Nieuwsbrief. Wist u dat MNEMOSYNE de godin is van het geheugen?

Donderdag 22 juli 2010. Jaargang 2, nummer 1.

Nieuwsbrief In deze nieuwsbrief vindt u informatie over een aantal nieuwe diensten en producten ter ondersteuning van het geheugen. We geven uitleg over de Themakoffers en de Noorse digitale dagaanduiding die we in het Nederlands hebben vertaald. Ook belichten we enkele projecten waarin we nieuwe diensten ontwikkelen zoals de Dementie Experience. Daarnaast kunt u lezen over het belang van bewegen voor mensen met dementie en delen we graag onze positieve ervaringen met de wandelgroep “Blijf Actief!”. Tot slot brengen we u op de hoogte van de laatste nieuwtjes. Wij wensen u veel leesplezier! Inhoud: - Inleiding - Het Geheugenveldlab - Nieuwtjes - Tips - De agenda - Blijf actief - Gezocht! - Colofon

P.1 Wist u dat MNEMOSYNE de godin is van het geheugen? P.2 P.3 In de afbeelding ziet u dat de godin Mnemosyne haar hand plaatst op de P.6 achterkant van het hoofd van de man als symbolische verwijzing naar zijn P.7 geheugen. De Wever neemt samen met ZorgtechnoService deel aan een P.9 Europees project dat vernoemd is P.11 naar deze godin. De initiatiefnemer P.12 van dit project is een zorgorganisatie

Openingstijden Geheugenwinkel: - Ma. t/m Vrij. van 9.00 - 12.00 uur - Elke 2e dinsdag v/d maand 19.00-20.00 uur

in Spanje. Aan het projecten nemen ook zorgorganisaties en kenniscentra uit andere regio’s van Spanje, Oostenrijk, Italië en Estland deel. Samen met hen ontwikkelen we korte en bondige praktische instructiefilms en tekeningen voor bijvoorbeeld het aanpassen van de woonomgeving, informatieve wegwijzers, allerlei trainingen en ondersteunings- en leermodules voor mensen met dementie en hun mantelzorgers. Deze extra services willen we via een internetplatform aanbieden aan zowel mantelzorgers als professionals. Zo kunnen we van elkaar leren via de digitale snelweg en kunnen mantelzorgers en professionele hulpverleners zelf aan de slag met behulp van praktische tips en instructies via internet. Iedere regio brengt hiervoor kennis in. De Wever en ZorgtechnoService brengen het digitale platform www.geheugenwinkeltilburg.nl in. Dit wordt uitgebreid in een Europese variant. Op deze wijzen kunnen we internationaal succesvolle ondersteuningsvormen uitwisselen en uitrollen voor gebruik in heel Europa. Tevens kunnen we in samenspraak met mensen met dementie en hun mantelzorgers en andere hulpverleners nieuwe services ontwikkelen die via internet kunnen worden aangeboden.

1

Het Geheugenveldlab Noorse digitale dagaanduiding Zoals eerder vernoemd zijn wij nog steeds volop bezig met de ontwikkeling van de digitale dagaanduiding. Omdat er erg veel vraag naar is en er zelfs al een wachtlijst is ontstaan, zijn wij opzoek gegaan naar een dagaanduiding die de wachttijd kan overbruggen, totdat onze dagaanduiding klaar is voor gebruik. Zo zijn wij terecht gekomen bij een bedrijf in Noorwegen die ook een digitale dagaanduiding op de markt heeft gebracht. De Noorse digitale dagaanduiding laat op een scherm zien welke dag en welke datum het is en of het ochtend, middag, avond of nacht is. Je kunt hem eenvoudig bedienen, de stekker in het stopcontact steken is afdoende. De afmetingen zijn 11 cm bij 18 cm. De Noorse dagaanduiding en de gebruiksaanwijzing hebben we vertaald naar het Nederlands. Sinds kort hebben we een aantal digitale dagaanduidingen uit Noorwegen in de Geheugenwinkel liggen. De Noorse dagaanduiding kunt u aanschaffen voor € 138,- per stuk.

