Onderwijsmateriaal
Athene en de Olympisch Spelen. Dianne Boelmans & Judith M. Wijnands (Universiteit Utrecht)
Olympisch Athene De Olympische Spelen ontstonden rond de verering van een Griekse god of godin en wedstrijden waren een manier om de goden te bedanken voor een overwinning. De Griekse god Zeus werd gezien als de vader van de goden en de mensen. Hij was hun vader in de betekenis van hun beschermer. Na een overwinning van Zeus op zijn vader Kronos, werd er voor het eerst een wedstrijd in Olympia georganiseerd. De Olympische Spelen zoals wij ze nu kennen zijn sinds 1896 iedere vier jaar gehouden, behalve tijdens de Eerste en Tweede Wereldoorlog.
In deze opdracht zal je kennis maken met een aantal projecten die met de Olympische Spelen te maken hebben. Ook zul je zien wat de gevolgen van deze projecten zijn voor de toekomst van Athene. Twee algemene bronnen die gebruikt kunnen worden voor informatie over de Olympische Spelen zijn: http://www.athens2004.com http://www.sport.nl Bron 1
Op 5 september 1997 werd Athene gekozen als gaststad voor de Olympische Spelen van 2004. Athene is de hoofdstad van Griekenland en er wonen ongeveer 3 á 4 miljoen mensen. (zie bron 1) Het gebied rond Athene is al meer dan 8000 jaar bewoond. Voordat de stad in 1834 werd uitgeroepen tot hoofdstad van Griekenland, kende Athene slechts 1800 inwoners. In de 175 jaar daarna groeide de stad van een oppervlakte van 2 km2 naar een oppervlakte van 400 km2. Dit jaar zullen in Athene, Griekenland de Olympische Spelen worden georganiseerd. In 1896 deden er 311 sporters uit 14 landen mee, nu zijn dat er ongeveer 10.500 uit 200 verschillende landen. Je zult begrijpen dat de Olympische Spelen grote gevolgen hebben voor Athene en Griekenland. De organisatie van dit sportevenement is namelijk enorm. Denk alleen al aan al de koks die maaltijden voor al de sporters maken. 2
Athene, hoofdstad van Griekenland
3
Vragen bij vijf Olympische Projecten. 1. Olympisch Dorp: 1. De locatie van het Olympisch Dorp lijkt niet goed. Waarom is dat? 2. Als de Olympische Spelen zijn afgelopen, vertrekken de sporters weer en komt het Olympisch Dorp leeg te staan. Wat gebeurt er dan met het Dorp? 3. Bedrijven betalen veel geld aan de bouw van het Olympische Dorp. Zij doen dit om winst te maken. Waarop zullen deze bedrijven winst maken als de Olympische Spelen voorbij zijn? 2. Olympisch Vervoer: 1. Geef twee redenen waarom het belangrijk is om een Olympische Ring aan te leggen? 2. De pers is heel belangrijk om het imago van Athene te verbeteren. Leg uit waarom. 3. De Olympische Ring blijft ook na de Spelen liggen. Athene houdt dus na de Spelen een goede verkeerssituatie over. Leg uit waarom dat goed is voor de economie van Athene. 3. Elliniko: 1. De Griekse regering wil van het oude vliegveld Elliniko een park maken. Dit zal het grootste park van Europa worden. De regering denkt dat er hierdoor meer mensen op vakantie naar Athene
zullen gaan. Waarom zou de Griekse regering dat denken? 2. De regering wil de Elliniko voor de Olympische Spelen gebruiken om er stadions op te bouwen. Deze stadions zullen na de Spelen weer verwijderd worden. Waarom haalt de regering de stadions na de spelen weer weg? 3. Bedrijven willen graag in de buurt van het park zitten. Waarom denk je? 4. Kustzone: 1. Hoe wil Athene ervoor gaan zorgen dat er meer mensen naar de kust zullen gaan? 2. Waarom zullen er door de verbetering van de kustzone nieuwe banen ontstaan? 3. Athene denkt veel geld te verdienen aan de verbetering van de kustzone. Waaraan gaat Athene dat geld verdienen? 5.Ontsluiting archeologische plaatsen: 1. Athene heeft besloten om de stad op te knappen. Dit gebeurt door het vernieuwen van wegen en het opknappen van monumenten. Waarom doet de stad dit denk je? 2. Waarom denk je dat Athene zijn monumenten door middel van wegen en wandelpaden met elkaar verbonden heeft? 3. Wat heeft Athene in de toekomst aan de uitvoering van dit project? 4
