NutsOhra Werkplaats “Weten, vergeten en…begeleiden!” Een spel voor begeleiders van ouder wordende mensen met een verstandelijke beperking en dementie Projectplan over 'gezondheid of gezondheidsbevordering van ouderen met een verstandelijke beperking'
Februari 2011 ASVZ Arianne Uijl-Blijenberg
[email protected]
Kennisplein Gehandicaptensector Hilair Balsters (Coördinator)
[email protected]
1
Inhoudsopgave
Inleiding
3
Aanleiding
4
Doelstelling
6
Doelgroep
6
Activiteiten/ Producten
7
Resultaten
8
Planning
9
Implementatie
9
Projectorganisatie
10
PR en communicatie
11
Referenties
12
2
Inleiding ASVZ is een organisatie voor zorg- en dienstverlening aan mensen met een verstandelijke beperking. Ruim 4000 medewerkers en 900 vrijwilligers zetten zich in voor zo’n 4000 cliënten. ASVZ beschikt op tientallen locaties in Middenen Zuid-Holland en Brabant over een diversiteit aan woonvormen en dagactiviteiten en kent daarnaast verschillende vormen van ambulante zorg- en dienstverlening. Ook leveren wij specialistische vormen van begeleiding en behandeling, zoals specifieke medische, paramedische en orthopedagogische zorg. Binnen het dienstencentrum van Zorgondersteuning en Zorgontwikkeling van ASVZ werkt een breed scala aan deskundigen. Er zijn multidisciplinaire teams met een eigen specialisme, zoals het autisme- en eetteam, de werkgroep seksualiteit en seksueel misbruik, maar ook een ouderenadviesteam. In 2007 is het ASVZ Advies en Behandel Centrum van start gegaan; een ambulante polikliniek voor kinderen, jongeren en volwassenen met verstandelijke beperkingen en bijkomende psychische problemen. Sinds 2007 is ASVZ HKZ gecertificeerd. ASVZ is aangesloten bij de Carante Groep; een samenwerkingsverband van twaalf zelfstandige organisaties in de care sector. ASVZ heeft in de afgelopen jaren actief bijgedragen aan het ontwikkelen van producten en diensten die aansluiten bij specifieke vragen van en rondom cliënten met een verstandelijke beperking. Voorbeelden hiervan zijn: - Het Relationeel Competentiemodel Triple C; een orthopedagogisch behandelmodel voor mensen met een verstandelijke beperking en gedragsproblematiek - De ontwikkeling van een risico inventarisatielijst (RISC-V) voor herhaling van seksueel grensoverschrijdend gedrag bij mensen met een verstandelijke beperking - De koffer ‘Kinderen, waar kies ik voor?’, die als beste praktijkproduct in 2010 de VGN gehandicaptenzorg prijs wint. Het betreft materiaal ter ondersteuning van mensen met een verstandelijke beperking met een mogelijke kinderwens. Rondom ouderen met een verstandelijke beperking worden bij ASVZ (en Carante Groep) tevens op actieve wijze producten en diensten ontwikkeld. Zo is er in 2010 ‘De dag van de ouderen’, waar voor in- en externe collega’s (diverse disciplines) workshops en lezingen te volgen zijn. In 2011 wordt een Masterclass ‘Pijnbeleving’ georganiseerd. Er zijn diverse producten in ontwikkeling, zoals bijvoorbeeld een training en werkboek voor mensen met een verstandelijke beperking die iemand kennen met dementie en dit willen begrijpen en verwerken. Het spel ‘Weten, vergeten en begeleiden’, dat wij ingediend hebben voor de werkplaats ‘gezondheid of gezondheidsbevordering van ouderen met een verstandelijke beperking’ van het fonds NutsOhra in 2011, is een product dat bij ASVZ door een aantal orthopedagogen in teams van begeleiders reeds, in zijn huidige ‘ruwe’ vorm, gebruikt wordt. Het spel draagt bij aan het vergroten van kennis en het verstevigen van de visie van medewerkers op ouderen met een verstandelijke beperking en dementie. Graag voeren wij een werkplaats uit in samenwerking met het Kennisplein Gehandicaptensector, om daarmee preventief de psychische (en lichamelijke) gezondheid te bevorderen van mensen met een verstandelijke beperking en dementie. Dit kan alleen ontstaan als de dagelijks direct betrokken mensen (begeleiders) zich in visie en handelen voldoende stevig en competent voelen. Het spel ‘Weten, vergeten en…begeleiden!’ is een instrument dat, breed en adequaat (lees: landelijk) in deze behoefte kan voorzien.
