JAARGANG 8 • 2008 UITVAARTVERZ O RGING VREDEH O F
INHOUD
Ombudsman mr. drs. drs. Mo r r e n va n S t i c h t i n g K l a c h t e n i n s t i t u u t U i t va a r t w e z e n :
“Ik kijk in welke mate er afbreuk is gedaan aan de uitvaart” 2 Stelling
Decorum rond een uitvaart is niet meer van deze tijd
4
D r u kk e r H a n B a r n e v e l d k wa r t e e u w b i j V r e d e h o f
“Tegenwoordig gaat alles via de computer” 6 Ro n d e L e e u w r e g e lt S y r i s c h orthodoxe begrafenissen
Een uitvaart met 15.000 gasten en 150.000 koppen koffie
7
VREDEH O F
MAGAZINE
IS
EEN
UITGAVE
VAN
1
Stichting Keurmerk U i t va a r t z o r g b e s ta at e e n j a a r
Ondernemingen met keurmerk goed voor 70.000 uitvaarten per jaar
Dikke ordners vol papieren, ellenlange procesbeschrijvingen, klemmende protocollen, eindeloze formulieren. Voor veel uitvaartondernemers staat kwaliteitsmanagement vooral in het teken van administratieve rompslomp. Totdat ze zich laten certificeren voor het Keurmerk Uitvaartzorg en het tegendeel ervaren. “Als je structuur in je organisatie hebt, kun je meer aandacht aan de emotionele kant van een uitvaart geven”, vindt Aloys Meij.
W
W
W . V
5
R E D E H O F . N L
VERDER IN DIT NUMMER Stelling
4
W
W
W . V
R
E D E H
O
F . N L
5
COLOFON Vredehof Magazine is een uitgave van Vredehof Uitvaartverzorging Postbus 69, 7500 AB Enschede Telefoon: 053 - 4312389 Fax: 053 - 4357014 www.vredehof.nl
Hoofd- en eindredactie: Herman Wormgoor Karin Geerdink Pedro Swier Henk Zwijnenberg Redactie en productie: SPPR creative magazine makers Telefoon: 055 - 5330340, Apeldoorn
Vredehof Magazine verschijnt drie keer per jaar in controlled circulation
6
VOORWOORD Hoe snel verandert uitvaartland? Heeft bijvoorbeeld individualisering en het
Decorum rond een uitvaart is niet meer van deze tijd
afschaffen van tradities zoveel invloed dat bij uitvaarten decorum wordt afgeschaft?
Stichting Keurmerk Uitvaartzorg bestaat een jaar
Orthodoxe gemeente. Bij drukwerk zie je wel veranderingen. Daar is de tijd
Alles ontwikkelt zich, dus ook de mening over stijlvormen. Hoewel: er zijn ook voorbeelden van stijl en symboliek die ongewijzigd blijven, zoals bij de Syrisch
Ondernemingen met keurmerk goed voor 70.000 uitvaarten per jaar
van alleen de zwarte, grijze of paarse rouwrand allang voorbij, zoals we weten.
D r u kk e r H a n B a r n e v e l d k wa r t e e u w b i j V r e d e h o f
vraagt het waarborgen van de kwaliteit naar de cliënt toe. Niet voor niets dus een
“Tegenwoordig gaat alles via de computer”
Ro n d e L e e u w r e g e lt S y r i s c h orthodoxe begrafenissen
7
Een uitvaart met 15.000 gasten en 150.000 koppen koffie
8
Actuals
Respect en ruimte zijn op hun plaats. Respect voor wie hier wel voor kiest, maar ook ruimte voor wie een andere invulling wenst. Dat brengt een extra uitdaging met zich mee. Want hoe meer je afwijkt van standaardisatie, hoe meer aandacht Klachteninstituut en een Keurmerk Uitvaartzorg. Het zijn in een notendop de onderwerp in deze editie van het Vredehof Magazine. Ik wens u veel leesplezier. Herman Wormgoor
Veranderingen
HERMAN W O RMG O O R
O m b u d s m a n m r . d r s . d r s . Mo r r e n va n S t i c h t i n g K l a c h t e n i n s t i t u u t U i t va a r t w e z e n : PANTONE SOLID COATED PMS 266C
PANTONE SOLID COATED BLACK
PANTONE SOLID COATED BLACK 30%
Ademloos kijkt de familie toe hoe de kist in het graf daalt. Dit is het moment dat… tot ieders verbijstering de kist
als de betreffende uitvaartorganisatie bij een van de deelnemende brancheorganisaties is aangesloten. Het doel van de stichting is het bemiddelen bij klachten en geschillen.”
