Jaargang 2014, januari -nummer
Nieuwsbrief StichtingBiberbunker
10
Redactie Wim Langendoen
Evenals in voorgaande edities kunt u de stand van zaken omtrent de Biber en de huidige Stichting lezen, daarnaast ook nu weer leuke en boeiende verhalen over de roerige periode WOII. Ondanks dat het elke keer weer vragen is om kopij voor de nieuwsbrief blijft het verwonderlijk hoeveel creativiteit onze vrijwlligers bezitten en hoeveel leuke en boeiende verhalen er toch altijd geleverd worden. Hoop dat we in ieder geval ook nu weer een boeiende nieuwsbrief hebben samengesteld. Overigens: Regelmatig horen we dat “de duitse letters (zie ook verder)” niet juist zijn. Lodewijk Baars heeft een lettertype uitgezocht wat in WOII gebruikt werd. Het is “Fetisch Fratur DB” (NB: het font kan je krijgen als je dit wilt om in Word dit te gebruiken). De letters zien er als volgt uit:
abcdefghijklmnopqrstuvwxyz ABCDEFGHIJKLMNOPQRSTUVWXYZ In deze nieuwsbrief kunt u het volgende lezen:
Intro van Wim Langendoen Tussenstand van de stichting Fokker G1 dag in de bunker ANBI status van de Stichting Dwergonderzeeboot Een nieuw logo Oostvoorne in vroeger tijden Wie ben ik (Martien ‘t Mannetje) Wat in de volgende nieuwsbrief
Intro Wim Langendoen (voorzitter)
Beste “Biber” leden Leden nieuws Ons oudste lid Leen Verzijl is afgelopen zomer met z`n gezondheid behoorlijk aan het kwakkelen geweest, en we hebben ons toch wel wat zorgen om “onze” ouwe schoolmeester gemaakt Gelukkig is het toch voor zover als mogelijk weer goed gekomen met hem, maar hij is ondertussen wel verhuist naar de Leemgaarde Of dat hij weer deel gaat nemen als gids zullen we in de loop van de tijd gaan zien. Ook als dat niet zo zou zijn blijft hij altijd welkom. Ook het droevige bericht dat Willem v/d Jagt niet meer zal genezen van zijn ziekte bereikte ons. Willem heeft in het verleden veel voor ons betekend als model bouwer maar ook heeft hij veel spullen van de BB aan ons geschonken. We wensen hem en zijn familie veel sterkte toe. Er hebben zich afgelopen tijd 2 nieuwe leden aangemeld te weten: Izaak Klok en Martien `t Mannetje, wat zij precies gaan doen zullen we gaan zien, zodra zij wat meer thuis zijn in ons wereldje
Pagina 1 van 9 Jaargang 2014, nummer10 Biberbunker Nieuwsbrief
Het seizoen van 2013 is weer voorbij We hebben het seizoen volbracht zonder noemenswaardige storingen aan de installaties. Dat is weer een pluimpje waard voor de technische mannen. Op dit moment (22 dec) is het preventieve onderhoud zo goed als gedaan en daar zijn tot nu toe geen defecten gevonden, let wel dan heb ik het niet over de luchtbehandeling. De LBH wordt op dit moment onderhanden genomen door Johan Kriekaard (Fa Unimat). Johan is al jaren bekend met de LBH, hij deed de jaarlijkse (wettelijk verplichte) controles, en is na het onderuit gaan van Fa Saarloos met een eigen bedrijf doorgegaan . Hij sponsort ons nu met materiaal en arbeid (gelukkig, anders konden we het niet betalen). Wij wisten dat de LBH niet helemaal werkte zoals het ooit bedoeld was maar we konden ermee werken . Johan is er nu letterlijk en figuurlijk ingedoken, en daar kwam weer een (oud BB) lijk uit de kast, helaas zijn we er al heel wat tegengekomen in de installaties. Om een lang verhaal kort te houden, het komt goed want wij hebben alle vertrouwen in de vakkennis van Johan, en willen jullie meer weten dan is het verslag van e.e.a. op te vragen ( of zullen we het desgewenst op de website plaatsen). Het werk aan de telefoons cq centrale ligt op het moment stil omdat de