De Milieustraat in perspectief
NVRD themadag ‘Meer recycling! Meer verantwoordelijkheden?’ 30 oktober 2013
Max de Vries BRBS Recycling
Aandachtspunten • • • •
BRBS Recycling Korte historie Nederlandse Recycling De wondere wereld van de Recycling Techniek Grof en fijn Huishoudelijk Afval … …naar meer recycling!
Missie BRBS Recycling wil een constructieve bijdrage leveren aan een duurzaam grondstoffenmanagement in Nederland. De verwerking van afval in Nederland bestaat uit recycling, verbranden en storten. BRBS Recycling vindt dat de keuze uit deze verwerkingsopties moet worden bepaald door de Ladder van Lansink. De recycling van afvalstoffen tot grondstof en brandstof heeft daarom het primaat en dient te worden gemaximaliseerd. BRBS Recycling pleit voor een overheidsbeleid dat recycling stimuleert.
60 Mton Totaal afvalvolume
5,5 Mton HDO
20 Mton BSA20 inert
6,5 Mton mixed BSA grof HHA
15 Mton Industrieel
2010
6,5 Mton HHA
6,5 Mton rest
Recycling sector
4
Hoe goed doen we het al • 60 Mton afval in totaal per jaar 79 % gerecycled • 25 Mton bouw- en sloopafval 96 % gerecycled • 20 Mton inert bouw- en sloopafval 99,8 % gerecycled
2007 Cramer: “in 2011 wil ik 9 Mton AVI capaciteit” BRBS Recycling: “de helft is meer dan genoeg”
2008 Beleid gericht op recycling levert Nederland 4,5 Mton CO2 reductie op
MKBA-studie • Ook milieuaspecten uitgedrukt in euro’s • Aanbieden aan minister Henk Kamp 2013? Recycling+
Verbranding+
Succesvol huidig beleid Dakafval
25
Beton
Energiebesparing tov 2008 referentie (PJ/jaar)
Hout
20
Drankenkartons PVC PET
15
PS PP PE
10
GFT Koper
5
Aluminium Staal Textiel
0
Glas Papier en karton
-5
Recycling+ 2500
Verbranding+
Succesvol huidig beleid
Dakafval Beton
CO2 emissie besparing tov 2008 referentie (ktCO2 /jaar)
Hout
2000
Drankenkartons PVC PET
1500
PS PP
1000
PE GFT
500
Koper Aluminium Staal
0
Textiel
9
Glas
-500
Papier en karton
Leden BRBS Recycling
Bouw en sloopafval Bedrijfsafval …..maar ook huishoudelijk afval
10
Waarom recyclen? • • • •
Ziekte Milieu Ruimte Grondstoffen
Recycling historie • Schandalen / bewustzijn voor milieu – Lekkerkerk – Volgermeerpolder – Teermeren – Groeves
• Hergebruik – Boerenmix, Repac, Puingranulaat, BSA-granulaat, Recyclinggranulaat
• Doelstellingen: Brundtland, Kyoto, …., KRA
Paardenmest
- Londen rond 1900 circa 40.000 ton per jaar - New York in 1893 bijna circa 0,5 miljoen ton -
Bedfort Street New York 1893
Volgermeerpolder
Turkije anno juni 2013
15
Nederland anno 2013
De wal keert het schip Grondstoffenschaarste: • in politieke zin • handelstechnisch • grondstoffen zijn er echt niet meer Maatschappelijk: • storten, ruimtebeslag • milieu-klimaatimpact • beleid gericht op recycling
Nederlandse Achtergrond • Bevolkingsdichtheid (NL 400/km2) – Consequenties voor bouwen en slopen
• Geotechnische situatie – 1/3 van NL is polder (klei op zand) – Veengronden – Zand
• Natuurlijke hulpbronnen – – – – –
Zand en klei Grind: Noordzee en rivierbeddingen Beetje hout Kolen Gas (+ schalie gas?)
