nr 6 Basiskennis erodeert Groene gezonde steden. VVA-ers terug naar de praktijk

Alumnivereniging VVA Larenstein december 2009 / nr 6

Basiskennis erodeert

Groene gezonde steden

VVA-ers terug naar de praktijk

3

Cursusaanbod Training & Consultancy 2009/2010

Agribusiness

Milieumanagement

Ondernemerschap Associate Degree, deeltijd 2 jaar, start februari, locatie Leeuwarden

Bezinkbassins in de bollensector Aanleg, beheer en monitoring, 2 dagen, locatie volgt Duurzaam in de Praktijk Implementatie milieubeleid in uw organisatie, bedrijfstraining op maat Milieumanagement HBO deeltijd, werken en leren, 4 jaar, 1 keer per 2 weken, locatie Leeuwarden Milieukunde HBO deeltijd, werken en leren, 4 jaar, 1 keer per 2 weken, locatie Leeuwarden Mens en ruimte HBO deeltijd, werken en leren, 4 jaar, 1 keer per 2 weken, locatie Leeuwarden Integrale handhaving omgevingsrecht Associate Degree deeltijd, 2 jaar, locatie Leeuwarden

Architectuur van de buitenruimte Aanleg en beheer van sportvelden 4 dagen, locatie Velp Adviseur Openbaar Groen 2010 (voorheen Beheer Openbaar Groen) 16 maanden, locatie Velp Groen voor Grijze ambtenaren 5 dagen, locatie Velp Groene daken / gevelbegroening 2 dagen, locatie Velp Landmeten voor groenbureaus / tuinarchitecten 3 dagen, locatie Velp Ontwerpen voor de beheerder 5 dagen, locatie Velp Stadsbomen: visie, beleid en beheer 5 dagen, locatie Velp

Bodembeheer Bodemspecialist 16 dagen, locatie Utrecht Introductiecursus webbased Sanscrit 1 dag, locatie Utrecht Masterclass webbased Sanscrit 1 middag, locatie Zwolle of Utrecht Workshop Risc Human 1 dag, locatie Utrecht Het Besluit bodemkwaliteit, op de bodem sta je niet alleen 2 dagen, locatie Utrecht Combicursus ARW, RAW-bestek en UAV (-gc) 3 dagen, locatie Velp

Duurzame Energie

Geo-informatica Geo-informatica 2010/2011 10 maanden, locatie Velp

Landelijk gebied en vastgoed Opleiding Landelijk Vastgoed (voorheen Vastgoed & Grondverkeer) 9 maanden, locatie Velp Taxatie landelijk vastgoed 10 dagen, locatie Velp Module I: Onteigening - 3 dagen, locatie Velp Module II: Fiscaliteiten - 1 dag, locatie Velp Module III: Praktijkdagen - 6 dagen, locatie Velp

Landelijk gebied in beweging 6 maanden, locatie Velp Projectorganisatie en directievoering 4 dagen, locatie Velp

Handen aan de knoppen gebruik van bioreactoren voor (an)aërobe (fermentatie) processen, 5 dagen, maandag t/m vrijdag op aanvraag, locatie Leeuwarden HACCP opzetten in uw bedrijf Als bedrijfstraining op aanvraag HACCP Follow Up Als bedrijfstraining op aanvraag Microbiologie voor beginners 4 dagen, locatie Wageningen Microbiologie voor gevorderden 3 dagen, locatie Wageningen Chemische voedselveiligheid, Toxicologie en risicoanalyse 1 dag, locatie Wageningen

Watermanagement Grondwaterhydrologie en bronbemaling 3 dagen, locatie Velp Integraal Waterbeheer 7 dagen, locatie Velp Ontwerpen met water 4 middagen, locatie Velp Oriëntatiecursus Hydrologie 6 dagen, locatie Velp

Project- en procesmanagement in land en water (MPPM), Master in deeltijd (gemiddeld 3 jaar) Professioneel Project- en Procesmanagement (PPP) 7 maanden, locatie Velp Strategie en Visie (S&V) 7 maanden, locatie Velp Onderzoek en thesis ongeveer 1 jaar, individueel traject, locatie Velp

Meer informatie over prijzen, data en aanmelden? Kijk voor de meest actuele gegevens op www.vanhall-larenstein.nl/TenC Mail naar [email protected] of bel 026 - 369 5640 (locatie Velp) of 058 – 284 6160 (overige locaties)

Colofon Het VVA-magazine is het verenigingsblad van Alumnivereniging VVA Larenstein Oplage: 3500 Opdrachtgever: VVA-Larenstein Uitgever: Agrio Uitgeverij Druk: Senefelder Misset Vormgeving: Agrio Design Redactie: Albert Bos, Reinout Burgers, Stijn van Gils, Ingeborg Schuitemaker, Mark Nijmeijer. Klaas Terwisscha Redactie-adres: VVA-Larenstein, Albert Bos, postbus 350, 6880AJ, Velp tel. 026-3695725 fax. 026-3695778, info@ vva-larenstein.nl www.vva-larenstein.nl Ledenadministratie/advertentieverkoop: VVA-Larenstein, postbus 350, 6880AJ, Velp tel. 026-3695725 fax. 026-3695778, [email protected] www.vva-larenstein.nl Opzeggen: Opzeggen van het lidmaatschap moet schriftelijk voor 1 december 2009 VVA-MBCS: Voorzitter Ruben de Haan tel. 06-13177362 [email protected] Voor vragen mail naar [email protected]

08

Elgard van Leeuwen: „Larenstein Nyenrode van wateronderwijs”

17

Landgoed Larenstein Studentenblog

Copyrights: Het auteursrecht op dit blad en op de daarin verschenen artikelen wordt door de uitgever voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen, vermenigvuldigd, gekopieerd of worden opgeslagen in een databank zonder uitdrukkelijke toestemming van de uitgever. Aansprakelijkheid: VVA-magazine wordt met grote zorgvuldigheid en naar beste weten samengesteld. Uitgever en auteurs streven naar juistheid en volledigheid van informatie. Nochtans zijn fouten mogelijk. Uitgever en auteurs aanvaarden geen aansprakelijkheid voor schade die het gevolg is van handelingen gebaseerd op onze informatie. VVA-bestuur Voorzitter: Yuri Wolf 06 - 41 46 43 12 [email protected] Vicevoorzitter: vakant Penningmeester: Gijs Eikelenboom 06-23077951 [email protected] Secretaris: Pieter Rijzebol Regiocoördinatoren: Noord Hans de Boer 0529- 431385 [email protected] Oost vakant Zuid Wilco van Hout Stijn van Gils Arjan Bossers West René Timmer 06-27060705 [email protected]

Contact

Studiedag 1 middag: locatie Leeuwarden

Voeding en kwaliteit

inhoud

18

Gorsselse Heide: „Dit is ons gebied”

05

column Yuri Wolf

16

mening van leden

06

vva-nieuws

17

landgoed blog

08

interview Elgard van Leeuwen

18

gorsselse Heide

11

mijn bedrijf

21

column Mirte Schot

12

actueel nieuws

22

agenda

14

groene stad

23

excursie

ISSN: 1879-422x

VVA Larenstein is op zoek naar jou

column

5

GEZOCHT Alumnivereniging VVA Larenstein

Vicevoorzitter en regio-bestuursleden

VVA Larenstein is dé alumnivereniging van de hogeschool Van Hall-Larenstein en van Helicon MBO Velp. Met circa 3.500 leden is de VVA een echte netwerkorganisatie en bekend in het werkveld. Leden hebben een uniek netwerk in de vakgebieden tuin- en landschap, land- en watermanagement en bos- en natuurbeheer. Al in de beginjaren van de opleiding is de vereniging opgericht om de band tussen

Vacature: Vicevoorzitter Wegens het beëindigen en veranderen van functies binnen het VVA-bestuur, de vicevoorzitter werd tot voorzitter benoemd, zoekt de VVA een enthousiaste vrijwilliger, die de komende vier jaar als vicevoorzitter in het bestuur zou willen plaatsnemen. Graag willen wij in contact komen met een betrokken VVA-lid. Hij of zij moet rekenen op een beschikbaarheid van ongeveer één dag of meer per maand. Natuurlijk ontmoeten wij graag een aspirant-bestuurslid met affiniteit voor de opleiding, afgestudeerden en het werkveld. Kennis en ervaring op het gebied van arbeidsmarkt en een breed netwerk is een pre, maar belangrijker zijn motivatie en leiderschapstalenten. Het VVA-bestuur biedt je de mogelijkheid om je talenten te gebruiken in een dynamische omgeving, waarbij een sterk samenhorigheidsgevoel de toon bepaalt. Natuurlijk is het voor jou een perfecte gelegenheid om kennis en ervaring op te doen op bestuursniveau en je netwerk uit te breiden.

afgestudeerden te versterken. Ook vormt de Vereniging een brug tussen opleiding en werkveld. De VVA is een dynamische alumniverenging en organiseert veel activiteiten.

Vacature: Regio-bestuurslid Ook is de VVA op zoek naar nieuwe regio-bestuursleden voor Noord, West en Oost. Het aantal bestuursleden voor de komende tijd is namelijk niet meer herkiesbaar. De VVA heeft dynamische mensen met passie en creativiteit nodig om de toekomst met veel energie tegemoet te treden. Heb je interesse om actief binnen onze dynamische alumnivereniging te worden, neem dan vrijblijvend contact met ons. De VVA heeft je nodig. Door bestuurlijk actief te worden, kom je in contact met zeer veel mensen in het werkveld en vergroot jij je netwerk.

Voor informatie en inlichtingen contact opnemen met VVA Larenstein bureau 026-3695864 of via email: [email protected]

Onrust

H

et is inmiddels weer een aantal weken geleden dat ik het dreigende nieuws hoorde. De crisis, die als de Mexicaanse griep door Nederland waart, heeft ook het bedrijf waar ik werk vastgepakt. Je weet dat het rondwaart, maar je hoopt dat je ervan wordt gevrijwaard. Ik ben inmiddels door de crisis besmet. Naar aanleiding van presentaties door bestuurders is er namelijk onrust op mijn werkplek ontstaan. Bestuurders, die normaliter niet direct gezien worden, wekken nu een afkeer op dat een dreigende onzekerheid altijd veroorzaakt. Er is grote onrust bij collega’s en mijzelf. Beroering veroorzaakt door uitleg van een onduidelijk plan. Een plan dat zonder emotie is verkondigd. Dat zakelijke plan behelst een ingrijpende reorganisatie. Een reorganisatie om geld. Bezuinigen en kostenreductie zijn de kille sleutelwoorden. Dat er wat moet gebeuren, staat als een paal boven water. Maar er is onzekerheid hoe het wordt uitgevoerd. Bovendien was dit plan tot de presentatie alleen in naam bekend en niet op inhoud. De inhoud liegt er niet om: een kwart van personeelsbestand zal moeten verdwijnen. De hoeveelheid is dus bekend, maar hoe dat bereikt gaat worden niet. Veronderstellingen zijn er in overvloede: een ouderenregeling, contracten met bepaalde tijd niet verlengen en uitzendbanen opheffen. Duidelijkheid is er niet. Onrust is slecht voor je gemoed- en nachtrust. Ook bij mensen met een beperking tot de reguliere arbeidsmarkt heeft de onrust toegeslagen. De onrust wordt verder versterkt door het onderling contact tussen collega’s. Verhalen in de zogenaamde wandelgangen gaan veelvuldig rond. Roddel en achterklap zijn het gevolg. Niet goed voor het vertrouwen en stabiliteit van onze organisatie. Rouwadvertenties zijn voor zover ik weet nog niet geplaatst, maar die mogelijkheid zit er reëel in. Het plan biedt baangaranties aan mensen met een beperking. Fantastisch! Of je dezelfde baan houdt, is maar de vraag. Wanneer je nu een groenmedewerker bent en je momenteel met een motorzaag kleine bomen mag omleggen, dan kan je straks in een hal langs een transportband komen te werken. Daar word je als jonge dertigplus collega met

een mentale beperking niet vrolijk van. Hierbij is het tevens mogelijk dat deze hal eigendom is van een bedrijf in de buurt. Gedetacheerd is het woord dat hierbij hoort. Althans dat is een van de belangrijke doelen van het plan. Detacheren kan goed gaan, maar voorbeelden dat het fout gaat, zijn daarentegen in overvloed. Momenteel ben ik verantwoordelijk voor mens- en arbeidsontwikkeling voor de vier organisatorische eenheden van het groenbedrijf, maar dat zal straks het bedrijf waar mijn collega’s met een beperking komen te werken, moeten overnemen. Een goedkope kracht die wel begeleid moet worden. Begeleiding die ook wettelijk is bepaald. Hoe de bestuurders dat zien, weten ze niet. Dat zal nader moeten worden uitgewerkt, is het antwoord. In het kleine halfjaar dat ik nu werkzaam als een ‘sociale aannemer’ ben, gaan je collega’s je aan het hart. Jullie begrijpen dat onrust niet goed is, niet in je werk en daarom heen. Het werkt door in je botten. Ook bij mij. Je houd je groot, ook naar je collega’s, zeker naar je directe collega’s en medewerkers toe. Die onzekerheid heeft mij echter ook besmet. Ook ik ben ineens het kind van de crisis geworden.

