3
Vlaamse
Regering
O n t w e r p b e s l u i t v a n de Vlaamse R e g e r i n g b e t r e f f e n d e de p r e v e n t i e v a n de v e t e r a n e n z i e k t e op p u b l i e k t o e g a n k e l i j k e p l a a t s e n
DE VLAAMSE REGERING, Gelet op h e t d e c r e e t v a n 21 november 2003 b e t r e f f e n d e h e t p r e v e n t i e v e g e z o n d h e i d s b e l e i d , i n z o n d e r h e i d op a r t i k e l 39 t o t en met 43; Gelet op h e t b e s l u i t v a n de Vlaamse Regering v a n 11 j u n i 2004 b e t r e f f e n d e het voorkomen v a n de v e t e r a n e n z i e k t e o f l e g i o n e l l o s e op voor h e t p u b l i e k toegankelijke plaatsen; Gelet op h e t m i n i s t e r i e e l b e s l u i t van 11 j u n i 2004 houdende de i n d e l i n g van i n r i c h t i n g e n i n r i s i c o k l a s s e n naargelang h e t r i s i c o op l e g i o n e l l o s e ; G e l e t op h e t a d v i e s van de I n s p e c t i e v a n Financiën, gegeven op XXXX; G e l e t op h e t a d v i e s nummer XXXXX v a n de Raad van S t a t e , gegeven op XXXXX, met t o e p a s s i n g v a n a r t i k e l 84, §1, e e r s t e l i d , 1°, van de gecoördineerde w e t t e n op de Raad v a n S t a t e ; Overwegende d a t de v e t e r a n e n z i e k t e een e r n s t i g e , p o t e n t i e e l d o d e l i j k e aandoening i s , waarop h e t r i s i c o s t e r k t e r u g t e d r i n g e n i s door een a a n t a l f u n c t i o n e l e en s t r u c t u r e l e p r e v e n t i e v e m a a t r e g e l e n t e nemen; Op v o o r s t e l van de Vlaamse m i n i s t e r v a n W e l z i j n , Volksgezondheid en Gezin;
Na
beraadslaging,
BESLUIT:
Hoofdstuk I . D e f i n i t i e s
A r t i k e l 1 . Voor de t o e p a s s i n g van d i t b e s l u i t wordt v e r s t a a n onder: 1° a e r o s o l : n e v e l v a n i n de l u c h t v e r d e e l d e
zeer f i j n e v l o e i s t o f d e e l t j e s ;
2° aerosolproducerende i n s t a l l a t i e : systeem waaronder w a t e r v o o r z i e n i n g e n i n hoog- en m a t i g r i s i c o - i n r i c h t i n g e n , k o e l t o r e n s , k l i m a a t r e g e l i n g s s y s t e m e n met l u c h t v o c h t i g h e i d s b e h a n d e l i n g met w a t e r i n j e c t i e i n hoog- en m a t i g r i s i c o i n r i c h t i n g e n , w h i r l p o o l s en andere watersystemen, w a a r b i j h e t water i n c o n t a c t wordt g e b r a c h t met de l u c h t en w a a r b i j a e r o s o l kan o n t s t a a n ; 3° agentschap: h e t i n t e r n v e r z e l f s t a n d i g d agentschap Zorg en Gezondheid van het Vlaams M i n i s t e r i e van W e l z i j n , Volksgezondheid en Gezin;
./.
4^ a l t e r n a t i e v e beheersmaatregel: beheersmaatregel om l e g i o n e l l a k i e m e n i n het u i t s t r o m e n d e w a t e r t e beperken, d i e geen t e m p e r a t n n r b e h e e r s i n g i s ; 5^ beheersmaatregelen: maatregelen d i e bestaan n i t c o n t r o l e m a a t r e g e l e n , voorkomingsmaatregelen en c o r r e c t i e v e m a a t r e g e l e n ; ^ BB^: b e s t b e s c h i k b a r e t e c h n i e k : h e t meest d o e l t r e t t e n d e en geavanceerde ontwikkelingsstadium van a c t i v i t e i t e n en e x p l o i t a t i e m e t h o d e n om de aanwezigheid van ^ e ^ i o n e l l a ^ n e ^ o ^ i l a i n c o n c e n t r a t i e s d i e hoger z i j n dan het n i v e a u van verhoogde waakzaamheid t e voorkomen o t t e b e s t r i j d e n : a) t e c h n i e k e n : zowel de t e c h n i e k e n a l s de w i j z e waarop de i n s t a l l a t i e wordt ontworpen, gebouwd, onderhouden en geëxploiteerd; b) b e s c h i k b a r e : op zodanige s c h a a l o n t w i k k e l d d a t de t e c h n i e k e n , k o s t e n en b a t e n d i e i n aanmerking genomen worden, economisch en t e c h n i s c h h a a l b a a r en p r a k t i s c h h a n t e e r b a a r z i j n i n de s p e o i t i e k e g e b r u i k s c o n t e x t ; c) b e s t e : h e t meest d o e l t r e t t e n d om een hoog algemeen n i v e a u van bescherming van h e t m i l i e u en de v o l k s g e z o n d h e i d i n haar geheel t e bereiken; 7^ bestaande i n r i c h t i n g : i n r i c h t i n g d i e reeds i n g e b r u i k i s genomen v o o r de i n w e r k i n g t r e d i n g v a n d i t b e s l u i t o t waarvoor de bouwvergunning aangevraagd wordt maximaal zes maanden na de i n w e r k i n g t r e d i n g van d i t b e s l u i t ; 8^ bestaande k o e l t o r e n : k o e l t o r e n d i e reeds i n g e b r u i k i s genomen v o o r de i n w e r k i n g t r e d i n g van d i t b e s l u i t o t waarvoor de bouwvergunning aangevraagd wordt maximaal een j a a r na de i n w e r k i n g t r e d i n g van d i t b e s l u i t ; ^ c o l l e c t i e t : p o t e n t i e e l b e t r e k k i n g hebbend op v i j t t i e n per dag, met u i t z o n d e r i n g van werknemers;
o t meer
personen
10^ c o n t r o l e m a a t r e g e l e n : maatregelen d i e h e t m o g e l i j k maken na t e gaan o t de werkingsvoorwaarden van de aerosolproducerende i n s t a l l a t i e van d i e a a r d zijn d a t e r geen omstandigheden o p t r e d e n d i e de o n t w i k k e l i n g van legionellabacteriën bevorderen; 11^ c o r r e c t i e v e m a a t r e g e l e n : m a a t r e g e l e n d i e moeten worden genomen om h e t gevaar t e r e d u c e r e n t o t een aanvaardbaar n i v e a u a l s i n z a k e l e g i o n e l l a g r o e i een ongewenste t o e s t a n d v a s t g e s t e l d w o r d t ; 12^ d e c r e e t : h e t d e c r e e t van 21 november 2003 b e t r e t t e n d e h e t p r e v e n t i e v e gezondheidsbeleid; 13^ e x p l o i t a n t : u i t b a t e r o t beheerder van een i n r i c h t i n g ; 14^ exposant: deelnemer aan een e x p o s i t i e ; 15^ e x p o s i t i e : h e t a l dan n i e t v o o r commerciële d o e l e i n d e n t e n t o o n s t e l l e n van a e r o s o l p r o d u c e r e n d e i n s t a l l a t i e s ; 16^ e x p o s i t i e r u i m t e : i n r i c h t i n g waar e x p o s i t i e s worden g e o r g a n i s e e r d ; 17^ g e v o e l i g e personen: personen met: a) e r n s t i g e immuunsuppressie; b) kanker; c) e r n s t i g n i e r l i j d e n ; d) a i d s ; e) d i a b e t e s ; t) chronisch l o n g l i j d e n ; o t personen d i e behoren t o t een van de volgende b e v o l k i n g s g r o e p e n : a) personen v a n a t 65 j a a r ; b) r o k e r s ;
h o o g r i s i c o - i n r i c h t i n g : voor g e r i o h t i s op de b e h a n d e l i n g , personen;
het publiek toegankelijke i n r i o h t i n g die v e r z o r g i n g o t h u i s v e s t i n g van g e v o e l i g e
1 ^ i n r i o h t i n g : a l dan n i e t o v e r d e k t e l o o a t i e , r u i m t e , gebouw o t b e d r i j t waar een o t meer aerosolproducerende i n s t a l l a t i e s aanwezig ^ z i j n d i e , wat de v e t e r a n e n z i e k t e b e t r e t t , een r i s i c o kunnen vormen v o o r de v o l k s g e z o n d h e i d ; 20^ klimaatregelingssysteem met l u c h t v o c h t i g h e i d s b e h a n d e l i n g met w a t e r i n j e c t i e : systeem d a t de v o c h t i g h e i d s g r a a d van de l u c h t , d i e b i n n e n h e t gebouw v e r s p r e i d w o r d t , r e g e l t door r e c h t s t r e e k s c o n t a c t met w a t e r , ^ e t b e t r e t t onder andere b e v o c h t i g i n g met s p r o e i e r s , b e v o c h t i g i n g over een b e v o c h t i g i n g s p a k k e t o t b e v o c h t i g i n g over gespannen draden; 21^ k o e l t o r e n : systeem d a t t o e l a a t warmte van een proces naar de omgeving a t t e voeren, w a a r b i j water r e c h t s t r e e k s i n c o n t a c t wordt g e b r a c h t met de l u c h t en w a a r b i j a e r o s o l kan o n t s t a a n . Meerdere k o e l t o r e n s d i e e e n z e l t d e proces bedienen, z e l t s a l worden ze t r a p s g e w i j z e i n g e s o h a k e l d , worden beschouwd a l s één e n k e l e k o e l t o r e n : a) k o e l t o r e n met n a t u u r l i j k e t r e k : k o e l t o r e n w a a r i n de l u c h t s t r o m i n g h e t g e v o l g i s van h e t t e m p e r a t u u r v e r s c h i l t u s s e n de l u c h t i n de t o r e n en d i e erbuiten; b) k o e l t o r e n met g e f o r c e e r d e t r e k : k o e l t o r e n w a a r i n de l u c h t s t r o m i n g op gang g e b r a c h t wordt door een v e n t i l a t o r ; 22^ matigrisico-inrichting: warmwatervoorziening;
elke
inrichting
met
een
collectieve
23^ m i n i s t e r : de Vlaamse m i n i s t e r , bevoegd v o o r h e t g e z o n d h e i d s b e l e i d ; nieuwe i n r i c h t i n g : i n r i c h t i n g waarvoor de bouwvergunning aangevraagd wordt minimaal zes maanden na de i n w e r k i n g t r e d i n g van d i t b e s l u i t ; 25^ nieuwe k o e l t o r e n : k o e l t o r e n waarvoor de bouwvergunning wordt minimaal een j a a r na de i n w e r k i n g t r e d i n g van d i t b e s l u i t ;
aangevraagd
p r e v e n t i e m a a t r e g e l e n : h e t d e e l van de e x p l o i t a t i e m e t h o d e n d a t b e s t a a t u i t s t r u c t u r e l e m a a t r e g e l e n en beheersmaatregelen om h e t l e g i o n e l l o s e r i s i c o terug t e dringen; p r o e f p r o j e c t : p r o j e c t van een onderzoeker o t een producent om een g o e d k e u r i n g t e v e r k r i j g e n v o o r een o f meer a l t e r n a t i e v e beheersmaatregelen; 28^ v o o r h e t p u b l i e k t o e g a n k e l i j k e p l a a t s e n : a l dan n i e t overdekte gebouwen, l o c a t i e s , r u i m t e n , waar onder andere: a) a l dan n i e t t e g e n b e t a l i n g , aan h e t p u b l i e k d i e n s t e n worden v e r s t r e k t , met inbegrip van p l a a t s e n waar voedingsmiddelen o f dranken t e r consumptie worden aangeboden; b) z i e k e n o f b e j a a r d e n worden opgevangen o f v e r z o r g d ; c) p r e v e n t i e v e o f c u r a t i e v e gezondheidszorg wordt v e r s t r e k t ; d) k i n d e r e n , j o n g e r e n o f s t u d e n t e n worden opgevangen, g e h u i s v e s t o f verzorgd; e) o n d e r w i j s o t b e r o e p s o p l e i d i n g wordt v e r s t r e k t ; f) vertoningen plaatsvinden; g) t e n t o o n s t e l l i n g e n worden g e o r g a n i s e e r d ; h) s p o r t wordt beoefend; i) openluchtrecreatieve bedrijven, zoals kampeerterreinen en kampeerverblijfparken, gevestigd z i j n ; structurele maatregelen: maatregelen om de aerosolproducerende i n s t a l l a t i e aan t e passen zodat de l e g i o n e l l a g r o e i wordt tegengegaan;
30^ t e m p e r a t u u r b e h e e r s i n g : beheersmaatregel d i e t o e l a a t de g r o e i van de l e g i o n e l l a k i e m e n t e v e r h i n d e r e n o t ze a t t e doden door de t e m p e r a t n n r van h e t w a t e r h n i t e n h e t i n t e r v a l 25 a 55 ^C t e honden; 31^ v e t e r a n e n z i e k t e : een l o n g o n t s t e k i n g haoterie i ^ i o n ^ i l a ^ n ^ ^ o ^ i i a ;
die
veroorzaakt
wordt
32^ A t d e i i n g T o e z i o h t Volksgezondheid: de p e r s o n e e l s l e d e n van de d i e onder meer h e i a s t z i j n met t a k e n i n z a k e m i l i e n g e z o n d h e i d ; 33^ voorkomingsmaatregelen: maatregelen die vermijden werkingsvoorwaarden l e i d e n t o t een r i s i o o s i t n a t i e v o o r legionellakiemen;
door
de
atdeiing
dat hepaalde de g r o e i van
34^ w a t e r bestemd v o o r m e n s e l i j k e oonsnmptie: water d a t onbehandeld o t na b e h a n d e l i n g bestemd i s om t e d r i n k e n , t e koken, v o e d s e l t e b e r e i d e n o t d a t bestemd i s voor andere h n i s h o n d e l i j k e d o e l e i n d e n , ongeacht de herkomst en ongeacht o t h e t w a t e r wordt g e l e v e r d v i a een w a t e r d i s t r i b n t i e n e t w e r k o t v i a een p r i v a t e w a t e r w i n n i n g ; 35^ w a t e r v o o r z i e n i n g : een d i s t r i b u t i e s y s t e e m v o o r water, v a n a t h e t punt van de l e v e r i n g o t , i n g e v a l van p r i v a a t p u t w a t e r , vanat h e t punt van w a t e r w i n n i n g t o t en met e l k t a p p u n t , met i n b e g r i p van a l l e o n d e r d e l e n d i e ermee i n v e r b i n d i n g s t a a n , met u i t z o n d e r i n g van de systemen waarop a l l e e n t o i l e t t e n o t w a s t a t e l s zonder douchesystemen a a n g e s l o t e n z i j n .
hoofdstuk I L toepassingsgebied A r t . ^. Ter n i t v o e r i n g van a r t i k e i 39 t o t en met 42 van b e t d e o r e e t b e p a a i t d i t b e s i n i t m a a t r e g e i e n tegen i B ^ i o n ^ i i ^ ^ n e ^ o ^ i i a t e r voorkoming van de veteranenziekte. D i t b e s i n i t i s van t o e p a s s i n g op a i i e i n r i o b t i n g e n en e x p o s i t i e s .
