Nummer december 2015

Nummer 2015-4 - 17 december 2015

2 3 5

Editoriaal Mijn droom achterna Preventielessen

6 8 10 11

Kleine dingen, groot geluk Malnutritie De Stichting in de kijker Gateway Benin

Maatschappelijke zetel: Kwakkelbosstraat 1 - 3360 Bierbeek | Secretariaat: Heidedreef 65 - 2970 Schilde VU: Diane Demey - Gezonde Luchtstraat 8 - 3120 Tremelo | Erkenningsnr.: P708378 | Afgiftekantoor: 3200 Aarschot Verantwoordelijke eindredactie: Vera Gijsemans

EDITORIAAL De laatste aflevering van 2015 valt in uw brievenbus. U leest er over het prangende probleem van ondervoeding en over de ervaringen van een vrijwilliger. Ideeën voor een kerstboom met ‘Geschenken voor Benin’. En Joker stelt ons een Gateway-reis voor naar Benin. De inhoudelijke balans van 2015 leert dat de medische hoofdactiviteit van de Stichting is versterkt door het DGD-programma van Memisa, met LUMOS UZ Leuven en Artsen zonder Vakantie als partners. Ze zijn alledrie gespecialiseerd in gezondheidszorg, samen met de Beninse partner AMCES vermeerdert zo de slagkracht van de Stichting. In 2016 leest u hierover meer. Landbouw en onderwijs staan niet los van het medische luik. Geneeskunde, voeding en vorming richten zich op de zorg voor mensen die daarvan verstoten zijn. Het landbouwprogramma is afgestemd op malnutritie, vaak oorzaak van tanende gezondheid. Voedselwinning verdient onze aandacht, net zoals onderwijs als voorwaarde voor fysieke en mentale gezondheid. De respons van schenkers en sympathisanten op onze geïntegreerde aanpak is positief. Schenkers, vrijwilligers, partners en sympathisanten van de Stichting: u bent onze dank waard voor uw inzet en steun. Ik nodig u alvast uit voor een drankje en hapje tijdens de Eindejaarscorrida met “Bijbenen voor Benin” op 27 december 2015 in Leuven.

MIJN DROOM ACHTERNA: REIZEN NAAR BENIN MET HUBI EN VINCIANE Brecht Segers

Sinds ik in 2005 met mijn ouders naar Zuid-Afrika reisde, heb ik mijn hart verloren aan het rode, Afrikaanse zand. Twee jaar geleden greep ik mijn kans: ik koos voor drie maanden van het stagejaar geneeskunde in Afrika. Ik kreeg mijn eerste keuze: gynaecologie en pediatrie in Papané en Boko, Benin. De extra voorbereiding die erbij kwam hield me niet tegen. Maar in de loop van 2014 breidde de Ebolacrisis zich uit over een deel van WestAfrika. Maandenlang stelde ik elkeen gerust: “Neen, er is nog geen enkel geval gemeld in Benin en er is geen negatief reisadvies”. Mijn wereld stortte dan ook in toen de KU Leuven de stage annuleerde en ons in een mailtje verbood naar Benin te trekken. Tien dagen voor ons vertrek, hoewel de Ebolacrisis al maandenlang duurde. We hadden geen tijd voor een alternatief in Afrika, daarom deed ik mijn stage in Aalst. Dit was voor mij een zeer grote teleurstelling. Maar samen met mijn vriendin Helen zocht ik naar een tweede kans: in juli, tijdens de vakantie zouden we naar Benin reizen. Ik had tijdens de voorbereidende gesprekken voor de buitenlandse stage een heel goed gevoel bij het project in Benin. Wij wilden graag met hen samenwerken. Na een volledig jaar stage geneeskunde kozen Helen en ik voor iets anders: het landbouwproject van Hubi en Vinciane. Onze medische kennis gebruikten we door preventielessen te geven in de dorpjes rond het ziekenhuis. Het was zover: eindelijk naar Benin!

