ONVATBAAR ARCHITECTONISCHE BIJLAGE
COLOFON STAN MATHIJSSEN Wollenhoekstraat 1 6021 JJ, Budel 0031 613594620 KEVIN DE BRESSER Koningsplein 232 5038 WK, Tilburg 0031 610018904 Avans Hogeschool Prof. Cobbenhagenlaan 13 5037 DA Tilburg Afstudeerontwerp 25 april 2008
2
INHOUDSOPGAVE INLEIDING LOCATIE GEVELAANZICHTEN / DOORSNEDE PLATTEGRONDEN / STORYBOARD CONCEPTUELE UITWERKING UITVAARTDIENST FUNCTIONERING ROUTING OVERLEDENE ROUTING NABESTAANDE / PERSONEEL MATERIALISATIE TOEGEPASTE GLASEIGENSCHAPPEN RUIMTENUMMERING 3D DETAILS
4 6 8 14 50 54 55 59 62 63 66 70 72
3
Inleiding Het afstudeerontwerp is gebaseerd op de scriptie “ONVATBAAR”, welke gaat over de raakvlakken tussen de onderwerpen ‘glas’ en ‘emotie’. De titel ‘ONVATBAAR’ duidt op de niet te begrijpen eigenschappen van het menselijk zijn en de vervreemdende eigenschappen die glas kan creëren. In ONVATBAAR zijn de werken van Jean-Paul Sartre en Anthony Vidler tegenover elkaar gezet en met elkaar vergeleken. Door het werk dat is verricht, zijn we met een andere blik naar de menselijke omgeving gaan kijken. We zijn ons ook meer gaan beseffen dat de architectuur wel degelijk inspeelt op de gevoelens van de mens. Dit maakt de scriptie in dat opzicht erg interessant en laat de lezer nadenken over de beleving van architectuur. De gedachtegang die in de scriptie gebruikt is, wordt één- op één in het ontwerp toegepast. In de volgende hoofdstukken zal dit nader toegelicht worden. Aan de hand van de scriptie, hebben we een functie aan het gebouw voor het ontwerp moeten toekennen en een locatie ervoor gekozen. De functie van het gebouw is uiteindelijk een uitvaartcentrum geworden, welke is gelokaliseerd op de Cauberg in Valkenburg, nabij de ‘Valkenburgse Catacomben’, wat een toeristische trekpleister is in deze omgeving. Deze locatie is gekozen, omdat hier een belangrijk spanningsveld optreedt, tussen de rouwende nabestaanden van de overleden persoon en de toeristen die naar de bestaande catacomben en de nieuwe graven komen kijken. Deze twee verschillende functies, dienen onafhankelijk van elkaar te kunnen functioneren.
4
5
Locatie De gekozen locatie voor het uitvaartcentrum, is Valkenburg. Valkenburg is een klein stadje in het Nederlands-Limburgse heuvellandschap, wat jaarlijks veel toeristen trekt. De toeristen komen af op de vele mergelgroeven die hier in de Romeinse oudheid zijn gegraven. Een van deze mergelgroeven, ‘De Heidegroeve’is in de 19e eeuw opgekocht door een rijke Nederlander, die er een compacte replica van de Romeinse Catacomben in Rome van wilde maken. Dit werd wederom een toeristische attractie. Buiten het feit dat “de catacomben” er zijn gecreëerd, wordt het gebied nabij de groeve ook gebruikt als wandelgebied.