3
Aanleiding Vergrijzing, dementie en gebruik van diensten Nederland vergrijst. Ook mensen met een verstandelijke beperking worden ouder. Men schat dat van alle ‘normaalbegaafde’ mensen tussen de 65 en 69 jaar ruim 1% aan dementie lijdt. De kans op dementie neemt toe met de leeftijd. Zo heeft meer dan 20% van de mensen boven de 80 jaar dementie en meer dan 40% van de mensen boven de 90 dementie (www.alzheimer-nederland.nl). Hoewel onderzoeksresultaten wisselend zijn, lijkt het percentage mensen met een verstandelijke beperking zonder het syndroom van Down hier niet van af te wijken. Bij mensen met het syndroom van Down vertoont 8-11% van de cliënten tussen 40 en 49 jaar dement gedrag. Rond hun 50e jaar en ouder variëren de prevalentie cijfers (mate waarin ziekte voorkomt) in wetenschappelijke onderzoeken tussen de 44% en 75%. In 2010 is bij ASVZ onderzoek gedaan naar het aantal ouderen, waaruit blijkt dat er alleen in onze organisatie in 2013 al meer dan 1200 ’50 plussers’ zullen zijn en meer dan 200 mensen met dementie (A. Uijl, ASVZ, 2010). In 2020 zullen dit er nog bijna twee keer zoveel zijn. Volgens het Brancherapport Gehandicaptenzorg (2009) maakten in 2005 bijna 58.000 mensen met een verstandelijke handicap gebruik van diensten van organisaties binnen de VG-sector. Van een groot deel van deze diensten wordt dus gebruik gemaakt door mensen met een verstandelijke beperking en dementie. Ondersteuningsvragen van cliënten, begeleiders en orthopedagogen In de werkpraktijk van begeleiders en orthopedagogen is de toename van ondersteuningsvragen van mensen met een verstandelijke beperking en dementie duidelijk merkbaar. Niet alleen bij ASVZ, maar ook binnen Carante Groep en landelijk (o.a. Netwerk Gedragsdeskundigen voor Ouderen; NGO) is dit een duidelijk signaal. Dementie is een ingrijpend proces voor de persoon zelf, maar zeker ook voor zijn/ haar omgeving. Begeleiders zijn vaak alleen ‘agogisch’ geschoold en hebben geen medisch of verzorgende opleiding/ achtergrond. In beide gevallen blijft echter staan dat zij in het omgaan met het dementieproces ondersteund willen en moeten worden. Het proces doet namelijk een groot beroep op de sociaal-emotionele vaardigheden en competenties van begeleiders. Niet alleen op de aanwezigheid van verpleegtechnische en andere kennis. Door begeleiders de benodigde ondersteuning te bieden, kunnen zij op hun beurt cliënten weer beter ondersteunen. Uit onderzoek naar het effect van deskundigheidsbevordering rondom mensen met het syndroom van Down en dementie (Kaisy et.al.,2007) blijkt dat training en scholing voor een significante toename in kennis bij begeleiders zorgt. Net zo belangrijk is dat het ook een significant effect heeft op een afname van beheersmatig werken (controllability). Deskundigheidsbevordering heeft daarnaast als effect dat begeleiders zich optimistischer voelen ten aanzien van hun ervaringen en vaardigheden, brengt op de lange termijn meer adequate verwijzing (artsen, fysio-ergotherapeut, orthopedagoog o.a.) bij problemen met zich mee en maakt dat er meer gebruik gemaakt wordt van beschikbare voorzieningen, kennis en ervaring binnen een organisatie of daarbuiten. De gezondheid en kwaliteit van leven van ouderen met een verstandelijke beperking en dementie neemt dus toe door het vergroten van kennis en vaardigheden rondom dementie bij begeleiders. Orthopedagogen hebben een belangrijke rol in het overbrengen van deze kennis. Ze zorgen dat er een goede beeldvorming kan ontstaan, door begeleiders behoeften van cliënten te leren herkennen en hier aan tegemoet te komen. De (post-) academische scholing tot
4
orthopedagoog (-generalist) voorziet echter minimaal tot niet in deskundigheidsbevordering en/ of didactische vaardigheden rondom thema’s als ouder worden en psychogeriatrische problematiek bij volwassen mensen met een verstandelijke beperking. Orthopedagogen moeten in de praktijk zelf de benodigde kennis opdoen en bedenken op welke wijze ze deze kennis zo goed mogelijk overbrengen aan teams van begeleiders. Weten, vergeten en begeleiden Om medewerkers te ondersteunen heeft ASVZ in de afgelopen jaren een uitgebreid opleidingsaanbod rondom ouderen en dementie ontwikkeld. Ook ‘train- de trainer’ bijeenkomsten zijn daar een onderdeel van. Er zijn diverse werkinstructies, protocollen en richtlijnen ontwikkeld. Er is tevens een ouderen adviesteam en ouderenadviseur die orthopedagogen en teams van begeleiders in de praktijk ondersteunt. Om zowel begeleiders als orthopedagogen te ondersteunen, is het spel 'Weten, vergeten en begeleiden!' bij ASVZ ontwikkeld. Het biedt een aansprekende en laagdrempelige wijze van leren op het gebied van kennis, vaardigheden en bewustwording, die goed lijkt aan te sluiten bij de leerwijze en behoeften van begeleiders. Het spel wordt in zijn huidige vorm al enige tijd door een aantal orthopedagogen gebruikt in teams van begeleiders. Het spel is in de loop van de jaren vanuit de praktijk ontstaan vanuit de behoeften en vragen van cliënten, teams van begeleiders en orthopedagogen. Het proces van dementie is ingewikkeld en ingrijpend en het spel kan ondersteunen in dit proces. Voor begeleiders om er over in gesprek te gaan en zich meer competent te voelen rondom dit onderwerp ten aanzien van de begeleiding en behandeling van cliënten. Voor orthopedagogen is het spel bruikbaar gebleken om gerichter bepaalde onderwerpen in teams ter sprake te kunnen brengen en iets in handen te hebben om begeleiders te ondersteunen. De vragen en behoeften zoals deze bij ASVZ spelen zijn vergelijkbaar met die van andere organisatie’s in het land. Dit blijkt uit gesprekken en signalen die afgegeven worden tijdens diverse bijeenkomsten van bijvoorbeeld de Carante Groep en het Netwerk Gedragsdeskundigen voor ouderen (> 100 leden vanuit > 55 organisaties in de VG-sector). Om het spel tot een bruikbaar en breed inzetbaar spel te maken voor alle collega's (landelijk) is de aanvraag voor de werkplaats gedaan.