Dementie Experience Om de kwaliteit van de zorg aan mensen met dementie te verbeteren heeft een Brabants samenwerkingsverband een projectplan ontwikkeld voor een dementie-simulator, de “Dementie Experience”. De Wever werkt hierin samen met Fontys Hogeschool en Minase. De zogeheten Dementie Experience laat mantelzorgers, professionele hulpverleners, studenten in de zorg en productontwikkelaars beleven hoe de dementerende mens zijn leven ervaart. De gedachte is dat betrokkenen zich door dit ervaringsleren makkelijker in hun dementerende medemens kunnen verplaatsen. Meer begrip kan inzicht geven in de ervaring en behoeften van mensen met dementie zodat zorg-op-maat kan worden verbeterd. Voor mantelzorgers kan dit verbeterde begrip inhouden dat zij de zorgverlening aan mensen met dementie in de thuissituatie minder belastend ervaren en daardoor langer volhouden. Daarnaast ziet het cluster mogelijkheden om de Dementie Experience in te zetten voor onderzoek naar dementie en voor publieksvoorlichting. Het cluster bestaat uit De Wever, Minase Consulting BV, de Universiteit van Tilburg, vakgroep Neuropsychologie en Alzheimer Nederland, afdeling Midden-Brabant Realisatie van de Dementie Experience Op dit moment zijn we nog in de verkennende fase. Daarin wordt bekeken welke aspecten van dementie zullen worden aangepakt. Er is een marktonderzoek gedaan en Dementie Experience als idee wordt verder ontwikkeld. Studenten van de opleiding Game Design van Fontys experimenteren met het inzetten van gametechnologie voor de simulator. Deze verkennende fase wordt afgerond met een businesscase. In een volgende fase is verdieping nodig en wordt bezien, of er partijen zijn, die de Dementie Experience mee willen bouwen. Voor meer informatie: Jan Rietsema, Minase Consulting BV telefoon: 013-5443468 Ben Janssen, Stichting de Wever, telefoon: 013-4644100 2

Nieuwtjes Interview met Karin van Leengoed, de Themakoffers Kunt u iets vertellen over uw werkverleden? “Na mijn opleiding textiele werkvormen en tekenen Tilburg, rolde ik via vrijwilligerswerk de grafische wereld in. Ik maakte werktekeningen en ontwierp diverse soorten drukwerk. Eerst ging dat nog met knip en plakwerk en later kwam de eerste grafische computer. Ik werd DTP operator bij een reclamebureau. Ik vond dat werk na verloop van tijd niet meer inspirerend. Bij het maken van folders voor bijv. diepvriesproducten sta je erg ver af van de doelgroep waar je die folders voor maakt. Ik wilde graag meer met én voor mensen werken. Een collega van toen tipte me om eens als vrijwilliger te gaan werken op een vrijetijdssoos voor mensen met een verstandelijke handicap. Dat leek haar wel iets voor mij. Na twee maanden wist ik dat ik hierin verder wilde gaan. Ik heb me toen ongeschoold tot activiteiten begeleider en ben gaan werken met mensen met een verstandelijke handicap. Bij deze doelgroep heb ik tien jaar gewerkt, vooral bij het begeleiden van mensen in een drukkerij. Omdat dit werk ook erg zwaar is ben ik na tien jaar gestopt en heb toen tijdelijk een administratieve baan gehad.” Hoe bent u in aanraking gekomen met de Geheugenwinkel? “Als mantelzorger van mijn dementerende alleenstaande tante kwam ik in contact met de dementieconsulent Phil Mutsaers. Ik had over de familie van mijn moeder en tante, net een boek gemaakt met foto’s, interviews en oude documenten over de jeugdjaren van dit gezin met 10 kinderen. Op verzoek van Phil maakte ik voor mijn tante ook een levensboek. Phil zag het resultaat en vroeg me mee te gaan werken aan het verder ontwikkelen van themakoffers.” Hoe is het concept van themakoffers tot stand gekomen? “Het concept van themakoffers bestond al. En Phil had er één ontwikkeld specifiek over Tilburg. Phil heeft ook vele jaren gewerkt in de dagopvang voor ouderen en mensen met dementie. Vanuit deze ervaring weet zij goed wat wel en wat niet aanspreekt bij de doelgroep. De bibliotheek Tilburg (afdeling: BEZIG) heeft deze Tilburg-koffer in zijn uitleen. BEZIG is een speciale afdeling binnen de bibliotheek voor senioren en (lees)gehandicapten. Deze afdeling heeft vaak met verzorgingshuizen, verpleeghuizen en dagopvang voor thuiswonenden dementerenden, een aparte uitleen van boeken, Cd’s en Dvd’s. En nu dus ook van themakoffers. Op basis van het succes van deze Tilburg-koffer wilde de Brabantse Basisbibliotheken (DOBB) graag twee nieuwe thema’s laten ontwikkelen. De nieuwe koffers moesten Brabant breed uitgeleend kunnen worden.” Wat is het hoofddoel van de themakoffers? “De themakoffers zijn een hulpmiddel om met de ouderen een reminiscentieactiviteit te kunnen doen. Samen met hen worden herinneringen uit het verleden opgehaald en gedeeld. Reminisceren is een activiteit waarbij het nog gezonde gedeelte van de mens wordt aangesproken en waarbij het geheugen 3

