Ont-spannend Zeewolde

Ont-spannend Zeewolde

Beleidsnota en actiepuntenprogramma recreatie & toerisme

Vastgesteld 25 juni 2009

2 INHOUDSOPGAVE

Voorwoord Samenvatting Hoofdstuk 1

Inleiding

1.1 Aanleiding en achtergrond............................................................................ ......... 7 1.2 Doel van de recreatienota........................................................................................ 7 1.3 Opbouw van de recreatienota................................................................................. 7

Hoofdstuk 2

Betekenis van recreatie en toerisme

2.1 Algemene en nationale betekenis................................................................ ......... 8 2.2 Provinciale betekenis....................................................................................... ......... 9 2.3 Betekenis voor Zeewolde.......................................................................................... 9

Hoofdstuk 3 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5

Toekomstvisie, doelen, ambities en speerpunten

Algemeen ...................................................................................................................... 12 Toekomstvisie .............................................................................................................. 12 Profiel ....................................................................................................................... 13 Doelen en ambities .................................................................................................... 13 Speerpunten van het recreatief-toeristisch beleid.......................................... 13

Hoofdstuk 4

Totstandkoming van een hoogwaardig en gevarieerd dagrecreatief aanbod stimuleren

4.1 Algemeen ....................................................................................................................... 14 4.2 Routegebonden recreatie......................................................................................... 14 4.3 Pleisterplaatsen, knooppunten en attracties .................................................... 16 4.4 Waterrecreatie............................................................................................................. 18 4.5 Oeverrecreatie ............................................................................................................. 20 4.6 Recreatie in het dorp................................................................................................. 20 4.7 Plattelandstoerisme................................................................................................... 21 4.8 Sport....... ....................................................................................................................... 22 4.9 Wellness en zorgtoerisme........................................................................................ 22 4.10 Evenementen .............................................................................................................. 23 4.11 Kunst en cultuur ....................................................................................................... 23

Hoofdstuk 5 5.1 5.2 5.3 5.4 5.5 5.6 5.7

Algemeen ..................................................................................................................... 24 Kampeerterreinen ...................................................................................................... 24 Recreatiebungalows................................................................................................... 27 Hotel en congresfaciliteiten.................................................................................... 27 Bed & breakfast, pensions en boerderijkamers................................................. 27 Groepsaccommodaties.............................................................................................. 28 Permanente bewoning ............................................................................................. 28

Hoofdstuk 6 6.1 6.2 6.3 6.4 6.5 6.6 6.7

Uitbreiding en verbetering van het verblijfsrecreatief aanbod stimuleren

Het ondernemers- en vestigingsklimaat verbeteren

Algemeen ...................................................................................................................... 29 Toeristisch coördinator ............................................................................................ 29 Gemeentelijke organisatie ...................................................................................... 29 Acquisitie ...................................................................................................................... 30 Actieve grondpolitiek voeren ................................................................................. 30 Subsidies voor toeristisch en recreatieve ontwikkelingen............................ 31 Toeristenbelasting...................................................................................................... 31

3

Hoofdstuk 7 7.1 7.2 7.3 7.4 7.5 7.6

Algemeen ...................................................................................................................... 32 Overleg en samenwerking tussen recreatiebedrijven onderling ................ 32 Overleg en samenwerking tussen recreatie- en andere sectoren................ 32 Overleg en samenwerking tussen gemeente en recreatiebedrijven .......... 33 Gemeente met provincies en buurgemeenten.................................................. 34 Overleg met overkoepelende belangenorganisaties ....................................... 34

Hoofdstuk 8 8.1 8.2 8.3 8.4 8.5

Zeewolde als toeristische bestemming promoten

Algemeen ...................................................................................................................... 35 Marketing en promotie ............................................................................................ 35 Product-marktcombinaties...................................................................................... 36 Promotiekanalen ........................................................................................................ 36 Toeristische bewegwijzering en informatieborden ........................................ 37

Hoofdstuk 9 9.1 9.2 9.3 9.4

Organisatiestructuur en samenwerkingsverbanden bevorderen

Uitvoering en monitoring actiepuntenprogramma

Uitvoeringsinstrumenten ........................................................................................ 39 Fasering en voortgangsrapportages...................................................................... 39 Actiepuntenprogramma .......................................................................................... 40 Monitoring.................................................................................................................... 42

Bijlagen I. II. III. IV. V.

Toekomstvisie recreatie en toerisme Zeewolde Trends, beleids- en gebiedsontwikkelingen SWOT analyse Geraadpleegde literatuur Gebruikte afkortingen

4

Voorwoord Recreatie en toerisme, twee termen die veel door elkaar gebruikt worden terwijl die toch een verschillende betekenis hebben. Met recreatie wordt bedoeld de vrijetijdsbesteding, de ontspanning in de vrije tijd, de dingen die men doorgaans doet voor zijn plezier. Toerisme houdt verplaatsing in, reizen om recreatiemotieven. Bijvoorbeeld om een attractie of bezienswaardigheid te bezoeken. Maar toerisme is ook reizen om zakelijke motieven. Een toerist kán dus ook recreant zijn maar dat hoeft niet. Waar in deze nota wordt gesproken over recreatie, wordt bedoeld de vrijetijdsbesteding van de inwoners van Zeewolde. Bij toerisme het bezoek aan Zeewolde door mensen van elders om recreatieve én zakelijke redenen. Recreatie en toerisme zijn beide belangrijk voor Zeewolde. Recreatie om de maatschappelijke betekenis. Het draagt bij aan het welzijn van de inwoners van Zeewolde, het woongenot, de sociale samenhang. Toerisme vanwege de economische aspecten. Het genereert werkgelegenheid en inkomen. Recreatie in en toerisme naar Zeewolde willen wij stimuleren. Dit streven is vastgelegd in de Toekomstvisie Zeewolde 2030, het coalitieprogramma "Te plaveien wegen" en in de beleidsnotitie "Visie, kerntaken en regie". In dit laatste is bepaald dat de versterking van economische ontwikkeling en toerisme kerntaken zijn van onze gemeente. In het coalitieprogramma is bovendien speciale aandacht gegeven aan Zeewolde als watersportdorp. In deze beleidsnota wordt voortgebouwd op het recreatieprofiel dat in samenspraak met de recreatiesector is opgesteld en in 2004 door de gemeenteraad is vastgesteld. In dat profiel is omschreven wat de hoofddoelen voor recreatie en toerisme zijn en hoe het zich de komende jaren, tot circa 2015, kan ontwikkelen. Het beschrijft de sterke en zwakke punten van het huidige recreatieve en toeristische aanbod in Zeewolde en waar, vanwege landelijke trends en ontwikkelingen, de kansen en bedreigingen liggen. In deze beleidsnota is het recreatieprofiel vertaald naar concrete beleidsvoornemens en actiepunten. Deze beleidsnota moet beschouwd worden als kadernota. Het geldt als leidraad bij gemeentelijke besluitvorming en biedt tegelijkertijd ondernemers een handreiking bij het opstellen van ondernemersplannen en het maken van strategische keuzes. Daarnaast geeft het burgers inzicht in motieven voor gemeentelijke besluitvorming op het recreatief en toeristisch vlak.

5

Samenvatting Nederlanders vinden vakantie, vrije tijd, ontspanning en vermaak belangrijk. Dit blijkt uit cijfers van het NRIT en het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). In 2007 ging bijna 81% van de Nederlandse bevolking minstens één keer per jaar op vakantie, waarvan precies de helft een vakantie in eigen land. Met z’n allen is deelgenomen aan ruim 900 miljoen dagtochten, variërend van fietsen of wandelen tot het bezoek aan een evenement of attractiepunt. De totale uitgaven aan recreatie en toerisme, inclusief de zakelijke markt bedroegen 12,7 miljard ofwel 3% van het Bruto Binnenlands Product. De toeristisch-recreatieve sector was daarmee goed voor 247.000 banen, ofwel 4,3% van het totaal aantal banen in Nederland. Ook voor de gemeente Zeewolde is recreatie en toerisme een belangrijke economische peiler. Het genereert extra werkgelegenheid en inkomen en financieel draagvlak voor openbare en toeristische voorzieningen. Het levert een bijdrage aan de levendigheid in het dorp en versterkt de sociale samenhang. Het zorgt voor extra aanloop bij de middenstand die daardoor een breder productassortiment kan aanbieden. Toerisme en recreatie kan ook een aantrekkelijke bron van neveninkomsten zijn voor de onder druk staande agrarische sector. Bijvoorbeeld door bed & breakfast aan te bieden, boerengolf of de verkoop van streekeigen producten. De geïnde toeristenbelasting komt de gemeente, het dorp en de burgers weer ten goede. Het is om die redenen dat de gemeente Zeewolde recreatie in en toerisme naar Zeewolde wil stimuleren. In de kadernotitie "Visie, kerntaken en regie" is toerisme opgenomen als één van de profieltaakvelden, dus primaire ontwikkelingstaken van de gemeente Zeewolde. In deze beleidsnota wordt hierop voortgebouwd, in de richting en het ambitieniveau die door de gemeenteraad is aangegeven. Vooruitlopend op deze recreatienota is in 2003, samen met de recreatiesector van Zeewolde, het recreatieprofiel bepaald. In dit profiel zijn de ontwikkelpotenties voor toerisme en recreatie in Zeewolde gegeven en is een beeld geschetst van het toeristisch-recreatief product zoals het er over circa twintig jaar uit zou kunnen zien. In dat profiel worden als hoofddoelen voor toeristische en recreatieve ontwikkelingen onderscheiden: 1. Versterking van de economische structuur van Zeewolde 2. Bijdragen aan de leefbaarheid en gezelligheid in Zeewolde Deze hoofddoelen zijn in het kader van de recreatienota vertaald naar zeven concrete subdoelen ofwel ambities. Deze liggen op het vlak van extra recreatievoorzieningen, hogere bezettingsgraad van accommodaties, seizoensverlenging en een grotere naamsbekendheid. Om deze ambities te verwezenlijken zijn de volgende vijf speerpunten gekozen: 1. De totstandkoming van een hoogwaardig en gevarieerd dagrecreatief aanbod stimuleren; 2. De uitbreiding en verbetering van het verblijfsrecreatief aanbod stimuleren; 3. Het ondernemers- en vestigingsklimaat verbeteren; 4. Organisatiestructuur en samenwerkingsverbanden binnen en met de recreatiesector bevorderen; 5. Vergroting van de bekendheid van Zeewolde als toeristische bestemming. Deze vijf speerpunten zijn vertaald in concrete beleidsadviezen en bijna veertig actiepunten. Voor de uitvoering van dit actiepuntenprogramma staat jaarlijks een budget van circa €100.000,= ter beschikking. Een belangrijk uitgangspunt is dat het een verantwoordelijkheid is van de private sector om de (commerciële) recreatievoorzieningen aan te leggen en te onderhouden. De gemeente is, naast kaderstellend, vooral stimulerend en ondersteunend. Vanzelfsprekend is aanleg en instandhouding van openbare voorzieningen zoals de stranden en wandelen fietspaden ed. wel een overheidsverantwoordelijkheid.

6 Wat betreft de verblijfsrecreatie is vooral de kampeer- en bungalowsector fors ontwikkeld. Andere accommodatievormen zoals hotels, appartementen, minicampings en pensions zijn er nog te weinig. Het is wenselijk dat een meer gevarieerd aanbod ontstaat, om verschillende doelgroepen aan te spreken, minder weersafhankelijk te zijn, het toeristenseizoen te verlengen en het bestedingseffect te vergroten. Daarom zullen wij terughoudend zijn ten aanzien van de vestiging van nieuwe kampeerbedrijven. Uitbreiding van bestaande campings ten behoeve van kwaliteits- en rendementsverbetering vinden wij belangrijker. Aan de komst van nieuwe campings wordt in hoofdzaak alleen nog meegewerkt als deze bijdragen aan een grotere productdiversiteit. Zo zien wij paalkamperen en kamperen tijdens nachtvissen graag uitgebreid. De mogelijkheden hiervoor zijn er nog niet zoveel in Zeewolde. Ook wat betreft de dagrecreatie moet nog een flinke inhaalslag gemaakt worden. Het huidige aanbod is niet in goede verhouding met het verblijfsrecreatieve aanbod; het is nog te beperkt in aantal, te eenzijdig en te weersafhankelijk. Beleidsmatig wordt ingezet op de totstandkoming van een gevarieerder aanbod van kleinere recreatievoorzieningen die bij voorkeur ook weersonafhankelijker zijn. Wandelen, fietsen en oeverrecreatie is op zich leuk maar er moet méér te doen zijn. De belevingswaarde van Zeewolde kan en moet worden vergroot; het mag in Zeewolde wel wat 'spannender ' worden. Vooral de ontwikkelpotenties van Zeewolde op gebied van oeverrecreatie en watersport kunnen beter worden benut. De lange Zeewolder oeverlijn aan de Veluwerandmeren biedt daarvoor ontwikkelingskansen. Naast een versterking van het dagen verblijfsrecreatieve aanbod willen wij ook meer aandacht besteden aan het ondernemers- en vestigingsklimaat voor het toeristisch-recreatief bedrijfsleven. Het moet gemakkelijker worden om een bedrijf in Zeewolde te vestigen of een bestaande uit te breiden. Wij zien voor onszelf naast een toetsende rol ook duidelijk een ondersteunende rol voor bedrijven in de oriënterende en planvormende fase. Daarbij horen duidelijke procedures, heldere aanspreekpunten, korte lijnen en transparant werken. De gemeentelijke beleidsmedewerker recreatie vervult daarbij een prominente rol. Enerzijds als bedrijfscontactfunctionaris voor het toeristisch bedrijfsleven, anderzijds als aanjager voor nieuwe recreatie-initiatieven. Verder willen wij aandacht besteden aan de relaties en samenwerking tussen en vooral met de recreatiesector. Toeristen komen niet voor één enkel toeristisch bedrijf en laten zich ook niet leiden door gemeentegrenzen. Toeristen komen voor een samengesteld product en een toeristische regio. Vandaar het belang van (intra-)sectoraal overleg en samenwerking met het bedrijfsleven, de provinciën, buurgemeentes en belangenorganisaties. Het kan bijdragen aan effectieve implementatie van beleid, efficiënte uitvoering van projecten, beeldvorming, eerlijke concurrentie en kansen voor productontwikkeling. Daardoor kan de innovatieve kracht van de private sector beter worden benut, ontstaat meer dynamiek en kan Zeewolde als toeristische en recreatieve bestemming interessanter worden en groeien. Tot slot promotie. Dat is nodig om de bekendheid van Zeewolde als toeristische bestemming te vergroten en het imago te verbeteren. In de beeldvorming willen wij meer nadruk leggen op de kernkwaliteiten rust en ruimte, natuur en water. Ook de centrale ligging van Zeewolde (hét middelpunt van Nederland) en de korte afstand tot de Randstad of omliggende attracties zijn troeven die beter uitgespeeld kunnen worden. VVV Zeewolde heeft een belangrijke taak in de promotie van Zeewolde die wij daarom met subsidies ondersteunen. De komende jaren willen wij samen met de recreatiesector van Zeewolde en anderen uitvoering geven aan dit beleids- en actiepuntenprogramma. Om Zeewolde meer te onderscheiden en prominenter op de toeristische kaart van Nederland te zetten. Het toerisme naar en de recreatie in Zeewolde te versterken en bij te dragen aan een nog beter woon-, werken leefklimaat.

7 Hoofdstuk 1

Inleiding

1.1 Aanleiding en achtergrond De aanleiding voor deze nota is tweeledig. Ten eerste, de vorige recreatienota stamt uit 1996 en was nodig aan een herziening toe. Ten tweede, de gemeenteraad heeft in september 2005 bij de vaststelling van de beleidsnotitie 'Visie, kerntaken en regie' economische ontwikkeling en toerisme benoemd als één van de kerntaken van onze gemeente. Met deze beleidsnota en actiepuntenprogramma wordt hieraan handen en voeten gegeven. Ter voorbereiding op een nieuwe recreatienota is in 2003, in samenspraak met de toeristisch-recreatieve sector van Zeewolde, de ontwikkelrichting voor recreatie en toerisme bepaald. Deze 'Toekomstvisie voor recreatie en toerisme in Zeewolde ' is gebaseerd op landelijke trends en ontwikkelingen, kansen en bedreigingen voor Zeewolde. Het vormt, samen met de beleidsnotitie 'Visie, kerntaken en regie' de basis voor deze recreatienota. 1.2 Doel van de recreatienota Via het gemeentelijke toeristisch-recreatief beleid en inzet van beleidsinstrumenten kan de recreatie in en het toerisme naar Zeewolde worden beïnvloed en bepaalde ontwikkelingen worden gestimuleerd, geconsolideerd dan wel afgeremd. Dit is geen eenvoudige opgave omdat recreatie en toerisme samengestelde producten zijn. Het bestaat uit dagattracties, horeca, verblijfsrecreatie, openbare infrastructuur, natuur en landschap etc. Recreatie en toerisme heeft dus raakvlakken met veel andere beleidsterreinen zoals ruimtelijke ordening en milieu, economische zaken, welzijn en sport, verkeer en vervoer, natuurbeleid, plattelandsbeleid, volkshuisvesting, werkgelegenheid en volksgezondheid. Vanwege dit samengestelde karakter behoeft recreatie en toerisme een integrale benadering. Daarom deze nota. Deze nota geeft het beleidskader aan voor gemeentelijke beslissingen en handelingen op gebied van recreatie en toerisme of de beleidsterreinen die hiermee raakvlakken hebben. Deze beleidsnota geldt als leidraad voor bestuurders en ambtenaren en kan tegelijkertijd ook ondernemers inspireren bij het maken ondernemingsplannen of hen helpen bij het maken van strategische keuzes. Daarnaast geeft het burgers meer inzicht in de beweegredenen voor gemeentelijke keuzes op het toeristisch en recreatief vlak. 1.3 Opbouw van de recreatienota In hoofdstuk 2 wordt uitgelegd wat de betekenis van recreatie en toerisme is en waarom wij, gemeente Zeewolde, de ontwikkeling ervan willen stimuleren. In hoofdstuk 3 worden toekomstvisie, doelen en ontwikkelstrategieën voor toeristisch-recreatieve ontwikkelingen gegeven. In hoofdstuk 4 tot en met 8 worden, per ontwikkelstrategie, de beleids- en actiepunten gegeven voor de ontwikkeling van het toeristisch-recreatief product. In hoofdstuk 9 wordt ingegaan op de uitvoering van de actiepunten. Het recreatieprofiel voor Zeewolde, de toekomstvisie, de belangrijkste trendontwikkelingen en een geactualiseerde sterkte-zwakte analyse van Zeewolde zijn als bijlage opgenomen.