Hootdstnk I I I .
Atdeiing I .
Maatregeien
Maatregeien v o o r w a t e r v o o r z i e n i n g e n
Onderatdeiing I .
^oogrisioo-inriobtingen
A r t . ^. i n a i i e nienwe b o o g r i s i o o - i n r i o b t i n g e n moeten de w a t e r v o o r z i e n i n g e n gebonwd en geëxploiteerd worden v o i g e n s de BBT. A r t . 5. B i j e i k e verbouwing wordt r e k e n i n g gebonden met d i t b e s i n i t . A r t . 6. ^ i . Oe e x p l o i t a n t van een b o o g r i s i o o - i n r i o b t i n g moet voor a i i e w a t e r v o o r z i e n i n g e n van d i e i n r i o b t i n g een b e b e e r s p i a n bebben. ^2. Voor de bestaande i n r i o b t i n g e n met w a t e r v o o r z i e n i n g e n , i n g e b r u i k genomen voor de i n w e r k i n g t r e d i n g van d i t b e s i u i t , moet een b e b e e r s p i a n o p g e s t e i d worden u i t e r i i j k één j a a r na de i n w e r k i n g t r e d i n g van d i t b e s i u i t . Voor andere bestaande en nieuwe i n r i o b t i n g e n met w a t e r v o o r z i e n i n g e n moet voor de e e r s t e ingebruikname een b e b e e r s p i a n o p g e s t e i d worden.
^3. b e h e e r s p l a n bevat minimaal de i d e n t i f i c a t i e - en contactgegevens van de e x p l o i t a n t , een t e c b n i s c b e b e s c h r i j v i n g , een r i s i c o a n a l y s e en p r e v e n t i e m a a t r e g e l e n met b e t r e k k i n g t o t de w a t e r v o o r z i e n i n g . B i j i e d e r e w i j z i g i n g van de w a t e r v o o r z i e n i n g , h e t g e b r n i k daarvan o t w i j z i g i n g e n i n de o m g e v i n g s t a o t o r e n d i e een i n v l o e d knnnen hebben op h e t r i s i c o wordt h e t b e h e e r s p l a n geëvalueerd, e v e n t n e e l b i j g e s t u u r d , en worden de p r e v e n t i e m a a t r e g e l e n met de BBT i n overeenstemming g e b r a c h t . ^4. Oe r i s i c o a n a l y s e bevat een e v a l u a t i e van de w a t e r v o o r z i e n i n g met a l s d o e l de r i s i c o p u n t e n t e i d e n t i f i c e r e n v o o r de g r o e i van de l e g i o n e l l a b a c t e r i e en a e r o s o l v o r m i n g , zowel op bouwtechnisch a l s op bedrijtstechnisch vlak. ^5. Oe standaardbeheersmaatregel
i s temperatuurbeheersing.
A r t . 7. Oe maatregelen, v e r m e l d i n h e t b e h e e r s p l a n , mogen geen onevenredige n e v e n e f f e c t e n hebben voor de v o l k s g e z o n d h e i d en h e t m i l i e u . Als de p r e v e n t i e m a a t r e g e l e n h e t spoelen van w a t e r l e i d i n g e n met heet water omvatten, bevat h e t b e h e e r s p l a n een o m s c h r i j v i n g van de g e t r o f f e n v o o r z i e n i n g e n om h e t r i s i c o v o o r v e r b r a n d i n g b i j personen t e voorkomen. A r t . 8. Oe e x p l o i t a n t i s v e r p l i c h t h e t b e h e e r s p l a n u i t t e voeren en de genomen m a a t r e g e l e n en de b i j h o r e n d e r e l e v a n t e gegevens t e n o t e r e n i n een r e g i s t e r . Oat r e g i s t e r l i g t t e r inzage van de personen, v e r m e l d i n a r t i k e l 40 en 42 van h e t d e c r e e t . A r t . 9. ^ 1 . Staalname moet u i t g e v o e r d t r e g u e n t i e d i e aangegeven z i j n i n h e t u i t g e v o e r d worden v o l g e n s een erkende g e a c c r e d i t e e r d o f erkend l a b o r a t o r i u m
worden op de p l a a t s e n en met de b e h e e r s p l a n . Oe staalname moet methode en de s t a l e n moeten door onderzocht worden.
een
Oe e x p l o i t a n t i s v r i j g e s t e l d van staalname a l s een i n s t a l l a t i e en de beheersmaatregelen v o l l e d i g v o l d o e n aan de BBT. ^2. Het n i v e a u van waakzaamheid wordt b e r e i k t a l s 30 p r o o e n t o f meer van de s t a l e n de drempelwaarde van 1.000 kolonievormende eenheden (^VE) i B ^ i o n e i i a ^ n ^ ^ o ^ i i a per l i t e r o v e r s c h r i j d e n . Oe e x p l o i t a n t moet, i n samenwerking met de a r t s e n d i e verbonden z i j n aan de i n r i c h t i n g , de waakzaamheid v o o r m o g e l i j k e l e g i o n e l l a - i n f e o t i e s b i j personen b i n n e n z i j n i n r i c h t i n g opvoeren. ^3. ^ e t n i v e a u van verhoogde waakzaamheid wordt b e r e i k t a l s 30 p r o c e n t o f meer van de s t a l e n de drempelwaarde van 10.000 kolonievormende eenheden (^VE) i ^ e ^ i o n e i i a ^ n e ^ o ^ i ^ a per l i t e r o v e r s c h r i j d e n . Oe e x p l o i t a n t v u l t de maatregelen, v e r m e l d i n a r t i k e l 9, ^2, aan met de volgende maatregelen: Oe e x p l o i t a n t onderwerpt h e t b e h e e r s p l a n , de u i t v o e r i n g e r v a n en h e t watersysteem aan een k r i t i s c h e b e o o r d e l i n g . E v e n t u e l e a a n v u l l e n d e beheersmaatregelen moeten genomen worden om h e t a a n t a l IDe^ionella ^ n ^ ^ o ^ i l a t e doen d a l e n t o t minder dan 10.000 ^ V E ^ l i t e r . Oe s t a a l n a m e f r e g u e n t i e moet opgevoerd worden t o t m a a n d e l i j k s e c o n t r o l e s . A l s het a a n t a l i ^ i o n e i l a ^ n e ^ o ^ i i a d a a l t t o t onder 10.000 ^ V E B l i t e r , kan de s t a a l n a m e t r e g u e n t i e weer v e r m i n d e r d worden. ^4. Het n i v e a u van m e l d i n g wordt b e r e i k t a l s : 1^
i n d r i e opeenvolgende meetcampagnes h e t n i v e a u van verhoogde waakzaamheid w o r d t b e r e i k t ; 2^ d r i e opeenvolgende s t a l e n d i e op h e t z e l f d e punt genomen z i j n , h e t n i v e a u van 10.000 ^VE^l o v e r s c h r i j d e n ;
3^ 30 o f meer p r o o e n t van de s t a l e n de drempelwaarde van 100.000 ^ V E ^ l l t e r overschrijden; ^5. A l s h e t n i v e a n van m e l d i n g wordt h e r e i k t , v n l t de e x p l o i t a n t de maatregelen, v e r m e l d I n ^2 en ^3, aan met de volgende maatregelen: 1^ de e x p l o i t a n t h r e n g t de a t d e i i n g T o e z i o h t Volksgezondheid o n m i d d e l l i j k op de hoogte en h e t g e h r n l k van aerosolproducerende I n s t a l l a t i e s wordt stopgezet; 2^ i n o v e r l e g met de A t d e i i n g T o e z i o h t Volksgezondheid neemt de e x p l o i t a n t a l l e m a a t r e g e l e n d i e n o d i g z i j n om h e t a a n t a l l e g i o n e l l a k i e m e n I n h e t watersysteem en h e t r i s i c o op b e s m e t t i n g e n t e reduceren; 3^ a l l e e n a l s u i t analyse van staalnames op r e p r e s e n t a t i e v e p l a a t s e n b l i j k t dat de c o n c e n t r a t i e ^ e ^ i o n e l l a ^ n e ^ o ^ t l a l a g e r I s dan 100.000 ^ V E ^ l l t e r , mag de aerosolproducerende I n s t a l l a t i e weer I n g e b r u i k genomen worden; 4^ h e t systeem d a t weer i n g e b r u i k genomen i s , v e r m e l d I n 3^, wordt minstens gedurende d r i e maanden g e v o l g d v o l g e n s een I n t e n s i e f staalnameplan, overeengekomen met de A f d e l i n g T o e z i o h t Volksgezondheid.
A r t . 10. Elke e i n d v e r a n t w o o r d e l i j k e v o o r h e t ontwerpen o t p l a a t s e n van een nieuwe w a t e r v o o r z i e n i n g o t d e l e n ervan en v o o r de aanpassing van een bestaande w a t e r v o o r z i e n i n g r e i k t v o o r z i j n b i j d r a g e een c o n t o r m i t e i t s a t t e s t u i t , d a t toegevoegd wordt aan h e t b e h e e r s p l a n . ^ e t c o n t o r m i t e i t s a t t e s t bevat m i n s t e n s : 1^ 2^ 3^ 4^
de naam en h e t adres van de e i n d v e r a n t w o o r d e l i j k e n ; h e t t y p e en een b e s c h r i j v i n g van de aerosolproducerende I n s t a l l a t i e ; de naam en h e t adres van de I n r i c h t i n g en de e x p l o i t a n t ; een v e r k l a r i n g d i e de s t r u o t u r e l e c o n f o r m i t e i t met de b e p a l i n g e n van de BBT b e v e s t i g t .
Onderafdeling i i . M a t i g r i s i c o - i n r i c h t i n g e n
A r t . 1 1 . I n a i i e nienwe m a t i g r i s i c o - i n r i c h t i n g e n moeten de w a t e r v o o r z i e n i n g e n gebonwd en geëxploiteerd worden v o l g e n s
BBT.
A r t . 12. B i j e l k e verbouwing wordt r e k e n i n g gebonden met d i t b e s l n i t . A r t . 13. ^ 1 . Oe e x p l o i t a n t van een m a t i g r i s i o o - i n r i o b t i n g moet v o o r w a t e r v o o r z i e n i n g e n een b e b e e r s p i a n bebben.
alle
^2. Voor de bestaande i n r i o b t i n g e n met w a t e r v o o r z i e n i n g e n d i e i n g e b r u i k genomen z i j n v o o r de i n w e r k i n g t r e d i n g van d i t b e s l u i t , moet een b e b e e r s p i a n o p g e s t e l d worden u i t e r l i j k een j a a r na de i n w e r k i n g t r e d i n g van d i t b e s l u i t . Voor andere bestaande en nieuwe i n r i o b t i n g e n met w a t e r v o o r z i e n i n g e n moet voor de e e r s t e ingebruikname een b e b e e r s p i a n o p g e s t e l d worden. ^3. ^ e t b e b e e r s p i a n bevat minimaal de i d e n t i t i o a t i e - en oontaotgegevens van de e x p l o i t a n t , een t e o b n i s o b e b e s o b r i j v i n g , een r i s i o o a n a l y s e en p r e v e n t i e m a a t r e g e l e n v o o r de w a t e r v o o r z i e n i n g . B i j i e d e r e w i j z i g i n g van de w a t e r v o o r z i e n i n g , b e t g e b r u i k daarvan o t w i j z i g i n g e n i n de o m g e v i n g s t a o t o r e n d i e een i n v l o e d kunnen bebben op b e t r i s i o o wordt b e t b e b e e r s p i a n geëvalueerd, e v e n t u e e l b i j g e s t u u r d en de p r e v e n t i e m a a t r e g e l e n worden met BBT i n overeenstemming g e b r a o b t .
^4. Oe r i s i c o a n a l y s e bevat een e v a i n a t i e van de w a t e r v o o r z i e n i n g met a i s d o e i de r i s i c o p u n t e n t e i d e n t i t i c e r e n v o o r de g r o e i van de i e g i o n e i i a b a c t e r i e en a e r o s o l v o r m i n g , zowel op bonwtecbniscb a l s op bedrijtstecbniscb vlak. ^5. Oe standaardbebeersmaatregel i s t e m p e r a t n n r b e b e e r s i n g . A r t . 1 ^ . Oe m a a t r e g e l e n , v e r m e l d i n b e t b e b e e r s p i a n , mogen geen onevenredige n e v e n e t t e c t e n bebben v o o r de v o l k s g e z o n d b e i d en b e t m i l i e u . Als de p r e v e n t i e m a a t r e g e l e n b e t spoelen van w a t e r l e i d i n g e n met beet w a t e r omvatten, bevat b e t b e b e e r s p i a n een o m s c b r i j v i n g van de g e t r o t t e n v o o r z i e n i n g e n om b e t r i s i c o v o o r v e r b r a n d i n g b i j personen t e voorkomen. A r t . 15. Oe e x p l o i t a n t i s v e r p l i c b t b e t b e b e e r s p i a n u i t t e voeren en de genomen m a a t r e g e l e n en b i j b o r e n d e r e l e v a n t e gegevens t e n o t e r e n i n een r e g i s t e r . O i t r e g i s t e r l i g t t e r inzage van de personen, v e r m e l d i n a r t i k e l 40 en 42 van b e t d e c r e e t . A r t . 16. ^ 1 . Staalname u i t g e v o e r d worden op de p l a a t s e n en met de t r e g u e n t i e d i e aangegeven z i j n i n b e t b e b e e r s p i a n . Oe staalname moet u i t g e v o e r d worden v o l g e n s een erkende metbode en de s t a l e n moeten door een g e a c c r e d i t e e r d o t erkend l a b o r a t o r i u m onderzocbt worden. Als een i n s t a l l a t i e en de beheersmaatregelen v o l l e d i g v o l d o e n aan de i s de e x p l o i t a n t v r i j g e s t e l d van staalname.