5
Doelstelling Het eindproduct is een kant-en-klaar spel met handleiding dat door orthopedagogen, psychologen en andere trainers (gekocht/ gedownload en) gebruikt kan worden in teams van begeleiders van ouder wordende mensen met een verstandelijke beperking en dementie. Het uiteindelijke doel is het bevorderen van de psychische (en lichamelijke) gezondheid van mensen met een verstandelijke beperking en dementie. Dit ontstaat als de dagelijks direct betrokken mensen (begeleiders) voldoende kennis en vaardigheden hebben en zich wat betreft visie en handelen voldoende stevig voelen. Het spel is een instrument om deze doelen te bereiken. Het spel is als instrument een praktische werkvorm om: - Begeleiders te stimuleren om met elkaar en de orthopedagoog in gesprek te gaan over de visie op ouderen met dementie (stellingen, casuïstiek en visie onderdelen van spel). Cliënten ervaren hierdoor dat zij als uniek persoon met eigen wensen en behoeften gezien worden en zich ondersteund weten in het psychisch en lichamelijk gezond ouder worden. - Op eenvoudige wijze duidelijk te krijgen welke kennis in een team aanwezig is en ter plekke kennis bij te schaven (kennisonderdeel van het spel), waardoor cliënten vakkundig begeleid en behandeld worden. - Begeleiders diverse methodieken en begeleidingsstijlen te leren hanteren (oefeningen), waardoor beter bij de belevingswereld van cliënten aangesloten wordt en cliënten zich, ook als dementerend persoon, serieus genomen voelen. - Begeleiders in meer dan één hypothese te leren denken (onderdeel differentiaal diagnostiek van het spel), waardoor de lichamelijke en psychische gezondheid breder benaderd wordt en er een grotere kans is dat er sneller vanuit een juiste beeldvorming ge- of behandeld wordt. In de handleiding zal per onderdeel en opdracht/ oefening de achterliggende gedachte beschreven worden. Het voorziet daarmee in de behoefte van de spelleiders (orthopedagogen) om ook zelf nieuwe kennis op te doen door het spel te spelen. De handleiding kan geraadpleegd worden voor achtergrondinformatie en geeft didactische aanwijzingen.
Doelgroep Er zijn drie doelgroepen te onderscheiden: - Ouder wordende mensen met een verstandelijke beperking en dementie die zich door beter getrainde begeleiders op psychische en lichamelijk gebied gezonder gaan voelen. - Begeleiders van ouder wordende mensen met een verstandelijke beperking die na spelen meer kennis, vaardigheden hebben in het omgaan met dementie. - Orthopedagogen die met het spel en de handleiding een effectieve werkvorm en de benodigde kennis hebben om begeleiders en cliënten te ondersteunen in het dementieproces. Buiten orthopedagogen, zijn er ook psychologen en anderen in de Vg sector werkzaam die een ondersteunende rol in teams van begeleiders hebben. Iedereen die landelijk betrokken is bij het ondersteunen van teams behoort tot de mogelijke groep gebruikers en dus doelgroep van het spel. In de evaluatie na dit project zal besproken worden of het spel mogelijk ook geschikt gemaakt kan worden (of gedeeltelijk al is) voor de reguliere ouderenzorg.
6
Activiteiten/producten In de werkplaats wordt toegewerkt naar een eindproduct dat bestaat uit het spel “Weten, vergeten en… begeleiden!” inclusief een handleiding. Het spel bestaat, in zijn huidige vorm, uit 5 onderdelen: - Kennis; dit zijn kennisvragen rondom dementie. Bijvoorbeeld: ‘Wat is het verschil tussen ouderdomsvergeetachtigheid en dementie?’ - Visie: diverse stellingen staan op kaartjes beschreven, bijvoorbeeld: ‘Wij zijn begeleiders en geen verpleegkundigen! Dus als iemand gaat dementeren moet iemand verhuizen naar een locatie die meer passend is...’ De stellingen zetten de (misschien wel) verschillende zienswijzen (visies) in een team op scherp en er kan een onderling gesprek plaats vinden om meer op één lijn te komen. Er is bijvoorbeeld ook een vacature in opgenomen, beschreven vanuit een cliënt met dementie: ‘Ik zoek een begeleider die... en vervolgens worden dan in concrete bewoordingen diverse competenties beschreven. Aan de hand hiervan kan besproken worden hoe competent begeleiders zich voelen en wat zij nog nodig hebben aan ondersteuning op verschillende gebieden. - Casussen; dit zijn beschrijvingen van fictieve casuïstiek die het gesprek tussen begeleiders onderling op gang brengt; hoe handelen en behandelen zij in de praktijk? Wat denken en doen zij bijvoorbeeld bij Jan, die aan het dementeren is, nog wel zelf met de tram gaat en erg van het kijken naar mensen geniet, maar ’s avonds wel erg moe en in de war is van alle opgedane indrukken? - Oefenen; in dit onderdeel wordt geoefend aan de hand van fictieve casuïstiek en verschillende methodieken als R.O.B., Validation, Belevingsgerichte omgevingszorg etc. - Wat is er aan de hand? (Differentiaal Diagnostiek); verschillende casussen staan op kaartjes beschreven en het is aan de begeleiders om met diverse hypothesen te komen. Het stimuleert hen om verder te denken wat er met iemand aan de hand zou kunnen zijn. Hoe komt het bijvoorbeeld dat Jeanet, die o.a. net haar broer verloren heeft, vooral aan het ontbijt ineens zo stil en teruggetrokken is en zoveel kilo’s is aangekomen? Het spel bestaat uit diverse onderdelen en kan in zijn geheel gebruikt worden, maar zeker ook in losse onderdelen. Het spel zal in de werkplaats verder ontwikkeld worden aan de hand van de volgende activiteiten: - In spelmiddagen zal met zowel orthopedagogen, medici, paramedici en begeleiders de vorm en inhoud van de diverse onderdelen besproken worden. Op basis van de verkregen feedback, worden aanvullingen en verbeteringen verwerkt om het spel zo goed mogelijk aan te laten sluiten bij de dagelijkse praktijk. - Er wordt gebruik gemaakt van een evaluatieformulier, waarmee het huidige spel en de opgedane ervaringen geïnventariseerd worden. Ervaringen vanuit de spelmiddagen, maar ook van collega orthopedagogen bij ASVZ die het spel in de praktijk gebruikt hebben en van begeleiders die het spel gespeeld hebben. - Op basis van de inhoud van het spel zal per onderdeel en opdracht een beschrijving gemaakt worden in de vorm van een handleiding. Zo is er een herkennings opdracht met foto’s van ouderwetse voorwerpen (kachel, wasbord etc.). In de handleiding zal dan een uitleg komen, die het idee achter deze opdracht beschrijft (mensen met dementie onthouden het
7
langst de zaken uit de fase tussen hun 12e en 30e levensjaar en dus is het belangrijk dat zij herkenbare voorwerpen om zich heen hebben; zij voelen zich dan veiliger en prettiger). Er zal een literatuurverwijzing gedaan worden, zodat spelleiders zelf nog meer kennis op kunnen doen als zij dit willen. Daarnaast worden gebruiksmogelijkheden/ didactische aanwijzingen beschreven per opdracht.
Resultaten Het spel ‘Weten, vergeten en… begeleiden!’ kan uiteindelijk tegen een vergoeding als ‘spel in een doos’ besteld worden via het Kennisplein/ Vilans of via ASVZ. Ook is er een download versie te verkrijgen via www.kennispleingehandicaptensector of via Kennisnet van Carante Groep. In samenwerking met o.a. Vilans wordt een (marketing) plan ontwikkeld om het product zo breed mogelijk onder de aandacht te brengen. Gedacht kan worden aan een landelijke spelmiddag om het product te introduceren. Hier kan ook de gezondheidsbevorderende werking van training aan begeleiders en dus het belang van ondersteunend materiaal als dit spel onder de aandacht gebracht worden. Om gebruik van het spel breed inzetbaar te maken kan aan enkele ‘train- de trainer’ bijeenkomsten gedacht worden.
