NUMMER 7. Er weer flink tegenaan in 2014!

NUMMER 7 maart 2014

Er weer flink tegenaan in 2014!

Pagina 2

Marathon krant nummer 7, maart 2014

De voorbereidingen zijn al weer geruime tijd aan de gang voor de Den Haag Marathon op zondag 21 september. Er is veel geëvalueerd na de marathon in 2013. Er is ook veel geleerd van die “vuurproef”, want zo mogen we ons eerste evenement best wel noemen! Streven Een subsidie van de gemeente Den Haag zit er niet in. De aanvraag die de organisatie heeft gedaan, is afgewezen. Dat betekent niet bij de pakken neer gaan zitten. Integendeel! Er zal van alles worden gedaan om de marathon ook in 2014 te laten slagen. Wanneer er financieel gezien quitte wordt gespeeld, is de organisatie al blij. En daar streeft zij ook naar. Winst maken is natuurlijk nog mooier, omdat er dan een goed doel kan worden gesteund. Maar belangrijker is dat er net als in 2013 een vergunning voor de Den Haag Marathon wordt verleend. Die kans is ruimschoots aanwezig. Zeker weet je het natuurlijk pas wanneer je de vergunning zwart op wit in handen hebt! Of in deze tijd: digitaal op het scherm!

iedere Hagenaar trots op is. Vandaar dat het ons een aardig idee lijkt om deze korte loop door dit deel van de stad te organiseren. De route van deze Tourist Run is: Plein – Korte Vijverberg – Lange Vijverberg – Plaats – Oude Stadhuis – Grote Kerk – Gouden Hooft – Buitenhof – Binnenhof – Torentje – Mauritshuis – Plein. Om belangstellenden alvast een voorproefje te geven, zijn in deze Marathon Krant wat foto’s geplaatst van bouwwerken die op deze historische route liggen. Op de voorpagina staat een glas-in-lood paneel waar ook bekende historische gebouwen op staan die in het centrum van

Pagina 3

Den Haag liggen: “Het oude Stadhuis, de Gevangenpoort, paleis Noordeinde, De Haagsche Toren met de St. Jacobskerk en het Mauritshuis”. Tevens heb ik voor deze krant foto’s gemaakt in het Haags Historisch Museum van wat schilderijen met voorstellingen uit deze omgeving, met wat achtergrond informatie. Ook dit museum is trouwens de moeite waard om te bezoeken.

"De marathon in 2014 Haagser kan het niet!"

Kinderen Een loop door het oude centrum van het “Den Haag uit de Gouden Eeuw”, lijkt ons ook voor kinderen heel leuk om te doen. Hen nodigen we daarom extra van harte uit om hier aan mee te doen! We zijn nog aan het nadenken of we mogelijk via de scholen ook aandacht voor deze loop kunnen vragen. Rick Baron Schrijf je nu in! Sinds 1 februari 2014 is het mogelijk in te schrijven voor de Den Haag Marathon op zondag 21 september 2014. U kunt zich hiervoor opgeven via de site www.denhaagmarathon.nl/deelnemers/ Daar vindt u direct de inschrijfformulieren van de diverse afstanden. Ook vindt u hier de voorwaarden en de reglementen van de marathon.

Opzet marathon 2014 Aanvankelijk was het de bedoeling om dit jaar de Den Haag Marathon over de twee weekenddagen te verdelen. Zaterdag 20 september 3 korte afstanden van 2, 5 en 10 kilometer in en rond het centrum van Den Haag. De zondag erna de lange afstanden van 21, 42 en de ultra marathon van 60 kilometer (t.o.v. vorig jaar met 8 kilometer teruggebracht). Helaas is dat om verschillende redenen wat te ambitieus gebleken. De zaterdag is geschrapt. We gaan ons nu dus volledig concentreren op de zondag. Maar de gedachte om een korte loop in het centrum van Den Haag te houden is wel overeind gebleven. Het parcours is 2 kilometer, dus een afstand die voor velen haalbaar is. Hij heeft de naam “Tourist Run” meegekregen. Historisch Den Haag Op deze Tourist Run gaan we in deze krant dieper inzoomen. Het centrum van Den Haag kenmerkt zich door de aanwezigheid van diverse historische gebouwen. Dankbare objecten voor veel toeristen en iets waar bijna


Kosten & afstanden Tourist run 2 km € 5,00 Vredesmarathon 42 km € 42,50 Halve Marathon 21 km € 30,00 Ultra Marathon 60 km € 52,50 Na 21 juni 2014 worden de inschrijvingen met € 5,00 verhoogd, de Tourist Run met € 1,50. Ooievaarspashouders krijgen korting Start & finish De marathons starten om 09.00 uur op het Lange Voorhout bij Pulchri Studio en finishen op het Plein. De Tourist Run start ieder kwartier op het Plein vanaf 09.30 tot 11.45 uur en finisht ook weer op het Plein. T-shirt Voor € 17,50 is er een fraai marathon T-shirt te koop in de Haagse kleuren en bedrukt met het bekende logo. Bij deelname 21 km of meer, T-shirt inbegrepen.

De Gevangenpoort bij De Plaats, ook te zien tijdens de 2 km Tourist Run

Haag Marathon COLOFON n de stichting Den va e av tg ui n ee is t Marathon Kran ck Baron to’s: Henne Erbe, Ri Fo n ro Ba ck Ri t: Teks lorworks Ontwerp & druk: Co

Den Haag Marathon of Vredesmarathon? Over naamgeving bleek zowel vorig jaar, als ook dit jaar wat verwarring te bestaan. Het loopevenement in zijn totaliteit heet de “Den Haag Marathon”. De hele marathon van 42 kilometer wordt de “Vrede’s Marathon” genoemd; er is een merk met die aanduiding. Er zijn minstens 3 marathons met vrede in de naam. Kigali, Moskou en Den Haag. Wie het evenement kent gebruikt de kortste aanduiding: vredesmarathon. Net als Kustmarathon, Berenloop en Midwintermarathon.