1. Het project ‘Olympisch Dorp’ Bron 1.1: De locatie van het Olympisch dorp Het Olympisch Dorp is een van de grootste projecten van de Olympische Spelen. Het dorp ligt in Acharnes, aan de voet van de berg Parnitha aan de noordkant van Athene. In Acharnes wonen veel allochtonen. De locatie lijkt niet echt goed voor het Olympisch Dorp, want de mensen in het gebied zijn arm en er zijn veel sociale problemen. Ook is er veel illegale woningbouw. Dit is een gevolg van de aardbeving in 1999. Een andere reden dat Acharnes geen goede locatie is voor het Olympisch dorp, is dat het ver weg van de wedstrijdvelden ligt. Zo ligt de dichtstbijzijnde locatie, het Olympisch Sport Complex Athene, op elf kilometer afstand. Dit is te zien in bron 1.5. De locatiekeuze lijkt dus slecht, maar de organisatie had weinig keus. De internationale commissie van de Olympische Spelen wilde dat het dorp op één locatie werd gevestigd en niet verspreid op meerdere plekken. Omdat er verder weinig ruimte was voor dit enorme project, is er gekozen voor Acharnes. Dit Olympisch Dorp is het grootste woningbouwproject ooit in Griekenland. Bron 1.2: Het Dorp Het gebied waar het Dorp wordt gebouwd is 80ha groot. Dit is te vergelijken met 160 voetbalvelden bij elkaar. Het dorp zal uit twee delen bestaan: een woondeel voor 16.000 atleten en scheidsrechters en een deel voor winkels, sport- en trainingsvoorzieningen. In het hele dorp zal veel groen te vinden zijn; parkjes met gras, bomen, struiken etc. Ook wordt er een park aangelegd. Hier kunnen de bewoners van het dorp bijvoorbeeld uitrusten van een zware wedstrijd.
Omdat de media zal schrijven over het Olympisch Dorp, is het de bedoeling dat iedere speler zich thuis voelt in het dorp. De media zal dan schrijven dat Athene zijn taak als gastland goed heeft aangepakt en ervoor heeft gezorgd dat de spelers zich thuis voelen in het Dorp. Athenes imago zal daardoor verbeteren. Bron 1.3: Wat gebeurt er met het Olympisch Dorp als de spelers weer vertrekken? Als de Olympische Spelen zijn afgelopen, zullen de sporters en scheidsrechters weer vertrekken uit Athene. Het Dorp komt dan leeg te staan. Wat gebeurt daar dan mee? Het woondeel van het Dorp zal bewoond gaan worden door ongeveer 10.000 inwoners van Athene. Naast het woondeel wordt er een deel gebruikt voor kantoren en winkels. Hier kunnen de nieuwe inwoners van het Olympisch Dorp werken en winkelen. Het Dorp zal na de Olympische Spelen aandacht blijven trekken van toeristen. Er zijn genoeg mensen die wel eens willen zien waar hun sporthelden hebben gewoond tijdens de Spelen. Ook zal er in het Dorp een Olympisch Museum komen met mooie foto’s van de wedstrijden en misschien wel met medailles die de Grieken gewonnen hebben. Bron 1.4: Wat kost het Olympisch Dorp? De bouw van het Olympisch Dorp wordt gedaan door bouwvakkers en zij worden betaald door verschillende bedrijven. Deze bedrijven bezitten aan het eind van de bouw een deel van het Olympisch Dorp. Het Dorp kost bij elkaar 300 miljoen euro. Waarom betalen deze bedrijven zoveel geld aan het Dorp? Zij doen dit omdat ze denken dat zij veel geld kunnen verdienen aan de sporters en scheidsrechters en na de Spelen aan de nieuwe bewoners van het Dorp.
