Aan de gemeenteraad
Agendapunt
Roden, 20 juli 2004
Onderwerp Omwisseling huisvuilcontainers en aanschaf van registratiemedia op de containers
Voorstel Een krediet beschikbaar te stellen van € 590.000 voor de omwisseloperatie huisvuilcontainers en aanschaf van registratiemedia op de containers.
Motivering Inleiding De gemeente Noordenveld kent reeds meerdere jaren een alternerende huisvuilinzameling met inzet van minicontainers, met een volume van 140 liter tot 240 liter inhoud. Het grootste deel van de circa 14.000 groene containers voor GFT-afval dient in 2004 wegens het verstrijken van de termijn voor de economische en technische levensduur te worden vervangen. Deze termijn was reeds in 2002 verstreken. Dit betreft containers van de merken Plastic Omnium respectievelijk SSI Schäfer. Huidige situatie Op dit moment heeft de gemeente Noordenveld logistiek gezien een modern inzamelsysteem, MSTS genaamd, waarmee het GFT-afval en de restfractie (de grootste kostenposten) worden ingezameld. Met dit moderne inzamelsysteem zijn de inzamelkosten ten opzichte van het conventionele systeem flink verlaagd. Er is dus al een eerste kwaliteitsslag gemaakt, waarmee tevens rekening is gehouden met de van toepassing zijnde Arbonormen. In de huidige situatie doen zich echter een aantal knelpunten voor, namelijk: geen uniformiteit bij de verstrekking van de inzamelmiddelen (verschillende volumes van 140 liter en 240 liter), geen herkenning op de containers, geen registratie van het uitstaande containerbestand en het hieruit voortvloeiende misbruik (zoals bijvoorbeeld het "illegaal aanbieden"). Door middel van een tweede kwaliteitsslag kan tevens de eliminatie worden bewerkstelligd van het gratis meeliften van ongeregistreerde aangeboden containers, dat nu een niet onaanzienlijke omvang kent. Hierbij worden de niet gedekte verwerkingskosten op € 140.000 geschat. Zonder beleidsvaststelling zullen deze niet gedekte verwerkingskosten van € 140.000 jaarlijks terugkeren. Deze kosten zullen door alle burgers van de gemeente Noordenveld moeten worden opgehoest en zullen in de toekomst alleen maar toenemen als hierna geen beleidsvaststelling optreedt. Vandaar dat bij de omwisseloperatie als criterium bij de verstrekking van inzamelmiddelen in de laagbouw een maximum van 1 groene container en 1 grijze container zal moeten worden gehanteerd. Het hierna vast te stellen beleid zal terugkomen in het afvalstoffenplan. 1
Gewenste situatie De reinigingsdienst wil deze wisseloperatie meteen mede benutten om een aantal problemen en behoeften die aan de orde zijn bij de afvalinzameling tot een oplossing dan wel tot uitvoering te brengen. Dit betreft onder meer het overgaan van twee soorten volumes (140 liter en 240 liter) naar één soort volume (240 liter) zowel uit efficiency-overwegingen alsook uit praktische overwegingen en het herkenbaar registreren van alle uitstaande containers. Daarmee zal een situatie kunnen worden bereikt dat in feite de ingeslopen tekortkomingen, ontoereikende respectievelijk onbeheersbare situaties met betrekking tot de beschikbaarstelling van inzamelmiddelen kunnen worden gerepareerd. Op die wijze zal er na de omwisseloperatie sprake zijn van een nieuwe start met een schone lei. Voorts wil de reinigingsdienst opmerken dat er bij diverse burgers behoefte is aan meer capaciteit, dat wil zeggen behoefte aan een meeraantal containers per aansluiting. De behoefte om dit meeraantal containers per aansluiting door de gemeentelijke reinigingsdienst te laten ledigen zou tegen een apart tarief kunnen plaatsvinden. Dit zou een grotere mate van differentiatie inhouden, gelet op de extra dienstverlening, die hiervoor zal worden verlangd. De mogelijkheden hiertoe zullen nader worden onderzocht en terugkomen in het afvalstoffenplan. Met het aanschaffen van registratiemedia met bijbehorende voorzieningen zal de reinigingsdienst gaan beschikken over een adequaat instrument ter verkrijging van een helder inzicht in het uitgezette containerbestand. Dit instrument zal in combinatie met de geleverde prestaties van de inzamelploegen via actuele informatie een essentiële bijdrage leveren aan verdere verbetering van de bedrijfsvoering van de reinigingsdienst alsmede een verbetering van de beheersing van de hoeveelheid te verwijderen afval en daarmee van de afvalverwijderingskosten. Bewonersonderzoek Uit een bewonersonderzoek, gehouden onder de bevolking van Noordenveld door Bureau Gammafoon van de Rijksuniversiteit Groningen in het najaar van 2002, is gebleken dat de burgers van Noordenveld voor meer dan 80% tevreden zijn over de manier waarop de gemeente het GFT- en restafval ophaalt. Voorts heeft de meerderheid van