Nummer: 555
Raadsvergadering: 21 mei 2007
Onderwerp: Uitbreiding huisvesting kinderopvang (KO) en buitenschoolse opvang (BSO) Doel van agendering Besluitvorming Voorstel / Advies Beschikbaar stellen van een voorbereidingskrediet van € 50.000,=
Inleiding De behoefte aan kinderopvang (KO) en buitenschoolse opvang (BSO) groeit veel sneller dan voorzien. Eind 2006 was er in Meijel al onvoldoende ruimte om alle aanvragen te honoreren. De verwachting is gerechtvaardigd, dat deze behoefte verder zal toenemen. Inmiddels is een verzoek gehonoreerd van de Stichting Kinderopvang Meijel om tijdelijk de groepsgrootte KO uit te breiden. Daarmee is de situatie op dit moment opgelost en is er ruimte geschapen voor het zoeken naar een structurelere oplossing. Bij brief van 16 november 2006 heeft de Stichting kinderopvang Meijel gevraagd medewerking te verlenen aan de uitbreiding van KO en BSO met ieder 2 lokalen en bijbehorende voorzieningen.
Wettelijk kader voor huisvesting KO / BSO De Wet Kinderopvang geeft uitsluitend regels voor tegemoetkomingen in kosten van KO voor bepaalde doelgroepen en regels om de kwaliteit van KO te waarborgen. Een verplichting tot de realisatie van huisvesting is er niet voor de gemeente. Het Rijk stimuleert wel de realisatie van kinderopvang. In het verleden zijn er zelfs door het Rijk gelden beschikbaar gesteld voor huisvesting. Op dit moment is er geen regeling meer. Voor de BSO geldt per 1 augustus 2007 geldt een verplichting voor basisscholen om gelegenheid te bieden voor voor-, tussen- en naschoolse opvang. Basisschool Den Doelhof heeft hiervoor een contract afgesloten met BSO Samsam. Een verplichting voor de gemeente is er niet. In het verleden heeft de gemeente Meijel steeds medewerking verleend aan de huisvesting van KO / BSO. Het concept van de Brede School, de gemeentelijke eigendom van de huidige huisvesting van KO / BSO en het belang van de gemeente bij adequate voorzieningen voor KO / BSO, zijn aanleiding om ook nu weer, samen met de Stichting Kinderopvang Meijel, in te spelen op de actuele ontwikkelingen.
1
Nummer: 555 Het verloop van KO / BSO in Meijel Sinds de start in 1995 is de kinderopvang in Meijel groeiende. Aanvankelijk was er sprake van een geleidelijke groei. De laatste jaren is de belangstelling in een stroomversnelling gekomen. Gebouwelijke voorzieningen hebben hier geen gelijke tred mee kunnen houden. 1995 1998 1998 1999 2000 2001 2003 2005
start in lokaal voormalige MAVO: woning In de Haag: basisschool St Jozef: nieuwbouw bij basisschool: uitbreiding met unit: uitbreiding BSO tot 1 groep: uitbreiding KO gereed: uitbreiding BSO met lokaal PSZ:
1 groep KO 1 groep KO met hierin aantal BSO kinderen 1 groep KO en groep BSO groeimogelijkheid naar 1,5 groep KO en ½ groep BSO 2,5 groep KO en ½ groep BSO 2,5 groep KO en 1 groep BSO 3 groepen KO en 1 groep BSO 3 groepen KO en 2 groepen BSO
Huidige situatie in Meijel Kinderdagverblijf Bambi beschikt op dit moment over 3 groepen KO. Inmiddels is door de gemeente noodgedwongen toestemming verleend de grootte van deze 3 groepen tijdelijk aan te passen tot 16 kinderen per groep in plaats van 12 kinderen. Hiermee is het ruimtegebrek voor de korte termijn opgelost. Een structurele oplossing in de vorm van 2 extra groepen is noodzakelijk. Buitenschoolse opvang Samsam beschikt op dit moment over 2 groepen. Per groep kunnen maximaal 25 kinderen opgevangen worden. De BSO kampt eveneens met ruimtegebrek. Op dit moment is er behoefte aan uitbreiding met 1 lokaal. Na uitbreiding van de KO zal ook de doorstroom naar de BSO toenemen. Nu zorgt de doorstroom van 3 groepen KO al voor meer dan 2 groepen BSO. Na de uitbreiding van de KO tot 5 groepen zal de doorstroom naar de BSO navenant toenemen. Omdat deze doorstromers in beginsel 8 jaar binnen de buitenschoolse opvang verblijven tonen de bezettingscijfers aan, dat ook hier een 2e lokaal in gebruik genomen moet worden.