We wensen u allen een voorspoedige overgang naar het nieuwe jaar. We blijven ons onverkort verzetten tegen de groeiende ongelijkheid in een samenleving zonder grenzen waarvan veel mensen in Benin het slachtoffer zijn. Een utopische onderneming? Verre van! Het volstaat te volharden. Prof. Dr. Marc Vervenne Voorzitter Stichting Hubi & Vinciane Ere-Rector KU Leuven In Cotonou wachtte Boni van AMCES, een overkoepelende NGO ter ondersteuning van ziekenhuizen in Benin, ons op. Bij hen brachten we 2 nachten door. Tijdens de rit naar AMCES verwonderden we ons over de verkeerschaos, vele kraampjes langs de weg, honderden zems (taxi-moto’s) die van overal opdoken, golfplaten hutjes, ... Hoewel het pikdonker was buiten, voelden we dat we in een andere wereld waren.

2015-4 17/12/2015

2

3

2015-4 17/12/2015

De volgende dag verkenden we Cotonou. Eerst onzeker, maar al snel op ons gemak achterop de zem, namen we de vreemde stad in ons op. ‘s Anderendaags met de bus naar Parakou: een lange rit, slalommend tussen putten in wegen. Hier geldt de wet van de sterkste: een moto gaat aan de kant voor een auto, een auto moet opzij voor de bus. Bij elk inhaalmanoeuvre leken we net te onstnappen aan een frontale botsing. Plots hoorden we een luide knal. De stang van de aandrijfriem had het begeven, de bus kon niet verder en een vervangstuk uit Cotonou bleek noodzakelijk. Niemand maakte zich druk: zo’n dingen gebeuren nu eenmaal. Na 4 uur wachten in the middle of nowhere was het wisselstuk er. We konden verder rijden. De schrijnende armoede drong nu echt tot me door. Kleine dorpjes met lemen hutjes en magere kindjes die je aanklampten op een van de marktjes waar de bus stopte, het was een wrang gevoel. Na 13u ipv de verwachte 8u kwamen we in Parakou aan. We werden opgepikt door Bernard, chauffeur van het ziekenhuis in Boko. In het ‘stagiairshuisje’ ontmoetten we Lomme, Ben en Tom, drie studenten burgerlijk ingenieur. Tijdens 2 maanden in Boko kregen studenten, via de organisatie Humasol, de kans om hernieuwbare energieprojecten op te starten in ontwikkelingslanden. Lomme, Ben en Tom installeerden zonnepanelen voor het ziekenhuis, om zo de vele elektriciteitspannes op te vangen. Samen met Euloge, de projectcoördinator, stelden we een programma op voor de komende week: bezoek aan de boerderijen van Sokounon en Dine, preventielessen geven in de nabijgelegen dorpjes, een rondleiding in het ziekenhuis van Boko. Op de boerderijen kregen we uitleg over de vee- en landbouwactiviteiten. Tijdens de preventielessen in lokale boerendorpjes brachten we de mensen praktische informatie bij over algemene hygiëne in en rond het huis en over alarmtekens bij kinderen en zwangere vrouwen, met de raad zo snel mogelijk naar het ziekenhuis te komen wanneer deze zich voordeden. We hadden een aandachtig en dankbaar publiek! Bienvenu en Rabiou, de klusjesman en operatiekwartier-verpleger van het ziekenhuis, leerden ons Parakou kennen. Over de markt lopen was een echte belevenis. We kozen een mooie stof om een typisch Afrikaans kleed te laten maken. Na één week in Boko moesten we reeds afscheid nemen van de vele vrienden die we op deze korte tijd gemaakt hadden.

