Nieuwsbrief Sakaramenta

Nieuwsbrief Sakaramenta J a a r g a n g

3 ,

n r .

9

K w a r t a a l

1

2 0 1 1

Social business

In dit nummer: Social business

1

Terugblik afgelopen kwartaal

1

Interview Biswick Mwatiwa

2

Opleidingen

3

Niet geschoten altijd mis

3

MVO Nederland interviewde mij onlangs over maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO). Maar eigenlijk valt Sakaramenta daar niet echt onder. Sakaramenta onderneemt niet maatschappelijk verantwoord. Het maatschappelijke is bij Sakaramenta namelijk het doel en het ondernemen is slechts een middel om het te bereiken. Wij bieden eerder hulp/ ontwikkeling op een bedrijfsmatige manier. Sakaramenta is eerder een “bedrijfsmatige hulporganisatie” of wellicht een “ontwikkelings-bedrijf”. In het Nederlands is er eigenlijk geen goede term voor. Onlangs ontdekte ik dat er in het Engels wel een goede term voor bestaat, namelijk “social business” Dit is een: “non-loss, non-dividend company designed to address a social objective. The profits are used to expand the company’s reach and improve the product/service” (M. Yunus).

- Sakaramenta heeft ook een sociaal doel, namelijk ondernemerschap stimuleren en werkgelegenheid creëren door lokale productie (en wellicht toegang tot ziekenhuizen verbeteren door de fietsambulance). - We keren geen dividend uit aan aandeelhouders, want ik ben de enige aan-

deelhouder. En ik betaal mijzelf geen dividend uit, maar geef mijzelf een vast salaris. Ik moet overigens wel na 6 jaar de lening terug betalen aan de investeerder van Sakaramenta. -En de winst die we volgend jaar hopen te maken zullen we investeren in het bedrijf en het personeel.

De social business is een organisatievorm die steeds populairder wordt in de wereld, maar in Nederland nog wat minder bekend is. En binnen Sakaramenta ben ik ook nog veel aan het experimenteren. In deze nieuwsbrief kan je daar meer over lezen, je ziet het terug in mislukken van de business leningen en het slagen van de opleidingen van de medewerkers. In de inspraak van medewerkers die daarbij de sociale grens opzoeken, ze vroegen om 50% loonsverhoging (zie het artikel ’niet geschoten altijd mis’). Verder lees je het terug in een mooi interview met de medewerker Biswick Mwatiwa, die blij is dat hij bij Sakaramenta kan werken. En in het artikel over en een aantal nieuwe designs van karren, waarmee we winst hopen te genereren. Veel lees plezier!

Adviseur/ nieuw 4 design 3 business le4 ningen(vervolg) Vooruitblik komend kwartaal

5

Terugblik afgelopen kwartaal Afgelopen kwartaal is er op personeelsgebied veel gebeurd. Eén van de medewerkers is overleden. Hij leed aan kanker en TBC. Sakaramenta heeft hem een kist, een vergoeding

voor de familie en transport naar zijn geboortedorp geregeld. Hij laat vier kinderen achter en een vrouw. Een andere medewerker is ontslagen. Hij was bewaker, maar ging onder diensttijd

naar bed met een dienstmeid van een van de huizen op de compound. Voor dat naar bed gaan wilde ik hem nog wel een waarschuwing (Vervolg op pagina 2)

Pag i na

2

Interview: Biswick Mwatiwa Functie: Senior bewaker Leeftijd: 62 jaar Familie: vrouw en 13 kinderen (waarvan 6 overleden). Waar heb je gewerkt? Ik heb 20 jaar gewerkt bij een suiker corporatie. Ik moest de groei van het suikerriet meten en controleren. Ik ben daar gestopt, om naar Blantyre te verhuizen. We wilden dichterbij een ziekenhuis wonen, omdat mijn vrouw altijd een hoge bloeddruk had en dat gaf vaak complicaties bij de geboortes. Ik ben later weer bij de Suiker corporatie gaan werken, omdat mijn vrouw van mij