BBT,
^2. Het n i v e a u van verhoogde waakzaamheid wordt b e r e i k t a l s 30 o t meer p r o c e n t van de s t a l e n de drempelwaarde van 10.000 kolonievormende eenheden ( ^ V E ) i ^ ^ i o n e i l a ^ n e ^ o ^ i l a per l i t e r o v e r s c h r i j d e n . Oe e x p l o i t a n t onderwerpt h e t b e h e e r s p l a n , de u i t v o e r i n g e r v a n en h e t watersysteem aan een k r i t i s c h e b e o o r d e l i n g . E v e n t u e l e a a n v u l l e n d e beheersmaatregelen worden genomen om h e t a a n t a l L e ^ i o ^ e l l a ^ n e ^ o ^ i l a t e doen d a l e n t o t minder dan 10.000 ^ V E ^ l i t e r . Oe s t a a l n a m e t r e g u e n t i e moet opgevoerd worden t o t maandelijkse c o n t r o l e s . Als het aantal Legionella ^ n e ^ o ^ i l a d a a l t t o t onder 10.000 ^ V E B l i t e r , kan de s t a a l n a m e t r e g u e n t i e weer v e r m i n d e r d worden. ^3. Het n i v e a u van m e l d i n g wordt b e r e i k t a l s 30 o t meer p r o c e n t van de s t a l e n de drempelwaarde van 100.000 ^ V E ^ l i t e r o v e r s c h r i j d e n . Oe e x p l o i t a n t b r e n g t de A t d e i i n g T o e z i c h t Volksgezondheid o n m i d d e l l i j k op de hoogte. Oe e x p l o i t a n t b r e n g t tevens de g e b r u i k e r s op de hoogte van de v a s t g e s t e l d e systeembesmetting met l e g i o n e l l a k i e m e n en r a a d t g e v o e l i g e personen aan om er geen g e b r u i k van t e maken. i n o v e r l e g met de A t d e i i n g T o e z i c h t Volksgezondheid neemt de e x p l o i t a n t a l l e maatregelen d i e n o d i g z i j n om h e t a a n t a l l e g i o n e l l a k i e m e n i n h e t watersysteem en b e t r i s i c o op b e s m e t t i n g e n t e reduceren. Als na een maand na de m e l d i n g de c o n c e n t r a t i e L e g i o n e l l a ^ n ^ ^ o ^ i l a l a g e r dan 100.000 ICVE^l g e b r a c h t kan worden, s t e l t de e x p l o i t a n t de watervoorziening b u i t e n werking.
niet
A r t . 1 ^ . Elke e i n d v e r a n t w o o r d e l i j k e v o o r h e t ontwerpen o t p l a a t s e n van een nieuwe w a t e r v o o r z i e n i n g o t d e l e n e r v a n en v o o r de aanpassing van een bestaande w a t e r v o o r z i e n i n g r e i k t v o o r z i j n b i j d r a g e een c o n t o r m i t e i t s a t t e s t u i t , d a t toegevoegd w o r d t aan h e t b e h e e r s p l a n . E x p l o i t a n t e n d i e hun w a t e r v o o r z i e n i n g z e l t aanpassen, kunnen v o o r hun b i j d r a g e een c o n t o r m i t e i t s a t t e s t v e r k r i j g e n b i j de drinkwatermaatscbappijen.
/
Het c o n t o r m i t e i t s a t t e s t bevat m i n s t e n s : i^ 2^ 3^ 4^
de naam en b e t adres van de e i n d v e r a n t w o o r d e l i j k e n ; b e t t y p e en een b e s o b r i j v i n g van de aerosoiprodnoerende i n s t a i i a t i e ; de naam en b e t adres van de i n r i o b t i n g en de e x p l o i t a n t ; een v e r k l a r i n g d i e de s t m o t n r e i e o o n t o r m i t e i t met de b e p a l i n g e n van de BBT b e v e s t i g t .
Art. 18. M a t i g r i s i o o - i n r i o b t i n g e n waar n o o i t meer dan v e e r t i g personen, e x o l n s i e t werknemers, p e r dag b l o o t g e s t e l d knnnen worden, z i j n v r i j g e s t e l d van de e i s e n , v e r m e l d i n a r t i k e l 13 t o t en met 17. Oe e x p l o i t a n t e n van de i n r i o b t i n g e n d i e gebruikmaken van de v r i j s t e l l i n g z i j n v e r p l i o b t om de temperatuur van b e t w a r m w a t e r p r o d u o t i e t o e s t e l i n t e s t e l l e n op minstens 60 ^C en de nodige maatregelen t e t r e t t e n om brandwonden b i j bun bezoekers o t cliënten t e v e r m i j d e n , en bun w a t e r v o o r z i e n i n g minstens j a a r l i j k s t e l a t e n onderbonden door een vakman, ^ e t onderboud boudt ook een v a l i d e r i n g i n van de o o n t o r m i t e i t van de w e r k e l i j k e t e m p e r a t u u r van b e t geproduceerde warm water met de i n g e s t e l d e t e m p e r a t u u r op b e t w a r m w a t e r p r o d u o t i e t o e s t e l . Een b e w i j s van de l a a t s t e onderboudsbeurt l i g t b i j de e x p l o i t a n t t e r inzage van de t o e z i c b t b o u d e n d e ambtenaar. A l s de t e m p e r a t u u r van b e t geproduceerde water l a g e r i s dan ^0 ^C, worden a l l e p o t e n t i e e l b l o o t g e s t e l d e personen ervan op de boogte gebraobt d a t de i n s t a l l a t i e n i e t l e g i o n e l l a v e i l i g i s . Het b e w i j s van een adeguate i n t o r m e r i n g van de b l o o t g e s t e l d e n moet b i j de e x p l o i t a n t b e s c b i k b a a r z i j n voor de toeziobtboudende ambtenaar.
Onderafdeling i i i .
Alternatieve
beheersmaatregelen
A r t . 19. A l t e r n a t i e v e maatregelen knnnen toegepast worden t e r b e h e e r s i n g van L e ^ i o ^ e l l a ^ n e ^ o ^ i l a nadat een g o e d k e n r i n g v e r k r e g e n i s . A r t . 20. Oe g o e d k e n r i n g en de hiermee samenhangende voorwaarden worden n i t g e r e i k t door de m i n i s t e r na e v a t n a t i e van de a l t e r n a t i e v e m a a t r e g e l op b a s i s van h e t g o e d k e n r i n g s p r o t o o o l z o a l s opgenomen a l s b i j l a g e 1 b i j d i t beslnit. A r t . ^ 1 . P r o e t p r o j e o t e n i n h e t kader van beheersmaatregelen mogen e n k e l o p g e s t a r t de m i n i s t e r . Gednrende de p e r i o d e w a a r i n afgeweken worden van de door de m i n i s t e r dit beslnit.
de g o e d k e n r i n g van de a l t e r n a t i e v e worden na s o h r i t t e l i j k akkoord van een p r o e f p r o j e c t l o o p t , mag e r aangegeven b e p a l i n g e n , v e r m e l d i n
A f d e l i n g i i . Maatregeien v o o r k o e l t o r e n s A r t . 22. A l l e nienwe k o e l t o r e n s moeten gebonwd en geëxploiteerd worden v o l g e n s de BBT. A r t . 23. i n r i o b t i n g e n met k o e l t o r e n s moeten b e t m e l d i n g s t o r m n l i e r , opgenomen a l s b i j l a g e 2 b i j d i t b e s l n i t , i n v n l l e n . Oe e x p l o i t a n t e n van de bestaande k o e l t o r e n s d i e i n g e b r n i k genomen z i j n voor de i n w e r k i n g t r e d i n g van d i t b e s l n i t , s t n r e n b e t m e l d i n g s t o r m n l i e r naar de A t d e i i n g T o e z i o b t Volksgezondheid n i t e r l i j k een j a a r na de i n w e r k i n g t r e d i n g van d i t b e s l n i t . Oe m e l d i n g d i e p l a a t s v o n d i n b e t kader van b e t b e s l n i t van de Vlaamse Regering van 11 j n n i 2004 b e t r e t t e n d e b e t voorkomen van de v e t e r a n e n z i e k t e
of l e g i o n e l l o s e op v o o r h e t p n h l i e k t o e g a n k e l i j k e p l a a t s e n v e r v a l t en een nienwe m e l d i n g moet i n g e d i e n d worden. Oe e x p l o i t a n t e n van andere hestaande en nienwe k o e l t o r e n s s t n r e n h e t m e l d i n g s t o r m n l i e r naar de A t d e i i n g T o e z i o h t Volksgezondheid voor de e e r s t e ingehrnikname.
Art. ^ 1 . Oe e x p l o i t a n t van i n r i c h t i n g e n met k o e l t o r e n s moet een b e h e e r s p l a n o p s t e l l e n . Het b e h e e r s p l a n bevat minimaal de i d e n t i t i o a t i e oontaotgegevens van de e x p l o i t a n t , een t e o h n i s o h e b e s c h r i j v i n g en een r i s i c o a n a l y s e en p r e v e n t i e m a a t r e g e l e n v o o r de k o e l t o r e n .
en
B i j i e d e r e w i j z i g i n g van de k o e l t o r e n , h e t g e b r n i k daarvan o t w i j z i g i n g e n i n de o m g e v i n g s f a c t o r e n d i e een i n v l o e d knnnen hebben op h e t r i s i c o wordt het b e h e e r s p l a n geëvalueerd, e v e n t n e e l b i j g e s t u u r d , en worden de p r e v e n t i e m a a t r e g e l e n met de BBT i n overeenstemming g e b r a c h t . ^2. Voor de bestaande k o e l t o r e n s d i e i n g e b r u i k genomen z i j n v o o r de i n w e r k i n g t r e d i n g van d i t b e s l u i t moet een b e h e e r s p l a n o p g e s t e l d worden u i t e r l i j k een j a a r na de i n w e r k i n g t r e d i n g van d i t b e s l u i t . Voor andere bestaande en nieuwe k o e l t o r e n s moet v o o r de e e r s t e ingebruikname een b e h e e r s p l a n o p g e s t e l d worden. ^3. Oe e x p l o i t a n t i s v e r p l i c h t b e t b e h e e r s p l a n u i t t e voeren en de genomen maatregelen en de b i j h o r e n d e r e l e v a n t e gegevens t e n o t e r e n i n een r e g i s t e r . Oat r e g i s t e r l i g t t e r inzage van de personen, v e r m e l d i n a r t i k e l 40 en 42 van h e t d e c r e e t . A r t . 25. Elke e i n d v e r a n t w o o r d e l i j k e v o o r h e t ontwerpen o f p l a a t s e n van een nieuwe k o e l t o r e n o t d e l e n ervan en v o o r de aanpassing van een bestaande k o e l t o r e n r e i k t v o o r z i j n b i j d r a g e een c o n t o r m i t e i t s a t t e s t u i t , d a t toegevoegd wordt aan h e t b e h e e r s p l a n . Het c o n t o r m i t e i t s a t t e s t bevat m i n s t e n s : i^ 2^ 3^ 4^
de naam en h e t adres van de e i n d v e r a n t w o o r d e l i j k e n ; h e t t y p e en een b e s c h r i j v i n g van de aerosolproducerende i n s t a l l a t i e ; de naam en h e t adres van de i n r i c h t i n g en de e x p l o i t a n t ; een v e r k l a r i n g d i e de s t r u c t u r e l e c o n f o r m i t e i t met de b e p a l i n g e n van de BBT b e v e s t i g t .
Onderafdeling i . k o e l t o r e n s met n a t u u r l i j k e t r e k d i e gebruikmaken
van o p p e r v l a k t e w a t e r
A r t . ^6. ^ 1 . Oe t e m p e r a t u u r van h e t o p p e r v l a k t e w a t e r d a t naar de k o e l t o r e n g e l e i d w o r d t , moet c o n t i n u g e v o l g d worden vanaf 1 j u n i t o t en met 15 oktober. b a a r l i j k s moeten e r i n de p e r i o d e van 1 j u n i t o t 15 o k t o b e r i n de a a n v o e r l e i d i n g van de k o e l t o r e n minstens twee s t a l e n genomen worden van h e t w a t e r d a t i n de t o r e n met de l u c h t i n c o n t a c t g e b r a c h t w o r d t . Een e e r s t e s t a a l wordt genomen nadat de t e m p e r a t u u r van h e t o p p e r v l a k t e w a t e r gedurende v e e r t i e n dagen d a g e l i j k s boven 20 ^0 komt, i n i e d e r g e v a l v o o r 15 j u l i . Een tweede s t a a l wordt genomen i n h e t midden van de r e s t e r e n d e p e r i o d e t o t 15 oktober. Oe s t a l e n moeten op L e g i o n e l l a
g e a n a l y s e e r d worden.
10
Oe staalname en de analyse v e r l o p e n v o l g e n s de methode v o o r k o e l t o r e n h e m o n s t e r l n g en - w a t e r a n a l y s e , besohreven I n de e r k e n n i n g van h e t g e a o o r e d l t e e r d e o t erkende l a h o r a t o r l n m d a t de analyse n l t v o e r t . ^2. A l s h e t a a n t a l L e g i o n e l l a n i e t meer hedraagt dan 10.000 ^VEBl, wordt h e t systeem g e v o l g d v o l g e n s h e t b e h e e r s p l a n , maar minstens z o a l s v e r m e l d I n a r t i k e l 26, ^ 1 , tweede l i d . B i j o v e r s c h r i j d i n g van 10.000 ^ V E ^ l l t e r moet minstens om de v i e r weken een staalname n i t g e v o e r d worden. A l s h e t a a n t a l L e g i o n e l l a daalt t o t minder dan 10.000 ^ V E ^ l l t e r , kan de s t a a l n a m e t r e g u e n t i e weer v e r m i n d e r d worden. B i j o v e r s c h r i j d i n g van 100.000 ^VEBl onderwerpt de e x p l o i t a n t de u i t v o e r i n g van h e t b e h e e r s p l a n en h e t watersysteem aan een k r i t i s c h e b e o o r d e l i n g . Eventuele a a n v u l l e n d e beheersmaatregelen moeten genomen worden om h e t aantal L ^ l o n e l l a t e doen d a l e n t o t minder dan 10.000 ^ V E ^ l l t e r . Minstens om de twee weken moet een staalname u i t g e v o e r d worden. A l s h e t aantal Le^lon^lla d a a l t t o t minder dan 10.000 ^ V E ^ l l t e r , kan de s t a a l n a m e t r e g u e n t i e weer v e r m i n d e r d worden. A l s d r i e opeenvolgende staalnames h e t n i v e a u van 100.000 ^ V E ^ l l t e r o v e r s c h r i j d e n , b r e n g t de e x p l o i t a n t de A t d e i i n g T o e z i o h t Volksgezondheid o n m i d d e l l i j k op de hoogte. I n o v e r l e g met de A t d e i i n g T o e z i c h t Volksgezondheid neemt de e x p l o i t a n t a l l e m a a t r e g e l e n d i e n o d i g z i j n om h e t a a n t a l l e g i o n e l l a k i e m e n I n h e t watersysteem en h e t r i s i c o op b e s m e t t i n g e n t e reduceren. A l s na m e l d i n g d r i e opeenvolgende staalnames meer dan 100.000 ^VEBl bedragen, s t e l t de e x p l o i t a n t de k o e l t o r e n b u l t e n w e r k i n g . Oe A t d e i i n g T o e z i c h t Volksgezondheid kan een s n e l l e r e b u l t e n w e r k l n g s t e l l l n g opleggen a l s u i t de analyses b l i j k t d a t de geanalyseerde L e g i o n e l l a behoren t o t meer r i s i c o v o l l e s p e c i e s . Oe e x p l o i t a n t s t e l t de k o e l t o r e n b u l t e n w e r k i n g en neemt h i e r b i j de v e l l l g h e l d s v o o r s c h r l t t e n I n a c h t d i e I n h e r e n t z i j n aan het k o e l p r o c e s .
