Ontwerp van infodesk, regelbaar voor rolstoelgebruikers
Project aangeboden door Bontinck Nicolas Voor het behalen van de graad van Bachelor in Multimedia en Communicatie Technologie Afstudeerrichting Industrieel ProductOntwerpen
Academiejaar 2006-2007
1. Voorwoord
Om de opleiding Industrieel Product Ontwerpen af te sluiten was de ervaring om in samenwerking met een bedrijf te werken heel vruchtbaar. Tijdens deze periode krijgt men te maken met alles wat men kan denken rondom het bedrijfsleven, de gedrevenheid, de nauwkeurigheid, de samenwerking tussen verschillende afdelingen, de deadlines en natuurlijk ook de stress.
Hiervoor wil ik Primo Group van harte bedanken voor deze ervaring in het bedrijfsleven.
Ik dank in bijzonder: • • • •
Olivier Demortier, voor de begeleiding en feedback tijdens het ontwerpen Maarten Franq, voor de steun en hulp bij allerhande zaken Alexandra Schotseart, voor de begeleiding gedurende de hele stageperiode Battal Goktas, voor de bouw van de maquette
2
2. Inhoudstafel
1.
Voorwoord
2.
Inhoudstafel
3.
Inleiding 3.1 Bedrijf 3.2 Opdracht 3.3 Begrijpen opdracht 3.4 Octaterminal
4. Planning 5. Informatiefase 5.1 Deskresearch 5.2 Enquête 5.3 Ergonomie 5.4 Doelgroep 5.5 Eisen 6. Ontwerpproces 6.1 Brainstorm 6.2 Concepten 6.3 Basisconcept 6.4 Vormgeving studie 7. Ontwerp concept 7.1 Afmetingen 7.2 Beschrijving 8. Realisatie maquette 9. Bijlagen
3
3. Inleiding
3.1 Bedrijf Primo Group nv sa Communicatie, event-, beurs- en displayervaring onder één dak. “Centraliseer de verschillende aspecten en bijhorende communicatie van uw event op één plek. Dring met een duidelijk imago tot de kern van uw marktsegment door. Een ervaren team zorgt voor duidelijke afspraken, schaalvoordeel, tijdsbesparing en een vlekkeloze uitvoering.” Primo Group is vooral gespecialiseerd in het bouwen van evenementen en de standenbouw. Door de aanwezigheid van een schrijnwerkerij, beletteringafdeling, metaalbewerking en elektriciteitsafdeling kan Primo Group een grote waaier aan ontwerpen voorstellen. Een team van architecten zorgt ervoor dat ieder ontwerp naar wens van de klant geproduceerd kan worden. Voor het bouwen van standen maken ze vaak gebruik van Octanorm profielen. Octanorm is een Duits merk gespecialiseerd in het maken van aluminium profielen voor de standenbouw. Ze hebben een brede gamma aan profielen een bijkomende accessoires om zo veel mogelijk oplossingen te bieden voor het bouwen van standen. Primo Group nv sa Steenweg op Dieleghem 33-35 1090 BRUSSEL Tel: +32 2 474 65 65 Fax: +32 2 474 65 74 www.primogroup.be
4
3.2 Opdracht Ontwerp een interactief infodesk
3.3 Begrijpen opdracht Het doel van dit project is het ontwerpen van een nieuw en beter variant op de Octaterminal. Deze is een infodesk van het merk Octanorm zelf, Primo Group heeft er zo enkele gekocht en verhuurd deze dan aan hun klanten. Het is nu zo dat de prijs van deze infodesks hoog is en daarom zou Primo Group zelf een infodesk bouwen om de kosten te drukken. Een tweede negatief punt is de volume dat het inneemt tijdens transport, het is hoog, breed, zwaar en kan moeilijk door één persoon verplaatst worden. 3.4 Octaterminal
5
4. Planning
Ontwerp deel 1 Week 1-2: Deskresearch naar bestaande infodesks en toebehoren. Enquête houden binnen het bedrijf naar wat zij verwachten van een infodesk. Ontwerp deel 2 Week 1: Conclusies trekken uit de enquête en marktonderzoek. Eerste brainstormfase. Week 2: Voorstellen van de ontwerpen. Gekozen ontwerp verder uitwerken (vormgeving en systeem). Gasveer leveranciers contacteren. Week 3: Uiteindelijk ontwerp voorstellen. Maten bepalen. Opzoeken van de te gebruiken stukken. Week 4: Ontwerp voorstellen aan diegene die de maquette gaat bouwen. Week 5: HDK platen bestellen. Technische tekeningen maken. Start bouw maquette op ware grootte Week 6: Bouw maquette.