(Vervolg van pagina 1

Cijfers Q1 2011 Omzet

€ 28.000

Productie

110 karren

Verkoop

90 karren

Orders

15 karren

Directe 21 werkgele- mensen genheid

geven, maar daarbij een huis binnengaan zonder toestemming van de eigenaar was te veel van het goede. Hij vertelde mij nog dat hij alleen maar het huis was binnen gegaan, omdat het meisje hulp vroeg. Maar toen ik hem fouilleerde en 4 condoompakjes vond waarvan één leeg, kon hij niet meer om de waarheid heen. We hebben nu een nieuwe bewaker. Het voormalige hoofd van de werkplaats is nu inkoper geworden. Hij moest 12 mensen aansturen, maar functioneerde niet goed. Als inkoper is hij nu beter op zijn plek, bovendien is hij de enige met een rijbewijs, zodat hij naar de winkels kan rijden om spullen te kopen. Verder zijn de verantwoordelijkheden beter verdeeld voor de functies van inkoop, productie, administratie en de verkoop & marketing. Elke maandagochtend Ni e uw sb ri e f

scheidde, omdat we geen geld hadden om de kinderen op te voeden. Na de suiker corporatie heb ik een net gekocht en ben naar het zuiden van Malawi verhuisd, om daar visser te worden. En daarna ben je weer getrouwd? Ja, aan één van de kopers van mijn vis, vertelde ik dat ik op zoek was naar een vrouw. Hij vertelde dat hij nog een schoonzus had, die vrij was. Daar ben ik mee getrouwd. Wij zijn toen weer naar de Blantyre verhuisd, omdat andere vissers mijn net hadden weggegooid in de rivier. Ze

heb ik met een ieder een overleg van een uur, om de taken voor de aankomende week te bespreken. Dit geeft mij meer ruimte en tijd om mij met andere zaken bezig te houden.

We hebben een tijd geleden een boekhoudprogramma gekocht en onze boekhouding is nu eindelijk goed op orde. Een hele opluchting. We hebben nog wel wat automatiseringsplannen, maar alles draait intern goed. De cashflow was afgelopen kwartaal nog niet optimaal. We krijgen nog ongeveer 12,000 euro van de belastingdienst. Er lijkt nu eindelijk schot in de zaak te zitten, hopelijk krijgen we het bedrag in april terug. De verkoop was dit kwartaal 20% lager dan de doelstelling. De

Sak ar ame n ta

waren jaloers op mijn grote visvangsten. In Blantyre ben ik bewaker geworden en daarna ben ik gepromoveerd tot hoofd van de bewakers. Die functie heb ik bij een aantal bedrijven gehad. Nu werk ik bij Sakaramenta. Hou je van je tweede vrouw? Too much... Wat is je droom? Mijn droom was altijd om een goede plek te vinden. En die heb ik gevonden. Ik heb een baan, een eigen huis en ik verhuur een huis. Ik heb elektriciteit en een groot gezin. Ik ben tevreden. lagere omzet komt door de slechte verkoop van onze TengaCar en ShopCar. Deze karren proberen we via een winkelketen te verkopen, maar afgelopen 3 maanden zijn er slechts 4 verkocht. Hoe dit komt? Het is een nieuw product in Malawi, het was niet het juiste seizoen en wellicht zijn de karren te duur voor de doelgroep. Daarom hebben we een nieuw, goedkoper en simpeler model gemaakt voor deze fietskarren (zie verderop in de nieuwsbrief). De verkoop van de fietsambulance verloopt daarentegen goed en stabiel. Als we in de komende maand een redelijk tot goede verkoop hebben, zullen we dit tweede boekjaar met een kleine winst afsluiten. De doelstelling voor het volgende boekjaar zal zijn om het verlies van het eerste jaar volledig weg te werken. En dan dus volledig breakeven te draaien of winst te maken.

J aarg ang

3,

nr.

9

Pag i na

Opleidingen Bijna alle medewerkers volgen al een jaar lang een opleiding. Sakaramenta betaalt 80% van de opleiding en de medewerkers zelf betalen 20%. Vaak in de vorm van een lening, omdat ze niet in één keer 20% opleidingskosten kunnen betalen. Hier een overzicht van de opleidingen: - 4 medewerkers zijn geslaagd voor hun eerste jaar ‘algemene technische opleiding’. Ze zijn begonnen aan hun tweede jaar. - 2 medewerkers zijn ge-

slaagd voor hun praktijk, maar gezakt voor theorie examen van hun lasopleiding en ‘koelkast en airconditioning opleiding’ (waarom ik destijds toestemming heb gegeven voor deze opleiding, begrijp ik nog steeds niet, want Sakaramenta heeft er helemaal niets aan) - 3 medewerkers hebben een jaar middelbare school afgerond. - 2 medewerkers hebben een computercursus afgerond. - 1 medewerker heeft zijn

rijbewijs gehaald, een tweede is bezig en een derde begint volgende maand - De bekhouder begint in juni aan een vervolg opleiding. - Felida de storekeeper, begint volgde maand aan de secretaresse opleiding. - 1 medewerker is afgehaakt bij zijn opleiding ‘Electricity’. - 2 oudere medewerkers die zelf geen opleiding willen volgen, krijgen sponsoring voor de opleiding van hun kinderen. Voorts hebben we 2 stagelopers