Onderafdeling i i . k o e l t o r e n s met g e t o r o e e r d e t r e k d i e gebruikmaken
van o p p e r v l a k t e w a t e r
A r t . 2^. ^ 1 . Oe t e m p e r a t u u r van b e t o p p e r v l a k t e w a t e r d a t naar de k o e l t o r e n g e l e i d w o r d t , moet o o n t i n u g e v o l g d worden vanat 1 j u n i t o t en met 15 oktober. b a a r l i j k s moeten e r i n de p e r i o d e van 1 j u n i t o t 15 o k t o b e r i n de a a n v o e r l e i d i n g van de k o e l t o r e n minstens twee s t a l e n genomen worden van b e t water d a t i n de t o r e n met de l u o b t i n o o n t a o t gebraobt w o r d t . Een e e r s t e s t a a l wordt genomen nadat de t e m p e r a t u u r van b e t o p p e r v l a k t e w a t e r gedurende v e e r t i e n dagen o o n t i n u boven de 20 ^0 b l i j t t ^ en i n i e d e r g e v a l v o o r 15 j u l i . Een tweede s t a a l wordt genomen i n b e t midden van de r e s t e r e n d e p e r i o d e t o t 15 o k t o b e r . Oe s t a l e n moeten op L e g i o n e l l a
g e a n a l y s e e r d worden.
Oe staalname en de analyse van de s t a l e n v e r l o p e n volgens de metbode v o o r k o e l t o r e n b e m o n s t e r i n g en - w a t e r a n a l y s e , besobreven i n de e r k e n n i n g van b e t g e a c c r e d i t e e r d e o t erkende l a b o r a t o r i u m d a t de analyse u i t v o e r t .
B.
11
^2. A l s b e t a a n t a l l ^ l o n e l l a n i e t meer b e d r a a g t dan 10.000 KVE/1, wordt b e t systeem g e v o l g d v o l g e n s b e t b e b e e r s p i a n , en minstens z o a l s v e r m e l d I n a r t i k e l 27, ^ 1 , tweede l i d . B i j o v e r s o b r l j d l n g van 10.000 K V E / l i t e r moet minstens om de v i e r weken een staalname n i t g e v o e r d worden. Oe e x p l o i t a n t onderwerpt de n i t v o e r i n g van b e t b e b e e r s p i a n en b e t watersysteem aan een k r l t l s o b e b e o o r d e l i n g . E v e n t n e i e a a n v u l l e n d e beheersmaatregelen moeten genomen worden om b e t a a n t a l Legionella t e doen d a l e n t o t minder dan 10.000 K V E / l i t e r . A l s b e t aantal Legionella d a a l t t o t minder dan 10.000 K V E / l i t e r , kan de s t a a l n a m e t r e g u e n t i e weer v e r m i n d e r d worden. B i j o v e r s o b r l j d l n g van 100.000 KVE/1 moet minstens om de twee weken een staalname u i t g e v o e r d worden. Oe e x p l o i t a n t onderwerpt de u i t v o e r i n g van b e t b e b e e r s p i a n en b e t watersysteem aan een k r l t l s o b e b e o o r d e l i n g . E v e n t u e l e a a n v u l l e n d e beheersmaatregelen moeten genomen worden om h e t a a n t a l Legionella t e doen d a l e n t o t minder dan 10.000 K V E / l i t e r . A l s h e t aantal L ^ l o n ^ l l a d a a l t t o t minder dan 10.000 K V E / l i t e r kan de s t a a l n a m e t r e g u e n t i e weer v e r m i n d e r d worden. A l s d r i e opeenvolgende staalnames h e t n i v e a u van 100.000 K V E / l i t e r o v e r s c h r i j d e n , b r e n g t de e x p l o i t a n t de A t d e i i n g T o e z i o h t Volksgezondheid o n m i d d e l l i j k op de hoogte. I n o v e r l e g met de A t d e i i n g T o e z i o h t Volksgezondheid neemt de e x p l o i t a n t a l l e maatregelen d i e n o d i g z i j n om h e t a a n t a l l e g i o n e l l a k i e m e n I n h e t watersysteem en h e t r l s l o o op b e s m e t t i n g e n t e reduceren. A l s na m e l d i n g d r i e opeenvolgende staalnames meer bedragen dan 100.000 K^E/1, s t e l t de e x p l o i t a n t de k o e l t o r e n b u l t e n w e r k i n g . Oe A t d e i i n g T o e z i c h t Volksgezondheid kan een s n e l l e r e b u l t e n w e r k l n g s t e l l l n g opleggen a l s u i t de analyses b l i j k t d a t de geanalyseerde L ^ l o n e l l a behoren t o t de meer r i s i c o v o l l e s p e c i e s . Oe e x p l o i t a n t s t e l t de k o e l t o r e n b u l t e n w e r k i n g en neemt h i e r b i j de v e l l l g h e l d s v o o r s c h r l t t e n I n a c h t d i e I n h e r e n t z i j n aan h e t k o e l p r o c e s .
O n d e r a t d e i i n g 111. K o e l t o r e n s d i e n i e t met o p p e r v l a k t e w a t e r werken A r t . ^8. Oe k o e l t o r e n s d i e n i e t met o p p e r v l a k t e w a t e r werken, moeten minstens eenmaal p e r j a a r onderhouden worden. A r t . ^9. ^ 1 . b a a r l i j k s moeten e r I n de a a n v o e r l e i d i n g van de k o e l t o r e n minstens twee s t a l e n genomen worden van h e t water d a t I n de t o r e n met de l u c h t I n contact gebracht wordt. B i j k o e l t o r e n s d i e een h e e l j a a r I n d i e n s t b l i j v e n , wordt een s t a a l genomen t u s s e n 1 a p r i l en 31 mei en wordt een s t a a l genomen t u s s e n 15 j u l i en 15 september. B i j k o e l t o r e n s d i e j a a r l i j k s s l e c h t s gedurende een b e p e r k t e p e r i o d e I n w e r k i n g z i j n , wordt een s t a a l genomen minstens twee weken na h e t o p s t a r t e n van de k o e l t o r e n , en wordt een s t a a l genomen midden I n de b e d r l j t s p e r l o d e . Oe s t a l e n moeten op L e g i o n e l l a
g e a n a l y s e e r d worden.
Oe staalname en de analyse van de s t a l e n v e r l o p e n v o l g e n s de methode v o o r k o e l t o r e n b e m o n s t e r i n g en - w a t e r a n a l y s e , beschreven I n de e r k e n n i n g van h e t g e a c c r e d i t e e r d e o t erkende l a b o r a t o r i u m d a t de analyse u i t v o e r t .
12
^2. B i j o v e r s c h r i j d i n g van i.000 KVE/i wordt overgegaan t o t minstens m a a n d e l i j k s e staalnames. A l s h e t a a n t a l L ^ i o n ^ l l a d a a l t , mag de s t a a l n a m e t r e g n e n t i e weer v e r m i n d e r d worden. B i j o v e r s c h r i j d i n g van 10.000 K V E / l i t e r onderwerpt de e x p l o i t a n t de n i t v o e r i n g van h e t b e h e e r s p l a n en h e t watersysteem aan een k r i t i s c h e b e o o r d e l i n g . E v e n t n e i e a a n v u l l e n d e beheersmaatregelen moeten genomen worden om h e t a a n t a l L e g i o n e l l a t e doen d a l e n t o t minder dan 1.000 K ^ E / l i t e r . Oe s t a a l n a m e t r e g u e n t i e moet opgevoerd worden t o t minstens d r i e w e k e l i j k s e controles. Als het aantal Legionella d a a l t t o t minder dan 10.000 K V E / l i t e r , kan de s t a a l n a m e t r e g u e n t i e weer v e r m i n d e r d worden. Oe e x p l o i t a n t van h o o g r i s i c o - i n r i c h t i n g e n moet de waakzaamheid v o o r m o g e l i j k e b e s m e t t i n g e n i n z i j n i n r i c h t i n g op v o e r e n . B i j o v e r s c h r i j d i n g van 100.000 K V E / l i t e r onderwerpt de e x p l o i t a n t de u i t v o e r i n g van h e t b e h e e r s p l a n en h e t watersysteem aan een k r i t i s c h e b e o o r d e l i n g . E v e n t u e l e a a n v u l l e n d e beheersmaatregelen moeten genomen worden om h e t a a n t a l L e g i o n e l l a t e doen d a l e n t o t minder dan 1.000 K V E / l i t e r . Oe s t a a l n a m e t r e g u e n t i e moet opgevoerd worden t o t minstens t w e e w e k e l i j k s e controles. Als het aantal Legionella d a a l t t o t minder dan 10.000 K V E / l i t e r kan de s t a a l n a m e t r e g u e n t i e weer v e r m i n d e r d worden. Oe e x p l o i t a n t van h o o g r i s i c o - i n r i c h t i n g e n v o e r t de waakzaamheid v o o r m o g e l i j k e b e s m e t t i n g e n i n z i j n i n r i c h t i n g op. Als d r i e opeenvolgende staalnames h e t n i v e a u van 100.000 K V E / l i t e r o v e r s c h r i j d e n , b r e n g t de e x p l o i t a n t de A t d e i i n g T o e z i c h t Volksgezondheid o n m i d d e l l i j k op de hoogte. i n o v e r l e g met de A t d e i i n g T o e z i c h t Volksgezondheid neemt de e x p l o i t a n t a l l e maatregelen d i e n o d i g z i j n om h e t a a n t a l l e g i o n e l l a k i e m e n i n h e t watersysteem en h e t r i s i c o op b e s m e t t i n g e n t e r e d u c e r e n . Als na m e l d i n g d r i e opeenvolgende staalnames meer bedragen dan 100.000 KVE/1, s t e l t de e x p l o i t a n t de k o e l t o r e n b u i t e n w e r k i n g . Oe A t d e i i n g T o e z i c h t Volksgezondheid kan een s n e l l e r e b u i t e n w e r k i n g s t e l l i n g opleggen a l s u i t de analyses b l i j k t d a t de geanalyseerde L ^ i o n ^ l l a behoren t o t de meer r i s i c o v o l s p e c i e s . Oe e x p l o i t a n t s t e l t de k o e l t o r e n b u i t e n w e r k i n g en neemt h i e r b i j de v e i l i g h e i d s v o o r s c h r i t t e n i n a c h t d i e i n h e r e n t z i j n aan het k o e l p r o c e s .
Afdeling i i i .
Maatregeien v o o r k i i m a a t r e g e i i n g s s y s t e m e n met inohtvoohtigheidsbetiandeiing
A r t . 30. i n k i i m a a t r e g e i i n g s s y s t e m e n d i e op z i j n v r o e g s t zes maanden na de i n w e r k i n g t r e d i n g van d i t b e s i n i t i n g e b r n i k genomen worden, wordt stoombevoobtiging toegepast. A r t . 3 1 . ^ i . Oe e x p l o i t a n t van andere k l i m a a t r e g e l i n g s s y s t e m e n dan d i e welke vermeld worden i n a r t i k e l 30, moet een b e b e e r s p i a n o p s t e l l e n , n i t e r l i j k een j a a r na de i n w e r k i n g t r e d i n g van d i t b e s l n i t . ^2. Het b e b e e r s p i a n bevat minimaal de i d e n t i t i o a t i e - en oontaotgegevens van de e x p l o i t a n t , een t e o b n i s o b e b e s o b r i j v i n g van de i n s t a l l a t i e , een r i s i c o a n a l y s e en p r e v e n t i e m a a t r e g e l e n v o o r de i n o b t v o o b t i g b e i d s b e b a n d e l i n g met w a t e r i n j e o t i e . Bij bet
i e d e r e w i j z i g i n g van de I n o b t v o o b t i g b e i d s b e b a n d e l i n g met w a t e r i n j e o t i e , g e b r n i k e r v a n , o t w i j z i g i n g i n de o m g e v i n g s t a o t o r e n d i e een i n v l o e d
13
kunnen hebben op b e t r i s i o o , wordt b e t b e b e e r s p i a n i n d i e n n o d i g b i j g e s t u u r d . Op een v o o r de toeziobtboudende ambtenaar aantoonbare w i j z e z a i steeds atgewogen worden o t n i e t t o t s t o o m b e v o o b t i g i n g overgegaan kan worden. ^3. Oe r i s i o o a n a i y s e p r o b e e r t de r i s i c o p u n t e n v o o r de g r o e i van L e ^ i o n e i i a ^ n e ^ o ^ i i a te identitioeren. ^4. Oe beheersmaatregelen zorgen e r v o o r d a t h e t water d a t geïnjecteerd wordt n i e t warmer i s dan 25 ^0, d a t de w a t e r t e m p e r a t u u r c o n t i n u g e v o i g d w o r d t , en d a t v o o r de i u c h t v o c h t i g h e i d s b e h a n d e i i n g koud w a t e r g e b r u i k t wordt d a t bestemd i s voor m e n s e l i j k e consumptie. Oe e x p l o i t a n t v o o r z i e t i n een z e s m a a n d e l i j k s e r e i n i g i n g met d e s i n f e c t e r e n d e middelen en p r o b e e r t stagnatie t e vermijden. ^5. Oe e x p l o i t a n t i s v e r p l i c h t h e t b e h e e r s p l a n u i t t e voeren en de genomen maatregelen en de b i j b e h o r e n d e r e l e v a n t e gegevens t e n o t e r e n i n een r e g i s t e r . O i t r e g i s t e r l i g t t e r inzage van de t o e z i c h t h o u d e n d e ambtenaren, vermeld i n a r t i k e l 40 en 42 van h e t d e c r e e t . Arb. 32. ^ 1 . A l s de temperatuur van h e t water d a t geïnjecteerd wordt gemiddeld meer dan 25 ^0 bedraagt gedurende v e e r t i e n opeenvolgende dagen, wordt overgegaan t o t een staalname van h e t geïnjecteerde w a t e r . ^2. Oe staalname en analyse v e r l o p e n v o l g e n s de methode v o o r k o e l t o r e n b e m o n s t e r i n g en - w a t e r a n a l y s e , beschreven i n de e r k e n n i n g van h e t g e a c c r e d i t e e r d e o t erkende l a b o r a t o r i u m d a t de analyse u i t v o e r t . ^3. B i j o v e r s c h r i j d i n g van 1.000 met d e s i n f e c t e r e n d e middelen.