8

Hoofdstuk 2

Betekenis van recreatie en toerisme

2.1 Algemene en nationale betekenis Door te recreëren kan de mens ontspannen, bewegen, zich ontplooien, inspiratie opdoen, sociale contacten onderhouden, gezond blijven en zich goed voelen. Recreatie is belangrijk voor de individuele mens maar ook voor de samenleving. Recreatie - ook door toeristen - draagt ondermeer bij aan: 1. de kwaliteit van het leven 2. de ontwikkeling van mensen, zoals ook kinderen spelenderwijs leren 3. de mentale en fysieke conditie van mensen 4. een prettige woon- en werkomgeving 5. de versterking van de samenhang en integratie van bevolkingsgroepen 6. de waardering voor, en behoud van natuur en landschap 7. de leefbaarheid in steden en dorpen en een vitaal platteland 8. economische groei en werkgelegenheid Voldoende mogelijkheden voor recreatie is zelfs in de Grondwet verankerd. In artikel 22, lid 3 van de Grondwet staat dat "de overheid voorwaarden schept voor de maatschappelijke en culturele ontplooiing en voor vrijetijdsbesteding". Los daarvan, ontspanning en recreatie is voor velen gewoon een basisbehoefte. De meeste mensen ondernemen ook wel een en ander in de vrije tijd. Sporten, een dagtochtje of een weekendje weg, af en toe uit eten, funshoppen, een bioscoopje pakken, bij vrienden of familie op bezoek. Maar ook vakantie. En terwijl men vroeger hooguit één keer per jaar op vakantie ging, is tegenwoordig drie keer per jaar geen uitzondering meer. Al met al gaan er miljarden om in de vrijetijdsindustrie. Toerisme en recreatie is dus niet alleen sociaal en maatschappelijk belangrijk, het is ook economisch belangrijk. Het is zelfs één van de sterkst groeiende sectoren in Nederland. Enkele kerncijfers van het nbtc-nipo: in 2007 ging bijna 81% van de Nederlandse bevolking (12 jr. en ouder) minstens één maal per jaar op vakantie. In totaal ruim 35 miljoen vakanties, waarvan 54% korte vakanties (2-7 dagen) waren en 46% lange vakantie (8+ dagen). Precies de helft van alle vakanties werd in eigen land gevierd, met de Noordzee-badplaatsen en de Veluwe als de belangrijkste bestemmingsgebieden. In totaal werd in 2007 € 2,7 miljard uitgegeven aan binnenlandse vakanties, een gemiddelde van € 154,- per persoon per vakantie. Daarbij verbleef 32% in een recreatiebungalow, 19% in een hotel, 16% ging kamperen en 21% verbleef in een eigen zomerhuisje, stacaravan of boot. 13% koos voor een andere accommodatievorm. Naast het binnenlands toerisme is er ook het inkomend toerisme. In 2007 kwamen ruim 10 miljoen buitenlandse toeristen naar Nederland, met de Duitsers (2,8 mln.) en Engelsen (1,9 mln.) aan kop. De vier grote steden en de Noordzee-badplaatsen waren de favoriete bestemmingen. In 2006 werd door buitenlandse gasten € 5,5 miljard uitgegeven om recreatieve redenen en €1,3 miljard om zakelijke redenen. Behalve vakanties werden in 2007 ook nog eens 900 miljoen dagtochten gemaakt, ofwel vrijetijdsactiviteiten buiten de eigen woning van minimaal één uur en uitgezonderd de activiteiten tijdens vakanties. Funshoppen, uitgaan, buitensport en -recreatie, attractie- en evenementenbezoek waren in die volgorde de meest populaire uitstapjes. In 2007 werd € 12,7 miljard aan uitstapjes uitgegeven, omgerekend €14,60 per persoon per activiteit. De totale uitgaven in Nederland aan toerisme en recreatie, inclusief de zakelijke markt, bedroegen in 2007 ruim 35 miljard euro. Dat is 3,0% van het Bruto Binnenlands Product. De toeristische industrie genereerde in 2007 394.000 arbeidsplaatsen ( 247.000 fte), 4,3% van de totale binnenlandse werkgelegenheid.

9 2.2 Provinciale betekenis Toerisme en recreatie is op nationale schaal al een snelgroeiende sector, in Flevoland is het de snelst groeiende! De provinciale Monitor Toerisme en Recreatie, die jaarlijks wordt uitgebracht, laat deze trend zien. In 2007 hebben bijna twee miljoen overnachtingen in Flevoland plaatsgevonden; 59% daarvan in bungalows en 26% op campings. De Zeewolder bungalow- en kampeerbedrijven hebben daarin een belangrijk aandeel, respectievelijk 88% van de bungalowovernachtingen en 33% van de kampeerovernachtingen in Flevoland vindt plaats in Zeewolde. Ten opzichte van 2006 is het aantal overnachtingen in 2007 Flevoland met 10% gegroeid. Het aantal dagtochten naar bezienswaardigheden en toeristische attracties is met 9% gegroeid tot ruim 6,9 miljoen dagbezoeken. Publiekstrekkers als Factory Outlet Center, Bataviastad en Walibi Wold waren het meest populair. In Flevoland is in 2007 382 miljoen euro uitgegeven aan toerisme en recreatie, bijna 14% meer dan in 2006. Het meeste geld werd uitgegeven aan detailhandel, bijna 99 miljoen euro. Een goede tweede is de horeca met 85 miljoen. Van alle bestedingen werd 41% gegenereerd door verblijfstoerisme, 59% door dagrecreatie. De recreatiesector in Flevoland bood in 2007 werkgelegenheid aan 4.150 fte, waarvan 3.030 direct en 1.120 indirect. Daarmee komt de werkgelegenheidsmultiplier voor de toeristisch-recreatieve sector in Flevoland op 1,37. Dit betekent dat 1 fte directe werkgelegenheid nog eens 0,37 fte indirecte werkgelegenheid oplevert. Ten opzichte van 2000 is de werkgelegenheid in deze sector met 53% gegroeid. Dat is beduidend sterker dan de gemiddelde werkgelegenheidsgroei in Flevoland. De logiesverstrekking en horecasector genereerden de meeste werkgelegenheid. 2.3 Betekenis voor Zeewolde De Zeewolder hotels, bungalowparken, kampeerterreinen, pensions en jachthavens waren in 2007 in totaal goed voor 1,1 miljoen overnachtingen. Ten opzichte van 2006 een stijging van 5%. De provincie Flevoland heeft uitgerekend dat in Zeewolde in 2007 toerisme en recreatie goed was voor ruim 83 miljoen euro aan bestedingen en 1.011 full-time arbeidsplaatsen. Van de zes Flevolandse gemeentes komt Zeewolde qua bestedingen op de derde plaats. Wat betreft de verblijfsrecreatie staat Zeewolde aan kop, deze is in Zeewolde het meest omvangrijk. Meer dan de helft van alle overnachtingen in Flevoland (1,9 mln.) vindt plaats in Zeewolde (1,1 mln). Bestedingen en werkgelegenheid Zeewolde naar sector, 2007 Sector Bestedingen Werkgelegenheid (FTE) Logies 32.210.600 339 Horeca 17.693.500 128 Detailhandel 17.092.675 101 Entree 8.789.150 60 Vervoer 7.443.300 18 Overig 91 Directe werkgelegenheid 738 Indirecte werkgelegenheid 273 Totaal 83.229.225 1.011 Bron: Monitor toerisme en recreatie 2008

10 Al met al heeft recreatie en toerisme gunstige effecten op Zeewolde: a. extra werkgelegenheid en inkomen b. een beter (recreatief) voorzieningenniveau c. een aantrekkelijke woon- en werkomgeving en 'quality of life' d. reuring en gezelligheid e. grotere landelijke bekendheid en een sterker imago a. Extra werkgelegenheid en inkomen De toeristisch-recreatieve sector is een behoorlijk arbeidsintensieve sector. Uit de vorige tabel bleek al dat deze sector goed is voor 738 directe arbeidsplaatsen in Zeewolde en nog eens 273 indirecte arbeidsplaatsen. Behalve werkgelegenheid genereert recreatie en toerisme ook gewoon extra inkomen. Bestedingen bij recreatiebedrijven hebben een multiplier effect omdat die recreatiebedrijven weer goederen en diensten inkopen bij toeleveranciers en andere dienstverleners in Zeewolde. Daarnaast doen toeristen nog rechtstreekse uitgaven bij de plaatselijke middenstand. Dit alles geeft de Zeewolder economie een aardige duw in de rug. b. Een beter (recreatief) voorzieningenniveau Doordat toeristen bestedingen doen bij de plaatselijke fietsenmaker, bakker, cadeaushop, supermarkt, restaurant ed., is er aanleiding om een breder productassortiment aan te houden of de dienstverlening te vergroten. Daar heeft ook de Zeewolder bevolking profijt van. Hetzelfde geldt voor de stranden en havens, het zwembad, het openbaar vervoer of de VVV. Door het toeristisch gebruik is het (financieel) draagvlak groter, waardoor ook meer en betere voorzieningen beschikbaar komen voor inwoners van Zeewolde. In Zeewolde wordt toeristenbelasting geheven. Geïnde toeristenbelastingen zijn weliswaar een algemeen dekkingsmiddel maar vanuit de algemene middelen worden wel weer uitgaven gedaan ten behoeve van ondermeer aanleg en onderhoud van fietsen wandelpaden, wegen, groenvoorzieningen, stranden, het fiets-voetveer etc. Toerisme draagt dus indirect ook bij aan het onderhoud van infrastructuur en openbare voorzieningen. c. Een aantrekkelijke woon- en werkomgeving en quality of life Voorzieningen voor toeristen staan vaak ook ter beschikking van de plaatselijke bevolking. Denk aan een midgetgolfbaan of zeilschool. Ze vergroten ook de recreatiemogelijkheden voor Zeewoldenaren, dragen bij aan een gezondere levensstijl en kunnen een bron van inspiratie en zelfontplooiing zijn. Ze dragen bij aan een aantrekkelijke woonomgeving, helpen de sociale samenhang en bevorderen de integratie. Als het goed toeven is in Zeewolde, profiteert ook het bedrijfsleven daar van. Werknemers willen in de buurt van het bedrijf wonen, of wonen er al. Maar ook voor het bedrijf zelf is het prettig om in een aantrekkelijke omgeving gevestigd te zijn. Toerisme en recreatie draagt daarom bij aan een gunstig vestigingsklimaat. d. Reuring en gezelligheid Een terrasje of restaurant doet gezelliger aan als er ook andere mensen zitten. Bij evenementen hetzelfde, mensen trekt mensen. Ook hieraan kan toerisme bijdragen. e. Bekendheid en een sterker imago. Recreatie en toerisme, activiteiten en evenementen; ze maken Zeewolde uniek en bijzonder. Evenementen als Pasar Malam, Zeewolde bij de Pinken, het havenconcert of Slick Outdoor, de Z-tot-Z tocht; ze máken Zeewolde, geven het 'couleur locale', ze versterken het imago en vergroten de bekendheid van Zeewolde als toeristische en recreatieve bestemming.

11 Deze gunstige effecten zijn redenen waarom wij een verdere ontwikkeling van recreatie in en toerisme naar Zeewolde ambiëren. Deze ambitie is ook vastgelegd in het in het 2005 vastgestelde kaderdocument 'Visie, kerntaken en regie' en in het coalitieprogramma 'Te plaveien wegen'. De vaststelling van de recreatienota is één van de actiepunten in het uitvoeringsplan coalitieprogramma. Overigens, ook vanwege de groei van het dorp en uitbreiding van bedrijfsterreinen is een vergroting en verbreding van het toeristisch-recreatief aanbod wenselijk.

12

Hoofdstuk 3 Toekomstvisie, doelen, ambities en speerpunten 3.1 Algemeen In 2003 is in de aanloop op een nieuwe recreatienota met de recreatiesector van Zeewolde een toeristisch-recreatieve toekomstvisie opgesteld. Deze is in 2004 door de gemeenteraad vastgesteld. Hierin wordt een sfeerbeschrijving gegeven van het toeristisch-recreatief product van Zeewolde zoals het er over circa 15 à 20 jaar uitziet. In deze visie staat ook het recreatieprofiel dat kernachtig weergeeft wat Zeewolde voor een toeristisch-recreatieve gemeente wil zijn en wat onze belangrijkste doelgroepen zijn. De toekomstvisie vormt de basis voor deze beleidsnota met uitvoeringsprogramma. 3.2 Toekomstvisie - sfeerbeeld Zeewolde kenmerkt zich als gemeente waar water, natuur, rust en ruimte nog ruimschoots aanwezig zijn. Zo dicht tegen de hectische randstad en de steeds voller wordende Veluwe is Zeewolde - juist vanwege die omgevingskwaliteiten - een aantrekkelijke toeristische bestemming geworden. Zeewolde biedt vooral beleving in een natuurlijke omgeving. In het Horsterwold, Hulkesteinse bos en Harderwold zijn vele wandelen fietspaden te vinden maar ook mountainbike- en ruiterpaden. De dagrecreatieve voorzieningen zijn talrijk ontwikkeld maar vooral ook kleinschalig en extensief, dus in harmonie met de omgeving en veelal in de nabijheid van routenetwerken gelegen. Zowel toeristen als Zeewoldenaren maken er graag gebruik van. In het buitengebeid zijn er twee grotere publiekstrekkers bij gekomen. Ze sluiten goed aan op de kwaliteiten en het imago van Zeewolde maar aangezien ze wat verder af liggen van de dorpskern, merkt men er in de praktijk niet zo veel van. Zeewolde onderscheidt zich van de andere Flevolandse gemeenten door het ruime aanbod aan verblijfsrecreatieve voorzieningen. Het merendeel bestaat uit kampeerterreinen en bungalowparken, maar hotels, bed & breakfast en bijzondere accommodatievormen (beleveniseconomie) zijn sterk in opkomst. Door de centrale ligging is Zeewolde de perfecte uitvalsbasis voor een meerdaags bezoek aan Flevoland en omstreken. Zowel de toeristische als de zakelijke markt wordt aangesproken. Vanwege het landschap, de natuur en het voorzieningenniveau voelen specifieke doelgroepen zich aangetrokken tot Zeewolde. De rust en het uitgestrekte fietsen wandelpadennetwerk spreekt vooral natuurliefhebbers en senioren aan. De laatste komen ook graag buiten het hoogseizoen naar Zeewolde. Het Horsterwold met struinnatuur in de Stille Kern en het ruige Oostvaarderswold staan in de belangstelling. Zeewolde biedt volop kansen om de drukte te ontvluchten en tot rust te komen. Het landschap en de natuur vormen bovendien een aantrekkelijke 'setting' voor het wellnesstoerisme dat ook in Zeewolde een aardige vlucht heeft gemaakt. Vanwege de vele stranden en het ondiepe zwemwater voelen ook gezinnen met jonge kinderen zich aangetrokken tot Zeewolde. De goed bereikbare, fijne zandstranden zijn een prima alternatief voor hen die de files naar en drukte op de Noordzeestranden willen vermijden. Verder zijn de randmeren zowel bij de zeilers als motorvaarders in trek. Enerzijds als windluw alternatief -bij harde wind- voor het Marker- en IJsselmeer. Anderzijds omdat het Wolderwijd is uitgegroeid tot een belangrijk centrum voor de roei- en wedstrijdzeilsport en diverse watersportevenementen. Het dorp Zeewolde is ondanks de groei van het aantal bewoners naar ruim 30 duizend steeds 'dorps' gebleven. De sfeer is vriendelijk en ontspannen. Mensen voelen zich betrokken bij wat er speelt in en rond het dorp en er worden regelmatig grote en kleine evenementen georganiseerd waar ook toeristen op afkomen. ( Het sfeerbeeld uit de toekomstvisie is als bijlage opgenomen)

13 3.3 Profiel In de toekomstvisie staat als profiel omschreven: Zeewolde is een jonge, dynamische gemeente waar een gezellige dorpskern én water, strand, bos, weide en natuur in al hun uitgestrektheid het hele jaar door direct beschikbaar zijn. 3.4 Doelen en ambities In de toekomstvisie staan ook de twee hoofddoelen voor ontwikkeling en verbetering van het toeristisch-recreatief product genoemd. Deze doelen zijn gericht op de economische en sociaal-maatschappelijke effecten ervan.