Niet geschoten, altijd mis Voor Malawiaanse begrippen krijgen de medewerkers veel ruimte om dingen zelf te bepalen binnen Sakaramenta. Ook stimuleer ik ze om vragen te stellen en verbeteringen aan te geven. We hebben nu bijvoorbeeld gezamenlijk besloten om voor elke medewerker een bankrekening te openen en waarschijnlijk zetten we een uitgebreid HIV Aids programma op binnen Sakaramenta. Zo zijn er nog Begrafenissen tal van voorbeelden waar een ieder inspraak in heeft. Maar de medewerkers zijn ook duidelijk bezig om ook de grenzen van deze inspraak af te tasten. Ze hebben regelmatig goede voorstellen, maar het gaat ook af en toe te ver. Zo komen ze erg vaak om een lening vragen en zijn ze soms meer bezig met de dingen om het werk heen, dan het daadwerkelijk maken van fietskarren. Onlangs was er een afvaardiging van de medewerkers om een aantal verbeteringen voor

Sakaramenta voor te stellen. Ze hadden een aantal redelijk goede verbeteringen, maar het laatste voorstel was een loonsverhoging van 50%, omdat de maïs de afgelopen 2 maanden veel duurder was geworden en om de motivatie van de medewerkers te verhogen………Ik dacht eerst nog dat ze :”fifteen %” zeiden, maar het was toch “fifty %”. Inderdaad is de maïs afgelopen 3 maanden 20% duurder geworden. Maar ze moesten ook schoorvoetend toegeven dat de maïs nog steeds 30% goedkoper was dan dezelfde periode vorig jaar. Verder gaf ik aan dat ze mijns inziens zeer blij moesten zijn dat ze bij Sakaramenta werken, die ze een marktconform salaris betaalt en iedereen onderwijs aanbiedt. Dat werd ook nog wel lichtelijk toegegeven. Maar ze wilde toch graag meer salaris. Verder vertelde ik dat ik de motivatie van de medewerkers over het algemeen juist goed vind. Dat er

een opzegtermijn van 2 maanden is, en dat iedereen dan ook het recht heeft om na die 2 maanden te vertrekken. …... Uit het bovenstaande lijkt het of de medewerkers bij Sakaramenta ontevreden of ondankbaar zijn. Maar ik zie het meer als het uitproberen van die lange blanke baas, die zoveel inspraak geeft en daarom ook misschien wel gek genoeg is om zo’n loonsverhoging te geven. Daarbij geldt in Malawi ‘Niet geschoten altijd mis’. Als bijvoorbeeld bij een politiestop, een politieagent een broodje bij je in de auto ziet liggen, vraagt hij vaak of hij het mag hebben. Als je dan zegt dat je het broodje zelf wilt opeten, is dat geen probleem. Hij wenst je nog een goede dag en laat je door. Ze proberen het gewoon. Niet geschoten altijd mis……. We zullen zien hoeveel medewerkers er vertrekken, ik weet het zeker, nul.

3

Pag i na

4

Adviseur/ nieuw design Veertig jaar geleden produceerde Sander van Dooren de eerste fietskarren in Nederland. Hij bouwde zijn bedrijf uit en richtte zich vooral op aangepaste fietsen voor gehandicapten en ontwierp een scooter waar je met rolstoel in kan. Vijf jaar geleden verkocht hij zijn bedrijf. Vier weken geleden was Sander twee weken in Malawi, om advies te geven aan Sakaramenta. Sakaramenta betaalde zijn ticket en hij bood zijn hulp voor niets aan. Uiterst nuttig voor Sakaramenta. Zijn hoofdopdracht was om een goedkopere fietskar te ontwikkelen. Het resultaat zie je links op de pagina. Een simpel

en sterk frame voor verschillende toepassingen. De klanten kunnen alleen het frame kopen met wielen om er zelf een bak in te bouwen, of wij kunnen het frame met bak, ton of kist leveren. Elke kar is eenvoudig te koppelen aan een fiets. Om deze karren te kunnen maken hebben we eenzijdige naven nodig, deze hopen we goedkoop te kunnen inkopen in China of Taiwan. Andere adviezen: -Administratie verder automatiseren, zodat een order 1x hoeft te worden ingevoerd en de directeur geen taken daar meer in heeft. Daarvoor moe-

ten computers op een netwerk worden aangesloten. - Inkoop beter organiseren. Grotere voorraden aanhouden, zodat je ook groter in kan kopen. - Belastingdienst op de huid zitten om 12,000 euro terug te krijgen (zodat we grotere voorraden aan kunnen houden). - Marktonderzoek doen om de vraag van de klant beter voor ogen te krijgen. - Op zoek naar nieuwe doelgroepen. 80% van onze klanten zijn ontwikkelingsorganisaties. De Malawiaanse politiek is op dit moment instabiel en enkele hulporganisaties trekken zich terug uit Malawi.