LOCATIE CATACOMBEN
HEIDEGROEVE
HISTORISCH TOERISTISCH CENTRUM
GEÏMPLODEERDE GROEVE
GEMEENTEGROT
6
VOORGEVEL 8
ZIJGEVEL 9
ACHTERGEVEL 10
MERGEL PARKEERGARAGE ONTVANGSTRUIMTE LOOPGANG T.B.V. GRAVEN / URNEN / OPBAARRUIMTEN GRAVEN / URNEN / OPBAARRUIMTEN LOOPVLAK DIENSTRUIMTE OVERLEDENEN INRIT TOILETTEN OVENS ROOKGASAFVOER ONGEBRUIKT VLOEROPPERVLAK
ACHTERGEVEL
3000-P SITUATIE
MERGEL
3000-P BOUWLAAG: -1
MERGEL PARKEERRUIMTE ENTREEHAL STIJGPUNT LOOPGANG T.B.V. GRAVEN / URNEN / OPBAARRUIMTEN
TRAP PARKEERDEK AANZICHT TRAP NAAR BEGANE GROND ENTREE NABESTAANDEN
18
ENTREE NABESTAANDEN KLOOF TUSSEN MERGELWAND EN UITVAARTCENTRUM
19
TRAP VANUIT PARKEERDEK NAAR BEGANE GROND AANZICHT HELLINGBAAN NAAR EERSTE VERDIEPING
21
P=000 BOUWLAAG: 0
MERGEL ONTVANGSTRUIMTE ENTREEHAL STIJGPUNT STIJGPUNT AANZICHT INGANG CATACOMBEN (TOERISME) GRAVEN / URNEN / OPBAARRUIMTEN LOOPGANG T.B.V. GRAVEN / URNEN / OPBAARRUIMTEN
“Wanneer het gebouw vergeleken gezicht de ‘ziel’ van het gebouw ve onduidelijkheid en verborgenheid gebouw. De onduidelijkheid die o gebouw in de avond oplicht.”
n wordt met een lichaam kan het erbergen of vervormen. Er ontstaat d, over de structuren binnen het ontstaat, is zichtbaar wanneer het
3000+P BOUWLAAG: 1
MERGEL DIENSTRUIMTE LOOPVLAK DIENSTRUIMTE ZITBANKEN PERSONEEL KANTINE ZONNEWERING PERSONEEL KANTOOR VENTILATIESCHACHT STIJGPUNT STIJGPUNT AANZICHT STIJGPUNT OVERLEDE GRAVEN / URNEN / OPBAARRUIMTEN LOOPGANG T.B.V. GRAVEN / URNEN / OPBAARRUIMTEN
HELLINGBAAN EERSTE NAAR TWEEDE VERDIEPING
28
ZITBANKEN DIENSTRUIMTE KUBUSVOLUME AAN RECHTERZIJDE
29
6000+P BOUWLAAG: 2
MERGEL DIENSTRUIMTE LOOPVLAK DIENSTRUIMTE ZITBANKEN KEUKEN ZONNEWERING MAGAZIJN VENTILATIESCHACHT STIJGPUNT ONGEBRUIKT VLOEROPPERVLAK STIJGPUNT AANZICHT STIJGPUNT OVERLEDE GRAVEN / URNEN / OPBAARRUIMTEN LOOPGANG T.B.V. GRAVEN / URNEN / OPBAARRUIMTEN
INRIT LIJKWAGEN IN MERGELTUNNEL
32
BINNENKOMST LIJKWAGEN / KOELINGEN VANAF MERGELZIJDE
33
9000+P BOUWLAAG: 3
MERGEL ONGEBRUIKT VLOEROPPERVLAK DIENSTRUIMTE LOOPVLAK ZONNEWERING GOEDEREN INRIT VENTILATIESCHACHT TOILETTEN OVERLEDENEN INRIT STIJGPUNT OVERLEDENEN KOELING STIJGPUNT AANZICHT OVERLEDENEN VERZORGING GRAVEN / URNEN / OPBAARRUIMTEN STIJGPUNT OVERLEDE LOOPGANG T.B.V. GRAVEN / URNEN / OPBAARRUIMTEN
VANUIT VERZORGKAMER NAAR DIENSTRUIMTE VANAF VERZORGKAMER
36
OPBAARKAMER VANAF MERGELTUNNEL
37
12000+P BOUWLAAG: 4
MERGEL OVENS ZONNEWERING KOFFIEKAMER ONGEBRUIKT VLOEROPPERVLAK STIJGPUNT STIJGPUNT AANZICHT DIENSTRUIMTE LOOPVLAK STIJGPUNT OVERLEDE VENTILATIESCHACHT WATERBASSINS GRAVEN / URNEN / OPBAARRUIMTEN LOOPGANG T.B.V. GRAVEN / URNEN / OPBAARRUIMTEN
KIJKEND NAAR LEEGTE VANUIT DE MUZIEKRUIMTE
40
OVENS MET DEUREN OPEN LEEGTE AAN LINKERZIJDE
41
KIJKEND NAAR LOOPBRUG TUSSEN “DE WERELD” EN MERGELWAND
42
AANZICHT BUITENZIJDE LINKERZIJDE LOOPROUTE NAAR DE GRAVEN- / URNENWAND
43
15000+P BOUWLAAG: 5
MERGEL ZONNEWERING ROOKGASAFVOER
18000+P BOUWLAAG: 6
MERGEL ROOKGASAFVOER ZONNECELLEN ZONNEWERING