1. De versterking van de economische structuur van Zeewolde 2. Het leveren van een bijdrage aan verbetering van leefbaarheid en gezelligheid in Zeewolde

De twee hoofddoelen zijn nog niet erg SMART (Specifiek, Meetbaar, Acceptabel, Realistisch en Tijdsgebonden) gemaakt. Daarom zijn beide in deze nota vertaald naar onderstaande zeven concrete en meetbare ambities. Wij willen die verwezenlijken in de periode 2009 tot en met 2012, met 2008 als referentiejaar. a. b. c.

Jaarlijks 5% groei van directe werkgelegenheid in de recreatiesector; 5% hogere bezetting van toeristische kampeerplaatsen; Grotere diversiteit in het verblijfsrecreatieve aanbod: ten minste twee nieuwe pensions (bed & breakfast), één boerderijcamping en één hotel; d. Twee nieuwe dagrecreatieve voorzieningen, één gericht op landrecreatie, de ander gericht op oeverrecreatie en watersport; e. Grotere samenwerking in en met de recreatiesector, waardoor tenminste drie nieuwe toeristische arrangementen extra; f. Grotere nationale bekendheid van Zeewolde als toeristische bestemming, met de nadruk op watersport en oeverrecreatie; g. Seizoensverlenging wat tot uitdrukking komt in een 5% hogere bezetting op campings en bungalowparken in voor- en naseizoen.

3.5 Speerpunten van het toeristisch-recreatief beleid Voor verwezenlijking van bovenstaande ambities zijn de vijf strategieën, ofwel 'speerpunten' van het toeristisch-recreatief beleid gekozen. 1. De totstandkoming van een hoogwaardig en gevarieerd dagrecreatief aanbod stimuleren; 2. De uitbreiding en verbetering van het verblijfsrecreatieve aanbod stimuleren; 3. Het ondernemers- en vestigingsklimaat verbeteren; 4. Organisatiestructuur en samenwerkingsverbanden binnen en met de recreatiesector bevorderen; 5. Vergroting van de bekendheid van Zeewolde als toeristische bestemming. Deze vijf speerpunten, of ontwikkelstrategieën worden in de hierna volgende hoofdstukken uiteengezet en in beleids- en actiepunten doorvertaald.

Toekomstvisie Visie 2030 Coalitieprogramma

) > doelen => ambities => speerpunten => beleids- en ) actiepunten

14

Hoofdstuk 4

Totstandkoming van een hoogwaardig en gevarieerd dagrecreatief aanbod stimuleren (speerpunt 1)

4.1 Algemeen In de 'Toekomstvisie recreatie en toerisme' worden twee belangrijke constateringen gedaan. Ten eerste, in vergelijking met het verblijfsrecreatieve aanbod zijn er nog betrekkelijk weinig dagrecreatieve voorzieningen. Behalve de bossen, stranden en wateren - waar je heerlijk kunt wandelen, fietsen, varen en zwemmen - zijn er nog te weinig ‘gemaakte’ toeristische en recreatieve voorzieningen. Ten tweede, het dagrecreatieve aanbod is veelal in de openlucht gelegen. Daardoor is recreatie en toerisme in Zeewolde nogal weersafhankelijk en seizoensgebonden. Bij slecht weer blijven de toeristen weg of ze trekken erop uit naar omliggende dorpen, steden en attracties. Bestedingen worden elders gedaan, waardoor de economische spin-off ten dele wegloopt. Niet alleen voor de toerist maar ook voor de plaatselijke bevolking is een uitbreiding van het dagrecreatieve aanbod wenselijk. Op gebied van sport, cultuur en evenementen scoort Zeewolde zeker niet slecht maar wat extra vrijetijdsvoorzieningen erbij, vooral die met een hogere belevingswaarde, zou wel mogen. Vandaar ook 'Ont-spannend Zeewolde' als titel van deze nota.

In dit hoofdstuk worden verschillende vormen van dagrecreatie behandeld. Daarbij hebben wij ons hoofdzakelijk beperkt tot die vormen die door recreanten én toeristen kunnen worden beoefend. Verenigingssporten zoals voetbal en hockey zijn buiten beschouwing gelaten. Die komen in de integrale sportnota aan de orde. 4.2 Routegebonden recreatie Wandelen en fietsen Het Zeewolder natuurschoon is één van de belangrijkste 'attracties' van Zeewolde. De bossen, het open landschap en de lange oeverlijn langs de Veluwerandmeren nodigen uit om ontdekt en beleefd te worden. De fietsen wandelroutes bieden hiervoor de mogelijkheid. Dit routenetwerk kan uitgebreid en verbeterd worden. Met dwarsverbindingen kunnen routes aan elkaar verbonden worden, korter en langer gemaakt, waardoor meer keuzemogelijkheden ontstaan. Daarom is het ook zinvol aansluiting te zoeken op paden in naburige gemeenten. Daarnaast zouden meer basisvoorzieningen zoals picknickplaatsen, prullenbakken en uitzichtpunten een goede aanvulling zijn. De ligging aan de randmeren biedt kansen voor combinaties en arrangementen waardoor meer afwisseling en beleving ontstaat. De Eemlijn, een fietsboot die vanuit Amersfoort over de Eem naar Nijkerk en Huizen vaart en bij verschillende open afstappunten stopt, is hiervan een goed voorbeeld. Actie:

Met de gebiedspartners een plan opstellen voor vergroting en verbetering van het Zeewolder fietsen wandelpadennetwerk

15

Actie:

Specifiek uitvoeren: • verbreding van het fietspad en een separaat voetpad langs de Zeewolderdijk/Knardijk • aanleg resterende deel van het fietspad langs Dasselaarweg

In 1999 werd in Limburg 'knooppuntenbewegwijzering' geïntroduceerd. Dit fietsroutesysteem is inmiddels in veel andere delen van het land ingevoerd. Hiermee kunnen fietser, via bewegwijzerde routes, van knooppunt naar knooppunt fietsen. Op elk knooppunt staan richtingwijzers naar volgende knooppunten met elk een uniek nummer. Door de eenvoud en de vele variatiemogelijkheden is het systeem snel populair geworden. Het sluit aan bij het recreatieprofiel en zou daarom goed in Zeewolde geïntroduceerd kunnen worden. Actie:

Het fietsknooppuntensysteem in Zeewolde introduceren

Ruiter- en mensport Stichting Zeebodemtrail heeft in samenwerking met Staatsbosbeheer een uitgebreid netwerk van ruiter- en menpaden in het Horsterwold en Hulkesteinse bos aangelegd. De trail heeft een totale lengte van zo'n 80 kilometer en leidt langs bos, water en natuurgebieden. Vanwege de lengte en de aantrekkelijke omgeving heeft het nationale aantrekkingskracht en biedt het Zeewolde kansen om zich hiermee te positioneren en te profileren. Wat nog ontbreekt zijn ondersteunende faciliteiten, zoals ook geconstateerd bij de wandelen fietspaden. Een uitspanning om de route te onderbreken en een pension of andere accommodatievorm waar men ook met paard en wagen terecht kan. De aantrekkelijkheid en belevingswaarde van de trail kan worden vergroot zodat ruiters worden verleid tot meerdaagse (trek)tochten en herhalingsbezoek. Het onderhoud is een aandachtspunt. Actie:

De aanleg van ondersteunende voorzieningen en faciliteiten ten behoeve van de ruiter- en mensport in Zeewolde ondersteunen

Skaten en skeeleren In Zeewolde zijn al enkele skeelerroutes uitgezet. Dat mogen er best meer worden. Speciale paden zijn niet nodig, bestaande fietspaden voldoen in principe goed mits deze voldoende breed (min. 1,20 m.) en glad zijn. Bij uitbreiding of renovatie van de fietspaden kan hiermee rekening worden gehouden.

Actie:

Bij de aanleg van nieuwe wandelen fietspaden, medegebruik mogelijk maken voor skaters en skeeleraars

16 Belevingsroutes Een opvallende trend is de groeiende behoefte van recreanten aan prikkels, afwisseling en intensiever beleven. Gewoon wandelen of fietsen wordt dan al snel saai en eentonig gevonden. Voor Zeewolde kan dit een risico zijn vanwege de grote afstanden tussen de (recreatie)voorzieningen en de matige afwisseling in het landschap. Er zullen meer spannende, onverwachte en mogelijk interactieve elementen aan routenetwerken toegevoegd moeten worden. Nieuwe routes met doe-, spelen leerelementen voor kinderen, met klinkende namen als 'Piratenroute' en 'Zeewrakkenroute' zijn een manier om de belevingswaarde te vergroten. De belevingsroute ‘de 7-sprong’ bij de Zevenhorst van Staatsbosbeheer is een goed voorbeeld. Ook de bloemenvelden – waarvan er steeds meer komen in Zeewolde – geven wat extras aan een 'gewone' fietstocht. Daarnaast kan met technologische ontwikkelingen als de GPS of de I-pod traditionele recreatievormen in een innovatief jasje gehesen worden. De GPS is meer dan alleen een autonavigatiesysteem en kent verschillende toepassingsmogelijkheden. Op basis van GPS coördinaten kunnen wandelen fietsoutes worden uitgezet die via het internet of de VVV gedownload kunnen worden. Ook 'Geocaching', het schatgraven op basis van GPS coördinaten, is een toepassing. Daarnaast zijn met MP3-bestanden leuke dingen te doen. Bijvoorbeeld ingesproken informatie over bezienswaardigheden en bijzonderheden langs (fiets)routes. Die bestanden kunnen ook via het internet beschikbaar gesteld worden. Verder zijn er nog beeldtelefonie en mobiel internet, die onontdekte mogelijkheden bieden om de belevingswaarde van routenetwerken te vergroten en jongere doelgroepen aan te spreken. Elektronische informatie is gemakkelijk te verspreiden en snel te wijzigen waardoor veranderingen mogelijk zijn en op actuele ontwikkelingen kan worden ingespeeld. Actie:

In overleg met de gebiedspartners een actieplan opstellen om de belevingswaarde en attractiviteit van routenetwerken te verhogen en hieraan uitvoering geven

4.3 Pleisterplaatsen, knooppunten en attracties Pleisterplaatsen Mensen starten, eindigen of onderbereken hun wandeling, fiets- of vaartocht graag bij een pleisterplaats. Een locatie die gemakkelijk bereikbaar is, waar wat te doen, te zien, te eten of te drinken is. Een parkeerplaats met een plattegrond, een speeltuintje, theeschenkerij of standplaats voor ijs- en frietverkoop fungeert vaak al gemakkelijk als pleisterplaats. In Zeewolde is een tekort aan pleisterplaatsen langs veelgebruikte fietsen wandelroutes. Soms kan men nog wel terecht bij een horecagelegenheid op een camping of bungalowpark in de buurt maar de komst van meer zelfstandige pleisterplaatsen in het buitengebied zou een goede aanvulling daarop zijn. Actie:

In overleg met de gebiedspartners een ontwikkelingskaart opstellen voor nieuwe pleisterplaatsen

17 Recreatief knooppunt Hoewel door het Horsterwold en het Hulkesteinse bos tal van paden voor wandelaars, fietsers en ruiters lopen is er nergens een duidelijk concentratiepunt. Daardoor mist het uitstraling en aantrekkingskracht. Door op één of twee strategische locaties een recreatief knooppunt te laten ontstaan, een plaats waar verschillende routes elkaar kruisen en een diversiteit aan faciliteiten wordt geboden, ontstaat zo'n herkenbaar en beeldbepalende punt. De bundeling van voorzieningen versterkt elkaar, zorgt voor een synergie. Daardoor is zo'n punt uitstekend te gebruiken om bezoekersstromen te beïnvloeden, mogelijk in het openbaarvervoersnet te worden opgenomen en in promotionele uitingen te worden gebruikt. Het geeft het gebied een identiteit, een gezicht. Denkbare voorzieningen bij zo’n knooppunt zijn een natuurinformatie- of bezoekerscentrum, een speeltuin, doolhof of uitkijktoren. Maar ook huifkartochten, fluisterboot- en kanoverhuur, fietsen stepverhuur. Verder ijsverkoop, een theeschenkerij of andere vormen van (kleinschalige) horeca. Publiek-private samenwerking kan nodig zijn voor de ontwikkeling van zo'n knooppunt.

Actie:

Met de gebiedspartners de mogelijkheden voor een recreatief knooppunt in het Horsterwold onderzoeken en zo mogelijk de totstandkoming ervan stimuleren

Kleinere dagrecreatieve voorzieningen Met kleinere dagrecreatieve voorzieningen worden bedoeld voorzieningen - overdekt of in de openlucht - die op zich zelf staan en dus onafhankelijk zijn van routegebonden recreatie. Bijvoorbeelden zijn een kinderspelparadijs, bowlingbaan of outdoorcentrum, pitch & putt, sauna, museum of beeldentuin. Deze kleinere dagrecreatieve voorzieningen zorgen voor een verbreding van het recreatief aanbod, een ont-spannend Zeewolde voor toeristen en recreanten. Ze kunnen bijdragen aan seizoensverlenging en verminderde weersafhankelijkheid. Het is nodig dat er meer van dit soort dagrecreatieve voorzieningen in Zeewolde komen en dagen de private sector hiertoe uit.

Actie:

De ontwikkeling van kleinere dagrecreatieve voorzieningen ondersteunen en zo nodig stimuleren

Grotere publiekstrekkers Zeewolde wenst zich op toeristisch vlak te profileren als een bestemming waar rust, ruimte en natuur in ruime mate te vinden zijn. Daarbij past extensieve recreatie en een brede selectie van kleinschalige recreatievoorzieningen. Daarnaast is het wenselijk om, binnen de uitgangspunten van rust en ruimte, ook één of twee grotere publiekstrekkers te hebben. Die dragen bij aan een grotere naamsbekendheid, een sterker

18 imago en aantrekkelijke (totaal-)bestemming. Deze trekkers moeten wel passen in/bij het landschap, het dorpse karaker en de leefbaarheid in Zeewolde. Een dierenpark, (technologisch) museum of planetarium zijn voorbeelden van interessante publiekstrekkers voor Zeewolde. Actie:

De ontwikkeling van een grootschalige publiekstrekker actief ondersteunen en stimuleren

4.4 Waterrecreatie Het is niet verwonderlijk dat het water een bijzondere rol speelt in de gemeente Zeewolde. Niet alleen omdat Zeewolde is ontstaan op de bodem van de voormalige Zuiderzee, ook omdat het nog steeds in ruime mate voorhanden is en zeer bepalend is voor de recreatiemogelijkheden in Zeewolde. Vaarrecreatie buitendijks Het Wolderwijd is één van de grotere plassen in Nederland, ligt centraal en is goed bereikbaar over water én land. Het lijkt een heel geschikte locatie voor zeilwedstrijden en watersportevenementen van nationale allure. Met de uitvoering van het meerjarenproject 'Integraal Inrichtingsplan Veluwerandmeren' (IIVR) worden enkele belangrijke (vaar)belemmeringen weggenomen en nieuwe recreatievoorzieningen aangelegd. Met de verlegging van de vaargeul in het Wolderwijd kan een Olympische baan (zeilparcours) worden uitgezet terwijl door de verdiepingen in het Wolderwijd een groter bevaarbaar gebied voor diepstekende (kiel)boten ontstaat. Met de aanleg van het watersporteiland Spiekerzand en twee oeverstroken ten noorden van het dorp, ontstaat een aansprekende locatie waar tal van watersportgerelateerde activiteiten en evenementen kunnen worden georganiseerd. De gemeentelijke Aanloophaven verdient bijzondere aandacht door de strategische ligging tussen dorp en water. Met de juiste inrichting en faciliteiten heeft deze passantenhaven goede potenties om uit te groeien tot trekpleister. Niet alleen voor (watersport)passanten maar vooral ook voor de inwoners van Zeewolde. Voor de doorontwikkeling is in samenspraak met de bevolking een visie opgesteld, die dient als leidraad. Wij hebben het vertrouwen dat met een goed havenbeheer, een betere aankleding en een hoger voorzieningenniveau een omslagpunt wordt bereikt waardoor de haven geleidelijk aan steeds aantrekkelijker en gezelliger wordt. Door al deze ontwikkelingen op en aan het water zal het randmerengebied steeds meer veranderen van ‘doortrekgebied’ voor watertoeristen naar ‘verblijfsgebied’. De randmeren zijn meer dan een windluwe vaarroute van en naar Friesland. Maar Zeewolde zal wel met de bekende Zuiderzeestadjes moeten concurreren om de gunst van de watersportpassanten. Die varen voor een ligplaats al snel naar die cultuurhistorisch rijke plaatsjes. Op dat vlak wedijveren heeft weinig zin, en dat willen wij dat ook niet. Zeewolde kan met de eigen kernkwaliteiten bezoekers interesseren. Goede basisvoorzieningen en meer nadruk op de kindvriendelijke stranden, het uitgebreide wandelen fietspadennetwerk, de rust, de ruimte en de natuur. Gericht

19 promotie voeren. Wij geloven daarin want gasten zeggen vaak na hun eerste bezoek aan Zeewolde positief verrast te zijn en zeker nog eens terug te komen. Het spreekwoordelijk gezegde 'onbekend maak onbemind'. Actie

De ontwikkeling van watersport gerelateerde voorzieningen stimuleren en het randmerengebied en Zeewolde als watersportbestemming promoten