Pagina 4


Haagsch Historisch Museum Dit pand dat ligt aan de Korte Vijverberg, hoek Lange Vijverberg en het Tournooiveld, is nog niet eens zo heel lang in gebruik bij het Haagsch Historisch Museum. Of eigenlijk wel: het museum is er namelijk teruggekeerd! Het heeft de ingang tegenover een van de hoeken van de Hofvijver. Een groot deel van de kunstcollectie die daar is ondergebracht, is de laatste eeuwen vaak van onderdak gewisseld, zoals u kunt lezen. Historie Het gebouw is in 1636 gebouwd als de Sint Sebastiaansdoelen naar een ontwerp van Arent van ’s-Gravesande. Het heeft verschillende bestemmingen gehad. Het was o.a. in gebruik als logement. Tijdens de Franse overheersing in de 18e eeuw werden er gestucte plafonds aangebracht en een statige trap. In 1846 werd het in gebruik genomen als arrondissementsrechtbank en van 18821935 kreeg het Gemeentemuseum er onderdak. Tot 1981 was het Rijksbureau voor Kunsthistorische Documentatie er gehuisvest. De gevel is classicistisch, met vier Ionische zuilen. Deze gevel wordt bekroond door een timpaan. In 1986 heeft het huidige museum dit pand betrokken, in 2004 is het grondig gerenoveerd. Reizende kunst Zoals hierboven vermeld is een deel van onze Haagse kunst nogal vaak gewisseld wat betreft onderkomen. De geschiedenis van het Haags Historisch Museum begint in het Oude Stadhuis aan de Groenmarkt. Daar hingen vanaf de 18e eeuw zes uitzonderlijke groepsportretten van magistraten. Al snel prijkten ook stadsgezichten en schuttersstukken aan de wanden.Door andere vondsten, aankopen en legaten groeide de collectie in het Stadhuis gestaag. In 1871 verhuisde de collectie naar een patriciërshuis aan de Lange Beestenmarkt 9, in feite het eerste Haagse

Een van de mooiste stadsgezichten van Den Haag van de hand van Jan van Goyen, uit 1651


Collectie Naast de vele schilderijen en prenten van vooral Haagse plekjes en personen, is er in het museum nog meer te zien. Zo zijn er ook diverse voorwerpen te vinden uit het verleden, zoals een sigarenautomaat, een kolenhaard, een vuistbijl van ver voor Christus, zilveren gildebekers en heel luguber: de echte tong van Johan de Witt en een vinger van Cornelis de Witt. De twee broers werden in 1672 vermoord bij De Plaats. Uit woede werden van hun lichamen diverse lichaamsdelen afgesneden. Om te verkopen, mee naar huis te nemen en zelfs om op te eten. Ja, zo ging dat in die tijd!! Jarenlang heeft men overigens gedacht dat het om een teen ging, maar recent onderzoek door het Nederlands Forensisch Instituut heeft aangetoond dat het om een vinger gaat. Op de eerste verdieping van het Museum zijn wisselende tentoonstellingen te zien; altijd met een Haags tintje. Zo was in 2010 de tentoonstelling ‘Oorlog en Bevrijding in 3D’ te zien.

Gemeentemuseum, waar ook de collectie van het Museum van de Moderne Kunst een plek vond. Toen de collectie een “museum” status kreeg, begon zij sneller te groeien. Alles wat maar enige historische waarde had, werd het museum binnengedragen. Hierdoor werd het museumgebouw al snel te klein. Een nieuw onderkomen vond men in de Sint Sebastiaansdoelen aan de Korte Vijverberg. Na een ingrijpende verbouwing opende het museum op die locatie in 1884 haar deuren. Intussen bleef de collectie maar groeien. Reden om de boel vanaf 1912 flink op te schonen. Als de moderne kunst wegens ruimtegebrek elders wordt ondergebracht, krijgt de Sint Sebastiaansdoelen het karakter van een historisch museum.

Eind 1934 verhuisde het museum wederom en wel naar het door Berlage ontworpen gebouw aan de Stadhouderslaan. Daarmee verloor de historische collectie haar prominente positie. ‘Haagse Historie’ was namelijk maar “één van de vele afdelingen”. De moderne kunst eiste namelijk steeds meer aandacht op en noodgedwongen verdween een deel van de collectie in depots. Eind jaren zeventig was de vaste opstelling “Haagse Historie” zelfs verdwenen! In 1986 verwierf de Haagse Historie opnieuw een plek in de Sint Sebastiaansdoelen. Zeg maar: terug van weggeweest”. Daarmee was het Haags Historisch Museum een feit. Op 1 januari 1991 droeg het Gemeentemuseum de collectie “Haagse Historie” officieel over aan dit nieuwe museum.

Op de zolder worden kleinere wisseltentoonstellingen georganiseerd. Tevens beschikt het museum over een uniek poppenhuis (de grootste uit haar collectie) van Lita de Ranitz. Niet ten onrechte wordt Den Haag vaak Hofstad genoemd. Al sinds 1585, toen prins Maurits zich in het Stadhouderlijk Kwartier op het Binnenhof vestigde, wonen de Oranjes met slechts enkele onderbrekingen in Den Haag.