De conceptuele uitwerking De concepten die in de scriptie behandeld zijn, hebben we in de ontwerpfase als kader genomen om binnen te ontwerpen. Ze zijn als leidraad voor het ontwerp gebruikt. Grofweg zijn deze concepten uiteindelijk onder te verdelen in CHAOS en STRUCTUUR, wat we in het utopisch model duidelijk hebben willen maken. De chaos is datgene waar een mens in verkeert wanneer hij emotioneel is. De structuur is daar waar de mens verkeert, wanneer zijn wereld vertrouwd en “normaal” is. Het ontworpen uitvaartcentrum, oogt zeer gestructureerd, maar wanneer men het ervaart, zal de chaos naar boven komen drijven. De vervreemdende effecten van het glas spelen hier een belangrijke rol bij. Bezoekers van het uitvaartcentrum worden geconfronteerd met diverse elementen binnen het gebouw, die chaotisch overkomen. De wijze waarop de nabestaande de dienst bijwoont en daarna afscheid neemt van de overledene is op zich al een niet vertrouwde ervaring. Afscheid nemen van een overleden persoon is nooit vertrouwd en een chaotische ervaring. Enkele voorbeelden hiervan zullen verderop genoemd worden. In het utopisch model dat bij de scriptie is gecreëerd, is de samensmelting van structuur en chaos te zien. Dit model is een belangrijke onderlegger voor de ontwerpfase. Het dichte totale glazen bouwvolume staat symbool voor de wereld van het subject. In dit bouwvolume zijn twee volumes gesitueerd, één hiervan is daadwerkelijk een spiegelende kubus, de ander is een weggevallen kubus, die een leegte creëert. De spiegelende kubus hebben we geïnterpreteerd als structuur en de leegte als chaos. Waarom deze termen eraan zijn gekoppeld, zal in de ervaring van deze ruimten duidelijk worden. Rondom de leegte vindt de uitvaartdienst plaats, welke is gericht op de leegte, het domein van de overledene. Het kubusvolume, staat in dienst van deze leegte en zorgt ervoor dat deze blijft functioneren, zonder direct invloed uit te oefenen hierop. Door de spiegels om de kubus, wordt 50
men continu geconfronteerd met zichzelf, wat de structuur van de kubus en de chaos eromheen versterkt. De leegte wordt duidelijk zichtbaar door de ruimte eromheen te gebruiken. Door de leegte waarin tijdens de dienst het subject aanwezig is te spiegelen aan het gesloten volume wordt het subject, de overledene, opgehemeld. Het glas heeft een enorme invloed op het gebruik van het gebouw doordat de grens tussen binnen en buiten in twijfel komt. De veranderingen in de directe omgeving van het gebouw hebben invloed op de gebeurtenissen binnen in het gebouw. De waarde van de ervaring van het gebouw, komt vooral terug in de beleving van de verschillende ruimten. Wanneer men de parkeergarage inrijdt, ervaart men dat er veel daglicht binnenvalt, wat ongewoon is voor een parkeergarage. Wanneer men vanuit de parkeergarage de ontvangstruimte benaderd, komt men onder een enorme kubus de ruimte binnen, wat een bedrukkend en imposant gevoel geeft en waar je geconfronteerd wordt met jezelf. De kubus is volledig bespiegeld en hangt letterlijk boven je. De kubus bevat veel functies, die betrekking hebben op al het gestructureerde dat zich afspeelt binnen het gebouw. In de kubus bevinden zich; kantoren voor personeel, keuken, magazijn, verzorgkamer, koelingen, garage voor de lijkauto, goederen aflossing, de koffieruimte en de trappenhal voor de personeelsruimten. Net tegen de kubus, aan de chaoszijde, bevinden zich: de toiletten en het crematorium. Dit omdat deze noch binnen de structuur, noch binnen de chaos thuishoren; ze liggen tussenbeide. Aan de andere zijde, het verst van de chaos verwijdert, liggen de graven in het mergel. Ze liggen uit het gebouw, omdat ze niet bij ‘de wereld van het subject’ horen en zijn gestructureerd, omdat deze ‘subjecten’ geen chaos meer hebben. 51
“Door de weerspiegeling duidt het terugkeer van de structuur en de e
gevoel van het onwerkelijke op de eigenschappen van de ruimte.”
