Nieuwsbrief - 2011 nr. 5 november-december
Oud-Katholieke parochiekerk van de H.H. Gummarus en Pancratius Breedstraat 84, 1601 KE Enkhuizen
Nieuwsbrief - 35e jaargang, nr. 5; november-december 2011 Kerkbestuur van de Parochie Enkhuizen: Pastoor N.G.A. Schoorl, Van Hasseltlaan 9, 1222 PC - Hilversum 035 683 88 82
[email protected] PenningMw. I. de Wit-Kooiman, meester: Oude Gracht 24, 1601 RG - Enkhuizen 0228 315 573
[email protected] SecretaJ. Zalm, Kastanjelaan 18, 1602 SK - Enkhuizen riaat: 0228 314 600
[email protected] Leden: D. Karreman, Westerstraat 24, 1601 AK - Enkhuizen 0228 313 762 S.W. de Vries, Cromhoutstr. 1, 1601 EA - Enkhuizen 0228 322 576
[email protected] vacature Financiën: ING: 172 61 13 - t.n.v. Kerkbestuur Oud-Katholieke Parochie Enkhuizen. Bank: 45.96.68.641 - t.n.v. Penningmeester Oud-Katholieke Parochie, Oude Gracht 24, 1601 RG Enkhuizen. Voorzitter:
Website van de parochie: Raad v. Kerken Enkhuizen:
www.okk-enkhuizen.org www.kerkpleinenkhuizen.nl
Ter bestrijding van de kosten voor de Nieuwsbrief wordt een jaarlijkse bijdrage van € 5,-- gevraagd. Dit kunt u overmaken aan de penningmeester, Oud-Katholieke Parochie, onder vermelding: Nieuwsbrief 2011.
pag. 1
Nieuwsbrief- 2011 nr. 5
November-December November, al jaren voor mij de maand van Allerzielen. Als de zomer omslaat in winter en de bomen hun bladeren verliezen, dan denken we haast vanzelf aan de dood. We beseffen hoe vergankelijk we zijn, hoe kwetsbaar. We weten vanaf onze geboorte dat we eens zullen sterven, en om ons heen maken we het steeds weer mee, maar toch weten we er steeds ook weer geen raad mee. In een boekje van enkele jaren geleden met de titel: 'kinderen schrijven aan God' staat het volgende korte briefje: "Lieve God, hoe is het toch als je sterft? Niemand wil het mij vertellen. Ik wil het alleen maar weten, ik wil het niet doen. De groeten van mij". Wat deze jongen van 6 jaar vraagt, is eigenlijk de vraag van alle mensen en alle tijden. Niemand wil het me vertellen. Ja, want niemand kán het hem vertellen. Niets is voor ons zo onvermijdelijk als de dood en tegelijk is niets ons zo vreemd en zo onaanvaardbaar. Want we willen léven. Diep in ons leeft het verzet tegen de dood als een stille hoop dat er meer is dan we kunnen zien. Maar we weten het niet en kunnen het niet bewijzen. Misschien heeft onze tijd het daarom ook wel zo moeilijk met de dood. Want we geloven misschien alleen nog maar wat we weten. Hebben we het daarom ook zo moeilijk met geloven? Want dat is toch meer dan weten. Geloven is vertrouwen, een vertrouwen dat reikt over de grenzen van de dood. Het is goed dat we rouwen en huilen om onze doden, om het verdriet dat schrijnt. Maar door onze tranen heen mag het vertrouwen groeien in God, bij wie wij mensen thuiskomen. Veel mensen die een intentie opgeven, doen dat om de naam van hun dierbaren te horen noemen in de gemeenschap waarin ze geleefd hebben. Als we elkaar bij het noemen van onze namen al kunnen herkennen over de grens van de dood heen, als onze mensenliefde al zo ver gaat, waarom dan niet de liefde van God? november-december 2011
pag. 2
Dan gaat het niet meer over weten, maar over geloven. Geloven dat God liefde is. Als het waar is dat er een God is die ons als een moeder en vader tegelijk het leven geeft en gunt, dan heeft God dat toch niet gedaan om het op niets te laten uitlopen, op enkel stof en stilte. Want dat kunnen we niet verenigen met liefde, dus ook niet met Gods liefde. Dood mag dan voor ons een grens zijn die ons doet treuren, ze is het niet voor Gods liefde. Jezus ging ons allemaal voor in dat vertrouwen, en hij is niet bedrogen uitgekomen; nee, hij kwam thuis! Waarom zou dat dan niet waar zijn voor al onze doden? In dat geloof en vertrouwen noemen we hun namen opdat ze, meer nog dan in ons kwetsbaar hart, voorgoed mogen leven in het hart van onze God! En dan wordt het, als alles goed gaat, ook weer december, maand van