Nieuwsmail nummer 1 - Een update over het IPC-GOOD!

Nieuwsmail nummer 1 - Een update over het IPC-GOOD! Enige tijd geleden is het het Innovatie Prestatie Contract, Project (IPC GOOD) van start gegaan.Binnen dit project hebben verschillende MKB-bedrijven hun krachten gebundeld op het gebied van geo-ICT. Het betreft een omvangrijk innovatief project. Agentschap NL heeft door middel van de IPC-regeling 2012 (Innovatief Prestatie Contract) een subsidie toegekend. Onder penvoerderschap van GeoBusiness Nederland, en begeleiding van Syntens en ASBR werken de deelnemende bedrijven gedurende twee jaar in een ‘werkatelier’ om te komen tot een gezamenlijk ‘Omgevingsportaal’. De opgedane kennis en ervaring die ontstaat binnen dit project zal worden uitgewisseld met de markt. De samenwerkende partijen De samenwerkende partijen zijn: MUG Ingenieursbureau, Stroop raadgevende ingenieurs (STROOP), TTE Consultants (TTE), Altenburg & Wymenga ecologisch onderzoek, Duurt-PMC, I.T. Works, Nazca IT Solutions, RealDetection Consultancy (RDC), SpotDog, MAP Traffic Management (MAPtm) en Buro Vijn. Update In deze nieuwsupdate geven wij van de SIG GOOD u een overzicht van de huidige stand van zaken en informeren wij de medewerkers van de aangesloten bedrijven, maar ook alle overig betrokken partijen bij IPC GOOD over de ontwikkelingen van het project. We zijn trots op ons project en willen de opgedane kennis delen met onze collega’s in de markt en geïnteresseerden in andere sectoren. Voor een uitgebreide beschrijving van het project zie http://geobusiness.nl/commissies/siggood en http://geobusiness.nl/actueel/nieuws/ipc-project-good-vanstart

Camille van der Harten - directeur GeoBusiness Nederland GeoBusiness Nederland, de penvoerder aan het woord Samenwerken in de geo-sector is een van de vijf speerpunten in de Lobbyagenda van GeoBusiness Nederland. Om samenwerking te realiseren tussen bedrijfsleven, de verschillene overheden en onderzoek- en wetenschapsinstellingen is het van belang dat het bedrijfsleven een proactieve houding aanneemt en er onder meer wordt gewerkt aan standaarden en een centraal dataportaal. Het IPC-project GOOD laat zien dat bedrijven in staat zijn om het initiatief te nemen. In dit project werken zeven ingenieursbureaus en vier softwareleveranciers samen met als doel nieuwe en hoogwaardiger diensten te leveren aan overheden en overige gebruikers in zowel bestaande als nieuwe markten. Dit doen zij door extra kennis te genereren uit integratie van omgevingsdata. In totaal gaat het om een bedrag van circa € 700.000,- Hiervan draagt de overheid 40% bij Na ruim een half jaar worden de eerste resultaten van het IPC GOOD-project zichtbaar. Er zijn belangrijke keuzes gemaakt, zoals de keuze voor het platform. En er is steeds meer dialoog met de toekomstige gebruikers van de diensten en producten die het IPC GOOD-project gaat realiseren. Voor GeoBusiness Nederland is IPC GOOD het voorbeeld hoe door samenwerking tussen bedrijven en open innovatie nieuwe innovatietoepassingen kunnen worden gerealiseerd. Ik nodig u uit om met ons mee te denken en te reageren met uw ideeën en suggesties! Camille van der Harten directeur GeoBusiness Nederland