leidende man (Nico Begijn) wat gezondheids problemen heeft, maar zal zeker weer worden opgepakt. Nico heeft al aangegeven wanneer zijn arm het weer toelaat een doorstart te maken, waarmee wij reuze blij zijn. Jan Hoekman is bezig om de Seeburchtisch te gaan laten werken zodat de situatie van een onderschepping kan worden gestimuleerd. De materialen zijn aangeschaft nu nog het uitvoeren. Dan de rondleidingen zelf Zoals ik in de voorgaande nieuwsbrief al meldde zijn de geregelde rondleidingen ver in bezoekers achter gebleven ten opzichte van eerdere jaren. Daarentegen nam het groeps bezoek, dus de extra rondleidingen toe, dat maakt dan het totaal plaatje weer goed. Wat daar de oorzaak van is?? Wie het weet mag het zeggen We waren uitgenodigd om tijdens de “Oostvoorne in vroeger tijden” dagen (6 t/m 10 aug) in de kerk op Oostvoorne een tafel te bemannen wat natuurlijk een uitgelezen mogelijkheid was om ons te profileren aan het publiek. Echter het was kort dag om eea nog te kunnen realiseren. Jos en Piet hebben de kar getrokken met medewerking van nog velen (o.a. Lo) en het had direct resultaat. Het heeft toch een aantal groepen opgeleverd. Dus een geslaagd experiment waaraan we wel verder moeten werken om nog beter uit de verf te kunnen komen Het punt werken met thema`s is in diverse bijeenkomsten genoemd en er is een oproep geweest aan een ieder om te vragen wie daaraan wilde meewerken. Het aantal reacties was zeer teleurstellend n.l. eentje. Op deze manier komt het natuurlijk niet van de grond en een thema is veel werk en vraagt veel voorbereiding, maar mannen ik wil er toch op aan dringen dat jullie hierover nadenken . De onderwerpen liggen voor het oprapen zoals bv de inundatie, het verzet, het verhaal van fam Braal enz. Let wel, als je hiermee aan de slag gaat, leer je ook ontzettend veel over de geschiedenis ervan.
Pagina 2 van 9 Jaargang 2014, nummer10 Biberbunker Nieuwsbrief
De Historische Vereniging Westelijk Voorne v.s Stichting Biberbunker Oostvoorne De stichting Biberbunker Oostvoorne is in januari opgericht (notarieel vastgelegd). De stichting is ingeschreven bij de kamer van koophandel. Het beleidsplan is geschreven . Het HH regelement is geboren. De ANBI status is verworven, dit is belangrijk omdat dat de sponsoren hun geleverde bijdrage kunnen aftrekken van de belasting. Het stichting bestuur komt regelmatig samen. Nu is de volgende stap het op goede en vriendschappelijk wijze afscheid nemen van de HVWV en de huurovereenkomst met het ZHL overnemen. Dit stond in de vorige nieuwsbrief. Het is nog steeds niet rond, er zijn diverse gespreken geweest met het DB van de HVWV en de uitkomst tot nu toe is dat per 1-1-2014 de stichting financieel zelfstandig wordt en per april 2014 na de algemene leden vergadering van de HVWV ook formeel los zal gaan. Eea hangt nog op de ALV van de HVWV de reglementen van de HVWV zijn juridisch onderzocht ofdat het losgaan zonder stemronde van de ALV kan. De uitslag daarvan is “ja”, dat kan echter als er leden zijn die aandringen op een stemming is het wel zo netjes om toch te stemmen. Formaliteit. Echter wat ons betreft is een mededeling in de ALV voldoende want ons besluit staat vast an een unanieme beslissing in onze vergadering. De HVWV heeft zelf aangegeven dat zij de bunker niet kunnen runnen, dus …………… Al met al was het voor het bestuur een hectisch half jaar en als ik naar mezelf kijk ging er geen dag voorbij waarbij ik niet met de bunker bezig was, dat zal voor de anderen niet anders zijn geweest. De subsidie, die