PREVENTIELESSEN Brecht Segers

Samen met de Stichting Hubi & Vinciane hadden Helen en ik, Brecht, het idee om preventielessen over hygiëne te geven in dorpjes rond het ziekenhuis van Boko. We zijn studenten geneeskunde, zo konden we naast ons bezoek een meerwaarde zijn voor de Stichting. Euloge, de coördinator van de stichting, regelde dat we in Boko en een dorpje wat verderop onze voordracht konden houden. We waren nerveus en onzeker bij ons vertrek naar de dorpjes. Hoe zou men over ons denken? We wilden zeker niet paternalistisch of belerend overkomen. In Boko kregen we een klaslokaal én een grotere opkomst dan verwacht. Eerst kwam persoonlijke hygiëne en toiletgebruik aan bod. We legden uit dat hygiëne rechtstreeks verband houdt met gezondheid. De info was heel ‘basic’: was je handen met water en zeep voor het koken/eten en na elk toiletbezoek, maak gebruik van de latrines in het dorp of hou een afstand van 30 meter van de waterbron om verontreiniging te voorkomen, ... Zij wisten dit natuurlijk wel maar gaven aan dat er in praktijk nog vaak tegen gezondigd werd. Door deze sensibilisatie hopen wij dat ze er extra aandacht voor hebben. Daarna ging het over gezondheid, specifiek over zieke kinderen en zwangere vrouwen. Wat zijn deshydratatietekens bij kinderen met diarree? Hoe best rehydrateren? Bij welke alarmsymptomen ga je naar het ziekenhuis? We benadrukten het belang van prenatale consultaties voor zwangere vrouwen en legden de alarmsymptomen uit zoals verminderde kindsbewegingen, vaginaal bloedverlies, hevige contracties, ... We deelden zeep, tandenborstels en tandpasta na afloop uit. Ons publiek was heel enthousiast over onze komst. Er kwamen vragen uit het publiek, daarna wou iedereen hun dankbaarheid uiten. Ook in het tweede dorpje reageerde men enthousiast. De preventielessen waren voor ons een heel leuke ervaring. Het is moeilijk om gedragsverandering te bewerkstelligen na 1 preventieles. Daarom stelden wij voor aan de studenten geneeskunde die in oktober 2015 voor 3 maanden naar Benin trokken dat zij zelf ook een les geven, met uitbreiding naar de dorpjes rond het ziekenhuis in Papané. Zij zijn alvast zeer enthousiast.

Zo hopen we dat we de basis gelegd hebben voor een mooi project dat nog vele jaren verdergezet kan worden. Want alleen zo kan je een echt verschil maken met daling van het aantal infectieziektes en een betere levenskwaliteit.

We zijn blij om iets bijgedragen te kunnen hebben aan het prachtige werk dat de stichting levert. Benin en Boko in het bijzonder zullen voor altijd een plaatsje in ons hart hebben. 2015-4 17/12/2015

4

5

2015-4 17/12/2015

KLEINE DINGEN, GROOT GELUK

Schoolschriften en veel schrijfplezier: je maakt 10 jongeren blij met 55 euro.

De kerstperiode zorgt voor sfeer, gezelligheid maar ook voor veel drukte in de straat. Het aanbod aan mooie cadeaus is eindeloos. En toch weet je soms echt niet meer wat kopen. Schenk dan eens het bedrag dat je aan dat cadeautje wilde besteden aan een goed doel. Voor een kleine som kan je een symbolisch geschenk kopen. Iets kleins van jezelf wordt zo een groot geluk voor mensen in Benin.

Een volledig nieuw boekenpakket, dat gedurende 6 jaar wordt doorgeven aan leerlingen, komt op 35 euro. Het is weinig geld voor heel veel kennis! Ook in de ziekenhuizen zijn ze blij met kleine geschenkjes: voor 45 euro voozie je de kinderafdeling gedurende drie maanden van steriele spuiten. Maandelijks gaat een team verplegers, met de pediater, naar de dorpen voor een controle op malnutritie. Een weegschaal van 75 euro is essentieel om een eerste selectie te maken van kinderen die een behandeling nodig hebben. Sinds dit jaar start in het ziekenhuis ook een reeks eenvoudige kooklessen voor vrouwen die net bevallen zijn en ook voor de moeders met ondervoede kinderen. Een team van verpleegsters en sociaal assistenten werken samen met de pediater om vrouwen uit te nodigen om deze kooklessen te volgen. Een kit van potten en pannen kost 125 euro en betekent een gigantische hulp tijdens deze lessen. Je maakt ook telkens 10 vrouwen (én hun gezinnen) gelukkig met zaaigoed en bemesting: rijst (35 €), soja (50€) en arachide (62 €)euro. Je cadeau omvat daarnaast ook de nodige zakken waarin ze het eindproduct op de markt kunnen verkopen.