6
5. Informatiefase
5.1 Deskresearch In eerste instantie heb ik een marktonderzoek gedaan naar bestaande infodesks en hun gegevens in tabel gezet. Met deze gegevens kon ik al een beter idee hebben waar ik mij naartoe moest richten. Dit heb ik dan ook gedaan wat betreft de soorten toetsenborden, pc’s, schermen en software programma’s. Met deze gegevens kan Primo Group later verder uitwerken wat ze willen hebben. Het opvallende bij deze onderzoek is dat er weinig infodesks gebruikt kunnen worden door rolstoelgebruikers, en dit is wel degelijk een probleem dat Primo Group vaak tegen komt met de Octaterminal. Daarom leek het me interessant om dit te integreren in mijn opdracht.
7
5.2 Enquête Ik heb dan ook een enquête gehouden binnen Primo Group om de vraag naar een infodesk zo goed mogelijk te kunnen oplossen. Daarmee wist ik te kunnen bepalen: Schermgrootte tussen 17”-19” Geïnclineerd toetsenbord Verbergen toetsenbord Aanpassen aan rolstoelen Schermhoogte onder ooghoogte Esthetiek en signalisatie is het belangrijkste Dun profiel, licht, abstract (Volledige resultaten zie CD-ROM)
5.3 Ergonomie Ondanks het feit dat mensen een kiosk nooit langer dan 10-15min gebruiken is de ergonomie en de verhouding tussen valide en invalide gebruikers heel belangrijk. In mijn studie hiervan heb ik moeten berekenen welke verhoudingen mogelijk en aanvaardbaar waren zodat het voor beide doelgroepen het best kan gebruikt worden. Het scherm dat wordt gebruikt is een 19” scherm wat behoorlijk groot is, dit om de eventuele presentatiefilmpjes opvallend genoeg te kunnen laten afspelen. Hierdoor moest ik rekening houden dat bij gebruik van de kiosk, de afstand van de persoon t.o.v. het scherm ver genoeg verwijderd is van de display om zo een aangenaam gevoel te houden. Dit kan gebeuren door ervoor te zorgen dat de toetsenbord de gebruiker niet verplicht te dicht bij de kiosk te komen. Een ander belangrijk punt is de volume die het inneemt bij het transport. Daarom moet het ook zo weinig mogelijk plaats innemen wanneer het gesloten is, maar toch nog groot genoeg om op te vallen op een beurs. Voor het bepalen van de maten heb ik gebruik gemaakt van de internetsite www.dinbelg.be . Om nog meer waarden te vinden over rolstoelgebruikers heb ik maten opgezocht in het boek “geboden toegang”.
8
9
Maten rolstoelgebruikers
MANNEN
VROUWEN
5.4 Doelgroep Het spreekt voor zich dat mijn doelgroep de gemiddelde man is en de rolstoelgebruikers. Dit zorgt ervoor dat de ergonomische afmetingen heel verschillend zijn wat interessant is om te bestuderen. 5.5 Eisen Aantrekkelijk vormgeving. De kiosk moet in verschillende omgevingen netjes geïntegreerd zijn. Het moet opvallen maar passen in de omgeving (aanpasbaar aan de omgeving). Display moet mogelijk enkel een presentatie filmpje afspelen of de mogelijkheid geven om erop te werken. Aanpasbaar naargelang de gebruiker. Gemakkelijk transport. Stevig.
10
6. Ontwerpproces
6.1 Brainstorm In het brainstormproces ben ik beginnen te schetsen zonder echte restricties, ik moest gewoon in het achterhoofd houden dat het aanpasbaar zou zijn voor rolstoelgebruikers. De moeilijkheid was vooral het zoeken naar iets origineels maar niet te opvallend, zodanig dat het gemakkelijk in zijn omgeving past.
11
6.2 Concepten
Ontwerp 1:
Afmetingen gesloten 110x34x60cm Afmetingen open 186x34x60cm Roestvrij plaatstaal Boven het scherm kan een signalisatieplaat (transparant met logo, erachter verlichting) Toetsenbord klapt onder het scherm uit + neemt minder plaats in bij transport + aanpasbaar aan rolstoelpatiënten + vormgeving + opvallende signalisatie - stabiliteit? - het schermmodule omhoog “glijden”, werking? slijtage?
Ontwerp 2:
Afmetingen 120-175x84x50cm Octanorm aluminium profielen Er is een doos voorzien waarin de computer kan, in deze doos is het toetsenbord al geïntegreerd.