was gevraagd bij de provincie omdat de bunker binnen hun plannen voor een erfgoed lijn valt, is toegekend, een eerste succes. Wel met vertraging aan de provincie zijde maar de subsidie komt per januari vrij. maar is nog voor 2013. We hebben in de tussen tijd niet stil gezeten en hebben en hebben weer voor 2014 subsidie aangevraagd om bv de verlichting weer zoals in 1940-45 te kunnen maken. Of dat we dit gaan krijgen weet ik niet maar ik schat dat we een goede kans maken. De PR functie is nog steeds niet ingevuld er zijn wel contacten gelegd met een oud journalist maar de gesprekken moeten nog worden gevoerd . Verder heeft Mevr Gouman aangegeven om eea te willen betekenen daarin, misschien een samenwerking van twee ?? We houden alle mogelijkheden tot nu toe open. Rest mij om jullie hele fijne feest dagen te wensen en een heel voorspoedig 2014 Wim Langendoen
Pagina 3 van 9 Jaargang 2014, nummer10 Biberbunker Nieuwsbrief
Tussenstand van de Stichting De Stichting gaat los van de Historische Vereniging Westelijk Voorne [HVWV] . In een notendop de stand van zaken van nu. Alle verslagen overigens die betrekking hebben op dit proces zijn voor de direct betrokkenen van de bunker te lezen op onze website-pagina, geïnteresseerden kunnen deze opvragen via
[email protected] . In goed overleg is op meerdere avonden gesproken met de HVWV over ‘het uit elkaar gaan’. Beide besturen waren het over de redenen vrij snel eens en zijn met name bezig geweest te zoeken naar samenwerkingsvormen in de toekomst want, gezamenlijk begrijpen we ook, “samen sta je sterk”. Om de toekomst met vertrouwen tegemoet te zien willen we elkaar aanvullen en versterken daar waar nodig. We laten elkaar niet vallen maar zoeken elkaar juist op. Één van de redenen dat we elkaars jaarverslagen sturen en zo elkaar op de hoogte houden. Het bestuur van de HVWV heeft ook al aangegeven graag ‘onze vriend te worden’. Doelstelling is financieel op 01.01.14 te scheiden van elkaar en dit zeker netjes op de ledenvergadering van de HVWV (voorlopig op 27.03.14) ook kenbaar te maken. Wij als Stichting Biberbunker [StB] beseffen terdege dat we veel aan de HVWV te danken hebben gehad maar dat ook soms ‘uitvliegen’ noodzakelijk is om je verder te kunnen ontwikkelen. Naast het losgaan is de ontwikkeling in volle gang. Thema’s en exposities moeten middels ideeën gevormd worden en ook dat is inmiddels begonnen (Adrie Doorduin is degene die de eerste 2 ideeën heeft gelanceerd). Ergo “we zijn in beweging” We houden iedereen op de hoogte. Het bestuur.
Fokker g1 dag in de Biberbunker Stichting Fokker G-1. Op 28 september jl. heeft de Stichting Fokker G-1 de Biberbunker bezocht. In het kader van de jaarlijkse donateursdag van deze stichting waren ze de gehele dag bij ons te gast. Van ± 11.00 tot ± 13.30 uur hebben de leden van deze stichting bevindingen en voortgang van hun werkzaamheden besproken, waarna zij van onze gidsen een rondleiding door onze bunker hebben gehad. Aanvankelijk dacht men dat de locatie iets te maken had met water en de zgn. “ Biber “, wat de naam was van een kleine mini-onderzeeboot , die de Duitsers later in de oorlog tegen de geallieerde scheepvaart hadden ingezet. Men was dan ook zeer verrast over zowel de locatie als de bunker zelf. Voor wie niet bekend is met het fenomeen Fokker G-1; het was één van onze vliegtuigen waarover onze kleine luchtmacht kon beschikken in de meidagen van 1940. Het kenmerkende van dit type vliegtuig waren de 2 staartbomen waarmee deze jacht- of luchtkruiser was uitgerust.
