ONEMOCNĚNÍ PROSTATY Markéta Vojtová
http://media.novinky.cz/613/206133original1e72hg.jpg
Akutní prostatitida 1 Etiologie ●
●
Nejčastěji ascendentně –
Případně lymfogenně ze zánětu v okolí (rektum)
–
Hematogenně (virózy, tonzilitida, pneumonie)
E. coli, stafylokoky, streptokoky
Klinický obraz ●
Náhle + vysoká TT; někdy až septický stav
●
Nucení na moč nebo stolici
Akutní prostatitida 2 ●
Dysurie
●
Bolest v oblasti konečníku, hráze
Diagnostika ●
Anamnéza, klinický obraz
●
Fyzikální vyšetření – per rektum!
Léčba ●
Klid na lůžku
Akutní prostatitida 3 ●
ATB –
Širokospektrá
●
Analgetika
●
Antipyretika
●
Spasmolytika
●
Evakuace případného abscesu + lokálně výplachy ATB
Chronická prostatitida 1 ●
Plíživý vývoj
Etiologie ●
Chlamydie – často u mužů pod 35 let
Klinický obraz ●
Nevýrazný
●
Tupý tlak na hrázi, nad symfýzou, v oblasti rekta
●
Někdy poruchy mikce, sexuální problémy
Chronická prostatitida 2 Diagnostika ●
Anamnéza, klinický obraz
●
Fyzikální vyšetření – per rektum! –
●
Prostata zvětšená, někdy naopak změnšená, hrbolatá, tuhá
Vyš. ejakulátu –
Leukocyty, bakterie
Chronická prostatitida 3 Léčba ●
ATB
●
Chemoterapeutika
●
U starších mužů prostatektomie
Benigní hyperplazie prostaty 1 ●
Velice rozšířené onemocnění
●
Výskyt se zvyšuje s věkem
●
Prostata je uzlovitě zbytnělá
Etiologie ●
Věk
●
Hormonální vliv – testosteron
●
Vliv nadbytku živočišných tuků a vnějšího prostředí není považován za signifikantní
http://www.wikiskripta.eu/index.php/Benign%C3%AD_hyperplazie_prostaty
Benigní hyperplazie prostaty 2 Klinický obraz ●
Závisí na velikosti prostaty
●
Zpočátku
●
–
Častější močení, zejména v noci
–
Dysurie
Postupně rozvoj symptomů dolních močových cest
Benigní hyperplazie prostaty 3 ●
Dysurie
●
Prolongované močení
●
Delší „start“ při močení
●
Slabý proud moči
●
Možnost odkapávání moči i po domočení
●
Postupně se příznaky stupňují –
Postupně hypertrofovaná svalovina m. měchýře atrofuje →
–
→ retence moči
–
→ zdroj infekce
Benigní hyperplazie prostaty 4 ●
Další příznaky: –
Hematurie
–
Pyurie
–
Únava
–
Bolest za symfýzou
–
Subfebrilie při infekci rezidua
–
Nedostatečná erekce, poruchy ejakulace
Benigní hyperplazie prostaty 5 Diagnostika ●
Anamnéza
●
Fyzikální vyšetření –
Per rektum!!!
●
Standardizované dotazníky – kvalita života ...