Prognose moeilijk te maken In mei 2001 is door SGBO, het onderzoeks- en adviesbureau van de VNG, een prognose opgesteld voor de kinderopvang en de buitenschoolse opvang in Meijel voor de periode 2001-2014. Voor de kinderopvang werd over die periode een uitbreiding tot 3 groepen van 12 kindplaatsen mogelijk geacht. Voor buitenschoolse opvang zou één groep met 20 kindplaatsen voldoende moeten zijn. Op basis hiervan is in 2003 de accommodatie uitgebreid. Halverwege de periode is de prognose al ingehaald door de praktijk. Het aantal geboorten, de gunstige wettelijke regelingen en de toename van het aantal dagdelen per kind, zorgen voor een tekort aan plaatsen KO. Omdat nagenoeg alle kinderen van de KO doorstromen naar de BSO en daar minimaal 8 jaar verblijven is ook de behoefte aan BSO voor groter dan geraamd. Hoe groot de behoefte zal zijn in de komende jaren valt moeilijk in te schatten. Meerdere malen zijn prognoses gemaakt en steeds zijn deze door de praktijk achterhaald. Wat Meijel betreft is de huisvesting van KO en BSO sinds het ontstaan in 1995 al meerdere malen aangepast. Een betrouwbare prognose is zeer moeilijk te maken. Gezien de ervaring uit het verleden lijkt het weinig zinvol wederom extern een prognose te laten maken.
2
Nummer: 555 Eigen onderbouwing van behoefte In de media verschijnen regelmatig berichten over capaciteitstekorten in de kinderopvang en de buitenschoolse opvang en wordt er aangedrongen op aktie. Recente kengetallen zijn echter niet beschikbaar. Voorgesteld wordt vanuit de Meijelse situatie een onderbouwing te geven aan de capaciteitsbehoefte. Bezetting kinderopvang Instroom aantal kinderen kinderopvang 2002 - heden Geboren Waarvan aangemeld Kinderen 1-4 jr Totale instroom 2002 62 15 15 2003 62 22 5 27 2004 59 30 3 33 2005 50 23 6 29 2006 61 40 16 56 t/m 1-3-2007 ? 13 4 17 Bezettingsverloop aantal kinderen kinderopvang 2002 – heden 2002 110 2003 102 2004 106 2005 124 2006 139 t/m 1-3-2007 133 * * exclusief 23 kinderen op de wachtlijst Wachtlijst kinderopvang voor plaatsing 2007 (per 1 maart 2007) Baby’s 27 ** Kinderen 1-4 6 ** ** van de wachtlijst zijn voor 10 kinderen plaatsen gereserveerd. Door de tijdelijke uitbreiding van de groepsgrootte kunnen de andere kinderen geplaatst worden. Prognose behoefte kinderopvang korte termijn Uitgaande van een gelijkblijvende instroom van 40 kinderen per jaar betekent dit over 4 jaar bij een gemiddelde afname van 4 dagdelen een instroom van 40 x 4 x 4 = 640 dagdelen Uitgaande van de bezetting 2006 van 139 kinderen en een gemiddelde afname van 4 dagdelen per kind betekent dit een behoefte van 139 x 4 = 556 dagdelen. Per groep van 12 kindplaatsen zijn beschikbaar 12 x 10 = 120 dagdelen. Voor 556 tot 640 dagdelen betekent dit minimaal 5 groepen van 12 kindplaatsen op basis van de nu bekende cijfers. Landelijk is de tendens, dat het gemiddelde aantal dagdelen per kind stijgt boven de 4. Rekening wordt gehouden met een groei tot 5, mogelijk 6, dagdelen per kind. Daar tegenover staat, dat mogelijk het aantal geboorten zal dalen. Bovendien is er voor de KO de mogelijkheid om de oudere kinderen (vanaf 3,5 jaar) eerder in te laten stromen bij de BSO opvang en kan bij pieken de groepsgrootte van de KO tijdelijk uitgebreid worden (zoals nu ook het geval is).
3
Nummer: 555 In bijlage 1 is opgenomen de bezetting KO voor de periode 1-4-2007 tot en met 1-3-2008 op basis van reeds bekende aanmeldingen maar zonder instromers. Op basis van deze cijfers is er per 1-1-2008 op enkele dagdelen al behoefte aan een 5e groep. Mét de instromers zal dit eerder en voor meer dagdelen het geval zijn.