Pagina 4 van 9 Jaargang 2014, nummer10 Biberbunker Nieuwsbrief
Uitgerust met een vrij zware bewapening ( 8 mitrailleurs in de neus ) hebben onze piloten met deze vliegtuigen geprobeerd de overmacht aan vliegtuigen van de Luftwaffe, die tegen ons ingezet werden, te bestrijden. En niet geheel zonder resultaat! Ondanks grote verliezen aan onze zijde hebben ze samen met de luchtdoelartillerie en de militairen op de grond volgens officiële opgave 330 Duitse vliegtuigen, waaronder 280 Junkers Ju en 52 transporttoestellen weten te vernielen of zwaar weten te beschadigen. Voor wie de stichting niet kent; de stichting Fokker G-1 heeft zich de volgende doelen gesteld: Het verzamelen en complementeren van alles wat nog resteert van dit vliegtuig om dit te bewaren voor het nageslacht. Reproductie van informatie, documenten en (onder)delen van de G-1 en het doen van actief historisch en technisch onderzoek. Te denken valt aan verzamelen van kennis, bestudering van gegevens, de techniek, geschiedenis, gebruik en als laatste het uitdragen hiervan aan iedereen die belangstelling heeft in de Fokker G-1. Het ligt in de bedoeling om in de nabije toekomst een vliegende replica te bouwen. Wat voor ons van belang was als stichting Biberbunker was het gegeven dat er op het strand van Oostvoorne op 10 mei 1940 3 Fokker G-1 ’s geland zijn vanwege brandstof- en munitiegebrek. Deze G1’s met de registratienummer 311, 328 en 329 waren vanaf vliegveld Waalhaven gestart om aan de luchtaanvallen van de Luftwaffe te ontkomen en het gevecht met hen aan te gaan. Na verscheidene schermutselingen landden ze op het strand van Oostvoorne, daar terugkeer naar Waalhaven inmiddels onmogelijk was geworden. In afwachting van brandstof, munitie en een startslinger had men de vliegtuigen tussen de strandtenten en de badhokjes geparkeerd en bedekt met zeilen, welke afkomstig waren van de badhokjes. Een Duits verkenningsvliegtuig (naar alle waarschijnlijkheid een Henschel He 126) had de vliegtuigen echter opgemerkt én gefotografeerd ( ! ), wat uiteindelijk resulteerde in de vernietiging van deze 3 prachtige toestellen. De wrakstukken zijn naderhand afgevoerd, waarvan wederom fotografisch bewijs is (zie de foto’s in de expositiekamer van Wim Langendoen in onze bunker). Voor wie geïnteresseerd is in de Fokker G-1 verwijs ik naar de site van de Stichting (www.fokkerg-1.nl ) en naar de 2 boeken die over de G-1 zijn verschenen. Nadat de leden gegeten hadden zijn de gidsen aan de geplande rondleiding begonnen. Zeer aandachtig werd het verhaal als een spons geabsorbeerd. Uit de respons van de groep bleek aan het einde hoezeer men onder de indruk was van ons enthousiasme, inzet en de bijzonderheid van onze bunker. We kregen als dank een aantal badges, waarvan ik een afbeelding bijvoeg. Ook wij konden terugkijken op een zeer geslaagde dag Jos Gouman
Pagina 5 van 9 Jaargang 2014, nummer10 Biberbunker Nieuwsbrief
Anbi-status van de Stichting De Biber werd in november blij verrast met de mededeling van de belastingdienst: “wij melden u dat uw ANBI aanvraag status is goedgekeurd en van kracht is sinds 14 januari 2013”. Leuk zullen sommigen zeggen maar wat betekent dat dan. Welnu, voor een Stichting als onze is een ANBI status van groot belang. Een ANBI is een algemeen nut beogende instelling. Een instelling kan alleen een ANBI zijn, als ze zich voor minstens 90% inzet voor het algemeen nut. Nog leuker maar weet nog niks, zullen sommigen zeggen. Doordat wij deze status hebben kan iedereen die ons geld geeft dit opgeven bij de belasting als aftrekbare post. Sponsoren maar ook ‘vrienden van’ kunnen dit bedrag dus gedeeltelijk terugkrijgen. Dit biedt voordelen in de hoogte van de bedragen. We zullen zien in hoeverre we hier deze voordelen zullen kunnen gaan behalen.
Dwergonderzeeboot Biber (tjes)
Voor een geheim wapen waren de negen meterlange duikbootjes knap onhandig. Ze moesten boven water komen om een torpedo te lanceren. En de hele tocht langs de Zuid-Hollandse en Zeeuwse eilanden voeren ze ook aan de oppervlakte, voortgestuwd door de motor van een Opel Blitz want de 72 accu's aan boord leverden niet genoeg stroom om het hele traject af te leggen op de elektromotor. De motor was, levensgevaarlijk, een benzinemotor omdat er geen dieselmotoren meer waren. In feite waren het “kamikaze”bootjes. Ze opereerden vanuit Hoek van Holland, Scheveningen en Hellevoetsluis. Later, na het bombardement op Poortershaven, ook vanaf de Waalhaven.
