Nederlandse Vereninging voor het Onderwijs in de Natuurwetenschappen
Ontwerpen
Evalueren
Construeren
Rapporteren
Afnemen
Analyseren
Nakijken
NVON-Biologie-Itembank 20 000 items met bronnen in
Wintoets/Quayn-formaat
www.nvon-biologie-itembank.nl
2016 blz.1
INHOUD:
Blz. 3
Inleiding door Jan Willem Noordenbos
Blz. 4
De gouden greep uit mijn carrière - Henk Weerdesteyn
Blz. 5
De NVON en de Projectgroep NVON-Biologie-Itembank
Blz. 6
Opzet van de itembank
Blz. 7
Uitleg aan de hand van een item over het Syndroom van Marfan
Blz. 8
Metadatering
Blz. 9
Overzicht van de onderwerpen en subonderwerpen
Blz. 20
Codering van niveau’s & de NVON-2016.dat file
Blz. 21
Codering van het herkomstveld
Blz. 22
Analyse van een toets
Blz. 23
RTTI of OBIT
Blz. 24
Stoppen en toch doorgaan - Jan Willem Noordenbos
Blz. 25
Betere voorbereiding op het examen – Bernard Beukers
Blz. 26
Met één druk op de knop – Arie Zonnevijlle
Blz. 27
De Rode Planeet & Allard Bijlsma
Blz. 28
Prijzen en levering
Blz. 29
Algemene voorwaarden
Blz. 31
Websites & Literatuur: Een selectie
Blz. 32
DE RODE PLANEET, partner van het project
Biologie Olympiade
Over het "Wintoets-formaat" Alle items in de NVON-Biologie-Itembank hebben het Wintoets-formaat. Dat formaat kan ook in de onlinetoetsprogramma Quayn worden gebruikt. Het Wintoetsformaat is een open standaard. WinToets en Quayn voldoen namelijk aan de nieuwe standaard die recentelijk is afgesproken door Kennisnet/SURFdiensten en alle aangesloten partners. Deze standaard betreft een NL-variant van de internationale toetsstandaard IMS QTI. Het betreft IMS QTI 2.1 NL. Hierdoor zal in de toekomst onze NVON-biologie-itembank overdraagbaar zijn naar elk ander platform, dat deze standaard ondersteunt. Itembanken, elders gemaakt, zullen kunnen worden toegevoegd aan onze itembank. Meer over IMS QTI: http://www.imsglobal.org/question/ Informatie verkregen van Allard Bijlsma – De Rode Planeet
www.nvon-biologie-itembank.nl
blz.2
Geachte collega's, Op alle niveau's van het onderwijs wordt stevig op digitaal toetsen ingezet. De eindtoets PO, "CITO-toets" wordt digitaal afgenomen, de DTT, de Digitale Tussentijdse Toets, voor Rekenen, Nederlands en Engels is zoals het woord al zegt volledig digitaal en ook bij het vak biologie worden in 2016 in het VMBO Centrale examens digitaal afgenomen.** In het HO is het project Toetsing en Toetsgestuurd leren door SURF een project van digitaal toetsen. Bij digitale toetsing geeft de leerling/student/cursist zijn antwoorden via een toetsenbord aan de computer. De afbeelding van de digitale toetscyclus,ook op de voorpagina van dit infoboekje, is een bewerking uit "Begrippenkader voor digitale toetsing" uitgebracht door SURF***. Wij zijn zo vrij geweest om hier als centrale component de NVON-BiologieItembank te plaatsen. Zonder een grote hoeveelheid kwalitatief goede toetsitems kan immers geen goede toets worden samengesteld.
Voor digitale toetsing is ook goed digitaal gereedschap nodig. Wij hebben al jaren met Wintoets gewerkt. De programma's onder die naam hebben laten zien dat het afnemen, nakijken, analyseren en rapporteren van een toets snel en probleemloos kan verlopen. Alle intems staan dan ook in het Wintoets formaat dat ook in de on-line variant Quayn te gebruiken is. Helaas geldt ook voor digitaal toetsen een oud adagium namelijk "de kost gaat voor de baat uit". De kosten zijn de computers waarop de toets afgenomen wordt, de licenties voor de software, het instandhouden van een betrouwbare ICT-omgeving op school, de ICI-vaardigheid van de docenten en kennis van het gebruik van het toetsprogramma en natuurlijk aanschaf van de "onze" itembank. Om de baten, de voordelen, op te sommen, is meer ruimte nodig dan hier plaats is. Laat ik volstaan met te zeggen dat digitaal toetsen de toekomst heeft en dat wij daar als projectgroep voor 100% achter staan. Namens de projectgroep NVON-Biologie-Itembank J.W. Noordenbos
Amstelveen, 15 januari 2016
** Twee voorbeeld VMBO-examens, in de digitale toetsomgeving FACET zijn te vinden op: http://oefenen.facet.onl/facet/pages/oefen/start/ --> VO toetsen en examens --> Centrale examens ***
Zie www.surf.nl/kennisbank-digitaal-toetsen en zoek Begrippen kader digitaal toetsen
www.nvon-biologie-itembank.nl
blz.3
'Digitaal toetsen, de gouden greep in mijn carrière'
Mag ik mij voorstellen? Ik ben Henk Weerdesteyn, gepensioneerd leraar Biologie aan het Rodenborch-College in Rosmalen. Begin 90-er jaren van de vorige eeuw was ik het nakijken van schriftelijk gemaakt werk zo beu dat de komst van het programma Wintoets 1.0 een veelbelovende ontdekking leek. Ik was inmiddels begonnen met het aanleggen van een itembank Examenvragen in Word Perfect welke verzameling ik gebruikte voor het maken van toetsen op papier. Vanaf 1995 heb ik me geworpen op het maken van alle toetsen inclusief de schoolexamens in Wintoets, inmiddels versie 3.0. Wat een ontdekking! Naast de besparing van grote hoeveelheden papier (voor mijzelf ca. 12.000 vellen per jaar), was het ontwerpen van digitale toetsen een waar genot. Daarbij kwam nog dat het nakijken tot een minimum aan tijd werd gereduceerd. Bij het ontwerpen van de itembank in WP ben ik van meet af aan uitgegaan van een methodevrije opzet, uitgaande van de aloude onderwerpen uit het biologieprogramma. Ook bij het opbergen van de afbeeldingen (op het moment ca 10.000) ging ik uit van een systeem van nummering dat de afbeelding een uniek karakter gaf (een nummering waar in de vraag steeds naar verwezen wordt). Dit maakt het zoeken naar bepaalde afbeeldingen een stuk eenvoudiger. Omdat in Wintoets 