de burgers in dit onderzoek aangegeven het liefst een grote groene minicontainer (240 liter) te gebruiken. Hiermee kan het percentage hergebruik nog worden verhoogd als voortaan de nieuwe container standaard in het volume van 240 liter beschikbaar wordt gesteld. Zeker gezien het feit dat de helft van de burgers over redelijk grote tuinen (> 200m²) beschikt. Voorts hebben de bewoners in het onderzoek aangegeven, dat zij geen Diftar wensen. Dit punt staat ook in het bestuursakkoord voor de periode 2002-2006 van de gemeente Noordenveld als politiek beleidsuitgangspunt geformuleerd. Keuze van het systeem voor registratiemedia Gekozen wordt voor omwisseling van de groene minicontainers met een afwijkend kleur deksel, waarin het gemeentelogo herkenbaar is weergegeven alsmede registratie middels barcodestickers van zowel de groene alsook de grijze minicontainers uit oogpunt van kosten, betrouwbaarheid en herkenbaarheid van informatie voor de burgers. Voor een nadere onderbouwing hiervan verwijzen wij naar het bijgevoegde B&W-advies. Kosten De omvang van het hiermee aan de orde zijnde aanschafpakket van nieuw materieel met bijbehorende diensten en producten overschrijdt in ruime mate de drempelwaarde zoals die 2
geldt voor overheden in het kader van aanbestedingen. Zoals bekend, is deze voor producten en diensten in 2004 en 2005 gesteld op € 236.945 exclusief BTW. Gelet op het specialistische karakter van de materie bij de onderhavige aanschaf, zal het tevens noodzakelijk zijn om voor deze EU-aanbesteding een beroep te doen op externe ondersteuning. Daarnaast is ook interne ondersteuning noodzakelijk voor de begeleiding van het gehele proces. De kosten voor de aanschaf van de containers, registratiemedia op de containers, noodzakelijke externe en interne ondersteuning worden geraamd op een totaalbedrag van € 694.839 (incl. BTW). Zonder BTW is het bedrag € 590.122. Voor een nadere uitsplitsing hiervan verwijzen wij u kortheidshalve naar de vertrouwelijke bijlage. Deze is bijgevoegd in een apart mapje. In de begroting van 2004 is reeds een bedrag gereserveerd voor de vervanging van de groene containers. Voor de bepaling van de jaarlast is uitgegaan van een annuïtaire afschrijvingssystematiek in verband met de tariefstelling met een geschatte looptijd van 15 jaar en een rente van 6%. Het benodigde krediet voor de omwisseloperatie bedraagt € 590.000. Weggezet tegen een afschrijvingstermijn van 15 jaar (bij 6%-annuïteit) leidt dit tot jaarlijkse kapitaallasten van 0,10296276 x € 590.000 = € 60.760. Deze kapitaallasten zijn binnen de begroting gedekt. Zoals aangegeven, is hiervoor reeds een reservering opgenomen in het product afvalverwijderen. Consequenties Gelet op het bovenstaande hoeven de afvalstoffentarieven niet omhoog. Uitgangspunt in de gemeente Noordenveld is het zo laag mogelijk houden van de afvalstoffenheffing en de mogelijkheid van maximale scheiding. Een ander uitgangspunt is 100% kostendekkendheid. Voorts blijft het systeem van tariefdifferentiatie door éénpersoonshuishoudens een tarief door te berekenen welke € 45 lager ligt dan de meerpersoonshuishoudens ongewijzigd. Met de omvang van de investering is sprake van nieuw materieel, voor tenminste de helft van de uitgezette containers en bijbehorende voorzieningen, waarmee de gemeente weer voor de komende jaren vooruit kan, zonder onnodige en frequente uitval van afgeschreven containers met alle extra kosten van dien. Daarnaast zal door opschoning van het huidige containerbestand ook de arbeidsbelasting bij het personeel van de gemeentelijke reinigingsdienst in grote mate positief worden beïnvloed. Baten Met de omwisseloperatie gaan de volgende baten gemoeid: a) Besparingen op de illegale minicontainers, d.w.z.: op het aantal illegaal uitstaande containers Met betrekking tot het misbruik van meer dan 2 containers per aansluiting (de zgn. illegale containers) het volgende: naar verwachting zullen er circa 1.120 containers onderschept worden, die illegaal uitstaan. Dit is 4% en gebaseerd op ervaringscijfers. De vervangingswaarde van de 1.120 minicontainers bedraagt € 33.600 (€ 30 per stuk); b) Vermindering van illegale aanbiedingen, d.w.z.: van de te vermijden verwerkingskosten Met betrekking tot het illegaal aanbieden van die illegale containers het volgende: naar verwachting leveren het aanbieden van de 1.120 illegale containers bij een gemiddeld gewicht van 25 kilo per aanbieding vermenigvuldigd met 50 inzamelingen per jaar 1.400.000 kilo = 1.400 ton extra afval op. Deze hoeveelheid afval zal moeten worden afgerekend tegen een prijs van gemiddeld € 100 per ton (exclusief BTW) gemiddelde verwerkingskosten = 1.400 x € 100 = € 140.000.