Enkele tips: Een bakvuur en bakplaat schenk je al voor 50 euro. Het is een prima kookstelletje om de lekkere Beninese arachidekoekjes te bakken en te verkopen op de markt. Gezinnen kunnen zo iets extra’s verdienen. Verschillende gieters voor de schooltuin van onze brousseschool kan je al cadeau doen voor 60. Tuingerief (spade, hark, gieter) voor de nieuwe schooltuin, ook dat heb je voor 60€. Zo kunnen leerlingen en leerkrachten samen werken in de moestuin van de brousseschool. Ze leren hoe ze gezonde groenten kunnen telen, die in de kantine worden gebruikt. Licht in de duisternis heb je voor 25 euro: een petroleumlamp is de lichtbron waarbij leerlingen hun huiswerk kunnen maken. Voor 65 euro heb je een grotere lamp én brandstof voor 1 schooljaar!

2015-4 17/12/2015

6

En mogen we ook de aankoop van een naaimachine aanraden? In het weeshuis leren de meisjes een beroep; liefst heel concreet zoals naaister. De mechanisch aangedreven naaimachine van 500 euro is een heel belangrijk werkinstrument zodat jonge meisjes kunnen oefenen. Het geeft hen de kans om uiteindelijk zelf hun inkomen te verdienen. Het klinkt leuk zo’n geschenk aan het goede doel, maar je kan toch niet met lege handen naar het feest gaan? Hoe pak je dit aan? Je stort het bedrag dat je wil geven op het rekeningnummer van de Stichting, met vermelding van het cadeautje dat je wil schenken aan de Stichting. Print de info van het cadeau – je vindt ze ook op onze website - op mooi papier en bindt er een feestelijke strik rond. En zeg gerust dat kleine dingen echt voor groot geluk kunnen zorgen!

7

2015-4 17/12/2015

GEVARIEERDE VOEDING VOOR DE GEZONDE ONTWIKKELING VAN EEN KIND Muriel Verbiest-Billiau

In de 21ste eeuw is er nog steeds ondervoeding in de wereld, ook in Benin. Het is voor de lokale bevolking moeilijk om elke dag drie maaltijden te hebben. De eenzijdige en niet-gevarieerde voeding is nadelig voor de gezondheid. Vooral kinderen lopen risico in hun verstandelijke en fysieke ontwikkeling. Dokter Anatole Akoyie, pediater en hoofdarts van het Hôpital St Jean de Dieu in Boko, ziet de gevolgen van ondervoeding op kinderen tijdens zijn consultaties. Bij een ziek patiëntje vraagt hij de ouders steeds wat het te eten krijgt. Dat is dikwijls heel eenzijdig. Meestal eet men elke dag ‘pate’ (geplette yamwortel) met wat saus van tomaten en pepers. Dit papje heeft amper nutritieve waarde. Vlees, vis of eieren komen uit geldgebrek niet aan bod en groenten zijn hen onbekend. Dokter Anatole zette daarom het programma “Projet Malnutrition” op om deze kinderen te helpen. Hiervoor kon de Stichting rekenen op een bijdrage van 5 000 euro van de Provincie West-Vlaanderen. Het project richt zich op acties in het ziekenhuis alsook op het terrein. Ouders van zieke kinderen in het ziekenhuis krijgen voedingstips. De familie gaat steeds mee naar het ziekenhuis en zorgt daar voor het eten van de zieke, zo zet men deze tips al meteen om in praktijk. Yacouba Umarou Djèmilatu, sociaal assistente van het ziekenhuis van Boko, geeft elke maand culinaire demonstraties. Moeders van zieke kinderen maken in de keuken van de ‘gardes malades’ het recept na. De menu’s zijn met plaatselijke seizoensingrediënten, zoals spaghetti met tomaten en gerookte vis, een paté van rijst met pindasaus of met moringapoeder verrijkte bouillon.