geprikkeld wordt. Het idee hierachter is dat als het geheugen niet meer geprikkeld wordt, het dementieproces sneller verloopt. Activiteitenbegeleiders hebben ervaring met reminiscentieactiviteiten en zoeken vaak naar nieuwe onderwerpen en nieuwe materiaal dat aansluit bij hun doelgroep. Ook voor de activiteitenbegeleiders moet het werk interessant blijven. Zij hebben variatie nodig in het aanbod van de bibliotheek.” Wat is de inhoud van een themakoffer? “In de themakoffers zitten, zelfgemaakte werkboeken voor de activiteiten begeleiders, waarbij zij zich kunnen verdiepen in het thema. Er staan gedichten, liedjes, kleine stukjes voorleesteksten, foto’s spreekwoorden en gezegden, grappige anekdotes en persoonlijke herinneringen in. Verder staan er altijd een hoop vragen in om met de ouderen een gesprek te beginnen. In een themakoffer zitten ook altijd een Cd met liedjes en een Dvd met filmmateriaal die betrekking hebben op het thema. Daarnaast ontwikkel ik dan allerlei spelmateriaal, dat ook weer gesprekken op gang kan brengen. Inmiddels zijn er zes thema’s ontwikkeld; “Het rijke roomsche Leven”,” De Natuur”,” Nederlandse gewoontes en tradities”,” Verliefd, verloofd, getrouwd”,” Oude ambachten en beroepen” en “De jeugdjaren”. Ik ben nu bezig met de thema’s “Het koningshuis” en “Het huishouden van vroeger”, die begin november 2010 klaar moeten zijn.” Hoe lang bent u bezig met het ontwikkelen van een nieuw thema? “Per thema ben ik zeker twee volle maanden bezig met het bedenken en uitwerken ervan. Met Phil spreek ik steeds de vorderingen door en we brainstormen over wat de beste invulling is voor mensen met dementie. Wat zijn jou specifieke kwaliteiten? “Eigenlijk komen bij het maken van de herinneringskoffer al mijn kwaliteiten en wensen samen. Ik werk met beeld en tekst, het is persoonlijk, ik hou van het werken met mensen, ik gebruik mijn ervaring als vormgever en als activiteitenbegeleider. Inmiddels werk ik ook één dag in de week als activiteitenbegeleider bij mensen met beginnende dementie. Mijn tante bezoek ik nog elke week in het verpleeghuis. Op beide plekken maak ik gebruik van mijn eigen ontwikkelde boeken en spellen.” www.karinvanleengoed.nl