Yuri Wolf voorzitterw

vva-nieuws

7

Arbeidsmarktoriëntatie belangrijkste pijler VVA VVA-leden hebben afgelopen maand op de Heidag de kracht van de vereniging weer onderstreept en de richting bepaald waar de VVA naar toe zal bewegen. Uit de Heidagsessie bleek dat de arbeidsmarktoriëntatie een van de speerpunten moet zijn van de VVA met als belangrijkste activiteiten de Carrièredag en het lopende arbeidsmarktonderzoek.

H

oewel de Heidag voor de VVA een belangrijke bijeenkomst is, bleek de opkomst van VVAleden enigszins teleurstellend. Bijna vijftien leden waren aanwezig. Een aantal moest wegens ziekte, vermoedelijk het beruchte griepvirus, afzeggen. Desalniettemin was er een gemêleerd gezelschap van VVA-ers. Van oudgediende tot de jongere generatie. Op basis daarvan kon toch een evenwichtige bijeenkomst gehouden worden waar alle VVA-generaties aanwezig waren. De VVA kampt net als vele andere alumniverenigingen met een teruglopend ledenaantal. De Heidag was dan ook bedoeld om de positie en richting van de vereniging te evalueren en nieuwe ideeën en aanpak te formuleren met als uitgangspunt: het

belang van de leden en afgestudeerden als potentieel lid. Wat is dat belang en komt dat voldoende tot uiting of zijn er drastische wijzigingen nodig? Vanuit de geschiedenis is dat belang altijd duidelijk geweest: arbeidsbemiddeling. Maar door het afstoten van die arbeidsbemiddeling naar Agrojobs verloor de VVA een belangrijk bestaansrecht dat nooit geheel door de vereniging is ingevuld. Agrojobs heeft van die arbeidsbemiddeling een succes weten te maken. Toch bleek tijdens de sessie dat de VVA zich weer meer moet richten op de arbeidsmarkt. Niet door bemiddeling, maar door ondersteunende activiteiten. De Carrièredag gaat verder benadrukt worden en ook zal het arbeidsmarktonderzoek de VVA een behoorlijke duw in de goede richting geven, zo geloofden de aanwezige VVA-leden. Maar er kunnen nog meer activiteiten ontplooid worden. Studenten kunnen naast oriëntatie op de bedrijven door de Carrièredag ook met excursies in aanraking komen met toekomstige werkgevers. Verder kan de VVA professionele sollicitatiecursussen voor jonge student VVA-leden aanbieden. Dat blijkt een broodnodige aanvulling te zijn, gezien het sollicitatieniveau van een groot aantal studenten. Ook kan de VVA carrièrecoaches aanstellen voor studenten, pasafgestudeerden en natuurlijk de VVA-leden zelf. En omdat de VVA dicht bij de opleiding, carrière en het werkveld staat, kan ze ook personeelsadvies aan bedrijven geven. Als laatste blijkt het terrein van ondernemerschap een onontgonnen stuk grond te zijn dat braak ligt, maar waarin de VVA een belangrijke rol zou kunnen spelen als adviesbureau. Uit de heidagsessie werd duidelijk dat afgestudeerden niet alleen lid van de VVA worden vanwege de

arbeidsmarktverbinding, maar ook vanwege het grote netwerk van deskundige VVA-leden, de binding met de opleidingen en oud-studenten. Het óns’ gevoel of zielsverwantschap ziet diep. Activiteiten als excursies, de website en het vernieuwde VVAmagazine zijn belangrijke pijlers om de band tussen leden onderling, met de school en de vereniging levendig te houden. De activiteiten moeten ook leiden tot vakkennisvergroting, want ook hier hebben leden behoefte aan. Hier zal de komende tijd meer aandacht en nadruk op gelegd worden. VVA-leden zouden bijvoorbeeld de website, database van leden en het VVA-magazine nog beter kunnen gebruiken. Vooral de website en het magazine kunnen een echt podium voor de leden zijn. Dat moet meer gestimuleerd worden. De aanwezige leden waren onder meer voorstander om activiteiten meer over de verschillende bloedgroepen te verspreiden en vooral reünies niet alleen in Velp, maar ook in Boskoop, Wageningen en Deventer te organiseren. Hoewel het VVA-bestuur probeert juist de bloedgroep evenredig te vertegenwoordigen, blijkt dat veel leden en afgestudeerden vinden dat de VVA vooral op Velp is georiënteerd. Er zijn ook zaken waarin de VVA op dit moment niet precies inzicht heeft. Dat geldt voor de jonge groep studenten en vooral jonge afgestudeerden: hoe zijn deze te bereiken, welk bijdrage of toegevoegde waarde kan de VVA voor hen leveren en welk belang kan de vereniging voor hen behartigen? De Heidagsessie was te kort om op alle problemen en uitdagingen een passend antwoord of oplossing te bieden. Deze bijeenkomst zal daarom volgend jaar weer worden voortgezet. Uiteraard is elk VVAlid welkom om de bijeenkomst bij te wonen en zijn of haar mening te geven.

VVA: wisseling van bestuursleden

Yuri bedankt Van Boekel en Klaas

Klaas Terwisscha en Willem van Boekel hebben hun functie als regio-coördinatoren neergelegd. Op de algemene ledenvergadering (ALV) van 13 november in Schaarbergen werden zij officieel van hun functie ontheven. Willem van Boekel en Klaas Terwisscha werden door het VVA-bestuur en de ALV hartelijk bedankt voor hun inzet. Voor de regio Zuid hebben zich drie kandidaten beschikbaar gesteld om de functie gezamenlijk uit te

oefenen: Wilco van Hout, Arjan Bossers en Stijn van Gils. Er werd door de ALV unaniem voor hun kandidatuur gestemd. Tijdens ALV werd ook Betty Lucas als eventuele nieuwe penningmeester voorgesteld. Zij is in 1982 afgestudeerd aan de VHL-Wageningen. Zij heeft een afgeronde boekhoudopleiding en wil via de VVA ervaring op doen. Betty was tijdens de ALV aanwezig om de sfeer te proeven en kennis te maken. Wellicht dat zij zich volgend jaar april kandidaat stelt voor de functie van penningmeester. De vacature van regio-coördinatoren West en Oost zijn nog niet ingevuld, evenals de functie van vicevoorzitter. Er hebben zich inmiddels wel een aantal geïnteresseerden gemeld.

Eerste fase arbeidsmarktonderzoek afgerond

Leonie Heutinck ontvangt de dinerbon van Koert Albert

Leonie Heutinck uit Arnhem heeft de dinerbon van 100 euro gewonnen voor haar deelname aan het VVA-arbeidsmarktonderzoek. Zij kreeg de prijs uit

handen van Koert Alberts, die het marktonderzoek samen met Freddy van Dijken leidt. Vijf andere deelnemers kregen ook een prijs: een boekenbon van 20 euro. Het eerste traject van het arbeidsmarktonderzoek is inmiddels afgerond. De vragenlijsten zijn ingevuld en telefoongesprekken afgerond. In totaal heeft 32 procent van de voorgeselecteerde groep meegewerkt aan het arbeidsmarktonderzoek. Voor betrouwbare resultaten was een percentage van minimaal 20 procent nodig. Het VVA-bestuur is dan

VVA zoekt adressen afgestudeerden

Carrièredag in Benin

Het VVA-bureau is op zoek naar de nieuwe adressen van een aantal afgestudeerden. Wellicht lees je je naam hieronder of weet je het adres van die persoon. Neem dan contact op met het bureau, zodat het de administratie van afgestudeerden kan actualiseren. Roeland Carla Marjo Leon Marjet Gerard Rene Frederieke Berlinda Niels (J.N.C.) Juanita Janneke Arjan Han Joost Paul Bart Kriesh Yke Monique Hannie Carl Geert (G.A.) Mark Jeroen Nicole Monique Esther Edmond Koen Arjen Sander Gerlinde Susanna Esmeralda

Albers Beijer Buitelaar Camps Elemans Geerds Groot Koerkamp Grube Heilersig Janse de Jonge Karsemeijer Koppelaar Lammers van Leeuwen Nieuwenhuis Overtoom Ramnath Rippen Vrielink Vugts-Roozen van de Wiel te Winkel van der Woude Bakker Boeijink van `t Erve Jacobs Muller Pluis Poelmans Smits Vink Volkers Wagenaar

19700908 19670321 19660927 19700714 19720505 19701002 19710406 19700418 19720906 19670210 19710321 19700903 19690211 19700525 19701205 19700628 19701111 19650306 19680113 19720929 19630125 19680930 19691107 19661111 19741112 19770522 19770320 19751214 19731010 19700106 19731230 19750424 19760329 19750706 19760508

Man Vrouw Vrouw Man Vrouw Man Man Vrouw Vrouw Man Vrouw Vrouw Man Man Man Man Man Man Man Vrouw Vrouw Man Man Man Man Vrouw Vrouw Vrouw Man Man Man Man Vrouw Vrouw Vrouw

Internationale Agrarische Hand Tuin- en Landschapsinrichting Laboratoriumtechniek Internationale Agrarische Hand Tuin- en Landschapsinrichting Land en Watermanagement Dier- en veehouderij Bos en Natuurbeheer Laboratoriumtechniek Bos en Natuurbeheer Bos en Natuurbeheer Tuin- en Landschapsinrichting Laboratoriumtechniek Internationale Agrarische Hand MBCS Cultuur Techniek Dier- en veehouderij Internationale Agrarische Hand Tropische landbouw Bos en Natuurbeheer Dier- en veehouderij Tuin- en Landschapsinrichting Internationale Agrarische Hand Dier- en veehouderij Tropische landbouw Land en Watermanagement Bos en Natuurbeheer Bos en Natuurbeheer Voedingsmiddelentechnologie Bos en Natuurbeheer Bos en Natuurbeheer Tuin- en Landschapsinrichting Tuin- en Landschapsinrichting Laboratoriumtechniek Internationale Agrarische Hand Tuin- en Landschapsinrichting

ook zeer tevreden met het aantal respondenten. 32 procent was van VHL Velp, 22 procent van VHL Wageningen en 37 procent van Helicon. De informatie zal de komende tijd door het bureau Aquetor uitgewerkt worden. De resultaten en uitkomst worden pas begin 2010 verwacht. Dan zal een uitgebreide rapportage gepubliceerd worden. De conclusies van het onderzoek gaat de VVA onder meer gebruiken om opleiding, VVA-leden en Agrojobs te ondersteunen voor een effectief alumnibeleid en gedegen arbeidsmarktoriëntatie.

