OP DE VLAKTE
Editie 32 | JULI 2012
in deze editie:
Sluiting zeewering
Koninklijk bezoek teamwork
SPECIAL
Het gat is dicht!
Beste Puma’s Deze uitgave van Op de Vlakte gaat volledig over het definitief sluiten van de buitencontour van de zeewering. Voor het project Maasvlakte 2, voor het Havenbedrijf Rotterdam, voor CMO1, voor PUMA, voor Boskalis en Van Oord, voor de Nederlandse Waterbouw en voor alle andere betrokken partijen en individuen is 11 juli 2012 een gedenkwaardige dag geworden. Net ten zuiden van de sluiting was in de weken ervoor een grote tent gebouwd voor de sluitingsceremonie. Hier werd een mooie show vertoond met een mix van historische beelden van waterbouwkundige werken (zoals de sluiting van de Afsluitdijk en de Deltawerken), opnames van de uitvoering van het MV2-project en commentaren van mensen die ons project via FutureLand hebben bezocht. Hierna gaf Hare Majesteit de Koningin om 14.15 uur, onder het toeziend oog van vele hoogwaardigheidsbekleders en genodigden, het startsein voor de sluiting. De aanwezige schepen (cutterzuiger Edax en hoppers Vox Maxima, Prins der Nederlanden, Crestway en HAM317) zetten hun pompen in beweging en rond 15.30 uur werd de zeewering op tij(d) gesloten. Er was bijzonder veel media-aandacht. Via een live verbinding kon de sluitingsceremonie ook op TV worden gevolgd. Met veel trots kijken wij terug op deze zeer geslaagde dag. Bij deze wil ik nogmaals iedereen bedanken voor de inzet en hartelijk feliciteren met het prachtig resultaat; alle mensen die hebben meegewerkt aan de voorbereiding; alle mensen die hebben meegewerkt aan de daadwerkelijke sluiting, maar ook alle mensen zonder wiens ondersteuning deze zandsluiting niet mogelijk zou zijn geweest. Een echte Teamprestatie! Veel plezier toegewenst met het lezen van deze speciale editie van Op de Vlakte.
J a a p D e k ke r Projectdirecteur
2
En dan zit hij dicht... de stand van zaken
Op 11 juli 2012 was het dan zover. Maandenlange voorbereiding is er aan voorafgegaan en dan is de buitencontour dicht! Een goede samenwerking van de denkers en de doeners, met respect voor elkaars inbreng, in de Taskforce Zandsluiting. Van Engineering, Bedrijfsbureau, TD, Survey tot Uitvoering en niet te vergeten de inbreng van de hopperkapiteins en hun bemanning: iedereen heeft zijn/haar bijdrage geleverd. Een aanpak die tot nu toe de realisatie van MV2 een succes maakt. Een ‘Fasering’, ‘Draaiboek’ en niet te vergeten ‘de dagelijkse update van de stroomvoorspellingen’ waren een garantie dat iedereen begreep waar het om ging, en op dezelfde golflengte zat. Er staat in brede zin een nieuwe generatie ‘zandsluitingspecialisten’ klaar. En dat is maar goed ook, net op tijd kon er nog wat kennis en ervaring van de zandsluitingen uit de tijd van de Oosterscheldewerken worden doorgegeven. Het feest was om niet te vergeten, geholpen door het mooie, zij het winderige weer. De beelden gingen de hele wereld over. De een kwam wat meer in beeld dan de ander, maar duidelijk was dat het een prestatie was van het hele team. Zoals ook bleek uit de eerste oversteek van de PUMA-medewerkers, van Hoofd Zandbedrijf tot en met materieel operators, inclusief de gepaste champagne! Een reclame voor de Hollandse waterbouw. De afstandsbediening met ‘rode knop (met vingerafdruk van Hare Majesteit!)’ hangt voorlopig in mijn kamer. We zijn allemaal trots op deze Koninklijke betrokkenheid. Dirk Hamer Manager Uit voering
Dirk Hamer
3
Manager Uit voering
Zand erover Maasvlakte 2 gesloten
Op 11 januari 2012 werd de kick-off gehouden voor de verschillende zandsluitingen die we zouden gaan uitvoeren op de Tweede Maasvlakte. Hierbij kwam voor het eerst het taskforce team bijeen dat de plannen voor het sluiten van de verschillende gaten (compartimenteringsdam, dam koelwaterkanaal en het gat in de zeewering) zou gaan maken en dat ook voor de uitvoering hiervan zou gaan zorgen.