uit de touwen glijdt en op z’n kop in het graf belandt. Grote ontsteltenis! “Waar gebeurd”, zegt mr. drs. drs. G. Morren, ombudsman van de Stichting Klachteninstituut Uitvaartwezen. “Dat
2
is met geld niet goed te maken, maar het is wel belangrijk dat er recht gedaan wordt aan de klacht.”
K mr. drs. drs. G. Morren
waliteit en klachtenafhandeling hebben alles met elkaar te maken. Dat is de reden dat vijf brancheorganisaties in 2001 de Stichting Klachteninstituut Uitvaartwezen oprichtten: de VOU (waarbij Vredehof is aangesloten), de NUVU, de Vereniging van Crematoria, het Landelijk Overleg Begraafplaatsen en de Vereniging van Mortuariumbeheerders. Als ombudsman werd de heer Morren aangesteld. “Als nabestaanden klachten hebben over de regeling en uitvoering van de uitvaart, kunnen ze bij de stichting terecht. Dat wil zeggen:
Het zijn niet zomaar vrijblijvende adviezen die de heer Morren – als het gezicht van de stichting – verstrekt. Nee, zijn uitspraken zijn bindend. Daar tekent de klager expliciet voor. Ook de betreffende ondernemer is als lid van de betreffende branchevereniging gebonden aan de uitspraak.
“Een uitvaart kan nu eenmaal niet overgedaan worden” Niet ontvankelijk Klachten worden in principe schriftelijk ingediend. “Eerst proberen de klager en de uitvaartondernemer er onderling uit te komen. Lukt dat niet, dan kan de klacht bij ons ingediend worden. Niet alle klachten die binnenkomen,
worden ontvankelijk verklaard. We krijgen per jaar zo’n 50 klachten binnen die we behandelen, maar daarnaast ook nog eens evenveel klachten waar we niets mee kunnen. Bijvoorbeeld omdat het over verzekeringen gaat, waarvoor we niet bevoegd zijn, of omdat de klacht te laat wordt ingediend. Onze stelregel is dat een klacht ingediend kan worden tot uiterlijk 13 weken nadat klager en ondernemer vaststellen dat ze er niet uitkomen.”
Broodjes kaas De aard van de klachten verschilt nogal. Ze gaan letterlijk over alle onderdelen van de uitvaart. Van het regelen vooraf, tot de gang van zaken op de dag zelf en de factuur erna. Van ontbrekende broodjes kaas tot verkeerde muziek. Wanneer is een klacht gegrond en wanneer niet? “Van de 50 klachten die we in 2007 kregen, waren er 27 ongegrond. Tot mijn verbazing stijgt het percentage ongegronde klachten de laatste jaren. Bij de beoordeling van een klacht kijk ik vooral in welke mate er afbreuk is gedaan aan de beleving van de uitvaart. Daarbij kom ik tot een uitspraak op basis van wat redelijk en billijk is.”
“Ik kijk in welke mate er afbreuk is gedaan aan de uitvaart”
Serieus genomen Die uitspraak kent niet zoveel variaties. Een uitvaart kan nu eenmaal niet overgedaan worden. Daarom is financiële compensatie over het algemeen de aangewezen oplossing. Niet dat het alle klagers daarom te doen is. De heer Morren merkt dat het voor nabestaanden belangrijk is dat er recht gedaan
wordt aan hun klacht. “Ik heb wel het idee dat ondernemers onder meer door het Keurmerk Uitvaartzorg klachten steeds serieuzer nemen. Ze behandelen klachten adequaat en komen zo zelf al tot een oplossing. Dat is een goede zaak. Dat hoort, net als een klachteninstituut als deze, bij een branche die kwaliteit serieus neemt!”