Een eigen identiteit! door René Bezuyen In overleg met alle partijen is in maart 2013 het logo van het IPC GOOD Platform tot stand gekomen. De leefomgeving is eigenlijk het geheel van de wereld waarin we leven. Hierdoor zijn in het logo cirkels verwerkt, die staan voor wereldbollen. De vier verschillende gekleurde cirkels staan voor de verschillende segmenten van de Ruimtelijke Omgeving (Groen-natuur en landschap, Oranje-gebouwen en objecten, Blauw-lucht en water, Bruin-bodem en diepe ondergrond). De keuze voor het digitale lettertype geeft de digitale manier van ontsluiting van de omgevingsdata weer, ofwel geo-ICT. Een moderne kleurstelling geeft aan dat binnen het Platform wordt aangesloten op de nieuwste normen en standaarden (Inspire, IM0101). De integratie van data wordt weergegeven door de cirkels te verbinden. Informatie over het IPC-GOOD-omgevingsportaal en de verschillende actoren binnen het project staat op een eigen URL (www.omgevingsdata.nl). Dit is de startpagina waarop ook toegang verkregen kan worden tot het Portaal. De startpagina is sinds eind maart 2013 in de lucht en krijgt de komende maanden

meer vorm. Het is voor externe partijen nog niet mogelijk om het portaal te bezoeken omdat deze nog in productie is. In 2014 is het Portaal toegankelijk. Tot die tijd worden op de startpagina regelmatig voorbeelden en demo’s van het Portaal weergegeven.

IPC-GOOD werkt aan businessplan IPC-GOOD is inmiddels ruimschoots uit de startblokken. In de startfase lag de focus vooral op de technische stappen die nodig zijn om het innovatieve platform te kunnen realiseren, zodat de deelnemende bedrijven van daaruit gezamenlijk hun geo-diensten kunnen gaan verlenen. Achterliggende drijfveer is natuurlijk de overtuiging dat hiermee nieuwe markten en klantgroepen kunnen worden aangeboord, dan wel de dienstverlening aan bestaande klanten kan worden geoptimaliseerd. Kortom, de vraag centraal. Elke deelnemer in GOOD heeft hierbij zijn eigen marktdoelstellingen die voor een belangrijk deel overlappend zijn. Om die synergie te benutten werkt de marktgroep van GOOD momenteel aan het opstellen van een business- en marketingplan. Alle deelnemende bedrijven brengen op een groslijst in kaart hoe zij aan IPC-GOOD geld denken te gaan verdienen. Daarbij kan het bijvoorbeeld gaan om het leveren van concrete diensten of producten gelinkt aan het portaal, maar ook om gezamenlijke in- en verkoop van data, benutting van elkaars netwerken, gezamenlijke marktbenadering en/of het stroomlijnen van interne werkprocessen. Op basis van deze groslijst worden gezamenlijk kansrijke marktcases benoemd en verder uitgewerkt. Bij elke case wordt ook direct een potentiële opdrachtgever gezocht. Deze wordt bij de verdere uitwerking van de case betrokken. Behalve gezamenlijke verdienmodellen als basis voor het businessplan levert deze werkwijze ook bouwstenen op voor verdere onderlinge afspraken tussen de deelnemende bedrijven aan GOOD. Denk hierbij aan de verdeling van (ontwikkel)kosten en opbrengsten, eventuele onderlinge vergoedingen, toegankelijkheid tot elkaars informatie en (collectief) eigendom. De bouwstenen dienen als basis voor het opstellen van een juridisch protocol waar vanaf april 2013 aan gewerkt gaat worden door een speciale werkgroep onder leiding van een ervaren jurist op dit gebied. Douglas Mentink van Minca Advocaten gaat dit proces dat ook veelal één van de peilers is voor het succes van een dergelijk project in goede banen leiden. In een volgende nieuwsbrief komen we hier uitgebreid op terug. Het GOOD-project heeft al veel ideeën en toepassingsmogelijkheden opgeleverd. Tijdens een in april te houden onderlinge netwerkbijeenkomst halen de deelnemers tussentijds het net met elkaar op. De netwerkmiddag wordt onder meer gebruikt om de concept-cases te bespreken, deze zo mogelijk naar een hoger plan te tillen en de groepen te benoemen die aan deze cases gaan werken.