Sluiting na sluiting… De eerste sluiting, van de compartimenteringsdam, zou dienen als proefsluiting voor de grote sluiting van het sluitgat in de zachte zeewering. Nadat deze sluiting gelukt was zijn de meetresultaten van de stromingen en peilingen verwerkt in een verwachting voor de sluiting van de zachte zeewering. Met deze ervaring waren we goed gesteld voor de sluiting, maar het koelwaterkanaal moest nog wel even gereed worden gemaakt. Zonder koelwaterkanaal immers geen sluiting. Daarnaast werd er door de TSHD Vox Maxima aan de zeezijde van de zuidelijke beëindiging van de harde zeewering een volume zand gebracht om de getijdestromingen verder van het sluitgat te brengen. De laatste maanden hing dus alles in de planning aan elkaar en dit gaf een extra dimensie aan het geheel.
door de verschillende schepen werd er onder zeer uitdagende omstandigheden een prachtig stuk werk afgeleverd. Door de hulp van goede stroming- en zandverliesvoorspellingen van onze ingenieurs lukte het om op planning te blijven. Edax bereidt sluitgat voor Nadat een groot deel van de drempel geplaatst was, begon de Edax met het baggeren van rehandle zand aan de binnenkant van het sluitgat. Via een lange drijvende leiding werd het zand aan de noordzijde van het gat met stort materieel naar de +2m NAP gebracht om een eerste aanzet te geven. Aan de zuidzijde begon het stortmaterieel het zand, geleverd door de Vox Maxima, te verwerken. Dit zand werd via een drijvende leiding op zee en een landleiding over het strand getransporteerd. Ondertussen ging de Prins der Nederlanden verder met het Zeewaards verbreden van de drempel via pokken. Nadat de juiste breedtes en lengtes waren aangebracht waren we net voor de 11e juli gesteld voor de sluiting.
Drempel naar -1.5m NAP De eerste kuubs, van de in totaal circa 5 miljoen van de sluiting werden door de THSD Prins der Nederlanden op hun plek geklapt. Nadat er een eerste drempel op de plek was gelegd gingen de Prins der Nederlanden en Vox Maxima gezamenlijk pokken (Persen Over Kop, het lossen door een nozzle met grote opening die in de boegkoppeling is getrokken) om de drempel naar de -1.5m NAP te brengen. Vanwege mechanische pech werd besloten om de TSHD Utrecht voor een beperkte tijd in te zetten om de achterstand in de planning in te lopen. Dit extra zetje heeft zeer goed uitgepakt, de planning werd keurig gehandhaafd en
Zoals iedereen wel weet, heeft HM de Koningin het startsein voor de sluiting gegeven, door op de rode knop te drukken. Hiervoor werd een complete feesttent ingericht en werd er meteen een mooie PR show van gemaakt.
4
De werkvolgorde bij de sluiting
De regisseur telt af De TSHD’s Vox Maxima, Prins der Nederlanden, Crestway en Ham 317 en de cutterzuiger Edax leverden het zand, deels door de leiding en deels door rainbowen. Elk schip, en op het stort elk stuk materieel, kreeg vervolgens zijn eigen ‘cue’ van de regie van de NOS. Een aparte ervaring om op het teken van een regisseur te moeten beginnen. Zoals iedereen op tv of op site heeft kunnen ervaren is er een mooie show neergezet en werd onder toeziend oog van ondermeer HM de Koningin de sluiting om omstreeks half vier een feit. Een fantastisch resultaat, dat is neergezet door de mannen op het stort, de mannen op de schepen en de leden van het taskforce team zandsluiting.
Ik sl u it een zeew e ri ng en i k n eem m ee. . . 4 1 2 2 2 2
1
2
3
4
5
6
7
8
Sluiting op 11 juli 2012
s l ee p ho p pe rzu i g e rs s n i j ko pzu i g e r m u l t i c ats pe i l b ote n c re w te n d e rs hy d ra u l i s c h e g ra a f m a c h i n es
b u l l d oz e rs s ho ve l s d ri j ve n d e l e i d i n g 1 0 0 0 m m sta l e n w a l l e i d i n g 1 0 0 0 m m d ri j ve n d e l e i d i n g 8 0 0 m m 4 0 0 m sta l e n w a l l e i d i n g 8 0 0 m m .