pakjesavond, vol verwachting, Advent en Kerstmis. Er zijn nogal wat mensen die Kerstmis vieren zonder te weten waar het om gaat. Ze doen wel mee met de uiterlijkheid van het feest, maar beleven het niet vanuit de kern. Maar ja, ga er ook maar even aan staan: God wordt mens, en niet voor een paar dagen, zoals dat bij de oude Griekse en Romeinse goden gebeurde, maar voor altijd. Wie niet alleen de algemeen erkende christelijke feestdag wil vieren, maar ook aandacht wil geven aan de inhoud en de betekenis van het feest, die zal vanwege Kerstmis nooit meer een ander mens kleineren om wie of wat zij/hij is, want in elk mens, vrouw en man, zwart en geel, boeddhist, hindoe, moslim en christen, straatarm en rijk, in elk mens is God zichtbaar; het meest nog in de allerminsten, in die mensen die in hun leven totaal afhankelijk zijn van anderen. God is te horen in hun roep om bevrijding. God wordt mens, God maakt zich afhankelijk van mensen; en vanaf dat moment, vanaf die goddelijke ingeving hebben wij, mensen, geen goddelijke macht en kracht meer boven ons, maar ín ons. En wat doen wij nu met die macht en kracht? Wat doen wij met God? Erg veel mensen nemen er meteen afstand van en maken God weer tot een boven alle menselijkheid verheven macht die aan touwtjes trekt om ons leven te regelen. Maar zo is het niet. God is pag. 3
Nieuwsbrief - 2011 nr. 5
afhankelijk van ons, mensen van goede wil. Als je vraagt waar God te vinden is, dan is het antwoord: waar wij God handen en voeten geven, waar wij God stem en oog geven, waar wij in ons leven God de ruimte geven. Dan wordt Kerstmis niet iets van ruim 2000 jaar geleden, maar dan wordt het nu, dit jaar, een Zalig Kerstmis. Pastoor Nico Schoorl
Viering Allerzielen - 2011
In Memoriam Flip Bosscher Philippus Meesse Bosscher is overleden op 13 september 2011 in het ziekenhuis in Den Helder. Ondanks dat hij niet zijn hele leven lid is geweest van de OudKatholieke Kerk kennen toch velen hem. In 1983 kwam hij de Oud-Katholieke Kerk binnen. Maar daarvoor kende hij die kerk november-december 2011
pag. 4
al van de periode dat hij in Leiden woonde, met name in de persoon A.J.Glazemaker die daar pastoor was van 1956 tot 1963. Flip werd geboren te Heiloo in 1936. Via Leiden kwam hij als historicus in Den Helder wonen, waar hij ging werken bij de Marine. Hij werd directeur van het Marinemuseum te Den Helder en later van het noordelijk Scheepvaartmuseum te Groningen. Na deze periode verhuisde hij van Garrelsweer terug naar Den Helder. Flip liep heel moeilijk, wat te maken had met een herseninfarct dat hem ongeveer twintig jaar geleden trof. Maar het belette hem niet om in de Oud-Katholieke Kerk lezingen bij te wonen, of die zelf te houden over de geschiedenis van onze kerk, om vergaderingen te bezoeken en veelvuldig en trouw kerkganger te zijn. In de parochie Den Helder ontmoette hij Tineke die organist was. Zij waren beiden getrouwd en hadden kinderen. Het was dan ook heel erg wennen voor allen dat Flip en Tineke een relatie kregen, maar ook dat Flip verklaarde dat hij wilde trouwen. Toch zijn zij beiden hierom niet uit de gemeenschap gegaan, maar trouw lid gebleven. Flip was de Oud-Katholieke Kerk zeer toegedaan. Hij zorgde in menige Oud-Katholieke parochie dat door zijn bijdrage de restauratie kon plaatsvinden van liturgisch vaatwerk, wat vrij kostbaar was. Zodoende werd het interieur in oude luister hersteld, zodat de eredienst in pracht en glorie zou plaatsvinden. Op hem was dan ook van toepassing het gebed van psalm 26 Heer, ik heb de luister van uw huis bemind en de woonplaats van uw heerlijkheid. Wij bidden dat Flip deze heerlijkheid nu zelf is binnengegaan en in de woonplaats van de Allerhoogste de Glorie van God zelf mag aanschouwen. Wij zullen zijn naam met liefde in herinnering houden en noemen in onze gebeden, hem ter gedachtenis, ons tot zegen. Pastoor Henk Schoon
pag. 5
Nieuwsbrief - 2011 nr. 5
