieuw Writer-document. 2 Plaats de marges volgens de BIN-normen. 3 Typ volgende titel 'Tomorrowland Line-Up 2013. 4 Voeg volgende tabstops toe: • Linkertabstop 5 cm → Voorlooppuntjes • Rechtertabstop 14 cm → Volle lijn 5 Typ bij de ingevoegde tabstops “Datum, Line-Up en Dag. 6 Typ onderstaande artiesten in jouw document.
7 Sla je bestand op onder de naam Tomorrowland 2013.
Online leren Open het leerpad > Uitdieping > Tabuleren 1 Op het leerpad vind je verschillende oefeningen over Tabuleren. 2 Je bent vrij welke oefeningen je wilt maken. 3 Uit de keuzemogelijkheden moet je zeker drie oefeningen hebben gemaakt. 4 De instructies van iedere oefening vind je bij de oefeningen.
Dactylografie/Toegepaste informatica
32
Handleiding OpenOffice Writer
Bronnen • De Cocker, L., Martens, J., Tallieu, F. (2012). Tekstverwerking in functie van omvangrijke documenten. Cursus. Gent, Departement Ledeganck, Lerarenopleiding - Hogeschool Gent. • OpenOfficePlaza. OpenOffice Writer. (cursussen van Open Office Plaza). Cursus(PDF-document). http://cursusnetwerk.nl/electronischeleeromgeving/user/view.php?id=6392&course=51 (geraadpleegd op 04.03.2014)
Dactylografie/Toegepaste informatica
33