4

Derde generatie domotica/zorg op afstand Het project Derde generatie domotica/zorg op afstand in Tilburg is gehonoreerd door de provincie Noord-Brabant in het kader van de subsidieregeling Slimme zorg. De Wever is penvoerder van dit project. Partners die meedoen in dit project zijn: Avics BV, Fontys Hogeschool, Vilans, Kennisinstituut voor de Langdurende Zorg en Ondersteuning. Zij verkennen in dit project de mogelijkheden van de inzet van derde generatie domotica in de thuissituatie bij mensen met dementie en hun partners. Dit is een alternatieve manier van alarmering die nog niet eerder in Slimme Zorg is ingezet. Bij zorg op afstand gaat het niet alleen om het gebruik van audiovisuele communicatie via een beeld- en geluidsverbinding (televisie of computer) bij mensen thuis, maar bijvoorbeeld ook over bewaking/monitoring op afstand via sensoren, zoals infrarood bewegingssensoren. Ook de betrokkenheid van dementie consulenten en het mobiel zorgteam maakt dit project bijzonder. Zij ondersteunen mensen vanaf een vroeg stadium van dementie in de thuissituatie. Dit vangnet en het op peil houden van de mantelzorg is noodzakelijk voor dementerenden om langer zelfstandig thuis te kunnen blijven wonen. Mijn vrouw is mijn huis Mijn vrouw is mijn huis in deze muur zitten haar oren en aan de andere kant haar ogen dat weet ik want ze laat me nooit alleen ik ben op weg naar een woestijn zinnen verkruimelen tot gruis woorden verschuilen zich in kuilen ik kan er net niet bij er zijn dagen van zand dan verstuif ik er zijn dagen van klei dan stol ik ik boetseer mijn silhouet in de tijd maar de klei verbrokkelt in mijn vingers ik raak mij steeds meer kwijt soms drijf ik af, zij vangt mij soms verwaai ik, zij omcirkelt mij ze is een puzzel met steeds minder stukken maar ze ankert mij

Lotte Asveld

5

Tips voor de zomervakantie

 Ga niet zonnebaden tussen 12.00 en 15.00 uur; zoek dan de schaduw op.  Ga niet te lang achter elkaar in de zon, gemiddeld niet langer dan zo'n drie uur per dag.  Bescherm hoofd, oren, nek en ogen.  Help de dementerende herinneren aan het tijdig smeren met zonnebrand of neem daarin indien nodig zelf de regie.  Denk aan een zonnehoed of pet .  Denk aan een goede UV-werende zonnebril .  Zorg voor voldoende vochtinname.  Zorg zoveel mogelijk voor een vaste dagindeling ook op vakantie.  Blijf op vakantie zoveel mogelijk logeren op één locatie, een dementerende kan moeilijker omschakelen naar een vreemde omgeving.  Zorg altijd voor een vertrouwd iemand in de buurt.  Laat de dementerende niet alleen gaan wandelen in een vreemde omgeving.  Zorg dat een dementerende altijd gegevens en telefoonnummers bij zich draagt.  Het vakantieadres is voor een dementerende een vreemde omgeving. Neem bij twijfel over reizen met een dementerende naar het buitenland contact op met uw huisarts of geriater.

6

De agenda Interne activiteiten: Dementieconsulent Tilburg Phil Mutsaers Marlies Smulders Marjan van Dijk Annie Zeegers Maria de Vet Telefonisch te bereiken op werkdagen van 9.00 – 17.00 uur. Van 9.00 – 10.00 uur is er een telefonisch spreekuur en kunt u vrijblijvend binnenlopen. Adres: President Mandelahof Korvelplein 60 5025 JS Tilburg Tel: 013-5449466 Er zijn geen kosten verbonden aan de diensten van de dementieconsulent.

Dementieconsulent Waalwijk Marianne de Jongh Telefonisch en inloopspreekuur op maandag, dinsdag, woensdag en vrijdag van 11.30 – 12.30 uur. Adres: Zorgloket Waalwijk Wijzer Putstraat 1a 5142 RJ Waalwijk Tel: 0416-317811 / mobiel 06-13923523 E-mail: [email protected] Er zijn geen kosten verbonden aan de diensten van de dementieconsulent.

Dementieconsulent Loon op Zand: Marlies Smulders Telefonisch en inloopspreekuur van 9.00 – 10.00 uur. Adres: Servicepunt Welzijn, Wonen en zorg De Venloene 1 5175 CX Loon op Zand Tel: 06-13085892 E-mail: [email protected] Er zijn geen kosten verbonden aan de diensten van de dementieconsulent.

Externe activiteiten: Het Alzheimercafé: Adres: President Mandelahof Korvelplein 60 5025 JS Tilburg 7

Tel: 013-4678022 Contactpersoon: Ria Feiter Openingstijden: Elke tweede dinsdag van de maand van 19.30-22.00 uur. Datum Dinsdag 10 augustus 2010

Thema “Het levensboek en het gesproken levensboek”

Gast Karin van Leengoed, medewerker Dennenheuvel

Dinsdag 14 september 2010

“Opname in het verpleeghuis”

In gesprek met een partner van een dementerende

Dinsdag 12 oktober 2010

“Wat is dementie?”