3.0 de tabelfunctie nog niet heel goed verliep, heb ik meteen gekozen voor antwoordafbeeldingen in de stamtekst van Wintoets (tabellen met 2 of meer kolommen zoals die in de examens regelmatig gebruikt worden). Ook tabellen uit de voedingsmiddelenlijst of uit onderzoeken zijn op die manier opgeborgen en uniek genummerd. Toen ik aan het begin van mijn VUT-pensioen via Jan Willem Noordenbos van het NVON het verzoek kreeg om hoofdauteur van de Itembank Biologie te worden, had ik eigenlijk geen bedenktijd nodig. Ik heb de inmiddels 15.000 vragen uit mijn eigen itembank en 5000 vragen uit de itembank van René Westra gebruikt om de itembank, zoals die nu gelanceerd wordt, te vullen. Ik hoop dat de titel van deze inleiding met een kleine wijziging ook voor jullie, toekomstige gebruikers van de itembank, zal gelden: 'Digitaal toetsen, de gouden greep in jullie carrière'. Henk Weerdesteyn P.S. Voor nadere informatie kunt u gebruik maken van het e-mailadres
[email protected] (gaarne onder vermelding van NVON-itembank)
www.nvon-biologie-itembank.nl
blz.4
Nederlandse Vereninging voor het Onderwijs in de Natuurwetenschappen De NVON-Biologie-Itembank is een initiatief binnen de NVON. De NVON is een vrijwilligersvereniging van en voor leraren in de exacte vakken zonder winstoogmerk. Het motto van de NVON is "We share, we care" De NVON heeft een regionale kringen structuur. In de kringen vinden elke jaar de examenbesprekingen plaats. De kringen kunnen ook worden gebruikt voor het uitwisselen van kennis en ervaring. In de biologie kringen zal in de komende tijd voorlichting worden gegeven over het gebruik van de NVON-Biologie-Itembank en het digitaal toetsen met Wintoets & Quayn. De NVON heeft haar eigen blad, de NVOX, dat 10 keer per jaar verschijnt. Ook in de NVOX zal voorlichting worden gegeven over digitaal toetsen en het gebruik van onze itembank. Projectgroep NVON-biologie-itembank: Redactieleden: Jan Willem Noordenbos – initiatiefnemer en coördinator. Henk Weerdesteyn – 1e auteur van de itembank. Bernard Beukers – ex-lid CvTE – Biologie – contact met CITO. Arie Zonnevijlle – toetsen met Wintoets ook via de ELO van Magister. Communicatie: Voor het project is de site www.nvon-biologie-itembank.nl gemaakt. Ook te bereiken via www.nvon-bi.nl De domeinen: www.nvon-natuurkunde-itembank.nl en www.nvon-na.nl en www.nvon-scheikunde-itembank.nl en www.nvon-sk.nl zijn vooruitlopend op het opzetten van itembanken voor natuurkunde en scheikunde al gereserveerd.
www.nvon-biologie-itembank.nl
blz.5
Opzet van de NVON-biologie-itembank:
20 000 items in Wintoets-formaat met o.a. alle examens MAVO/VMBO/HAVO/VWO vanaf 1971 tot nu. Methode vrij gemetadateerd naar onderwerp en subonderwerp. De indeling is gemaakt door Henk Weerdesteyn, zodat elk nieuw item eenvoudig en snel van metadata voorzien kan worden met een zgn. DAT-file (zie blz. 20).
Deelbanken De itembank is op dit moment verdeeld in 20 kleine “deel-banken”, zodat er per “deelbank” niet meer dan 2000 items zitten. Wintoets heeft namelijke een maximum van 2000 items per tst-bestand. Het is de bedoeling op termijn alles tot 1 grote itembank samen te voegen, wat de zoekmogelijkheden binnen de itembank aanzienlijk zal vergroten.
Bronnen Aan elk item in Wintoets kan een bron gekoppeld worden. Deze bronnen staan in aparte mappen. In de bronnenmap staan de bronnen van alle “deel-banken”. Bronnen kunnen zijn: plaatjes, tekstbestanden, filmpjes, flash-bestanden. Elke bron heeft een unieke naam, In ons systeem een letter met een nummer erachter.
www.nvon-biologie-itembank.nl
blz.6
Uitleg aan de hand van Item 1319 van de itembank Bloed = Bl Hierboven staat een afbeelding van een item in de docentenopmaak dat gedeeltelijk is afgedekt door een afbeelding in de leerlingenopmaak. Bij elk item staat het onderwerp in de titelbalk. De lay-out is bij alle items zoveel mogelijk dezelfde: 1/2 wil zeggen: dit is de eerste van twee items, die aan elkaar gekoppeld zijn. Items die bij elkaar horen kunnen aan elkaar vastgemaakt worden, zodat ze bij het mixen van de items bij WTAfname toch netjes na elkaar komen. De titel is Vet, in een oogopslag ziet de leerling waar het over gaat. Heeft een item een bron dan is het nummer van de bron te vinden onder de titel van het item in het stamvak te zien als “Zie figuur B 3521 van de bijlage” Dit item is een voorbeeld van een open vraag: de leerling typt zijn/haar antwoord in het antwoordvak, het nakijkmodel bevindt zich in het antwoordvak in de docentenopmaak.
www.nvon-biologie-itembank.nl
blz.7
Metadatering. Alle items in de itembank zijn gemetadateerd, dat wil zeggen voorzien van labels waar later op geselecteerd kan worden. Er kan geselecteerd worden op niveau, herkomst, (hoofd)onderwerp, subonderwerp, al of niet gekoppelde items en op gesloten of open vragen. Voorbeeld van metadatering aan de hand van Item 1319 Onderwerp: Bl = Bloed Subonderwerp : hart ziekten Categorie: HAVO_bb Herkomst : 2h-11
Met de snelknop i = Item --> Metadata wordt bovenstaand scherm opgeroepen. Te zien is dat het veld Categorie gereserveerd is voor het niveau van het item, gebaseerd op het examen van waaruit het item afkomstig is. Er kan op 6 niveaus worden geselecteerd.(zie bladzijde 20).
www.nvon-biologie-itembank.nl
blz.8
Overzicht van de onderwerpen en subonderwerpen. De (hoofd)onderwerpen zijn methodevrij gekozen en met afkortingen gecodeerd. Korte uitleg: Code ah-= (hoofd)onderwerp ademhaling De subonderwerpen zijn niet gecodeerd, elk subonderwerp wordt vooraf gegaan door een , net zoals dat in de betreffende metadatalijst te zien is.