Bezetting buitenschoolse opvang Instroom aantal kinderen buitenschoolse opvang 2002 - heden Interne Totaal 1e aanmelding doorstroom 2002 4 9 13 2003 3 19 22 2004 16 16 2005 8 16 24 2006 19 25 44 T/m 28-2-2007 2 * * Voor 2007 zal de interne doorstroom in totaal 24 kinderen bedragen. Bezettingsverloop aantal kinderen buitenschoolse opvang 2002 94 2003 93 2004 97 2005 86 2006 143 t/m 28-2-2007 151 * * exclusief 3 kinderen op de wachtlijst Wachtlijst buitenschoolse opvang voor plaatsing 2e helft 2007 Per 1-3-2007 3 Prognose behoefte buitenschoolse opvang korte termijn De grootte van groepen voor buitenschoolse opvang is afhankelijk van de leeftijd van de kinderen. Voor de categorie 4-8 jarigen is de maximale groepsgrootte 20, voor de 8-12 jarigen is de maximale groepsgrootte 30. Gemiddeld is de groepsgrootte dus 25. Op schoolvrije ochtenden en tijdens de lunches is de groepsgrootte op dit moment ongeveer 70 kinderen. De vakantieopvang is buiten de bovengenoemde bezetting gehouden. In bijlage 2 wordt een overzicht gegeven van de te verwachten groei van Samsam in de periode 1-4-2007 tot en met 1-7-2010. Dit overzicht is gebaseerd op de instroom via de kinderopvang Bambi. De cijfers tonen aan, dat er nu al behoefte is aan een 3e lokaal op 3 dagdelen. Per 1-7-2007 zijn er op 5 dagdelen 3 lokalen nodig en op 2 dagdelen is een 4e lokaal nodig. De aanmeldingen van buitenaf zijn hier niet in opgenomen. De werkelijke aantallen zullen dus hoger liggen. Met de externe instromers erbij zal dit groeien naar een behoefte aan 4 lokalen op 6 tot 7 dagdelen in 2008/2009/2010.
4
Nummer: 555 Planning Voorgesteld wordt om de daadwerkelijke behoefte voor de korte termijn (tot 5 jaar na oplevering) op te lossen waarbij tevens rekening gehouden wordt met een mogelijke verdere uitbreiding op middellange termijn (5 tot 10 jaar na oplevering). Een planning voor een periode van langer dan 10 jaar wordt niet zinvol geacht. Deze planningsopzet maakt het mogelijk om -als er 5 jaar na de oplevering nog behoefte bestaat aan verdere uitbreiding van KO en/of BSO- een keuze te maken tussen: 1. Eventuele ruimten die elders binnen de brede school vrijkomen door een mogelijke daling van het aantal leerlingen. Op dit moment wordt ingeschat, dat per 2009/2010 bij de basisschool 1 lokaal vrijkomt. Dit zal echter de unit zijn die aan de voorzijde van het complex staat. Binnen het gebouw zal waarschijnlijk pas in 2011/2012 een lokaal vrijkomen. Deze aanname is echter gebaseerd op nog niet bekende geboortecijfers. Voor de buitenschoolse opvang zou dit mogelijk een alternatief kunnen zijn. Voor de kinderopvang is dat niet het geval omdat hier tevens aanvullende voorzieningen (natte ruimte, slaapruimte) nodig zijn, alsmede een eigen buitenruimte. Wel kan mogelijk een herverdeling plaatsvinden van ruimten tussen KO en BSO. 2. nieuwe gebouwelijke voorzieningen door aan te haken bij de nu gevraagde uitbreiding. Resumerend: Korte termijn 0-5 jaar: nieuwbouw t.b.v. 2 groepen KO en 2 groepen BSO Middellange termijn 5-10 jaar: ontwikkelingen capaciteitsbehoefte en elders vrijkomende ruimten afwachten bij huidige nieuwbouw rekening houden met eventuele gebouwelijke uitbreiding Lange termijn >10 jaar: buiten beschouwing laten
Lokatie van de uitbreiding De gedachten gaan uit naar 2 bouwlagen waarbij het effectief grondgebruik beperkt kan blijven tot 2 lokalen met bijbehorende voorzieningen. De stichting stelt voor hiervoor de bestaande groenvoorziening bij de ingang en een klein gedeelte van de aangrenzende erfverharding te gebruiken. De erfverharding kan aan de zijde van het grasveld gecompenseerd worden. De partners van de Brede School hebben ingestemd met deze oplossing.