5
Bron 1.5:
Bron 1.6:
Het voorstel van het Olympisch Dorp van de architect
Bron 1.7: De ligging van het Olympisch Dorp (Olympic Village)
Het bouwen van het Olympisch Dorp
6
2. Het project ‘Olympisch vervoer’ Bron 2.1: Wat gebeurt er in Athene? Er zullen verschillende verbeteringen in het wegennet plaatsvinden in verband met de komst van de Olympische Spelen. Voorbeelden hiervan zijn: • 120 km nieuw wegdek, • 90 km verbeterd wegdek, • 40 viaducten, • 7,7 km nieuwe metrolijnen, • 23,7 km nieuwe tramrails, • 32 km treinrails, • diverse parkeergarages in het centrum van de stad, • moderne treinstations • een hypermodern vervoersmanagement centrum opleveren.
rijden om de sporters en supporters te vervoeren. Om te voorkomen dat al het verkeer vastloopt, zullen er meer wegen bij moeten komen. Bron 2.4: Files en imago Ervaringen van de vorige olympische steden leren dat een goed wegennet maakt of de spelen succesvol worden of helemaal niet.Een slechte doorstroming is dus slecht voor het imago van de stad. Dit komt doordat de journalisten die tijdens de Spelen in de stad zijn, zich ook moeten verplaatsen van het ene stadion naar de andere. Wanneer zij vaak te maken krijgen met deze verkeersproblemen, zullen zij hierover schrijven in de krant. Als de verbindingen tussen de sportcomplexen juist heel goed zijn, dan zal dat ook in de krant komen en wordt het imago van Athene verbeterd. Bron 2.5:
Bron 2.2:
Wegennet
Bron 2.3: Verkeersdrukte Een van de belangrijkste problemen waar Athene mee te maken heeft, zijn de overvolle wegen. Dit komt bijvoorbeeld doordat veel auto’s tegelijkertijd over smalle wegen rijden. Tijdens de Olympische Spelen zullen deze wegen nog meer belast worden; elke dag zullen er ongeveer 4000 bussen en 4500 auto’s over de wegen
Verkeersdrukte
7
Bron 2.6: OS en OV Volgens het IOC (de organisatie die de Olympische Spelen organiseert) moet elke gaststad een Olympische ring hebben die belangrijke sportlocaties met elkaar verbindt. Iedere locatie moet Binnen 20 minuten bereikbaar zijn. Bron 2.7: Wat gebeurt er met het wegennet als de Olympische Spelen zijn afgelopen? Als de Spelen afgelopen zijn, zullen de nieuwe wegen en de Olympische Ring blijven liggen. Door de aanleg van deze weg zal ook in de toekomst het verkeer makkelijker kunnen doorstromen. Ook zal het door de aanleg van de Olympische Ring veiliger op de weg worden en zal het milieu minder vervuild worden. Bron 2.8: Wegen en de economie Doordat Athene na de Olympische Spelen een goede verkeerssituatie heeft, zullen bedrijven graag naar Athene komen. De werknemers van deze bedrijven kunnen zich makkelijk door de stad verplaatsen doordat het verkeer goed geregeld is.