Pagina 5

verschillende vorsten. Daarnaast hebben veel mensen allerlei spullen, souvenirs en dergelijke die op de een of andere manier iets met de Oranjes hebben te maken, beschikbaar gesteld. Een speciaal kinderspoor laat ook jonge bezoekers kennismaken met dit stukje Nederlandse geschiedenis. Mijn Den Haag De laatste jaren nodigt het museum regelmatig Hagenaars uit om hun eigen specifieke Haagse voorwerp naar het museum mee te nemen. Op zogenaamde Topstukkendagen kunnen bezoekers hun voorwerp op de foto laten zetten en het bijbehorende verhaal vertellen. In ‘mijndenhaag’-tentoonstellingen in het souterrain worden steeds zo’n honderd topstukken tentoongesteld. Ook beschikt het Haags Historisch Museum over een nagebouwde 19e-eeuwse Salon. Tijdens de weekenden en Haagse schoolvakanties kunnen kinderen leren hoe het leven er in de 19e eeuw uit zag in Den Haag, door te ontdekken en alles aan te raken.

Kolenhaard uit omstreeks 1920, ook te zien in het Haagsch Historisch Museum

tellen over Menno Huizinga, de Joodse kinderen van Den Haag, Seyss Inquart en de Atlantikwall. Meer informatie is te vinden op www.destadgeschonden.nl. In de volgende Marathon Krant vindt u meer foto’s van en achtergrondinformatie over Haagse historische plekken waarlangs de Tourist Run voert.

De stad geschonden Het Haags Historisch Museum heeft 4 wandelroutes ontwikkeld over de Tweede Wereldoorlog in Den Haag. Via een app voor iPhone kunt u deze downloaden en u door Hagenaars de verhalen laten ver-

Het Haags Historisch Museum belicht van 30 november 2013 t/m 5 mei 2014 in de tentoonstelling: “Landgenoten -Onderdanen en Oranjes 1813-2013”, 200 jaar koninkrijk vanuit het perspectief van de burger. De band tussen onderdanen en de Oranjes staat daarin centraal, vanaf het onzekere begin in 1813 tot vandaag de dag. Verhalen en meningen over de vorst, gecombineerd met persoonlijke bezittingen, geven een kijkje in de karakters van onze staatshoofden. Uniek is het meubilair van de Koninklijke wachtkamer van het voormalige Staatsspoor, evenals persoonlijke aankopen van de Het pand Sint Sebastiaansdoelen, waar het Haagsch Historisch Museum is gevestigd

Rick Baron

Pagina 6


Sport en griep Net als in 2013 plaatsen wij ook dit jaar in de diverse marathonkranten artikelen, die wij ontvangen van het Medisch Centrum Haaglanden. Deze stukken zijn speciaal toegespitst op de Den Haag Marathon. Met dank aan Nita Pleune. De echte grote griepgolf is tot nu toe uitgebleven, maar de kans bestaat dat later dit jaar verkoudheden, griepaanvallen en andere infectieziekten nog in groten getale de kop opsteken. Niet-sporters zullen al gauw zeggen dat het niet verstandig is om te sporten als je ziek bent. Bij fanatieke sporters ligt dat anders. Wat als je verkoudheid samenvalt met sportieve (trainings)plannen? De sportartsen van het MCH geven advies. Een luchtweginfectie is vrijwel altijd een virusinfectie. Die kan zich manifesteren als een eenvoudige neusverkoudheid maar ook als een zware griep of zelfs een longontsteking. Voordat je besluit om wel of niet te gaan sporten, is het belangrijk te weten of je te maken hebt met een infectie met algemene verschijnselen zoals koorts en spierpijn, of een infectie die zich beperkt tot lokale verschijnselen boven de nek zoals keelpijn, loopneus en hoofdpijn. Trainen met griep/koorts onder de leden is gevaarlijk. Met een verkoudheid – dus zonder koorts! – kun je wel doortrainen Griep of verkoudheid? In de volksmond noemt men een verkoudheid al gauw een griepje. Het zijn echter twee verschillende ziekten, veroorzaakt door verschillende virussen. Besmetting Als de griep heerst, of als er veel mensen om je heen verkouden zijn, is besmetting nauwelijks te voorkomen. Het virus zit in speekseldruppeltjes die via de lucht verspreid worden door hoesten of niezen. Behalve door de lucht worden de virussen ook overgebracht via de handen. Het helpt om frequent de handen te wassen, bijvoorbeeld met een handgel. Hieronder de verschijnselen voor beide infecties:

Verkoudheid • Niezen • Verhoging beneden de 38 °C (soms) • Keelpijn (soms) • Tranende ogen (soms) • Hoest (soms) • Verstopte neus • Gevoel 'niet lekker' te zijn • Hoofdpijn (soms) • Oorpijn (soms, vooral bij kinderen) Griep • Plotseling begin koorts boven de 38 °C • Koude rillingen • Spierpijn • Hoest • Verstopte neus (soms) • Gevoel 'doodziek' te zijn • Hoofdpijn • Moeheid en zwakte Een verkoudheid of griep verbetert meestal binnen 5-7 dagen en na een dag of 10-14 ben je er weer volledig bovenop. Soms zien we een terugval na een aanvankelijk voorspoedig herstel. Die terugval wordt veroorzaakt door een infectie met een bacterie, boven op de reeds aanwezige virusinfectie. Trainen of niet? Trainen met griep of koorts onder de leden is gevaarlijk. Je immuunsysteem is verzwakt en je lichaam heeft alle energie nodig om beter te worden. Te snelle hervatting van de training is om meerdere redenen onverstandig. Allereerst is het effect van een training te verwaarlozen als je nog ziek bent. Er bestaat zelfs een verhoogde kans om overtraind te raken omdat je zieke lichaam de trainingsarbeid nog niet aan kan. Tevens ondermijnt het je afweersysteem met als gevolg dat je vatbaarder voor een (andere) ziekte bent. Sporten met koorts of met nog aanwezige klachten van de onderste luchtwegen (hoesten, piepen, kortademigheid) kan leiden tot een