h e t i s v oo r d e n a b e s ta a n d e n b e l a n g r i j k d at er recht gedaan wordt aan hun klacht
3
Stichting Keurmerk U i t va a r t z o r g b e s ta at e e n j a a r
Ondernemingen met keurmerk goed voor 70.000 uitvaarten per jaar
Stelling Zet ze eens naast elkaar. Scène 1. Een onopvallende stationwagen komt aanrijden bij de begraafplaats. Het blijkt een rouwauto te zijn. De uitvaartleider stapt uit, gehuld in een casual broek, een vlot colbertje en een dito gekleurde stropdas. De dragers staan al klaar. Gezien hun kleding zijn ze ook vandaag helemaal zichzelf. Scène 2. Een rouwauto, herkenbaar aan de vlaggetjes, komt stapvoets aanrijden. Daarvoor loopt de uitvaartleider. Hij begeleid de stoet de laatste meters naar het crematorium, gekleed in een slipjas, en een streepjesbroek, getooid met een hoge hoed. Welke uitvaart is van deze tijd?
Decorum rond een uitvaart is niet meer van deze tijd N
atuurlijk. Scène 1 hoort niet bij de alledaagse taferelen. Gelukkig niet, zal bijna iedereen denken. Of helaas? Vanwaar al dat uiterlijk vertoon rond een uitvaart? Is het niet beter als ook de uitvaartleider en de dragers gewoon zichzelf zijn? Is een naar ceremoniën riekende aankleding niet ouderwets?
Innovatie versus decorum
4
Zo vanzelfsprekend als het antwoord lijkt, zo terecht is de vraag. Want als in één branche zich de geest van de tijd weerspiegelt, is het wel de uitvaartbranche. Neem alleen al het aanbod van kisten. De hedendaagse consument wil eigen keuzes maken, heeft behoefte aan individuele herkenning, aan een eigen gezicht. Dus waarom een onopvallende eiken kist als pa vooruitstrevend was en paars zijn lievelingskleur was? Naast de traditionele rouwauto is er tegenwoordig ook de rouwfiets. Het klinkt bizar, maar het kan. Je geliefde eigenhandig op een fietskar naar het crematorium vervoeren. Nou hebben innovaties per definitie de eigenschap dat ze door een kleine groep mensen geadopteerd worden. Dus ook dit zal geen dagelijks tafereel zijn – en misschien ook niet worden. Maar het kán allemaal in de uitvaartbranche. Waarom houdt Vredehof dan vast aan de typische decorum rond een uitvaart? Waarom een uitvaart regelen in kostuum? Waarom voorlopen in slipjas? Waarom een kist vervoeren met vlaggetjes op de auto? Zit de nabestaande van vandaag daar echt op te wachten?
In de houding Het is frappant. Bij bijna elke officiële plechtigheid zien we vergelijkbare verschijnselen. Militairen die in de houding springen. Orkestleden die gehuld in een uniform vol franjes hun partijtje meeblazen.
Rust, ritme, discipline. Waarom? Nee, niet omdat het altijd zo gedaan is. Tenminste, niet alleen. Maar omdat het de plechtigheid tot een plechtigheid maakt. Daar is iedereen het over eens. En waar de gemiddelde Nederlander het ook mee eens is: als je een geliefde overledene naar zijn laatste rustplaats brengt, is dat óók een plechtigheid. Welke beleving je er ook bij hebt, en of er nu intens verdriet of gepaste vrolijkheid overheerst: het ís een plechtigheid. Gebaseerd op respect voor de dood en piëteit.