Ademhaling = ah aantoning ademfrequentie ademhaling - bloed algemeen allergie ATP-verbruik borst - middenrif borstademhaling bouw celademhaling dierlijk experiment gasspanning gaswisseling hartslag hormonen huid hyperventilatie klaplong longvolume luchtdruk luchtsamenstelling luchtweg middenrifademhaling planten regeling roken ventilatie verbranding ziekten Anatomie = an algemeen dierlijk mens orgaanstelsels
www.nvon-biologie-itembank.nl
Assimilatie = as aantoning algemeen anorganisch - organisch ATP beperkende factoren chemosynthese dehydrogenatie eiwitten energie fotosynthese fotosynthese donkerreactie fotosynthese labeling fotosynthese licht-donkerreactie fotosynthese lichtreactie glucose kooldioxide - zuurstof opname - afgifte licht organische stoffen temperatuur voortgezette assimilatie zetmeel zuurstofafgifte Assimilatie-dis = ad aantoning algemeen anorganische stoffen ATP beperkende factoren energie enzymen fotosynthese - chemosynthese kooldioxide - zuurstof opname - afgifte licht organellen organische stoffen zetmeel - glucose
blz.9
Biol. algemeen = ba algemeen doorsneden leven - levenloos levensverschijnselen Biol. Practicum = bp algemeen loupe microscoop technieken Biol. Begrippen = bb algemeen beroepen conclusies experimenten generatio spontanea grafieken hypothese onderzoek werkplan Biotechnologie = bt algemeen kloneren recombinant totaal Bloed = bl algemeen beenmerg bloed - ademhaling bloed - hormonen bloedarmoede bloedcellen algemeen bloedcellen bloedplaatjes bloedcellen rode bloedcellen bloedcellen witte bloedcellen bloeddruk bloedgroepen bloedstolling bloedvolume dierlijk dissimilatie doping functies gassen gasspanning glucosegehalte hart algemeen hart bouw - functie
www.nvon-biologie-itembank.nl
hart kleppen hart omloop hart regeling hart samenstelling hart sport hart vaten hart werking hart ziekten hartfrequentie hemoglobine ionensamenstelling krommes krommes lymfe omloop algemeen omloop dieren omloop groot omloop klein omloop organen plasma samenstelling stofconcentratie uitscheiding vaten aders vaten algemeen vaten haarvaten vaten slagaders vaten verkalking ziekten zuurgraad
Celleer = cl algemeen celdeling celstrekking celwand chromosomen dierlijk differentiatie functies kern membraan microscopie opslag organellen plantaardig plastiden regeling samenstelling stippels stofwisseling blz.10
transport vacuole Chemie = ch algemeen anorganische chemie concentraties eiwitten koolhydraten organisch - anorganisch organische stoffen vetten Dierfysiologie = df algemeen bescherming dissimilatie energie glucose inspanning kleur koudbloedig koudbloedig - warmbloedig Oppervlakte-volume spierweefsel stevigheid symbiose temperatuurtolerantie transport warmbloedig warmteregeling water zuurstof Diffusie = di algemeen dierlijk mens planten Dissimilatie = ds aantoning aëroob aëroob - anaëroob aëroob enzymen algemeen anaëroob ATP beperkende factoren brandstof dehydrogenatie eiwitten
www.nvon-biologie-itembank.nl
energie glucose kooldioxide- zuurstof-afgifte opname koolzuurafgifte respiratoir quotiënt totaal verbranding vetten zuurstofopname DNA-RNA-eiwitsyn = dr algemeen bacteriën bouw codes DNA-RNA duplicatie eiwitsynthese gentherapie HUGO-project manipulatie mutatie onderzoek regeling RNA toepassing totaal translatie transscriptie virussen Doping = do algemeen controle soorten werking Ecologie = ec aanpassing abiotische - biotische factoren abiotische factoren accumulatie algemeen ammoniak-emissie anorganisch - organisch autotroof - heterotroof biologisch evenwicht biotische factoren biotopen competitie composteren blz.11
ecosystemen energie erosie eutrofiëring kringlopen landbouw levensgemeenschappen Lotka-Voltera milieubeheer algemeen milieubescherming broeden milieubescherming verkeer milieubescherming verzuring mineralen natuurbeheer natuurbescherming niches piramides plagen populatiegrootte populaties primaire productie productie recycling reductie reductie schimmels reinigend vermogen soortenrijkdom successie symbiose thermische gelaagdheid tolerantie veeteelt vegetatiegordels verlanding verzuring voedselketens voedselrelaties voedselwebben waterbloei zure regen zware metalen
Embryologie = eb ademhaling algemeen bloedsamenstelling bloedsomloop dieren differentiatie geboorte groei - ontwikkeling
www.nvon-biologie-itembank.nl
kiembladen mens - delingen mens mutaties organen placenta stofwisseling uitscheiding voeding zwangerschap
Enzymen = en algemeen eiwitten feedback grafieken koolhydraten mens mutaties nomenclatuur substraat temperatuur werking Evolutie = ev afstamming afstamming dier afstamming mens algemeen eencelligen evolutietheorieën fossiel levend fossielen geologische tijdperken homoloog - analoog natuurlijke selectie neo-darwinisme ontstaan leven organisch ouderdomsbepaling rudimentaire organen symbiose-evolutie uitsterven verwantschap voedingsgedrag Gedrag = gd agressie algemeen balts bronst conditionering blz.12
ethogram experimenten hiërarchie imponeergedrag leren motivatie-prikkel prikkel - respons sleutelprikkel sociaal gedrag territorium
Genetica = gn algemeen bloedgroepen chromosomen chromosoom-afwijkingen crossing-over dihybried dihybried-intermediair dominant-recessief epistasie fenotype gameten genotype - fenotype geslachtschromosomen geslachtsgebonden geslachtsgebonden - dihybried geslachtsgebonden - letale factoren Hardy-Weinberg intermediair kansen koppeling koppeling - geslachtsgebonden kryptomerie letale factoren modificaties monohybried multiple allelie multiple allelie geslachtsgebonden multiple allelie letale factoren multiple expressie mutaties polyhybried polymerie populatie - genetica stambomen terugkruising translocatie trihybried
www.nvon-biologie-itembank.nl
tweelingen veredelen ziekten Groei-ontwikkeling = go algemeen dieren differentiatie licht mens metamorfose modificatie planten plantenhormonen Homeostase = ho algemeen feedback suikerregeling temperatuurregeling waterhuishuding Hormoonstelsel = hs adrenaline algemeen alvleesklier bijnier bijschildklier bloed dieren eierstokken EPO feedback geslachtshormonen groei - ontwikkeling hormoonstelsel - zenuwstelsel hypofyse hypothalamus insuline maag receptie regeling schildklier schildklier - hypofyse suikerregeling twaalfvingerige darm uitscheiding zaadballen ziektes zwangerschap
blz.13
Huid = hu algemeen bescherming bloed bouw deling dieren functies opslag pigment samenstelling transpiratie vitaminen warmteregeling wondherstel ziekten Immuniteit = im actieve afweer AIDS algemeen allergie antibiotica antigenen antistoffen biotechnologie macrofagen passieve afweer transplantatie vaccinatie ziekteverwekkers Klierstelsel = ks algemeen speekselklier talgklieren alvleesklier maagwand Kringlopen = kl algemeen energie gifstoffen ijzer koolstof mineralen stikstof verzuring water zwavel
www.nvon-biologie-itembank.nl
Lever = lv afbraak schadelijke stoffen alcohol algemeen aminozuren bloedafbraak bloedsomloop bloedvaten bouw bouw - functie drugs eiwitverwerking functies gal suikerregeling ziekten temperatuur transplantatie uitscheiding Mens en milieu = men-mil afval algemeen afval afbreekbaarheid afvalinzameling afvalverwerking afval wegwerpen accumulatie bestrijding biologisch bestrijding chemisch broeikaseffecten bestrijding bestrijdingsmiddelen chemisch bedreiging eutrofiëring exoten faunavervalsing fossiele brandstoffen floravervalsing hergebruik landbouw hergebruik luchtvervuiling milieu-aantasting algemeen milieu-aantasting bodem milieu-aantasting droogte milieu-aantasting ecosysteem milieu-aantasting horizon milieu-aantasting kappen milieu-aantasting lucht milieu-aantasting overheid