1994 1994 1994 1994 1994 1994 1994 1994 1994 1994 1994 1994 1994 1994 1994 1994 1994 1994 1994 1994 1994 1994 1994 1994 1999 1999 1999 1999 1999 1999 1999 1999 1999 1999 1999

Er wordt een carrièredag in Cotonou, de hoofdstad van Benin gehouden. Dit naar aanleiding van de VVA- Carrièredag. De heer Toukourou Chakirou Akanho van de Université d’Abomey-Calavi, Centre de promotion et de partenariat avec les entreprises bracht afgelopen jaar een bezoek aan hogeschool Van Hall Larenstein (VHL) en het bureau van VVA Larenstein in het kader van internationale samenwerking. Harrie van Rosmalen (stagecoördinator VHL) vertelde dat het voorbeeld in Benin gevolgd wordt om de relatie tussen Universiteit en bedrijfsleven te versterken.

Barkrukken voor Quercus Studentenvereniging Quercus heeft haar barkrukken van de VVA ontvangen. De komende feesten in de sociëteit zullen dus altijd door VVA ondersteund worden. Quercus is blij met de nieuwe barkrukken die van echte houtblokken en staal zijn gemaakt. Stevig, robuust en bestand tegen jarenlang zitwerk door Quercusleden.

interview

9

Lector Elgard van Leeuwen:

„Larenstein als Nyenrode van het wateronderwijs ” „Durf diepgaand onderwijs te bieden.” Dat is de boodschap die Elgard van Leeuwen, lector Land en Watermanagement, voor de opleiding Land- en Watermanagement (LWM) van VHL heeft. Daarmee doelt hij op de noodzakelijke kennisverdieping bij LMW. „Het gaat er om dat mensen in hun vak serieus worden genomen, dat bereik je niet met snuffelkennis.”

E

lgard van Leeuwen beseft dat hij dit onderwerp scherp moet oppakken om te zorgen dat Larenstein de vakmensen aflevert waar het werkveld om zit te springen. En juist het verbeteren van de relatie tussen opleiding en werkveld is één van de taken waarvoor Van Leeuwen als lector is aangesteld Sinds 2001 kennen de HBO instellingen in Nederland de nieuwe functie van lector. Lectoren in het hoger beroepsonderwijs zijn aangesteld om het onderwijs en het bedrijfsleven beter op elkaar te laten aansluiten, zodat studenten die kennis meekrijgen waar in het bedrijfsleven behoefte aan is. En aan deze afstemming ontbreekt het op dit moment op bij LWM. „De kennisbasis van Larenstein is geërodeerd”, vertelt Elgard van Leeuwen. Hij is sinds 1 maart 2009 lector Integraal Waterbeheer en Klimaatbestendige gebiedsontwikkeling bij de opleiding Land en Watermanagement. „De opleiding hoeft niet primair kennis te ontwikkelen, maar moet ‘state of the art’ kennis overdragen. Niet meegaan met hypes, maar een solide kennisbasis bieden voor studenten zoals dat vroeger gebeurde. We moeten echter ook niet terug naar vroeger, maar er is iets weggevallen.” Dit was het eerste dat hij ook van docenten hoorde toen hij maart 2009 zijn taak oppakte. Het probleem wordt alom gesignaleerd en de ombuiging naar meer diepgang was al in gang gezet. Van Leeuwen ziet het als zijn taak de transitie verder te sturen en de kwaliteit ervan te borgen.

Tekst en foto: Reinout Burgers

als je kritisch naar de trends kijkt. Waar doe je aan mee, wat laat je lopen?” De opleidingen streven allemaal naar meer studenten, want meer studenten betekent ook meer geld. „In dat proces is marketing een belangrijk aspect. Een opleiding moet sexy en trendy zijn om studenten aan te trekken. Aansluiten bij de directe beleving is dan het devies, maar het gevaar is dat zeer aantrekkelijk werk op het gebied van probleemanalyse dan buiten beeld blijft. Terwijl analyse, modellering en het presenteren van resultaten ook sexy zijn, Ik noem maar de geavanceerde 3D technieken om overstromingsberekeningen te presenteren. Watersysteemanalyse komt neer op het verkennen van een virtuele wereld waarin maatregelen kunnen worden uitgeprobeerd. Wanneer we in staat zijn deze vaardigheden te combineren met de Larensteinse kwaliteiten op het gebied van landschap, inrichting en bouw vullen we een gat in de markt.” Op Larenstein zijn er naar de mening van de lector voldoende docenten met kwaliteiten om de kennisverdieping in te vullen. „De vraag blijft natuurlijk: hoe verkoop je de opleiding als je strenger selecteert? De HBO-scholen kijken naar elkaar. Volstaan we met een nieuw verfje? Wie is de eerste die diepgaand en modern wateronderwijs gaat geven? Wie heeft het lef om de eerste top HBO op het gebied van inrichting en water te realiseren waar iedereen trots op is. Larenstein moet de beste waterschool van Nederland worden: het Nyenrode van het wateronderwijs met een combinatie van natuur-, landschap- en hightech waterkennis.”

„De kennisbasis van Larenstein is geërodeerd”

Theorie en praktijk Van Leeuwen is van mening dat Larenstein zich te veel richt op het formuleren van nieuwe ideeën en concepten, terwijl juist het toetsen van die vernieuwingen en innovaties op praktische haalbaarheid het domein van de HBO’er is. De schakel tussen theorie en praktijk. Daar liggen veel uitdagende banen voor HBO’ers. Larenstein moet dus, volgens Van Leeuwen, studenten afleveren met praktijkgerichte kennis. „Het bedrijfsleven zit te springen om mensen die praktisch naar ideeën en nieuwe projecten kijken. Wat lossen we op; wat kost het; wie betaalt het; kan het en hoe doen we het? Ze willen mensen met goede vakkennis. Het vreemde is dat juist het haalbaarheidsstuk het meest te lijden heeft gehad van de kenniserosie. Onze studenten moeten, beter dan nu, in staat zijn een probleem op te knippen in subproblemen. Er wordt in het waterbeheer veel gepraat en gebrainstormd, het gevaar is daarom dat we de ‘praathydroloog’ als beroepsprofiel gaan beschouwen. We hebben historisch gezien een naam hoog te houden op het gebied van watersysteemanalyse. Er is dus werk aan de winkel.” Sexy De Larensteinse lector ziet dat tegenwoordig iedereen wil praten over ‘de grote lijn’ maar de praktijk leert dat je pas mag meepraten over het geheel, wanneer je zelf specialistische kennis meebrengt. „Die kennis kan je als opleiding bieden

Basiskennis Dat betekent dat eigenlijk het lesprogramma van LWM op de schop moet. Een proces waarmee Van Leeuwen al volop bezig is. „De gedachte dat je kennis wel kunt opzoeken heeft afgedaan. Natuurlijk kun je veel opzoeken in boeken en op internet, maar ik denk dat we in het wegstrepen van de kennisbasis zijn doorgeschoten. Vloeistof- en grondmechanica, Engels en Nederlands zoek je niet op dat moet onderwezen worden. Studenten moeten weten hoe ze kunnen analyseren en een helder rapport schrijven. Het bedrijfsleven zoekt inrichters, modelleurs, technici en Hydro-informatici met praktische kennis. Waterbeheer bestaat tegenwoordig voor tachtig procent uit gegevensbeheer, of het nu gaat om het beheer en valideren van meetgegevens of het werken met GIS en modellen ten behoeve van gebiedsontwikkeling en watersysteem analyse. Er is natuurlijk maar een beperkte tijd beschikbaar. Dat betekent kiezen. Ik zeg dan: minder snuffelkennis meer diepgang, geen master- maar een top bacheloropleiding en praktijkgericht onderzoek in plaats van wetenschap.” Elgard van Leeuwen zoekt contacten met de sector om het lesprogramma van Larenstein vast te stellen. „Er is een duidelijke noodzaak om de sector bij Larenstein te betrekken. De school moet de sector binnenhalen voor het toevoegen van waarde onder de regie van de school zelf. Via gastcolleges kunnen docenten en studenten hun praktische kennis vergroten en hun netwerk uitbreiden.

mijn bedrijf

11

Duurzaam4life:

„Duurzaamheid moet rendabel zijn” Hij mag zich Klimaatkanjer van Gelderland noemen en met zijn klimaatproject is hij genomineerd voor de Gelderse Klimaatparelprijs. VVA-lid Otto Willemsen uit Varsseveld heeft een passie voor duurzaamheid en met zijn bedrijf www.Duurzaam4Life.com wil hij de schakel zijn tussen maatschappij, overheid en de techniVVA Larenstein in het kort:

Groen op hoog niveau Groepsactiviteiten Terreininrichting Bestrating en Riolering Binnenbeplanting Boomverzorging

Vestigingen in de regio's Noord-Holland, Zuid-Holland en Utrecht T (020) 667 77 77 E [email protected]

Daktuinen en Vegetatiedaken Onderhoud en Beheer


   

 


Design & Construct

; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ; ;

'58'3-
7#0

.'&'0 '&'0
1057#0)'0
:'4
-''3
2'3
,##3
&'
!!3#05 .#4)'015'0
'0
$'-'0&'0
:1'-'0
12
88877#.#3'045'+00. #33+>3'&#)'0
7113
456&'05'0
'0
$'&3+,7'0 '00+4
6+58+44'.'0
$+,
.':+0)'0 '9%634+'4
'0
813-4*124 36)
5644'0
8'3-7'.&
'0
12.'+&+0) 0&'30'/+0)453#+0+0)'0
'0
$+,''0-1/45'0
112$##053#+0+0)'0 10)!!
'0
)3#5+4
#33+>3'
7113
,10)'
.'&'0 135+0)
12
7#-$.#&'0

t t t t t t t t t t t t t t

Veel van het werk vindt plaats dankzij de duurzame steun van leden, sponsors en vrijwilligers. Ook lid worden of de VVA-Larenstein sponsoren? Vul de bon in, meld je aan via de website of stuur een e-mail aan [email protected]. Als lid kan je voor 36 euro deelnemen aan al onze activiteiten. Studenten, 65-plussers en partnerleden krijgen een fikse korting, die kan oplopen tot 50 procent. Waar woon je nu? Waar is mijn studiegenoot? VVA-Larenstein houdt de adressen bij van alle afgestudeerden voor hogeschool Van Hall Larenstein. Afgestudeerden kunnen zelf via de website www.vva-larenstein.nl hun










    adresgegevens onderhouden. Daarvoor is een inlogcode nodig. Vraag deze aan bij !!#3'045'+0
*16&5
&'
#&3'44'0
$+,
7#0
#..'
#()'456&''3&'0
7113
[email protected] 
   

 
 &7'35'05+'

*1)'4%*11.
!#0
#..
#3'045'+0 ()'456&''3&'0
-600'0
:'.(
7+#
&'
8'$4+5'

;

'58'3-
7#0

.'&'0

; 88877#.#3'/45'+00.
*60
#&3'4)')'7'04
10&'3*16&'0 ##37113
+4
''0 ; www.vva-larenstein.nl ; +0.1)%1&'
01&+) !3##)
&':'
##0
$+,
+0(177#.#3'045'+00.

135+0)
12
%634644'0 '?0+'4 #/'08'3-+0)
/'5
!! 3$'+&4$'/+&&'.+0)
&113
)31,1$4

!''.
7#0
*'5
8'3-
7+0&5
2.##54
�-:+,
&'
&663:#/'
45'60
7#0
.'&'0 42104134
'0
73+,8+..+)'34 1-
.+&
813&'0
1(
&'
!!#3'045'+0
4210413'0 !6.
&'
$10
+0 /'.&
,'
##0
7+#
&'
8'$4+5'
1(
45663
''0
'/#+.
##0
+0(177#.#3'045'+00. .4
.+&
-#0
,'
7113

'631
&''.0'/'0
##0
#.
10:'
#%5+7+5'+5'0 56&'05'0 2.644'34 2#350'3.'&'0
'0
'34
-3+,)'0
''0
(+-4'
-135+0) &+'
-#0 12.12'0
515

231%'05

     www.vandertolbv.nl

Netwerk van 3500 leden Leden ontvangen zes keer per jaar het VVA-magazine Klasgenoten en bekenden zoeken op www.vva-larenstein.nl Carrièredagen voor studenten en bedrijven Kennis uitwisselen bij lezingen, excursies en workshops Brug tussen werkveld en opleiding Ondernemingstrainingen en -bijeenkomsten Loopbaantrainingen Gratis Carrière+ voor alle leden Korting op vakbladen Korting op cursussen Reünies &7'35'05+' Samenwerking met VVA-MBCS Arbeidsbemiddeling door Agrojobs

'&'0
1057#0)'0
:'4
-''3
2'3
,##3
&'
!!3#05

.#4)'015'0
'0
$'-'0&'0
:1'-'0
12
88877#.#3'045'+00.