KVE/1
wordt overgegaan t o t een
reiniging
Vervolgens moet om de twee weken een staalname van de i n s t a l l a t i e u i t g e v o e r d worden. A l s b i j twee opeenvolgende staalnames h e t a a n t a l l e g i o n e l l a k i e m e n minder bedraagt dan 1.000 KVE/1, v o l s t a a n weer de maatregelen v e r m e l d i n a r t i k e l 3 1 , ^4. ^4. A l s b i j een s t a a l a n a l y s e de l e g i o n e l l a k i e m e n 100.000 KVE/1 o v e r s c h r i j d e n , moet de i n s t a l l a t i e o n m i d d e l l i j k s t i l g e l e g d worden en b r e n g t de e x p l o i t a n t de A f d e l i n g T o e z i c h t Volksgezondheid o n m i d d e l l i j k op de hoogte.
A f d e l i n g i V . Maatregelen v o o r andere
O n d e r a f d e l i n g i . Tandheelkundige
watersystemen
units
A r t . 33. Verwarmingselementen d i e verbonden z i j n aan de t a n d h e e l k u n d i g e u n i t worden a f g e k o p p e l d zodat de w a t e r t e m p e r a t u u r steeds l a g e r i s dan 25 ^0. A r t . 3^. Oe i n s t r u m e n t e n d i e a a n g e s l o t e n z i j n op de t a n d h e e l k u n d i g e u n i t worden r e g e l m a t i g g e r e i n i g d en g e s t e r i l i s e e r d . A r t . 35. Oe l e i d i n g e n van de t a n d h e e l k u n d i g e u n i t worden d a g e l i j k s geflusht.
/
^
A f d e l i n g V. S p e c i f i e k e maatregeien v o o r e x p o s i t i e s
Art. 36. T i j d e n s e x p o s i t i e s i n s t a i i a t i e s verboden.
is
het
gehrnik
van
aerosoiprodnoerende
A r t . 3^7. A r t i k e i 36 i s n i e t van t o e p a s s i n g a i s : i ^ de g e b r n i k t e aerosoiprodnoerende i n s t a i i a t i e s v o i i e d i g z i j n a f g e s l o t e n zodat bezoekers n i e t b l o o t g e s t e l d knnnen worden aan de v e r o o r z a a k t e aerosolen; 2^ b e t gaat om aerosoiprodnoerende i n s t a l l a t i e s die tentoongesteld of g e b r n i k t worden overeenkomstig a r t i k e l 38. A r t . 38. Voor de aerosoiprodnoerende i n s t a l l a t i e s , v e r m e l d i n a r t i k e l 37, 2^, moet steeds met g e r e i n i g d e en g e d e s i n f e c t e e r d e t o e s t e l l e n gewerkt worden en moet w a t e r d a t bestemd i s v o o r m e n s e l i j k e consumptie a l s v n l w a t e r g e b r n i k t worden. T e n z i j de g r o o t t e en de e i g e n b e i d van de g e b r u i k t e a e r o s o l p r o d u c e r e n d e i n s t a l l a t i e s d a t n i e t m o g e l i j k maken, en d i e o n m o g e l i j k b e i d b e v e s t i g d wordt door de o r g a n i s a t o r van de e x p o s i t i e , moeten de aerosolproducerende i n s t a l l a t i e s d a g e l i j k s g e r e i n i g d en g e d e s i n f e c t e e r d worden en moet b e t g e b r u i k t e water d a g e l i j k s v e r v e r s t worden door de exposant. Oe t e m p e r a t u u r van b e t water moet permanent a f l e e s b a a r z i j n . Oe temperatuur van b e t g e b r u i k t e water i n de aerosolproducerende i n s t a l l a t i e s , v e r m e l d i n a r t i k e l 37, 2^, mag op geen e n k e l moment 20 ^C overschrijden. Oe gebruikte of tentoongestelde aerosolproducerende i n s t a l l a t i e s mogen geen o n d e r d e l e n b e v a t t e n d i e b e d o e l d z i j n om h e t water op t e warmen. Oe w a t e r t e m p e r a t u u r wordt i e d e r e dag minstens v i e r m a a l g e r e g i s t r e e r d door de exposant, n a m e l i j k v o o r de opening van de e x p o s i t i e , a l s o o k op d r i e andere, over de d a g e l i j k s e o p e n i n g s p e r i o d e g e s p r e i d e , momenten. ^4. B i j o v e r s c h r i j d i n g van een w a t e r t e m p e r a t u u r van 20 ^0 moet de exposant de a e r o s o l p r o d u c e r e n d e i n s t a l l a t i e o n m i d d e l l i j k s t i l l e g g e n en zo s n e l m o g e l i j k l e d i g e n , r e i n i g e n en d e s i n f e c t e r e n . A r t . 39. ^ 1 . Oe e x p l o i t a n t van de e x p o s i t i e r u i m t e houdt een r e g i s t e r b i j per e x p o s i t i e w a a r i n de volgende gegevens over de e x p o s i t i e g e n o t e e r d worden: 1^ de i d e n t i f i c a t i e g e g e v e n s van de o r g a n i s a t o r van de e x p o s i t i e ; 2^ de p e r i o d e w a a r i n de e x p o s i t i e p l a a t s v i n d t ; 3^ de p l a a t s op de e x p o s i t i e waar a e r o s o l p r o d u c e r e n d e installaties o p g e s t e l d z i j n , a l s o o k de v e r m e l d i n g van h e t t y p e a e r o s o l p r o d u c e r e n d e installatie; 4^ de i d e n t i f i c a t i e g e g e v e n s van de exposanten; 5^ v o o r de a e r o s o l p r o d u c e r e n d e i n s t a l l a t i e s d i e v a l l e n onder a r t i k e l 37, 2^: a) a l l e t e m p e r a t u u r m e t i n g e n met v e r m e l d i n g van datum en t i j d s t i p waarop ze u i t g e v o e r d werden; b) de d a t a en t i j d s t i p p e n waarop de w a t e r t e m p e r a t u u r van de g e b r u i k t e systemen 20 ^0 o v e r s c h r e e d ; c) de data en tijdstippen waarop de gebruikte aerosolproducerende installaties gereinigd werden, al dan niet wegens temperatuuroverschrijding;
1^
d) de data en tijdstippen waarop het water in de gehrnikte aerosoiprodnoerende i n s t a i i a t i e s v e r v e r s t werd, a i dan n i e t wegens temperatnnroversohrijding; e) de i d e n t i t i o a t i e g e g e v e n s van de personen d i e de h a n d e l i n g e n n i t v o e r d e n ; t) i n voorkomend gevai, de motivering waarom in hepaaide aerosoiprodnoerende i n s t a i i a t i e s de d a g e l i j k s e r e i n i g i n g en v e r v e r s i n g n i e t konden worden n i t g e v o e r d . ^2. Het r e g i s t e r l i g t steeds t e r inzage van de personen, v e r m e l d i n a r t i k e l 40 en 42 van h e t d e o r e e t , en wordt door de e x p l o i t a n t t o t minstens twee maanden na a t l o o p van de e x p o s i t i e h i j g e h o n d e n . A r t . ^0. Oe e x p l o i t a n t moet de gegevens, v e r m e i d i n a r t i k e l 2^, i n h e t r e g i s t e r van de e x p o s i t i e r n i m t e n o t e r e n .
39,
^ 1 , 1^ en
Hoofdstuk IV. T o e z i o h t
A r t . ^ 1 . Oe A t d e i i n g T o e z i o h t Volksgezondheid o e t e n t , t e r n i t v o e r i n g van a r t i k e i 40 en 4 i van h e t d e o r e e t , h e t t o e z i o h t n i t op de n a i e v i n g van de h e p a i i n g e n van d i t h e s i n i t . A r t . ^2. B i j a a n w i j z i n g o t vermoeden van o n z o r g v u l d i g heheer, van een o n z o r g v u l d i g o p g e s t e i d h e h e e r s p i a n o t h i j i n s c h a t t i n g van een verhoogd r i s i o o kunnen de t o e z i c h t h o u d e n d e ambtenaren e x t r a onderzoeken opieggen en op h a s i s van de r i s i c o - i n s c h a t t i n g m a a t r e g e i e n h e v e i e n a i s v e r m e i d i n a r t i k e i 4 i van h e t d e o r e e t .
Hoofdstuk V.
Overgaugsbepaliugeu
A r t . ^3. Erkeuuiugeu v o o r a l t e r n a t i e v e beheersmaatregelen, v e r k r e g e n t e r n i t v o e r i n g van h e t h e s i n i t van de Vlaamse Regering van 11 j n n i 2004 h e t r e t t e n d e h e t voorkomen van de v e t e r a n e n z i e k t e o t l e g i o n e l l o s e op v o o r het p n h l i e k t o e g a n k e l i j k e p l a a t s e n , h l i j v e n g e l d i g . Art. Beheersplannen d i e o p g e s t e l d z i j n t e r n i t v o e r i n g van h e t h e s i n i t van de Vlaamse Regering van 11 j n n i 2004 h e t r e t t e n d e h e t voorkomen van de v e t e r a n e n z i e k t e o t l e g i o n e l l o s e op v o o r h e t p n h l i e k t o e g a n k e l i j k e p l a a t s e n h l i j v e n g e l d i g . B i j h e r z i e n i n g van een h e h e e r s p i a n moet h e t h e h e e r s p i a n worden aangepast aan de h e p a l i n g e n van d i t h e s i n i t .
Hootdstnk V i . S l o t b e p a l i n g e n
A r t . ^5. Oe volgende r e g e l i n g e n worden opgeheven: 1^ h e t h e s i n i t van de Vlaamse Regering van 11 j n n i 2004 h e t r e t t e n d e h e t voorkomen van de v e t e r a n e n z i e k t e o t l e g l o n e l l o s e op v o o r h e t p n h l i e k toegankelijke plaatsen; 2^ h e t m i n i s t e r i e e l h e s i n i t van 11 j n n i 2004 hondende de i n d e l i n g van I n r i c h t i n g e n I n r i s i c o k l a s s e n n a a r g e l a n g h e t r i s i c o op l e g l o n e l l o s e . A r t . ^6. O i t h e s i n i t wordt aangehaald a l s : h e t L e g l o n e l l a h e s l n l t .
/
16 A r t . 47. D i t b e s l u i t t r e e d t i n w e r k i n g op de dag van de bekendmaking ervan i n het Belgisch Staatsblad. A r t . 48. De Vlaamse m i n i s t e r , bevoegd v o o r h e t g e z o n d h e i d s b e l e i d , i s b e l a s t met de u i t v o e r i n g v a n d i t b e s l u i t .
Brussel,
De m i n i s t e r - p r e s i d e n t v a n de Vlaamse Regering,
Yves LETERME
De Vlaamse m i n i s t e r v a n W e l z i j n , Volksgezondheid
Inge VERVOTTE
en Gezin,
^
Reguieringsimpactanalyse voor het besluit van de Vlaamse Regering betreffende de preventie van de
<
gg
veteranenziekte op publiek toegankelijke plaatsen
Besluit van de Vlaamse Regering betreffende de preventie van de veteranenziekte op publiek toegankelijke plaatsen
2 Aanleiding en doel Aanleiding: De veteranenziekte is een longontsteking veroorzaakt door de bacterie Legionella pneumophila. Voor Vlaanderen wordt het jaarlijks aantal gevallen geschat op 240 a 320, waarvan er ongeveer 40 tot 60 gemeld worden bij de gezondheidsoverheid. Een deel hiervan vindt zijn oorzaak in het buitenland - vooral in hotels en ongeveer 60 a 70% raakt in Vlaanderen zelf geïnfecteerd. De mortaliteit bedraagt tot 30% en bedraagt gemiddeld 10%. De infectie wordt opgelopen door het inademen van besmette aerosolen. Er ontstaan besmette aerosolen wanneer nevel gevormd wordt vanuit water waarin (te veel) Leg/one/Zo pneumophila bacteriën voorkomen. Deze bacteriën vermenigvuldigen gemakkelijk in zoet water met een temperatuur tussen de 25 en de 50 graden Celsius. Ook leidingen met residu- en biofilmvorming alsook leidingen waar doorstroming onmogelijk is bevorderen de bacteriegroei. In november 1999 deed zich in het Antwerpse Kapellen een epidemie van de veteranenziekte voor, waarbij een honderdtal ziektegevallen beschreven werden waarvan vijf met dodelijke afloop. Deze ziektegevallen waren het spijtige gevolg van een bezoek aan een lokale handelsbeurs met blootstelling aan de aerosolen van een whirlpool. Met spoed nam de Vlaamse Regering al op 16 november 1999 een besluit met tijdelijke preventieve maatregelen om nieuwe uitbraken van deze ernstige ziekte te voorkomen (primaire preventie). Dit besluit verbood het tentoonstellen van apparaten die aerosol produceren op handelsbeurzen en in tentoonstellingsruimten. Het betekende de start van de uitbouw van een reglementering om gezondheidsschade door legionella te voorkomen. Legionellosepreventie is wetenschappelijk, technisch en maatschappelijk een complex gegeven dat bovendien in volle ontwikkeling is. Dit bracht met zich mee dat de Vlaamse legionellawetgeving sinds 1999 herhaaldelijke keren aangepast werd. We schetsen de voornaamste aanpassingen. Het besluit van de Vlaamse Regering van 22 november 2002 betreffende de primaire preventie van de veteranenziekte in publieke plaatsen, kortweg het Legionellabesluit genoemd, verbreedde het toepassingsgebied van de legionellawetgeving naar andere inrichtingen dan tentoonstellingen en handelsbeurzen. Verder werden in de wetgeving eisen voor zowel koud- als warmwatervoorzieningen vooropgesteld en moeten alle installaties structureel in orde worden gebracht tegen 2013. De burgemeesters kregen het eersteiijnstoezicht toebedeeld. Zij moesten een inventaris maken van alle inrichtingen die onder het Legionellabesluit vallen.