Blijk van respect Dat vraagt automatisch om een vorm, om etiquette. Formaliteiten en uniformen horen bij officiële gelegenheden en bij belangrijke personen. Neem alleen al de koningin, die steevast door mensen in dergelijke kledij omringd wordt. Dat heeft niets te maken met ouderwetse gewoonten, maar met respect voor de persoon die in het middelpunt staat. En dát verklaart het decorum rond een uitvaart. Vandaar die vlaggetjes, kostuums en hoge hoeden. Het is een blijk van respect voor de overledene. Het instandhouden van decorum vraagt wel om nuchterheid. Het mag vooral geen keurslijf worden. Zo maakt Vredehof een uitzondering bij de uitvaart van kinderen. Bij het tere, het kwetsbare van
een kind past niet het formele vertoon van de grote mensenwereld. Een kostuum is dan voldoende – beter zelfs.
De omlijsting Niets is belangrijker dan dat een familie op haar eigen wijze afscheid kan nemen. Maar let hier op het verschil: een individueel afscheid gaat over de invulling van de uitvaart. Decorum gaat over de omlijsting. Die twee sluiten elkaar niet uit, maar vullen elkaar aan. Overigens is dit geen gedachtegang die de uitvaartbranche heeft uit gevonden. In tal van beroepen ontlenen mensen een zekere autoriteit en uitstraling aan hun functie. Van politieagent in uniform tot bouwvakker in bedrijfskleding. Eenheid en herkenning, dat is de betekenis van een uniform. Voor de uitvaartleider heeft zijn zakelijke kleding nog een andere, oneigenlijke functie. Het is zijn harnas. Althans, zo wordt dat vaak ervaren. Het helpt hem om niet mee te gaan in emoties, maar sterk te staan als dienstverlener. Dáár is hij voor gekomen, en zijn kostuum herinnert hem daaraan.
collen, eindeloze formulieren. Voor veel uitvaartondernemers staat kwaliteitsmanagement vooral in het teken van administratieve rompslomp. Totdat ze zich laten certificeren voor het Keurmerk Uitvaartzorg en het tegendeel ervaren. “Als je Aloys Meij, directeur CVU
D
e heer Meij weet waarover hij spreekt. Hij is directeur van de uitvaartonderneming CVU te Rotterdam en voorzitter van de Stichting Keurmerk Uitvaartzorg. “We worden vandaag net geaudit”, glimlacht hij ontspannen. Hij heeft geen reden om zich zenuwachtig te maken. “We zijn net als Vredehof ISO-gecertificeerd en hebben alles op orde in onze organisatie. Dat is cruciaal om de kwaliteit te waarborgen.”
Zelfregulering door keurmerk Zo zijn steeds meer mensen daarover beginnen te denken. Al in de jaren negentig kwam de professionalisering in de branche op gang. Een uitzending van NOVA eind 2004 bracht de zaak in een stroomversnelling. De media – en vele kijklustige consumenten – vroegen zich af wat er eigenlijk allemaal gebeurde in de uitvaartbranche. Hoe zat dat met de kwaliteit? “Het een en ander heeft ertoe geleid dat de twee brancheorganisaties VOU en De NUVU de handen ineengeslagen hebben”, vertelt de heer Meij. “Ze wilden toe naar een systeem voor zelfregulering. Als je alles in wetten moet vastleggen, wordt het onwerkbaar. Daarom hebben ze als branche het initiatief genomen en de Stichting Keurmerk Uitvaartzorg in het leven geroepen. Eind 2006 was de stichting een feit, niet veel later werden de eerste bedrijven geaudit.”
Waarborging van basiskwaliteit
De echte stelling Decorum rond een uitvaart is van alle tijden. Dat is de echte stelling. Decorum is de officiële omlijsting rond een individuele uitvaart. Het versterkt de waarde van het afscheid en getuigt van respect voor de dood. Het laat
Dikke ordners vol papieren, ellenlange procesbeschrijvingen, klemmende proto-
zien dat er veel kan veranderen en dat innovaties welkom zijn, maar dat de dood bij het leven hoort. Al veel langer dan er sprake is van decorum. Inderdaad, ook dát zal nooit veranderen.