4 4 700m 1500m 900m
H e r m a n B a n n i n g , E t i e n n e Ko m a n & R i c k P r u m m e l Uit voering Zandbedrijf
5
Veel ervaringen rijker Chris van Meggelen “Het moest gemakkelijk lukken met zand”
Geen zand maar grind Met mijn prille ervaring in ‘de bagger’, kwam ik tijdens mijn afstuderen in aanraking met het sluitgat van Maasvlakte 2. De sluiting van het gat tussen harde en zachte zeewering zou een zandsluiting worden en hier zou ik ook naartoe werken in mijn rapport. Maar naarmate de tijd vorderde en er stromingsberekeningen gemaakt werden, kwam ik tot de conclusie dat er dusdanig veel zandverlies zou plaatsvinden dat in mijn optiek hulp ingeroepen moest worden van zwaarder materiaal, namelijk grind. Iedereen keek me raar aan toen ik mijn presentatie voor PUMA gaf, maar ik bleef bij mijn standpunt.
Geen grind maar zand Toen ik het traineeship bij Van Oord ging volgen, kreeg ik de kans om tijdelijk terug te gaan naar Maasvlakte 2 en in de Uitvoering te werken tijdens de sluiting. Tijdens mijn eerste dagen bij PUMA kwam de fasering van de sluiting onder mijn neus, maar ik kon geen grind vinden. Het ontwerp was dusdanig aangepast dat het met zand gemakkelijk moest lukken, werd mij verteld. Nu met een succesvolle sluiting achter de rug, ben ik zeer blij dat ik hier deel van uit heb mogen maken. Ik heb heel veel geleerd en vind het mooi om te zien dat de sluiting met zand is gerealiseerd. Er is een stuk geschiedenis geschreven deze periode! Ik heb ervaringen opgedaan die niemand mij meer af kan pakken en ik bedank iedereen voor deze werkperiode. Chris van Meggelen
6
Uit voering Zand
Denken, durven, doen! Bedrijfsbureau en Engineering aan zet
Het is duidelijk dat je een zandsluiting voltooit, wanneer je erin slaagt meer zand aan te brengen dan er door het water wordt weggespoeld. Bij het bepalen van de beste werkmethode was het dus nodig om na te denken over waar je het zand het beste kon aanbrengen en hoe je het daar kreeg. Bedrijfsbureau gaf de aftrap en stelde een sluitingsscenario voor met als eerste deel een verticale sluiting, een ondiepe, lange onderwaterdrempel, en als tweede deel een horizontale sluiting. Dat scenario is in de Taskforce Zandsluiting (zie kader) verder geoptimaliseerd en nader gedetailleerd. Engineering leverde in dit traject inzicht in de mate van verliezen en stromingen tijdens het sluiten, door voor verschillende scenario’s voorspellingen te maken. Zandverliezen Zandsluitingen zijn zo zeldzaam dat de bij de Oosterscheldewerken opgestelde rekenmethode inmiddels al 25 jaar onveranderd is. Hoewel de door PUMA geraadpleegde experts het erover eens waren dat deze methode wel heel erg conservatief was, had geen van hen een duidelijk alternatief. Hans Oostinga en Anna Kroon namen echter namens PUMA de handschoen op en pasten het bestaande model aan. Hiermee toonden zij aan dat een sluiting met alleen zand (dus geen grind) een haalbare variant was. Dit model is vervolgens gekalibreerd op metingen die zijn verricht bij het sluiten van de compartimenteringsdam. Daarnaast werd ook het algemene morfologische softwarepakket FINEL geschikt gemaakt om deze berekeningen uit te voeren zodat een gedetailleerder inzicht kon worden verkregen in het effect van verschillende scenario’s. Hiermee was het bijvoorbeeld mogelijk de invloed van de drempelbreedte en het eenzijdig of tweezijdig sluiten te bepalen.
7
Stromingen Het beperken van de verliezen was niet de enige opgave waar PUMA voor stond. Het zand moest natuurlijk ook nog op een veilige en economische wijze op de locatie worden gebracht. En wie al eens naar het sluitgat keek terwijl een volgeladen hopper flink opsturend naar binnen kwam, weet dat het niet eenvoudig zou zijn om met dezelfde hopper nagenoeg stil te liggen in het sluitgat en op een gecontroleerde manier de lading te lossen. Om het stromingsbeeld gunstig te beïnvloeden stelde het Zandbedrijf voor alvast een deel van de zandkegel voor de harde zeewering te maken, de spoiler. Uitwerking van dit idee gaf aan dat hiermee de dwarsstroom maar liefst 300 m naar buiten werd gedrukt, waarmee het stilliggen in het sluitgat een haalbare optie was. Het zou echter geenszins een makkelijke optie zijn zodat veel zou afhangen van de stuurmanskunsten van onze hopperkapiteins. Om hen zo goed mogelijk inzicht te geven in de stromingen, zijn dagelijks stromingsvoorspellingen gegenereerd waarbij gebruik werd gemaakt van door survey aangeleverde actuele bodemligging. Hiernaast werd ook de invloed van wind op het stroompatroon meegenomen aan de hand van het meest recente weerbericht. Om te zorgen dat de informatie voldoende actueel was, werden de berekeningen uitgevoerd op de snelste computers van Svašek Hydraulics in Rotterdam. Hierdoor duurde de dagelijkse berekening ‘slechts’ 3 uur.