Uitvaartdienst Als de nabestaanden gaan beginnen aan de dienst, betreedt men de hellingbaan op de begane grond, waarboven zich de leegte van vier verdiepingen bevindt en gaat men naar de eerste verdieping. Op de eerste verdieping kan men plaats nemen op de banken, waar de dienst zal plaatsvinden. De sprekers staan op de tweede verdieping en kijken over de mensen uit. Na besluit van de dienst, loopt men door naar de derde verdieping, waar men de muziekruimte betreedt. In deze ruimte, zal men het idee hebben dat de muziek uit de leegte komt, en zich niet afspeelt in de muziekruimte zelf. Echter, wanneer men dan weer uit de muziekruimte komt, is het doodstil, en zal men alleen het geluid horen van het water dat over de toilet- en crematoriumwand glijdt. Aan het eind van dit ritueel zullen de nabestaanden van de overledene, dat gedurende de dienst geleidelijk mee omhoog stijgt, begeleiden naar het crematorium of de begraafplaats. Om aan de andere kant van het crematorium te kunnen komen, is men verplicht om door de crematieovens heen te lopen. Op deze manier zijn de nabestaanden gelijk aan de overleden persoon, en is de overledene gelijk aan de nabestaanden. Aangekomen bij de begraafplaats, is het graf geopend en wordt men gestuurd door het licht van flakkerende kaarsen in het graf. Bij deze kaarsen, kan de kist, of urn worden bijgezet en zal door middel van het sluiten van een zware deur het graf afgesloten worden. Door het sluiten van de deur is het ritueel beëindigd.
54
Functionering Bij de functionering moet in acht genomen worden dat er een volledig nieuwe manier is ontwikkeld voor het beleven van een uitvaartdienst, crematie en koffietafel. De functie is gerelateerd aan drie verschillende soorten routing (subject, nabestaanden en toeristen) en wegen van beleving binnen het gebouw. De functionering hangt nauw samen met de conceptuele uitwerking. De beleving van de nabestaande speelt binnen de architectuur een belangrijke rol. Hierbij spelen de eigenschappen van ‘glas’ en ‘emotie’ een grote rol. Het uitvaartcentrum heeft een zeer complex programma; er is onder andere rekening gehouden met de aanrijdroute voor de lijkwagen (welke niet zichtbaar mag zijn voor de buitenwereld), het koelen van de lijken en het verzorgen van het lijk in de verzorgkamer. De toeristen die langs het gebouw aflopen, mogen ook geen invloed uitoefenen op de dienst die zich in het uitvaartcentrum afspeelt, deze dienen dus gescheiden te blijven. Nabestaanden die een overledene willen verzorgen, moeten altijd ontvangbaar zijn, dus krijgen ook een eigen toegang tot het gebouw, welke een eventuele dienst niet zal verstoren. Andere nabestaanden, die naar een 24-uurs-opbaarruimten willen, waar ze heen moeten kunnen gaan wanneer ze maar willen, mogen geen invloed uitoefenen op de eventuele dienst, dus moeten ook langs het gebouw af lopen. Hiervoor bestaat op de locatie al een geweldige wandelroute, waar de nabestaanden gebruik van kunnen maken. Men loopt over een flauwe helling rondom de kloof achter het gebouw, waar men uiteindelijk via een snede in de berg aan de
55
achterzijde van de opbaarruimte uitkomt. Hier kan men de betreffende opbaarruimte betreden. Binnen het gesloten volume zijn alle ruimten gesitueerd die nodig zijn om de overledene en de dienst te ondersteunen. Voor het personeel dat het gebouw zal gaan laten functioneren, is een kantoor met kantine nodig. Het keukenpersoneel, zal een keuken nodig hebben voor het voorbereiden van broodjes en dergelijke voor de koffietafel en een magazijn, waar men goederen kan opslaan. Het houden van de dienst, dient in een onafhankelijke ruimte te gebeuren, waar men geen last mag hebben van de overige functies binnen het gebouw. De ontvangstruimte en het crematorium, dienen wel bereikbaar te zijn vanuit de dienstruimte.