Ze moeten voldoen aan concrete kwaliteitseisen. Eisen die betrekking hebben op vijf hoofdzaken: een heldere kostenbegroting, beheersing van het primaire proces, professionele medewerkers, adequate klachtenaf handeling en structureel onderzoek naar klanttevredenheid. Hoe zwaar zijn die eisen? “Het keurmerk waarborgt de basiskwaliteit”,
structuur in je organisatie hebt, kun je meer aandacht aan de emotionele kant van een uitvaart geven”, vindt Aloys Meij.
relativeert de heer Meij. “Daarbij horen eisen als bijvoorbeeld minimaal 25 uitvaarten per jaar regelen en uitvoeren. Voor heel kleine ondernemers kan het keurmerk daardoor niet haalbaar zijn.”
70.000 uitvaarten Nu de Stichting Keurmerk Uitvaartzorg haar eerste verjaardag gevierd heeft, maakt de heer Meij de balans op. Met tevredenheid constateert hij dat inmiddels 53 uitvaartondernemingen gecertificeerd zijn. “Vergis je niet: samen zijn ze goed voor ruim 70.000 uitvaarten per jaar. Dat is meer dan de helft van het totaal aantal uit vaarten. De andere ondernemingen gaan zich wellicht nog aansluiten. We gaan er vanuit dat op 1 juli 2009 elke onderneming de gelegenheid
heeft gehad zich te laten certificeren. Vanaf die tijd mogen de keurmerkhoudende orga nisaties alleen nog werk uitbesteden aan organisaties die ook het keurmerk hebben. Voor de brancheorganisaties zal het keurmerk een vereiste worden om lid te zijn. ”
Bekendheid In 2008 zal de stichting nadrukkelijker de publiciteit gaan zoeken met het Keurmerk. Zo staan onder meer voorlichtingsbijeenkomsten voor uitvaartondernemers op stapel. En door communicatie richting de consument, gaat ook deze de waarde van het Keurmerk inzien. Bekend maakt bemind. De heer Meij is er duidelijk in. “Kwaliteit, dat hebben toch alle nabestaanden verdiend?”
5
D r u kk e r H a n B a r n e v e l d k wa r t e e u w b i j V r e d e h o f
Ro n d e L e e u w r e g e lt S y r i s c h - o r t h o d o x e b e g r a f e n i s s e n
Een uitvaart met 15.000 gasten en 150.000 koppen koffie
Een grijs apparaat spuwt met ritmische dreun onophoudelijk kaarten uit. De wanden van het vertrek waarin de machine staat, gaan schuil achter schappen vol dozen. Drukproeven, stapels papier en dozen bepalen het beeld. En daartussen staat Han Barneveld, geconcentreerd turend naar zijn drukwerk. De grijzende Han bestiert al een kwarteeuw de drukkerij van Vredehof. Hij is ongetwijfeld de meest
De Syrisch-orthodoxe gemeenschap en Ron de Leeuw van Vredehof. Ze horen bij
ervaren drukker van rouwdrukwerk in Nederland. Op zijn naam staat de productie
elkaar. Wie regelt op hun verzoek zo goed als alle uitvaarten voor deze mensen?
van zeker 30.000 rouwkaarten, dankbetuigingen en gedachtenisprenten (met
Wie anders dan Ron was hoogst persoonlijk verantwoordelijk voor de uitvaart van
een gemiddelde oplage van 100 exemplaren!). “Tegenwoordig gaat alles via de
aartsbisschop Julius Çyçek? “Ik heb door mijn werk veel Syrisch-orthodoxe vrienden
computer”, zegt hij met een knik naar het beeldscherm. De tijden veranderen. Han Barneveld
“Tegenwoordig gaat alles via de computer”
gekost. Het was geen gemakkelijk apparaat, maar het ging. De opvolger van dit apparaat, een Hermes, was met zijn geheugenfunctie ronduit luxe. “Voor verzekeringsdrukwerk belichtte ik in een donkere kamer zelf de drukplaten (de masters). Metalen masters waren dat. Alleen voor rouwdrukwerk gebruikte ik een soort papieren master. Dat was efficiënter, gezien het eenmalige gebruik.”