+ bestaande onderdelen + goede kennismaking met het Octanorm product + opvallend + aanpasbaar aan rolstoelpatiënten + signalisatie + demonteerbaar - haalbaarheid, beperkte mogelijkheden - vandalisme
12
Ontwerp 3:
Afmetingen gesloten 160x28x48cm Afmetingen open 190x28x48cm Roestvrij plaatstaal Als de “deksel” omhoog geduwd wordt, komt het scherm tevoorschijn Onderaan is er een lade waar het toetsenbord uitgeschoven kan worden + mogelijkheid om toetsenbord te verbergen + eenvoud - hoogte (transport) - stabiliteit - onopvallend
6.3 Basisconcept Bij het voorstellen van de 3 concepten werd unaniem gekozen voor het eerste ontwerp. De voornaamste reden omdat het verstelbaar is in de hoogte. Ook kan het toetsenbord verborgen worden indien het niet van toepassing zou zijn. 6.4 Vormgeving studie
13
7. Ontwerp concept
7.1 Afmetingen Eerst moest ik alle afmetingen bepalen en de juiste verhouding vinden tussen de ergonomie voor zowel de valide mensen als de rolstoelgebruikers. Op de illustratie kan men zien dat zowel in hoogste stand als in lage stand het scherm rond de gemiddelde ooghoogte van zowel valide mensen als rolstoelgebruikers komt.
14
7.2 Beschrijving Het zoeken naar een passend hefsysteem heeft heel wat tijd in beslag genomen. Eerst werd er getwijfeld tussen 2 systemen, werken met een tegengewicht-kabels-katrol (zie illustratie) of werken met gasveren. In het oorspronkelijk ontwerp gingen we ervan uit het hefsysteem in de vaste module te plaatsen zodat het niet zichtbaar zou zijn. Dit bracht echter veel moeilijkheden met zich mee.
Daarvoor zijn we op het idee gekomen om gebruik te maken van 2 gasveren die zich deels in het losse module zouden plaatsen. Zodat wanneer het module opgeheven wordt, de gasveren zichtbaar zijn. Maar om de vormgeving, stevigheid en geleiding te optimaliseren plaatst men over iedere gasveer een koker. Toen werd er mij opgewezen voor de risico op kromtrekken van de losse structuur. Hiervoor heb ik mij geïnformeerd met een leverancier (Protempo) van gasveren. Het is zo dat de gasveren goed op elkaar kunnen worden ingesteld, zodanig dat het bijna geen afwijking kan geven op een metalen structuur. Om aan de eisen van het concept te voldoen moet ik gebruik maken van starre blokeerbare gasdrukveren. Deze laten toe om op eenders welke hoogte gestopt te worden. De gasdrukveren die ik dan in mijn ontwerp gebruik moeten wel een grote slagafstand afleggen van 600mm. Zulke gasveren moeten specifiek aangemaakt worden wat de prijs doet stijgen. Aangezien we met 2 gasdrukveren werken moet men een centrale bediening voorzien zodanig dat de 2 gasveren tegelijk bediend worden (technische specificaties zie bijlage). De kracht van de gasveren wordt gelijk verdeeld. Tezamen hebben deze dan genoeg kracht om het module rustig omhoog te heffen wanneer de bedieningsknop ingeduwd wordt. Wanneer de bedieningsknop wordt ingeduwd en de gebruiker een beetje trekkracht geeft, zal deze het module kunnen naar beneden krijgen zonder veel inspanningen. De plaatsing van de drukknop zorgt ervoor dat de gebruiker automatisch zijn eigen gewicht gaat gebruiken. Aangezien de totale hoogte 175cm bedraagt is bediening ervan zowel door grote als kleinere mensen mogelijk. Eens dit beslist was ben ik gaan zoeken naar wat de mogelijkheden zijn om de structuur in Octanorm profielen te maken. Door gebruik te maken van deze standaard profielen dat Primo Group in overvloed in stock heeft, bespaart dat heel wat kosten en is dit een volwaardig product. Deze profielen zijn dan ook op elkaar in gesteld wat het makelijk maakt om te bouwen.