(lang aanhoudende) ontsteking van de luchtwegen, zoals een longontsteking of een chronische bronchitis. Hoewel het (gelukkig) niet vaak optreedt, kan sporten met koorts zelfs een infectie van de hartspier veroorzaken (myocarditis). Die voorheen gezonde sporter is vanaf dat moment dus hartpatiënt. Een zeer ernstige complicatie van een eenvoudig griepje! Bovengenoemde complicaties kunnen (de voorbereiding op) het seizoen in korte tijd volledig om zeep helpen. Rust nemen dus en niet trainen! Ook nadat je je weer beter voelt, heeft je lichaam een aantal dagen rust nodig om te herstellen. De basisregel die je het beste kunt hanteren: loop bij koorts het dubbele aantal dagen dat de koorts heeft geduurd niet. Had je vier dagen koorts, dan mag je dus pas na acht dagen weer beginnen met trainen. Het idee om toch te gaan sporten “om de ziekte er uit te zweten” is een onzinnig fabeltje. Met een verkoudheid (dus zonder koorts!) kun je wel doortrainen. De Nek-check Er is een ezelsbruggetje, waarmee je kunt bepalen of je al dan niet kunt sporten: de ‘nek check’. Zijn de ziekteverschijnselen uitsluitend boven de nek gelokaliseerd (zoals neusverkoudheid, oorpijn, keelpijn en geen koorts), dan is sporten toegestaan. De eerste twee tot drie dagen wel op een lager pitje. Zijn de ziekteverschijnselen (ook) onder de nek gelokaliseerd, zoals hoesten, kortademigheid, koorts (meer dan 38 graden), spierpijn in armen en benen e.d., dan is het advies: niet sporten. Meer vragen? Een afspraak maken voor een sportmedische keuring? Deelnemers aan de Den Haag Marathon kunnen dat doen met een korting van 10%. Geef dat aan bij het maken van de afspraak en neem het bewijs van inschrijving mee. Mail naar [email protected]. Op www.mchaaglanden.nl/sportgeneeskunde staat meer informatie over de dienstverlening. Bron www.sportzorg.nl


Pagina 7

Tourist Run in woord en beeld (1) Het eerste gebouwencomplex dat wij belichten is Het Binnenhof. Dit complex is belangrijk, vanwege de historische waarde, maar ook omdat daar onze regering zetelt.

hij vaardigde in 1242 een oorkonde uit in Den Haag. Hij was nog jong, negentien of twintig, toen hij tot koning van het Duitse rijk werd gekozen. Na zijn kroning in 1248 zou hij volgens kroniekschrijvers meteen naar Den Haag zijn gegaan om er een koninklijk paleis te laten bouwen (regale palacium). Willems bouwplannen zijn niet exact bekend, maar men vermoedt dat hij begonnen is met de bouw van de grafelijke woonvertrekken, de gebouwen die we nu nog kennen als Rolgebouw en het De Lairessegebouw. Het hele complex is –zoals gebruikelijk in verband met de veiligheid- ooit ommuurd geweest.

Het Binnenhof Ontstaan Het klinkt vreemd, maar over het exacte ontstaan van het Binnenhof is niet zo veel bekend. Dat geldt zowel voor de vraag wie het kastelencomplex heeft ontworpen als het jaartal wanneer het is gebouwd. Dat komt mede omdat de gebouwen in diverse perioden zijn gebouwd. Wat dat betreft gaat het soms om aannames, niet om harde bewijzen. Gelukkig is er genoeg WEL bekend over dit interessante complex. De geschiedenis van Den Haag begint met de bouw van het grafelijk kasteel op het Binnenhof. Den Haag is als woonplek wel ouder, maar het was toen een kleine nederzetting die waarschijnlijk nooit in een document is genoemd. Voor zover bekend kreeg Den Haag pas die naam sinds de graaf er kwam wonen. Volgens een oude overlevering zouden de graven hier al een jachthuis hebben gehad voordat ze hun kasteel lieten bouwen. Er zijn aanwijzingen dat hier vroeger een middeleeuws hof stond. Dat was een

landgoed waar horigen of lijfeigenen (een soort slaven) op het land van een heer werkten. Dit hof werd in het begin van de 13e eeuw gekocht door graaf Floris IV. Volgens een aannemelijke theorie gebeurde dat in 1229. Toen Floris dit hof in 1229 kocht is hij dit gebouw waarschijnlijk als woning gaan gebruiken. De zoon van Floris IV –Willem II woonde ook op het Binnenhof, want

Tekening waarop onder meer een van de poorten is te zien die op het Binnenhof uit komt. Links bij de bomen is het huidige Plein, waar de Den Haag Marathon start.

Sloopplannen Tot twee keer toe zijn er plannen geweest om het Binnenhof af te breken. Tussen 1806 en 1810 werd het land bestuurd vanuit Amsterdam. Koning Lodewijk Napoleon verplaatste zijn zetel naar Amsterdam en het Binnenhof stond leeg. De tweede keer dat er dreiging was om het Binnenhof af te breken was in 1848. De toenmalige Staten-Generaal wilden een groot signaal geven dat de nieuwe grondwet de macht bij de StatenGeneraal legde in plaats van de koning. Het leek de leden een goed idee om als gebaar het oude machtscentrum af te breken en nieuwe regeringsgebouwen neer te zetten. De lokale bevolking had echter meer oog voor de historische waarde van het Binnenhof en kwam met succes in verzet tegen de plannen.