●
Zobrazovací metody –
SONO – suprapubicky, rektálně
–
Cystoureterografie – kontrastní RTG
http://www.wikiskripta.eu/index.php/Benign%C3%AD_hyperplazie_prostaty
Benigní hyperplazie prostaty 6
●
–
Cystometrie – měření tlaku v m. měchýři
–
Uroflowmetrie – vyšetření průběhu močení
Laboratorní metody –
–
Krev ●
PSA
●
Biochemie – kreatinin, urea, kyselina močová, ionty
Moč ●
Biochemicky – M+S
●
K+C
Benigní hyperplazie prostaty 7 Léčba ●
Individuální, závisí na stavu N a velikosti prostaty, velikosti obtíží
1) Konzervativní ●
Režimová –
Prevence prochladnutí
–
Pravidelné vyprazdňování m. měchýře
Benigní hyperplazie prostaty 8 ●
Permanentní katetrizace –
●
Před operací, v případě velkých retencí při kontraindikaci operace
Farmakologická –
Fytopreparáty – rostlinné extrakty ●
–
Prostakan, Prostamol uno
Blokátory receptorů sympatiku v hladké svalovině ●
tamsolusin – Fokusin, ApoTamis, Omnic Tocas
●
doxazosin – Cardura
Benigní hyperplazie prostaty 9 –
Hormonální léčba ●
antiandrogeny – Finajelf
2) Chirurgická ●
●
●
V případě neúspěšné konzervativní léčby, velkých obstrukcí uretry TURP (transuretrální resekce prostaty) Endoskopický výkon, za stálého proplachu op. pole se vyřezává patologická tkáň
http://www.urologygroupvirginia.com/assets/NewFolder/greenlight2.jpg
http://www.urologyhealth.org/Images/Conditions/BPH/BPH4.jpg
http://www.wecareindia.com/images/inner/urology/TURPsurgery1.jpg
Benigní hyperplazie prostaty 10 ●
TUIP (transuretrální incize prostaty)
●
Protětí tkáně prostaty a zlepšení odtoku moči
●
Transvezikální prostatektomie
●
Otevřená operace střední dolní laparotomií
●
Kryochirurgické řešení –
Zmrazení tekutým dusíkem
●
Dilatace prostatické uretry balonkem
●
Prostatický stent
Karcinom prostaty 1 ●
Nejčastěji adanokarcinom
●
Nárůst s věkem, mortalita naopak s věkem klesá
Rizikové faktory –
Genetika
–
Exogenní faktory – vliv není dosud jednoznačně jasný ●
Živočišné tuky v potravě
●
Nedostatek vit. E, Se, flavonoidů
Karcinom prostaty 2 Příznaky ●
Nejčastěji asymptomaticky
●
Mikční příznaky
●
Hematurie, hemosperma
●
Erektilní dysfunkce, priapismus
●
Celkově –
únava, nechutenství
–
Algické příznaky – meta do kostí
Karcinom prostaty 3 Diagnostika ●
Anamnéza
●
Per rektum vyšetření!!!
●
Laboratorní metody –
PSA (prostatický specifický antigen) – krev ●
Zvyšuje se s věkem
●
Fyziologicky do 4 ng/ml
●
4 – 10 ng/ml tzv. šedá zóna → biopsie prostaty
Karcinom prostaty 4 ●
●
Zobrazovací metody –
SONO – transrektální a transabdominální
–
Scintigrafie skeletu http://ose.zshk.cz/media.aspx?id=F1017
–
CT, MR – dg. nezpřesní. Proto před radioterapií
Biopsie prostaty –
Transrektální
http://www.onhb.cz/Data/img/oddeleni/urologie/big/biopsie%20prostaty.JPG
http://www.onhb.cz/article.asp?nArticleID=179&nLanguageID=1
http://campus.cerimes.fr/urologie/enseignement/urologie_9/site/html/images/f0902rgbnew.jpg
Karcinom prostaty 5 Léčba ●
●
Závisí na stavu nemocného, rozsahu onemocnění, PSA, histologickém nálezu, prognóze nemocného Chirurgická –
Totální prostatektomie ●
●
Celá prostata + semenné váčky Přístupů je několik – perineání, laparoskopický, robotický, klasický abdominální
Karcinom prostaty 6 ●
Onkologická léčba –
–
Radioterapie ●
Teleradioterapie – zevní
●
Brachyradioterapie
Hormonální terapie
●
Orchiektomie – v případě pokročilého ca
●
Estrogeny
Karcinom prostaty 7 ●
Symptomatická léčba –
Léčba bolesti
–
Léčba obstrukcí uretry
–
Léčba anemie
–
Psychoterapie
●
●
HERÁČEK Jiří, URBAN Michael a kol. Urologie pro studenty [online], [cit. 15.10.2015]. Androgeos, [2015]. Dostupný z WWW: http://www.urologieprostudenty.cz. Verze 2.0 [2015], ISBN 97880 25418598. SLEZÁKOVÁ, Lenka a kol. Ošetřovatelství v chirurgii II. Praha: Grada, 2010. ISBN 9788024731308