In 1993 is samen met de gemeente Harderwijk een intergemeentelijke structuurschets voor het Wolderwijd opgesteld met ontwikkelingskansen en mogelijkheden voor dit meer. Deze schets is gedateerd en willen wij in samenspraak met de omliggende buurgemeenten, watersportbedrijven en organisaties actualiseren. Om gezamenlijke doelen te bepalen, ontwikkelingen te initiëren of te ondersteunen en gezamenlijk promotie te voeren. Waterfront Harderwijk, Strand Horst en Kustzone Polderwijk zouden een 'Gouden Driehoek' kunnen vormen. Actie

De intergemeentelijke structuurschets op het Wolderwijd actualiseren en hieraan een uitvoeringsprogramma koppelen

Vaarrecreatie binnendijks Ook de binnendijkse vaarten en tochten zijn in potentie interessant voor motorboten en zeilboten met strijkbare mast. De Blauwe Diamant, ook door de Polderwijk, en de toekomstige sluis even boven het dorp maken deze interessanter en beter bereikbaar voor een grotere groep dan alleen inwoners van Zeewolde. De afstand tot het Markermeer is via de binnenwateren korter dan buitenom. De vaste bruggen en ondieptes beperken wel de doorgang voor de wat grotere boten maar deze beperking zorgt tegelijkertijd ook voor een zekere exclusiviteit. Om de aantrekkingskracht van de binnenwateren te vergroten zal ook hierlangs een en ander te zien, doen of te beleven moeten zijn. Het varen ansich is niet voldoende. Combinaties met recreatievoorzieningen ligt voor de hand. Een aanlegplaats bij het eerder genoemde recreatieknooppunt zou ook aantrekkelijk kunnen zijn. Op termijn zullen er wellicht enkele extra aanlegplaatsen in de vrije natuur bij moeten komen. Actie

Ontwikkeling van aanvullende voorzieningen voor de recreatietoervaart langs de vaarwegen stimuleren

Het Horsterwold is door de ongerepte en uitgestrekte natuur bij uitstek een gebied om per kano of fluisterboot te verkennen. Daarvoor is het wel nodig dat belemmeringen als duikers en ondiepten passeerbaar gemaakt worden en één of meer rondgangen gecreëerd worden. Dan kunnen ondernemers hierop in spelen door kanos, fluisterboten ed. aan te bieden. Samen met de gebiedspartners willen wij deze vaarbelemmeringen inventariseren en deze zo mogelijk wegnemen om extra rondgangen te krijgen. Actie

De mogelijkheden voor (kano)vaartochten door het Horsterwold inventariseren en vaarbelemmeringen zo mogelijk opheffen

20 Wind- en kitesurfen Windsurfen en vooral kitesurfen is populair op de randmeren. Vanwege de verschillende gebruikersgroepen op het Woldstrand, willen wij het windsurfen op het Woldstrand op één locatie geconcentreerd houden. Het toekomstige watersporteiland Spiekerzand biedt hiervoor mogelijkheden, eventueel inclusief stalling. Kitesurfen vinden wij vanaf het Woldstrand niet gepast, om ongelukken met andere badgasten te voorkomen. Het watersporteiland Spiekerzand is hiervoor een beter geschikte locatie. Waterskiën en snelvaren Een waterskibaan en snelvaargebied op het Wolderwijd en/of het Nuldernauw, ook voor jetski's, wordt door tal van recreatieondernemers en recreanten gemist. Wij zijn geen voorstander van de aanleg hiervan, mede vanwege de geluidsoverlast voor andere recreanten en omwonenden. Wij willen wel kijken of er een modus te vinden is, bijvoorbeeld door een gebied hiervoor aan te wijzen en/of tijdstippen te bepalen waarbinnen snelvaren wel is toegestaan Actie

De mogelijkheden onderzoeken om snelvaren/waterskiën mogelijk te maken in een beperkt gebied en/of tussen afgesproken tijdstippen

4.5 Oeverrecreatie De oeverlijn van Zeewolde, ruim 30 kilometer lang, is ook een natuurlijke ’attractie’ van Zeewolde. Er zijn tal van mogelijkheden voor oeverrecreatie aan het water zoals vissen, spelevaren, zwemmen, zonnebaden. Het Zeewolderstrand, grenzend aan het dorp, verdient een kwaliteitsslag. De ontwikkelingsvisie die in 2006 in samenspraak met de inwoners van Zeewolde is opgesteld vormt daarvoor het uitgangspunt. De behoefte aan douche- en toiletvoorzieningen, een strandpaviljoen en meer vermaak zijn zaken waar de private sector op in kan spelen. Het streven is om na de herinrichting ook de Blauwe Vlag voor het Woldstrand te behalen; het keurmerk voor een schoon en veilig strand. In IIVR verband wordt bovendien gewerkt aan de aanleg van twee extra stranden ter hoogte van Polderwijk. Actie

Het Woldstrand op basis van de ontwikkelvisie herinrichten en hiervoor ook de Blauwe Vlag behalen

4.6 Recreatie in het dorp Met de winkels, cafés, restaurants, evenementen, kermissen, weekmarkten en braderieën is de dorpskern het kloppend hart van Zeewolde. Voorheen vonden mensen het centrum nog wel wat ongezellig maar met de uitvoering van het Masterplan Centrum menen wij dat de inrichting en de sfeer beduidend beter zijn geworden. Door het uitgebreide winkelaanbod is ook even ´funshoppen en een terrasje pikken´ een stuk aantrekkelijker geworden. Naast het winkelaanbod maken ook de evenementen en activiteiten het dorp Zeewolde. Op dit gebied zijn verschillende organisaties en stichtingen actief, maar de onderlinge afstemming en samenwerking is niet optimaal. Hiervoor

21 zou een overlegplatform in het leven geroepen kunnen worden, die naast de afstemming van activiteiten en evenementen ook nieuwe introduceert en promoot. De verantwoordelijkheid voor oprichting van dit platform ligt bij de diverse organisaties, waar mogelijk willen wij ondersteuning bieden aan de totstandkoming ervan. Actie

De totstandkoming van een overkoepelend platform voor dorpsactiviteiten en evenementen ondersteunen

Behalve de recreatievoorzieningen en activiteiten in en rond de kern zijn er nog de voorzieningenclusters in de woonwijken. Veelal zijn dit de bekende speelplaatsen met wipkippen, zitbankjes of hondenuitlaatveldjes. In de Polderwijk zijn ook speelstraten, autovrije straten met speel- en ontmoetingsplaatsen. De meeste speelplaatsen echter zijn in de beginperiode van Zeewolde aangelegd toen vooral gezinnen met jonge kinderen zich in Zeewolde vestigden. Deze kinderen zijn inmiddels ouder geworden maar de voorzieningen zijn niet 'meegegroeid'. In nieuwe én bestaande woonwijken willen wij daarom meer aandacht besteden aan voorzieningen voor de oudere jeugd en senioren. Te denken valt aan trap- en basketbalveldjes, bankjes en tafels met ingemetselde schaakborden, leugenbankjes, jeu-deboules en wellicht zelfs vandalisme bestendige fitnessapparatuur ed. Actie

In en rond de woonwijken meer voorzieningen voor de oudere jeugd realiseren

4.7 Plattelandstoerisme Het plattelandstoerisme is in Zeewolde zeer beperkt ontwikkeld. Het Polderimago zal daar ten delen aan ten grondslag liggen. Wij verwachten echter wel dat met het volwassen worden van bos, dorp en een steeds interessanter dagrecreatief aanbod, ook het agrotoerisme langzaam aan tot ontwikkeling komt in Zeewolde. Een echt grote vlucht zal het plattelandstoerisme niet nemen. Door de uitgestrektheid van het (buiten)gebied ligt routegebonden recreatie niet voor de hand. Het aanbod zal daarom een meer plaatsgebonden karakter moeten hebben. Workshops bijvoorbeeld, een educatief centrum, boerengolf en andere poldersporten. Hier en daar ontstaan voorzichtig al wat van deze initiatieven. Voor de nacht is een boerderijkamer, trekkershut interessant. Of de laatste trend: het hooiberghuisje. Maar ook rondleidingen op en ‘meedraaien’ in het agrarisch bedrijf kunnen interessante initiatieven zijn, net zo goed als een voor het publiek opengestelde windmolen. Voor het vermarkten van het aanbod kan contact worden gezocht met de VVV of met de gevestigde recreatiebedrijven. Om het plattelandstoerisme in Zeewolde te bevorderen zijn in het bestemmingsplan Buitengebied al enkele mogelijkheden voor dagen verblijfsrecreatieve (neven-)activiteiten opgenomen. Met de aanleg van het Oostvaarderswold, de groen-blauwe verbinding tussen Oostvaarderplassen en de Veluwe, ontstaan extra kansen voor plattelandstoerisme en landschapsvernieuwing. Waar deze zich concreet voordoen zullen wij die trachten planologisch te verzilveren. Wij kijken uit naar nieuwe, innoverende initiatieven en zien onze rol vooral in de voorwaarde scheppende en ondersteunende sfeer.

Actie

Kansen benutten om in het Oostvaarderswold planologische ruimte te creëren voor recreatieve ontwikkelingen

22 4.8 Sport Voor de sportieve ontspanning zijn er in Zeewolde tal van mogelijkheden. Tennis, voetbal, zwemmen, paardrijden, jeu de boules. Hoewel deze sportvoorzieningen er in de eerste plaats voor de plaatselijke bevolking zijn, zijn er ook sportvormen en voorzieningen die heel geschikt zijn voor toeristisch gebruik. Het zwembad en het tenniscentrum bijvoorbeeld. Om twee redenen is het aantrekkelijk het toeristisch gebruik ervan te stimuleren. Ten eerste omdat het overdekte voorzieningen zijn en dus een uitwijkmogelijkheid bij slecht weer. Ten tweede omdat door het toerisme een hogere bezettinggraad mogelijk is, met name in de relatief rustige vakantieperiodes, waardoor het bedrijfsresultaat kan verbeteren. Andersom is het natuurlijk ook denkbaar dat voorzieningen die vooral voor toeristen zijn aangelegd ook door de sportverenigingen, scholen en dergelijke worden gebruikt. Zwemlessen in het subtropisch zwembad, sportiviteiten op een dagcamping, een middagje (midget)golfen of teambuilding bij een outdoor center. Actie

Met sportverenigingen en -organisaties het toeristisch gebruik van sportvoorzieningen stimuleren en visa versa

4.9 Wellness en zorgtoerisme Het bewustzijn voor lichamelijke fitheid en lichamelijke ontspanning groeit de laatste jaren sterk. Ze zijn te vatten onder het containerbegrip wellness en de tv-programma’s spelen handig in op deze trend. Vandaar de sterke opkomst van sportscholen, sauna's, schoonheidscentra, meditatieruimtes en meer. Door de toenemende vergrijzing zal ook de behoefte aan zorgtoerisme groeien. Zorgtoerisme gaat verder dan maatwerkreizen of een kortdurend verblijf om elders om medische redenen of het vermijden van wachtlijsten. Zorgtoerisme houdt ook verblijf in, voor korte of langere duur in complexen met zorgvoorzieningen en aangepaste recreatiemogelijkheden. In het buitenland ontstaan bungalowparken en seniorenwijken, met centrale voorzieningen als een zwembad, golfterrein, sauna, ontspannings- en massageruimte. Vele senioren van nu hebben op hun huis een flinke overwaarde gekregen en kunnen en willen zich dit veroorloven. Ook in Nederland ontstaan steeds meer woonzorgcomplexen in bijvoorbeeld landhuizen en andere vrijkomende complexen. In het recreatiegedrag is ook een duidelijke trendverandering zichtbaar. De senioren van nu zijn veel actiever dan voorheen, willen plezier en kwaliteit van leven. Ze schaffen zich een goede (elektrische) fiets of een camper aan en trekken erop uit. Eigenlijk worden ze als een aparte groep beschouwd en ‘medioren’ genoemd. De groepsreizen zijn compleet verzorgd en worden steeds luxer. Verder zijn de zorgboerderijen al jaren een bekend verschijnsel in Nederland. Accommodaties waar ook grotere groepen terecht kunnen, met aangepaste voorzieningen en waar een verscheidenheid aan vrijetijdsbestedingen mogelijk is. In Zeewolde is er de MMM-boerderij dat hierop lijkt.

23 Wij menen dat tegen de natuurlijke achtergrond en de rust en ruimte die in en rond Zeewolde te vinden is, er goede kansen zijn voor een verdere ontwikkeling van zorgtoerisme en wellness. Het initiatief om op deze trend in te spelen ligt bij de private sector. 4.10 Evenementen Flevoland staat bekend om de vele grote en kleine evenementen die er jaarlijks worden georganiseerd. Low Lands, World Jamboree, de Libelle Zomerweek. Ook in Zeewolde worden vele grote en kleine evenementen georganiseerd. Zeewolde bij de Pinken, Strandpop, de Z-tot-Z-tocht, Sailwolde en het havenconcert. Deze evenementen trekken vele inwoners uit het eigen dorp en de omgeving maar ook voor de toeristen die op omliggende campings en recreatieparken verblijven zijn evenementen belangrijk. Het is naast vermaak ook een manier om kennis te maken met de Zeewoldenaren. Wij vinden het belangrijk dat er een breed gevarieerd aanbod van evenementen tot stand komt met lokale en bovenlokale aantrekkingskracht. Dus voor recreant en toerist. Daarom wordt hiervoor een separaat evenementenbeleid opgesteld.

Actie

Opstellen van het evenementenbeleid

4.1 Kunst en cultuur In Flevoland is kunst rijkelijk aanwezig en dan vooral landschapskunst. Sommige genieten internationale bekendheid zoals het in Zeewolde gelegen 'Sea Level' van Richard Serra. Naast de kunstuitingen is er ook op architectonisch gebied het een en ander in en rond Zeewolde te vinden.

Hoewel bezoekers van ver komen om deze kunstuitingen te bezichtigen, en wij ook best trots zijn op het kunstbezit, is deze recreatievorm zo specifiek en van een gering belang voor toerisme dat wij hiervoor in deze nota geen nadere actiepunten hebben opgenomen.

24

Hoofdstuk 5

Uitbreiding en verbetering van het verblijfsrecreatief aanbod stimuleren (speerpunt 2)

5.1 Algemeen Zeewolde biedt van alle Flevolandse gemeenten de meeste overnachtingsplaatsen (bedden). Per jaar worden ruim één miljoen overnachtingen geregistreerd. Het aanbod varieert van eenvoudige pensions (bed & breakfast) tot luxe kampeerterreinen en van een bescheiden hotels tot complete bungalowparken met alle denkbare voorzieningen. Opvallend is dat de kampeer- en bungalowsector sterk vertegenwoordigd is in Zeewolde. Deze bieden vele faciliteiten op het eigen terrein en zijn daarom minder afhankelijk van het dagrecreatief aanbod in de omgeving. Dit is wellicht juist één van de redenen voor het ontstaan van deze grotere parken op het ‘nieuwe land’. Voor kleinschalige accommodaties was het dagrecreatief aanbod in de directe omgeving nog te beperkt ontwikkeld. Inmiddels is het dagrecreatieve aanbod gegroeid en zou een uitbreiding van andere, meer kleinschalige accommodatievormen mogelijk kunnen zijn. Dit ten behoeve van doelgroepverbreding, verminderde weersafhankelijkheid en een betere seizoensspreiding. Naast de toeristische markt biedt ook de zakelijke markt, door de groei in bedrijfsterreinen, ontwikkelingskansen. 5.2 Kampeerterreinen Reguliere kampeerterreinen In het kader van deregulering is per 1 januari 2008 is de Wet op de Openluchtrecreatie (WOR) afgeschaft. De kampeervergunning en -ontheffing bestaan niet meer en de APV en het bestemmingsplan zijn als gevolg hiervan de belangrijkste instrumenten geworden om het kamperen te regelen. Deze zijn in principe ook voldoende. Bij herzieningen van het bestemmingsplan Buitengebied is al geanticipeerd op de intrekking van de WOR. Qua mogelijkheden en beperkingen hebben wij de lijn uit de WOR aangehouden. In het bestemmingsplan zijn wel oppervlaktematen overgenomen uit de kampeerregels om excessen te voorkomen en de kans op permanente bewoning te verkleinen. Als gevolg van de intrekking zijn ondernemers vrijer geworden bij het bepalen van de terreininrichting. Er is bijvoorbeeld niet langer 'geregeld' hoeveel toeristische en/of seizoensplaatsen geboden mogen worden en wat de minimale vloeroppervlaktes daarvan moeten zijn. Dit zijn kwaliteitsvraagstukken waar de markt beter op kan anticiperen. Wat betreft de (brand-)veiligheid worden geen concessies gedaan. Met de vaststelling van de ‘Handreiking brandveiligheid kampeerterreinen', opgesteld door het NVBR, is in één document vervat welke brandveiligheidsvoorschriften gelden wat betreft de terreininrichting en het gebruik. Actie

Vaststellen Handreiking brandveiligheid kampeerterreinen van het NVBR als toetsingskader

Kampeerbedrijven moeten door de toenemende internationale concurrentie steeds sneller innoveren en zich steeds beter weten te onderscheiden. Ze moeten een steeds hogere basiskwaliteit bieden en voor specifieke doelgroepen kiezen, soms zelfs niche markets zoals campinggasten met honden. Zwembaden, restaurants, winkeltjes en een recreatieprogramma zijn steeds meer tot de basisuitrusting van campings gaan behoren. Sommige campings zijn nog een stap verder gegaan door privé sanitair te bieden waar mensen een sleuteltje voor krijgen. Op buitenlandse campings zijn kampeerplaatsen gezien met vaste onderkomens waarin een keukentje met koelkast staat.