blz.14
milieu-aantasting politiek bedrijven milieu-aantasting verkeer milieu-aantasting water milieu-aantasting zware metalen milieu-aantasting verzuring milieubeheer algemeen milieubescherming broeden milieubescherming verkeer milieubescherming verzuring monocultuur mest materiaalgebruik natuurbeheer natuurbescherming productie recycling vruchtwisseling waterbloei waterzuivering Opslag = op algemeen energie koolhydraten algemeen mens algemeen mens koolhydraten mens vetten plant vetten planten algemeen planten eiwit planten koolhydraten planten vetten vetten Ordening = od algemeen afstamming amfibieën bacteriën determineren dieren algemeen geleedpotigen gewervelden holtedieren nomenclatuur organisatieniveau's plant algemeen plant bedektzadigen plant eenzaadlobbigen plant naaktzadigen
www.nvon-biologie-itembank.nl
plant sporenplanten plant tweezaadlobbigen plant zaadplant protisten reptielen schimmels soortbegrip sponzen stekelhuidigen virussen vissen vogels weekdieren wieren wormen zoogdieren
Osmose = os algemeen dierlijk dierlijk-plantaardig grafiek mens protisten planten algemeen planten actief transport planten concentratie planten osm. waarde - celvolume planten oplosbaar-onoplosbaar planten osm. waarde - turgor planten osm. waarde - vacuole planten osm. waarde planten osm. waarde - zuigkracht planten plasmolyse planten turgor planten turgor - concentratie planten temperatuur planten turgor - vacuole planten turgor - zuigkracht planten vacuole planten zuigkracht Oppervlak-volume = ov energieverbruik stofwisseling warmteverlies zuurstofverbruik
blz.15
Plantenanatomie = pa ademhaling algemeen blad cambium differentiatie diktegroei dissimilatie fotosynthese groei huidmondjes lengtegroei stengel algemeen stengel eenzaadlobbigen stevigheid samenstelling stengel tweezaad transport bastvaten transport vaatbundels verdamping weefsels wortel Plantenfysiologie = pf assimilatie/dissimilatie ademhaling algemeen assimilatie beperkende factoren broeikaseffecten bladeren bloemen bescherming celdeling differentiatie diktegroei dissimilatie fotosynthese groei huidmondjes hormonen ionen-opname kieming opslag organische stoffen parasitisme prikkels ringwond stroomgeleiding stevigheid
www.nvon-biologie-itembank.nl
symbiose transport bastvaten temperatuur transport uitscheiding verbranding voeding wateropname - afgifte worteldruk water - groei wortel zetmeel zuurstof
Skelet = sk arm - been algemeen bouw been borstkas blessure beenmerg bouw bouwplan beenverbindingen dieren groei gewrichten kraakbeen lichaamshouding schedel spieren samenstelling weefsels wervelkolom ziektes Spierstelsel = sp aanhechting algemeen antagonisme bouw - functie bloedsomloop blessures bouw beweging cel - samenstelling dieren functie impulsgeleiding soorten spier samentrekking blz.16
stofwisseling werking Spijsvertering = sv algemeen aantoning alvleesklier blinde darm bouw - functie bouw dikke darm darmlengte dunne darm enzymen eiwitvertering fagocytose gebit gebit-darmlengte gebitsverzorging koolhydraatvertering lever - alvleesklier lever maag mond peristaltiek resorptie sapafscheiding slokdarm speekselklieren speeksel suikerregulatie twaalfvingerige darm vetvertering ziektes Uitscheiding = us algemeen dieren hormonen longen lever nier algemeen nier bouw nier bloeddruk nier bouw - functie nier - bloed nierdialyse nierfuncties nieronderzoek nierresorptie nier suikerregeling
www.nvon-biologie-itembank.nl
nier ureum nier ultrafiltratie nier werking nier ziektes samenstelling samenstelling vloeistof waterafgifte zweetklieren
Voeding = vd additieven alcohol algemeen aantoning afvallen bouwstoffen brandstoffen beschermende stoffen conserveren dieren eiwitten energie gezond herkomst koolhydraten mineralen maaltijdschijf opslag overvoeding productie suikerregeling samenstelling tandbederf tabel rekenen vegetarisme vitamines voedingsmiddelen vermageren verpakkingen voedingsstoffen vetten vezels water ziektes
blz.17
Voortplanting = vp algemeen bacteriën celdeling differentiatie gisten meiose mitose mitose - meiose protisten schimmels dier algemeen dier bouw dier bevruchting dier chromosomen dier deling dier gameten dier generatiewisseling dier hormonen dier mutatie - modificatie dier metamorfose dier ontwikkeling dier ongeslachtelijk dier parthenogenese dier voorbehoeding mens algemeen mens bouw mens bouw - functie mens bevruchting mens chromosomen mens chromosoomafwijkingen mens deling mens gameten mens geboorte mens geslachtskeuze mens geslachtsziektes mens hormonen mens implantatie mens in vitro fertilisatie mens kunstmatige inseminatie mens menstruatiecyclus mens onderzoek mens onvruchtbaarheid mens-plant mens seksuele gevoelens mens seksuele kenmerken mens tweelingen mens voorbehoeding mens vlokkentest mens werking mens zwangerschap
www.nvon-biologie-itembank.nl
mens zaadlozing plant algemeen plant bouw plant bestuiving - bevruchting plant bloembouw - functie plant chromosoom plant deling plant eenslachtig plant generatiewisseling plant genotype plant gameetvorming plant ongeslachtelijk plant ongeslachtelijk/geslachtelijk planten parthenogenese plant bestuiving plant bevrucht. en vruchtvorming plant vruchtverspreiding trisomie
Weefsels dierlijk = wd algemeen algemeen ziektes beenweefsel bindweefsel chromosomen dekweefsel kanker kraakbeen spierweefsel steunweefsel zenuwweefsel Weefsel plant = wp algemeen bastweefsel cambium differentiatie dekweefsel houtweefsel kurk steunweefsel vulweefsel
blz.18
Zenuwstelsel = zs algemeen bewustwording bouw bouw - functie cellen centraal algemeen centraal animaal centraal autonoom centraal grote hersenen centraal hersenstam centraal kleine hersenen centraal ruggenmerg dieren drempelwaarde hormonen impulsen impulsfrequentie impulsgeleiding prikkels reflexen schakelcellen sympathisch transmitters zenuwbouw zenuwcoördinatie zenuwstelsel - hormonen zenuwstelsel - spieren zenuwwerking ziektes zintuiglijk geheugen zintuiglijke herkenning
www.nvon-biologie-itembank.nl
Ziekten = zk aids bestrijding kanker transplantatie verspreiding voorkomen Zintuigen = zt algemeen dieren drempelwaarde huid impulsen oog - bouw oog - dier oog - hersenen oog - impulsen oog - kleurenzien oog accommoderen oog bouw - functie oog dier - mens oog sensoren oog werking oogafwijkingen oogkleur oogreflexen oogziektes oor oor afwijkingen oorziektes smaak zenuwwerking
blz.19
Het veld Categorie is gereserveerd voor het niveau van het item, gebaseerd op het examen waaruit item afkomstig is. Er kan op 6 niveau's worden geselecteerd, namelijk: HAVO_bb HAVO_ob VMBO_bb VMBO_ob VWO _bb VWO _ob
Havo-bovenbouw Havo-onderbouw Vmbo-bovenbouw Vmbo-onderbouw Vwo-bovenbouw Vwo-onderbouw
Bij een nieuw item kunnen de metadata worden ingevuld via een keuzescherm. Bij Project / Basisinstellingen kan gekozen worden uit verschillende lijsten, waaronder de lijst nvon2016. Dit is een zgn Dat-file, die met bijbehorende instructie kan worden aangevraagd bij
[email protected] Hiernaast een voorbeeld hoe een en ander in zijn werk gaat. De keuzelijst subonderwerp is geopend, uit de subonderwerpen die onder bloed vallen kan een keuze gemaakt worden.