Al in1940 had een zekere Kapitänleutnant Bartels ontwerpplannen voor een dwergonderzeeboot. Zijn idee was deze vaartuigen in grote getale te produceren als kustverdediging tegen een vijandelijke invasievloot. Er was echter in die tijd weinig aandacht voor zijn ideeën. De gedachte aan een geallieerde invasie leefde nauwelijks bij de Duitsers. In 1943 had hij zijn plannen, geheel uitgewerkt, ingediend. Een jaar later keerden zijn kansen. De vijand had opmerkelijke successen geoogst met een soortgelijk wapen. Met name de Engelsen hadden in één van de Noorse fjorden het Duitse slagschip Tirpitz door middel van dwergonderzeeërs zwaar beschadigd (zie onderaan). Hitler was inmiddels in tegenstelling tot Admirall Donitz enthousiast geworden voor de plannen van Bartels. Bartels, inmiddels Korvettenkapitän, werkte koortsachtig aan een verbeterde versie. Hierbij diende een Engelse dwergonderzeeër van het type Welman als voorbeeld. Deze was buitgemaakt tijdens een Engelse aanval op Bergen, Noorwegen 1943. Op 15 maart 1944 was het prototype van de “Biber”, de “Adam” gereed. Deze werd gebouwd door Lübecker Pienderwerke. Diverse modellen werden er nu in ijltempo afgeleverd. Het eerste type werd de Neger genoemd. Het was een één -persoonstorpedo, bestaande uit een dragertorpedo met daaronder een gewone torpedo. Andere ontwikkelde typen waren de “Molch”(Salamander),346 stuks) en de “Seehund”(250 stuks). De laatstgenoemde gold als
Pagina 6 van 9 Jaargang 2014, nummer10 Biberbunker Nieuwsbrief
de beste. Dit type kwam eind ’44 in actie. Ze werden bemand met vrijwilligers uit alle krijgsmachtonderdelen. Tachtig procent van hen kwamen niet meer terug. Ondanks de zware verliezen zagen deze bootjes nog kans om tussen december ’44 en april ’45 ongeveer 95.000 ton scheepsruimte in de Schelde tot zinken te brengen. De eerste aanval die de Britse marine op het schip uitvoerde vond plaats op 22 september 1943. Een commandoeenheid van drie speciaal voor deze aanval ontworpen en gebouwde X-boten (mini-onderzeeërs) vielen de Tirpitz aan. Bij deze Operatie Source werd wel zware interne schade aangericht, maar de Tirpitz werd niet tot zinken gebracht. Op zich was het een uitstekend plan om de kiel van de Tirpitz te "breken" met Amatol ladingen. Doordat een van de Xboten noodgedwongen aan de oppervlakte moest komen, werd de bemanning van de Tirpitz gealarmeerd en werd het schip vlak voor de detonatie van zijn ligplaats weggemanoeuvreerd. Dit zorgde ervoor dat de uitwerking van de springladingen aanzienlijk werd verminderd.
Piet Rosier
Een nieuw logo voor onze Stichting Begin december is aan de vrijwilligers binnen de Biber gevraagd een nieuw logo te ontwerpen. Reden is dat we een professionelere uitstraling willen hebben en ons oude logo, het bevertje, ‘om zeep helpen’. Tuurlijk veel klachten van vrijwilligers die aan dit bevertje gehecht waren maar besluit is genomen, tijd voor afscheid en introductie van een nieuw logo. Uiteraard zijn er creatievelingen die dan direct aan de slag gaan. De winnaar zal beloond worden met een lekkere fles wijn. Met dit in het vooruitzicht waren er zelfs bij die direct een stuk of 6 logo’s instuurden. Het bestuur heeft de ingezonden logo’s, “zonder naam van wie” gestuurd naar alle vrijwilligers, gezamenlijk wordt dus een keuze gemaakt. Alle ingezonden logo’s zetten we nogmaals op de website, tevens met tekst en uitleg over het nieuwe logo, dat snel op de papieren zal worden gebruikt. Indien je het officiële briefpapier, of andere documenten van onze bunker als Word-sjabloon wilt hebben cq gebruiken, stuur een mailtje naar
[email protected] Het bestuur.