Melanie van de Meer, psycholoog bij GGZ midden Brabant

Blijf actief! Bewegings-/wandelgroep Wanneer: Elke week op woensdagmiddag. Waar: Wijkcentrum de Reit, Westertorenlaan 4, Tilburg Tel: 013-4634247 Tijd: van 14.00 tot 15.30 uur

23 september 2010; Congres ‘Zorg, Ziel en Zakelijkheid’ Met als thema; ‘Zorgen voor Morgen’. Ga voor meer informatie naar: www.zorgzielenzakelijkheid.nl

Kijk voor het filmpje van het bovenstaande gedicht op: www.youtube.com En zoek op ‘Lotte Asveld”

Kijk voor ons assortiment op onze website: www.geheugenwinkeltilburg.nl

8

Blijf actief, óók met dementie! Inleiding Uit onderzoek is gebleken dat iemands gezondheidstoestand het dementieproces ook kan beïnvloeden. Regelmatige beweging voor de dementiepatiënt is daarom een goed ondersteuning. Maar niet alleen voor de patiënt, ook voor de centrale(mantel)zorger is ontspanning en beweging van het grootste belang. Lichamelijke activiteit zal het dementieproces niet verminderen, maar bevordert wel de kwaliteit van leven van de patiënt en de mantelzorger. Het regelmatig bewegen bevordert de spierkracht en coördinatie waardoor bijvoorbeeld minder valongelukken optreden. Van bewegen wordt men lichamelijk moe, waardoor men beter kan slapen. Door regelmatige beweging blijft men dus beter in staat de alledaagse activiteiten uit te voeren. Mensen met dementie hebben soms minder zin in bewegingsactiviteiten. Dit kan te maken hebben met somberheid of depressie, verschijnselen die veelal optreden in de beginfase van dementie. Mensen merken dat het alleen uitvoeren van bepaalde activiteiten zoals wandelen en fietsen niet meer goed mogelijk zijn, bijvoorbeeld omdat ze telkens verdwalen. Daardoor kan passiviteit ontstaan. Juist zij hebben er baat bij om gestimuleerd te worden om toch regelmatig in beweging te komen. De naaste omgeving: de mantelzorger, kinderen, vrienden of familie kunnen hierin een belangrijke rol spelen. Om hen hierbij te helpen organiseert de Wever een bewegings-/wandelgroep. Doel van de bewegings-/wandelgroep De primaire idee is dat het gezamenlijk deelnemen van mantelzorger én dementerende aan een aangename activiteit, de belasting van de verzorging tijdelijk kan verminderen. Men is er even uit, in een ontspannen sfeer. Tevens brengt het de mantelzorger op een natuurlijke en vanzelfsprekende manier in contact met mensen in een zelfde situatie. Het netwerk van sociale steun wordt uitgebreid terwijl intussen de dementerenden aandacht krijgen van vrijwilligers, die naast de sportieve leider, begeleiders zijn in de activiteit. De nevendoelstelling is dat de (licht tot matig) dementerenden in staat gesteld worden samen met hun partner, of verzorgende aan een groepsactiviteit deel te nemen. Bewegen is daarbij geen doel op zichzelf. Men wordt uitgelokt tot wat nog wel goed gaat en dit kan een gevoel van tevredenheid opwekken met de omgeving. Samenwerking staat centraal in het spelprogramma. Zo kunnen de dementerenden op hun eigen wijze zo goed mogelijk blijven participeren in de maatschappij. Doelgroep De activiteit richt zich rechtstreeks vooral op thuiswonende dementerenden (bij wie de ziekte nog maar kortgeleden gebleken is) en op hun mantelzorgers.