; ; ; ; ; ; ; ; ; ;

#33+>3'&#)'0
7113
456&'05'0
'0
$'&3+,7'0

'00+4
6+58+44'.'0
$+,
.':+0)'0 '9%634+'4
'0
813-4*124 36)
5644'0
8'3-7'.&
'0
12.'+&+0)












   

0&'30'/+0)453#+0+0)'0
'0
$+,''0-1/45'0


!!#3'045'+0
*16&5
&'
#&3'44'0
$+,
7#0
#..'
#()'456&''3&'0
7113
*1)'4%*11.
!#0
#..
#3'045'+0 ()'456&''3&'0
-600'0
:'.(
7+#
&'
8'$4+5' 88877#.#3'/45'+00.
*60
#&3'4)')'7'04
10&'3*16&'0 ##37113
+4
''0 +0.1)%1&'
01&+) !3##)
&':'
##0
$+,
+0(177#.#3'045'+00.

112$##053#+0+0)'0

 

10)!!
'0
)3#5+4
#33+>3'
7113
,10)'
.'&'0 135+0)
12
7#-$.#&'0 135+0)
12
%634644'0 '?0+'4

#/'08'3-+0)
/'5
!!

3$'+&4$'/+&&'.+0)
&113
)31,1$4

  # +-
813&
8''3
.+&
'0
1057#0)
''0
8'.-1/452#--'5 ##/

# +-
813&
8''3
.+&
'0
1057#0)
''0
8'.-1/452#--'5 !''.
7#0
*'5
8'3-
7+0&5
2.##54
�-:+,
&'
&663:#/'
45'60
7#0
.'&'0 42104134
'0
73+,8+..+)'34 1-
.+&
813&'0
1(
&'
!!#3'045'+0
4210413'0 !6.
&'
$10
+0 /'.&
,'
##0
7+#
&'
8'$4+5'
1(
45663
''0
'/#+.
##0
+0(177#.#3'045'+00.

&3'4  145%1&'
'0
"1102.##54 

##/ .4
.+&
-#0
,'
7113

'631
&''.0'/'0
##0
#.
10:'
#%5+7+5'+5'0 56&'05'0 2.644'34 2#350'3.'&'0
'0
'34
-3+,)'0
''0
(+-4'
-135+0) &+'
-#0 12.12'0
515

231%'05

/#+.  '.'(110  5663
&':'
$10
0##3 !!
#3'045'+0 145$64
 



!'.2

&3'4       #0/'.&'0
-#0
11-
7+#
&'
8'$4+5'
1(
2'3
/#+. +0(177#.#3'045'+00.

145%1&'
'0
"1102.##54  /#+.  '.'(110  5663
&':'
$10
0##3 !!
#3'045'+0 145$64
 



!'.2 #0/'.&'0
-#0
11-
7+#
&'
8'$4+5'
1(
2'3
/#+. +0(177#.#3'045'+00.

sche ontwikkelingen. Duurzaamheid en praktijk brengt hij samen. Tekst: Reinout Burgers Foto: Reinout Burgers/Duurzaam4life

D

uurzaam4Life adviseert bedrijven, overheden en woningbouwcoöperaties op gebied van duurzaamheid. Hierbij wordt geput uit brede commercieel/technische ervaring op gebied van energie, klimaat en duurzaamheid, vanuit een bedrijfskundige en projectmanagement aanpak, gecombineerd met een agrarische Land, Water en Milieubeheer achtergrond. Zo presenteert Otto Willemsen zijn bedrijf. „Ik heb echt een passie voor duurzaamheid”, glimlacht Otto Willemsen. „Niet vanuit een geitenwollensokken filosofie, want je moet wel rendement uit duurzaamheid halen.” Zijn duurzaamheidfilosofie baseert hij op vier pijlers of zoals hij verbeeldt met het klimaatwiel. Besparen; genereren; Bewustwording, gedrag en motivatie; en een duurzame leefomgeving met biodiversiteit Het bedrijf van Otto Willemsen is inmiddels operationeel, na een start in deeltijd. Om zijn bekwaamheid te tonen en ervaring op te bouwen, heeft hij namelijk tal van duurzaamheidprojecten in zijn eigen straat de Houtdreef in Varsseveld opgezet. Met het project KliMaatregelen won hij de titel Klimaatkanjer van de Gelderse Milieufederatie. Volgens de federatie heeft Otto ervoor gezorgd dat in zijn straat veel energie­besparende maatregelen worden genomen om de klimaatverandering een halt toe te roepen. Willemsen en zijn buurman André Kaminski speelden eerder dit jaar een voortrekkersrol bij het Nationale Klimaatstraatfeest. Samen met zijn buren bereikten zij de tweede plaats in deze landelijke energie­ besparings­wedstrijd met 3500 straten. Bewoners van de Houtdreef hebben 50 zonnepanelen op hun woningen en 2 zonneboilers geplaatst om in hun eigen, duurzame energie te voorzien. Verder neemt de buurt maatregelen om meer groen in de wijk aan te leggen. De gemeente Oude IJsselstreek omarmde het

klimaatidee en leverde hen als een van de eerste plekken in Nederland ultrazuinige LED-straatverlichting. Maar dat is niet het enige. Otto doet ook mee aan de Gelderland Klimaatparelwedstrijd 2009. De nieuwbouwwijk uit 2005 waar Otto woont, blokkeert de ecologische structuur. Het klimaatparelplan moet de wijk tot groen knooppunt maken door vergroting van de biodiversiteit. De flora en fauna stimuleren ze door een pakket van maatregelen voor verbindingstructuur, voor de wijk zelf en voor de bewoners op tuinniveau. De aanpassingen houden in: de natuur kleurt de grijs-rode nieuwbouwwijk groen blauw. Meer variatie, biodiversiteit en uitbreiding van de leefgebieden voor flora en fauna dat tevens een educatie functie voor de kinderen in de omgeving heeft. De projecten waar hij zijn expertise pro deo aanbiedt, geven hem eigenlijk veel publiciteit. Hij heeft goede contacten met de Gelderse Milieufederatie, de gemeente Oude IJsselstreek en provincie Gelderland opgebouwd. Binnenkort praat hij als Klimaatkanjer met VROM-minister Cramer. Voor een startend bedrijf is dit een prachtig begin en de ervaring die hij op doet, kan hij uistekend gebruiken voor de toekomstige opdrachten. Otto Willemsen: „Het geeft richting aan mijn nieuwe bedrijf. Ik heb inmiddels contact met Stichting Staring Advies om projecten te initiëren waar duurzaamheid aan Flora- en Fauna wordt gekoppeld en ik doe wat werkzaamheden voor Kiesgroenlicht om particulieren te helpen op gebied van energie besparing in de eigenwoning” Otto besloot vorig jaar dat hij zelfstandig adviseur in duurzaamheid wilde worden. Hij werkte als Internationaal Productmanager en Exportmanager voor Nefit, de fabriek die eerste HR-verwarmingsketel op de markt bracht. Maar hij is boerenzoon, volgde de Land Water en Milieubeheer op Larenstein en studeerde later bedrijfskunde aan de universiteit van Nijmegen. Met de stap die hij nu maakt, komt voor hem alle passie, ervaring en opleiding bij elkaar. „Larenstein is een brede opleiding. Een technisch- en praktisch gerichte opleiding met een projectmatige benadering. Dat komt mij nu van pas, zeker in combinatie met bedrijfskunde aan de KUN. Daarnaast heb ik veel boeken gelezen over duurzaamheid, maar ook het inzicht in bedrijfsprocessen en kennis van techniek wat ik bij Nefit heb geleerd is waardevol. Er gebeurt van alles. Er zijn superzuinig HR-ketels, warmtepompen, zonneboilers, hout gestookte ketels, isolatietechnieken voor woningen, verlichting, energie besparing en opwekking in bedrijfsprocessen en de ontwikkelingen rond ‘cradle to cradle’.” Otto denkt dat hij de persoon is met een goed overzicht die met enthousiasme, gedrevenheid en passie, duurzaamheidsprojecten effectief om kan zetten rendement voor opdrachtgevers. Dat heeft hij met zijn straatprojecten al laten zien. Eigenlijk wil hij als een soort schakel optreden tussen opdrachtgever, maatschappij en techniek.

actueel

13

Larenstein onderdeel van Dutch Delta Academy Hogeschool Van Hall Larenstein, Hogeschool Zeeland (HZ) en Hogeschool Rotterdam (HR) werken samen in de Dutch Delta Academy (DDA). Het doel daarbij is het verbeteren van het Hoger onderwijs in deltatechnologie: het inrichten en beheer van het gehele water systeem in de Nederlandse Delta.

J

os Wintermans, directeur opleiding Land- en watermanagement aan Hogeschool Van Hall Larenstein is samen met Peter van Tilburg (HZ) en Bert Hooijer (HR) de trekker van dit initiatief. „Bij het verbeteren van het onderwijs wordt intensief samengewerkt met het werkveld”, legt Wintermans uit. „De meeste grote adviesbureaus doen mee. Groei zit er qua aantallen in de samenwerking met aannemerij- en bouwbedrijven in de waterbouw. Verder werken we samen met organisaties als de Unie van Waterschappen. Ook steeds meer waterschappen doen mee en de Vereniging van Waterbouwers (de voormalige VBKO). Instellingen als Deltares en Alterra en Rijkswaterstaat spelen ook nadrukkelijk een rol.” Gastdocent De werkgevers gaan steeds meer meedenken, adviseren en participeren in het onderwijs. De bedrijven leveren de ‘nieuwe gastdocent’. Wintermans: „Zij geven niet alleen gastcolleges, maar zijn ook opdrachtgevers van onderzoeksopdrachten, coa-

ches en beoordelaars. De relaties tussen opleiding en werkveld zullen steeds meer en langdurig zijn. Zeker op het gebied van samenwerken aan onderzoek te doen en van elkaar te leren. Op het terrein van klimaatsbestendige gebiedsontwikkeling en duurzaam waterbouwen, zoals ecologisch verantwoord baggeren. Belangrijke ambitie is om bestaand onderwijs te verbeteren en verdiepen; juist door meer verwevenheid met de werkgevers.” Hoofdprogramma Uit de samenwerking met het werkveld zullen volgens Wintermans nieuwe of vernieuwde majors en minors ontstaan. De student volgt een hoofdprogramma (de major) en vult dat aan met een kleiner zelf gekozen keuze-programmaonderdeel (de minor). De minor wordt gekozen om te verbreden of juist te verdiepen en specialiseren. „De Land en Watermanagement opleiding begint samen met de partijen uit de Dutch Delta Academy met duaal onderwijs”, vertelt directeur opleiding Land- en watermanagement. Dat gebeurt met ingang van het