8
3. Het
project ‘Elliniko’:
Bron 3.1: Vliegveld weg uit Athene Elliniko was vroeger het vliegveld van Athene. Het is gebouwd aan de rand van de stad, maar de stad werd steeds groter. Hierdoor kwam het vliegveld eigenlijk midden in de stad te liggen. Veel mensen kregen last van het vliegverkeer en er werd besloten om het vliegveld ergens anders heen te verplaatsen. Het vliegveld verhuisde naar Spata. Zie ook bron. Bron 3.2: Wat gebeurt er met het oude vliegveld? Omdat het oude vliegveld Elliniko leeg kwam te staan, moest de Griekse regering bedenken wat ze met deze plaats wilden doen. Athene heeft geen groot park, en daarom besloten ze om een park aan te leggen. Hier kunnen de mensen uit Athene ontspannen en zich even weg uit de stad voelen. Het park wordt trouwens het grootste park van Europa, het wordt groter dan 1000 (!) voetbalvelden. De Griekse regering denkt dat het park heel veel toeristen naar Athene zal trekken. Toen Athene werd aangewezen als Olympische Stad, ging de regering aan het denken waar ze al die sporten wilde gaan laten beoefenen. Al snel dachten ze aan de plaats van het oude vliegveld. Er worden steeds meer tijdelijke stadions gebouwd op de plaats waar eigenlijk het park zou komen. Deze stadions zullen na de Olympische Spelen weer (deels) verwijderd worden. Dit gebeurt omdat sommige sporten waarvoor de stations worden gebouwd, in Griekenland niet veel beoefend worden. Hierdoor zullen de stations niet gebruikt gaan worden en daarom breekt de regering ze na Spelen liever af omdat het anders veel geld zou kosten om ze te onderhouden.
De inwoners van Athene zijn overigens niet blij met het uitstel van de aanleg van het park. Bron 3.3: Elliniko over 10 jaar Na de Olympische Spelen zal het Olympisch complex bij Elliniko grotendeels verdwijnen. Er zal ruimte komen voor verschillende bedrijven die zich hier kunnen vestigen. Deze bedrijven vestigen zich graag dichtbij het park omdat het een mooie plek wordt om te zijn. Ook zal het park heel goed zijn verbonden met andere delen van de stad omdat deze verbindingen voor de Olympische Spelen zijn aangelegd. Door de komst van deze bedrijven zal er, ook na de Olympisch Spelen, werkgelegenheid blijven voor de inwoners van Athene. Bron 3.4: http://www.hoc.gr/en/info/periodika/5o/6.asp Website m.b.t. Elliniko.
Bron 3.5:
Ellinikon Olympic Complex: Olympisch stadion voor basketbal en handbal
9
Bron 3.6:
Bron 3.8:
Landingsbaan van Spata
Bron 3.9:
De ligging van het nieuwe vliegveld: Spata
Bron 3.7:
Ellinikon Olympic Complex: Olympisch stadion voor Baseball Verkeerstoren op vliegveld Spata
10
4. Het
project ‘Verbetering van de kustzone’:
Bron 4.1: Zwemmen aan de kust van Athene Athene ligt aan de zee, maar veel mensen uit Athene komen daar nooit, omdat ze het geen mooi gebied vinden. Om te zorgen dat er toch meer toeristen en inwoners van Athene naar de kust gaan, zal de kust aantrekkelijker worden gemaakt. Dit gaat onder andere gebeuren door op de plek waar nu een afvalplaats is een natuurpark, een openlucht zwembad, restaurants en cafés en een theater neer te zetten. Op deze manier wordt de kuststrook aantrekkelijker voor het publiek. Het is alleen de vraag of de regering deze plannen ook echt gaat uitvoeren, want ze hebben niet genoeg tijd en geld. Bron 4.2:
Drie ontwerpen van de vernieuwde kustzone