9

Iedere woensdagmiddag vertrekt in Tilburg een enthousiaste groep dementerenden en vrijwilligers naar de Waranda om daar een uurtje te wandelen De route heeft ook mogelijkheden voor rustmomenten. Men start om 14.00 uur vanaf ontmoetingscentrum de Reit, Westertorenlaan 4 te Tilburg De coördinator is daar om 13.45 uur aanwezig. Het is de bedoeling dat de dementerende met een vrijwilliger loopt zodat de mantelzorgers onderling met elkaar contact kunnen maken. Voor vervoer moet men zelf zorgen. Na de activiteit bestaat de mogelijkheid om nog even met elkaar na te praten U kunt zich aanmelden bij de coördinator, Lisette Hermus 013-5369468 of 06-39149439. Er volgt een kort kennismakingsgesprek waarbij een aanmeldingsformulier wordt ingevuld. Op dit formulier wordt aandacht besteed aan: - Gezondheid en sportverleden; - Mobiliteit; - Fase van dementie; - Eventuele gedragsveranderingen; - Medicijngebruik; - Bespreken van de afspraken en spelregels (worden uitgereikt); - Bij calamiteiten bellen naar; - Wat te doen bij een calamiteit tijdens de activiteit. Wellicht is het verstandig met de huisarts contact op te laten nemen wanneer er twijfel over de lichamelijke conditie bestaat Het gebied, de oude Waranda, maakt een gevarieerd programma mogelijk, met diverse paden en rustige open plekken om activiteiten gezamenlijk en overzichtelijk uit te voeren. De route heeft ook mogelijkheden voor rustmomenten. De sfeer is gemoedelijk en ontspannen en de deelnemers zijn heel enthousiast over deze geboden activiteit. Deze activiteit is een echte aanrader. Bent of kent u ook iemand met dementie die graag meedoet; meldt u dan aan bij de coördinator : Lisette Hermus. De deelname is gratis, eventuele consumpties dienen zelf afgerekend te worden.

10

Gezocht! Oproep: denkt u met ons mee? De Geheugenwinkel wil nieuwe services via internet , via www.degeheugenwinkel.nl, aanbieden. Er zijn een aantal services bedacht en in ontwikkeling en we willen graag van u weten hoe u hierover denkt. Het gaat om de volgende online services: Handleiding, introductie en coaching online van hoe om te gaan met het wonderboek In de vorige nieuwsbrief heeft u kunnen lezen dat het Wonderboek in ontwikkeling is. Wanneer het Wonderboek in de winkel komt te liggen, willen we de handleiding op internet plaatsen met daarbij een introductie film. Daarnaast willen we u online helpen wanneer u vragen heeft over het wonderboek. Hoe denkt u dat dit eruit moet komen te zien? Opzet van forum voor familieleden van dementerenden We willen een forum oprichten voor familieleden van dementerenden zodat zij in contact kunnen komen met ‘lotgenoten’. Hoe denk u dat het forum eruit moet komen zien, wat is belangrijk? Invoering van de methodiek van de Geheugenkoffers Hoe kunnen we de Geheugenkoffers op een goede manier gebruiken? Heeft u daar ideeën over? Dan horen wij dat graag van u. Heeft u interesse? Dan kunt u zich aanmelden bij Sanne van Oosterterhout via het telefoonnummer 0493-380310 of mail naar [email protected]

Tips of ideeën Heeft u nog leuke of interessante tips of ideeën die u met onze lezers wilt delen? Mail ze dan naar: [email protected] of stuur ze naar: ZorgtechnoService, Kerkendijk 46 5712 EV, Someren. Dan zorgen wij ervoor dat uw tip/idee in de nieuwsbrief komt te staan! ZorgtechnoService is samen met de Geheugenwinkel initiatiefnemer van het Geheugenveldlab. Deze nieuwsbrief is een van de gezamenlijke activiteiten om contact met u als consument te houden.

Testers De geheugenwinkel vindt het belangrijk om haar klanten te betrekken bij het ontwikkelen en testen van nieuwe producten en diensten. Om een product of dienst zo goed mogelijk te maken, en zo optimaal mogelijk aan te laten sluiten bij de eindgebruiker, zijn wij opzoek naar mensen die onze producten/diensten willen testen. Heeft u een goed idee of praktische oplossingen die ook interessant zijn voor andere mensen. Wilt u graag onze producten/diensten testen en ons feedback geven over hoe het beter kan, of wat juist heel goed is? Ga dan naar onze site www.geheugenwinkeltilburg.nl en schrijf u in onder het kopje ‘aanmelden’. U kunt ook bellen naar het nummer: 013 - 544 60 53 11

Colofon In opdracht van: De geheugenwinkel Tilburg President Mandelahof Korvelplein 60 5025 JS Tilburg Tel: 013 - 544 60 53 Redactie: S. van Oosterhout ZorgtechnoService Kerkendijk 46 5712 EV Someren Tel: 0493 - 380 310

12