Pagina 8



Pagina 9

Schilderij van het Binnenhof van de Hollandse School, gemaakt tussen 1650 en 1660. De Ridderzaal werd toen voor minder “plechtige” aangelegenheden gebruikt Er stonden boekenstalletjes en er werden loterijen georganiseerd. De aanbouw tussen de twee torens voor de Ridderzaal is bij een restauratie verwijderd. westelijke richting. Achter de ridderzaal werden woonvertrekken aangebouwd. Een poort (later de Maurits- of Grenadierspoort genoemd) en brug gaven toegang tot de kooltuin en een boomgaard. Daar zijn nu het Mauritshuis en het Plein. De Hofvijver met een deel van het Binnenhofcomplex

Het huidige Binnenhof bestaat al lange tijd en is weinig van uiterlijk veranderd, al stelt de huidige opzet van het parlement andere eisen aan de faciliteiten dan enkele eeuwen geleden. Tot 1992 was de Oude Zaal (de Balzaal van stadhouder Willem V uit de 18e eeuw) de zittingszaal van de Tweede Kamer der StatenGeneraal. De zaal was te klein om de 150 leden van de Kamer te huisvesten samen met alle ondersteunende personen. In 1992 werd daarom de nieuwe vergaderzaal geopend. De oude gebouwen liet men staan. Ridderzaal Toen enkele gebouwen op het Binnenhof tussen 1898 en 1904 werden gerestaureerd, ontdekte de restauratiecommissie

onder de huidige Ridderzaal muurresten van een oudere zaal. Die zaal zou de nieuwe ridderzaal van Willem II zijn geweest. De meeste historici menen dat de Ridderzaal is gebouwd in opdracht van de zoon van Willem II, Floris V. Maar anderen beweren dat de bouw al in 1234 is begonnen. Men denkt dat Willem II al een kleinere Ridderzaal had laten bouwen, maar dat Floris V die liet afbreken om een grotere –en vooral hogere- Ridderzaal te kunnen bouwen, mede om indruk te maken op zijn (buitenlandse) gasten! Overigens heette de Ridderzaal officieel de “Groote Zaal of Loterijzaal”. De naam “Ridderzaal” schijnt een romantisch verzinsel te zijn! Zoals vermeld is er veel onduidelijkheid over wie de architect en wie de bouwers zijn geweest van de diverse gebouwen op het Binnenhof. Kunsthistorici zien in de bouw overeenkomsten met gebouwen uit Vlaanderen en Engeland. De bouwers zullen specialisten zijn geweest omdat er nog niet veel gebouwen in steen werden gebouwd. Het kunnen Cisterciënzer monniken zijn geweest, die veel bouwden voor de Duitse keizer. De plattegrond van het kasteel zou zijn geïnspireerd door de grote kastelen van de Duitse koningen, bijvoorbeeld het Utrechtse paleis Lofen. Onder Floris V werd ook de Hofkapel gebouwd, een klein kerkje van iets minder dan 21 bij 8 meter dat later iets verlengd werd in

Hofvijver Pas een eeuw nadat de meeste gebouwen rond het Binnenhof waren gerealiseerd, werd de Hofvijver gegraven. De grachten die er toen waren, lagen er al toen het Binnenhof werd gebouwd. Deze grachten gaven ook via het Spui toegang naar Delft. Dat was onder meer belangrijk voor de aanvoer van bier, want alleen steden met stadsrechten mochten bier maken. Tegenwoordig is van al dat water alleen de Hofvijver overgebleven en een klein stukje gracht naast het Torentje. De Hofvijver werd hoofdzakelijk gevoed door de Haagse Beek, hetgeen niet eenvoudig ging, aangezien de Hofvijver en omgeving hoger lag ten opzichte van de Haagse Beek. Oorspronkelijk zou de Beek niet bij het Noordeinde de duinrug op zijn gelopen, maar liep hij naar het lager gelegen Zeeheldenkwartier. Dat was toen een veengebied. De Beek volgde de route van Hoge Wal en Elandstraat. Om het hoogteverschil probleem op te lossen, werd het kanaal (dat de Haagse Beek feitelijk is) steeds verder uitgediept. Ook werd dit probeem deels verholpen door middel van molens. Een van de molens haalde het water overigens niet uit de Beek, maar uit de noordelijke gracht langs de latere Mauritskade. In de veertiende eeuw was dit omslachtige transport van water overigens niet nodig. Men kampte toen op het Binnenhof met zoveel wateroverlast dat de grond er aanzienlijk werd opgehoogd. De enige echt bekende bron van wateroverlast was een andere beek, de Bosbeek.

Buitenhof en poorten Op het Buitenhof stonden allerlei dienstgebouwen die op een groot kasteel gebruikelijk zijn, zoals de kasteelboerderij, de stallen, smederijen en andere werkplaatsen. Op het Buitenhof stond ook een van de buitenpoorten van het kasteel, de Voorpoort, dat we nu kennen als de Gevangenpoort. Het was niet de enige hoofdingang van het kasteel, want de Spuipoort die aan de zuidkant bij het Spui lag was ook belangrijk. Er waren meer poorten om van het Binnenhof naar de buitenhoven te gaan en vandaar de buitenwereld te betreden. • Stadhouderspoort uit 1620. Aan de westkant verbindt de Stadhouderspoort het Binnenhof met het Buitenhof, waar onder meer de stallen waren. Alleen de stadhouder mocht gebruik maken van deze poort. Het pand ernaast, Binnenhof 4, werd in 1776 gebouwd. Het werd door de Tweede Kamer gebruikt. Van het Buitenhof kon men aan de noordkant via de Gevangenpoort naar de stad gaan. Via een ophaalbrug over de Haagse Beek kwam men dan uit op de Plaats, waar nu een standbeeld van Johan de Witt staat. Daaromheen woonden allerlei personen die met het Hof te maken hadden. • Binnenpoort of Middenpoort uit 1634. Het Plein werd in 1633 opgeleverd en daarom werden in 1634 twee nieuwe poorten gebouwd. Ze lijken ook op

elkaar. De Binnenpoort werd gebruikt om het Binnenhof af te sluiten. Tussen de Binnenpoort en de Buitenpoort vestigden zich voorname functionarissen. • Mauritspoort of Buitenpoort of Grenadierspoort uit 1634. Men kon het Binnenhof ook aan de oostkant verlaten door de Mauritspoort om te wandelen in de ommuurde moestuinen of te gaan jagen in het Haagse Bos. • Hofpoort. Aan de zuidkant van het Binnenhof gaf de Hofpoort toegang tot de Hofsingel. Deze poort is in de 18e eeuw gebouwd.