www.nvon-biologie-itembank.nl
blz.20
Codering van het herkomstveld – Vrijveld 2 (de lijst is ingekort en alleen de afkortingen zijn vermeld). Code 1h-03 1h-99 1hn-02 1ho-00 1hon-00 1h-01 1hv-75 1hvn-93 1m34-76 1m3-75 1m4-76 1m4h-76 1mhv-73 1mc-00 1mcd-00 1md-00 1v-00 1v-03+C 1vbb-02 1vgl-05 1vkb-03 1vkbgtl-03
Per 1e 1e 1e 1e 1e 1e 1e 1e 1e 1e 1e 1e 1e 1e 1e 1e 1e 1e 1e 1e 1e 1e
Schooltype Havo Havo Havo Havo Havo Havo Havo & Vwo Havo & Vwo Mavo3 & Mavo 4 Mavo3 Mavo4 Mavo4 & Havo Mavo & Havo & Vwo Mavo-C Mavo-C&D Mavo-D Vwo Vwo VMBO-BB VMBO-GL VMBO-KB VMBO-VGBKL
Jaar 2003 1999 2002 2000 2000 2001 1975 1993 1976 1975 1976 1976 1973 2000 2000 2000 2000 2000 2002 2005 2003 2003
1vn-01 1vo-91 1m3-76 1m4-81 1md-87 2v-89 1hon-92 1mc-00 2mcd-01 1von-01 2v-05 1vkb-06 var. 1v-75
1e 1e 1e 1e 1e 2e 1e 1e 2e 1e 2e 1e 1e
Vwo Vwo Mavo3 Mavo4 Mavo-D Vwo Havo Mavo-C Mavo-C&D Vwo Vwo Vmbo Vwo
2001 1991 1976 1981 1987 1989 1992 2000 2001 2001 2005 2006 1975
exatr.cd93 havo_bvj IBO NBO NBO junior NIB Pilotvbb-01 Tts_3vm_bvj WRH
nieuwe stijl oude stijl oude en nieuwe stijl nieuwe stijl
Proefexamens
+ Compex Basis-Beroeps Gemengde leerweg Kader-Beroeps Kader-Beroeps + Gemengde leerweg Nieuwe stijl Oude stijl
Oude & nieuwe stijl Oude & nieuwe stijl Kader- Beroeps Variatie op bestaande vraag
Examentraining Mavo cd - 1993 Havo 2e fase - Biologie voor jou Internationale Biologie Olympiade Nationale Biologie Olympiade Bovenbouw Nationale Biologie Olympiade Onderbouw Nederlands Instituut voor Biologie VMBO-BB pilot-examen - Basis-Beroeps Toets VMBO 3 - Biologie voor jou Henk Weerdesteyn
www.nvon-biologie-itembank.nl
blz.21
- Afnamescherm in de testmodus van Quayn – 2/2 Dit is de tweede van twee items, die aan elkaar gekoppeld zijn - zie blz. 7. Analyse van een toets. (Als voorbeeld een toets van het LCL op 27 sept 2012.) Aan de toets namen 93 leerlingen deel en duurde 100 minuten. De score liep lineair op van 1,0 naar 10,0
De KR-factor, die een indicatie geeft over de betrouwbaarheid van de toets, was ruim boven de 0,7 De toets duurde niet te lang, de leerling was gemiddeld genomen op tijd klaar.
www.nvon-biologie-itembank.nl
blz.22
RTTI of OBIT: Vraag: Zijn de items gemetadateerd volgens het RTTI-systeem van Docentplus of of OBIT-systeem van het APS. Antwoord: Dat is niet gedaan, want wij kunnen niet zien hoe de leerstof aan de leerling is aangeboden. Omdat wij op het LCL het RTTI systeem hebben gebruikt een korte toelichting hierover. Staat een item letterlijk in het boek, dan is het R van Reproductie. Is de leerling met de contekst bekend dan is T1 van toepassing. Het is T2 als de vraag gesteld is in een voor de leerling onbekende contekst en I als er werkelijk inzicht nodig is. Bij de schoolexamens in 2012 op het LCL zijn de vragen gemetadateerd met op het veld paragraaf de RTTI-tekens. In de afbeelding hiernaast is een overzicht afgedrukt waar te zien is hoeveel punten er per RTTI-onderdeel te verdienen waren. (LCL- 6V- SE1 – 2012-09-27) De RTTI-scores van alle 93 leerlingen van bovengenoemde toets zijn hiernaast weergegeven. R en T1 scoren beter dan T2 en I. Eddy Dekkers (fictieve naam!) scoorde een 7,3 voor het hele werk. Zijn RTTI-scores zijn hieronder afgedrukt.
www.nvon-biologie-itembank.nl
blz.23
Stoppen en toch doorgaan.
36 jaar heb ik aan dezelfde school, het Lorentz Casimir Lyceum te Eindhoven, met veel plezier lesgegeven. Op 28 februari 2013 is ook voor mij het doek gevallen. Na 1 maand met FPU ben ik op 1 april 2013 met pensioen gegaan. Ik heb er een dubbel gevoel bij: Ik heb afscheid genomen van een plek waar ik jarenlang met veel plezier heb gewerkt, maar ik heb ook afscheid genomen van de onaangename zaken van het werk, namelijk het correctiewerk en de rapportvergaderingen. Werk waardoor je soms het gevoel had dat je niet leefde maar werd geleefd. En wat heb ik nu zoal gedaan sinds ik met werken gestopt ben? Ik ben verhuisd en heb mijn nieuwe huis verbouwd. En verder heb ik mij vooral bezig gehouden met het onderwerp Digitaal toetsen. Met het uitdiepen van het onderwerp digitaal toetsen wil ik antwoord krijgen op de volgende vragen: Kunnen wij het hele toetsysteem op het voortgezet onderwijs, overhoringen, repetities, schoolexamens, niet rationeler aanpakken? Dus meer kwaliteit leveren en toch minder werken. Door de computer het routinewerk te laten doen zou er voor de muziekleraar meer tijd over blijven om muziek te maken of naar een concert te gaan, voor de talendocent meer tijd over blijven om een mooi boek te lezen of om naar een toneelstuk te gaan en voor een bioloog meer tijd over om ………. Ik hoop dat in de komende jaren velen van jullie mijn mening over het digitaal toetsen zullen delen.