25 Vanwege het bestaande ruime aanbod aan kampeerterreinen zijn wij terughoudend ten aanzien van de vestiging van nieuwe terreinen. Concurrentie is gezond maar teveel heeft een averechts effect. De sector staat al onder druk door ondermeer de goedkope vliegreizen waardoor een buitenlandse vakantie net zo betaalbaar is maar met meer zonzekerheid. Daarom prevaleert uitbreiding van bestaande terreinen ten behoeve van innovatie, kwaliteits- en rendementsverbetering boven de vestiging van nieuwe terreinen. Om de concurrentiekracht van bestaande bedrijven in Zeewolde te vergroten is het al in het bestemmingsplan mogelijk gemaakt dat campings met een vrijstelling buiten het seizoen (15 maart tot 31 oktober) beperkt open kunnen. Ook kan men het kampeermiddel 's winters - afgesloten en ongebruikt - op de kampeerplaats laten staan. Met andere woorden, er is geen noodzaak meer om voortenten af te breken en de caravans naar de winterstalling te brengen. Kleinschalige kampeerterreinen (minicampings) Met de intrekking van de WOR is wettelijk gezien het kamperen bij de boer verdwenen. Voor het behoud van een diversiteit aan kampeervormen willen wij het onderscheid tussen reguliere en kleinschalige kampeerterreinen blijven hanteren. In het bestemmingsplan Buitengebied is geregeld dat bij agrarische bedrijven in principe met ontheffing kleinschalige kampeerterreinen mogelijk zijn met maximaal 20 toeristische kampeermiddelen. Ten tijde van de WOR was dit nog 15 kampeermiddelen. Deze verhoging is ter vergroting van de economische basis voor (kwaliteits)investeringen. Reguliere kampeerterreinen en minicampings zijn wat ons betreft complementair maar wel verschillend. Het seizoen voor kleinschalige kamperen blijft beperkt tot de periode van 15 maart tot en met 31 oktober. Daarbuiten zullen, ondermeer vanuit landschappelijk oogpunt, alle kampeermiddelen van het terrein moeten zijn verwijderd. Stacaravans zijn niet toegestaan. Paalkamperen en nachtvissen Paalkamperen is een kampeervorm - geïntroduceerd door Staatsbosbeheer - waarbij maximaal 3 tentjes binnen een straal van 50 meter rondom een paal geplaatst mogen worden. Naast een kraantje en soms enig sanitair zijn er geen voorzieningen. Het paalkampeerterrein ligt vaak in een bosgebied. Het kamperen tijdens nachtvissen is een vorm waarbij het kamperen geheel in het teken staat van het vissen. De mogelijkheden voor beide kampeervormen zijn in Zeewolde nog beperkt aanwezig. Wij zullen ons inzetten om voor meer, maar wel onder bepaalde voorwaarden. Dit ter voorkoming van wildgroei en overlast.

Actie

Het paalkamperen en kamperen tijdens nachtvissen in Zeewolde mogelijk maken

26 Camperplaatsen De populariteit van de kampeerauto groeit en met name onder de senioren/medioren. Vaak verkiest met ‘wildkamperen’ op aangewezen plaatsen, zogenaamde 'Gereguleerde Overnachtingsplaatsen' (GOP). Dit zijn vaak niet meer dan parkeerplaatsen waar het kampeerverbod (APV)niet geldt. Wij kiezen ervoor niet in te spelen op deze behoefte aan vrije kampeerplaatsen buiten campings. Ten eerste omdat het aan de kampeerbedrijven is om hierop in te spelen, ten tweede omdat het een verzwaring van de gemeentelijke toezichthoudende taken zou inhouden. Voor de overnachting zijn kampeerautobezitters dus aangewezen op de reguliere of kleinschalige kampeerterreinen. Actie

Niet inspelen op de behoefte aan camperplaatsen (GOP's) buiten de reguliere of kleinschalige kampeerterreinen

Trekkershutten/blokhutten Een trekkershut of blokhut is vergelijkbaar met een wat groter tuinhuisje. Daarbinnen een sobere inrichting met eenvoudige kook- en slaapfaciliteiten. Met een blokhut of trekkershut wordt hetzelfde bedoeld, zij het dat trekkershutten een merknaam zijn en aangeboden worden door Stichting Trekkershutten Nederland. Trekkerhutten zijn met name bedoeld voor 'trekkers' te fiets, te paard of te voet. Mensen die zonder een tent (meerdaagse) tochten willen maken. Het voorziet in de behoefte om lichtgewicht te reizen en eenvoudig comfort. Omdat wandelen en fietsen belangrijke recreatievormen zijn in Zeewolde zijn, zien wij het aanbod graag uitgebreid. Maar ook omdat ze bijdragen aan meerdaags verblijf, seizoensverlenging en verminderde weersafhankelijkheid. In het bestemmingsplan is geregeld dat er maximaal 5 op een minicamping kunnen komen en 20 op reguliere kampeerterreinen. Andere kampeervormen In het streven van bedrijven om zich te blijven onderscheiden worden steeds nieuwe en verrassende kampeervormen bedacht. Voorbeelden zijn huifkartenten, kampeervlotten, boomhutten, kampeerbungalows, hooiberghuisjes. Hoewel deze door het ongewone soms wat planologische of bouwkundige vraagtekens opleveren, staan wij in principe open voor deze vernieuwende ontwikkelingen. Het toeristisch verblijf moet wel voorop staan.

27 5.3 Recreatiebungalows

Wat betreft recreatiebungalows wordt onderscheid gemaakt in twee categorieën; bungalows die voor kortdurend toeristisch verblijf (verhuur) bedoeld zijn en bungalows voor langdurig verblijf (koop), zoals een tweede woning. Beiden soorten zijn te vinden in Zeewolde. Door veranderende trends heeft men blijkbaar meer behoefte aan comfort, luxe en privacy en is men daarvoor ook bereid te betalen. De belangstelling voor grotere vakantiewoningen groeit, zowel in de verhuur als in de koopsector. Het spanningsveld is dat deze grotere vakantiewoningen tegelijkertijd ook uitnodigen tot permanente bewoning. Dat is ongewenst en dat willen we voorkomen. Het gaat erom dat een goede balans wordt gevonden tussen ondernemersruimte en het voorkomen van ongewenste ontwikkelingen. Verhuurplicht en andere maatwerkafspraken kunnen oplossingen bieden. Zie verder § 5.7. Opvallend is dat er relatief veel recreatiebungalows in Zeewolde zijn gebouwd op grotere recreatieparken. Zelfstandige vakantiehuisjes of groepsaccommodaties buiten deze bungalowparken zijn er, in tegenstelling tot het oude land, nauwelijks. Daar treft men nog wel eens logies bij vrijkomende agrarische bebouwing, veenwerkershuisjes, boswachtershuisjes en dergelijke. De jonge leeftijd van de polder, de grootschalige inrichting en bescheiden aanwezigheid van cultuur, historie en vermaak zullen hier mede de oorzaak van zijn geweest. Nu er meer landschappelijke diversiteit is en meer recreatievoorzieningen zijn, hebben wij de verwachting dat er ook meer kleinere, zelfstandige logiesvormen zullen ontstaan. Het zou een goede aanvulling kunnen zijn op het verblijfsrecreatief assortiment. 5.4 Hotel en congresfaciliteiten Zeewolde kent op dit moment twee hotels; één in het centrum, de ander bij Harderhaven. In vergelijking met omliggende regio’s is dit een laag aantal. Voor verminderde weersafhankelijkheid, seizoenverlenging en doelgroepverbreding is de komst van één of twee extra hotels wenselijk. Kansen liggen ons inziens in de combinatie van de toeristische en zakelijke markt. Ook de combinatie met wellness en zorgtoerisme is een interessante optie. Door de marktwerking worden nieuwe hotelformules neergezet zoals zorghotels, exented stay (langdurig verblijf), congreshotels, lifestyle- en designhotels. Binnen twee á drie jaar verwachten wij een uitbreiding van het hotelaanbod in Zeewolde. In voorwaarde scheppende sfeer zullen wij initiatieven aanmoedigen. Mochten die uitblijven dan zullen wij voor een actievere benadering kiezen. 5.5 Bed & breakfast, pensions en boerderijkamers Bed & breakfast, boerderijkamers en pensions komen in de basis op hetzelfde neer, zij het dat boerderijkamers in het agrarische gebied te vinden zijn. Ook deze accommodatievormen worden beperkt aangeboden in Zeewolde. Een uitbreiding ervan is wenselijk, opnieuw omdat deze bijdragen aan seizoensverlening. Maar ook omdat ze doelgroepen aanspreken die Zeewolde graag bezoeken en ook graag ontvangt: de mensen die voor rust en natuurbeleving komen en daarvoor willen wandelen en fietsen. In het bestemmingsplan Buitengebied zijn de randvoorwaarden genoemd voor de oprichting van boerderijkamers als agrarische nevenactiviteit. Actie

De vestiging van meer bed and breakfast, pensions ed. stimuleren en ondersteunen

28 5.6 Groepsaccommodaties Zeewolde kent maar één groepsaccommodatie, die bij Scouting Harderhaven. Dus primair voor de scouts, maar ook door andere groepen te huren. Op het oude land zijn er meer groepsaccommodaties te vinden en de reden hangt opnieuw - samen met kleinschaliger verkaveling en teruglopende inkomsten in de agrarische sector. In de zoektocht naar neveninkomsten hebben ondernemers vrijkomende stallen omgebouwd tot groepsaccommodatie. Dit zien wij in Zeewolde niet snel gebeuren. Niettemin er is een groeiende behoefte aan speciale groepsaccommodaties voor jongeren ed. mogelijk ook in combinatie met tijdelijke huisvesting voor buitenlandse werknemers. Plannen voor nieuwe groepsaccommodaties zien wij vanuit een positieve grondhouding tegemoet. 5.7 Permanente bewoning Permanente bewoning van recreatiewoningen is om verschillende redenen ongewenst in Zeewolde. Het is wettelijk niet toegestaan, het tast het recreatieve karakter van verblijfaccommodaties aan, hierdoor komen minder toeristische bedden (verhuur) beschikbaar en handhaving is een tijdrovende en kostbare aangelegenheid. Omdat wij permanente bewoning liever voorkomen dan genezen, zijn in het bestemmingplan beperkende voorwaarden opgenomen t.a.v. de maximale inhoudsmaat, goot- en nokhoogtes ed. Daarnaast geldt bij nieuwbouw een verhuurplicht voor recreatiewoningen. Wij realiseren ons dat met deze beperkende voorwaarden de kans op permanente bewoning nooit 100% kan worden uitgesloten en dat tegelijkertijd beperkende voorwaarden belemmerend kunnen werken voor recreatiebedrijven om in te spelen op veranderende vraagtrends. Afhankelijk van elke situatie zal daarom ook een stuk maatwerk nodig zijn, waarbij nadere afspraken worden gemaakt die in een (privaatrechtelijke) overeenkomst worden vastgelegd. Binnenkort wordt de notitie permanente bewoning geëvalueerd. Doel hiervan is om te beoordelen of de maatregelen effectief zijn, in hoeverre ze belemmerend werken om op vraagveranderingen in te spelen, of aanpassing nodig is en welke alternatieve maatregelen dan voorhanden zijn om permanente bewoning te voorkomen. Actie

De maatregelen ter voorkoming van permanente bewoning van recreatieonderkomens evalueren en zo nodig naar (gelijkwaardige) alternatieve maatregelen zoeken.

29

Hoofdstuk 6

Het ondernemers- en vestigingsklimaat verbeteren (Speerpunt 3)

6.1 Algemeen Bij de ontwikkeling van het toeristisch-recreatief product is de gemeente Zeewolde voornamelijk ondersteunend en kaderstellend en ligt het initiatief vooral bij de toeristische bedrijven. Deze leveren de producten en diensten aan toerist en recreant. Het toeristisch bedrijfsleven signaleert daarom ook als eerste veranderingen in consumentenbehoeften. Daar zullen zij hun aanbod op willen - of eigenlijk moeten - afstemmen. Liefst in een zo kort mogelijke tijd want de levenscyclus van vrijetijdsproducten lijkt door technologische ontwikkelingen en een steeds veeleisender wordende consument steeds korter te worden. De concurrentie met andere bedrijven, in binnen- en buitenland, wordt steeds sterker. Voor ontwikkelingen en vernieuwingen van recreatievoorzieningen zijn wel de juiste condities nodig. Wij zien daarin ook onze eigen rol. Niet alleen als controlerende instantie maar ook als actieve, stimulerende en voorwaarden scheppende organisatie, die meedenkt in kansen en mogelijkheden. Wij doen dit, naast het bepalen van de beleidskaders, op verschillende manieren. 6.2 Toeristisch coördinator Al eerder is gezegd dat recreatie en toerisme raakvlakken heeft met veel andere beleidsterreinen zoals Natuur en milieu, Waterhuishouding, Verkeer en Vervoer, Sport, Welzijn, Jongerenbeleid, Groenvoorzieningen, Belastingen. De toeristisch coördinator (beleidsmedewerker toerisme) draagt zorg voor de doorvertaling van het toeristisch-recreatief beleid en belang naar die andere beleidsontwikkelingen en projecten en visa versa. Dus consistent beleid. Maar de coördinator is niet alleen intern gericht. Door zijn kennis van landelijke trends, plaatselijke ontwikkelingen, bekendheid met recreatiebedrijven, subsidiebronnen en netwerk is deze coördinator ook een belangrijke vraagbaak. Met andere woorden een bedrijfscontactfunctionaris voor het toeristische bedrijfsleven. Om nieuwe toeristische ontwikkelingen en bedrijfsvestigingen actief te stimuleren kan ook zijn aanjaagfunctie verder vorm en inhoud gegeven worden. Actie

De aanjaagfunctie van de toeristisch coördinator verder vorm en inhoud geven en dit uitdragen

6.3 Gemeentelijke organisatie Toeristische bedrijven bieden samengestelde producten. Een kampeerterrein is vaak meer dan een kampeerveldje. Daarbij horen bijvoorbeeld ook een zwembad, speeltuin, bar, restaurant, groepsaccommodatie e.d. Er zijn daarom verschillende vergunningen nodig om zo’n bedrijf op te richten, uit te breiden en in stand te houden. Ondernemers kloppen daarvoor aan bij verschillende instanties aan en soms zelfs bij verschillende afdelingen binnen één instantie. Zo ook in onze gemeente. Om uitbreiding en innovatie in de sector te vergemakkelijken willen wij onderzoeken of en op welke wijze wij de sector nog beter van dienst kunnen zijn. Bijvoorbeeld in de sfeer van vergunningprocedures, een één-loket werkwijze te hanteren of anderszins. Hierover treden wij in contact met onder meer de Zeewolder recreatie- en horecasector. Actie

Onderzoeken of en hoe de gemeentelijke dienstverlening richting startende en gevestigde (recreatie)bedrijven kan worden verbeterd

30 6.4 Acquisitie In § 6.1 hebben wij aangegeven dat het vooral een verantwoordelijkheid van de private sector is om toeristische en recreatieve voorzieningen te realiseren en aan te bieden. Dat wil niet zeggen dat de gemeente passief moet wachten op nieuwe initiatieven. Soms is een actieve gemeentelijke benadering van de markt, dus acquisitie, nodig. Om een bepaalde locatie sneller tot ontwikkeling te laten komen, of om te sturen op de totstandkoming van een bepaald soort voorziening. Voor acquisitie kan een acquisiteur of een makelaar worden ingeschakeld. Actie

Acquisitie inzetten wanneer een snellere of doelgerichte ontwikkeling van het recreatieve aanbod wenselijk is

6.5 Actieve grondpolitiek voeren Op het oude land komt het geregeld voor dat kleine agrarische bedrijven ermee op houden en dat de gronden worden verkocht. Soms krijgen die gronden en opstallen, die vaak kleinschalig verkaveld zijn, een andere functie of bestemming. In Flevoland zien wij dat niet zo snel gebeuren. Agrarische gronden die vrijkomen worden veelal door naburige agrariërs overgenomen ten behoeve van schaalvergroting en efficiencyverbetering. Of er komt een nieuw agrarisch bedrijf voor in de plaats. Alternatief gebruik van gronden in agrarisch gebieden is daarom niet wenselijk. En al zou dit geen probleem zijn, deze agrarische percelen zijn vaak dermate groot dat ze gewoon te kostbaar zijn voor (kleine) initiatiefnemers om die over te nemen. De randen van het Horsterwold, Hulkesteinse bos en Harderwold zijn de belangrijkste recreatiezones van Zeewolde. De belangstelling voor vestiging van een nieuw recreatiebedrijf daar, of uitbreiding van bestaande, is in deze zones groot. Staatsbosbeheer en Natuurmonumenten zijn veelal de grondeigenaren en, hoewel er bereidheid kan zijn tot medewerking, de ondergrond wordt in principe niet verkocht maar uitsluitend verpacht. Vaak gelden beperkende voorwaarden en, vanwege de natuurwetgeving, ook de verplichting tot boscompensatie. Daarnaast liggen de gronden vaak in beschermde natuurgebieden (EHS/Natura 2000) waardoor natuuronderzoek nodig is en langdurige planologische procedures. De moeite en de risico’s voor met name de vestiging van kleinere bedrijven zijn daardoor vaak te groot, waardoor vele initiatieven al in een vroeg stadium stranden. Om vestiging van kleinere toeristische- en recreatieve ontwikkelingen te stimuleren zou voor een actieve grondpolitiek gekozen kunnen worden. Door als gemeente op strategische locaties grondposities in te nemen wanneer deze beschikbaar komen - en die beschikbaar te stellen als (bos)compensatiegebied, ruilgebied of vestigingsgebied, kunnen openingen worden gecreëerd voor nieuwe recreatieontwikkelingen of uitbreiding van bestaande. Wij willen de mogelijkheden voor een actieve grondpolitiek nader onderzoeken. Actie

De mogelijkheden onderzoeken om actieve grondpolitiek te voeren ten behoeve van recreatieontwikkelingen.