Schilderij van Hendrik Pothoven uit 1781 van het Buitenhof, tijdens de Haagse Kermis. Uiterst links is de Gevangenpoort zichtbaar.

Een schilderij uit 1762 van Paulus Constantijn la Fargue van de Hofvijver met links enkele gebouwen van het Binnenhof en op de achtergond de Haagsche Toren. Meestal hield de elite zich hier op. Daarom is het opmerkelijk dat de schilder naast de elite ook werklui en een dienstmeid heeft afgebeeld. Die zag je namelijk maar zelden samen bij elkaar.

Pagina 10


Het fraaie gebouw van het ministerie van Justitie

Het Plein De start van de Den Haag Marathon vindt plaats op het Plein, midden in het centrum van Den Haag. Het Plein wordt omringd door verschillende, prachtige gebouwen, diverse horecazaken, terrassen en de nieuwbouw van de Tweede kamer. Een groot, statig standbeeld van Willem van Oranje staat midden op het Plein. Historie De prins kijkt niet meer naar het Binnenhof, maar in de richting van het nieuwe stadhuis. Bij de herinrichting van het Plein heeft men het beeld namelijk een kwartslag gedraaid. Het Plein is rechthoekig van vorm en is aangelegd in 1632. Het moest lijken op de Place Royale in parijs. In de 17e eeuw had men het plan het hele plein vol te bouwen, maar de toenmalige stadhouder Frederik Hendrik was hier fel op tegen. Het Plein moest leeg blijven, zodat de fraaie gebouwen er om heen niet aan het zicht zouden worden onttrokken. Voordat het Plein werd aangelegd, lagen hier die moes- en siertuinen (die eerst “Kooltuin” en later “Stadhouderstuin” heette) van het Binnenhof; feitelijk het

Buitenhof, want ze lagen buiten de Grenadierspoort. Tussen 1880 en 1940 reden veel Haagse trams over het Plein. Het was ook een belangrijke overstaplocatie. Aan het begin van de Tweede Wereldoorlog weerden de Duitsers het tramverkeer van het Plein, dat nadien nooit meer is teruggekeerd naar die locatie! Standbeeld Het beeld van Willem van Oranje is gemaakt door kunstenaar Louis Royer. In de linkerhand heeft de prins een document waarop de namen staan van de steden die de opstand tegen de Spanjaarden begonnen. Bij zijn rechterbeen is de hond afgebeeld die volgens de overlevering één van de moordaanslagen op zijn baas heeft kunnen verhinderen.

Het beeld werd onthuld in 1848, slechts drie jaar nadat het ruiterstandbeeld van de Vader des Vaderlands voor Paleis Noordeinde was geplaatst. Fraaie gebouwen Zoals reeds vermeld wordt het Plein omringd door de –qua architectuur- meest schitterende gebouwen. Aan de westkant springt het ministerie van Justitie in het oog, dat ligt op de hoek met de Lange Poten. Oorspronkelijk stond daar een pand, dat Constantijn Huygens tussen 1634 en 1637 liet bouwen en waar hij met zijn zoon Christiaan Huygens woonde. In 1876 is het gebouw vervangen door een prachtig gebouw, ontworpen in neorenaissancestijl door architect C.H. Peters. Daarnaast stond aanvankelijk een pand waarin het ministerie van Koloniën was gevestigd. Later heeft de Hoge Raad er zijn intrek genomen. Het viel vooral op door de zes bronzen beelden van rechtsgeleerden die op de trappen waren geplaatst. In 1988 is op deze plek het nieuwe Tweede Kamer gebouw verrezen.


Aan de noordkant van het Plein ligt Sociëteit de Witte. De naam heeft de sociëteit te danken aan het feit dat het originele gebouw wit was. Het werd vervangen in 1870. Het nieuwe gebouw kreeg er rond 1900 nog een extra vleugel bij. Aan de oostkant ligt het Logement van Amsterdam uit 1737. Tijdens de Republiek, tot 1795, kwamen afgevaardigden van de steden (o.a. Rotterdam, Dordrecht en Amsterdam, maar ook kleinere steden als Gorkum en Schiedam) in Den Haag bijeen. Hoog in de gevel staat het Amsterdamse wapen. Achter de gevel is het huis in twee delen gesplitst. Het was een logement voor hun afgevaardigden en het werd gebruikt voor representatie. In 1814 zijn Wilhelmina van Pruisen en haar dochter Louise er komen wonen. ‘s Zomers woonden ze op het landhuis Welgelegen. Een van de horecagelegenhe-

Pagina 11

den aan de oostkant is gevestigd in een monumentaal voormalig bankgebouw, de Haagsche Kluis. Aan de zuidkant van het Plein, tussen de Lange Poten en Korte Poten, staat het Logement van Rotterdam, dat bij het ministerie van Defensie in gebruik is. Daarnaast zijn er enkele grote horecagelegenheden gevestigd.

Sociëteit de Witte

Het Logement van Rotterdam, momenteel in gebruik bij het ministerie van Defensie

De Haagsche Kluis, waarin een horecagelegenheid is gevestigd

Pagina 12


Hoe was de Den Haag Marathon van 2013 ook al weer? Van deze marathon hebben we op ons speciale verzoek diverse verslagen ontvangen van lopers die hebben meegedaan. Deze zijn geplaatst in de Marathon Krant van november 2013. Twee verslagen zijn toen –om technische redenen- niet geplaatst. Dat willen we hierbij alsnog doen. Ten eerste omdat dat recht doet aan de lopers en schrijvers van de stukken en ten tweede werkt het wellicht als stimulans voor diegenen die nog twijfelen of ze wel of niet mee zullen lopen op 21 september 2014!