De stuurgroep van IPC aan het woord - door Hans Hainje - stuurgroep lid en Afdelingshoofd geo-ICT & geo-Info MUG Ingenieursbureau Als deelnemer van de stuurgroep zie je veel meer van alle IPC-GOOD-activiteiten dan bijvoorbeeld een deelnemer van een afzonderlijk project. In eerste instantie denk je dat het rustig is maar als je in de voorbereiding van een stuurgroep weer het totale overzicht hebt, dan trek je al snel de conclusie dat we een uiterst relevant project hebben dat veel potentie heeft en inmiddels een omvang heeft waar we trots op mogen zijn. Zelf zie ik ook dat wij als MUG anders gaan denken, we benutten het IPC-project in offertes en hebben een nieuw goed verhaal naar klanten en snappen bijv. de impact van de Flora- en faunawet nu beter. Wat ik het leukste neveneffect vind is de spin-off, nieuwe samenwerking met IPC partners, offertes die we voor IPC nooit uitgedaan zouden hebben bijv. met MAPtm locatie-keuze, met NazcaIT beheer Geo omgeving Waterschapshuis, met TTE/Vijn spoedlocaties. Offertes of aanvragen die we voor IPC-GOOD niet geïdentificeerd zouden hebben. Het is fantastisch te zien, als je kennis stapelt, dat er dan nieuwe mogelijkheden ontstaan. Ik merk dat de grote ingenieursbureaus wel veel kunnen maar de gunfactor en de flexibiliteit er lang niet altijd is, kleine gespecialiseerde bureaus die kunnen verbinden zijn daarmee een aantrekkelijk alternatief. Nu de basisinfrastructuur van IPC-GOOD steeds meer gereed is, krijgt het IPC-GOOD-project de boeiendste fase. Nadenken over het benutten, vinden van nieuwe klanten, maken van nieuwe oplossingen. Verbinden van de Geo-wereld met de App-wereld. Ik zie erg uit naar de netwerkbijeenkomst op 18 april 2013 om daar verder invulling aan te geven en hoop jullie daar te zien.

IPC GOOD, de stand van zaken bij de verschillende collectieven Collectief A Veldapplicatie, opslag en beheer Alle benodigde hardware voor het testen van veldapplicaties en de meest geschikte tabletpc’s zijn inmiddels door de betrokken partijen aangeschaft. In het najaar van 2012 heeft er een projectstart plaatsgevonden waarin de aanpak is vastgesteld. Begin januari 2013 hebben diverse bedrijfsbezoeken plaatsgevonden om een indruk te krijgen van processen op het gebied van het werken met GIS in het veld en inspiratie op te doen voor de inzet van Mobiel GIS in de eigen werkprocessen. Vervolgens zijn in februari 2013 de individuele programma’s van eisen ten aanzien van mobiel werken (apps en infrastructuur) naast elkaar gelegd om tot een gezamenlijk programma van eisen te komen. Op basis van dit PvE wordt in april 2013 een Applab sessie verzorgd door Esri Nederland. Belangrijk punt hierbij is de beschikbaarheid van het ArcGis Online-platform, waarmee we zaken willen testen. Er loopt inmiddels een aantal maanden een gezamenlijke pilot waarbij MUG en Stroop op een toekomstig Windmolenpark in Urk diverse sensoren (grondwaterniveau- en geluidsmeters) online uitlezen. Hierbij wordt verder software geschikt gemaakt om de potentiële gebruikers van de data optimaal te bedienen. Eijkelkamp en Nazca IT Solutions stellen hiervoor hard- en software beschikbaar. De online-gegevens worden via een intranet omgeving gedeeld met diverse actoren binnen het windmolen-project. Verder wordt op dit moment de laatste hand gelegd aan een zaakmodule Archeologie die door Nazca is ontwikkeld in opdracht van MUG. De zaakmodule moet het logistiek complexe proces binnen de archeologie bij ingenieursbureaus stroomlijnen op een geautomatiseerde manier volgens de geldende normen en standaarden binnen de archeologie (KNA en SIKB 0102) en ervoor zorgen dat de onderzoeksdata digitaal ontsloten kan worden in XML-formaat om uitwisseling met het landelijke platform (SIKB 0102 en e-pakbon) en de verschillende depots mogelijk te maken. MUG heeft hiervoor zelf het functioneel ontwerp opgesteld. Het technisch ontwerp en een demo is reeds door Nazca ontwikkeld en in navolging hierop is inmiddels door MUG groen licht gegeven voor het bouwen van een operationele versie. MapTM gaat binnen dit collectief de nationale databank wegverkeer aan schaffen, maar zet deze stap pas nadat eerst uitgebreid getest is met het ontsluiten van deze data. De testfase is inmiddels gestart waarbij de mogelijkheden en knelpunten in beeld gebracht worden. A&W werkt in het kader van dit collectief een aantal ecologische ‘kaartlagen’ uit en bekijkt aan de hand van de uitkomsten hiervan in hoeverre deze informatie verder geaggregeerd, al dan niet in combinatie met andere databronnen aangeboden en ontsloten kan worden.