Jan Willem Noordenbos
[email protected]
www.nvon-biologie-itembank.nl
blz.24
Betere voorbereiding op het examen. 38 jaar ben ik docent biologie geweest aan het Bouwens van der Boijecollege in Panningen. Daarnaast had ik 28 jaar een kleine aanstelling in een fijn team aan het ROC TerAA in Helmond, afdeling VAVO. De laatste 9 jaar was ik gedetacheerd bij het College voor Toetsen en Examens voor de Havo en VWO examens biologie. Bij ons op school werd geconstateerd, dat er een grote behoefte was aan toetsmateriaal met gevarieerde mogelijkheden van afname en evaluatie. Doordat er naast de reguliere repetities en schoolexamens telkens inhaal- en herkansingstoetsen moesten komen, hadden wij niet genoeg aan de vragen van bestaande toetsen, bijvoorbeeld methodetoetsen. Veel toetsmateriaal was al bekend bij de leerlingen, ook al doordat zij via internetaanbod met materiaal konden oefenen. Starten met een uitgebreide en groeiende toetsenbank was dus voor ons zeer aantrekkelijk. Op school beschikten we over een licentie van Wintoets, waar ik een enthousiast gebruiker van ben geworden. Groot voordeel van Wintoets is dat er een veel flexibelere samenstelling van toetsen mogelijk is geworden, onder verschillende afnamecondities. Daarnaast biedt afname met Wintoets vele extra's, die bij papieren afname niet mogelijk zijn, zoals het opnemen van animaties & filmpjes in een item, het afnemen van een toets in onze ELO, het exporteren van een toets naar tekstverwerkers en een uitgebreide analyse van de resultaten. Inmiddels zijn de toetsen ook via tablets aan te bieden. Inmiddels ben ik gepensioneerd wat me de mogelijkheid biedt meer tijd te besteden aan het onderhoud en uitbreiding van de toetsenbank. Bernard Beukers
[email protected]
www.nvon-biologie-itembank.nl
blz.25
‘Met één druk op de knop heb ik nu een overzichtelijke analyse zowel van de toetsresultaten als van de toets zelf’ Beste lezer, Mijn naam is Arie Zonnevijlle. Ik ben docent biologie op het Lorentz Casimir Lyceum in Eindhoven en geef 11 jaar les aan de bovenbouw van HAVO en VWO. Ik ben binnen de NVON actief als kringvoorzitter van kring Eindhoven. Ik organiseer daarbij o.a. examenbesprekingen. Sinds enkele jaren ben ik ook actief bij de projectgroep NVON biologie itembank. Een motivatie voor mij om mij in te zetten voor een digitale vragenbank is dat ik denk dat deze een wezenlijke bijdrage kan leveren aan verbeteren van het biologieonderwijs. Ik denk hierbij aan een verbetering van de kwaliteit van toetsen (en lessen) alsmede aan een vermindering van de werkdruk van de biologiedocent. Nieuwe onderwijsideeën en hervormingen, die de laatste jaren over over het onderwijs zijn uitgerold, hebben veelal geleid tot een vergroting van de werkdruk van docenten; van ons wordt steeds meer verwacht in dezelfde tijd. Mijn visie is altijd geweest: ‘gewoon goed lesgeven’. En daar hoort naar mijn mening ook goed toetsen bij. Wat goed lesgeven is, is voor ieder voor zich persoonlijk. De itembank is niet weer een nieuwe onderwijsvisie, het is een stuk gereedschap, zoals uw schoolbord of modellen. Het is dus (onderwijs)visie en methode onafhankelijk. Sinds ik digitaal toets is mijn nakijkdruk significant afgenomen; veel vragen kunnen namelijk automatisch worden nagekeken. Toetsen waar ik vroeger normaal gesproken een middag voor moest gaan zitten, worden nu binnen een uur gecorrigeerd. Het optellen van de scores gaat automatisch. De leerlingen kunnen aan de computer hun toets inzien en daardoor gaat het bespreken van de toets veel gerichter en dus ook sneller. Ook het normeren van een toets is beter geworden. Vroeger was alleen het gemiddelde van de groep basis om soms mijn normering aan te passen. Met één druk op de knop heb ik nu een overzichtelijke analyse zowel van de toetsresultaten als van de toets zelf. Het levert me een meer verantwoorde normering op. Omdat de toetsen digitaal zijn, zijn ze gemakkelijk aan te passen als de toets nog een keer wordt gebruikt. Als uit de analyse blijkt dat een vraag niet voldoet, dan wordt zo’n vraag vervangen. Ook ontwikkelingen als RTTI kunnen er gemakkelijk in verwerkt worden. Bij de overgangsbesprekingen van leerlingen heb ik op deze manier een meer onderbouwde mening van hoe een leerling presteert. Ik heb, als docent, een zeer positieve ervaring met digitaal toetsen en met het werken met de itembank en dat wil ik graag delen met collega’s. Als we positieve ervaringen onderling met elkaar delen komen we echt vooruit.
Arie Zonnevijlle
[email protected]
www.nvon-biologie-itembank.nl
blz.26
De Rode Planeet & Allard Bijlsma. Allard Bijlsma is directeur van de Rode Planeet, de makers van WinToets en Quayn. In het verleden heeft hij 9 jaar als docent aardrijkskunde gewerkt in het vso-lom (leerlingen met leer- en/of gedragsproblemen). Daarna is hij 13 jaar als ict-docent verbonden geweest aan de lerarenopleiding van de NHL in Leeuwarden. Binnen de Digitale School is hij moderator geweest voor diverse vaklokalen. Daar heeft hij veel projecten opgezet rond het gezamenlijk opbouwen van itembanken. Binnen het Koninklijk Nederlands Aardrijkskundig Genootschap heeft hij meegewerkt aan tientallen projecten rond ict en aardrijkskunde en maandelijks artikelen over de inzet van ict geschreven. Bij de Rode Planeet is als programmeur van WinToets Peter Hartman werkzaam. Peter werkt ook nog in deeltijd als docent biologie in Groningen. Je kunt Peter als je Wintoets gebruikt rechtstreeks benaderen met vragen daarover. De helpdesk van De Rode Planeet is tijdens kantooruren telefonisch bereikbaar vanaf 9.00 uur tot 16.30 uur, tel.: 0594-501660 De Rode Planeet heeft ook een uitgebreide online helpdesk. www.drp.nl/wintoets/help5.0.htm
In de rubriek FAQ is te zien welke vragen in het verleden zoal gesteld zijn. Deze rubriek heeft het volgende adres: www.drpfaq.nl
www.nvon-biologie-itembank.nl
blz.27
Prijzen en levering. De NVON, levert, als non-profit organisatie het gebruikersrecht voor een databank van biologie-items onder de naam NVON-Biologie-Itembank Scholen van voorgezet onderwijs, non-profit organisaties, kopen het gebruikersrecht van de databank onder de naam NVON-Biologie-Itembank in de vorm van een gebruikerslicentie. De Rode Planeet verzorgt de hosting van de site www.nvon-biologie-itembank.nl, verzorgt de levering en de administratie van de licenties van de gebruikers, tegen een redelijke vergoeding. De eerste gebruikerslicentie, die loopt voor het 1e jaar, kost € 400,00 excl. BTW, een vervolglicentie kost € 149,00 per jaar excl. BTW. Zie Algemene voorwaarden op de volgende bladzijde.