Snelle jongen In 1999 ging het onderdeel verzekeringen op in AMEV Ardanta. Daarmee viel heel wat werk weg voor de drukker. Toch heeft hij nooit op een houtje hoeven te bijten. Vredehof ging verder professionaliseren en heeft de drukkerij in stand gehouden. Voor de nabestaanden betekende dat snelle levering, gegarandeerde kwaliteit en een grote sortering. Onderdeel van de kwaliteitsbewaking was het gebruik van formulieren. “Bij elke overlijdensmelding hoort een heel dossier. Al die formulieren worden hier gedrukt”, zegt Han, terwijl hij zijn hand broederlijk op de Risograaf legt. “Zo’n 7 jaar geleden hebben we de persen eruit gedaan. Toen is deze jongen erin gekomen. Hij maakt afdrukken met een hoge snelheid, tot zo’n 100 per minuut. Die snelheid is natuurlijk een groot voordeel.”
6
H
et pand aan de Van Galenstraat in Enschede is bekend terrein voor Han. Járen geleden werkte zijn vader als conciërge annex uitvaartverzorger bij Onderlinge Hulp, zoals Vredehof eerst heette. Zijn moeder zorgde voor de culinaire aangelegenheden in het gebouw. Het echtpaar woonde in het pand. “Onderlinge Hulp had al een kleine drukkerij opgestart. Toen de drukker met pensioen ging, vroeg de directeur aan mijn vader of het niets voor mij was. Ik had tenslotte een grafische opleiding en veel ervaring opgedaan bij verschillende bedrijven. Zo kwam het dat ik gevraagd werd voor deze functie en dat ik niet hoefde te solliciteren”, zegt Han plechtig doch met pretlichtjes in zijn ogen.
Folders en visitekaartjes
Mooie kaarten meegeven
Onderlinge Hulp was behalve uitvaartvereniging ook verzekeringsmaatschappij. Deze tak groeide door tot landelijke verzekeraar. De dienstdoende verzekeringsagenten hadden folders en visitekaartjes nodig. “Die werden hier gedrukt op een offsetpers”, vertelt Han. “Kwam er rouwdrukwerk tussendoor, dan kreeg dat altijd voorrang. Dat was natuurlijk niet handig. Het commerciële drukwerk schoot er daardoor regelmatig bij in. Daarom is er een tweede pers bijgekomen. Als ik op de ene pers bijvoorbeeld 20.000 brieven aan het drukken was, kon ik ondertussen op de andere rouwkaarten drukken. Dan hoefde ik de pers niet te onderbreken en alle drukplaten eraf te halen. Dat scheelde ontzettend veel tijd.”
Op de Risograaf drukt Han documenten in zwart, grijs en bruin. Het gaat dan vaak om de tekst op een voorbedrukte rouwkaart. Vredehof koos bewust voor de Risograaf en niet voor een laserprinter. Door de kaarten met echte inkt te bedrukken, is de kwaliteit hoger. Wel staat op de tafel ernaast een OKI-printer, die opdraait voor het fullcolour drukwerk. “Alles gaat via de computer tegenwoordig. Daardoor zijn we veel flexibeler. Maatwerk is mogelijk en de doorlooptijd is korter. Pas hadden we hier familieleden uit het westen van het land. Ze namen de tekst mee op een USB-stick, controleerden de drukproef en reden na een half uur al weer weg met de kaarten. Kijk, dát is mooi!” De drukker is in 25 jaar nog niet uitgekeken op zijn vak. En ook niet op zijn werkgever. “Elke dag is hier anders. Mensen zeggen wel eens: dat je altijd in de ellende van anderen wilt zitten! Maar zo zie ik het niet. Ik ben hier om mensen een mooie kaart mee te geven en te zorgen dat het goed is.”
Donkere kamer Han kan zich herinneren dat er in de beginjaren een IBM Handcomposer stond. Een soort typmachine waarop hij de rouwkaarten kon opmaken. Een ding dat 25.000 lieve Hollandse florijnen had
gekregen”, zegt uitvaartleider Ron. Tot die vrienden mag hij ook de patriarch in Damaskus rekenen. “Ze kennen me overal.”