Oaarnaast^etde burgemeester controles uitvoer^^ melding bad Ingestuurd, of een risicoanalyse en een beheersplan waren opgesteld en of een register werd bijgehouden met de genomen beheersmaatregelen. Aanmaningen konden worden uitgeschreven, evenals processen-verbaal. In samenspraak met de Afdeling Toezicht Volksgezondheid werd geopteerd om de handhaving te focussen op de hoogrlslcolnrlchtlngen.
^ ^ ^
OeAfdelIng^oezIcht Volksgezondheid oefende het hoog toezicht uit op de burgemeester,dle ze ook ondersteunde bij het toezicht, en op de Inrichtingen. Een eerste Inspectieronde van de AfdelIngToezIcht Volksgezondheid zou zich focussen op hoogrlslcolnrlchtlngen uitgebaat door de gemeenten. In de bestaande regelgeving zijn de gemeenten hier Immers tegelijk toezlchter en ultbater,rechter en partij. I^la de Implementatie van het besluit van 22 november2002 betreffende de primaire preventie van de veteranenziekte In voor het publiek toegankelijke plaatsen staken een aantal problemen de kop op. In die optiek werd bij het noodzakelijke herschrijvend van het besluit van 22 november2002 tot een uitvoeringsbesluit van het decreet van2l november2003 betreffende het preventieve gezondheidsbeleid geopteerd vooreen versoepeling van de regelgeving en een verduidelijking op die punten die op de werkvloer problemen gaven naar Interpretatie toe.Verder werden een aantal aanpassingen geformuleerd In verband met de eisen die opgelegd werden (structurele maatregelen) aan de uitbaters van voor het publiek toegankelijke plaatsen. Ook werd de mogelijkheid voorzien om het gebruik van alternatieve methoden te onderzoeken en na goedkeuring te gebruiken om het water van watervoorzieningen te desinfecteren. I-Iet resultaat was het besluit van de Vlaamse Regering van II juni 2004 betreffende het voorkomen van de veteranenziekte of leglonellose op voor het publiek toegankelijke plaatsen, de vijfde versie van het besluit sinds eind 1999. Het besluit van de Vlaamse Regering van I I juni 2004 wordt nu op haar beurt herzien. De voorliggende RIA heeft betrekking op deze herziening. De primaire preventie van de veteranenziekte Is niet goedkoop.Vooral een structurele aanpak vergt In bestaande en verouderde watervoorzieningen een aanzienlijke Inspanning. Het resultaat van preventie, met name het voorkomen van ziektegevallen, Is een weinig zichtbaar Iets. Dat Is bij alle preventie sowieso het geval, maar des te meer naarmate de te vermijden ziekte een lage prevalentie heeft. Leglonellose Is weliswaar een ernstige en potentieel dodelijke ziekte, maar ze komt relatief weinig voor.Deze elementen maken het enerzijds begrijpelijk dat er vanuit het veld kritische vragen rijzen naar het waarom, het kostenbaten evenwicht en de maatschappelijke nood^nut van de In de wetgeving gevraagde Inspanningen. Anderzijds Is leglonellose een ziekte die mensen kunnen oplopen tijdens activiteiten die niemand associeert met gevaar^ het nemen van een douche, het baden In of het voorbijlopen van een whlrlpool-en die het publiek ook niet als gevaarlijk aanvaardt. De onmiddellijke aanzet tot de herziening van de legionellawetgeving v a n l l j u n l 2004 waren enkele kritische vragen van Vlaamse parlementsleden aan mij,als Vlaams mlnlster,bevoegd voor het gezondheidsbeleid.Deze vragen gaven aanleiding tot een resolutie van het Vlaams parlement houdende herziening van de regelgeving betreffende het voorkomen van de veteranenziekte of leglonellose op voor het publiek toegankelijke plaatsen (stuk 243 (2004-2005) l^r.3).Het Vlaams parlement vraagt hiermee aan de Vlaamse Regering het legionellabesluit op korte termijn te herbekijken, overleg te plegen met vertegenwoordigers van de betrokken voorzieningen en de toepassing van het huidige legionellabesluit op te schorten, het legionellabesluit zo aan te passen dat het praktisch haalbaar en betaalbaar Is voor de betrokken Inrichtingen en dat er minder energie en water verloren gaat. Hiervoor werd een werkgroep opgericht, samengesteld uit experten en vertegenwoordigers uit de betrokken sectoren, de AfdelIngToezIcht Volksgezondheid en geleld door mijn kabinet. Eén van de problemen bij het opstellen van de wetgeving, ondermeer voor het bepalen van toezichts-en handhavingsnoden, Is dat de grootte van het maatschappelijk actlvlteltenveld waarop het legionellabesluit van toepassing Is, onbekend Is. Ruwweg schatten we de grootte In op2IO.OOO Installaties op basis van een extrapolatie van Nederlandse cijfers naar de Vlaamse situatie. Dit Is naar alle waarschijnlijkheid een ruime overschatting van het aantal Inrichtingen binnen Vlaanderen. Als een meer reële Inschatting gaan we uit van totaal 105.000 Installaties. Indien we naar de belangrijkste Installaties extrapoleren, verwacht men ongeveer 5.000 belangrijke Installaties.
Doel:
Met het nieuwe Besluit van de Vlaamse Regering wordt getracht om een consensus te vinden tussen alle betrokken partijen en zo de bezorgdheden van het Vlaams Parlement (zie hierboven) te beantwoorden.
3 Opties O p t i e I: nuloptie: de bestaande wetgeving blijft behouden, in het bijzonder ook die elementen waar discussie over bestaat en die aanleiding gaven tot de parlementaire resolutie. O p t i e 2: opheffen van het besluit van de Vlaamse Regering van I I juni 2004 betreffende het voorkomen van de veteranenziekte of legionellose op voor het publiek toegankelijke plaatsen. Dit houdt het volledig opheffen van de wettelijke verplichtingen in voor uitbaters. Alleen preventie door middel van communicatie en sensibilisatie wordt behouden, alsook de secundaire preventie naar aanleiding van ziektegevallen (Besluit van de Vlaamse Regering tot wijziging van het besluit van de Vlaamse Regering van 19 april 1995 tot uitvoering van het decreet van 5 april 1995 betreffende de profylaxe van besmettelijke ziekte). O p t i e 3: Invoeren van een nieuw besluit van de Vlaamse Regering betreffende de preventie van de veteranenziekte op publiek toegankelijke plaatsen. Grote veranderingen ten opzichte van het besluit van de Vlaamse Regering van 11 juni 2004 zijn: o o
o o
o
o
o o o o o o
Verhoging van de toepassingsgrens inzake het aantal potentieel blootgestelden (van 10. naar 15). Indeling van de inrichtingen: voor watervoorzieningen is de indeling van de inrichtingen gebaseerd op risico in plaats van op het type inrichting: o Gevoelige personen (hoog risico) o Collectieve warmwaterinstallaties (matig risico) Niet-watervoorzieningen (koeltorens, klimaatregelingsystemen,...) worden niet meer ingedeeld in hoog-, matig- of laagrisicocategorieën. In het besluit zijn voor bestaande installaties geen eisen meer opgelegd naar structuur en functionaliteit van het systeem. De noodzakelijke structurele en functionele preventiemaatregelen zullen opgenomen worden in een "best beschikbare technieken" studie (BBT). Exploitanten zijn niet meer verplicht de "structuur" van hun installatie voor een bepaalde datum aan te passen. Zij kunnen er voor kiezen om een aanvaardbaar (of eventueel hetzelfde) niveau van veiligheid te bereiken door een intensiever veiligheidsbeheer. Er zijn twee drempelwaarden (legionellaconcentratie per liter) ingevoerd voor matigrisicoinrichtingen: o Niveau van verhoogde waakzaamheid (richtnorm) o Niveau van melding (verplichte melding aan de Vlaamse overheid indien overschrijding) Er zijn drie drempelwaarden (legionellaconcentratie per liter) ingevoerd voor hoogrisicoinrichtingen: o Niveau van waakzaamheid (richtnorm) o Niveau van verhoogde waakzaamheid o Niveau van melding (verplichte melding aan de Vlaamse overheid indien overschrijding) Er zijn drempelwaarden voor koeltorens. Koeltorens moeten zich nog steeds verplicht melden bij de Vlaamse overheid (om plaatsing te weten bij clusters van de veteranenziekte). Voor de andere inrichtingen wordt deze eis opgeheven, Meer gespecifieerde maatregelen in plaats van algemene benadering voor koeltorens, luchtbevochtigingsinstallaties en tandheelkundige units, Het toezicht door de burgemeesters wordt geschrapt. Voor matigrisicoinrichtingen met minder dan 40 potentieel blootgestelde personen wordt de wetgeving versoepeld (enkel 60°C in boiler en jaarlijks onderhoud), Conformiteitsattest voor doe-het-zelvers kan bekomen worden bij de drinkwatermaatschappijen.
4 Effecten Doelgroepen:
Exploitanten: dit zijn de personen die een inrichting uitbaten met één of meerdere installaties die aerosol produceren en die een gevaar kunnen betekenen op publiek toegankelijke plaatsen. In de praktijk zijn dit zelfstandigen, openbare besturen, industrie (koeltorens), organisatoren van exposities,... Burgemeesters: de burgemeesters van de Vlaamse gemeenten oefenden tot hiertoe het eersteiijnstoezicht uit. ^jj
Publiek: dit zijn alle potentieel blootgestelde mensen op publiek toegankelijke plaatsen.
té
Vlaamse Overheid: de verplichtingen in de wetgeving en meer bepaald het toezicht daarop kunnen gevolg hebben voor de Vlaamse Overheid en in het bijzonder voor het Vlaamse Agentschap Zorg en Gezondheid.
4.1
Optie I
Baten en kosten. De baten situeren zich in de preventie van de veteranenziekte als potentieel dodelijke longontsteking. Bij (een onwaarschijnlijke) 100% efficiëntie worden jaarlijks een dertigtal zieken en een drietal sterfgevallen vermeden.
De kosten: De exploitanten van inrichtingen die onder het besluit van de Vlaamse Regering van I I juni 2004 betreffende het voorkomen van de veteranenziekte of legionellose op voor het publiek toegankelijke plaatsen (het legionellabesluit) vallen zijn verplicht om aan alle wettelijke eisen te voldoen. Naar schatting zouden ongeveer 105.000 installaties onder de wetgeving vallen. Zij moeten de waterinstallaties structureel conformeren aan de wetgeving tegen 2013, een risicoanalyse uitvoeren, een beheersplan opmaken en een register bijhouden. Daarnaast dient de exploitant melding te maken bij de burgemeester dat zijn inrichting onder het legionellabesluit valt. Het voldoen aan deze wetgeving vergt zowel financiële als niet-financiële inspanningen van de exploitanten die zeker voor de kleinere inrichtingen zwaar kon wegen. Een kostenschatting aan de hand van een steekproef geeft een zeer uiteenlopend beeld. Er worden bedragen vernoemd van 300 euro tot 8.000 euro voor het opmaken van beheersplannen. Structurele maatregelen variëren van 1.000 tot meer dan 100.000 euro. De burgemeester wordt in het besluit aangesteld als toezichthouder. De burgemeester dient een inventaris op te maken en bij te houden van alle meldingen die ingediend worden door de exploitanten. Hij dient ook op zoek te gaan naar exploitanten die zich nog niet hebben gemeld. In de praktijk zijn er slechts weinig burgemeesters die met deze taak effectief bezig zijn. Het bijhouden van een inventaris werd tot hiertoe door ongeveer 11 % van de gemeenten effectief uitgevoerd. Daarnaast laat de burgemeester controles uitvoeren in de inrichtingen. Er wordt nagegaan of de exploitant een melding heeft ingestuurd, of een risicoanalyse en een beheersplan zijn opgesteld en of een register wordt bijgehouden met de genomen beheersmaatregelen. Aanmaningen kunnen worden uitgeschreven, evenals processen-verbaal. In samenspraak met de Afdeling Toezicht Volksgezondheid werd geopteerd om de handhaving te focussen op de hoogrisicoinrichtingen. Voor het eersteiijnstoezicht door de gemeenten zijn er geen gegevens beschikbaar, maar naar alle waarschijnlijkheid ligt dit veel lager dan 11%. Verdel i ngseffecten Zowel exploitanten als de burgemeesters en de Vlaamse Overheid hebben meer werk gekregen door deze regelgeving. Voor de Vlaamse gemeenten is het takenpakket initieel ingeschat als overeenkomst met in totaal 12 VTE (wat uit latere contacten met de WSG als een onderschatting bleek) en I VTE voor de Afdeling Toezicht Volksgezondheid. Publiek dat in de inrichtingen in contact komt met aërösol wordt door de te nemen maatregelen beter beschermd tegen de legionellabacterie. Dit is primaire preventie.
Juridisch-technische effecten Geen
>;4:
Andere effecten Stijgend ongenoegen bij de Vlaamse volksvertegenwoordiging en de betrokken sectoren wegens negatie van de resolutie van het Vlaams Parlement (stuk 243 (2004-2005) Nr. 3) is mogelijk. Dit kan leiden tot nieuwe parlementaire initiatieven.
#
M
4.2
Optie 2
Baten en kosten Voordelen: Exploitanten: indien het besluit wordt opgeheven, moeten de exploitanten van aërosolproducerende installaties wettelijk geen risicoanalyse en geen beheersplan opstellen. Daarnaast moeten zij geen melding meer doen, geen register meer bijhouden en geen structurele maatregelen uitvoeren. Dit betekent zowel financieel als qua tijdsbesteding een verlaging van de lasten (beheersplan: 300 - 8.000 euro; structureel: 1.000 - 100.000 euro). Burgemeesters en de Vlaamse Overheid: omdat de exploitanten niet meer moeten voldoen aan de in het besluit opgenomen eisen, moet er geen toezicht meer gehouden worden. De vrijgekomen tijd kan besteed worden aan andere taken en projecten. Publiek: geen voordelen.