Het nieuw opmaakschermen in Wintoets 5.0 .
www.nvon-biologie-itembank.nl
blz.28
Algemene voorwaarden van NVON K.v.K. nr 40478559, gevestigd en kantoorhoudend te Meppel, hierna te noemen NVON Artikel 1 – Begrippenkader en Toepasselijkheid 1.1 De activiteiten van NVON, in het kader van de diverse itembanken bestaan uit het verzamelen, rubriceren, actualiseren en ter beschikking stellen van een omvangrijk bestand van informatie, gericht op raadpleging en aanwending voor educatieve doeleinden. NVON biedt de informatie – per vakgebied onderscheiden - aan via een digitale cq. online-databank. 1.2 In deze voorwaarden wordt onder Gebruiker verstaan de natuurlijke, rechts- en publiekrechtelijk persoon die door NVON in staat is gesteld om de in artikel 1.1 bedoelde informatie te raadplegen. Gebruikers zijn onder andere scholen, educatieve en wetenschappelijke instellingen, leerkrachten en eindgebruikers. Eindgebruikers zijn cursisten, leerlingen en studenten. 1.3 In deze voorwaarden wordt onder Bron verstaan de (rechts)persoon wiens informatie in de door NVON aangeboden digitale cq. online -databank is opgenomen. 1.4 In deze voorwaarden wordt onder Informatie in ieder geval verstaan, teksten, tekens, afbeeldingen, audio – en / of visuele presentaties (geheel of gedeeltelijk) van dan wel uit auteursrechtelijke, kwekersrechtelijke of octrooirechtelijke werken, aanvragen of publicaties alsmede van merken en handelsnamen of naburige rechten. 1.5 Deze algemene voorwaarden maken deel uit van iedere overeenkomst tussen NVON enerzijds, dan wel Gebruiker, anderzijds. 1.6 De toepasselijkheid van enige andere algemene voorwaarde of beding is uitgesloten, behoudens voor zover die algemene voorwaarden of bedingen door NVON uitdrukkelijk zijn aanvaard. 1.7 Afwijkingen van en/of aanvullingen op deze algemene voorwaarden gelden slechts indien en voorzover zij schriftelijk tussen partijen zijn overeengekomen. Artikel 2 – Totstandkoming van de overeenkomst, verschuldigd tarief, duur en einde van de overeenkomst. 2.1 De overeenkomst tussen Gebruiker en NVON ontstaat bij het afsluiten van een overeenkomst, al dan niet via een bemiddelaar, door NVON, al dan niet in elektronische vorm, van een licentie met de Gebruiker tot raadpleging/ gebruikmaking van het systeem van NVON waaronder de informatie te gebruiken is, en kan niet worden herroepen. Afsluiten van de licentieovereenkomst komt tot stand door middel van een aanvraag daartoe door de Gebruiker, met daaropvolgend een bevestiging of akkoord van de NVON, als dan niet via de bemiddelaar. 2.2 De looptijd van de overeenkomst tussen Gebruiker en NVON bedraagt, afhankelijk van de door de Gebruiker gekozen licentieduur, tenminste 12 maanden of een veelvoud daarvan. De licentieperiode loopt van 1 augustus tot 1 augustus van het daarop volgende jaar. 2.3 Behoudens indien schriftelijk opzegging van de overeenkomst heeft plaatsgevonden met inachtneming van een opzegtermijn van twee maanden tegen het einde van de periode, wordt de overeenkomst geacht stilzwijgend te zijn verlengd voor een gelijke periode. 2.4 De overeenkomst eindigt uitsluitend door tijdige, schriftelijke opzegging. Artikel 3 – Betalingsvoorwaarden 3.1 Facturering geschiedt door NVON per afgesloten Opdracht- c.q. Gebruiksovereenkomst, 3.2 Betaling van hetgeen Gebruiker aan NVON verschuldigd is, dient binnen 14 kalenderdagen na de factuurdatum te worden voldaan door middel van overschrijving op de door NVON of door haar bemiddelaar ,op de factuur aangeduide bank- of girorekening. 3.3 Indien en voor zover het verschuldigde bedrag niet uiterlijk op de overeengekomen datum door Gebruiker volledig is voldaan, is NVON gerechtigd, onverminderd zijn recht nakoming te vorderen: - aan Gebruiker met ingang van die datum een rente van 1,5% per maand over (dat deel van) het verschuldigde in rekening te brengen, bij de berekening waarvan een gedeelte van een maand wordt aangemerkt als een hele maand, en - de nakoming van zijn verplichtingen uit hoofde van alle met Gebruiker gesloten overeenkomsten op te schorten. 3.4 Indien Gebruiker ook na een schriftelijke of elektronische aanmaning nalaat binnen de hem gestelde nadere termijn het verschuldigde volledig te voldoen, is NVON gerechtigd om alle kosten, die zij in of buiten rechte ter incasso van zijn vordering moet maken, aan Gebruiker in rekening te brengen. 3.5 De in artikel 3.2 en 3.3 weergegeven omstandigheden kunnen grond vormen voor toepassing van de ontbindings- en/of schadevergoedingsmaatregelen als vermeld in artikel 6. Artikel 4 – Opgenomen informatie 4.1 Het volledige door NVON in haar databestand opgenomen en middels haar systeem weer te geven informatie- en/of documentatiemateriaal is uiterst zorgvuldig samengesteld waarbij alle rechten van auteurs en anderszins belanghebbenden zijn getracht na te komen. 4.2 De NVON is jegens Gebruiker niet verantwoordelijk voor de juistheid en de volledigheid van het door haar aangeleverde materiaal. Gebruiker vrijwaart NVON voor aanspraken van eindgebruikers met betrekking tot inhoud, totstandkoming, en openbaarmaking van zodanig materiaal.