Minder bodemdaling door nieuw waterbeheer Een nieuw peilbeheer kan bodemdaling in veenweidegebieden drastisch verminderen. Door peilvakken samen te voegen en op sommige plaatsen te draineren of juist slootwater te infiltreren treedt tot vijftig procent minder bodemdaling op. Dat zeggen onderzoekers van Alterra uit het onderzoeksprogramma ‘Waarheen met het veen?’. De oplossing ligt volgens Cees Kwakernaak, van onderzoeksinstituut Alterra, bij een ander waterbeheer. Veen oxideert door ontwatering, waardoor de bodem daalt. Gebieden met een verschillend waterpeilbeheer kunnen volgens hem worden samengevoegd. Hierdoor worden de diepst ontwaterde

plekken – en precies daar is de bodemdaling het sterkste – wat natter. Dat samenvoegen worden gecombineerd met een nieuw drainagebeheer. De drainagebuizen kunnen onder het slootpeil worden geplaatst. In een vochtig voorjaar kan zo extra ontwaterd worden, zodat machines toch het land op kunnen. Terwijl op dezelfde wijze in droge perioden slootwater naar de bodem wordt geloodst. Volgens metingen levert de methode tot vijftig procent minder bodemdaling op. Dat zou de afname van veengebieden flink kunnen remmen. Rondom het begin van de jaartelling bestond bijna de helft van Nederland uit veen, nu is dat nog zo’n

studiejaar 2010-2011 voor het derde en vierde studiejaar. Leren en werken worden sterker met elkaar vervlochten.” Een duale student is zoveel mogelijk een normale medewerker met taken aangepast aan het opleidingsniveau. Human Capital Water Het Human Capital Water is onderdeel van Netherlands Water Partnership, de publiek- private samenwerking in de watersector. Voor de Nederlandse watersector ligt er volop groei in het verschiet. De sector is misschien zo vanzelfsprekend dat deze niet meer zo opvalt. Toch is er in de toekomst voldoende goed geschoold personeel nodig. De watersector slaat momenteel de handen in elkaar om te werken aan bekendheid en imago. Met name om jonge mensen in het voortgezet onderwijs te interesseren voor de watersector. Samengewerkt zal worden om water een meer prominente plek in het lesprogramma te geven. / RB

acht procent. Het areaal veenbodems neemt momenteel met 2.000 hectare per jaar af. In veengebieden die voor zestig centimeter worden drooggelegd bedraagt de bodemdaling nu ruim een meter per eeuw. Door klimaatverandering zou de daling kunnen oplopen tot bijna twee meter. Met de methode nieuwe methode kan die reductie dus een kleine halt worden toegeroepen. Toch ziet Kwakernaak ook bezwaren. Zo is het niet precies duidelijk waar de gebieden met de sterkste bodemdaling liggen. Daarnaast blijft er altijd een spanningsveld tussen vernatten en economisch rendabele landbouw. Die nattere gebieden zijn hoe dan ook minder rendabel. De komende jaren is een half miljard euro beschikbaar voor dergelijke effectieve maatregelen en projecten. / SvG

Nico de Haan: Ondernemen in natuurbeleving Nico de haan, oud MBCS’er en bekende tv en radio persoonlijkheid, heeft op woensdag 11 november een lezing gegeven bij Helicon in Velp. Deze avond stond in het teken van het ondernemen in natuurbeleving. De avond begon met het levensverhaal van Nico de Haan, en hoe hij met vele omzwervingen bij vogelbescherming Nederland terecht kwam. Dit was het begin van zijn succes. Door verschillende innovatieve ideeën is vogelbescherming Nederland van een klein initiatief uitgegroeid tot een stichting met ongeveer honderdduizend leden. Dit ging met vallen en opstaan, zo werden er soms zulke mooie publicaties gemaakt dat niemand de kleine ledenwerf advertentie op de laatste pagina meer zag. Maar ook met andere campagnes die wel erg veel succes hadden en vele leden opleverden. Door zijn reputatie als vogelken-

ner werd Nico gevraagd om op de radio elke week een vogelquiz te presenteren. Tegenwoordig is Nico zelfstandig ondernemer met twee websites waarop hij cursussen en gratis natuurtelevisie aanbiedt. Het tweede deel van de avond stond in het teken van wijze lessen uit de vogelwereld die van toepassing zijn op het bedrijfsleven. één van de gevleugelde uitspraken: internetters zijn als vogels in de winter, je moet ze blijven voeren anders gaan ze weg. / RK en TvL

Survicon: Bushcraft voor iedereen Vuur maken, schuilhutten bouwen, spoorzoeken, eetbare planten zoeken en boogschieten kunnen ook goedkoop. Wie dit soort activiteiten graag wil doen, zit vaak aan lange, dure programma’s vast. Survicon biedt dit nu in dagdeelprogramma’s aan

Arbori ruimt uit Anderhalf jaar zoeken, en nog steeds geen nieuw verenigingsgebouw. Arbori heeft tot op heden nog geen vervangende locatie gevonden voor een nieuw onderkomen. Terwijl de deadline van 1 januari 2010 toch wel erg dichtbij komt. „Het is nu tijd om alle noodopties in te gaan zetten”, zegt Bart Brouwers voorzitter van Arboricultura. „Want een studentenvereniging zonder gebouw is natuurlijk niks. Naast het verder zoeken naar een pand zijn we al hard

die men zelf kan samenstellen voor een normale prijs. Survicon is opgezet door de vierdejaars studenten van de opleiding Outdoor &Adventure op het Helicon Velp. Thomas Vedder, Mark de Vries, Kim Gerrist, Sander Filippini en Jan-Pieter Westendorp hebben een jaarproject waarbij ze een eigen bedrijf aan het opzetten zijn. Daar zijn ze nu al twee maanden mee bezig en zijn bijna toe aan de uitvoeringsfase. Het uitvoeren kan natuurlijk niet zonder klanten en die krijgen ze door marketing. De activiteiten van Survicon worden voor een brede doelgroep aangeboden van jong tot oud. Ook biedt Survicon programma’s aan die speciaal voor ouders met kinderen aangepast zijn. Men wordt begeleid door vijf enthousiastelingen die allemaal een opleiding in de natuur en buitensport hebben afgerond. Ze weten allemaal hoe een groep op de beste manier begeleid kan worden en zorgen ook dat de deelnemers een onvergetelijke middag beleven. Gelokaliseerd op het wonderschone landgoed van Middachten gaat het bedrijf het avontuur met de deelnemers tegemoet.

bezig met de huidige soos leeg te ruimen. Alles wordt op dit moment ingepakt en versleept om het tijdelijk ergens op te bergen.” Arboricultura kreeg hierbij hulp vanuit alle leden in de klusweekenden die zijn gepland. „We gaan 18 december met alle leden, lvl’ers, omwonenden en alle andere mensen die zich geroepen voelen om te helpen, onze spullen verhuizen richting landgoed Larenstein. Hier mogen wij onze spullen tijdelijk opslaan tot we een geschikte locatie hebben gevonden”, aldus Bart Brouwers.

Martin Jansen verlaat Larenstein Na een periode van bijna vijf jaar bij Van Hall Larenstein heeft directeur bedrijfsvoering Martin Jansen besloten om per 1 december de hogeschool te verlaten. Martin is bij Wageningen UR gestart als business unit manager Bomen en Bollen bij het praktijkonderzoek Plant en Omgeving (PPO). Sinds 2004 is hij directeur bedrijfsvoering bij hogeschool Van Hall Larenstein. Hij heeft de hogeschool samen met de algemeen directeur door een moeilijke periode geloodst. Jansen heeft met succes de overgang geleid van de locatie Deventer naar Wageningen en hij heeft bijgedragen aan de eerste stappen van het proces om te komen tot een sterk VHL.

Bosbouw maakt weer verlies Het bedrijfsresultaat van de Nederlandse particuliere bosbouw is weer negatief. Boseigenaren verloren in 2008 gemiddeld veertig euro per hectare, blijkt uit een voorlopige studie van het LEI (Landbouw Economisch Instituut). De onderzoeksinstelling wijdt het slechte resultaat aan dalende houtprijzen en gestegen beheerkosten. Het is niet de eerste keer dat de bosbouw verlies maakt. Tussen 2001 en 2005 moesten bosbouwers jaarlijks gemiddeld zestig euro per hectare toeleggen. Toen deden vooral de kleinere bedrijven het slecht. Details over het onderzoek van dit zijn nog niet bekend gemaakt / SvG

Natura 2000 kost 2 miljard Het beheer en herstel van Nederlandse Natura 2000 gebieden gaat tot 2020 ongeveer twee miljard euro kosten. Volgens berekeningen in opdracht van Vogelbescherming Nederland is dat bedrag nodig om Europees afgesproken natuurdoelen te behalen. Het grootste gedeelte van dat bedrag is nodig voor herstel, slechts 20 procent gaat naar het dagelijkse beheer. Uit een eerste inschatting blijkt dat er op dit moment slechts één miljard beschikbaar is. Het grootste gedeelte van dat geld wordt beheerd door de provincies. Het onderzoek is uitgevoerd door het LEI (Landbouw Economisch Instituut). / SvG

achtergrond

15

De Groene Stad:

Stedelijk groen is levens behoefte Nederland, Duitsland, Frankrijk, Italië en Engeland hebben eind oktober de overeenkomst ‘de Groene Stad’ ondertekend. Met deze overeenkomst verplichten ze zich tot het ontwikkelen van activiteiten die het groen in de stad bevorderen. „Groen kan helpen bij het oplossen van de problemen die ontstaan bij klimaatverandering”, zegt Jaap Spros, voorzitter van Plant Publicity Holland (PPH). Tekst: Ingeborg Schuitemaker

D

e ondertekening vond plaats op een conferentie in Straatsburg, waarbij de vier landen spraken over het belang van groen voor een duurzame en leefbare stad. Een van de deelnemers aan het forum was Jaap Spros, voorzitter van Plant Publicity Holland (PPH) en Entente Florale, de organisatie die elk jaar de verkiezing van groenste stad en groenste dorp organiseert. Wat beweegt Jaap Spros om zich in te zetten voor de Groene Stad en wat het belang ervan is. Hij begint enthousiast te vertellen. „We zijn met het Groene Stad principe begonnen op de Floriade 2002 en hebben het in de loop der jaren verder ontwikkeld. Het gaat bij de Groene Stad niet alleen om een visie op het groen en de vele functies die het groen in de stad heeft maar ook op het daadwerkelijk aanleggen van meer groen in het stedelijk gebied.”

Bomen in de stad hebben veel voordelen, waaronder gezondheid

Parijs heeft veel kleine parken als rusthaven voor mensen

Er zijn naast PPH een aantal organisaties betrokken bij de Groene Stad: Groenforum Holland, Vereniging van Hoveniers en Groenvoorzieningen, Stichting Entente Floriade Nederland en Vereniging Stadswerk Nederland. Natuurlijk heeft Spros als voorzitter van Plant Publicity Holland ook een commercieel belang bij het groen in de stad. Dat ontkent hij ook niet Want hoe meer groen in de stad hoe meer bomen en planten er nodig zijn en dat is economische gezien goed voor zijn leden. Maar uit alles blijkt dat dat niet zijn belangrijkste drijfveer is. Het verbeteren van het leefklimaat in de stad hem echt aan het hart gaat.

maar ook groene daken kunnen water vasthouden, waardoor er een buffering ontstaat en het regenwater niet meteen wegloopt. Bomen kunnen het fijnstof afvangen. Daarbij blijken steden door al het steen steeds warmer te worden. Er ontstaan zogenoemde hitte eilanden. Veel groen in de stad zorgt voor een hittereductie.”