Als eerste de ervaringen van Richard van der Klis. “Toen ik voor het eerst van de Den Haag marathon hoorde wist ik het zeker, hier wilde ik bij zijn. Een nieuwe marathon en dan ook nog in deze omgeving, geweldig. Ondanks mijn overvolle loop agenda

vond deze marathon dan ook direct een plaats in de agenda en toen ik zag dat er ook nog een ultraloop aan gekoppeld zou worden was ik als ultraloper helemaal zeker dat ik zou deelnemen. Regelmatig keek ik naar de vorderingen in de voorbereiding en naar het parcours; dit zou een mooie loop kunnen worden.

En toen was het zover het ging door en ik ging deelnemen. Zoals altijd nam ik ruim mijn tijd voor de start ,startnummer ophalen en omkleden, er viel mij op dat dit een beetje rommelig ging maar ja een eerste keer een beetje onwennig… zou kunnen. Na het startschot vielen al mijn twijfels


van mij af; wat een geweldige organisatie zoveel vrijwilligers en wat een schitterend parcours, gewoon genieten. Daar komt bij dat het voor mij ook gewoon lekker ging; ik was rustig gestart en na 10km was ik gaan versnellen. Lekker hard over het mooie harde strand met het windje in de rug. Bij ongeveer kilometer 38 schat ik zo, hoorde ik twee marathonlopers praten en hun lof uiten over de geweldige organisatie en ik was het eens: dit was perfect georganiseerd! Totdat de ultra lopers zich van de marathon lopers scheiden. Ik was één van de gelukkige lopers die een fietser mee kreeg. Latere lopers kregen een kaartje in de hand gedrukt omdat de fietsers “op” waren. Mijn fietser die heel erg zijn best deed om me de weg te wijzen had duidelijk moeite met het zelf uitgeprinte kaartje die hij pas de avond van te voren had gekregen. Ik baalde; ik liep zo makkelijk zo lekker en dan dit. Ik overwoog er dan ook maar mee te stoppen. Maar nog één keer stoppen en samen het kaartje bestuderen deed ons besluiten het toch nog te gaan proberen en samen hebben we al puzzelend en elkaar helpend uiteindelijk de finish bereikt. Dit was natuurlijk niet de bedoeling maar gaf wel een extra dimensie aan de wedstrijd. Ik ben gefinisht en we hebben er na afloop nog om gelachen onder het genot van een heerlijk biertje. Maar er zijn een hoop punten voor verbetering vatbaar. Ik bedoel alleen maar hoe simpel had het kunnen wezen met een krijtje of zoals in de trail wereld gewoon is een markering aan te brengen. Ik weet zeker dat als kleine dingetjes zoals dit er een hele mooie wedstrijd van kunnen maken. Als de ultra net zo was gegaan als de marathon was er niks aan de hand maar nu leek het er op dat wij ultra lopers een beetje aan ons lot werden overgelaten. Ik kan me voorstellen dat volgend jaar de ultra afstand er niet meer bij is. Waarom heel veel moeite doen voor een

Pagina 13

handje vol lopers die wat verder lopen dan de marathon. Ik zou dat begrijpen. Volgend jaar ben ik er niet bij i.v.m een ander doel in de agenda. Deze tijd van het jaar is altijd heel vol in mijn agenda maar toch vind ik dit jammer. Als ik geen andere wedstrijden zou hebben had ik graag nog een keer meegedaan en ik zou iedereen adviseren dit te doen. Het was namelijk wel een goed evenement op een paar kleine “beginners” foutjes na, maar ja die zijn dan ook om van te leren”. Richard van der Klis Naschrift redactie: Richard, de door jou aangekaarte punten zijn in de evaluatie besproken. Bij de marathon van 2014 zullen zij zo veel mogelijk aandacht krijgen, dan wel worden verbeterd. Als tweede een korte impressie van Wiesje Elfferich, maar niet minder spontaan. “Lopen door mijn eigen stad was nog veel leuker dan ik verwachtte! De start was in echt Haags, zoals ‘t een Haagse marathon betaamt. Nog erg rustig in de stad, zo vroeg! Vanaf de Laan van Poot loop ik samen op met iemand die voor het eerst een marathon loopt. We blijven kletsen en lopen samen over onder andere het strand en door Wassenaar, met regelmatig bekenden onderweg die ons aanmoedigen, leuk!

Bij km 41 zie ik een collega die vaak sneller is, dat is kicken! Ondertussen ben ik 3e van de dames, aldus het publiek. ik zie nog een vrouw die ik in kan halen, dan kan ik nog 2e worden! Ik koppel mijn loopmaat aan mijn collega en versnel. Dat gaat nog best goed! Ik hoor de speaker bij de finish al! Nog ff doorbijten, aanzetten en finish! 3.32 een persoonlijk record: 5 minuten eraf! Wauw! Echt een aanrader, deze nieuwe marathon!” Groet, Wiesje

Pagina 14


Strandmarathon 2014

Een mooie training Zondag 12 januari 2014 is de zevende editie van de Strandmarathon (Zwarte Marathon) gelopen. Alle omstandigheden waren gunstig. Ook het weer. Een mooie training voor de Den Haag Marathon in september, vonden enkele lopers. Een aantal van hen heeft voor deze krant hun ervaringen opgestuurd. U leest ze hieronder: twee korte en een lange. Maar ze hebben alle drie één ding gemeen: enthousiasme! Blij met derde plaats De "zwarte marathon" was de eerste van het jaar, kei relaxt sfeertje, zalig loopweer, ik had wel de indruk dat het iets meer is dan 42,195m. Maar daar kan ik mis zijn, ik raad deze aan iedereen aan. Met mijn derde plaats was ik zeer blij, spijtig dat in Belgie het kampioenschap veldrijden was, daardoor moest ik snel doorrijden om de start niet te missen. Er waren ook een paar mededeelnemers voor "marathon des sables" aanwezig waar een strandmarathon een goede voorbereiding is! Ik hoop er volgend jaar weer bij te zijn. Sportieve groeten, Benny Keuppens In juli weer! Ik heb voor de eerste keer deelgenomen, maar dat zal zeker niet mijn laatste keer zijn geweest! Ik vond het een prachtige loop, goede atmosfeer en mooi parcours! Een mooie training ook voor de plannen die ik later dit jaar heb (trails in Zuid Limburg, de JKM, misschien de Run van Winschoten....). En het weer deed verder

ook geweldig z’n best. Goede organisatie, kortom, reden te meer om in juli weer deel te nemen! Hartelijke groet, Margot