Voor het ‘Projet Malnutrition’ spoort men in de dorpen zelf naar ondervoede kinderen. De komst van het opsporingsteam wordt aangekondigd door een ‘roeper’. De kinderen melden zich aan en worden gewogen en gemeten door de sociaal assistente en de ‘relais communautaires’, hij verwijst in het dorp zorgbehoevenden door naar het ziekenhuis. In één dorp werden er zo op 24 kinderen 2 gevallen van ondervoeding ontdekt, in een ander dorp 5 kinderen op de 86. Alle dorpen in de wijde omgeving van het ziekenhuis worden bezocht. De ondervoede kinderen worden gevraagd om naar het ziekenhuis te komen, een therapie met medicatie en krachtige voeding brengt hen dan weer op gewicht. De moeder krijgt les in het klaarmaken van gevarieerde voeding met hoge voedingswaarde zoals sojakaas, geitenyoghurt aangevuld met morengapoeder: gedroogde en fijngestampte bladeren van de morengaboom. Dit malnutritieproject, gesteund door de Provincie West-Vlaanderen, past perfect in de geïntegreerde hulp die de Stichting Hubi & Vinciane aan de bevolking rond Parakou wil bieden. Naast het opsporen en remediëren van ondervoeding heeft het project ook aandacht voor preventie. Op het terrein van het hospitaal van Papané wordt binnenkort gestart met een moestuin. Deze dient als modeltuin voor de gardes-malades en zorgt tegelijkertijd voor verse groente voor verkoop in de refter. Ook de schooltuintjes, zoals dat in de basisschool van Kassouala, zorgen actief voor een kennismaking met groenten en hoe men ze teelt. De kinderen nemen deze kennis mee naar huis en leren hun ouders de technieken. Later zullen ze zelf hun groenten verbouwen.

Soms blijven ze tot een maand in het ziekenhuis bij hun kind. Dit geeft hen de kans om demonstraties bij te wonen. Bij het ontslag uit het ziekenhuis krijgt de moeder extra informatie zoals alternatieven voor ingrediënten. Daarna melden moeder en kind zich wekelijks, later tweewekelijks en uiteindelijk maandelijks aan op de dienst pediatrie. Als de moeder dit verzuimt, spoort de verpleegster ter plaatse de moeder aan om naar consultatie te gaan met het kind. Zo niet dreigt er uitsluiting van verzorging. Gezinnen die wel op de afspraak komen, worden in hun dorp bezocht en aangemoedigd om de gegeven raad in praktijk om te zetten.

2015-4 17/12/2015

8

9

2015-4 17/12/2015

STICHTING HUBI & VINCIANE IN DE KIJKER

GATEWAY BENIN

1. Eindejaarscorrida Leuven – 27 december 2015

De Stichting Hubi & Vinciane, Joker en Eco-Bénin organiseren van 01.03 t.e.m. 15.03.2016 een Gateway in een gezelschap voor max. 12 personen naar Benin.

Noteer nu in je agenda: 27 december, afspraak in Leuven Meer dan 100 lopers zijn intussen ingeschreven! Kom mee supporteren of gezellig iets drinken in onze bar in het Miniemeninstituut (ingang Minckelerstraat) op zondag 27 december van 10.30u tot 14u of ... sponsor onze lopers met een storting voor het project ‘Equidec’ om meer meisjes kansen te geven op secundair onderwijs. Stortingen zijn welkom op BE14 7865 8929 4683 – GKCCBEBB met vermelding ‘Corrida’. (Fiscaal attest vlgs art. 7 van het Wetboek Inkomstenbelastingen 1992, met een minimum van 40 euro per jaar) - Schenking van 20 euro betekent een jaar een middagmaal, 50 euro: een boekenpakket , 150 euro: een coördinator voor didactische ondersteuning, 250 euro: een klascomputer.

2. Subsidie door Provincie Vlaams Brabant goedgekeurd – 27 augustus 2015 Op 27 augustus besliste de deputatie van de provincie Vlaams Brabant om Stichting Hubi & Vinciane voor het project ‘Noodstroomvoeding en fotovoltaïsche installatie voor regionaal ziekenhuis Hôpital Saint-Jean de Dieu, Bénin’ een subsidie toe te kennen van 13.600 euro. De motivering van de adviescommissie luidt als volgt: ‘De adviescommissie is van oordeel dat de aangevraagde subsidie betrekking heeft op een duidelijk en goed uitgewerkt project, waarin structureel wordt samengewerkt met de partner in het Zuiden. De aangevraagde subsidie voldoet aan de verschillende beoordelingscriteria.’