„Groen in de stad heeft een gunstig gezondheideffect”

Gezondheid Zo wijst hij logischerwijs op de vele voordelen van groen in de stad. Allereerst het gezondheidsaspect. „Wetenschappelijk is aangetoond dat groen in de stad een gunstig effect heeft op de gezondheid. Sociologe Jolanda Maas heeft in haar promotie-onderzoek aangeGoogle heeft haar maaimachines vervangen. Sinds kort worden de terreinen rondom het hoofdkantoor in het Californische toond dat hoe meer natuur er Mountain View door geiten begraasd. De geiten zijn ingezet om uitlaatgassen uit te sparen, schrijft de computernieuwssite is in de woonomgeving hoe ZDNet.nl. Wat de effecten op de vegetatie zijn blijft echter onbekend. De Google persdienst is per mail en telefoon onbereikgezonder de mensen zich baar. Larenstein afgestudeerde Hester Colijn, herder bij De Voskop, kan gelukkig wel wat meer vertellen over het effect. „Dit voelen.” is helemaal afhankelijk van het terrein en wat je wilt bereiken, maar begrazing zorgt sowieso voor meer microklimaatjes”, Maar groen heeft volgens zegt ze. Samen met haar vriend en een medewerker beheert Hester een schaapskudde van 750 ooien en 850 lammeren. Jaap Spros nog meer voorDat Google voor geiten heeft gekozen verrast haar. „Geiten hebben houtige gewassen nodig, in eentonig grasland komen ze delen. „Denk alleen maar aan gewoon wat te kort. Schapen hebben trouwens ook liever wat kruiden, als wij onze schapen in een waterig eiwitrijk grasland de economische waarde. In laten lopen, raken ze zo aan de diarree.” woonwijken met veel groen De keuze voor grazers in een stedelijke omgeving vindt ze veel is de huizenprijs over het al minder bijzonder. „Dat gebeurt wel vaker, in Venlo bijvoorbeeld, gemeen hoger en mensen daar lopen de schapen dwars door de stad. Zelf heb ik schapen aan wonen er met heel veel ple de oever van een waterloop, vlakbij een woonwijk. Geen probleem, zier. Daarbij kan groen hel ik heb alleen wel eens gehad dat iemand mijn stroomkisten van het pen bij het oplossen van de schrikdraad had weggehaald.” problemen die ontstaan bij Het zeer onwaarschijnlijk dat Google haar begrazingsexperiment klimaatverandering. Parken, ook in Nederland gaat toepassen. Google Nederland huist in een Amsterdams pand op de 15e etage.

Geiten grazen Googlekantoor

Vondelpark is zoals Central Park in New York: de groene long van de stad

Meer aandacht Toch blijk nog steeds dat in veel gemeenten groen een sluitpost op de begroting is. En ook architecten, stedenbouwkundigen en planologen weten niet altijd wat ze met groen aanmoeten. Spros: „Ik heb onlangs een lezing gehouden voor deze groep en hen er op gewezen hoe ze groen al op de tekentafel kunnen toepassen. Bijvoorbeeld als je weet dat zieken zich beter voelen met groen om zich heen, kan je daar met het ontwerp van een ziekenhuis rekening mee houden of voor de hittereductie huizen ontwerpen met groene daken. Daarnaast hebben we met het oog op de gemeenteraadverkiezingen een aparte nieuwsbrief uitgegeven voor alle grote politieke partijen om hen te overtuigen van het belang van meer groen in de stad. Vaak bepalen de projectontwikkelaars wat er wordt gebouwd en die denken ‘alleen in stenen’, de gemeenteraad kan meer groen afdwingen. ” Stadsvernieuwing De Nederlandse steden hebben volgens hem vergeleken met andere grote steden weinig snippergroen. „Als je door Parijs loopt zie je overal kleine parken waar je even kunt zitten. In Nederland ontbreken deze groene oases eigenlijk, terwijl ze echt voor een verhoging van het welzijn zorgen. Ook wordt er bijvoorbeeld bij stadsvernieuwing en in de pot voor de Krachtwijken van minister van der Laan voor Wonen, Werken en Integratie nog veel te weinig geld vrijgemaakt voor groen. En dat terwijl het groen, en of dat nu bomen zijn of een klein parkje of zelfs bloembakken, de wijk niet alleen opfleurt, maar ook een positief effect heeft op het welbevinden. Vooral in achterstandswijken is het groen zo belangrijk, omdat kinderen er nu nauwelijks buiten spelen. Dat kan wel in parkjes of op speelveldjes.” Hij gaat nog even in op de groene opleidingen. Spros vindt dat de studenten die nu op Larenstein zitten best nog iets meer mogen leren over het stedelijk groen en niet alleen op die opleiding; ook architecten, bouwkundigen en planologen zouden groener moeten worden opgeleid. „Daar heeft het hele stedelijk leefklimaat baat bij”, aldus Spros. Grasdaken worden steeds vaker in steden gebruikt

mening van

16

Larensteiners gelukkig met crisis- en herstelwet

actueel

17

Weblog over Landgoed Larenstein

De Tweede Kamermeerderheid is voor de crisis- en herstelwet. Deze wet bevat tijdelijke en blijvende maatregelen en moet er onder andere voor zorgen dat bijvoorbeeld grote infrastructurele projecten sneller kunnen starten. Een zegen voor de economie, vinden de regeringspartijen. De Eerste Kamer wil echter eerst nog het één en ander onderzoeken. Maar wat doet de wet voor de natuur en groene werkgelegenheid? Drie oud-Laren-

Een viertal studenten Bos en natuurbeheer zijn een we-

steiners vertellen hun verhaal.

blog gestart over Landgoed Larenstein in Velp. Doel van Tekst: Stijn van Gils

de blog is om het (openbaar toegankelijke) landgoed te promoten bij aankomende studenten. Tekst: Tim van Leeuwen / Robin Kraaij

Joan Ligtenberg, commercieel directeur contracting Saneringen bij Arcadis, afgestudeerd in 1982

W

e verwachten een stukje extra omzet” „De wet heeft 58 gebieden geselecteerd voor thema’s als ‘opwekking duurzame energie’, ‘infrastructuur’ en ‘kustverdediging’. Dat zijn precies onze werkgebieden. Wij hopen en verwachten daarom een extra stukje omzet van de wet. Zo kunnen we projecten rondom duurzame energie uit de bodem gemakkelijker koppelen aan grondwatersaneringen, omdat de procedure wordt vereenvoudigd. Daarbij zijn een aantal regels dat niet bleken te werken blijvend geschrapt. Zo wordt vanaf nu de effecten van stikstof eenvoudiger berekend. Ook krijgen bezwaarmakers op afstand minder kans, terwijl de inspraak van direct omwonenden gewaarborgd blijft. Op het vlak van de milieueffectenrapportages (MER) wordt het misschien ietsje minder. Door de nieuwe wet vervalt de plicht om altijd de MER-commissie te laten adviseren, maar per saldo worden we er beter van. Ik denk niet dat de wet voor een uitgestelde dip zorgt. De wet helpt nu, terwijl bedrijven hun investeringen uitstellen. Zodra de economie weer is aangetrokken, gaan we door met de private markt.”

Sijbrand Noome, Projectmanager daktuinen Van der Tol, afgestudeerd in 1996

Jan Baan, directeur Brabants Landschap

S

tikstofdeposities onvoldoende gegarandeerd” „Ik begrijp goed dat de wet er is. De overheid heeft de afgelopen tijd grote investeringen gedaan. Nu moet de economie op eigen kracht verder. Deze wet is hard nodig, maar op punten verwachten we meer zorgvuldigheid. Na heel lang onderhandelen hebben we een akkoord over de ammoniakdepositie in De Peel. Die bevat de harde garantie dat de uitstoot van ammoniak in twintig jaar wordt gehalveerd. Deze afspraak is een compromis, Voor natuur is de uitstoot eigenlijk te hoog, maar op deze manier kunnen bedrijven ook verder. Via depositiebanken zouden bedrijven rechten kunnen kopen of verkopen. In de crisis- en herstelwet staat echter dat de oorspronkelijk gegunde uitstoot onaantastbaar wordt. Wel is nu geregeld dat de beheerplannen voor de Natura 2000-gebieden juridische werking hebben. Ik betwijfel echter of daarmee de vermindering van de stikstofdepositie voldoende gegarandeerd is. Dat betekent eindeloos procederen, dan ben je zo een paar jaar verder. Terwijl we net zo’n goed akkoord hadden.”

V

oor ons levert de wet niets extra’s op” „Die wet zit vooral in de grote infrastructurele projecten. Wij draaien daar nauwelijks in mee. Als vijf procent van onze opdrachten iets met infrastructuur te maken heeft, dan is het veel. Zelf verwachten wij daarom niets van de wet. Het idee achter de wet zie ik wel zitten. Het is een goede manier om partijen draaiende te houden. Voor die bedrijven geeft dat toch een beetje extra houvast en werknemers staan misschien niet op straat. Natuurlijk zullen die versnelde projecten voor wat uitgestelde werkloosheid zorgen, maar niet in die mate dat het een groot probleem wordt. We zullen allemaal een stapje terug moeten. Deze wet kan de hobbel net wat minder steil maken.”

Sinds het begin van deze maand bestaat vhlnatuur.blogspot.com een weblog over Landgoed Larenstein in Velp. In de blog laten studenten Nico Schavemaker, Tim Endeveld, Tim van Leeuwen en Robin Kraaij zien wat er zich zoal afspeelt in de tuinen van het Landgoed. „We zijn er mee begonnen om ons landgoed meer te promoten”, vertelt Robin. „Het landgoed is ons grootste visitekaartje en heeft een enorm educatieve waarde. We willen mensen meer laten zien van het landgoed, vooral ook de aankomende studenten.” De initiatiefnemers hebben zich verzekerd van de medewerking van André Hertog, medewerker onderwijstuin en expert op het gebied van de Nederlandse

flora. André kan wat dat betreft zijn hart ophalen bij VHL, want op het landgoed is ongeveer de helft van alle Nederlandse plantensoorten te vinden. Op de blog verschijnt zo’n tweemaal per week nieuws uit de tuin. „Het eerste nieuws staat er al op”, aldus Robin. „Ik heb een albino-kikker gevonden in het bos, die als een soort gele smartie tussen de blaadjes sprong.” Gelukkig had Robin een camera bij zich en kon hij een foto van het beest maken. „De kans dat hij nu nog leeft is namelijk klein, want met zo’n kleur is de kikker een opvallend lekker hapje voor andere bewoners van het landgoed.” Wie zelf nieuws heeft over het landgoed wordt van harte uitgenodigd om dit (het liefst met foto) te sturen naar [email protected].

Amfibieën op Landgoed Larenstein. Op landgoed Larenstein zijn honderden bruine kikkers te vinden, vooral in de zomer als de jonge kikkertjes net aan land komen springen ze overal voor je voeten weg. Het landgoed is met al zijn verschillende ecotopen en overgangen een ideaal gebied voor amfibieën. Zo komen er naast de bruine kikker ook de meerkikker, gewone pad en kleine watersalamander voor. Al deze dieren vinden in de vele wateren op het terrein een prachtige plek om zich voort te planten. Er worden dan ook ieder jaar duizenden eitjes gelegd, de

paddensnoeren zijn soms zelfs om de kikkerdril heen gedraaid. Uit heel Velp komen de gewone padden en bruine kikkers om zich op landgoed Larenstein voort te planten. Soms komen omwonenden de padden zelfs naar het landgoed brengen. Bijvoorbeeld omdat de trekroute van de dieren dwars door hun keuken liep. Dit had als gevolg dat er een stoet padden door het huis kroop. Door de enorme hoeveelheid kikkertjes en padjes op het terrein, komen er ook af en toe afwijkingen voor. Deze kunnen variëren van albino kikkers tot exemplaren met slechts één oog.

reportage

19

Gorsselse Heide van woeste grond naar oefenterrein tot natuur gebied

„Het is nu weer een plek die bin ding geeft”

„De Gorsselse heide is ‘ons’ gebied”, zegt Andrea van Schie, voorzitter Stichting Marke van Gorsselse Heide. Samen met Stichting IJssellandschap is de Marke genomineerd voor de Nationaal Groenfonds Natuurprijs 2009. Deze prijs wordt uitgereikt op de Kennisdag Samen voor Natuur 2009. Bij het ter perse gaan van het VVA Magazine waren de winnaars nog niet bekend.

D

e Gorsselse Heide is zeer lang een militair oefenterrein geweest. De huzaren reden vanuit hun kazerne in Deventer naar de oude schietbult op de heide om schietoefeningen te houden. Op 26 augustus 1833 heeft koning Willem 1 op de Gorsselse Heide een grote wapenschouw gehouden. Maar het ministerie van defensie heeft een groot aantal voormalige militaire terreinen afgestoten. Eén daarvan is de Gorsselse heide. Verkoop wegens vrede. Ook particulieren konden voor het eerst meebieden. Verkoop bij openbare inschrijving van het voormalig militair oefen- en schietterrein de Gorsselse heide, gemeente Lochem. De Stichting Marke Gorsselse Heide is opgericht om dit gebied te verwerven, door en voor de lokale gemeenschap.

kennen! Ook diverse groepen raken betrokken: bijvoorbeeld de plaatselijke videogroep. Dankzij hen kunnen oudere inwoners van omliggende plaatsen beleven wat er in het gebied gebeurt. Dat levert natuurlijk weer mooie verhalen van vroeger op.”