Wie ben ik Dit keer in de rubriek “wie ben ik” zou Izak Klok zich voorstellen, één van onze nieuwe medewerkers. Echter de kopij was wat te laat en dus wordt deze rubriek dit keer gevuld door Martien ‘t Mannetje Martien ‘t Mannetje geboren in Rockanje op 13 april 1963. Getrouwd sinds “weet ik niet meer”(1997?), maar nog steeds met Jeanne ’t Mannetje Moreira Escriva Ik doorliep de lagere school te Rockanje (De Zonnebloem) en ging daarna naar de MAVO W. van Dijk te Brielle. Eerst was ik van plan om iets met scheikunde te gaan doen. Laborant leek me wel wat, maar toen bleek dat voor een vervolgopleiding het vak wiskunde bij de eindexamenvakken moest zitten, zag ik daar maar vanaf. Wiskunde lag me namelijk niet zo erg. Handelsrekenen echter wel dus dan maar verder in een administratieve richting. Dat werd uiteindelijk de MEAO in Overschie. Toen die afgerond was, had ik de keuze tot verder leren of het leger in. Eigenlijk had ik uit dienst moeten blijven daar ik 2 oudere broers heb; broederdienst. Die vlieger ging echter niet op want broer Wil was onmisbaar bij zijn baas, bakker VD Velde te Oostvoorne.
Pagina 7 van 9 Jaargang 2014, nummer10 Biberbunker Nieuwsbrief
Ik was het leren een beetje zat op dat moment en ging dus het vaderland maar dienen. Een mooie 14 maanden bij de Verbindingsdienst: telexist, crypto-bedienaar, 4-tonner chauffeur en KUKO op de koop toe. Het was ook in die tijd dat ik pas echt geconfronteerd werd met WOII. De kapitein van ons ATS detachement nam ons, tijdens een NAVO oefening op de Lüneburger Heide, mee voor een bezoek aan het concentratiekamp Buchenwald. Dat vond hij belangrijk (en ik maar denken dat deze kleine dikkerd alleen maar interesse had in de kroketten waar hij tussen de middag altijd een soldaat voor op pad stuurde). Het bezoek was heel indrukwekkend, maar wat mij het meest is bij gebleven en wat ik nooit zal vergeten is de gids, die ons vertelde op het spoorwegperron waar de treinen indertijd arriveerden: “ let op, er zingt hier geen vogel”. En verdomd ik ben erop gaan letten en heb de hele dag daar geen vogel gehoord. Toeval? Ik weet ’t niet. Na mijn dienstijd vond ik, na 3 maanden, werk bij het Ziekenfonds WZE in Brielle. Daar maakte ik slechts 6 maanden vol omdat er een vaste baan werd aangeboden door verzekeraar Stad Rotterdam in Rotterdam. Daar ben ik vervolgens deel gaan uitmaken van het meubilair. Eerst 20 jaar op de afdeling Financiën en daarna nog 7 jaar als Senior TRA beheerder op de afdeling Schade Verkeer. De samenvoeging met AMEV en de overname door Fortis hielpen de oudste verzekeraar van Nederland uiteindelijk naar de donder en velen werden “boventallig” waaronder ik. Na 3 jaar en bijna 400 sollicitaties zag ik een artikel in de lokale krant over de Biberbunker . Men zocht vrijwilligers. Ik kende de Biber alleen vanuit Struinen en de verhalen van ma die voor de BB had gewerkt en ondanks mijn grote interesse voor de Tweede Wereldoorlog, had ik ‘m nog nooit bezocht. Ik wist niet eens waar ik die blokkendoos kon vinden. “Schandalig”, volgens Wim Langendoen. Zeker waar, maar het zijn er velen die de weg naar de Biber niet weten te vinden . Als het aan mij ligt, dan gaan we dat veranderen . Bedankt voor het schuldgevoel , Wim. Martien