58
Routing overledene De overledenen komen met de lijkwagen via een lange gang door de groeve rechtstreeks binnen in de structuur. Hier worden ze gekoeld en later in de verzorgruimte verzorgt en opgemaakt door personeel en eventueel nabestaanden. Via een gang richting de opbaarruimten verlaat de overledene de structuur en wordt opgebaard in een afgesloten ruimte buiten “de wereld”. Deze route is voor de nabestaanden niet toegankelijk, maar alleen voor het personeel van het uitvaartcentrum. Via de wandeling achter het uitvaartcentrum zijn de opbaarruimten 24 uur per dag te bereiken en kan een bezoek gebracht worden aan de overledenen. Tijdens de dienst zal de overledene door een waterwand vanuit de structuur de chaos binnenkomen en in contact komen met zijn nabestaanden. Op dit moment is het gehele gebouw al afgestemd op de overledene. In de enorme dienstruimte wordt een dienst geven gericht aan de overledene. Via een lift, gekoppeld aan de fiberglasskabels, zal de overledene uiteindelijk aankomen bij het crematorium. Daar zullen de overledene en de nabestaanden door de ovens richting de koffieruimte gaan. Er is altijd minimaal één oven niet in gebruik, omdat hier de nabestaanden doorheen moeten kunnen lopen. Alle installaties in het gebouw zijn aangesloten op deze ovens en het zal merkbaar zijn dat er een crematie plaats vind. Het gaat meer ventileren, er komt meer geluid binnen het gebouw en het wordt lichter. Via de koffieruimte zal het subject ‘zijn wereld’ verlaten en bijgezet of begraven worden in de graven- of urnenwand.
59
Routing nabestaande De nabestaande ervaart het gebouw als een gruwelijke ervaring. Het afscheid nemen van een naaste liefde geeft de plek waar dit gebeurd een enorme herinnering. Door deze ervaring komen de nabestaanden in een chaotische wereld terecht tijdens het bijwonen van de dienst. Doordat deze dienst niet zoals een gebruikelijke uitvaart geschied wordt de dienst een onvertrouwde beleving terwijl juist bij het afscheid nemen van een nabestaande en het tonen van emotie terug willen keren naar de meest vertrouwde omgeving. Voor de nabestaande is dit uitvaartcentrum geen gebouw om langer in te verblijven maar een plek die een enorme herinnering achterlaat door de opeenvolging van chaotische ervaringen. Routing personeel Het personeel werkt in de gesloten kubus en staat volledig in dienst van het subject. Voor de nabestaanden in de dienstruimte zijn de werkzaamheden van deze personen niet direct zichtbaar. Ze ‘bedienen’ het gebouw met de bijbehorende functies. Het personeel komt minimaal buiten de structuur. Vanuit de trappenhal en de lift kunnen ze alle ruimtes binnen de structuur eenvoudig bedienen zodat de routing voor het personeel zo efficiënt mogelijk is.
62
Materialisatie Het materiaalgebruik binnen het uitvaartcentrum, is enorm eenduidig. Er wordt alleen glas toegepast; transparant-,translucent-, spiegelend- en fiberglass. De gevels en spanten bestaan volledig uit transparant glas, zodat men overal het gebouw in kan kijken, en de structuur kan aanschouwen. De vloeren en hellingbanen, zijn allen van translucent glas gemaakt. Hierdoor kan men de silhouetten zien van de personen die zich boven bevinden. Je kunt er echter niet door naar beneden kijken. Het voordeel van translucent glas ten opzichte van transparant glas, is dat het de directe doorkijk weghaalt. Dit zorgt bij de ovens voor het ontstaan van een enorme twijfel. Doordat de doorkijk onderbroken wordt blijven contouren en het licht zichtbaar en is dus duidelijk zichtbaar dat er binnen de betreffende ruimte een crematie gaande is. Dit versterkt de twijfel die heerst wat er daadwerkelijk binnen de oven gebeurt. Het spiegelende glas hebben we rondom de gestructureerde kubus en op de lamellen van de zonwering toegepast. Het wordt vooral om zijn reflectie toegepast, en zijn kracht om elementen (bijvoorbeeld ruimten in de kubus) te verbergen. Door het ontstaan van de reflectie komen de bezoekers direct in contact te staan met een kopie van de werkelijke wereld waarin men zich bevindt. De fiberglasskabels worden toegepast als constructieve elementen, omdat dit materiaal in staat is om een enorme treksterkte op te nemen. Binnen het gehele gebouw zal dit op de kruispunten van de structuur toegepast worden, wel of niet constructief.