Gentiaanblauwtje Symbolisch voor het gebied is het Tekst: Albert bos gentiaanblauwtje dat de klokjesgenFoto’s: Andrea van Schie tiaan als waardplant heeft. Samen met de waardplant, de waardmieren en andere knoopmieren en de parasiterende sluipwesp, vormt het gentiaanblauwtje een hechte levensgemeenschap. Bovendien is de voornaamste habitat van het gentiaanblauwtje de natte heide met gewone dopheide. Dat de Gorsselse heide van oorsprong een vochtig gebied was, valt af te lezen uit de rabatten die als inrichtingsmodel aanwezig waren. De inrichting van het terrein als oefenterrein heeft de hydrologie beïnvloed. De oorspronkelijk natte heide verdroogde. Een van de natuurherstelmaatregelen is het weer op orde brengen van die vochtige terreinomstandigheden.

Symbolisch voor het gebied is het gentiaanblauwtje

Binding Het prachtige gebied is volgens Andrea van Schie, voorzitter Stichting Marke van Gorsselse Heide, zoveel meer dan allen natuur of landschap. „Het is nu ook weer een plek die binding geeft. Samen de schouders er onder. De natuurwerkgroepen verjongen weer door het nieuwe enthousiasme dat de verwerving van de heide teweeg bracht. Sommige mensen leren elkaar via de Gorsselse hei

IJssellandschap De Stichting Marke Gorsselse Heide kan niet alleen de ongeveer 100 hectare natuurgebied zelf beheren. Er is gezocht naar een professionele samenwerkingspartner. Daartoe is men in overleg geweest met meerdere organisaties. Van Schie: „Die partner is uiteindelijk de Stichting IJssellandschap geworden, een particuliere beheerder van landgoederen en landerijen in de omgeving van Deventer. Er waren een aantal argumenten waarom we voor deze organisatie hebben gekozen. Ze had een regionaal karakter met korte lijnen. We zaten di-

rect aan tafel met de directie. De stichting heeft bovendien ervaring met agrarisch natuurbeheer en samenwerking met lokale groepen.” Bewoners actief Vrijwillig, maar niet vrijblijvend, zetten vrijwilligers zich al jaren in voor het tegengaan van de verbossing van de Gorsselse Heide en komen zij op voor de belangen van dit natuurgebied. „Er is een grote groep burgers die de Gorssel Heide als 'hun’ gebied beschouwt”, vertelt Van Schie. „Door de lokale verankering van de Stichting Marke Gorsselse Heide kunnen gezamenlijke initiatieven snel omgezet worden in daden.” In de doelstelling van de Stichting Marke Gorsselse Heide staat dat de Stichting de Gorsselse Heide niet als een natuurobject op zich beschouwt, maar beziet als een gebied in een bredere natuur- en cultuurhistorische, recreatieve en economische context. Zij wil een maximale impuls geven aan het natuurherstel door het belichten van de natuur- en cultuurhistorie van het totale markengebied vanuit een meer gebiedsgerichte ontwikkelingsvisie voor het totale markengebied van Gorssel. Het duurzaam herstel van de natuurwaarden van de Gorsselse Heide staat centraal. Het verwerven van de Gorsselse Heide biedt ook bijzondere kansen voor lokale plattelandsontwikkeling, die de betrokkenheid van bewoners en omwonenden alleen nog maar kan verhogen. Vanuit een integrale visie wil de Stichting dat het in eigendom hebben van de Gorssel Heide, een uitstraling heeft naar het hele ‘markengebied’. Daarbij denkt de stichting in het bijzonder aan de verbrede landbouw zoals agrarisch natuurbeheer, streekproducten, recreatie bij de boer, boerderijeducatie. De stichting wil ook de kennis van de natuur bij onze jonge inwoners bevorderen en doorgaande wegen en verbindingzones voor flora en fauna realiseren. De Gorsselse Heide ligt niet in de EHS of in een Nationaal Landschap. Van Schie: „Het zou een witte vlek in natuurbeheer zijn. De burgerparticipatie die is ontstaan, is een kolfje naar de hand van minister Verburg van LNV. Zij is voorstander van groepen van burgers die zich om hun omgeving bekommeren, maar daar vooral ook wat aan doen. De kenmerken van de Marke zijn dan ook: Samenwerken, in gesprek met elkaar zijn, verbinden, zorgen voor draagvlak. Samen de schouders onder het Natuurherstelplan.”

Natuurprijs De Nationaal Groenfonds Natuurprijs staat voor originele, haalbare en doeltreffende ideeën om te komen tot meer of kwalitatief betere natuur in Nederland. De prijs wordt uitgereikt aan het beste praktische initiatief met voorbeeldfunctie, waarbij gedrevenheid, passie, doorzettingsvermogen en duurzaamheid centraal staan. Samenwerking speelt een belangrijke rol.

Gemeenschapsgrond Van oorsprong had een marke als organisatie van bewoners het beheer over de gemeenschappelijke gronden. Dat was vroeger zo, maar dat blijkt ook nu weer van toepassing. De Marke Gorsselse Heide bestaat namelijk uit betrokken regionale organisaties; onder meer de agrarische natuurvereniging ‘t Onderholt, Imkervereniging, IVN afdelingen Zutphen en Deventer, Natuurwerkgroep Gorssel, de Elf Marken. Al jaren zijn deze groepen actief betrokken bij de Gorsselse Heide, bij het onderhoud van het heidegebied, bij natuureducatie, vogeltellingen, monitoren etc. Het begrip Marke is niet vreemd in Gorssel: “De Elf Marken” heet de oudheidkundige vereniging van de plaatsen Almen, Eefde, Epse, Gorssel, Harfsen, Joppe en Kring van Dorth. Bij ’ t Joppe staat nog een Markepaal. Binnenkort gaat de website in de lucht: www.markegorsselseheide.nl

Het VVA-bestuur wenst al haar leden, Larenstein/Helicon studenten en docenten, afgestudeerde Larensteiners en haar relaties

Starten in Geo

fijne feestdagen en een buitengewoon groeizaam en natuurlijk 2010 toe.

Opleiding afgerond? Goede start maken?

Kies voor een praktijkgerichte opleiding Geo-informatie. En ga direct daarna aan de slag! Informatie bij: Serdar Bahadin 0317 - 421711 http://tiny.cc//geostarters

Drie maal per jaar verzorgen wij een dagopleiding Geo-Informatie van 2 maanden.

Meld je aan voor de volgende opleiding. - aanvang februari of mei 2010 -

GEO.NIEUWLAND.NL (vacatures/starters)

e-mail : [email protected]

In het afgelopen jaar zijn er velen geweest die de VVA-Larenstein hebben ondersteund en geholpen. De dank hiervoor is groot. Zonder de betrokkenheid van leden, opleiding, bedrijven en vele anderen kan de VVA geen vereniging zijn die een meerwaarde biedt voor alle alumni van Larenstein en Helicon. Ook het komende jaar hopen wij te mogen rekenen op jouw steun. Bijvoorbeeld om de band met VHLLarenstein te versterken. Het zou prachtig zijn als VVA-leden zich in 2010 willen inzetten voor studenten, want dat zullen dan de deskundige collega van morgen worden en morgen begint al in 2010.

column

21

PINGO PAKT UIT

“my kingdom for a horse”

E

r was eens een paard en dat wilde zo dolgraag ondernemer zijn. Hij wilde zijn eigen zadel kiezen, zelf bepalen wie er op hem zou rijden en zijn eigen hoeven verzorgen. Bovendien had hij er alles voor in huis; dikke manen, glanzende vacht, stevige hoeven en natuurlijk veel kennis en expertise. Als eerste ging hij op zoek naar een bedrijfslocatie. Daarbij liep hij tegen veel discriminatie en onbegrip op. De mooiste weitjes wilde men niet aan hem verhuren, omdat hij geen bankgarantie kon afgeven. Na enig zoeken vond hij dan toch een klein schuurtje waar hij kantoor ging houden. Het hooi ging er snel doorheen, maar de klanten kwamen niet. Hij besloot dat hij er weer op uit moest en begon klanten te zoeken. Het was niet gemakkelijk om mensen te vinden die hem vertrouwden. Daar heb je weer zo’n gewoon paard dat denkt dat hij heel wat is, dacht men vaak. Steeds weer moest hij zich bewijzen en galoppeerde hij zijn beste rondjes. Hij bekwaamde zich op alle markten, van dressuur, horseball, springen tot ‘western’ rijden, hij leerde het zichzelf aan. Langzamerhand kwamen de klanten en liep hij trotse rondjes rond zijn schuur. De mensen waren tevreden en stuurden ook hun vrienden om dit mooie, sterke paard te komen berijden. Al gauw kon het paard het niet meer alleen af. Maar andere paarden wilden niet voor hem komen werken, zo’n rare baas hadden zij nog nooit gezien. Die andere paarden hadden ook niet de ambitie die hij zocht. Zij wilden gewoon elke dag hooi in de ruif en daar niet over nadenken. Zo ploeterde het paard verder en terwijl de mensen op zijn rug zaten, dacht hij aan de belastingen, de huur en de facturen die hij nog moest maken. Avond aan avond zat hij alleen in zijn

schuurtje zelf zijn zadel en tuig te poetsen. Ondertussen had hij een mooie merrie gevonden en daarmee een lief veulentje gemaakt waar hij ook voor moest zorgen. Het viel hem allemaal niet mee. Zijn droom om zelf te bepalen welke paden hij af ging lopen, kwam maar niet dichterbij. In plaats daarvan moest hij de rondjes rijden die de mensen wilden en heel hard hinniken en stampen om zijn facturen betaald te krijgen. Daarbij kon hij ook niet zoveel hooi eten als hij wilde, want dan werd hij te dik om te galopperen! Terug naar een vaste baan ging ook niet meer, zo was hij gewend aan eigen baas zijn. Hij kreeg er grijze haren in zijn manen van en wist niet meer wat hij moest. Tot hij zich realiseerde dat hij voor een paard al heel ver was gekomen. Alle andere paarden kunnen dan tevreden zijn met rondlopen in dezelfde molen, hij deed het op zijn eigen manier! Trots stak hij zijn neus in de lucht en hinnikte voor iedereen die het horen wilde; ik ben een ondernemer! Mirte Schot 22 november 2009

Mirte Schot, MBCS-afgestudeerde Bos- en natuurbeheer, is zelfstandig ondernemer met haar bedrijf Pingo. In ’Pingo pakt uit’ schrijft ze op een verrassende wijze over haar vakgebied en hoe het is om als vrouw ondernemer te zijn.

agenda Agendapunten Vrijdag 15 januari 2010 Nieuwjaarsborrel VVA Larenstein samen met Agrojobs In de geheel vernieuwde aula en mediatheek Van Hall Larenstein Velp. Zaterdag 30 Januari 2010 Open dag Helicon MBO Velp

22

Vrijdag 15 januari 2010 Nieuwjaarsborrel Nieuwjaar is borreltijd. Even bijpraten met elkaar over wat 2010 zal brengen. Gezellig met een hapje en een drankje. Vrijdag 15 januari van 17.30 tot 20.00 uur ontmoeten wij je graag op Larenstein. De geheel vernieuwde mediatheek is dan ook geopend. Veel informatie is digitaal beschikbaar en zodanig ook beschikbaar voor afgestudeerden. In een korte presentatie geeft Marijke Mentink inzicht in de mogelijkheden. Laat even weten of je komt. Geef je op voor 4 januari door een mail te sturen: [email protected] / [email protected] / [email protected] Groeten namens het team van VVA-Larenstein, Agrojobs Velp en Wageningen. Locatie: Hogeschool Van Hall-Larenstein, Larensteinselaan 26a, 6882 CT Velp

excursie

IPC van praktijktrainingen naar praktijkadvies

Zaterdag 13 maart 2010 Open dag Van Hall Larenstein Leeuwarden Van 10.00 tot 15.00 uur (voltijd- en deeltijdopleidingen) Zaterdag 20 maart 2010 Open Dag Van Hall Larenstein Velp Van 10.00 tot 15.00 uur (voltijd- en deeltijdopleidingen) Van 11.00 tot 14.00 uur (voltijd- en deeltijdopleidingen) Zaterdag 27 Maart 2010 Open dag Helicon MBO Velp

Menig Larensteiner heeft zijn eerste boom onder leiding van het IPC in

namelijk een geprivatiseerd instituut waar naast trainingen en opleidingen ook deskundig advies aan bedrijven en overheden wordt gegeven.