Het Jansenisme: stimulans voor een "persoonlijk geloof". Nog niet zo lang geleden werden Oud-Katholieken in Nederland wel eens de "kerk van de jansenisten" genoemd. Dat was niet altijd even vriendelijk bedoeld. De spirituele beweging in de zeventiende en de achttiende eeuw, die deze naam droeg, wordt namelijk haar achterdocht jegens de wereld nog al eens ingewreven. Enerzijds is dat misschien terecht, anderzijds mag het ons niet doen voorbijgaan aan de spirituele en morele bijdrage die de beweging aan het westerse katholicisme leverde. De tijd waarin het jansenisme ontstond was eerder woelig van klimaat. De Europese cultuur evolueerde sterk en de maatschappij maakte grote veranderingen door. De absolute monarchie had afgedaan en moest plaats maken voor een meer democratische staatsvorm. Daarbij was de opkomst van de burgerij als maatschappelijke groep van groot belang. Op economisch gebied tekenden zich de eerste contouren van een vrije markt economie af. Het nationalisme als culturele stroming maakte opgang en de mens als individu met een eigen verantwoording werd nadrukkelijk naar voor geschoven. Temidden van al deze "vooruitgang", die ontsproot aan een poging om "rationeler" om te gaan met mens een wereld, kwam het jansenisme op voor een "cultuur van het hart". Sympathisanten van het jansenisme zagen zich immers geconfronteerd met de negatieve gevolgen die de maatschappelijke en culturele ontwikkelingen hadden voor, bij voorbeeld, de gewone mensen. De culturele ontworteling, die gepaard ging met geestelijke en materiële armoede, bedreigde het geloof en de goede zeden. Het Jansenisme vond zijn inspiratiebron onder andere in de wijze waarop Augustinus het christelijk geloof verwoordde. In zijn spoor wilden de jansenisten ruimte maken voor ene mystieke geloofsbeleving die het christelijk geloof met het leven verbindt. Zo zochten de jansenisten naar een oprechte beleving van de november-december 2011
pag. 6
sacramenten en dat leidde vaak tot een zeer bewuste vroomheid. Want het is het jansenisme om een interne revolutie te doen. De jansenisten waren er van overtuigd dat elk individu geroepen is een persoonlijke band met Christus op te bouwen. Alles had voor het jansenisme een bepaalde betekenis in het kader van het heil. Niet alleen het gebed en de sacramenten, maar ook het werk, de bewondering voor de natuur of het scheppen van kunst. Het jansenisme wilde de maatschappij doordringen van een christelijke geest en wilde dat doel bereiken door "genade", met andere woorden: een bekering van het hart. De jansenistische kijk op het geloof is, tot op vandaag, van grote invloed geweest in onze kerk. De nadruk op de persoonlijke vroomheid en de individuele verantwoordelijkheid hebben we aan het jansenisme te danken. Het geloof is een persoonlijk waagstuk, waar je zelf de verantwoordelijkheid voor draagt en waarop je persoonlijk kan worden aangesproken. Iedere gelovige dient zich daarom toe te leggen op de bewuste ontwikkeling van een persoonlijke spiritualiteit: een eigen wijze om het geloof te beleven en tot uitdrukking te brengen. Van de kerk mag de gelovige daartoe de nodige hulp en ondersteuning verwachten. Hetzelfde geldt ten aanzien van de persoonlijke verantwoordelijkheid op het morele vlak. Van de kerk mag de gelovige voldoende aanbod verwachten opdat hij/zij zich gelovig zou kunnen oriënteren tegenover wat cultureel en maatschappelijk aan de orde van de dag is. De kerk dient in dit verband vooral een stimulerende rol te spelen teneinde de gelovigen in staat te stellen een persoonlijke en gelovige houding ten aanzien van een en ander te ontwikkelen. Elke gelovige: persoonlijk verantwoordelijk . Het liberalisme dat in het midden van de negentiende eeuw in Europa aan de orde van de dag was, inspireerde ook de OudKatholieke beweging. Het liberalisme wilde ruimte maken voor
pag. 7
Nieuwsbrief - 2011 nr. 5