6.6 Subsidies voor toeristische en recreatieve ontwikkelingen Subsidies zijn kunnen een steun in de rug zijn om recreatieve ontwikkelingen te stimuleren. In de Algemene Subsidieverordening Zeewolde staan de randvoorwaarden om daarvoor in aanmerking te komen. Subsidies zijn ondermeer beschikbaar ter stimulering en ondersteuning van samenwerkingsverbanden (arrangementen), promotie in algemene zin, educatieve programma’s, nieuwe wandel- of fietsroutes en dergelijke.

31 Het jaarlijkse budget voor ‘Bevordering van recreatie en toerisme’ bedraagt zo'n €100.000. Hiervan wordt circa € 65.000 aangewend als subsidie aan de VVV Zeewolde. Het overige is beschikbaar voor andere subsidieverzoeken en de uitvoering van het actiepuntenprogramma (hoofdstuk 9). De subsidiemogelijkheden willen wij breder in Zeewolde onder de aandacht brengen om nieuwe initiatieven op recreatief en toeristisch gebied van de grond te helpen. Actie:

Ter bevordering van toerisme en recreatie plaatselijk meer bekendheid geven aan gemeentelijke subsidiemogelijkheden

6.7 Toeristenbelasting De gemeente Zeewolde geeft veel geld uit aan de aanleg en instandhouding van openbare voorzieningen zoals stranden, wegen en paden en groenvoorzieningen. Een deel hiervan wordt ook door toeristen gebruikt. Het is dan ook terecht dat die voor een deel daaraan meebetalen, in de vorm van toeristenbelasting. De overkoepelende belangenorganisaties zijn over het algemeen geen voorstander van toeristenbelasting. Toch menen wij dat het rechtvaardig is deze wel te heffen. Enerzijds werkt toeristenbelasting maar bescheiden door in de kostprijs. Wij geloven niet dat dit voor toeristen een bepalende factor is bij de keuze van de (vakantie)bestemming. Anderzijds, de aantrekkelijkheid van de bestemming en een goede (basis-) infrastructuur zijn weer wel bepalend. Juist daarin investeert de gemeente. Met andere woorden, de toeristenbelasting is weliswaar een algemeen dekkingsmiddel, maar vanuit de algemene middelen wordt toch weer een behoorlijk deel uitgeven aan aanleg en onderhoud van de recreatieve en toeristische infrastructuur.

32

Hoofdstuk 7

Organisatiestructuur en samenwerkingsverbanden bevorderen (Speerpunt 4)

7.1 Algemeen Door de dynamiek in de toeristisch en recreatieve sector, zowel wat betreft de vraag als de aanbodzijde, is het belangrijk dat beleid steeds op actualiteit wordt getoetst en eventueel wordt bijgesteld. Dat geldt bijvoorbeeld ook voor bestemmingsplannen, deze kunnen niet statisch blijven. Verandering is een continu proces. Eerder is al gesteld dat recreatiebedrijven vaak als eerste deze vraagveranderingen opmerken. Daarom is regelmatig afstemmingsoverleg tussen gemeenten en bedrijfsleven zinvol. Dat kan aanleiding zijn om beleid op onderdelen aan te willen/moeten passen. Naast frequent overleg tussen gemeenten en bedrijfsleven is ook overleg tussen bedrijven onderling en tussen overheidsinstanties onderling zinvol. Toeristen en recreanten laten zich immers niet leiden door gemeentegrenzen, ze komen voor een toeristische regio. Door regionaal overleg en samenwerking kunnen ontwikkelingen gemakkelijker en sneller tot stand komen. Bij gebiedspromotie helpt het bijvoorbeeld als alle partijen ongeveer dezelfde boodschap uitzenden. Die versterken elkaar dan. In Flevoland bestaan al verschillende platforms en er wordt al veel overleg gevoerd. Hier en daar zien wij kansen voor verbetering. Wij willen niet pleiten voor meer overleg maar voor beter overleg. 7.2 Overleg en samenwerking tussen recreatiebedrijven onderling Één enkel recreatiebedrijf vormt maar onderdeel van een keten aan voorzieningen waar de recreant of toerist gebruik van maakt. Vanuit deze ketenbenadering is sectoraal overleg interessant. Om kennis en ervaringen uit te wisselen of om samen te werken op gebied van productontwikkeling en promotie. Door diensten en producten te combineren kunnen heel aantrekkelijke arrangementen ontstaan. Andere redenen voor overleg en samenwerking tussen recreatiebedrijven zijn om schaalvoordelen te behalen, bijvoorbeeld op gebied van inkoop. Maar ook om in externe overlegverbanden met één gezamenlijke stem te spreken, wat krachtiger overkomt. Door netwerkdagen te organiseren, bedrijfscontactdagen, subsidieverlening of de ondersteuning van (tijdelijke) projectorganisaties willen wij een bijdrage leveren aan een grotere cohesie in de sector. Actie

Bijdragen aan versterking van overleg en samenwerking binnen de (recreatie)sector

7.3 Overleg en samenwerking tussen recreatie- en andere sectoren Naast samenwerking tussen recreatiebedrijven onderling is ook de samenwerking met bedrijven in andere sectoren belangrijk. Want toeristen geven ook geld uit aan de horeca, middenstand, dienstverleners ed. Daarvan is niet iedereen zich even goed bewust. Er liggen tal van kansen voor samenwerking tussen verschillende sectoren. Want waarom zou een agrariër niet kunnen samenwerken met een campingeigenaar bij de verkoop van streekeigen producten, of een rijwielhandelaar met de jachthaveneigenaar bij de verhuur van fietsen? Misschien ook een bakker met de boswachter bij een vroege ochtendwandeling met picknick? Of een lokaal vervoerbedrijf dat

33 met bungalowparken het centraal vervoer van de gasten naar een attractiepark in de omgeving regelt? De meest onverwachte combinaties kunnen tot heel verrassende producten leiden. Tot nieuwe product-marktcombinaties. Actie

Stimuleren van overleg en samenwerking tussen bedrijven uit de recreatiesector en andere sectoren

7.4 Overleg en samenwerking tussen gemeente en recreatiebedrijven Als het toeristisch-recreatief product zich maar beperkt ontwikkelt en onvoldoende inspeelt op vraagveranderingen - terwijl dat elders wel gebeurt dan is er iets aan de hand. Voor evaluatie en aanscherping van beleid is regelmatige toetsing van bestaand beleid aan de praktijk belangrijk en daarom is overleg tussen gemeente en bedrijfsleven wenselijk. Naast individueel overleg, vaak op initiatief van de recreatieondernemer, is er ook twee maal per jaar overleg met de toeristische sector van Zeewolde. Dit overleg wordt samen met de Stichting Toerisme En Recreatie Zeewolde (STER Zeewolde) georganiseerd. Hierin komen algemene (beleids-) ontwikkelingen aan de orde, projecten, subsidies en wettelijke veranderingen. Ook veiligheid is een vast agendapunt. Het overleg heeft een informatie- en netwerkfunctie. Bij toerbeurt zijn de gemeente Zeewolde en STER Zeewolde avondvoorzitter en het overleg vindt telkens bij een ander recreatiebedrijf plaats. Het draagt bij aan de samenwerking tussen en met de ondernemers. Wij zien graag dit overleg de komende jaren op eenzelfde manier wordt gecontinueerd. Actie

Het recreatieoverleg samen met STER Zeewolde blijven organiseren en voorzitten

STER Zeewolde is ontstaan na het faillissement van het Flevolands Bureau voor Toerisme. Omdat de toenmalige VVV Zeewolde daardoor haar deuren moest sluiten, is plaatselijk het initiatief genomen om een 'eigen' VVV op te richten. Het bestuursorgaan is STER Zeewolde en bestaat uit een vertegenwoordiging van de recreatiesector. Deze stichting heeft niet alleen als doel de VVV te besturen maar ook om bij te dragen aan de ontwikkeling en verbetering van het toeristisch en recreatief product Zeewolde. Door de STER zijn producten ontstaan als de Erop uit gids en de Recreatiekaart. Veelal in samenwerking met de private partijen, Natuurbeschermingsorganisaties en de gemeente (PPS). Door de komst van STER Zeewolde bemerken wij dat recreatiebedrijven elkaar sneller opzoeken en dat de organisatiestructuur binnen de sector hechter wordt. STER Zeewolde komt steeds meer op de voorgrond als spreekbuis en belangenbehartiger van de recreatiesector in Zeewolde. Een gunstige ontwikkeling wat ons betreft, ook omdat het daardoor kan functioneren als onze vaste gesprekspartner en sparringpartner bij beleidsontwikkelingen en de uitvoering van het actiepunten programma. Omdat toerisme belangrijk is voor de middenstand en visa versa, hopen wij dat de STER ook steeds meer omarmd wordt door Zeewolder winkeliers- en ondernemersvereniging. Actie

STER beschouwen als belangenvertegenwoordiger van de Zeewolder recreatiesector en betrekken bij (beleids-) ontwikkelingen en de uitvoering van het toeristisch-recreatief actiepuntenprogramma

34 7.5 Gemeente met provincies en buurgemeenten Voor afstemming tussen provincies en gemeenten dient het portefeuillehoudersoverleg Recreatie en Toerisme dat halfjaarlijks door de provincie Flevoland wordt georganiseerd. Op ad-hoc basis is er provinciebreed ambtelijk overleg. Dat mag wat ons betreft vaker plaatsvinden want, hoewel elke gemeente zelfstandig het toeristisch beleid bepaald, een mate van onderlinge samenhang en afstemming is wel wenselijk. Toeristen kijken verder dan de gemeentegrenzen. Intergemeentelijk overleg stimuleert dat relevante trends en ontwikkelingen ter sprake worden gebracht en dat het beleid tegen elkaar wordt gespiegeld, geëvalueerd en zonodig bijgesteld. Enige uniformiteit in beleid draagt ook bij aan gelijke concurrentieposities tussen vergelijkbare bedrijven in verschillende gemeenten. Ook gemeenteoverstijgende gebiedsontwikkelingen komen met een gezamenlijke aanpak beter tot stand. Voorbeelden zijn de aanleg of verbetering van het fietspadennetwerk, de introductie van het fietsknooppuntensysteem en uniforme routebewegwijzering. Actie:

Voor toeristisch beleid, gebiedsontwikkeling en -promotie frequenter contact onderhouden met buurgemeentes en provincies

7.6 Overleg met overkoepelende belangenorganisaties Vaak zijn de individuele bedrijven al aangesloten bij landelijke opererende belangenorganisaties als Recron, Hiswa, Koninklijke Horeca Nederland, Vekabo, SVR, Vebon. Het is belangrijk dat tussen die organisaties en de gemeente ook een goede verstandhouding is. Elkaar regelmatig op de hoogte houden en korte lijnen helpt om misverstanden snel uit de wereld te helpen. Beleidskwesties of andere aandachtspunten kunnen met elkaar vanuit verschillende oogpunten en abstractieniveaus bekeken worden. Conflictsituaties kunnen ‘los gemaakt’ worden van specifieke bedrijven. Wij streven naar een goede verstandhouding met de overkoepelende belangenorganisaties en nodigen deze daarom ook consequent uit voor het recreatieoverleg.

35

Hoofdstuk 8

Zeewolde als toeristische bestemming promoten (speerpunt 5)

8.1 Algemeen Naast goede toeristisch-recreatieve voorzieningen is de bekendheid daarvan bij de doelgroepen minstens zo belangrijk. Voor Zeewolde is op dit punt nog het een en ander te bereiken. De meeste Nederlanders hebben al wel eens gehoord van Zeewolde, maar velen weten niet goed waar het ligt of kunnen zich er maar moeilijk iets bij voorstellen. Sommigen associëren het, nog steeds, met een kaal polderlandschap en weinig vermaak. Om deze reden is marketing en promotie van Zeewolde minstens zo belangrijk als productontwikkeling. 8.2 Marketing en promotie Marketing gaat verder dan promotie, het maken van reclame. Marketing houdt in dat de doelgroepen worden bepaald, dat wordt bepaald wat voor een toeristische bestemming Zeewolde wil zijn, hoe het zich positioneert ten opzichte van de omgeving. Belangrijk is welk imago het nu heeft en welke strategie moet worden gevolgd om te worden wat Zeewolde wil zijn. Deze stappen moeten in principe vooraf gaan aan promotie, het maken van reclame. In 2003 is het recreatieprofiel en de toekomstvisie vastgesteld. Deze vormen uitgangspunten bij het bepalen van de marketingstrategie. Zeewolde wil zich profileren als watersportdorp en als een gemeente waar ruimte, natuur en rust in ruime mate voorhanden zijn. De voornaamste doelgroepen zijn gezinnen met jonge kinderen, watersporters, wandelaars, fietsers, en natuurliefhebbers. Bij het maken van reclame kan geografisch onderscheid tussen doelgroepen worden gemaakt. Voor mensen uit de randstad zou het accent kunnen liggen op rust, ruimte, de bossen en het uitgestrekte landschap. Op korte afstand van de randstad ligt namelijk de Noordzeekust en daarmee concurreren heeft weinig zin. Voor mensen in 't Gooi, Eemland en de Veluwe zijn de Randmeren juist weer wel interessant en de ruimte en het groen weer minder. Op zomerse dagen is de weg ernaartoe druk. Dan kan Zeewolde een aantrekkelijk alternatief zijn voor een dagje strand. Voor de watersporters zijn de Veluwerandmeren en het Wolderwijd interessant. Wij denken aan Midden-Nelderland als belangrijkste doelen herkomstgebied. In de beeldvorming willen wij ervoor waken te algemene termen te gebruiken. Watersportmogelijkheden, ruimte, natuur en rust zijn termen die geen specifiek beeld oproepen. Het zijn kwaliteiten die op veel andere plaatsen in Nederland en Flevoland te vinden zijn. Wij willen zoeken naar onderscheidende kwaliteiten, 'unique selling points' waarmee wij Zeewolde kunnen positioneren en profileren ten opzicht van de rest van Flevoland en het randmerengebied. Voorbeelden zijn de lange, fijne zandstranden, waarvan sommige afgelegen en rustig, de kindvriendelijke oevers, het uitstekende fietsen wandelpadennetwerk, de struinnatuur in de Stille Kern, de gunstige ligging van de passantenhaven tot de dorpskern en het zeilgebied Wolderwijd, de goede bereikbaarheid over de weg en de centrale ligging van Zeewolde. In Zeewolde ligt tenslotte het middelpunt van Nederland. Ook de campings in Zeewolde bieden ons inziens kansen om Zeewolde te positioneren en te profileren als dé uitvalsbasis voor een weekje "Flevoland attractieland".

36

De positionering van Zeewolde ten opzichte van de omgeving behoeft wat ons betreft een verdere uitwerking, om promotionele boodschappen op elkaar af te stemmen, elkaar te laten versterken en een helder en consistent beeld te scheppen van Zeewolde als toeristische- en recreatieve bestemming. Actie

In overleg met de recreatiesector en Toerisme Flevoland marketing en promotie van Zeewolde verder uitwerken uitvoeren

8.3 Product-markt combinaties In deze nota is veel gesproken over uitbreiding en verbetering van het toeristisch-recreatieve aanbod. Maar ook met het bestaande aanbod kunnen grotere bezoekersaantallen worden gerealiseerd. Door bijvoorbeeld nieuwe markten aan te boren of door de bestaande markt intensiever te bewerken. Arrangementen kunnen worden samengesteld met bestaande producten, of vroeg-boek-kortingen en jaarkaarten worden geïntroduceerd. Ook kan geprobeerd worden om mensen voor een herhalingsbezoek of een langer verblijf te interesseren. Dat gaat vaak gemakkelijker dan het vinden van nieuwe bezoekers.

Bestaande markt Nieuwe markt

Bestaand product Marktpenetratie Marktontwikkeling

Nieuw product Productontwikkeling Diversificatie

Bovenstaande tabel laat de vier product-markt combinaties zien. Bij het aanboren van nieuwe markten met bestaande producten kan ook - zoals eerder gezegd - aan de zakelijke markt worden gedacht. Bijvoorbeeld incentive reizen, congrestoerisme, bedrijfspresentaties, managementtrainingen en heidagen. Een andere tactiek is niche marketing, dus specifieke doelgroepen binnen doelgroepen kiezen. De trendontwikkelingen volgen is ook verstandig. De behoefte aan luxe en comfort maar ook terug naar de natuur, privacy, verzorgd en onmiddellijk beschikbaar vermaak, spanning en sensatie en lichamelijk en geestelijke gezondheid zijn momenteel de belangrijkste (zie verder bijlage 2). 8.4 Promotiekanalen Algemeen Mond-tot-mondreclame werkt vaak het beste maar heeft tegelijkertijd het minste bereik. Daarom is ook actieve promotie nodig. Voor de promotie van individuele bedrijven zijn ondernemers zelf verantwoordelijk. Als het gaat om de algemene promotie van Zeewolde als woon-, werk- of recreatiebestemming dan zien wij hier ook een gemeentelijke rol weggelegd. Deze is overigens ten dele gedelegeerd aan VVV Zeewolde. VVV Zeewolde VVV Zeewolde speelt een belangrijke rol bij de promotie van Zeewolde als toeristische en recreatieve bestemming. Dus niet alleen voor toeristen, maar ook voor de eigen bevolking want die weet de weg naar de VVV goed te vinden. De VVV kan mensen op basis van individuele wensen op maat gesneden informatie geven, volledig en actueel. Maar ook arrangementen samenstellen. Tegelijkertijd vervult de VVV een soort gastheerfunctie naar toeristen die in Zeewolde zijn aangekomen. Wij vinden dat de VVV een belangrijke toegevoegde waarde heeft en hebben daarom in 2007 een meerjarige subsidieovereenkomst 2008-2011 met het VVV-bestuur gesloten.