www.nvon-biologie-itembank.nl
blz.29
4.3 NVON verplicht zich bij geconstateerde inbreuk op een andermans recht door het ter beschikking stellen van de informatie deze gegevens zo spoedig mogelijk, volledig en correct, van haar onlinedatabank uit te sluiten, eveneens indien de informatie strijd met de wet en/of de goede zeden kan opleveren, bijvoorbeeld op grond van de aard dan wel de inhoud van teksten of afbeeldingen. 4.4 Eventuele onjuistheden, onvolledigheden of andersoortige tekortkomingen in de weergave van de van de Bron afkomstige teksten, merken en/of illustraties zullen door NVON zo spoedig als redelijkerwijs mogelijk is nadat de tekortkoming ter kennis van NVON is gebracht worden gecorrigeerd. 4.5 Indien NVON op voormelde gronden informatie uitsluit, aanpast, aanvult of corrigeert kan zij door Gebruiker niet aansprakelijk worden gesteld voor schade voortvloeiende uit daarmee ontstane onvolledige, onjuiste of ontbrekende informatie. Gebruiker vrijwaart NVON voor aanspraken van eindgebruikers met betrekking tot inhoud, totstandkoming, en openbaarmaking van zodanig materiaal. Artikel 5 – Raadpleging door Gebruiker/Intellectuele eigendomsrechten 5.1 NVON spant zich in om de gegevens in haar online-databank en overige dragers van digitale data zo accuraat en zo actueel mogelijk te doen zijn. Daartoe wordt de databank op dagelijkse basis bijgehouden, en verschijnt periodiek een geactualiseerde versie. NVON aanvaardt evenwel geen aansprakelijkheid ter zake van het onjuist, onvolledig of niet actueel zijn van zodanige gegevens. 5.2 Evenmin aanvaardt NVON aansprakelijkheid voor het door Gebruiker gebruiken van in de informatie opgenomen verwijzingen of hyperlinks naar andere informatie die buiten het domein van NVON liggen. 5.3 Het technisch functioneren van de afspeel- en computerapparatuur alsmede van de breedbandverbindingen teneinde de databanken te kunnen raadplegen zijn voor risico van de Gebruiker. NVON is niet verantwoordelijk voor het geheel of gedeeltelijk ontoegankelijk zijn van de informatie door enige technische oorzaak, behoudens indien dit het gevolg is van grove schuld van NVON. 5.4 Gebruiker verkrijgt toegang tot een of meer omvangrijke databanken, met de samenstelling waarvan substantiele investeringen zijn gemoeid, en die uit dien hoofde wettelijke bescherming tegen inbreuk genieten. Daarenboven bevat de online-databank talrijke elementen waarop NVON dan wel de Bron en/of derden intellectuele eigendomsrechten kunnen doen gelden. Teneinde de rechten en belangen van NVON, Bron en derden te beschermen zijn de volgende beperkingen van kracht: - raadpleging van de informatie uit de online-databank is uitsluitend toegestaan aan de – als zodanig op grond van de overeenkomst geautoriseerde – Gebruiker en de onder diens verantwoording vallende Eindgebruiker; - het is niet toegestaan om de informatie uit de online-databank en/of overige dragers van digitale data van NVON, geheel of gedeeltelijk, electronisch of anderszins, te exploiteren, te verveelvoudigen en/of openbaar te maken, behoudens voorzover dit noodzakelijk is voor de uitoefening van de in het volgende aandachtspunt weergegeven activiteit; - het is Gebruiker, niet zijnde Eindgebruiker, eenmalig toegestaan om voor persoonlijk gebruik de informatie te verveelvoudigen (1 exemplaar). 5.5 Indien voorafgaande toestemming van NVON voor herhaalde gebruikmaking als hiervoor bedoeld ontbreekt, doordat deze niet is gevraagd of is geweigerd, en er niettemin herhaalde gebruikmaking wordt vastgesteld, leidt dit tot de verschuldigdheid aan NVON door Gebruiker van een terstond opeisbare boete van 10.000 €, naast en onverminderd toepassing van de ontbindings- en/of schadevergoedingsmaatregelen als vermeld in artikel 6. De Gebruiker kan hoofdelijk worden aangesproken voor de onder diens verantwoording vallen de Eindgebruiker. Artikel 6 - Ontbinding 6.1 NVON is gerechtigd alle met Gebruiker gesloten overeenkomsten met onmiddellijke ingang zonder rechterlijke tussenkomst door middel van een schriftelijke en/of elektronische verklaring aan de Gebruiker te ontbinden, zonder tot enige schadevergoeding jegens de Gebruiker gehouden te zijn en onverminderd het recht van NVON schadevergoeding van de Gebruiker te vorderen: - indien de Gebruiker surséance van betaling wordt verleend of in staat van faillissement (waaronder WSNP) wordt verklaard, dan wel een verzoek daartoe wordt ingediend; - indien de instelling van de. Gebruiker al of niet gedeeltelijk wordt beëindigd of overgedragen; - indien conservatoir of executoriaal beslag ten laste van de Gebruiker wordt gelegd; - indien zich naar het oordeel van NVON de situatie voordoet dat de bepaling van artikel 3, respectievelijk artikel 5, toepassing dient te vinden, of: - indien zich enig andere omstandigheid voordoet, die bij NVON redelijke twijfel kan doen rijzen omtrent de nakoming door de Gebruiker van zijn verplichtingen uit hoofde van de overeenkomst. 6.2 In de gevallen genoemd in artikel 6.1 is het door de Gebruiker aan NVON verschuldigde, schadevergoeding daaronder begrepen, terstond en ten volle opeisbaar. Artikel 7 – Overige bepalingen 7.1 Na het eindigen van de overeenkomst, ongeacht de oorzaak daarvan blijven die bepalingen van kracht, die daarvoor naar hun aard bestemd zijn daaronder begrepen de bepalingen terzake het Intellectueel Eigendomsrecht. 7.2 In het geval dat afzonderlijke bepalingen om welke redenen dan ook niet geldig zouden zijn, blijven de overige bepalingen onverminderd van kracht. 7.3 Op de overeenkomst is uitsluitend Nederlands recht van toepassing. Alle geschillen die over of naar aanleiding van de overeenkomst ontstaan, geschillen over het bestaan en de geldigheid daarvan daaronder begrepen, zullen bij uitsluiting worden beslecht door de bevoegde rechter in het Arrondissement waar de vereniging NVON gevestigd is, dan wel bij gebreke van eenduidigheid, 's-Hertogenbosch.
www.nvon-biologie-itembank.nl
blz.30
Websites & Literatuur – Een selectie. NVON: www.nvon.nl – De site is helemaal vernieuwd. Via www.nvon-biologie-itembank.nl verzorgen wij de communicatie over onze itembank; wij zijn ook te vinden met www.nvon-bi.nl De Rode Planeet: www.drp.nl www.wintoets.nl www.quayn.eu
Kennisnet: www.kennisnet.nl thema's digitaaltoetsen Surf: www.surf.nl thema's digitaaltoetsen
Via de Help functie van Wintoets is veel literatuur over toetsing in het algemeen en van digitaal toetsen in het bijzonder op te vragen:
WINTOETS 5.0 | THEORIE | INHOUDSOPGAVE
Literatuurlijst Toetsing. Literatuur voor verder lezen over onderwerpen die toetsing met WinToets van doen hebben. Onze persoonlijke selectie van die lijst: Gruijter, D.N.M. de: (2007) Toetsing en toetsanalyse | Rapport 98 ICLON, Universiteit van Leiden, Leiden. Citogroep: Computers en toetsing: voor elkaar gemaakt!, Citogroep, 2007 Arnhem. (http://toetswijzer.kennisnet.nl/html/cbt/cbt.htm) Toetswijzer: www.toetswijzer.kennisnet.nl De Toetsen op School-publicaties. Deze zijn gratis online beschikbaar op de website van Cito via www.toetsenopschool.nl.
De opgaven van de Nationale Biologie Olympiade zijn opgenomen in de NVONBiologie-Itembank en voorzien van metadata. Met de organisatie van de NBO is afgesproken dat bij gebruik van een NBO-item de herkomst vermeld dient te worden.
www.nvon-biologie-itembank.nl
blz.31
De Rode Planeet: Partner in het project NVON-Biologie-Itembank.
In de zomer van 2015 is er een vernieuwde versie van Wintoets uitgebracht: Wintoets 5.0 De belangrijkste verbeteringen ten opzichte van Wintoets 4.0 zijn: -- Ondersteuning HTML in WTMaak en daardoor wysiwyg (what you see is what you get) -- Mogelijkheid tabellen toe te passen in WTMaak -- Mogelijkheid afbeeldingen via klembord als bron te koppelen -- Nieuwe generatoren (SUITE) -- Koppeling aan Quayn (EXPERT en SUITE) -- Export naar HTML5-player (EXPERT en SUITE) -- Volledig nieuwe kleurstelling en vormgeving Zie verder: www.drp.nl/
www.nvon-biologie-itembank.nl
blz.32