Gateways zijn korte, intensieve verkenningsreizen voor iedereen die bewuster en effectiever wil omgaan met de veranderde wereld. We duiken gedurende 15 dagen in het rijke en authentieke universum van Benin. De bedoeling is om inspiratie, energie en (zelf)kennis op te doen. Daarnaast zijn beleving, ontspanning en genot ook belangrijk om een sfeer te creëren waarbij ideeën en bedenkingen met elkaar gedeeld worden. De Gateway naar Benin start in Cotonou, de economische hoofdstad van het land. Daarna reizen we noordwaarts, we ontdekken o.a. Ouidah, de bakermat van de slavenhandel, en Savalou La Belle waar we de Fetisj van Dankoli en de palmboom met 7 stammen aanschouwen. De reis gaat verder naar Natitingou, letterlijk het ‘dorp van Nanto’, de oprichter, voor een kennismaking met traditionele koningen, en naar Koussoukoingou in het hart van het Atacoragebergte. In Parakou is het feest! We nemen deel aan de viering van het 50-jarig bestaan van het ziekenhuis in Boko, een heuse ervaring met veel “couleur locale. Er is ook een bezoek gepland aan het regionaal ziekenhuis St Martin in Papané, dat een lange geschiedenis met de Stichting heeft. Er is ook een rondleiding in de modelboerderij Sokounon, het weeshuis van Boko Dam Koosiabou en het brousseschooltje in Gandou Noma. Tijdens deze bezoeken kunnen we met directie, personeel, leerkrachten en betrokkenen praten. U leest het goed, deze Gateway is een uiterst exclusieve reiservaring waarbij de mooiste belevingen, tradities, eigenheden, een rijke cultuur en wilde natuur onthuld worden om zo een nieuwe wereld voor u openen. Bent u graag één van de twaalf deelnemers voor deze Gateway, neem dan contact op met [email protected] of telefonisch op het nummer 015 407 537

3. “De klas van 2015” van Maris Stella/Malle schenkt restant 100-dagen budget aan goede doelen. De studenten van het Maris Stella Instituut in Oost-Malle, die in juni afstudeerden, hadden centen over en schonken 260,59 EUR aan de Stichting Hubi & Vinciane. Veel succes aan de “klas van 2015” en hartelijk dank! 2015-4 17/12/2015

10

11

2015-4 17/12/2015

RAAD VAN BESTUUR VAN DE STICHTING HUBI EN VINCIANE Stichting van openbaar nut

Voorzitter: Prof. Dr. Marc Vervenne, ererector KU Leuven Gedelegeerd Bestuurder: Pascale Vandewiele-Van Assche Secretaris - Bestuurder: Muriel Verbiest-Billiau Bestuurders: Bernadette Abts - Hilde Jacquemart-Coremans Dr. Frank De Paepe - Dr. Paul De Buysscher - Prof. Dr. Seppe Deckers Dr. Hein Knapen - Elisabeth Vandewiele - Jacqueline Vanheers Dr. Jan Verbruggen Erevoorzitters: Prof. Dr. Pieter Van Assche - Prof. Dr. Marcel Norré Bespaar samen met ons op druk- en verzendkosten en ontvang onze Nieuwsbrief per e-mail, die u zelf nog kan doorsturen aan familie, vrienden en kennissen. Stuur ons een mail via [email protected] met als onderwerp: “Nieuwsbrief per mail”.

EEN GIFT VOOR ONZE PROJECTEN? BE14 7865 8929 4683 - GKCCBEBB Stichting Hubi & Vinciane

Fiscaal attest vlgs art. 7 van het Wetboek Inkomstenbelastingen 1992, met een minimum van 40 euro per jaar. Hartelijk dank bij voorbaat!

www.hubi-vinciane.be U vindt ons vanaf nu ook op Facebook, LinkedIn, Youtube en Pinterest.

2015-4 17/12/2015

Nederlandstalige oplage: 1.200 exemplaren - Franstalige oplage: 200 exemplaren