I
n 1984 zochten veel Syrisch-orthodoxe mensen hun toevlucht in Europa. Ze werden vervolgd en waren hun leven niet zeker. Ook aartsbisschop Çiçek kwam naar Nederland. Hij en zijn monniken betrokken het klooster St. Ephrem in Glane. “Vanaf die tijd ben ik bij de gemeenschap betrokken geraakt”, zegt Ron. “Ik heb Çiçek geholpen bij het verkrijgen van het Nederlandse staatsburgerschap. Voor de gemeenschap werd ik een vraagbaak op het gebied van vergunningsaanvragen. Ik deed veel voor de vluchtelingen. Tot mijn verrassing kreeg in daarvoor in 2006 een koninklijke onderscheiding: Ridder in de Orde van Oranje-Nassau!”
40.000 broodjes Als uitvaartleider van beroep verzorgde Ron inmiddels de uitvaarten van vele Syrischorthodoxen. Een bijzonder hoogtepunt was de uitvaart van aartsbisschop Çiçek. Hij overleed in Düsseldorf, en Ron werd als één van de eersten gebeld. In een paar dagen tijd moest een immense uitvaart worden voorbereid. Ron noemt de duizelingwekkende getallen. “We moesten op het kloosterterrein verblijfsfaciliteiten regelen voor 15.000 gasten. Er was een waterleiding nodig die 2400 kuub per uur kon geven. Er waren 10 grote koffiezetapparaten, 15 aggregaten en 135 wc’s nodig. Ongeveer 600 VIP’s zouden een warme maaltijd krijgen. In de week van de uit-
vaart zijn 150.000 koppen koffie geschonken en 40.000 broodjes verstrekt. Alleen al op de zaterdag van de uitvaart telden we 60.000 koppen koffie en 25.000 broodjes kaas. Víndt maar eens een bakker die zoveel broodjes levert of een partij die zoveel wc’s of aggregaten kan leveren. Direct!”
Zittend bijgezet Op 5 november 2005 vond de plechtigheid plaats. 120 politiemensen waren speciaal voor deze gelegenheid op de been gekomen. Niet minder dan 80 touringscars haalden via speciale routes hun gasten op. Na een ceremoniedienst met alleen de bisschop en de patriarch werd Çiçek overgebracht naar het klooster. “Daar hebben een collega en ik hem met de hulp van twee monniken op een stoel gezet”, vertelt Ron, terwijl de indrukwekkende beelden opnieuw aan zijn ogen voorbij glijden. “Als een bisschop gewijd is, wordt hij op een stoel de kerk uitgedragen. Nu zou Çiçek zittend de kerk worden íngedragen. Dat is alleen het voorrecht van bisschoppen en patriarchen.” Toen brak het moment aan waarop de aartsbisschop werd bijgezet in het mausoleum van de H. Mariakerk. Alleen de VIP’s woonden de plechtigheid in de kerk bij. 15.000 gasten volgden het gebeuren op grote videowalls. Wereldwijd waren 10 miljoen mensen aan de beeldbuis gekluisterd
Mo n n i k S a l i b a A n t o n i u s e n r o n d e l e e u w
aartsbisschop Çiçek om vooral niets te missen. Voor Ron was het een moment zoals er geen tweede zal komen. Zeker sinds de begrafenis is hij tot in de hoogste kringen van de Syrisch-orthodoxe gemeenschap bekend.
Veel gasten De uitvaart van Çiçek was bijzonder. “Maar ook bij de uitvaarten van gewone Syrischorthodoxen zijn altijd veel gasten aanwezig: gemiddeld tussen de 600 en 2000. Gasten uit heel Nederland en Europa. De begrafenis zelf en de plechtigheden daaromheen zijn eigenlijk gelijk aan een katholieke uitvaart. Het heilig oliesel wordt toegediend, de kist gesloten, er wordt gebeden en gesproken, het lichaam wordt bewierookt en dan bijgezet op de begraafplaats.” Ron doet het werk voor deze mensen met hart en ziel. Hij ervaart dat hij er waardering en liefde voor terugkrijgt. Opvallend vindt hij de gastvrijheid van deze mensen, maar ook hun saamhorigheid. “Als er bijvoorbeeld in Brussel een Syrisch-orthodoxe man zonder nabestaanden overlijdt, wordt die niet zomaar gecremeerd. Nee, de gemeenschap hier in Glane neemt de kosten van de begrafenis voor haar rekening. Daar kunnen wij wat van leren!”