Escondida 1.5% copper mine Atacama desert Chile 3050 m
Mining rare earth elements(REE) China
Mining REE in China is coming for 95% from small mines
Tailings after mining
Production of Lanthanum China
26
ENERGY REQUIREMENT TO PRODUCE PRIMARY AND SECUNDARY METAL Primary metal
Secundary metal
Energy saving
GJ/ton
GJ/ton
Magnesium
400
11
36 x
Aluminum
270
14
20 x
Copper
115
19
6x
Zinc
30
10
3x
Lead
70
18
4x
Afvalhiërarchie Motie 15800 nr. 21 1 november 1979 Ladder van Lansink
2010
Nederlandse situatie in het algemeen • Verbod op storten • Voorschriften bouwmateriaal voor inert materiaal op en in de bodem • Nationaal afvalbeheersplan (LAP2) minimumstandaard voor verwerking van afvalstromen (80) • Tarieven voor storten en verbranden waren hoog • Goede kwaliteit secundaire producten – – – – –
recyclinggranulaten ferro / non-ferro hout papier et cetera
• Uitbouwen Infrastructuur voor recycling • Eerste Afvalpreventieprogramma augustus 2013
Productie en verwerking van afval in Nederland 2010 Mton per jaar Afval per doelgroep
Nuttige toepassing
Verbranden Storten Totaal en lozen
Bouw- en sloopsector
23,2
0
0,5
23,7
Industrie
13,1
1,2
0,5
14,8
Huishoudens
4,3
4,5
0,1
8,9
3
2
0,3
5,3
Landbouw, bosbouw en visserij
2,5
0
0
2,5
Energievoorziening
1,2
0
0,1
1,4
Rioolwaterzuivering
0,3
1,2
0
1,5
Verkeer en vervoer
0,6
0,4
0
1,1
Drinkwatervoorziening
0,5
0
0
0,5
Totaal
48,7
9,5
1,6
60
Handel, diensten en overheid
Europees commissaris voor milieu Janez Potocnik
Jaarlijkse Europese Grondstoffen Conferentie
“Overgang naar een circulaire economie waarin afval grondstoffen zijn, levert banen en miljarden op” Cobouw 22 maart 2013
Rutte II
Groene Groeistrategie 1 2 3
Energie: naar een duurzame , betaalbare en betrouwbare energievoorziening Biobased economy: substitutie fossiele door groene grondstoffen (biomassa) Klimaat: naar een ambitieus (inter-)nationaal klimaatbeleid
4 Afval: van afval naar grondstof 5 6 7 8
Bouw: naar een energiezuinige gebouwde omgeving Voedsel: naar een duurzame landbouw en voedselvoorziening Mobiliteit: naar duurzame wijzen van vervoer en transport Water: duurzaam werken met water
TNO rapport 11 juni 2013
Brief staatssecretaris Mansveld 20 juni 2013
… en wat levert dat op……? TNO Ton Bastein Circulaire Economie Juni 2013 8
7
+ 54.000 banen ! miljard euro
6
5
per periode
4
cumulatief
3
2
1
0 0-3 j
3-7 j
> 7j
Grondstof winning
Ketengebied BRBS Recycling Productie
Recycling
Gebruik
Sorteren
Afval stadium
Inzamelen
Restafval
Van een Lineaire naar een Circulaire Economie Grondstof winning
Productie Productie
Recycling Recycling
Gebruik
Gebruik
Afval stadium
Sorteren
Afval stadium
Sorteren
Inzamelen
Inzamelen Restafval
BRBS Recycling
Van een Lineaire naar een Circulaire Economie Grondstof winning
Productie Productie
Recycling Recycling
Gebruik
Gebruik
Afval stadium
Sorteren
Afval stadium
Sorteren
Inzamelen
Inzamelen Restafval
BRBS Recycling
Ketens een paar voorbeelden
• • • • • • •