37 Internet Internet is voor veel mensen een belangrijke informatiebron. Één die vaak ook als eerste wordt geraadpleegd. Het is daarom belangrijk dat volledige en actuele informatie op internet voorhanden is over de attracties, evenementen en overige toeristische en recreatieve voorzieningen in Zeewolde. Het bijhouden van een internetsite met toeristisch- en recreatieve informatie is aan de VVV overgedragen. Bezoekers op de gemeentesite worden voor toeristische informatie doorgelinkt naar de VVV-site. Actie:

Continuering van de subsidie- en prestatieafspraken met VVV Zeewolde, in elk geval tot en met 2011

Toerisme Flevoland Sinds begin 2007 is, op initiatief van de provincie Flevoland, Toerisme Flevoland opgericht. Deze promotieorganisatie is functioneel ondergebracht bij de Ontwikkelingsmaatschappij Flevoland (OMFL) en wordt geadviseerd door een vertegenwoordiging uit de recreatiesector. Wij zijn blij met deze nieuwe organisatie. Door de samenwerking met de plaatselijke VVV zal Zeewolde nog meer onder de aandacht kunnen worden gebracht. Voor bedrijven ontstaan mogelijkheden om in breder verband in promotionele acties te participeren. Overige promotie Ad-hoc doen zich kansen voor om Zeewolde op interessante wijze onder publieke aandacht te brengen. Zo hebben wij in 2006 meegewerkt aan het RTL 4 programma 'Bestemming Nederland' met een special over Flevoland. Ook komen beurzen (Vakantiebeurs, Boot Dusseldorf), evenementen en gedrukte media zoals de Watersportkrant, de Recreatiekrant en de Activiteitenkrant Flevoland soms met interessante specials over de randmeren, Flevoland of Zeewolde. Wij zullen dit soort kansen om Zeewolde in algemene zin te promoten niet onbenut laten. Actie

Promotionele kansen benutten om de bekendheid van Zeewolde als toeristische bestemming te vergroten

8.5 Toeristische bewegwijzering en informatieborden Aankondigingsborden evenementen Als de toerist of recreant eenmaal in Zeewolde is aangekomen, komen ook andere promotiekanalen in beeld. Aan de toegangswegen naar het dorp staan plattegrondenkaarten en aankondigingsborden voor evenementen. De teksten op deze borden zijn vaak te klein om goed te kunnen lezen, zeker als men er met de auto langs rijdt. Echt aansprekend zijn de borden ook niet. Wij willen daarom nieuwe bebording plaatsen die meer uitstraling hebben en beter leesbaar zijn.

Actie

Aankondigingsborden voor evenementen bij de toegangswegen van Zeewolde vervangen door moderne en beter leesbare varianten

38 Route- en gebiedsinformatieborden Bij verschillende startpunten voor wandelen fietsroutes staan informatieborden met gebiedsinformatie en routestructuren. In Zeewolde zijn er nog tal van andere interessante of bezienswaardige plaatsen waar nog geen informatiebord staat. Plaatsen met een verhaal, een cultuur-historische gebeurtenissen, archeologische vondsten ed. Op verschillende plaatsen in Zeewolde liggen scheepswrakken onder de grond. Daar zou meer informatie gegeven kunnen worden over wat er precies ligt. Wij willen de plaatsing van meer informatieborden zo mogelijk ondersteunen. Deze borden zijn niet alleen informatief, maar gegeven bezoekers ook het gevoel dat er op hun komst gerekend is en dat ze welkom zijn.

Actie

De realisatie van toeristische route- en informatieborden op startpunten en interessante plaatsen stimuleren

39

Hoofdstuk 9

Uitvoering en monitoring actiepuntenprogramma

9.1 Uitvoeringsinstrumenten Voor de uitvoering van beleid staan de gemeente verschillende uitvoeringsinstrumenten ter beschikking. Wet- en regelgeving In de Gemeentewet zijn veel taken en bevoegdheden van de gemeente vastgelegd. In de Wet op de Ruimtelijke Ordening is bepaald dat gemeenten bestemmingsplannen moeten opstellen. Ook de APV is gebaseerd op de gemeentewet en een belangrijk instrument om de gemeente ordelijk en leefbaar te houden. Onderwerpen die hierin zoal worden behandeld zijn (wild)kamperen, aanmeren van boten, vissen, reclame uitingen, evenementen, parkeren en het drinken van alcoholische dranken in het openbaar. In bestemmingsplannen staat voor welk gebruik de gronden zijn bestemd, zoals het houden van een kampeerterrein of een agrarisch bedrijf met eventueel recreatieve nevenactiviteiten. Bij het opstellen van bestemmingsplannen (Wet op de ruimtelijke ordening) spelen uiteraard niet alleen recreatiebelangen. De inrichting en gebruik van de openbare ruimte heeft ook invloed op bijvoorbeeld natuur, waterhuishouding, verkeer, platteland, volksgezondheid, welzijn en sport. Daarom vereisen bestemmingsplannen een integrale benadering en afweging. Ambtelijke capaciteit In de gemeentelijke organisatie is één beleidsmedewerker recreatie aangesteld. Daarnaast zijn er nog vele andere direct of indirect betrokken bij de ontwikkeling en in standhouding van toeristische en recreatieve voorzieningen. Deze bereiden voor, voeren uit en overleggen daarvoor met inwoners, ondernemers, buurgemeenten, provinciën. Of participeren in projectorganisaties. Steeds meer zaken worden overigens in regie uitgevoerd. Financiën Voor de bevordering van toerisme staat jaarlijks circa € 100.000 in de begroting. Daarvan wordt circa 65.000 euro in de vorm van subsidies aan de VVV Zeewolde betaald. Het overige, zo’n 35.000 euro, is beschikbaar voor andere subsidies en de uitvoering van het actiepuntenprogramma. Overigens, naast het budget voor bevordering van het toerisme dragen ook andere budgetten (indirect) bij aan ontwikkeling en beheer van toeristischrecreatieve voorzieningen. Voorbeelden zijn het evenementenbudget en het budget voor beheer en onderhoud van groen, stranden, wegen en paden. 9.2 Fasering en voortgangsrapportages Omdat arbeidscapaciteit en financiën beperkt beschikbaar zijn kunnen niet alle actiepunten ineens worden uitgevoerd. Ze zullen gefaseerd in de tijd moeten worden uitgevoerd en daarom zijn de actiepunten onderverdeeld in drie categorieën. Categorie 1 heeft de hoogste prioriteit en wordt als eerste opgepakt, categorie 3 heeft de laagste en wordt als laatste opgepakt. Zodra tijd en financiën dit mogelijk maken, wordt gestart met actiepunten uit de daaropvolgende categorie. Gedurende de uitvoeringsperiode kan, door onvoorziene (externe) ontwikkelingen, een herindeling van actiepunten nodig zijn. Daarom wordt jaarlijks een voortgangsrapportage opgesteld, waarin de afgeronde actiepunten worden gegeven, de actiepunten die in uitvoering zijn en de resterende actiepunten met een up-to-date indeling in categorieën.

40 9.3 Actiepuntenprogramma Actiepunt 4.2.1

4.2.2

4.2.3 4.2.4

4.2.5

4.2.6

4.3.1

4.3.2

4.3.3 4.3.4

4.4.1

4.4.2

4.4.3 4.4.4

4.4.5

4.5

4.6.1

4.6.2 4.7

Omschrijving Met de gebiedspartners een plan opstellen voor vergroting en verbetering van het Zeewolder fietsen wandelpadennetwerk Specifiek uitvoeren: - verbreding van het fietspad en een separaat voetpad langs de Zeewolderdijk/Knardijk - aanleg resterende deel van het fietspad langs Dasselaarweg Het fietsknooppuntensysteem in Zeewolde introduceren Actief stimuleren van ondersteunende voorzieningen en faciliteiten ten gunste van de ruiter- en mensport in Zeewolde Bij de aanleg van nieuwe wandelen fietspaden, medegebruik mogelijk maken voor skaters en skeeleraars In overleg met de gebiedspartners en verenigingen een actieplan opstellen om de belevingswaarde en attractiviteit van routenetwerken te verhogen. In overleg met de gebiedspartners een ontwikkelingskaart opstellen voor nieuwe pleisterplaatsen Met de gebiedspartners de mogelijkheden voor een recreatief knooppunt in het Horsterwold onderzoeken en zo mogelijk de totstandkoming ervan stimuleren De ontwikkeling van kleinere dagrecreatieve voorzieningen stimuleren en ondersteunen. De ontwikkeling van een grootschalige publiekstrekker actief ondersteunen en stimuleren. De ontwikkeling van watersport gerelateerde voorzieningen stimuleren en het randmerengebied en Zeewolde als watersportbestemming promoten De intergemeentelijke visie op het Wolderwijd actualiseren en hieraan een uitvoeringsprogramma koppelen Verhoging van het voorzieningenniveau voor de recreatietoervaart langs de vaarwegen stimuleren. De mogelijkheden voor (kano)vaartochten door het Horsterwold inventariseren en vaarbelemmeringen zo mogelijk opheffen De mogelijkheden onderzoeken om snelvaren/waterskiën mogelijk te maken in een beperkt gebied en/of tussen afgesproken tijdstippen Het Woldstrand op basis van de ontwikkelvisie herinrichten en hiervoor ook de Blauwe Vlag behalen De totstandkoming van een overkoepelend platform voor dorpsactiviteiten en evenementen ondersteunen In en rond de woonwijken meer voorzieningen voor de oudere jeugd realiseren Kansen benutten om in het Oostvaarderswold planologische ruimte te creëren voor recreatieve ontwikkelingen

Categorie 1

1

2 3

Continu

1

1

1

Continu Continu

Continu

3

3 2

2

1 (al gestart)

1

Continu Continu

41 4.8

4.10 5.2.1

5.2.2 5.2.3

5.5 5.7

6.2

6.3

6.4

6.5

7.2 7.3

7.4.1 7.4.2

7.3

8.2

8.4.1

8.4.2

8.5.1

8.5.2

9.5

Met sportverenigingen en -organisaties het toeristisch gebruik van sportvoorzieningen stimuleren en visa versa Opstellen van een evenementenbeleid Vaststellen Handreiking brandveiligheid kampeerterreinen van het NVBR als toetsingskader Het paalkamperen en kamperen tijdens nachtvissen in Zeewolde mogelijk maken Niet inspelen op de behoefte aan camperplaatsen (GOP's) buiten de reguliere of kleinschalige kampeerterreinen De vestiging van meer bed and breakfast, pensions ed. stimuleren De maatregelen ter voorkoming van permanente bewoning van recreatieonderkomens evalueren en zo nodig naar (gelijkwaardige) alternatieve maatregelen zoeken De rol van de toeristisch coördinator verder implementeren in de gemeentelijke organisatie en uitdragen naar de sector Onderzoeken of en hoe de gemeentelijke dienstverlening richting startende en gevestigde (recreatie)bedrijven kan worden verbeterd Acquisitie inzetten wanneer een snellere of doelgerichte ontwikkeling van het recreatieve aanbod wenselijk is Ter bevordering van toerisme en recreatie plaatselijk meer bekendheid geven aan gemeentelijke subsidiemogelijkheden. Stimuleren van organisatiestructuur en samenwerking binnen de sector Stimuleren van overleg en samenwerking tussen bedrijven uit de recreatiesector en andere sectoren Het recreatieoverleg samen met STER Zeewolde blijven organiseren en voorzitten STER Zeewolde beschouwen en betrekken als gespreks- en sparringpartner bij (beleids)ontwikkelingen en de uitvoering van het actiepuntenprogramma Voor toeristisch beleid, gebiedsontwikkeling en promotie contact leggen en onderhouden met buurgemeentes en provincies In overleg met de recreatiesector en Toerisme Flevoland marketing en promotie van Zeewolde verder uitwerken uitvoeren Continuering van de subsidie- en prestatieafspraken met VVV Zeewolde, in elk geval tot 2011, en evaluatie van het takenpakket en de samenwerking met de gemeente uiterlijk in 2011 Promotionele kansen benutten om de bekendheid van Zeewolde als toeristische bestemming te vergroten Aankondigingborden voor evenementen bij de toegangswegen van Zeewolde vervangen door moderne en beter leesbare varianten De realisatie van toeristische route- en informatieborden op startpunten en interessante plaatsen stimuleren Opzetten van een specifiek op Zeewolde gericht monitoringsprogramma

3

1 (al gestart) 1

1 Continu

2 1

1

2

Continu

Continu

Continu 2

Continu Continu

Continu

2

Continu

Continu

2

2

1

42

9.4 Monitoring Meten is weten. Om te weten of het toeristisch beleid en het actieprogramma effectief is, dus bijdraagt aan de gestelde doelen, zal met tussenpozen gemeten moeten worden. De Monitor Toerisme en Recreatie Flevoland die jaarlijks in opdracht van de provincie Flevoland verschijnt, bevat weliswaar belangrijke kengetallen over toerisme en recreatie in Flevoland, maar bevat nog te weinig specifieke gegevens over toerisme en recreatie in Zeewolde. Er wordt veel gewerkt met aannames en ook het aantal overnachtingen, gebaseerd op geïnde toeristenbelastingen, geeft geen volledig beeld omdat een forfaitair belastingsysteem wordt gehanteerd. Daarnaast is natuurlijk ook niet alles te kwantificeren. Teneinde een nauwkeuriger en beter betrouwbaar beeld te krijgen van de ontwikkeling van recreatie en toerisme in Zeewolde, is het wenselijk dat aanvullende gegevens worden verzameld.

Actie

Opzetten van een specifiek op Zeewolde gericht monitoringsprogramma

43 Bijlagen I.

II. III. IV. V.

Toekomstvisie recreatie en toerisme Zeewolde Trends, beleids- en gebiedsontwikkelingen SWOT analyse Geraadpleegde literatuur en bronnen Gebruikte afkortingen

44

Bijlage I

Toekomstvisie recreatie en toerisme Zeewolde

45

Bijlage II

Trends, beleids- en gebiedsontwikkelingen

Ten behoeve van het de toekomstvisie en het recreatieprofiel is al een trendanalyse uitgevoerd. Hieronder een actualisatie met de meest opvallende trendveranderingen die van belang kunnen zijn voor toeristische en recreatieve ontwikkelingen in Zeewolde. 1. Demografische trends Wijziging omvang en samenstelling Nederlandse bevolking Door immigratie (meer dan emigratie) en een hogere gemiddelde levensverwachting groeit de bevolking. De samenstelling wijzigt door een hoger percentage alleenstaanden en vergrijzing. Jongeren wonen langer op zichzelf, samenwonenden gaan eerder uit elkaar, ouderen blijven langer zelfstandig wonen. Door een verdere toename van het aantal allochtonen is ook een verandering in vrijetijdsgedrag merkbaar. Dit is mogelijk van tijdelijke aard omdat volgende generaties weer anders recreëren dan eerste generaties. De grijze golf De komende jaren daalt het aantal personen jonger dan 40 jaar en stijgt het aantal personen dat ouder is. De grootste stijging wordt verwacht in het leeftijdssegment van 60 tot 80 jaar. De bezoekersaantallen op de 50+beurs kondigen een explosieve groei van de seniorenmarkt aan. Actievere 50-plussers Naast de vergrijzing tekent zich nog een ander beeld af, namelijk dat de senioren van tegenwoordig veel actiever zijn dan vroeger. Ze hebben relatief veel vrije tijd, de fysieke gezondheid en de middelen om van het leven te genieten en op vakantie te gaan. Zij zijn op zoek naar kleinschaligheid, sfeer, ontspanning en authenticiteit. Cultuur en natuur in plaats van spectaculaire attracties. Ook fietsen, wandelen en varen zijn geliefde vrijetijdsbestedingen, het liefst dicht bij huis of gemakkelijk bereikbaar. Tijdschriften, de eigen kennissenkring en het internet zijn belangrijke informatiebronnen bij de keuze van de vakantiebestemming. Comfort, rust en zekerheid zijn belangrijke randvoorwaarden. Deze groep is ook flexibel en niet gebonden aan vakanties dus voor meer seizoensspreiding interessant. Daarvoor is het wel nodig dat rekening wordt gehouden met hun specifieke wensen en behoeften. Liever hotels of bed & breakfast dan tenten. Maar ook campers spreken deze groep aan en vandaar de snelgroeiende populariteit hiervan. 2. Sociaal-culturele trends Individualisering versus behoefte aan sociaal contact De individualisering heeft duidelijk zijn sporen achtergelaten in het vrijetijdsgedrag van de consument. Mensen gaan hun eigen weg en hebben behoefte aan maatwerk. Anderzijds wordt ook een keerpunt bemerkt door een toenemende behoefte aan sociaal contact. Gezelligheid met vrienden en familie tijdens vakanties en vrijetijdsbesteding worden weer belangrijker gevonden. Dit uit zich ondermeer in een toenemende vraag naar bijvoorbeeld groepsaccommodaties. In minder tijd meer beleven Er blijkt sprake van een daling van de netto vrije tijd, ondermeer door een toename van min of meer ‘verplichte vrijetijdsbestedingen’ zoals bezoek aan kennissen en familie, lidmaatschap van de sportclub en dergelijke. Daardoor is er een concentratie van vrijetijdsbestedingen in het weekend en in vakanties. Het gevolg is dat men in korte tijd zoveel mogelijk wil beleven. Mensen willen op hun vakantie of recreatiebestemming een ruime keuze uit recreatiemogelijkheden die bovendien steeds voor onmiddellijk gebruik ter beschikking moeten staan. Een boottocht waar twee dagen van te voren moet worden gereserveerd is geen pre, tenzij het iets heel bijzonders is.