8
Planning Maart/ april 2011
Mei 2011 Juni 2011 Juli/ Augustus 2011
September 2011
Oktober 2011
November/ December 2011
Overleg met subsidieverstrekkers, Coördinatoren Kennisplein; regelen zakelijke aspecten, opstellen begroting. Definitief inrichten klankbordgroep en kerngroep. Uitnodigen medewerkers voor spelmiddagen in 2011 (tevens vooraankondiging). Eerste bijeenkomst klankbordgroep en kerngroep Eerste spelmiddag Start schrijven handleiding (eerste reacties direct verwerken) en tweede bijeenkomst klankbordgroep en kerngroep. Tweede spelmiddag en bijeenkomst klankbordgroep, verder schrijven handleiding aan de hand van reacties spelmiddagen Bijeenkomst kerngroep en coördinatoren Kennisplein, uitvoering ‘in doos’ en downloadversie bespreken en voorbereiden. Plan implementatie en verspreiding maken. Laatste bijeenkomst klankbordgroep en afronden product en handleiding en aanleveren voor ‘productie’. Plannen en bespreken implementatie en verspreiding. Plannen landelijke presentatie en spelmiddag. Evaluatiedoelen en data 2012 bespreken.
In de klankbordgroep en tijdens de spelmiddagen, zullen naast medewerkers van ASVZ, ook medewerkers van Carante Groep betrokken worden om het product uiteindelijk zoveel mogelijk aan te laten sluiten bij alle landelijke behoeften.
Implementatie Naast de al eerder beschreven samenwerking met de coördinatoren van het Kennisplein, zal het product ook in samenwerking met medewerkers van andere organisaties verbeterd worden. Dit draagt in een vroeg stadium al bij aan het verkrijgen van bekendheid voor het product en het implementatieproces. Er zal, na afronding van het product, een landelijke ‘aftrap’ zijn in de vorm van een spelmiddag, georganiseerd in samenwerking met medewerkers van Vilans. Er zullen diverse kanalen benut worden om het product bekendheid te geven, zoals het Kennisplein, Kennisportal Community NGO(VGN), presentatie op de landelijke NGO dag, Kennisnet Carante Groep. In samenwerking met de coördinator van het Kennisplein zal gekeken worden op welke wijze mensen ook na het in gebruik nemen van het spel, ervaringen kunnen delen en belangrijke aanvullingen of verbeteringen kunnen doen.
9
Projectorganisatie De trekker De werkplaats wordt ‘getrokken’ door de subsidievrager, die als orthopedagooggeneralist en gz-psycholoog werkzaam is bij ASVZ. Zij is betrokken bij diverse ouderenlocaties, lid van het ouderenadvies team, de expertisegroep ouderen van de Carante Groep, voorzitter van het NGO en heeft ervaring in het geven en (inhoudelijk) vormgeven van diverse trainingen en cursussen op het gebied van ouderen met een verstandelijke beperking en dementie. Daarnaast is zij werkzaam in het Diagnostisch Team van ASVZ, waarin o.a. aan procesdiagnostiek rondom achteruitgang bij mensen met een verstandelijke beperking en dementie gedaan wordt en waarbij veelvuldig en intensief contact is met cliënten en verwanten. In het verleden is zij betrokken geweest bij het ontwikkelen en implementeren van meer producten rondom ouderen met een verstandelijke beperking en dementie, o.a. een training en werkboek voor cliënten rondom het thema dementie. De klankbordgroep De klankbordgroep zal multidisciplinair samengesteld zijn, namelijk een orthopedagoog, teamleider, begeleider, VG-arts, fysiotherapeut. Om het draagvlak al in een vroeg stadium te verbreden, zullen hier ook mensen vanuit Carante Groep bij betrokken worden. De klankbordgroep zal bestaan uit mensen met specifieke en minder specifieke expertise op het gebied van ouderen met een verstandelijke beperking en dementie. Uiteraard hebben wel alle mensen veel expertise rondom mensen met een verstandelijke beperking. Voor deze samenstelling is gekozen om zo op objectieve wijze gezamenlijk te kijken naar het spel (begrijp je het ook als je minder expertise hebt op het gebied van dementie; veel begeleiders hebben dit ook nog niet). De Kerngroep De trekker zal samen met twee andere collega’s de kerngroep vormen. Deze personen zullen actief meelezen en schrijven aan bijvoorbeeld de handleiding, maar ook ondersteunen in de organisatie en uitvoering van de spelmiddagen en uiteindelijke implementatie. Overige ondersteuning Met betrekking tot de vormgeving zal de expertise en advies van de pedagogisch medewerkers van ASVZ ingezet worden. Hun dagelijks werk is het ontwikkelen van producten en trainingen voor begeleiders en cliënten bij ASVZ en er is dus veel ervaring aanwezig (o.a. Kinderwenskoffer). Daarnaast is er vanuit de afdeling Opleidingen van ASVZ de toezegging dat zij vanuit didactisch oogpunt mee willen kijken en denken. Gedurende het proces zal door de trekker contact gezocht worden met (bestaande) contactpersonen van diverse universiteiten met de vraag of zij vanuit hun expertise kritisch mee willen kijken en te lezen bij o.a. de inhoud van de handleiding.