Overleg van Project B Collectief B Omgevingsportaal INSPIRE De projectleden zijn inmiddels in vijf plenaire sessies en een aantal deelsessies bij elkaar geweest. Er is in die bijeenkomsten veel aandacht besteed aan de voorbereiding en afstemming in die zin dat er veel gesproken is over zaken als: • Wat houdt het deelproject in? • Wat is ‘het’ omgevingsportaal eigenlijk? • Wat wil jouw organisatie hiermee? • Welke globale diensten en functionaliteit zie je voor je? • Wie zijn de stakeholders? Belangrijke discussies die nodig waren omdat de deelnemers niet allemaal hetzelfde startniveau hadden. Waar de één al een tijdje in het project meeliep, stapte de ander er vers in. Daarmee was er geen gezamenlijk beeld van het project, het portaal en het beoogde resultaat. De gezamenlijke visie op het portaal is: • Beschikbaar stellen van omgevingsdata van deelnemers, zowel aan elkaar als binnen de eigen organisatie; • Beschikbaar stellen van (al dan niet gecombineerde) omgevingsdata voor nieuwe diensten aan klanten; • Beschikbaar stellen van (al dan niet gecombineerde) data betaald, niet betaald of als teaser data via apps, minimaps etc. Inmiddels maken we de spreekwoordelijke meters! Via de verschillende sessies is toegewerkt naar een duidelijker beeld van behoefte aan data (vraag), aanbod van data en technische eisen/wensen. Maar niet alleen denken in data, ook in gewenste en benodigde functionaliteit, denken in doelgroepen/stakeholders. Deze zaken zijn uitgewerkt in subgroepjes. Er zijn de nodige stappen gezet en inmiddels is een platformkeuze gemaakt voor het Esri-platform (ArcGIS Server en ArcGIS Online). Waarbij aangetekend dat een platformkeuze is gemaakt voor in eerste instantie een jaar. Deze keuze wordt na een jaar geëvalueerd. De subgroep Techniek heeft vervolgens een gezamenlijke database en ArcGIS Server/ArcGIS Online in de lucht gebracht. Op 15 maart 2013 hebben we als projectgroep hier voor het eerst echt mee geëxperimenteerd in een workshop gefaciliteerd door en op locatie bij Buro Vijn. Dit werkt absoluut het best: gezamenlijk achter de knoppen, sparren en stappen zetten. Als projectgroep hebben we besloten een concrete case uit te werken van laden van data, beschikbaar stellen daarvan via een viewer in ArcGIS Online en afnemen via een app. Het gebied rondom Leeuwarden is volop in beweging in het project Haak om Leeuwarden. Er is hierdoor relatief veel data beschikbaar en daarom is dit gebied gebruikt voor de case. Van dit gebied hebben verschillende deelnemers diverse data bij elkaar gezocht (verschillende formaten, detailniveaus etc.) om deze te laden in ArcGIS Online. Op 15 maart 2013 hebben we hiermee geoefend. De volgende stap is dat binnenkort samen met Esri een zogenaamde Jumpstart wordt gedaan. Dit is een eendaags adviestraject door Esri waarin we willen leren hoe we onze eisen en wensen kunnen realiseren in ArcGIS Online. Een dag waarin we dus zoveel mogelijk de diepte in willen gaan. Daarnaast werken we aan een PRL (lijst met geprioriteerde eisen en wensen) en een issuelog (aandachtspunten, vragen) om nog scherper te krijgen wat onze eisen/wensen zijn. Deze lijsten nemen we mee in de Jumpstart met Esri.