Uitnodiging nieuwjaarsborrel

Het nieuwe jaar gaan wij graag positief en sfeervol tegemoet. VVA-Larenstein en Agrojobs doen dat graag samen met jou. Daarom nodigen wij je van harte uit voor onze eerste gezamelijke Nieuwjaarsborrel. Je bent op vrijdag 15 januari welkom in de geheel vernieuwde aula van Hogeschool Van Hall-Larenstein in Velp. Laten we met elkaar proosten op een top 2010 met veel (net)werkplezier!

Volgende magazine: Verschijnt: 12 februari 2010 Deadline: 29 januari 2010 Zie VVA-website Op www.vva-larenstein.nl vind je meer nieuws over de activiteiten van de VVA.

VVA zoekt ideeën voor boeiende excursies

VVA Larenstein stimuleert de samenwerking van afgestudeerden en de opleiding. Door excursies en andere activiteiten. Studenten en afgestudeerden kunnen van elkaar leren en elkaar inspireren. Goede ideeën voor toekomstige activiteiten zijn welkom.

school van vroeger. Het is veel meer dan dat, zo ondervonden de verraste VVA-leden op de excursie naar Schaarsbergen. Tegenwoordig is IPC+

Zaterdag 24 april 2010 Open Dag Van Hall Larenstein Wageningen Van 10.00 tot 16.00 uur (voltijdopleidingen) Van 11.00 tot 14.00 uur (voltijdopleidingen)

Tips? Commentaar! Mail: [email protected]

Schaarsbergen geveld. De praktijkschool is echter allang niet meer de

15 januari borreltijd!

Maandag 12 april 2010 Lustrumviering 75 jaar Nederlandse Bodemkundige Vereniging FORUM gebouw Wageningen. Zie: www.bodems.nl

Zaterdag 2 oktober 2010 Jubileumfeest 100 jaar Koninklijke Nederlandse Bosbouw Vereniging, kasteel Doorwerth. Zie: www.langlevehetbos.nl

23

Donderdag 4 maart 2010 Dag van de Bodem Aan de slag met Bewust Bodemgebruik. Het duurzaam gebruiken en bewust beheren van de bodem en de ondergrond is een maatschappelijk erkend streven. Het is nu tijd om elkaar te inspireren met aansprekende praktijkvoorbeelden van bewust bodemgebruik. Op welke wijze draagt u of uw organisatie bij aan de urgente maatschappelijke opgaven: klimaat & water, energie, gebruik van natuurlijke bronnen en de inrichting van stad en land? Op 4 maart staat de samenwerking tussen overheden, gebruikers en wetenschap centraal om duurzaam gebruik en bewust beheer van bodem en ondergrond vorm en inhoud te geven. Gezamenlijk laten we zien hoe de bodem kan bijdragen aan de maatschappelijke opgaven en hoe de bodemfuncties daarvoor duurzaam in stand kunnen worden gehouden. We hopen op nieuwe ontmoetingen en mogelijkheden en afspraken voor morgen. 4 Maart wordt een dag van Denken naar gezamenlijk Doen. Zet deze datum daarom alvast in uw agenda! De officiële uitnodiging met locatie en programma volgt in december.

L

ange tijd stond het IPC Groene Ruimte Schaarsbergen bekend als hèt praktijkopleidingscentrum voor bosbouwers, hoveniers, cultuurtechniekers en natuurbeheerders. Elke student en Larensteiner hebben prachtige herinneringen aan de praktijkperiode. De tijd dat de schoolbanken werden verruild voor motorzagen, shovels, trekkers en kranen. Maar sinds eind jaren negentig is er in Schaarsbergen veel veranderd. Het IPC Groene Ruimte is zijn jas van louter praktijkopleiding ontgroeid en speelt nu een aanzienlijk rol in het verlenen van advies voor de voorbereiding en uitvoering van groenprojecten en gebiedsontwikkeling. Zo vertelde Mark Drent van het IPC Groene Ruimte tijdens de excursie aan de VVA-leden. De excursie was de laatste excursie die door regiocoördinator Wim van Boekel werd georganiseerd, want vanaf november heeft hij zijn functie als regiocoördinator neergelegd. De VVA-ers hadden in ieder geval het gevoel terug in de schoolbanken te zijn. De gebouwen van het IPC Groene Ruimte zijn niet zoveel veranderd, maar wat het centrum doet wel. „We hebben de afgelopen tien jaar een turbulente tijd gehad”, vertelt Mark Drent. „In 2007 zijn geprivatiseerd en staan niet meer onder de verantwoordelijkheid van de overheid, maar we zijn een honderd procent dochter van het Welland College. De meesten kennen deze opleiding van trainingen en cursussen. Tegenwoordig adviseren wij ook onder meer de gemeente Amsterdam waar we verschillende plannen voor hebben gemaakt. Eigenlijk alles wat met het buitengebied te maken heeft, is nu ons werkterrein. Van bos tot landerijen, parken en speelvelden. We geven advies, trainingen, cursussen en praktijklessen. Tien jaar gelden was negentig procent van onze cursisten afkomstig van MBO, HBO en de Wageningen Universiteit. Nu is dat dertig procent en de rest van het aantal mensen komen via de markt bij ons.” Het IPC Groene Ruimte is één van de drie overgebleven praktijkcentra in Nederland. Door dicht bij de dagelijkse praktijk te staan, ziet het zichzelf als de schakel tussen overheid, bedrijfsleven en onderwijs. Het kent de wetgeving en kan de theorie in de praktijk op mensen en organisaties overbrengen. Er is een nauwe samenwerking met de AOC-opleidingen en goede banden met het bedrijfsleven, waardoor het gemakkelijke vele stages kan regelen. Voor de advisering van bedrijven en overheden heeft het IPC Groene Ruimte een aantal deskundigen in dienst genomen, die met praktijkgerichte en innovatieve oplossingen komen. Zo hebben ze voor het stationsplein in Apeldoorn een speciale watervoorziening voor een aantal grove dennen ontworpen. In het archi-

tectenontwerp konden de dennen niet overleven, maar door de voorziening wel. De ervaring voor dit soort advies haalt het IPC Groene Ruimte uit de jarenlange ervaring met grond- en natuurwerkzaamheden. Maar het adviseert ook voor recreatieontwikkelingen als golfbanen of voor groenontwikkeling en beheer. Het is altijd praktisch advies en het maken van bestekken valt buiten het werkveld van het IPC Groene Ruimte. Het IPC Groene Ruimte heeft in de laatste jaren een ware niche voor zichzelf gevonden: professionalisering in de praktijk in de nieuwe trend van gebiedsontwikkeling. „Vroeger werd er voor overheidsplannen een ontwerp en bestek gemaakt”, legt IPC Groene Ruimte adviseur Jos Kroets aan de VVA-leden uit. Hij ziet dat de overheden steeds meer behoefte krijgen aan eigen kennis en dat de verantwoordelijk meer naar de opdrachtnemer verschuift, terwijl de opdrachtgever de regisseur wordt. „De voorbereidende werkzaamheden werden voorheen door de aannemer uitgevoerd en de overheid besteedde veel geld uit aan adviesbureaus. Ze werd beperkt in haar kennisontwikkeling en de overheid staat nu steeds meer aan de zijlijn. Hoe ontwikkelt de overheid die kennis in de praktijk weer zelf. Kroets: „Het waterschap Rijn & IJssel had voor hun deskundigen ondersteuning nodig. Die praktische ondersteuning en kennis verlenen wij nu. Samen met het waterschap hebben we een plan voor de Berkel gemaakt met een programma van eisen. We hebben het waterschap begeleidt in de regie van de voorbereiding en uitvoering. De afspraken staan in een geïntegreerd contract.” Voor het IPC Groene Ruimte is de samenwerking met het waterschap een soort pilotproject. Het adviseert niet alleen praktische zaken, maar ook hoe men met opdrachtgevers en belanghebbenden moet omgaan om draagvlak te creëren. Voor de VVA-leden was deze nieuwe rol van het IPC Groene Ruimte een verrassing, maar men had bewondering voor de verandering die het IPC Groene Ruimte heeft ondergaan. Om te laten zien dat het IPC Groene Ruimte zijn wortels niet heeft verloren, mochten de VVA-leden nog één keer op praktijkles. Buiten op het grote en zandige oefenterrein kregen ze onderricht in de nieuwste techniek voor machines. GPS gestuurde trekkers en kranen. Menig VVA-er bleek de oude lessen nog niet verleerd te zijn en sprong behendig op de trekker of speelde met de kraan in de IPC Groene Ruimte zandbak, maar wel met de ondersteuning van de GPScomputersystemen en het nauwlettend oog van de instructeurs.

Wij maken werk van raakvlakken. Wij maken werk van raakvlakken. Wij maken werk van raakvlakken. Professional zoekt professional.zoekt In foodProfessional of agribusiness, milieu Professional zoekt professional. In foodof groene ruimte. professional. In foodof agribusiness, milieu Talent gevraagd, talent agribusiness, milieu of groene ruimte. geboden. Dat is het spel. of groene ruimte. Talent gevraagd, talent De dynamiek elke dag. Talent gevraagd, talent geboden. Dat van is het spel. Agrojobs brengt partijen geboden. Dat van is het spel. De dynamiek elke dag. in beweging. en De dynamiek vanvooral: elke dag. Agrojobs brengt partijen bij elkaar.brengt We en zijnvooral: een Agrojobs partijen in beweging. bron van hoger opgeleid in beweging. vooral: bij elkaar. We en zijn een

ACTUELE VACATURES ACTUELE VACATURES Adviseur EcologieVACATURES Groen ACTUELE Zuid - Holland

Calculator / Werkvoorbereider Groen Zuid – Holland, Noord – Holland, Flevoland Geohydroloog Landelijk Toezichthouder Cultuurtechniek Landelijk Landschapsarchitect / - ontwerper Limburg

personeel. Synoniem bij elkaar. We zijn een bron van hoger opgeleid voor professionals in bron van hoger opgeleid personeel. Synoniem

(junior) Projectleider Openbare Ruimte Noord - Holland

de groen sector. personeel. Synoniem voor professionals in Veelbelovende voor professionals in de groen sector.carrière-

Junior Planrealisatie Groen Noord – Brabant

makers gaan decarrièreuitdaging de groen sector. Veelbelovende aan. professional vindt Veelbelovende makers gaan decarrièreuitdaging

Junior Planrealisatie Groen Limburg

professional. makers gaan de uitdaging aan. professional vindt aan. professional vindt professional. professional. Kijk ook op www.agrojobs.nl Kijk ook op Kijk ook op www.agrojobs.nl www.agrojobs.nl

Werkvoorbereider Utrecht Projectleider Groen, Sport en Recreatie Utrecht

Agrojobs Velp | (026) 369.57.55 | [email protected] Projectleider Utrecht Agrojobs Velp | (026) 369.57.55 | [email protected] Agrojobs Velp | (026) 369.57.55 | [email protected]

Dronten | Leeuwarden | Den Bosch | Delft | Velp | Wageningen Dronten | Leeuwarden | Den Bosch | Delft | Velp | Wageningen Dronten | Leeuwarden | Den Bosch | Delft | Velp | Wageningen