Nadelen: Publiek: Door het opheffen van het legionellabesluit wordt verwacht dat er een grote kans bestaat dat veel exploitanten de nodige aandacht voor de legionellaproblematiek niet meer zullen opbrengen. Geplande investeringen voor het aanpassen van de installaties worden afgezegd en op termijn zullen vele waterinstallaties niet meer goed onderhouden worden. Het risico voor het oplopen van legionellose zal dan mettertijd stijgen, nog versterkt door de toename van voor legionellose gevoelige groepen in de maatschappij (ouderen, personen met chronische aandoeningen,...). De volksgezondheidsrisico's op het vlak van legionella stijgen en een laag risico kan niet meer gegarandeerd worden. Vlaamse Overheid: door het opheffen van het legionellabesluit wordt een verkeerd signaal gegeven. Bij het opduiken van nieuwe besmettingen zal de Vlaamse Overheid verweten worden dat zij haar verantwoordelijkheden ontloopt. De credibiliteit van het beleid zal dalen en bij het invoeren van nieuwe regelgeving zal er gemakkelijker wantrouwen optreden over de standvastigheid van besluiten en beslissingen. Dit kan negatieve gevolgen hebben voor implementatie van andere technische wetgeving die investeringen van exploitanten vereist. Daarnaast is er een kans dat exploitanten, die reeds investeringen hebben gedaan, een eis tot schadevergoeding gaan indienen. Het optreden van legionellosegevallen in settings waar preventie mogelijk is, kan een imagoprobleem voor de sectoren en dus voor Vlaanderen betekenen. Exploitanten: exploitanten die al investeringen hebben gedaan, worden benadeeld ten opzichte van "de slechte leerlingen van de klas". Zij zullen er vanuit gaan dat de inspanningen die zij geleverd hebben tot niets hebben gediend. Er bestaat een kans dat zij een eis tot schadevergoeding indienen. Burgemeesters: De kosten die de gemeentebesturen gemaakt hebben voor het opstellen van het toezicht zullen beschouwd worden als overbodige kosten die geen nut hebben gehad. Mogelijke eisen tot schadevergoeding zijn niet uitgesloten. Verdelingseffecten Positieve balans voor uitbaters die niet meer aan de eisen moeten voldoen. Positieve balans voor de openbare besturen, die geen tijd en geld meer hoeven te investeren in het toezicht dat zij toebedeeld hebben gekregen. Negatieve balans voor de volksgezondheid, die terug onderhevig is aan een verhoogde kans op besmetting door de legionellabacterie, waardoor er dodelijke slachtoffers kunnen vallen. Ook een negatieve balans voor de exploitanten die de nodige investeringen deden voor legionellosepreventie.
Juridisch-technische effecten Het Legionellabesluit wordt opgeheven als uitvoeringsbesluit van het preventiedecreet. Andere effecten ^
l:
Geen
4.3
Optie 3
Baten en kosten Voordelen: Exploitanten: Bestaande inrichtingen worden niet meer verplicht om structurele maatregelen te nemen. Bij verbouwingen moet men wel rekening houden met het nieuwe besluit. Dit kan betekenen dat bij uitbreiding van de watervoorziening, de hele installatie moet voldoen aan de BBT. Ook alle functionele eisen worden nu opgenomen in een BBT. Door de drempel van het aantal potentieel blootgestelde personen per dag te verhogen naar 15 zullen een aantal kleinere inrichtingen niet meer moeten voldoen aan de wetgeving. Zowel financieel als administratief worden zij ontlast. Voor matigrisicoinrichtingen waar per dag minder dan 40 personen potentieel kunnen blootgesteld worden aan aërosol wordt de wetgeving sterk versoepeld. Vele kleinere matigrisicoinrichtingen (vb. kleine hotels, kleine voetbalclubs,...) zullen er enkel voor moeten zorgen dat de boiler op minstens 60°C staat afgesteld en dat de installatie jaarlijks wordt onderhouden door een vakman. Door het invoeren van drempelwaarden is het duidelijker voor de exploitant wanneer er een toegenomen risico bestaat en welke stappen ondernomen moeten worden (meer rechtszekerheid). Voor niet-watervoorzieningen zoals koeltorens en luchtvochtigheidsbehandeling zijn de voorwaarden duidelijk vermeld in de wetgeving. De exploitanten van dergelijke installaties weten wat ze moeten doen. Aanpassingen aan de installaties van matigrisicoinrichtingen kunnen door de exploitanten zelf gebeuren. Een conformiteitsattest kan worden gevraagd bij de drinkwatermaatschappijen. Dit verlegt de verantwoordelijkheid van de exploitant deels naar de drinkwatermaatschappij.
«
De exploitanten zijn niet meer verplicht om een meldingsformulier in te vullen en naar de overheid te sturen. Ook dit is een (kleine) verlaging van de administratieve lasten.
Burgemeesters: Het toezicht en het opvolgen van de meldingsplicht door de burgemeesters wordt niet meer overgenomen in de nieuwe wetgeving. In de gemeenten komt dus meer tijd vrij voor andere taken. voor de uitvoering, de opvolging en het toezicht werd voor het besluit van 11 juni 2004 een personeelsnood van I VTE niveau C of B per 500.000 inwoners geschat. Er werd geschat dat in totaal 12 VTE in Vlaanderen verdeeld zouden worden over 48 personen. De administratieve lasten voor de lokale besturen worden tot nul herleid. In totaal zullen dus 12 VTE in Vlaanderen vrijkomen voor het invullen van andere taken binnen de gemeente. De gemiddelde kostprijs voor de tewerkstelling van een deskundige B wordt geraamd op € 43.000 per jaar. Dit komt overeen met een lastenvermindering van € 516.000 per jaar voor de Vlaamse steden en gemeenten.
Vlaamse Overheid:
.
^
D
Ooor de v e r p o t e m e ^ n g door de e x p l o ^ n t ^ o v e r s c h r ^ n g van het nive^^ AfdelingToe^cht Volksgezondheid (wanneer de wetgeving nageleefd wordt) op de hoogte van de Inrichtingen waar er zich prohiemen naar de volksgezondheid voordoen. Hierdoor kunnen zij niet alleen hij eventuele gevallen van de veteranenziekte, maar ook vóór het optreden van gevallen, meer gericht, sneller en effectlever optreden.
^
Oaarnaast zijn zij ook op de hoogte van de plaatsing van koeltorens. Exploitanten van Inrichtingen met koeltorens moeten zich verplicht melden hij de AfdelIngToezIcht Volksgezondheid. Koeltorens zijn Internationaal dikwijls de oorzaak gehleken van grote clusters van de veteranenziekte. Hierdoor kan men sneller aan hronopsporlng doen hij een vermoeden van clusters door koeltorens.
^
Nadelen: Exploitanten: D
Aangezien er gewerkt wordt met normen voor toegelaten leglonellaconcentratles Is "meten" Impliciet verplicht voor exploitanten. In het heheerspian moet worden opgenomen waar en wanneer er stalen genomen worden. Oe prijs voor één leglonellahepallng(staalname Inbegrepen) hedraagt gemlddeld^75,00. Afhankelijk van de grootte van de voorziening zijn minder of meer stalen nodig.
D
Het conformiteitsattest voor de doe-het-zelvers Is een hljkomende kost die gedragen moet worden. Het conformiteitsattest kan hekomen worden hij de drinkwatermaatschappijen.
^
Exploitanten van Inrichtingen met koeltorens moeten een meldingsformulier Inzenden hij de Vlaamse Overheid. Hierdoor zullen de administratieve lasten licht verhogen. Het Invullen van het meldingsformulier neemt enkele minuten In beslag.
Burgemeester: ^
Er zijn gemeenten die reeds grote Inspanningen hebben gedaan om hun taak als eerstelijnstoezichter naar hehoren In te vullen In het kader van het besluit v a n l l j u n l 2004. Opgebouwde expertise en lokale terreinkennis gaan verloren.
Pub^ D
A a n g e l e n g d e categorie van de matig r ^ c o - ^ c h t i n g e n eeo uitzonde^ogg^ inrichtingen met minder dan 40 personen per dag, vergroot het risico voor de volksgezondheid. Oeze inrichtingen moeten niet voldoen aan de BBT (structurele of functionele eisen) en dienen ook geen heheerspian voor te leggen. Oe kans hestaat hierhij dat het risico lichtzinniger wordt aangepakt. Het gaat hier ook over een groot aantal inrichtingen (sportclubs, jeugdverhlljfsaccomodatie, kleine hotels,...), zodat het cumulatief aantal blootgestelden toch nog aanzienlijk is.
^
Oe meldingsniveaus (overheid inlichten hij overschrijden vanxaantal legionellabacteriën per liter) zijn niet laag te noemen wanneer we ze vergelijken met sommige in het buitenland gehanteerde waarden. Indien deze meldingswaarden, vooral in geval van beperkte toezichtsmogelijkheden van de overheid, zouden evolueren naar"de norm" is niet te garanderen dat in Vlaanderen het risico op een legionellose even beperkt is als in andere VVest-5uropese landen met een legionellawetgeving.
Vlaamse Overheid: Voor de Vlaamse Overheid betekent dit meer werk inzake toezicht, omdat zij: ^
het eersteiijnstoezicht van de gemeenten overneemt, met uitzondering van de verwerking van meldingen van alle voorzieningen behalve koeltorens.
^
de inrichtingen die het niveau van melding overschrijden, moet begeleiden om het aantal legionellakiemen te verlagen.
Initieel werden I^VT^svoorzien voor de uitvoering van het toezicht op het legionellabesluit van 22 november2002. IVTE werd bij het Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid (vroegere Administratie Gezondheidszorg) tewerkgesteld. Oe andere I2VTE dienden vrijgemaakt te worden in de Vlaamse
7
gemeente^T^deos een infoses^e voor gemeenten werd oos door de meegedeeld dat d^ geschatte eersteiijnstoezicht een onderschatting van de noden was. Omdat de opdracht van de burgemeesters wordt toebedeeld aan het Vlaamse Agentschap Zorg en Gezondheid komen er opnieuw I2VTE vrij voor de gemeenten.Oit wil echter ook zeggen dat deze taak binnen de AfdelIngToezIcht Volksgezondheid moet opgevuld worden. ^
^
^ l t een toezlchtsplan. opgesteld door de AfdelIngToezIcht Volksgezondheid In 2004, kunnen we afleiden dat2lnrlchtlngen per dag kunnen gecontroleerd worden (vervoer.controle. bespreking, rapportage, eventueel PV). Indien l2VT5'szouden kunnen vrijgemaakt of aangeworven worden, vertaalt zich dit In totaal jaarlijks 5.040 controles. Lilt het toezlchtsplan van 2004 bleek dat 46.9% van de Inrichtingen gehercontroleerd dienden te worden. Dit houdt In dat l.6l3controles van de 5.040 In feite hercontroles zijn en dat jaarlijks de volledige controle op 3.427 Inrichtingen kan uitgevoerd worden. Bovendien werd hier nog geen rekening gehouden met de verwerking van de meldingen van de koeltorens, die wettelijk verplicht Is. en het onderzoek naar aanleiding van de meldingen van overschrijdingen vanlOO.OOOKV^I. Het aantal Inrichtingen dat jaarlijks door I2VTE dus kan gecontroleerd worden. Inclusief eventueel noodzakelijke hercontrole, ligt dus nog lager (geschat 3.000 per jaar). Indien we uitgaan van de vanuit Nederland geëxtrapoleerde schatting, of zelfs de helft ervan. Is er om een degelijke controle uit te voeren op alle Inrichtingen dus nog veel meer mankracht nodig dan de l 2 V T ^ s d l e vrijkomen hij de gemeenten. Louter toezicht op de "belangrljke"lnstallatles (5.000) Is dan wel mogelijk (noodzakelijk aantal V T 5 : 3 ^ 2 waarvan4aan te werven).Momenteel Is er geen capaciteit binnen het personeelsbestand van het Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheld(l VTE) om toezicht uit te voeren op het terrein. Drie suhscenarlo's om dit probleem op te lossen.werden bekeken.
3.1.
Het eersteiijnstoezicht wordt uitbesteed aan een externe firma (erkend keuringsorganisme).
Dit scenario werd juridisch getoetst hij onze rechtskundige dienst. Deze geeft aan dat de bepalingen van het decreet van2l november2003 betreffende het preventieve gezondheidsbeleid.niet toelaten de opdrachten van de AfdelIngToezIcht Volksgezondheid In het kader van de legionellabestrijding uit te besteden aan prlvé-lnstantles. Indien men dergelijke uitbesteding wil doorvoeren. Is een wijziging van het bovenvermelde decreet vereist. De toezlchtskosten zijn In dit scenario nog steeds ten laste van de Vlaamse overheid, want zij zal het keuringsorganisme moeten bepalen. De duur van een controlebezoek wordt gemiddeld geschat op één dag. Inbegrepen zijn dan niet alleen het nagaan van de conformiteit van het beheersplan.van de risicoanalyse en van het reglster.maar ook het checken van de Installaties en het bemonsteren ervan.De prijs van een controledag zal ongeveerl.000 euro hedragen (accreditatie en erkenning, personeel.vervoer.controle. bespreking, rapportage, staalname en analyse). De totale kost voor de hoogrisicoinrichtingen (een 5.000-tal) wordt zo begroot op 5.000.000 euro. De totale kost voor toezicht op alle Inrichtingen (naar schatting 105.000) Is dan 105.000.000 euro.
3.2.
Het eersteiijnstoezicht blijft bij het Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid maar hepaalde Installaties moeten een keuring ondergaan om de5jaar.
Door het opleggen van een keuring voor bepaalde Installatles^lnrlchtlngen kan de druk bij het Agenstschap Zorg en Gezondheid gedeeltelijk van de ketel gehaald worden. Zo kunnen bijvoorbeeld de hoogrisicoinrichtingen binnen de watervoorzieningen en koeltorens om de5jaar worden gekeurd. De meest risicovolle Installaties worden op deze manier zeker opgevolgd op de conformiteit van de Installatie op zich en op de conformiteit van het heheerspian. Indien men geen keuringsattest bezit, zou het toezichthoudende agentschap er vanuit gaan dat de Installatie niet In orde Is en optreden. De exploitant wordt In dit subscenario wel ontheven van de verplichting om een conformiteitsattest te bezitten. Het keuringsattest omvat reeds het conformiteitsattest. Het aanvragen van een keuringsattest gebeurt op kosten van de exploitant. Een exploitant moet naast de Installatie-en beheerskost nog eens een keuringsattest bekostigen. Zeker voor complexe Installaties (bijvoorbeeld ziekenhuizen) kan zo'n keuring duur zijn. Deze optie Impliceert met andere woorden een
dubbel kos^terw^ e c o n o m i e h a a ^ tot stand komen van het nieuwe be^oit
^
^
Daarnaast moet een voiiedig erkenning en accreditatieplan worden opgesteid voor de keoringsorganismen. in de iegioneiiawetgeving moet vooreerst opgenomen worden wat er juist moet gekeurd worden. Daarnaast zai door het Agentschap Zorg en Gezondheid een accreditatie-en erkenningsprocedure voor deze specifieke taak van de erkende keuringsorganismen moeten worden voorbereid, te bekrachtigen door de Viaamse Regering met een regeringshesiuit. Hiervoor moet er worden samengewerkt met de Beigische Accreditatieorganisatie (BELAG). Zij zorgen voor de accreditatie en audits bij de keuringsorganismen. De kostprijs voor accreditatie wordt gedragen door de aanvragers. De vraagprijs, aangerekend aan de exploitanten, kent een minimumprijs die wordt vastgelegd door 65tAG Het opsteiien van dit aiies zai heei wat tijd en afstemming vragen, wat de goedkeuring van de wetgeving door de Viaamse Regering zai vertragen. Deze optie verlaagt de nood aan extra personeei het Agentschap Zorg en Gezondheid maar neemt ze niet volledig weg. De geschatte winst voor het Agentschap bedraagt ongeveer^VTE.Volgende "handhavings-en algemene^taken in de wetgeving blijven tot het takenpakket van hetAgentschap behoren en dienen uitgevoerd te worden d o o r 2 V T 6 ^
Goördinatie legionella algemeen;
D
Nemen van maatregelen bij ontbreken van het keuringsattest;
^
Nemen van maatregelen bij overschrijding meldingsdrempels;
D
Beheer van de koeltorenmeldingen;
^
Algemene rapportage;
^
Infoverspreiding;
^
Ondersteuning van de sectoren;
Het toezicht en de handhaving op de installaties die geen vijfjaarlijkse keuring behoeven (niet-prioritaire installaties), vragen nog eens bijkomend personeel. Naargelang minder of meer intensief steekproefsgewijs toezicht verwacht wordt, zal daarvoor I t o t l ^ V T E nodig zijn en aangeworven moeten worden. De jaarlijkse kost voor de tewerkstelling v a n l t o t l 3 V T ^ s b e d r a a g t t u s s e n ^ 4 3 . 0 0 0 e n ^ 559^0 Geen van beide scenario'slijken een oplossing te brengen voor de belasting van het Agentschap.