Metalen Hout De kassenteelt PVC Bitumen Beton Kunstgras
Verwerking van >50% ferro en nonferro afval tot - hoogwaardige grondstoffen - geen export restafval - nul% stort - nul% AVI
38
Manual Sorting
41
Detection principles • Visible Light – Transmission – Reflection – 1 - 3 colours
BW
• Electro-magnetic – Metal detection – Electro-magnetic sensor • Conductivity image
RGB
• Other spectra – Spectometry – UV – Infra-red – X-ray / XRF
• Other – Acoustic – Mass – Volume – Heat capacity
Scheidingstechnieken • • • • • • • • • • • •
Schredders Zeven Cyclonen Windzifting Floating Wassers Kamerfilterpers Kleurscheiding-systeem Eddy Current Near Infra Red apparatuur Röntgen Robotten
Houtafval • Spaanplaat industrie • Biomassa
Hout
recycling
Beleidsfocus te zeer op energieterugwinning. Effect hiervan: - papier en afvalhout niet meer gerecycled, - slechter milieuresultaat. CE Delft augustus 2012
Prof. Dr. Udo Mantau Mai 2012
€/ton
F - ladder Hoe de hoogste waarde te verkrijgen uit biomassa?
Wageningen University, chair of Biobased Commodity Chemicals
Farma
High
Fun (cosmetica, tabak, koffie etc.)
High
Food ingredients
5 - 20000
Food nutritional
100-500
Feed young
100-500
Feed pigs
100-300
Feed cattle
50-250
Functional chemical
500-800
Fibre
500
Fermentation
150-400
Fermentation bulk
100-300
Fuel
100-300
Fertilizer
-/- 200-100
Fire
50-150
Flare
0
Fill
-/- 300
Geen steenwolafval meer • Grondstof voor de baksteenindustrie • Grondstof voor kunststofindustrie
Van gemengd hard kunststofafval 99,8 % zuivere PVC
Meerlaags buizen van Wavin met recyclaat in de kern
49
Bitumineus dakafval
• In nieuwe dakbedekking • Grondstof voor de asfaltindustrie
Van teerhoudend asfalt • tot ecogrind, zand en vulstof voor de betonindustrie
Recyclinggranulaat
Duurzaam en goed gefundeerd
Producten • Gemaakt van gebroken materiaal afkomstig van constructies: – menggranulaat – betongranulaat – metselwerkgranulaat – asfaltgranulaat – fijn granulaat • zeefzand • recycling breker zand
– overig: kalkzandsteen, gips, vulstof, cement
Toepassingen • Wegfundering (EN 13242 en EN 13285) – – – – –
snelwegen secundaire wegen tertiaire wegen vliegvelden (ongebonden) toplagen • werkvloer • bospaden • voetpaden
– straatlaag – paalmatrassen (0/40 – 0/90 mm)
• Betontoeslagmateriaal • Ophogingen en aanvullingen
Recyclinggranulaat als vervanging voor grind en zand
voor betontoepassingen
Slim breken • geëtst grind en zand kalksteenmeel
• cementsteen cement vervanger
Sorteerresidu verwerkt tot hoogwaardige brandstof t.b.v. - cementindustrie - energiecentrales uit circa 0,5 Mton niet recyclebaar afval 5 PJ energie binnen handbereik
58
Asbestcement gedenatureerd Grondstoffen voor de cementindustrie
Hoogwaardige recycling van kunstgras
Producenten en recyclingsector in discussie ‘wat is recyclebaar’ Bouwproductenrichtlijn CPR Verordening (EU) Nr. 305/2011 Preambule regel 55 : “…..rekening te houden met de recycleerbaarheid van bouwwerken en van de materialen ………..”.
