Onderzoek Bestrijdingsmiddelen en Omwonenden

Onderzoek Bestrijdingsmiddelen en Omwonenden Dr Mark Montforts Programmaleider

Bestrijdingsmiddelen en omwonenden |

Opdracht ● Advies 'Gewasbescherming en omwonenden' van Gezondheidsraad: – Omwonenden maken geregeld melding van klachten – Nederland nauwelijks onderzoek verricht naar blootstelling of gezondheidseffecten ● De Gezondheidsraad adviseert – blootstellingsonderzoek, om daarna, op geleide van de uitkomsten, verder te kijken naar gezondheidseffecten. ● Opdracht van departementen aan het RIVM: – Verkrijgen van gegevens over mogelijke blootstelling van omwonenden van teelten met een intensief gebruik van gewasbeschermingsmiddelen 2


Randvoorwaarden ● De aanpak mag achteraf niet ter discussie staan – Omwonenden, wetenschap, andere partijen ● Wetenschappelijk verantwoord › State-of-the-art methodieken › Voldoende omvang (zeggingskracht) ● Maatschappelijk verantwoord › Objectief (incidenten versus algemeen gebruik) › Voldoende omvang (verschillende situaties) › Rekening houden met ervaring en perspectief van direct betrokkenen

3


Inrichting van het onderzoek ● ● ● ●

Departementen zijn opdrachtgever van RIVM RIVM coördineert het onderzoek Onderzoek ontwikkeld en uitgevoerd door een consortium Onderzoek begeleid door – Klankbordgroep van stakeholders, eigen voorzitter – Begeleidingsgroep van wetenschap & ervaringsdeskundigen – Externe wetenschappelijk reviewers – Werkbezoeken aan ervaringsdeskundigen. ● Opzet en uitvoering van het onderzoek is transparant – www.bestrijdingsmiddelen-omwonenden.nl met › Vragenformulier en Q&A › Beschrijvingen van taken en werkwijzen – Verklaringen van belangen van deskundigen 4


Het consortium ● ● ● ● ● ● ● ● ● ●

5

Alterra Stichting Centrum voor Landbouw en Milieu (CLM) Institute for Risk Assessment Sciences (IRAS) Praktijkonderzoek Plant & Omgeving (PPO) Plant Research International (PRI) Radboud Universitair Medisch Centrum Nijmegen (Radboudumc) RIKILT Schuttelaar & Partners TNO Universitair Medisch Centrum Groningen


De Klankbordgroep ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ●

Mw D Brunt – WING (voorzitter) Dhr J van Wenum - LTO Nederland Mw R Fournell - Stichting Bollenboos Dhr M Visschers - De Natuur- en Milieu Federaties Mw J Visser - GGD Nederland Dhr J Ottenheim - NEFYTO Mw M Jacobs - Vereniging Leefmilieu Dhr S van der Veek - Gemeente Schagen (NH) Dhr M Steeghs - NVWA Dhr A Schöppink - Bewonersgroep Bloemberg Dhr A Hoogendijk – KAVB

● Mw M Nelemans – Ministerie van IenM (toehoorder) ● Mw W van Enst – Copernicus Instituut (observator) 6


Doel, vraagstelling ● Doel: – kwantificeren van blootstelling aan bestrijdingsmiddelen (BMs) van omwonenden van teelten waar deze (intensief) worden toegepast. ● Specifieke vraagstelling: – Wat zijn de concentraties aan BMs in het buiten- en binnenmilieu van omwonenden? – Wat is de persoonlijke blootstelling aan BMs van omwonenden? – Wat zijn de blootstellingsbronnen en routes die bijdragen aan deze omgevingsconcentraties en persoonlijke blootstelling? – Wat is de blootstelling aan BMs over het jaar en verschillende gebieden in Nederland? 7