3
Advies MARN Van belang is het, op te merken dat wij 23 december 2003 besloten hebben, bij de Milieu Advies Raad van Noordenveld (MARN) een advies aan te vragen naar aanleiding van een conceptbeleidsnotitie over dit onderwerp. De MARN heeft hierop geen advies uitgebracht, maar wel een aantal opmerkingen gemaakt. Deze opmerkingen zijn in het verslag van de vergadering van de MARN d.d. 4 februari 2004 opgenomen. Dit vergaderverslag is tevens bijgevoegd in de bijlagen. Vanuit de MARN is voorgesteld de gemaakte opmerkingen aan het advies toe te voegen en op deze wijze te komen tot een gedegen besluit. De MARN heeft opmerkingen gemaakt over het feit of de containers economisch of technisch gezien moeten worden vervangen. Vervolgens heeft de MARN gevraagd welke problemen/knelpunten zich voordoen en of deze wel als problemen/knelpunten moeten worden gezien. De vraag is gesteld of bij de aanschaf van de containers ook een registratiesysteem moet worden aangeschaft. Voorts heeft men zich afgevraagd of de invoering van een registratiesysteem niet uiteindelijk tot de invoering van Diftar zal leiden, en of een registratiesysteem nu als middel of als doel moet worden gezien. De MARN miste een analyse van kosten en baten. Ook zou er moeten worden ingegaan op de consequenties indien zou blijken, dat de extra kosten van het registratiesysteem niet terug zouden kunnen worden verdiend. Tenslotte is de vraag gesteld of de boekwaarde van de containers in Peize ook in de analyse mee wordt genomen. Welnu, de containers moeten zowel economisch als technisch gezien worden vervangen. De problemen en knelpunten spitsen zich met name toe op het feit dat er geen uniformiteit is bij de verstrekking van de inzamelmiddelen (verschillende volumes van 140 liter en 240 liter), geen adequate registratie van het uitstaande containerbestand is en het hieruit voortvloeiende misbruik (zoals bijvoorbeeld het "illegaal aanbieden", waaronder het gratis meeliften van ongeregistreerde alsmede meerdere malen per inzamelronde aangeboden containers van huishoudens en/of kleine bedrijfjes-aan-huis), dat nu een niet onaanzienlijke omvang kent. De omvang hiervan is reeds aangegeven bij het onderdeel "Baten". Het antwoord op de vraag of bij de aanschaf van nieuwe containers ook een registratiesysteem moet worden meegenomen is bevestigend, want daarvoor zijn de noodzaak en gelegenheid nu aanwezig (synergie). Gelet op het bedrag, dat benodigd is voor het invoeren van het registratiesysteem (zie hiervoor: vertrouwelijke financiële bijlage), levert de introductie van het voorgenomen registratiesysteem alleen maar geld op. Verder is bij de invoering van het registratiesysteem de angst voor Diftar ongegrond. Diftar is geheel niet aan de orde. Bij de inzameling van afval treedt bij invoering van voorgenomen registratiesysteem feitelijk geen wijziging op die de burger raakt. Dat is bij de introductie van Diftar wel het geval. Op de vraag of een registratiesysteem nu als middel of als doel moet worden gezien, kan worden geantwoord dat deze als middel moet worden beschouwd. De voorgenomen omwisseling van de groene huisvuilcontainers (GFT-bakken) met registratiemedia moet leiden tot een meer doelmatige inzameling van afvalstoffen, waarbij de hoeveelheid afval via het beschikbaar te stellen aantal en soort inzamelmiddelen kan worden gestuurd. Door het nemen van maatregelen gericht op het elimineren van het oneigenlijk aanbieden van afval en daarmee de beperking van de hoeveelheid afval kunnen ook de kosten voor afvalverwijdering beter worden beheerst, opdat uiteindelijk een zo laag mogelijke afvalstoffenheffing voor de burger kan worden gerealiseerd, waarbij zowel de mogelijkheid van maximale afvalscheiding alsook de 4