Tenslotte is er het besef dat een sluitgat zich niet dicht laat schrijven en onze uitvoering op de ochtend van 11 juli nog voor een forse opgave stond. Niet op de laatste plaats vanwege de weersvoorspellingen. Met gepaste trots konden we echter aanschouwen hoe de walperskuubs van de Vox Maxima en de Edax dankzij onder andere het vakmanschap van de multicatbemanning en de stortploegen langzaam het gat vernauwden en de twee rainbowladingen van eerder die ochtend van de Prins der Nederlanden, overigens een nautisch kunststukje, voldoende vlees gaven om beheerst te kunnen sluiten. Sjoerd van den Steen / Hans Oostinga Hoofd Engineering / Hoofd Bedrijfsbureau
8
Taskforce Zandsluiting
Iedereen die wel eens een zandkasteel aan de Noordzee heeft gebouwd, weet hoe lastig het is om het kasteel tegen de zee te beschermen. Het weer, golven en stroming maken de uitkomst van je inspanningen onzeker. Onzekerheden waren er ook in de aanloop naar de zandsluitingen van Maasvlakte 2. Een reden te meer om dit werk gedegen voor te bereiden in een Taskforce waarin al onze krachten waren gebundeld.
HET TEAM Werkvoorbereiding: Steffen Smit, Hans Oostinga, Jasper Blaauw Engineering: Sjoerd van den Steen, Anna Kroon, Laurens van der Most Uitvoering: Herman Banning, Etienne Koman, Rick Prummel Survey en meetcampagnes: Erik Peeters en Surveyteam Stort: Johan van Eldrik, Tom Kooiman en Stortploeg Kapiteins en crew sleephopperzuigers: Prins der Nederlanden: Cor Zwaan / Perry vd Heden Vox Maxima: Arie Visser / Ivar Brink Utrecht: Martin Verberk / Cor Schot Crestway: Rolf Benders Ham 317: Jan Bos Hoofdschipper en crew Edax: Richard Vermeeren Schippers en crew multicats: Tessa W: Jan van Veen / Erik de Haas Coastal Boxer: Danny van de Gein / Rolf Theunissen
Met dank aan alle anderen die hebben bijgedragen aan een succesvolle sluiting!
Met als startpunt het concept sluitingsscenario en een rondje langs experts van beide moederbedrijven, werd in januari 2012 het Taskforce team Zandsluitingen opgericht, verantwoordelijk voor de engineering, voorbereiding en uitvoering van de sluiting van de compartimenteringsdam en de zeewering. Het team werd gevormd door PUMAmedewerkers van het bedrijfsbureau, engineering, uitvoering, stort, survey en niet te vergeten de schepen. De bemanning van de betrokken schepen was zo ook in een vroeg stadium betrokken bij de voorbereiding. Het sluiten van de compartimenteringsdam op 31 maart was de opwarmer voor het grote werk. De geleerde lessen waren bijzonder belangrijk in de voorbereiding op de ‘grote’ zandsluiting in de zeewering op 11 juli. Om de onzekerheden rond de sluiting te verkleinen is samen met de kapiteins van de hoppers een opportunity- en risicoworkshop gehouden. Een goede voorbereiding is het halve werk. Het uitstekende samenspel van de uitvoering, de bemanningen en het stort zorgde tenslotte voor een succesvolle zandsluiting.
Steffen Smit Ta s k f o r c e t e a m l e i d e r
9
OP DE HOOGTE
COLOFON Aan deze uitgave werkten mee: Jaap Dekker, Dirk Hamer, Herman Banning, Etienne Koman, Rick Prummel, Steffen Smit, Hans Oostinga, Sjoerd van der Steen, Anna Kroon, Chris van Meggelen. Met dank aan: Rik van Marle, Krista Verheijen, Ingrid Middelkoop Eindredactie: Priscilla van der Haar
[email protected]
VOLGENDE KEER IN OP DE VLAKTE:
Openstelling buitencontour voor verkeer Spoor en wegen Doorbaggeren Yangtzehaven