Doel, vraagstelling Het is niet mogelijk om alle omwonenden en alle BMs te meten. Daarom een combinatie nodig van: ● Omgevingsmonitoring (buiten-, binnenshuis) ● Persoonlijke metingen (extern, intern) ● Blootstellingsmodellen – Duiden van de blootstellingsroutes – Inter- en extrapolatie van de gegevens 8


Keuzes ● Gewassen – 2015: fruitteelt (appel / peer), bollen › Intensief gebruik BMs › Verschillende applicatiemethoden ● Bestrijdingsmiddelen (N ~10) – Intensief gebruik – Meetbaar in diverse media ● Locaties (n=15) – Cluster van huizen (n= ~12 per locatie) – rond een teelt < 250m van een veld met een over-representatie van huizen < 50m – Meer locaties indien nodig om gewenst aantal personen (400) te bereiken ● Omwonenden – Omwonenden inclusief telers (die daar wonen); volwassenen en kinderen – 1 volwassene en kind per huishouden 9


● Bestrijdingsmiddelen zijn altijd en overal aanwezig, dit zijn zogenaamde achtergrondconcentraties. Nabij landbouwgrond zijn de concentraties naar verwachting hoger. Door op verschillende afstanden te meten, krijgen we daar inzicht in.

10


● Omwonenden kunnen worden blootgesteld vanuit verschillende percelen. Het onderzoek stelt de bewoner centraal en houdt er rekening mee dat de blootstelling vanuit verschillende bronnen kan komen.

11


Protocol A, B en C

12


Protocol A (n=~12 huishoudens per locatie) 7 dagen

7 dagen

2 dagen

● Spot Urine (ochtendurine) ● Buitenluchtmonsters (HVS + monsterwisselaar) ● Vegetatie-tuin – Bodem – Oogstbare gewassen

● Binnenshuis – Veegmonsters [vloer/roostermat, raamkozijn] – Settled dust [1 wk, 1 lange termijn] 13


Protocol B (n=~4 huishoudens per locatie) ● Metingen protocol A plus op de dag van spuittoepassing: – Persoonsgebonden meting: › Urinemonsters direct na toepassing › Inhalatoire blootstelling middels persoonlijke monstername (draagbaar pompje) › Dermale blootstelling middels veegmonsters van handen – Buitenshuis: › Luchtconcentraties waarbij gas en druppel wordt gescheiden › Depositiemonster in de tuin (bijv. Petrischaal met filter) – Binnenshuis: › Stationaire luchtconcentraties 14


Protocol C – experimentele setting ● Huidige drift en verdampingsmodellen hebben een aantal onzekerheden – Afstand – Verticaalprofiel – Invloed emissiebeperkingen op blootstelling (75% reductie vanaf 2016) ● Noodzakelijk voor – Inrichten locaties voor protocol A en B (afstanden) – Inrichten opstelling meetapparatuur (verticaalprofiel) – Interpretatie van metingen in meetprotocol A en B – Doorvertaling naar andere situaties – Vergelijk blootstelling in residentie versus buiten

15


Contextuele informatie Variable

Method

A

B

C

Professional pesticide use

Diary

+

+

+

Details on application from farmers

Diary and registration forms

+

+

+

Details on urine collection

Diary

+

+

‐

Demographic characteristics

Questionnaire

+

+

‐

Life style

Diary / Questionnaire

+

+

‐

Time activity patterns

Diary

+

+

‐

Pesticide use at home

Diary

+

+

‐

Awareness of spray events

Diary

+

+

‐

Diet, specifically consumption of home‐grown produce

Diary

+

+

‐

Meteorological conditions

Measurements

16


Extrapolatie ● Op basis van bestaande modellen en de metingen zullen blootstellingsmodellen worden ontwikkeld die de blootstelling aan BMs kunnen voorspellen. ● Dat is nodig omdat: – Niet alle BMs kunnen worden gemeten – Niet alle gewassen kunnen worden bemeten – Niet alle meteorologische (en andere) omstandigheden kunnen worden meegenomen – Niet alle gebieden kunnen worden bemeten.