overige doelstellingen gewaarborgd blijven. Hiermee wordt tevens het landelijk beleid naar gemeentelijk niveau vertaald, namelijk: meer nuttige toepassing en minder verwijdering van afval. De gemeente heeft in de uitvoering hiervan een belangrijke taak. Tenslotte moet worden opgemerkt, dat uit nader onderzoek is gebleken, dat bij de in 1997 circa 1.200 à 1.500 op verzoek en tegen betaling van handlingskosten ad € 22,69 omgewisselde containervolumes van 140 liter naar 240 liter niet het eigendom van de containers is overgedragen aan de betreffende burgers in Peize. De containers zijn en blijven eigendom van de gemeente en worden slechts in bruikleen aan de burgers verstrekt. De boekwaarde van de containers in Peize zullen derhalve bij een analyse van kosten en baten niet worden meegenomen. Dit in tegenstelling tot wat in het vergaderverslag van de MARN wordt gezegd. Hierin wordt namelijk gesteld dat de boekwaarde van de containers wel in de analyse van kosten en baten zal worden meegenomen. Deze aanname is niet juist gebleken. Toelichting In de toelichting op dit voorstel (bijlage), waarnaar wij kortheidshalve verwijzen, wordt verder ingegaan op de omvang, alle aspecten, consequenties en overwegingen, die aan de orde zijn en komen bij de realisatie van een dergelijk grootschalig en ver strekkend vervangings- en aanschafproject. De opmerkingen van de MARN zijn hierin verwerkt. Tijdsaspecten Vanwege de schaalgrootte van het project in financiële zin zal het vanuit de EU-regelgeving noodzakelijk zijn daarvoor de voorgeschreven EU-aanbestedingsprocedures toe te passen. Deze kennen een doorlooptijd van 4 tot 5 maanden. Vandaar dat op korte termijn een besluit van uw raad wordt gevergd inzake de uitvoering van het project. Op die manier is het namelijk mogelijk eind 2004 gunning te laten plaatsvinden voor het leveren van de containers met registratiemedia in het voorjaar van 2005 tegen de prijzen van 2004. Dit is met name financieel van belang. Bij besluitvorming op een later tijdstip zou de gunning pas in 2005 plaatsvinden en hierdoor wordt de omwisseloperatie derhalve duurder. Gunning geschiedt dan tegen hogere prijzen. Resumerend stellen wij u voor een krediet beschikbaar te stellen van € 590.000 voor de omwisseloperatie huisvuilcontainers en de aanschaf van registratiemedia op de containers.
Overleg (raads)commissie(s) Dit voorstel is besproken in de vergadering van de Commissie Commissie heeft over het voorstel positief geadviseerd.
op
2004. De
Ter inzage liggende stukken B&W-advies inzake voorstel tot omwisseling van huisvuilcontainers en aanschaf van registratiemedia op de containers d.d. 12-07-2004; Conceptbeleidsnotitie inzake omwisseling van huisvuilcontainers en aanschaf van registratiemedia op de containers d.d. 12-12-2003; Verslag van de vergadering van de MARN d.d. 04-02-2004; 5
Financiële bijlage bij het B&W-advies inzake het voorstel tot omwisseling van huisvuilcontainers en aanschaf van registratiemedia (vertrouwelijk).
Burgemeester en Wethouders van de gemeente Noordenveld, J.H. van der Laan A.H. Doornbos, secretaris
6
No.: Onderwerp: Omwisseling van de huisvuilcontainers en aanschaf van registratiemedia op de containers
De Raad van de gemeente Noordenveld, gelezen het voorstel van Burgemeester en Wethouders van 20 juli 2004; gelet op de bepalingen van de Gemeentewet;
BESLUIT:
- tot het beschikbaarstellen van een krediet ad € 590.000 ten behoeve van de omwisseling van de huisvuilcontainers en de aanschaf van registratiemedia op de containers
Roden, De Raad van de gemeente Noordenveld, voorzitter, secretaris,
7