• Recycling kunstgras – Infill zoals zand en rubber – PP/EP ongescheiden
100% recycling omwikkeling drainage buizen residu
– Lijm Ten Cate • wil PP en EP vervangen door één kunststof • lijmen toe passen die makkelijker recyclebaar zijn
….. zonder of met goed beleid in Nederland ………. • Topindustrie zakt af naar Europese middelmaat! • Andere Europese landen streven Nederland voorbij of Zou het wat minder mogen? • Verdere aanscherping tot bovengemiddeld • • • • •
Beleid gericht op innovatie Export van kennis en kunde Meer werkgelegenheid Meer CO2 reductie Meer energie-besparing
Landelijke ambitie afval voor huishoudelijk afval
2010
2015
Afvalstroom
Gescheiden inzameling 2008 (kton)
Prognose effect maatregelen Advies werkgroep (kton)
Procentuele toename gesch. Inzameling/ afname restafval advies werkgroep
Grof restafval
784
-164 tot -327
-21% tot -42%
Restafval totaal
4.731
-655 tot -1.299
-14% tot -27 %
Ambitie staatssecretaris 2015 (kton)
-1.500
Bron “Hoe kunnen we 2/3 van het huishoudelijk afval recyclen”.
toename recycling
Grof huishoudelijk afval Ambitie uit advies aan staatssecretaris
Overleg tussen twee schakels gemeenten en recyclingbedrijfsleven • Optimalisering van de lokale schakels • Mogelijkheden voor inzameling en bronscheiding grof èn fijn huishoudelijk afval • Verwerking van de droge restfracties van grof èn fijn huishoudelijk afval met als resultaat: – Hoger scheidingspercentage – Meer werkgelegenheid – Onderdeel klimaatdoelstellingen • Nu al kan tot 6,5% van de doelstelling (65%) gerealiseerd worden uit de grof HHA restfractie door sorteerders
Stroomschema GHA 2013
Opbrengst aan grondstoffen uit restfractie • 40 tot 70% materiaalhergebruik verschil tussen ‘rijke’ en ‘arme’ bakken • Verdere innovatie van scheidingstechnieken
Rapport VROM Inspectie (ILT) 2010 • Milieustraten 700.000 ton restafval • BRBS Recycling bedrijven + ca. 50% restfractie herbruikbaar + ca. 350.000 ton + ca. 6,5 % doelstelling gemeenten
AVI
“Slimme” Mengsels • • • •
In puin geen gips of cellenbeton Laminaat bij hout Droog en nat apart In de restafval droge mix van afvalstromen + behalve o Papier/karton o Glas o Gevaarlijk afval o Vuilniszakken (liever niet)
+ geen probleem o Puin o Gips en cellenbeton
• Vlakglas inclusief kozijnen (hout, metaal, kunststof)
Proeven Veldhoven Baetsen Recycling droge en natte restfractie fijn huishoudelijk afval • scheiden aan de bron – – – –
papier/karton glas KGA textiel
• restafval droog (proef vanaf 1 oktober ) – Over aangepaste sorteerlijn • • • •
kunststoffen (verpakkingafval en overig) hout puin metaal
• natte fractie GFT • incontinentie materiaal • restzak (o.m. stofzuigerzakken etc.)
• • • •
E-apparaten textiel (versleten) papier/karton drankkartons
Wat levert Recycling meer op dan verbranden? In 2013 Recycling
Verbranden
Werkgelegenheid
factor 6-10 groter dan verbranden
Grondstofbesparing
50 Mton
1,5 Mton
Energiebesparing
> 73PJ
> 33 PJ
CO2 Reductie
> 4,5 Mton
Nihil
Beleid gericht op Circulaire Economie Levert nog extra op Werkgelegenheid
54.000 Fte’s
Grondstofbesparing
5 – 10 Mton
Energiebesparing
> 75 PJ
CO2 Reductie
> 4 Mton
Kansen genoeg
Rondleiding op recyclingbedrijf ?
Dank voor uw aandacht Max de Vries BRBS Recycling