Eigendom / verhuur Alle gebouwelijke voorzieningen en de ondergrond zijn economisch eigendom van de gemeente. De ruimten van KO en BSO worden verhuurd. In het verlengde hiervan wordt voorgesteld ook voor de onderhavige uitbreiding dezelfde constructie te hanteren, en de uitbreiding te verhuren. De huurprijs zal gebaseerd worden op de kapitaallasten van de investering (bouwkosten inclusief alle voorbereidingskosten) verhoogd met: - OZB-eigenaar - Verzekeringskosten - Storting onderhoudsfonds (te berekenen adhv onderhoudsplan) 5
Nummer: 555
Financiering Uitgangspunten voor de financiering: - Voor de gemeente budgettair neutraal - Risico-beperking i.v.m. leegstand in de toekomst Alle kosten van de uitbreiding, zowel de bouwkosten als de voorbereidingskosten zijn voor rekening van de Stichting Kinderopvang Meijel. Ook de kosten van de ambtelijke begeleiding van het project vallen hier onder alsmede de kosten van de voorfinanciering (het nu beschikbaar te stellen krediet inclusief rente). De Stichting Kinderopvang Meijel is van mening, dat er ook een gemeentelijk belang is bij adequate voorzieningen voor KO en BSO. In het verleden hebben de partners binnen de brede school, en dus ook de gemeente, de eigen arbeid voor gezamenlijke projecten steeds voor eigen rekening genomen. De Stichting vraagt dit beleid voort te zetten en de ambtelijke uren buiten het project te laten. Het college van B&W is van mening, dat de financiele positie van de gemeente daar -alle prioriteiten afwegende- geen enkele ruimte voor biedt. Normaliter worden gebouwelijke voorzieningen afgeschreven over een periode van 40 jaar. Zoals eerder aangegeven is het moeilijk om prognoses te maken. Het risico bestaat, dat de behoefte veel eerder afneemt en het huurcontract geheel of gedeeltelijk wordt opgezegd. Als de gemeente geen vervangende huurder kan vinden voor eenzelfde huurbedrag ontstaat er financieel nadeel voor de gemeente. Om het risico in te perken is het een optie om de afschrijvingstermijn voor dit geval te bepalen op 20 jaar. Voor de korte termijn van 5 jaar bestaat er zekerheid over het huurcontract. In de tijd daarna wordt het risico op geheel of gedeeltelijke leegstand groter. Anderzijds is niet uit te sluiten, dat de behoefte steeds verder blijft groeien. Denkbaar is de situatie dat beide ouders steeds meer in voltijdbanen gaan werken en daardoor het aantal dagdelen per kind zelfs hoger komt te liggen dan 6 (nu 4). Door versneld af te schrijven is er ruimte om bij onvoorziene leegstand de afschrijvingstermijn op te rekken naar 40 jaar waardoor de lasten per jaar aanzienlijk zullen dalen. Dat geeft meer soulaas voor alternatief gebruik van ruimten. Na beschikbaarstelling van het voorbereidingskrediet zal de planvoorbereiding ter hand genomen worden. Zodra de kosten bekend zijn zal een voorstel gedaan worden om een definitief krediet beschikbaar te stellen. Het voorliggende voorbereidingskrediet maakt daar onderdeel van uit. Samenvattend Een voorbereidingskrediet van € 50.000,= beschikbaar stellen voor de uitbreiding van de huisvesting van kinderopvang (KO) en buitenschoolse opvang (BSO) Raadsvergadering 23 april 2007 Tijdens de raadsvergadering van 23 april 2007 is het voorstel besproken en aangehouden omdat de gemeenteraad op een aantal vragen een antwoord wenste om een afgewogen besluit te kunnen nemen. Voor de beantwoording van de gestelde vragen wordt kortheidshalve verwezen naar bijlage 3. Voorstel 23 april 2007 handhaven Op basis van voornoemde beantwoording handhaaft het college het voorstel van 23 april 2007, nr. 555, tot het beschikbaar stellen van een voorbereidingskrediet van € 50.000,= voor de uitbreiding van de huisvesting van de kinderopvang (KO) en de buitenschoolse opvang (BSO). 6
Nummer: 555
Bijlagen: 1. Berekening groei kinderopvang 2007-2008 2. Berekening groei buitenschoolse opvang 2007-2010 3. Beantwoording vragen raad 23 april 2007 Ter inzage: Brieven Stichting Kinderopvang Meijel van 16 november 2006 en 3 april 2007. Aldus besloten in de raad van 21 mei 2007, de griffier, S.M. Janson
de voorzitter, ing. J.C.G.J. Smulders
7