46 Behoefte aan spanning en sensatie Een andere belangrijke sociaal-culturele trend is de toenemende behoefte aan spanning en sensatie. Dat hoeft niet beperkt te blijven tot steden en pretparken. Ook in natuurgebieden zijn volop mogelijkheden voor avontuurlijke belevenissen. Dit verklaart de sterke opkomst van speelbossen en klimparken in het buitenland. Het struinbos in de Stille Kern van het Horsterwold kan eenzelfde functie vervullen. Behoefte aan rust en bezinning Als tegenhanger van de trend naar spanning en sensatie valt op de toenemende behoefte aan rust en bezinning. Blijkbaar ook om bij te komen van het jachtige dagelijkse leven. Dit is vaak de drijfveer voor een uitstapje of vakantie in de natuur. Het zijn met name wat oudere groepen die reizen met een lager tempo en gericht zijn op beleving van cultuur en historie. Maar ook jongere groepen willen zich op z’n tijd fysiek en mentaal laten verwennen. Saunabezoek, meditatie en massage, fitness, baden zijn dan de vrijetijdsbestedingen, ook wel samengevat onder het containerbegrip Wellness. Behoefte aan kwaliteit, luxe en gemak Toeristen zijn (door internet) goed geïnformeerd en weten wat er voor hun geld te krijgen is. Ze verwachten in elk geval kwaliteit en comfort. Dat kan, maar hoeft niet altijd gelijk te staan aan luxe. Dit noopt ondermeer tot kwaliteitsverbeteringen in de verblijfsrecreatie en watersport, bijvoorbeeld door grotere standplaatsen en hogere service. Opvallend is dat de kampeermiddelen steeds groter worden en dat kampeerders steeds meer luxe meebrengen. Ook de toename van het tweede woningen bezit, voor zover dit niet als belegging is aangekocht, valt door deze trend te verklaren. Mensen beschikken dan over een eigen luxe onderkomen dat ten alle tijden voor hun beschikbaar is dat, samen met een ruim aanbod aan parkfaciliteiten, van alle comfort is voorzien. Ook in de watersportsector valt op dat boten steeds groter worden met steeds meer apparatuur aan boord. Jachthavens moeten hun ligboxen daarop aanpassen. Zelfs draadloos internet op het jachthaventerrein lijkt al snel een algemeen goed te worden. 3. Economische trends Een stagnerende economie De Nederlandse economie verkeert begin 2009 in een recessie. De mondiale economie zit in zwaar weer. Hoewel vakanties over het algemeen een prijselastisch goed zijn, mensen bezuinigen liever op iets anders om toch op vakantie te kunnen, is wel de verwachting dat het vrijetijdsgedrag en de vrijetijdsuitgaven veranderen. De belangstelling voor een binnenlandse recreatie- of vakantiebestemming zal vermoedelijk groeien. Anderzijds zullen mensen minder snel naar een pretpark gaan of uit eten. Een stijging van de werkeloosheid zal dit proces versnellen waardoor in bepaalde sectoren slecht renderende bedrijven failliet zullen gaan. Toename tweeverdieners Door een toename van het aantal tweeverdieners stijgt het huishoudinkomen. Men heeft dus meer te besteden. Anderzijds neemt het aantal uren dat men gezamenlijk kan besteden aan vrijetijdsactiviteiten ook af. Dit betekent dat de vrijetijdsactiviteiten voornamelijk op de vrije dagen zoals in het weekend en tijdens de vakantieperioden plaatsvindt.

47

4. Technologische trends Internet Het internet heeft grote veranderingen veroorzaakt in het vrijetijdsgedrag. Enerzijds is het een belangrijke informatiebron voor de consument bij het bepalen van de vakantiebestemming of de vrijetijdsbesteding. Niet alleen tijdens de oriëntatie maar ook het boeken van vakanties of het reserveren van een bioscoop of theatervoorstelling gebeurt steeds vaker via het internet. Internet is een belangrijk nieuwe medium voor de recreatiesector en kan een vermindering van de kosten voor promotie en marketing bewerkstelligen. Ook op vakantie of gedurende de recreatie wordt internet steeds belangrijker. Steeds meer mensen willen even ´ chatten´ met het thuisfront, foto´s online zetten voor vrienden en familie en de laatste weersvoorspellingen kunnen downloaden. In jachthavens en op campings is het WIFI in opkomst en dit verandert snel van een plusvoorziening in een noodzakelijke basisvoorziening. Mobiele telefonie De toepassingen voor groeien razend snel en het gebruik navenant. SMS-en bestond al, maar nu is er ook mobiel internetten, televisie kijken, foto’s maken en deze digitaal delen. Sommige mobieltjes zijn voorzien van een GPS-ontvanger waardoor recreanten en toeristen moeiteloos hun doel kunnen vinden in een onbekende omgeving. Moderne (multimedia) technieken De GPS wordt niet alleen gebruikt om de vakantie/ of recreatiebestemming te bereiken, maar ook tijdens de vrijetijdsactiviteiten gebruikt. Geocaching is een sport die het best te vergelijken is met schatgraven op basis van geografische coördinaten. Ook webcams en MP3-apparatuur krijgen steeds meer functies in de vrijetijdsbesteding. Bijvoorbeeld om tijdens een rondwandeling of speurtocht toeristische informatie te beluisteren. Er liggen tal van kansen voor de recreatiesector om van deze technieken in te spelen en zich te onderscheiden. 5. Beleidsontwikkelingen Landelijk: (NRIT trendrapport) Europese en Landelijke weten regelgeving De Natuurbeschermingswet, de Flora en Faunawet, de Habitat- en vogelrichtlijngebieden; ze zijn in het belang van de natuur-, landschaps- en soortenbescherming. Tegelijkertijd zijn ze ook sterk van invloed op toeristische en recreatieve ontwikkelingen. Gevestigde recreatiebedrijven worden beperkt in hun mogelijkheden op trendveranderingen en marktveranderingen te anticiperen en ook startende recreatiebedrijven kunnen erdoor worden belemmerd. Tijdrovende procedures en kostbare (natuur-)onderzoeken zijn soms. In sommige gevallen kan een gemeenteoverstijgende aanpak, zoals bij het IIVR, uitkomst bieden om natuurontwikkelingen en recreatieontwikkelingen hand in hand te laten gaan.

48 Toerisme brief In het voorjaar van 2008 is door de staatssecretaris van Economische Zaken de toerismebrief naar de Tweede kamer gezonden. Daarin wordt het toeristisch beleid en de actiepunten voor de komende jaren gepresenteerd. Belangrijkste punten hierin zijn: • internationale promotie van Holland als toeristische bestemming (inkomend toerisme) • ter vergroting van de toeristisch bestedingen niet zozeer meer toeristen nastreven, maar vooral specifieke doelgroepen die gemiddeld of meer besteden. Dus een efficiënte inzet van capaciteit en middelen. • enkele grotere internationale evenementen en beurzen voor additionele bezoekersstromen en publiciteit • China en India als interessante herkomstgebieden • verbetering van het ondernemersklimaat en vermindering van regels • het nadrukkelijker meewegen van recreatie en toerisme in ander beleid • de minister LNV en staatssecretaris zijn aanspreekpunten voor de toeristisch-recreatieve sector • vernieuwing en verduurzaming staat centraal, ook in toeristisch beleid • productontwikkeling is nodig om interessant te blijven voor zowel de binnenlandse als buitenlandse gasten. 6. Gebiedsontwikkelingen Er zijn verschillende factoren van invloed zijn op de ontwikkeling van Zeewolde. Die factoren bepalen dus mede de aantrekkelijkheid van, en belangstelling voor Zeewolde als toeristisch en recreatieve bestemming. Oostvaarderswold Het Oostvaarderswold vormt de toekomstige ecologische verbinding tussen de Oostvaardersplassen en het Horsterwold. Doelsoort voor dit tracé, dat één tot maximaal twee kilometer breed wordt, is het edelhert. Hoewel de hoofdfunctie van de verbindingszone natuur is, worden wel extensieve recreatieontwikkelingen mogelijk gemaakt. Te denken valt aan fietsen wandelpaden, een bezoekerscentrum en op enkele plaatsen uitkijk- en rustpunten. Deze ontwikkeling kan de toeristisch aantrekkingkracht van het totale gebied vergroten en extra belangstelling genereren voor de bestaande dagen verblijfsaccommodaties in Zeewolde. Schaalsprong Almere en Zeewolde West De randstad groeit en dijt steeds verder uit. Omdat steeds meer groen- en rustgebieden verdwijnen, groeit de belangstelling vanuit de Noordvleugel van de randstad voor Zeewolde als recreatie- en ontspanningsgebied. De Randstad is een belangrijke herkomst gebied en zal met de Schaalsprong van Almere en Oostvaarderswold alleen maar in betekenis toenemen. Goede bereikbaarheid (afstand/tijdsduur) is wel een belangrijke randvoorwaarde en daarom aandachtsgebied. Ontwikkeling en uitbreiding van het dorp Zeewolde Ten noorden van de dorpskern wordt in drie fases de Polderwijk aan gelegd. Het eerste deel, Parkkwartier, is momenteel (2009) in uitvoering. De aanleg van het tweede deel, Bergkwartier en Havenkwartier starten rond 2010 en hebben een doorlooptijd van circa 10 jaar. Door deze ontwikkeling zal het inwoneraantal groeien met ongeveer 5500 inwoners. Met andere projecten kan Zeewolde uiteindelijk doorgroeien naar 30.000 inwoners of nog iets meer. Dit betekent dat de behoefte aan recreatiemogelijkheden flink stijgt en dat extra draagvlak ontstaat voor nieuwe commerciële recreatieontwikkelingen.

49 IIVR Het Integraal inrichtingsplan Veluwerandmeren is een tijdelijk samenwerkingsverband. Op projectbasis werken negentien overheden samen aan de realisatie van om zesentwintig maatregelen ter verbetering en uitbreiding van natuur en recreatie. De maatregelen in en rond Zeewolde omvatten ondermeer de aanleg van twee stranden en een watersporteiland in het Wolderwijd (Kustzone Polderwijk), verlegging van de vaargeul over het Wolderwijd, verbetering strandrecreatie, extra sportvisvoorzieningen, trekkershutten, een outdoorcenter, kano-overdraagvoorzieningen, natte natuur en een ecologische verbinding over het Nuldernauw. De IIVR ontwikkelingen passen in het gemeentelijk streven naar meer kleinschalige en extensieve dagrecreatie. Blauwe Diamant De Blauwe Diamant is een nieuw aan te leggen vaarroute vanaf de Hoge Vaart , via het Horsterwold en langs de Spiekweg, door de Polderwijk en naar een toekomstige sluis ter hoogte van het watersporteiland (IIVR). Het deel door het Horsterwold is in 2008 gerealiseerd door verbreding van de bestaande watergangen. Verwacht wordt dat de Blauwe Diamant een impuls geeft aan de binnendijkse vaarmogelijkheden voor zowel de inwoners van Zeewolde als toeristen van en naar de randmeren. De Blauwe Diamant en Kustzone Polderwijk kunnen elkaar versterken en betekenen een verbetering van de kleine watersportmogelijkheden in en rond Zeewolde.

50

Bijlage III

SWOT analyse

Een SWOT-analyse (strongness, weakness, opportunities, threats) toont waarmee Zeewolde zich kan onderscheiden t.o.v. andere recreatiebestemmingen en op welke externe ontwikkelingen kan of zou moeten worden geanticipeerd. Ten behoeve van het recreatieprofiel was al een SWOT analyse gegeven. Onderstaande tabel geeft een update. Sterktes • Veel ruimte en natuur, ook vlak bij het dorp • Kwalitatief goede fietsen wandelpadennetwerk • Relatieve rust in de bossen • Centrale ligging, ook wat betreft vaarwater • Wolderwijd voor grote (zeil-) wedstrijden • Lange oeverlijn en vele fijne zandstranden • Verschillende evenementen met regionale allure • Tal van jachthavens en passantenligplaatsen • Veel goede campings met alle voorzieningen • Goede en zelfstandige plaatselijke VVV • Redelijk goed ontwikkelde horeca (eten, drinken) • Aanloophaven pal tegen dorp (proviandering watersporters)

Zwaktes • Landelijk weinig bekendheid met ligging en toeristisch product Zeewolde • Slecht imago Zeewolde/Flevopolder • Te weinig dagrecreatieve voorzieningen • Nog minder slechtweer/jaarrond voorzieningen. • Grote afstand tussen (recreatie)voorzieningen • Slechte bereikbaarheid Zeewolde per openbaar vervoer • Weinig hotels • Eentonig agrarisch middengebied • Geen knooppunt/bezoekerscentrum Horsterwold • Te weinig samenwerking tussen (recreatie) bedrijven t.b.v. innovatie en arrangementen • Nog weinig afwisseling in landschap en natuur

Kansen • Ontwikkeling Oostvaarderswold met 'kijknatuur' en extensieve recreatie • Schaalsprong Almere waardoor groeiende vraag naar recreatievoorzieningen in omgeving • Horsterwold als 'beleefnatuur' met ontwikkeling van recreatievoorzieningen • EU-subsidies die ook recreatieontwikkelingen kunnen stimuleren • Veel grotere attracties in de omgeving waardoor Zeewolde als uitvalsbasis • STER als bestuursorgaan van de VVV en initiator van recreatieontwikkelingen • Regulier overleg tussen recreatiesector en gemeente • Meer planologische mogelijkheden voor recreatieve nevenactiviteiten bij agrariërs • Groeiende behoefte aan natuurbeleving, geestelijke en lichamelijke gezondheid, wellness • Ontwikkeling bedrijfsterreinen Zeewolde dus zakelijke toeristische markt • Internet en andere technologische ontwikkelingen

Bedreigingen • Slechte landelijke bekendheid met Zeewolde • Steeds strenger wordende natuurregelgeving waardoor recreatieontwikkelingen moeizamer of zelfs onmogelijk worden • Onduidelijk/negatief imago Zeewolde: kaal, weinig te doen, veel wind • Macro economische ontwikkelingen • Steeds kritischer wordende consument • Slechte samenwerking tussen recreatiesector en middenstand • Mondialisering en toenemende internationale concurrentiestrijd met als gevolg goedkope buitenlandse vliegbestemmingen • Steeds vaker natte zomers waardoor reserveringen toeristische plaatsen tot het laatste moment worden uitgesteld.

51

Bijlage IV

Geraadpleegde literatuur

Geraadpleegde literatuur - Raad voor het Landelijk Gebied, Ontspannen in het groen (2004) - ZKA Consultants en planners, Monitor Toerisme en Recreatie Flevoland 2007 (2008) - Centraal bureau voor de Statistiek, Vakanties van Nederlander 2006/2007 (2007) - Centraal Bureau voor de Statistiek, Toerisme en recreatie in cijfers (2006) - Provincie Flevoland, Feiten en cijfers 2006 – 2007 (2008) - Provincie Flevoland, Flevonomics, kansen scheppen en verzilveren ( 2008) - NBTC, Kerncijfers toerisme & recreatie (2008) - Provincie Flevoland, Omgevingsplan Flevoland 2006 (2006) - BOVAR – IIVR, Inrichtingsplan Veluwerandmeren (2001) - Waterrecreatieadvies, Varen en fietsen in Flevoland (2004) - Gemeente Zeewolde/Harderwijk, Intergemeentelijke structuurschets Wolderwijd (1993) - Alterra, Het lijkt hier wel buitenland, quickscan van ontwikkelingen in recreatie en toerisme (2003) - Leisure Result, Groeistuipen in de sector toerisme, recreatie en horeca in kaart gebracht (2004) - NBTC-Nipo, Kerncijfers over vrije tijd van Nederlanders (2008) - NBTC-Nipo, Kerncijfers over vakanties van Nederlanders (2008)

52

Bijlage V STER NBTC KvK CBS WOR APV GOP EHS PPS SVR OMFL NVBR

Gebruikte afkortingen

Stichting Toerisme En Recreatie Zeewolde (VVV) Nederlands Bureau voor Toerisme en Congressen Kamer van Koophandel Centraal Bureau voor de Statistiek Wet op de Openluchtrecreatie Algemene Plaatselijke Verordening Gereguleerde overnachtingsplaatsen voor kampeerauto's Ecologische Hoofdstructuur Publiek-private samenwerking Stichting Vrije Recreatie (minicampings) Ontwikkelingsmaatschappij Flevoland Nederlands Vereniging voor Brandweerzorg en Rampenbestrijding

Ont-spannend Zeewolde

Recommend Documents