de kritische geest en voor het in alle vrijheid zoeken naar waarheid. In dat spoor wilde de Oud-Katholieke beweging in de Katholieke kerk de pleitbezorger zijn van politieke, intellectuele en religieuze vrijheid in denken en in beslissen. Mondigheid was voor de Oud-Katholieken een evangelische deugd en het persoonlijk geweten, in de mate dat het gevormd was door de evangelische boodschap, een bron voor gelovige creativiteit. Overigens dankte de beweging zelf haar ontstaan aan de gewetensovertuiging van gelovigen, die de openheid van hun kerk ten aanzien van de cultuur en de wetenschap bepleitten. Die nadruk op vrijheid en mondigheid is een kostbare erfenis, waarop onze kerk tot op vandaag verder bouwt. Dat de individuele gelovige in geweten dient te beslissen de concretisering van het geloof in het dagelijkse leven, is tot de "traditionele Oud-Katholieke opvatting" gaan behoren. De kerk neemt de eigen verantwoording van de gelovigen niet over. "Geloven" is een persoonlijke keuze die gevoed wordt door de bekering van het hart. Dat vraagt om een zekere ernst (noem het "vroomheid") teneinde een helder inzicht te krijgen in de consequenties voor de praktijk van het dagelijkse leven. Dat vraagt vooral ook om een persoonlijk "commitment" ten einde in tal van morele vragen, die we allen op onze levensweg tegenkomen, tot een eigen afweging en keuze te komen. Het is een kunst in dit verband het achterna hollen van modetrends te vermijden en "evangelisch kritisch" om te gaan met wat in cultuur en maatschappij heet "in" te zijn. In die kritische geest komt de mondigheid en de vrijheid van de christenen vooral tot uiting. "Keur alles, behoud het goede", geeft Paulus de gemeente in Thessalonika als wijze raad (1 Thess. 5,21). Maar kunnen we zoveel kritische geest wel van iedere gelovige verwachten? november-december 2011
pag. 8
Weegt deze verantwoording niet te zwaar op de schouders van de individuele gelovige? Het gevaar voor overschatting is inderdaad niet denkbeeldig. Het geloof mag dan wel een hoogst persoonlijke zaak zijn, toch staan we er niet alleen voor. Gelukkig is er de kerk nog. Het is de taak van de kerk de gelovige van de nodige ruggesteun te voorzien, zowel spiritueel als emotioneel. Met andere woorden: van de kerk mag de gelovige voldoende geestelijk voedsel verwachten en ook bevestiging door de ontmoeting met medegelovigen. De kerk zou een centrum voor "moreel beraad" kunnen zijn: een trefpunt voor allen die zoeken naar mogelijkheden om het Rijk van God in onze tijd een concreet stapje dichterbij te brengen. Als de kerk (mede) verstaan wordt als zo'n soort van "morele gemeenschap" is ze in staat het juiste klimaat te bieden waarin vrijheid en verantwoordelijkheid van de individuele christen kan gedijen. Ook voor de Oud-Katholieke Kerk blijft dat een uitdaging! Bron: website Oud-Katholieke kerk Amersfoort
Alziend Oog - achterzijde communiebank
pag. 9
Nieuwsbrief - 2011 nr. 5
Uit de WMO-raad De WMO-raad Enkhuizen vergaderde 12 september 2011 Het ging over "participatie", deelname aan het dagelijks –samenleven en met name over de werk-kant daarvan. Op dat terrein is van alles in verandering; de gemeente probeert in een notitie duidelijk te krijgen waar de gemeente nu staat, hoe de beschikbare gelden er uit zien en welke veranderingen er aan komen. Juist vanwege al die veranderingen is de notitie een momentopname maar wel een momentopname die naar de mening van de WMO-raad veel duidelijk maakte, ook de samenhang van allerlei regelingen en de keuzes die het gemeentebestuur wil maken. De notitie ging over inburgering, reïntegratie (zeg maar: de terugweg van een situatie van niet-werken naar het arbeidsproces), volwasseneducatie en stimulering van werkgevers om mensen die aan te kant (hebben ge-)staan in dienst te nemen. Een belangrijk instrument voor het beleid is de “participatieladder” waarop zichtbaar kan worden gemaakt hoe iemand op weg was van volledig – niet - participeren naar een plek in de maatschappij met