Update vanuit Collectief C Bodemmilieukwaliteit Het uiteindelijke doel van collectief C is te komen tot een landelijke service rondom bodeminformatie. De betrokken partijen bestaan uit Nazca, Mug en I.T. Works. We hebben de volgende fasering onderkend: 1. Afstemmen uitwisselformaat en de gevraagde datasets. 2. Vereenvoudigen van data-uitwisseling. 3. Ontwikkeling van (gezamenlijke) diensten. De eerste stap hebben we nagenoeg afgerond. In opdracht van Agenschap NL en SIKB (buiten het IPC-project om) hebben Nazca, Realdetection, I.T. Works in samenwerking met Rijkswaterstaat een nieuw uitwisselformaat ontwikkeld: IM-SIKB0101. Het nieuwe uitwisselformaat is de nieuwe nationale standaard voor bodemkwaliteit, die aansluit bij de NEN (3610), INSPIRE en verschillende ISO-normen. Tevens hebben we in de gevraagde dataset getest tussen de pakketten Nazca en TerraIndex. De komende worden deze pakketten hierop worden aangepast. Het uitwisselformaat gaat teven als basis dienen voor IM-Metingen de generieke nationale standaard voor het uitwisselen van meetgegevens. De tweede stap wordt mede gerealiseerd door gebruik te maken van een bestaande uitwisselservice. De pakketten Nazca en TerraIndex worden aangepast op deze service. Voor het bepalen van de mogelijkheden van een landelijke service heeft een aantal brainstormsessies plaatsgevonden. Eén van de kansrijke opties die hieruit naar voren gekomen is, zijn de kansen van een gezamenlijk monitoringssysteem.

Update vanuit Collectief - door D. Stavaza Op donderdag 14 maart 2013 heeft de kick-off plaatsgevonden van Collectief D. De opkomst was goed en de input uitstekend. Na een voorstel ronde hebben we de potentiële doelgroepen van IPC-GOOD gedefinieerd. Vervolgens hebben de deelnemers van de meeting in een brainstorm sessie hun ideeën rondom een te ontwikkelen app gedeeld. Uit de sessie kwamen vijf verschillende app-voorstellen naar voren. We zijn uit elkaar gegaan met de afspraak dat iedereen voor zich drie aanvullende app-ideeën kort uitwerkt. Al deze ideeën worden door Suzanne Snijder van SpotDog gestructureerd en gegroepeerd. In combinatie met de uitkomsten van de marktgroep willen we tijdens een volgende bijeenkomst de app-ideeën terugbrengen naar een shortlist. Deze shortlist willen we vervolgens voorleggen aan de stuurgroep.