Drie business leningen (vervolg) Tekeningen gemaakt door Sam van Veluw

Sakaramenta heeft 3 business leningen aan medewerkers verstrekt. Hier een verslag van de voortgang

door hij te weinig geld had om een nieuwe baal te kopen. Is nog bezig met terug betalen van lening

Naam: Robert Kachulu Lening: 60 euro Handel: Inkopen van visjes en tomaten op 10 km van Blantyre en verkopen op het marktje bij zijn huis. Business was reeds mislukt. Robert heeft zijn lening vorige maand volledig terugbetaald.

Naam: Fancy Jaulo Lening: 60 euro Handel: Inkopen van visjes, tomaten en bakolie op een grote markt 10 km van Blantyre, dat zijn vrouw zou gaan verkopen.

Naam: Hassan Isaac Lening: 60 euro Handel: Inkopen van balen met kleding 15 km van Blantyre en deze verkopen op de markt. Business is mislukt Had geld reeds voor privé zaken gebruikt (terwijl dit verboden was, maar zijn kind was ziek). En heeft dat later nog een keer gedaan, waarNi e uw sb ri e f

Sak ar ame n ta

Business deels mislukt Verkoop van visjes en tomaten viel tegen, overgestapt op houtskool. Dat verkocht beter. Maar de zus van zijn vrouw werd ziek, zijn vrouw moest haar verzorgen. Daardoor is business gestopt. Van overgebleven geld een naaimachine gekocht. Zijn vrouw verstelt nu kleding. Hij betaalt zijn lening terug met zijn privé geld en niet met de winst van verstellen

van kleding (of wellicht is dat hetzelfde). Conclusie: Het geven van business leningen aan medewerkers is niet echt een succes gebleken. Dat komt denk ik deels doordat de medewerkers zelf full time bij Sakaramenta werken en daardoor hun business moeten uitbesteden aan een ander. Deels doordat geen van de drie ondernemers zijn middelbare school heeft afgemaakt, en daardoor te weinig verstand heeft van ondernemen. Deels omdat ze hun business geld mengen met hun privé geld. En het privé geld altijd op is, omdat er altijd wel een familie lid is dat geld nodig heeft. En deels omdat ze betere en professionele begeleiding nodig hebben bij het opzetten van een business en ik daar niet de tijd voor heb

Sakaramenta Postadres: PO BOX 3309, Blantyre, Malawi Telefoon: 00265- (0)999027045 E-mail: [email protected]

Sakaramenta in de media dit kwartaal - artikel op www.mvonederland.nl - advertentie in tijdschrift - artikel in Malawiaanse krant

www.sakaramenta.com

Verkoop- en promotie-kar voor een grote telefoon maatschappij in Malawi

Vooruitblik komend kwartaal We hebben een simpele vuilnis fietskar ontwikkeld voor de gemeente. De eerste vuilnis fietskar is verkocht aan een gemeente. Dit product

Verder willen we een monster bestellen van een eenzijdige fietsnaaf uit China/Taiwan. Als die goed is willen we die in grote getale inkopen.

willen we komend kwartaal aan meer gemeentes in Malawi verkopen.

De Postcode Loterij zal een reportage maken over Sakaramenta en Bid Network. Ze komen eind mei voor een onderzoeksreis naar Malawi, en dan in juni komen ze met een team van 6 mensen een kleine week filmen. Het zal een reportage worden van 6 x 5 minuten, die wordt uitgezonden in programma’s als Miljoenenjacht en

Koffietijd. Erg leuk, en ze pakken het professioneel aan. We zijn gelinkt aan de Postcode Loterij door Bid Network. De organisatie die 3 jaar geleden de competitie organiseerde om een businessplan te schrijven. Daarin haalde Sakaramenta de finale en vond ik een investeerder, waardoor ik nog verder gemotiveerd raakte om Sakaramenta te starten. Ik houd jullie op de hoogte wanneer de reportage op de televisie komt! Groeten, Peter Meijer