3.3.
Aanwerving van bijkomende ambtenaren;
Het aantal personeelsleden die moeten aangeworven worden, is afhankelijk van de gewenste mate v^n uitvoering van de toezichtstaak. Alle inrichtingen per 5-jaars periode bezoeken is onmogelijk. Indien gefocust wordt op de belangrijkste installaties (hoogrisicoinrichtingen van de watervoorzieningen, koeltorens. ...)zijn5VTE nodig om het nodige toezicht uit te voeren.waarvan er^zouden moeten aangeworven worden.Minder personeelsleden betekent minder toezicht. Inbegrepen in deze^VTE zijn d e ^ V T E nodig voor de "algemene taken"in de wetgeving zoals het nemen van maatregelen bij overschrijding van de meldingsdrempels (zie boven). in onderstaande tabel worden een aantal berekeningen weergegeven, rekening houdend met het feit dat reedslVTE aangeworven werd in 2004. Optie 3.3.1.laat louter toe de bovenvermelde "algemene taken" In de wetgeving uit te voeren.
w '••.mik'.
m.
N i v e a u
N Aantal gecontroleerde inrichtingen per 5 jaar (prioritair/nietprioritair)
Percentage van totaal aantal inrichtingen gecontroleerd (prioritair/nietprioritair)
Kostprijs per jaar (€)
3.3.1.
0/0
0/0
54.500
3.3.2.
1650/0
33/0
54.500 + 43.000 = 97.500
3.3.3.
5.000/0
100/0
54.500 + 129.000 = 183.500
3.3.4.
5.000/1425
100/1,35
54.500 + 172.000 = 226.500
Optie
Aantal VTE aan te werven
v e a u
3.3.5.
10
5.000/7.125
100/6,79
109.000 + 344.000 = 453.000
3.3.6.
18
5.000/17.100
100/16,29
163.500 + 645.000 = 808.500
Indien een degelijk toezicht wordt gevraagd, zullen er inspanningen geleverd moeten worden voor het aanwerven van bijkomend personeel. De huidige personeelsportefeuille van de IVA Zorg en Gezondheid is hiervoor niet geschikt. Bij de begrotingsopmaak voor 2007 wil ik de Vlaamse Regering om een bijkomend budget verzoeken voor aanwerving van deze toezichtsambtenaren. In hetzelfde kader wordt overwogen om de beheersovereenkomst tussen het IVA Zorg en Gezondheid en mezelf te herbekijken. Verdel i ngseffecten Voor optie 3.1 zullen de kosten verschuiven van de gemeenten naar de Vlaamse overheid. In optie 3.2 zullen de kosten verdeeld worden tussen de exploitanten en de Vlaamse overheid. Exploitanten van prioritaire inrichtingen moeten de kosten voor het keuringsattest betalen. De Vlaamse overheid controleert de niet-prioritaire inrichtingen en neemt deze (personeels)kosten voor zich. Er zijn geen toezlchtskosten meer voor de gemeenten. In optie 3.3 worden alle exploitanten en gemeenten verder ontlast. Exploitanten moeten geen keuringsattest meer bekostigen. De Vlaamse overheid neemt de kosten voor de controles op zich. De voorkeur gaat vanuit
v::,:J0 -. :
kostenbaten overwegingen uit naar suboptie 3.3.2. Hierdoor worden de kosten voor de Vlaamse overheid gedrukt en wordt er toch gedeeltelijk toezicht uitgevoerd op de prioritaire inrichtingen. Juridisch-technische effecten ^
Voor optie 3.1 is een decreetswijziging nodig (preventiedecreet).
tc
Voor optie 3.2 moet een wetgeving ontwikkeld worden inzake de erkenning en accreditatie van de keuringsen auditorganismen. Dit kost veel tijd. Voor optie 3.3 zijn er geen juridisch-technische effecten. Andere effecten Geen
5 Uitwerking, uitvoering en m o n i t o r i n g Rekening houdend met haalbaarheid enerzijds en met de nood om ook toezicht aangaande de wetgeving te ontwikkelen om uitholling te voorkomen, wordt gekozen voor optie 3.3.2. Het garandeert een goede uitvoering van de "algemene handhavingstaken", een gedeeltelijk toezicht op de prioritaire inrichtingen en geen toezicht op de niet-prioritaire inrichtingen. Er blijft dan een reëel risico bestaan op uitholling van de wetgeving in niet-prioritaire inrichtingen, maar toezicht op de meest risicovolle zaken is partieel verzekerd (33% per 5 jaar). Taalkundig en legistiek advies werd ingewonnen. Het is publiekelijk bekend dat de wetgeving wordt herzien. Exploitanten stellen momenteel grote investeringen uit omdat zij niet weten hoe de wetgeving zal worden aangepast. Na het principieel akkoord van de Vlaamse Regering wordt het advies van de Raad van State ingewonnen en, na eventuele aanpassingen aan de adviezen, kan het wijzigingsbesluit definitief goedgekeurd worden. Deze regelgeving wordt zo snel mogelijk ingevoerd en treedt in werking vanaf het moment dat ze gepubliceerd wordt in het Belgisch Staatsblad. Erkenningen voor alternatieve beheersmaatregelen, verkregen ter uitvoering van het besluit van de Vlaamse Regering van 11 juni 2004 betreffende het voorkomen van de veteranenziekte of legionellose op voor het publiek toegankelijke plaatsen, blijven geldig. Beheersplannen die opgesteld zijn ter uitvoering van het besluit van de Vlaamse Regering van I I juni 2004 betreffende het voorkomen van de veteranenziekte of legionellose op voor het publiek toegankelijke plaatsen blijven geldig in het kader van deze wetgeving. Bij herziening van een beheersplan moet het beheersplan worden aangepast aan de bepalingen van dit besluit. De administratieve lasten van de lokale besturen, wat het eersteiijnstoezicht betreft, worden tot nul herleid. Deze lastenvermindering is zeer moeilijk te berekenen. Er zijn vele factoren niet gekend (zoals de geïnvesteerde tijd, het correcte aantal inrichtingen,...). De werkdruk voor de lokale besturen werd geraamd op 12 VTE. Deze komen dan ook vrij. Berekend op basis van ambtenaren van niveau B zou de kostenvermindering jaarlijks € 516.000 bedragen. Voor de Afdeling Toezicht Volksgezondheid betekent dit een extra werkpakket, dat niet kan ingevuld worden zonder bijkomende aanwervingen. Voor optie 3.3.2. betekent dit een bijkomende kost van € 97.500 per jaar. De lastenvermindering voor exploitanten is zeer moeilijk te berekenen. Door het wijzigen van de wetgeving zijn er bijkomende lasten, maar ook een vermindering van lasten. Globaal kan worden ingeschat dat de lasten voor de exploitanten zullen verminderen, vooral voor de exploitanten van matigrisicoinrichtingen. Voor exploitanten van hoogrisicoinrichtingen zullen ze ongeveer hetzelfde blijven. Uitbaters van koeltorens worden meer belast ten opzichte van het vorige besluit, omdat er nu meer specifieke regels voor hen gelden.
II
Ter verduidelijking van de nieuwe wetgeving wordt een informatiecampagne opgesteld. Aan de hand van een brochure en folders zullen de betrokken doelgroepen op de hoogte gebracht van de vernieuwde wetgeving.
6 Consultatie
<
:
m.'
In het kader van de vragen in het Vlaams Parlement heeft de minister, bevoegd voor het gezondheidsbeleid, door het Agentschap Zorg en Gezondheid een knelpunteninventarisatie en -analyse laten uitvoeren in het voorjaar van 2005. Hiervoor werden zowel enkele gemeenten als verscheidene betrokken sectoren bevraagd in verband met de problematiek rond de legionellawetgeving. Naar aanleiding van de resolutie van het Vlaams Parlement houdende herziening van de regelgeving betreffende het voorkomen van de veteranenziekte of legionellose op voor het publiek toegankelijke plaatsen (stuk 243 (2004-2005) - Nr. 3) heeft de minister bevoegd voor het gezondheidsbeleid, gekozen voor het vervangen van het besluit van de Vlaamse Regering van 11 juni 2004 door een nieuw besluit. Er werd een werkgroep samengesteld om de wetgeving te herbekijken. In deze werkgroep zaten zowel afgevaardigden van sectoren, experts als vertegenwoordigers van het Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid. Het voorstel van nieuw besluit van de Vlaamse Regering is de grootst gemene deler van de verschillende meningen binnen de werkgroep.
7 Overige informatie voor de Inspectie van Financiën De werklast voor de Afdeling Toezicht Volksgezondheid stijgt. Het is duidelijk dat deze niet zonder bijkomende kosten kan ingevuld worden. Voor het invullen van het toezicht door de Vlaamse overheid wordt gekozen voor optie 3.3.2. met aanwerving van 2 extra ambtenaren. Voor de aanwerving van deze 2 extra ambtenaren is een jaarlijks bijkomend budget van € 97.500 vereist. De budgettaire last voor de lokale besturen als toezlchter daalt tot nul.
8 Samenvatting Naar aanleiding van de resolutie van het Vlaams Parlement houdende herziening van de regelgeving betreffende het voorkomen van de veteranenziekte of legionellose op voor het publiek toegankelijke plaatsen heb ik als minister bevoegd voor het gezondheidsbeleid, beslist om de wetgeving te herzien. Het legionellabesluit werd volledig herbekeken. De grootste veranderingen zijn: o o
o o
o
Verhoging van de toepassingsgrens inzake het aantal potentieel blootgestelden (van 10 naar 15). Indeling van de inrichtingen: voor watervoorzieningen is de indeling van de inrichtingen gebaseerd op risico in plaats van op het type inrichting: o Gevoelige personen (hoog risico) o Collectieve warmwaterinstallaties (matig risico) Niet-watervoorzieningen (koeltorens, klimaatregelingsystemen,...) worden niet meer ingedeeld in hoog-, matig- of laagrisicocategorieën. In het besluit zijn voor bestaande inrichtingen geen eisen meer opgelegd naar structuur en functionaliteit van het systeem. De noodzakelijke structurele en functionele preventiemaatregelen zullen opgenomen worden in een "best beschikbare technieken" studie (BBT). Exploitanten zijn niet meer verplicht de "structuur" van hun bestaande installatie voor een bepaalde datum aan te passen. Zij kunnen er voor kiezen om een aanvaardbaar (of eventueel hetzelfde) niveau van veiligheid te bereiken door een intensiever veiligheidsbeheer. Er zijn twee drempelwaarden (legionellaconcentratie per liter) ingevoerd voor matigrisicoinrichtingen:
•;i2
^ ^
o Niveau van verhoogde waakzaamheid ^chtnorm) o Niveau van meiding (verdichte meiding aan de Viaamse overheid indien overschrijding) 5r zijn drie drempelwaarden (iegioneiiaconcenrrarie per iirer) ingevoerd voor hoogrisicoinrichti^^ o Niveau van waakzaamheid (richtnorm) o Niveau van verhoogde waakzaamheid o Niveau van melding (verplichte melding aan de Viaamse overheid indien overschrijding) Er zijn drempelwaarden voor koeltorens. Koeltorens moeten zich verplicht melden hij de Vlaamse overheid (om plaatsing te weten hij clusters van de veteranenziekte). Voor de andere inrichtingen wordt deze eis opgeheven. Meer gespecifieerde maatregelen in plaats van algemene benadering voor koeltorens, luchthevochtigingsinstallaties en tandheelkundige units. Voor matigrisicoinrichtingen met minder dan 40 potentieel blootgestelde personen wordt de wetgeving versoepeld(enkel 60^0 in boiler en jaarlijks onderhoud). Conformiteitsattest voor doe-het-zelvers dat bekomen kan worden bij de drinkwatermaatschappijen. I-Iet toezicht door de burgemeesters wordt geschrapt. Het feit dat het toezicht op het besluit niet langer bij de gemeenten berust, heeft tot gevolg dat er binnen de Vlaamse gemeenten per jaar gemiddeld € 516.000 vrij komt voor andere taken. De taken die aan de burgemeester werden toebedeeld, worden opgeheven. Binnen het domein gezondheid en milieu van de Afdeling Toezicht Volksgezondheid worden de taken uitgebreid. Naast het toezicht komt het verwerken van de meldingen van koeltorens en het begeleiden van de inrichtingen bij overschrijding van het niveau van melding erbij. De coördinatie en de begeleiding van de sectoren blijft uiteraard behouden. Voor het invullen van het toezicht door de Vlaamse overheid wordt gekozen voor optie 3.3.2. met aanwerving van 2 extra ambtenaren. Voor de aanwerving van deze 2 extra ambtenaren is een jaarlijks bijkomend budget van € 97.500 vereist.
9 Contactinformatie Afdeling Toezicht Volksgezondheid
Afdeling Toezicht Volksgezondheid
Koen Schoeters
Dirk Wildemeersch
Markiesstraat I
Markiesstraat I
B-1000 Brussel
B-1000 Brussel
Tel: 02/553.35.49
Tel: 02/553.35.07
Fax: 02/553.36.16
Fax: 02/553.36.16
e-mail: koen.schoeters(S>wvg.vlaanderen.be
e-mail: dirk.wildemeersch(5)wvg.vlaanderen.be
13