Bron 4.3: Wat zijn de gevolgen van de verbetering van de kustzone? Met de verbetering van de recreatieve voorzieningen aan de kust gaan nieuwe banen gepaard. Gedacht kan hierbij worden aan restaurants, parasolverhuur en ijsboeren. Ook na de Spelen, als het Olympisch toerisme weer vertrokken is, zal deze kust iedere zomer druk bezocht worden. Met de toename van het toerisme zal ook het aantal hotels toenemen, waardoor er nog meer banen ontstaan. Je kunt hierbij denken aan het hotelpersoneel, maar ook aan bedrijven die eten en drinken leveren voor de gasten. Omdat de kustzone verder ontwikkeld gaat worden, zal de plek goed ontsloten worden. Zo kunnen toeristen én inwoners van Athene gemakkelijk de kust bereiken. De verwachting is dat hierdoor Griekenland iedere zomer veel geld aan het toerisme zal verdienen. Bron 4.4: Het ontwerp van de kustzone Zoals in bron 4.2 te zien is, heeft de Griekse regering grootste plannen met de kustzone. Deze zone zal modern en strak ingericht worden. De kustplaats wordt een mooie omgeving waar rust en plezier gecombineerd worden. Hierdoor zullen de inwoners van Athene de kustzone vaak bezoeken. 11
5. Het
project ‘Ontsluiting archeologische plaatsen’
Bron 5.1: Toegangswegen naar de stad De wegen die naar de stad leiden moeten vernieuwd worden, omdat verschillende wegen al oud en te smal zijn. Bovendien zien de wegen er niet mooi uit. Athene gaat met dit project de wegen naar de stad (waar nodig) vernieuwen en ook voorzijdes van de huizen die aan de wegen staan. Op die manier zien de wegen er mooi en goed uit. Ook parken en parkeerplaatsen zullen verbeterd worden; er zal meer beplanting in de parken komen en er zullen meer parkeerplaatsen komen. Dit zorgt er voor dat het imago van Athene verbetert. Bron 5.2: Verbinding van archeologische plaatsen. De verbindingswegen tussen belangrijke archeologische plaatsen zullen een facelift krijgen. Deze wegen zullen de toeristen de kans geven gemakkelijk van het ene monument naar het andere te reizen. Ook is er gedacht aan de voetgangers, want er komt een voetgangerspad tussen de toeristische trekpleisters. Deze trekpleisters zullen bovendien gerenoveerd worden: ze worden helemaal opgeknapt zodat ze er weer uitzien als 2500 jaar geleden.. Door het vernieuwen en opknappen van de wegen en monumenten zullen de toeristen een mooi beeld krijgen van Athene. De toeristen zullen zich op hun gemak voelen in de stad, waardoor ze na de Spelen misschien nog eens terug komen. Ook kunnen de toeristen als ze weer thuisgekomen zijn andere mensen Athene als vakantiestad aanbevelen. Het vernieuwen en opknappen zal dus óók na de Olympisch Spelen kunnen zorgen voor meer toerisme. Meer toerisme leidt tot meer werkgelegenheid (hotelbemanning bijv.) en meer geld (uitgaven van toeristen).
Bron 5.3: Archeologische monumenten In reisfolder over Griekenland staat: ‘De Acropolis (zie bron 5.4 en 5.5) is bij uitstek de bezienswaardigheid van Athene, en steekt met kop en schouders boven de stad uit. Vanaf de Acropolis heeft u een prachtig uitzicht over Athene, en vooral tijdens zonsopgang en zonsondergang is het fantastisch! Zonder een bezoek aan de oudste wijk van Athene, de Plaka met zijn vele kleine straatjes, winkeltjes en Griekse Tavernes, is uw verblijf in Athene niet compleet.’ Bron 5.4:
De tempel Parthenon op de Acropolis van Athene
Bron 5.5:
De Acropolis
12
Bron 5.6: Ontsluiting van Pireaus De haven Pireaus is de grootste haven van Griekenland (bron 5.9). Er zijn verschillende archeologische en historische plaatsen en bezienswaardigheden te vinden. Deze zullen opgeknapt worden en een archeologisch park gaan vormen. De haven in Pireaus zelf zal ook worden opgeknapt. De haven wordt namelijk niet alleen veel gebruikt door toeristen (bron 5.7), maar ook voor import en export (bron 5.8). Het opknappen van de haven zal niet alleen positief zijn voor auto’s en vrachtwagens, maar ook voor wandelaars. De wandelende toeristen kunnen namelijk over nieuw aangelegde wandelpaden lopen. Deze paden zullen langs de muren liggen die vroeger de haven Pireaus en de stad Athene met elkaar verbonden.
Bron 5.8:
Vrachtschip in de haven van Pireaus.
Bron 5.9:
Bron 5.7:
Plezierbootjes in de haven van Pireaus
Pireaus: De grootste haven van Griekenland 13