15
In deze profielen kunnen gemakkelijk HDK-platen ingeschoven worden die dienen als bekleding van de display. Zulke platen zijn gemakkelijk te laten maken en kunnen in tal van kleuren en texturen bekleed worden. Er moest dan nog één voornamelijk probleem worden opgelost, en dat is de stabiliteit van het losse module eens het boven is. Als deze enkel zou rusten op de gasveren met de kokers als geleider, zou de module gemakkelijk naar voor vallen. Hiervoor hebben we een rail voorzien dat vast geankerd wordt op de voetsteun. In de rail vind men een rolwagen terug die aan het losse module gekoppeld is met een M8 bout moer verbinding.
Voor de voetsteun maak ik geen gebruik van octanorm profielen, maar laat ik deze maken de door een metaalbewerker. De voet is een cruciaal onderdeel van de display. Het moet mooi passen met de vormgeving maar zeker en vooral een goede stabiliteit garanderen. In het oorspronkelijk ontwerp was de bodem van de voetsteun volledig plat, maar aangezien de ondergrond op de meeste beurzen niet vaak gelijk staat hebben we gekozen om kleine rubberpoten onderaan te voorzien. Op de achterste as zijn dan 2 rubberen wielen, die het mogelijk maakt de display op kleine afstanden te verplaatsen. De keuze voor rubberen wieltjes is bewust omdat deze geen sporen laten op parketvloeren. Op de voetsteun zijn dan ook voorzien, alle bevestigingspunten voor de gasveren + kokers, profielen en de rail.
Achteraan boven de vaste module is een groot handvat voorzien. Deze komt op een hoogte van 1m15 wat maakt dat het gemakkelijk vast te grijpen is om dan te kantelen en zo te verplaatsen op de wieltjes. Het toetsenbord word met behulp van scharnieren uitgeklapt op de juiste afstand. In eerste instantie blijft het enkel uitgeklapt voor de gewone gebruiker, maar bij
16
rolstoelgebruikers kan de toetsenbord nog 15cm uitgeschoven worden door toetsenbordgeleiders. Deze kunnen een kracht aan van 40Kg. Dan worden nog de deuren voorzien, hier wordt dan weer enkel octanorm accessoires gebruikt als scharnieren en sloten. Binnenin wordt de computer bevestigd aan de profielen zodanig dat het goed vast zit. Alle kabels worden samengehouden door middel van een kabelwartel zodat de bekabeling vlot kan volgen bij het op en neer gaan van de losse module. Doordat deze display in octanorm gebouwd wordt, kan er later eventueel een octanorm lichtbak bovenop geplaatst worden om zo de signalisatie te bevorderen.
17
8. Realisatie maquette
Op dinsdag 5 juni is Battal Goktas, aan de bouw gestart van de maquette. Deze maquette dient in eerste instantie om het product op ware grootte te kunnen zien. Het was oorspronkelijk de bedoeling om zo dicht mogelijk van een prototype te gaan. Helaas wegens tijdgebrek en te lange levertijd van de gasveren kon men daar niet naar streven. Voor het bouwen van de structuur kon men wel gebruik maken van de octanorm profielen dat Primo Group in stock had. Deze werden eerst allemaal op de juiste afmetingen gesneden om daarna met Z961 verbindingen vastgemaakt te worden. De tweede stap was het maken van het voetstuk. Voor de maquette werd deze ook met octanorm profielen en plaatstaal vervaardigd, dit was echter een noodoplossing aangezien de leverancier afgezegd had.
18
Voor de achteras en de wieltjes werden eerst een dunnere as en witte plastiek willen geplaatst. Uiteindelijk werd toch gekozen om het oorspronkelijk plan te volgen. Een dikkere as is qua vormgeving mooier en zijn rubberen wieltjes minder beschadigend (vooral op parket). Ondertussen werden nog 2 8-hoekprofielen geplaatst bevestigd waar normaalgezien de gasveren zouden moeten komen. Op deze profielen werden de bevestigingen geplaats die toelaten het ene structuur omhoog te gaan.
19
Daarna werd het scherm geplaatst met behulp van een geperforeerde Z600 profiel.
De HDK platen die ik in de schrijnwerkerij had laten zagen en frezen konden dan in de profielen geschoven worden. Gelukkig kwam ik eens langs om de vooruitgang te zien, waar ik opmerkte dat de plaat met het scherm omgekeerd geplaatst was. Maar door het gebruik van de octanorm verbindingen was het gemakkelijk de foutgeplaatste profielen te lossen en schuiven zodanig dat alles klopte.
20
Daarna werden de profielen in het grijs gespoten en de werden ook de bijkomende deurtjes geplaatst.
21
9. Bijlagen
Octanorm profielen + verbindingsstukken
22
23
24
25
Gasveer
26
27
28
29
30
31
32
33
34
Rail + wagen
35