7
JAARGANG 8 • 2008
Overname activiteiten Begrafenis – en crematieverzorging Flokstra en de Leeuw Per 1 december 2007 zijn de activiteiten van Begrafenis en Crematieverzorging
egin 2007 is aan de eerste groep uitvaartondernemingen het Keurmerk Uitvaartzorg uitgereikt. Dit Keurmerk waarborgt aan de klant dat de uitvaartonderneming voldoet aan de vereiste transparantie, professionaliteit en zorgvuldigheid. Omdat er volgens een strak schema van eisen
VREDEH O F
Wij zijn ervan overtuigd dat deze samenvoeging van activiteiten voor beide ondernemingen een grote toegevoegde waarde betekent.
Verlenging Keurmerk Uitvaartzorg Certificaat
jaarlijks een audit plaatsvindt door een extern, neutraal bureau (in het geval van Vredehof is dit BSI Management Systems) kan de kwaliteit richting cliënt worden gegarandeerd. Gedurende het afgelopen jaar is gebleken dat er voor de toekomst toch nog een aantal nadere eisen omschreven moet worden. Die worden nu meegenomen in de audits. Eisen waarna voldaan moet worden om ook het komende jaar het Keurmerk te mogen behouden. Vredehof heeft deze aangepaste audit met goed gevolg doorlopen en kan het Keurmerk ook voor 2008 “op de gevel hangen”.
VAN
B
UITVAARTVERZ O RGING
naar de markt toe gewaarborgd en wordt benadrukt dat er in de directe sfeer niet zoveel verandert. De heren R. de Leeuw en D. Flokstra zetten hun werkzaamheden ongewijzigd voort. Ook de arbeidsovereenkomsten met de dragers en chauffeurs zijn door Vredehof overgenomen.
UITGAVE
adat de heer D. Flokstra te kennen had gegeven vanwege gezondheidsredenen zijn uitvaartactiviteiten te willen beëindigen, is in wederzijds uitstekend overleg tot het voorgaande besloten. De heer B. Flokstra is per 1 december jl. teruggetreden uit zijn activiteiten ten behoeve van de uitvaartonderneming. De naam van de onderneming zal, in ieder geval nog voor een ruime periode, in stand gehouden worden. Zo blijft de herkenbaarheid
Naast Keurmerk Uitvaartzorg is Vredehof ook al sedert 1996 ISO-gecertificeerd om aan de maximale kwaliteitszorgeisen te voldoen.
p het terrein en in de gebouwen van Crematoria Twente in Usselo zal op 17 mei a.s. wederom de Twentse Uitvaartinformatiedag worden gehouden. Deze informatiedag is een uniek gezamenlijk initiatief van de uitvaartondernemingen die verenigd zijn in de Vereniging van Uitvaartondernemingen in Oost-Nederland en van Crematoria Twente. De gezamenlijke activiteiten zijn inmiddels een traditie geworden.
Evenals bij de voorgaande Twentse Uitvaart informatiedagen het geval was, zal er weer een groot aantal exposanten zijn. Tezamen vertegenwoordigen ze het hele scala aan dienstverlening rondom de uitvaartverzorging. R e s e r v e e r d e d at u m in uw agenda. U b e n t h i e r b i j a lva s t u i t g e n o d i g d e n va n h a r t e w e l ko m
MEER INFORMATIE OVER VREDEHOF KUNT U VINDEN OP:
W
W
W . V
R E D E H O F . N L
IS
O
EEN
Groots opgezette Twentse Uitvaartinformatiedag op 17 mei a.s.
Reageren?
Belt u ons gerust 053 - 431 23 89
MAGAZINE
N
VREDEH O F
men door Vredehof Uitvaartverzorging.
Actuals
Flokstra en de Leeuw te Losser overgeno-