Zonder de vrijwilligers, geen marathon De Den Haag strandmarathon stond al een paar jaar om verschillende redenen op mijn lijstje om gelopen te hebben. De belangrijkste reden is uiteraard dat ik als Haagse marathon en ultramarathonloper de Haagse evenementen als mijn thuiswedstrijd moet rekenen. Ik loop trouwens graag op het strand, minimaal twee keer per week. Bovendien zijn de wintermaanden mijn favoriete periode om veel te trainen. Een bijkomend voordeel van de huidige editie was dat de marathon een perfecte start was voor de aanloop van de halve Jan Knippenberg. Memorial van 59 kilometer op paaszaterdag. Ondanks dat de strandmarathon


Pagina 15

vaak genoeg wordt georganiseerd kwam het er op de een of andere manier niet van om deze daadwerkelijk te lopen, tot de afgelopen 7e editie. Niet helemaal top-fit kwam ik zondag 12 januari bij het mooie clubhuis van de Hague Road Runners om de presentielijst af te laten tekenen en mijn startnummer op te spelden. Niet helemaal top-fit, want begin december had ik gebruikt om bij te komen van Olne-Spa-Olne, een ultramarathon in de Belgische Ardennen van 69 km met 2000 hoogtemeters. En de week voorafgaand aan de strandmarathon had ik gewoon doorgetraind. Ook al heb ik inmiddels redelijk wat (ultra)marathons gelopen, desondanks zag ik op tegen de tocht. Op grond van de getijdentabel en waterstanden werd de strandmarathon gelopen onder de meest lastige condities, opkomend tij, met de hoogste waterstand na een uur of 2 lopen. Dat betekent dat het strand geen moment de strakke landingsbaan zou zijn die je met laagwater aantreft. En waar de organisatie van “die andere strandmarathon” keurig haar evenement op afstemt.... De weersomstandigheden waren daarentegen ideaal, bijna geen wind, waterig zonnetje en zeker niet te koud. Dat maak je in de winter wel eens anders mee: voorover hangen in de bulderende wind, regen, sneeuw of hagel om je oren met maximale inspanning toch maar 8 km/u lopen! De hele tocht is bekend terrein voor me; de start bij TNO, dan langs de Van Alkemadelaan richting de Pier en dan eindelijk waar we voor gekomen zijn: het strand tot aan Noordwijk en weer terug. Het mooie aan het lopen langs het strand is natuurlijk het

totale ontbreken van verkeer, het weidse uitzicht, de onvoorstelbaarheid van de ondergrond. Mijn tempo had ik bewust laag gehouden, onderweg genieten en in het tweede deel van de tocht zoveel mogelijk lopers voor me in proberen te halen. Zeker het tweede deel tussen Katwijk en de strandopgang bij Scheveningen viel niet mee. Continue zoeken waar het spoor het beste was. En omdat het zo’n mooie dag was waren er veel wandelaars waardoor het strand met de hoge waterstand op sommige plaatsen, zoals de Wassenaarseslag, een omgeploegde knollentuin leek. Vanaf de Pompstationweg nadat we van het strand afkwamen was ik nog heel even in de verleiding om

een stukje af te snijden door het bos. Uiteindelijk maar niet gedaan, je kan nooit weten of dat slecht uitpakt voor je karma. Een toptijd zat er in ieder geval voor mij niet in vandaag, 4 uur en een beetje. Mijn op een na langzaamste marathon ooit. Lekker gelopen, geen spierpijn de dagen daarna. De zomereditie staat nog open op mijn wensenlijst, een zomermarathon heeft een heel andere dynamiek dan een wintermarathon. Geen idee of ik er dit jaar al aan toe kom, lopen zal ik ‘m. Verder wil ik de organisatie en vrijwilligers bedanken voor de perfecte organisatie en begeleiding. Zonder de vrijwilligers geen marathon! Jeroen Leijnse

Op zondag 13 juli 2014 zal de 8e editie van de Strandmarathon worden gehouden. Wellicht een mooie kans om deze loop als training te doen voor de Den Haag Marathon in september? Rick Baron

Naschrift redactie: tijdens de Strandmarathon verkende ik de omgeving. Werkelijk een prachtgezicht waren wilde paarden in de duinen, de zogeheten “Konics”. Oorspronkelijk komen deze dieren uit Wit-Rusland en Polen.Ik hoop dat de lopers (of hun estafette-aflossers) ze ook hebben waargenomen.

Sponsors Den Haag Marathon 2014

De Hardloopwinkel ‘s-Gravenhage

Duijsens & Van der Klei & Zwijnenberg Advocaten ‘s-Gravenhage

G. Harteveld & Zonen Verhuizingen en Pianotransport ‘s-Gravenhage

Strandpaviljoen De Golfslag Wassenaar

Canon ‘s-Gravenhage

Middin Rijswijk

Carnegie Stichting ‘s-Gravenhage

Medisch Centrum Haaglanden ‘s-Gravenhage

One Stop Printshop Colorworks ‘s-Gravenhage

Verenigingen Den Haag Marathon 2014

DEN HAAG DUURSPORT VERENIGING

Goede doel waarvoor wordt gelopen

NUMMER 7. Er weer flink tegenaan in 2014!

Recommend Documents