Oostvoorne in vroeger tijden BIBER in tentoonstelling “Oostvoorne in vroeger tijden” van 6 t/m 10 augustus 2013. Aangezien de jaren ’40 – ’45 ook tot vroeger gaan behoren, was de uitnodiging welkom om ons ‘historisch pand’ met zijn geschiedenis te promoten. In eerste instantie leek het even moeilijk een stand of opstelling te organiseren maar gelukkig was er bij de Biber vrijwilligers direct animo om de stand te bemannen. Verder bleek de bijdrage en standervaring van Jos en Lodewijk voor 80% voldoende om iets te presenteren dat de aandacht moest trekken. De eerste middag lanceerde een lid van de expositie miniatuurbouw de vraag om de bunker te bezoeken met een groep van een camping te Rockanje. E. e. a. moest wel op korte termijn gebeuren omdat voor enkele gasten de vakanties afliepen. Uit dit verzoek blijkt dat we bij de recepties van campings folders moeten neerleggen met de mogelijkheid groepen te bedienen, op korte termijn(!), eventueel buiten de reguliere rondleidingen om op de zondagen. (Voorbeeld is 1 september j.l.) Verscheidene Oostvoornaren kwamen bij het zien van de foto’s los met verhalen over hetgeen ze ervaren hadden in de oorlog. Over het hoe en waarom van de stelling wisten ze toen als kind niets. Wel dat de stelling regelmatig aangevallen is en flink beschoten. Een persoon vertelde dat hij af en toe als tuinder verplicht in de stelling moest werken. Op een keer kreeg een latrine een voltreffer en zag hij de toiletpotten door de lucht vliegen. Vlak na de oorlog was het een must om een keer, zowel voor jongens als meisjes, de Wassermann of de ( toen, en nu nog,
Pagina 8 van 9 Jaargang 2014, nummer10 Biberbunker Nieuwsbrief
onbekende) Klein Heidelberg te beklimmen. Op donderdagmiddag zei een man, gezien zijn interesse en bij doorvragen in hoeverre hij de oorlog meegemaakt had, het volgende: “ Ik ben met mijn ouders vanuit Polen gevlucht voor de Russen en toen we in Dresden aankwamen, kregen we een dag later de Engelse bommenwerpers te verduren”. Hij had zijn portie als jongetje gehad. Wel een folder met data meegegeven. Die avond heeft hij of een ander, ook met een Duits accent, Jos en Lodewijk gewezen op het feit dat de Duitse letters in de folder en affiches , met name de d en b, niet correct waren. Piet van den Berg en Bouwen Torreman kregen een verhaal van iemand die, met zijn vader, in de bunker deurkozijnen gesloopt had voor brandhout. Interessant, maar de deurposten waren toen van staal. De BB heeft bijna alles vervangen door hout. Zijn vader zal wel ergens anders zijn slag geslagen hebben. Ook een voordeel van het gezamenlijk opereren in de kerk was het feit dat nu een paar gidsen nu weten wie Lodewijk Baars is en dat hij de miniatuur Seeburgtisch gemaakt heeft . Het verdient een plaats in de bunker. Barry: Persoonlijk viel het mij op dat het verhaal van de Biber als bunker- en commandocentrum bij andere standhouders niet echt leefde en onbekend was, maar ook dat men dit met grote interesse toch wel wilde aanhoren. Het ‘kennis maken’ met andere standhouders en oudere Oostvoornaren vond ik, persoonlijk, een hele leuke ervaring, net als de rest wat de tentoonstelling in de kerk bood. Erik Hagen, van een andere stand, heeft ons drie BBsuikerzakjes gegeven voor de BB- kamer. Hij wil meedenken over het thema: Oostvoorne in oorlogstijd. Volgens Wim is dat te kleinschalig, beter van of over het eiland Voorne –Putten. Kortom: Voor herhaling vatbaar. Standbemanning: Aad, Barry, Jos, Lodewijk, Piet vd B., Piet R en Ton. Piet Rosier
In de volgende nieuwsbrief : In de volgende nieuwsbrief editie o.a. te lezen:
Intro van de voorzitter De bunker binnen de Atlantic Wall Marokaanse inzet in WOII Bombardement van Hamburg Wie ben ik (Izaak ??)
“Tot de volgende editie”………..
Pagina 9 van 9 Jaargang 2014, nummer10 Biberbunker Nieuwsbrief