63
Toegepaste glaseigenschappen Draagconstructie:
sgg CONTRAFLAM
UV-bestendige, brandwerende veiligheidsbeglazing klasse EI memento: pagina 203
Vloerconstructie:
sgg LITE FLOOR
Beloopbare glazen vloeren en traptreden. Met daarop translucente glasplaten Memento: pagina 241
Gevels:
sgg PLANISTAR
Zonwerend en warmtereflecterend gecoat glas voor dubbele beglazing Memento: pagina 57
Muziekruimte
sgg CLIMAPLUS SILENCE
Warmtereflecterende beglazing met extra geluidwering Memento: pagina 121
66
Ruimte
nr
niveau -1 parkeren entree entree liftschacht trappenhal urnenwand urnenwand
70
nr
1e verdieping -1.0 -1.1 -1.2 -1.3 -1.4 -1.5 -1.6
Beganegrond 0.0 ontvangstruimte gang urnenwand urnenwand urnenwand urnenwand
Ruimte
0.0 0.1 0.2 0.3 0.4 0.5
aula dienstruimte kantoor kantoor kantoor kantine personeelsgang gang urnenwand urnenwand urnenwand urnenwand
Ruimte
nr
2e verdieping 1.0 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 1.6 1.7 1.8 1.9 1.10
aula dienstruimte keuken magazijn personeelsgang gang urnenwand urnenwand urnenwand urnenwand trappenhal lifthal
1.0 2.0 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 2.6 2.7 2.8 2.9
Ruimte
nr
3e verdieping aula dienstruimte muziekruimte verzogkamer koeling parkeren lijkauto personeelsgang parkeren goederen Heren toiletten Dames toiletten opbaarruimte opbaarruimte urnenwand urnenwand urnenwand urnenwand gang gang
Ruimte
nr
4e verdieping 1.0 3.0 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.6 3.7 3.8 3.9 3.10 3.11 3.12 3.13 3.14 3.15
aula/ dienstruimte oven koffieruimte trappenhal lifthal gang urnenwand urnenwand urnenwand urnenwand
Ruimte
nr
5e verdieping 1.0 4.0 4.1 2.8 2.9 4.2 4.3 4.4 4.5 4.6
gang urnenwand urnenwand urnenwand urnenwand
5.1 5.2 5.3 5.4 5.5
71
3D details Een volledig glazen gebouw heeft als gevolg dat er gedetailleerd moet worden met een minimum aan tolerantie. Er moet duidelijk onderscheid gemaakt worden tussen de verschillende constructieve elementen waaruit het volledige gebouw is opgebouwd. Doordat er gebruik gemaakt is van transparant, translucent en spiegelend glas is de situering van de installaties beperkt. Er is zorgvuldig omgegaan met de situering van de installaties en de leidingen in de constructie. Waar nodig is er altijd ruimte vrij gehouden voor leidingen en installaties. In elk element van de constructie is glas toegepast met als gevolg dat de verbindingen daartussen minimaal uitgevoerd zijn met het structural glazing systeem van Saint Gobain. Er is gestreefd naar een opbouw volledig uit elementen die in de fabriek geprefabriceerd kunnen worden en eenvoudig met elkaar verbonden kunnen worden. In de detaillering komen de architectonische concepten, de constructieve opbouw en de bouwfysische eigenschappen samen en maken het gebouw tot een functionele ruimte. De detaillering zorgt ervoor dat elke gewenste beleving van een betreffende ruimte gerealiseerd kan worden.
72
DETA
IL V6 05
F L V6
I DETA
73
DET
AIL
DET
AIL
74
V1 0 5
AIL DET
V1 G
H1 F 05
DETA
IL V6 04
6F
DE
LV TAI
75
DET
AIL
DET
AIL
76
V-1
05’
D
IL ETA
H-1
V-1
16
F05