17


Wat levert dat op? ● Beschrijvende statistieken van omgevingsconcentratie en persoonlijke blootstelling aan BMs – op basis van metingen – en model extrapolaties. ● Antwoord op vragen: – Wat zijn de concentraties aan BMs in de buiten- en binnenmilieu van omwonenden? – Wat is de persoonlijke blootstelling aan BMs van omwonenden? – Wat zijn de blootstellingsbronnen en routes die bijdragen aan omgevingsconcentraties en persoonlijke blootstelling? – Wat is de blootstelling aan BMs over het jaar/verschillende gebieden in Nederland? 18


Fasering tijd WP

2014

2015

2015

2016

2016

2017

2017

2018

2018

2e helft 1e helft 2e helft 1e helft 2e helft 1e helft 2e helft 1e helft 2e helft A

RIVM ma na gement

B

RIVM Ma a ts cha ppi j

C

RIVM Integra ti e

1

Cons orti um des i gn

2

Sel ecti es

3a

Mons ters l eefomgevi ng

3b

Mons ters bi omoni tori ng

4

Ana l ys es

5

Model l eri ng

6

Communi ca ti e

7

Vel dwerk

19

Bestrijdingsmiddelen en omwonenden | Date_Text

Design en toetsing ● Design is ontwikkeld door de 10 partijen ● Externe reviewers hebben beoordeeld: score 3.2 op schaal 1-4 – Aanpassingen zijn gemaakt in design n.a.v. commentaar ● ‘Nationale’ Begeleidingsgroep heeft (aangepaste) voorstel beoordeeld: goed onderzoek, maar …. – Aanpassingen zijn doorgevoerd. ● Klankbordgroep heeft geadviseerd over het aangepaste voorstel.

20

Bestrijdingsmiddelen en omwonenden

Design en aanpassingen ● Design is beoordeeld door 16 externe reviewers (USA, CA, AU, FR, DE, UK, IT, SP, CH, BE) voor alle expertises (biomonitoring, epidemiologie, veldmetingen, lucht, modelleren, risicocommunicatie). ● Zeer relevant en wetenschappelijk robuust, aanbevelingen voor: – Aandacht voor communicatie naar deelnemers (RIVM) – Aandacht voor sturing op consortium (RIVM, WP1) – Studie naar kinetiek metabolieten bij de mens (WP3b) – Cross-validatie laboratoria (WP4) – Fasering (pilots) ● Zeer sterk onderzoeksteam (score 3.9 uit 4)

21


Design en aanpassingen (2) ● Begeleidingsgroep ● 18 deskundigen op alle expertisegebieden (NL, BE, DK) ● 6 ervaringsdeskundigen (telers en omwonenden) ● Onderzoek relevant en doortimmerd – Fasering aanbrengen – voorbereidend werk - METC – Meer modelleren in selectiefase – Includeren jeugdigen – impact op aantal locaties – Extreme situaties beter bekijken (druppel, driftreductie) – Veldwerk biomonitoring complex dus kwetsbaar (extra veldwerker) – Aandacht voor communicatie onderzoek als geheel (taak RIVM) – Onzekerheidsanalyse hele onderzoek (taak RIVM) 22


Design en aanpassingen (3) ● Klankbordgroep 15 januari – Onderzoek diepgang en is grondig. Open houding wordt gewaardeerd. – Fasering is belangrijk. Consequentie (2018 opleveren) is acceptabel. Wel meteen starten. – Aandacht communicatie. Betrek gemeenten, organisaties, lokale media, GGD, huisartsen … – Gedrag bewoner centraal. Andere routes blootstelling (fietsers)? – Sociologische kennis benutten rond onderzoek – Betrek KBG in middelselectie en bij andere cruciale momenten. – Wens mobiele brigade en korte termijn maatregelen – Focus op kennis. Wegnemen van zorgen staat los daarvan. – Houd wel rekening met integratie van resultaten en opkomende maatschappelijk vragen. 23


Onderzoek Bestrijdingsmiddelen en Omwonenden

Recommend Documents