10
Het bestaande netwerk De onderstaande netwerken en bijbehorende media zijn al aanwezig en goed in te zetten en te bereiken vanuit huidige contacten en samenwerking. Op deze netwerken zal bijvoorbeeld met de spelmiddagen een beroep worden gedaan.
- ASVZ (Intranet) - Carante Groep (Kennisnet) - NGO (Kennisportal VGN) Het product zal als co-productie tot stand komen via fonds NutsOhra, het Kennisplein en ASVZ. Met betrekking tot het product zal er sprake zijn van gedeelde auteursrechten. De begroting zal, aan de hand van o.a. de verdeelsleutel vanuit de subsidie, aan het begin van het project met de diverse partijen opgesteld worden.
PR en communicatie Er kan, zoals al eerder is genoemd al vrij vroeg in het proces, maar ook bij afronding al bekendheid aan het spel gegeven worden via bestaande netwerken van de ‘trekker’ en ASVZ. In samenwerking met de coördinator van het Kennisplein zal gezocht worden naar een goede locatie en moment om het spel na afronding te presenteren in de vorm van bijvoorbeeld een spelmiddag met workshops. Ook zal gekeken worden naar de behoefte aan en mogelijkheid tot het aanbieden van ‘train- de trainer’ workshops bij bijvoorbeeld Vilans, zodat meer mensen het spel kunnen gebruiken. Via persberichten zullen vakbladen benaderd worden, bijvoorbeeld van Markant, Klik en NTZ. Bij alle publicaties zal uiteraard vermeld worden dat de werkplaats en het eindproduct tot stand gekomen is met subsidie van het fonds NutsOhra! Na afronding van dit product zal een evaluatiemoment vastgesteld worden met in eerste instantie de coördinator van het Kennisplein waarin een aantal zaken besproken worden: - Verloopt de implementatie naar wens (procesmatig)? Hoe dit te optimaliseren? - Is het product inhoudelijk voldoende afgestemd op de behoeften in de praktijk en hoe meten we dit (evaluatieformulieren via Kennisplein/ Blog/ opmerkingen uit train de trainer bijeenkomsten)? - Is het product geschikt te maken voor de reguliere ouderenzorg? - Etc.
11
Referenties: Kalsy, S., Heath, R., Adams, D. & Oliver, C. (2007). Effects of Training on Controllability Attributions of Behavioural Excesses and Deficits Shown by adults with Down Syndrome and Dementia. Journal of Applied Research in Intellectual Disabilities, 20, 64–68. Hartigh den, J. & Uijl-Blijenberg, A. (2009). Werkinstructie “Is het ouderdom of toch wat anders?”, diagnostiek van dementie, ASVZ. Uijl-Blijenberg, A. (2010). Onderzoek naar het aantal ouderen bij ASVZ van 2009 tot 2020, ASVZ. Kwartel, van der, A.J.J. Brancherapport Gehandicaptenzorg 2008. Utrecht: VGN, 2009.
12