Henk van Heerde -Syntens IPC GOOD - door de ogen van Syntens - door Henk van Heerde Hoe kijk ik nu tegen het project aan? Door Henk van Heerden adviseur bij Syntens Het project had een vliegende start, door bestaande relaties en een snel herkende en gedeelde ambitie. In een korte tijd kwam de subsidieaanvraag tot stand, waarbij er intensief via Projectplace werd gecommuniceerd. Vervolgens duurde het een hele tijd voordat er ook een echte start kwam, de eerste min of meer formele bijeenkomst waarbij onderling kennis werd gemaakt met personen en bedrijven. Daarna bleef het weer een tijd angstig stil. Er waren wel werkgroepen ingesteld, maar werkten die ook? Werd er voortgang geboekt? Of was het enthousiasme en commitment verdwenen – zoals wel meer gaat in dit soort samenwerkingsprojecten…. Ik ben er weer eens goed ingedoken. Uit de op ProjectPlace gedeelde informatie kwam ik niet veel verder. Wel nieuwe mensen, geen echte vooruitgang. Pas toen ik een rondje ging maken langs de bedrijven en de verschillende mensen individueel (aan)sprak bleek het toch wel degelijk te broeien. De eerste succesjes worden al geclaimd. Er wordt goed nagedacht over het verzilveren van de mogelijkheden, zowel samen als individueel. Je merkt ook de verschillen tussen bedrijven, ondernemers en overige betrokkenen. De één is verder dan de ander op het gebied van samenwerken en dat is ook een kunst. Er zijn innovatieve bedrijven bij en minder innovatieve. De verschillen leveren kansen op: er valt veel van elkaar te leren. De werkgroepen zijn nu gelukkig allemaal echt van start. Ik kan nauwelijks wachten op de eerste demo’s. Het delen van de (eerste) successen is heel goed voor het algemene commitment! Het onderwerp van dit project staat erg in de belangstelling, de marktpotentie lijkt dus goed en de concurrentie kan hiermee op afstand worden gezet. Voor overheden is dit de kans om te komen tot kostenbesparing, kwaliteitsverhoging en doorlooptijdverkorting. Bedreigingen van buiten zie ik nog niet. Een opgedrongen nieuwe standaard? Open data? Toch het verkeerde platform gekozen? Bedreigingen komen hoogstens van binnenuit, wanneer onderhuidse problemen in de samenwerking, of tegenstrijdige belangen niet tijdig worden uitgesproken en weggewerkt. Samenwerking eindigt als je elkaar het succes niet gunt. Ik kijk uit naar de volgende netwerkdag. Henk van Heerden adviseur Syntens

Voortgangsbijeenkomst IPC-GOOD 18 april jl. - door Rene Bezuyen Op donderdag 18 april was voor leden van GeoBusiness Nederland en de deelnemende bedrijven aan het IPC-GOOD-project een voortgangsbijeenkomst georganiseerd over de voortgang van het IPC-GOOD-project in Meppel. Het IPC-Good-project (Innovatie Prestatie Contract - Gezamenlijke Ontsluiting Omgevingsdata) - waarin elf MKB-bedrijven onder de vlag van GeoBusiness Nederland samenwerken - begint steeds meer vorm te krijgen. Twee deelprojecten zijn in volle gang en daarmee is de basisinfrastructuur gerealiseerd en zijn de eerste resultaten van de veld- en beheerapplicaties in het werkatelier beschikbaar. Nu de basisinfrastructuur er is, zijn de twee andere deelprojecten (Apps en Bodem) gestart. De bijeenkomst was gericht op zowel de deelnemende bedrijven als op de leden van GeoBusiness Nederland (SIG-GOOD). De ochtend stond in het teken van het bijpraten van alle aanwezigen omtrent de voortgang en mogelijkheden van het project. Verder is het nieuwe logo gepresenteerd en de nieuwe website (omgevingsdata.nl) gelanceerd. Vanuit de marktgroep zijn vijf potentiële PMC’s benoemd waarvan de uitwerking van de business cases word gedaan op basis van concrete pilots die gezamenlijk met opdrachtgevers uit de markt van start gaan. De vijf pilot zijn toegelicht en met groot enthousiasme ontvangen door de deelnemers. In de middag is vanuit de stuurgroep de verbinding gezocht met de andere leden van Geo Business Nederland en is door de projectleiders van de vier deelprojecten een presentatie gegeven. Er ontstonden interessante discussie waarvan de uitkomsten veel belovend zijn en vanzelfsprekend worden meegenomen in het verdere traject. Kortom een productieve en leerzame dag met een enthousiast publiek. We zijn meer dan geslaagd om in dit stadium van het project de informatie te delen en om te zetten naar nieuwe diensten.

Vanuit de klankbordgroep was de provincie Fryslan, Rijks Universiteit Groningen en Het Kadaster aanwezig. Unaniem waren deze partijen vol lof over de voortgang en potentie van het project.