een betaalde baan. In de 4 tussenstappen staan begrippen als opleiding, vrijwilligerswerk, deelname in verenigingen en leer-werk-trajecten. De raad stemde in met de ontwerpnotitie en de daarin voorgestelde beleidskeuzes en verkreeg de toezegging regelmatig te worden bijgepraat over de ontwikkeling van de nieuwe regelgeving en de gevolgen daarvan voor de mensen in Enkhuizen. Verder ging het over een aantal huishoudelijke zaken en over een a.s. kennismakingsontmoeting met de medewerk(st)ers van het zorgloket. En de raad besloot reeds nu op onderzoek te gaan naar de te verwachten gevolgen van de komende overheveling van de taak ondersteunende begeleiding van de AWBZ naar de WMO. Het zij nog maar eens gezegd: de WMO-raad vergadert in beginsel in het openbaar! november-december 2011
pag. 10
Lezingen in de vieringen Oud-Katholieke Kerk van de H.H. Gummarus en Pancratius ................................................................................................................................................................................
6 nov H. Willibrordus (apostel der Nederlanden) Kerkboek p. 308 - Lectionar. p. 552
Jes. 52, 7-10 Hebr. 13, 7-17 Mat. 25, 14-34
GF
............................................................................................................................................................................
13 nov 22e Zondag na Pinksteren (=28) Kerkboek p. 237 - Lectionar. p. 201
Jona 3:10-4:11 Filipp. 1:21-27 Mat. 20:1-16
SWdV
............................................................................................................................................................................
20 nov Verjaardag kerkwijding Kerkboek p. 345 - Lectionar. p. 557
Gen. 28, 10-17 Opb. 21, 205 Luc. 19, 1-10
DK
............................................................................................................................................................................
27 nov 1e Zondag van Advent Kerkboek p. 17 - Lectionar. p. 209
Jes. 64, 1-9 1 Kor. 1, 1-9 Marc. 13, 24-37
MP
............................................................................................................................................................................ 4 dec 2e Zondag van Advent Jes. 40, 1-11 WW
Kerkboek p. 19 - Lectionar. p. 211
2 Petr. 3, 8-18 Marc. 1, 1-8
............................................................................................................................................................................
11 dec 3e Zondag van Advent Kerkboek p. 21 - Lectionar. p. 213
Jes. 65, 17-25 1 Tess. 5, 12-24 Joh. 3, 22-30
GF
............................................................................................................................................................................
18 dec 4e Zondag van Advent Kerkboek p. 23 - Lectionar. p. 215
2 Sam. 7, 4-16 Rom. 16, 25-27 Luc. 1, 39-45
SWdV
............................................................................................................................................................................
24 dec Kerstnachtdienst Kerkboek p. 25 - Lectionar. p. 19 Tijd en plaats worden nog bekendgemaakt!
Jes. 9,1-6 Tit. 2,11-14 Luc. 2,1-20
DK
Vooraf is er samenzang van kerstliederen. ............................................................................................................................................................................
pag. 11
Nieuwsbrief - 2011 nr. 5
............................................................................................................................................................................
25 dec Kerstdag Kerkboek p. 27 - Lectionar. p. 21
Jes. 52,7-10 Hebr. 1,1-12 Joh. 1,1-14
MP
............................................................................................................................................................................
1 jan Besnijdenis van de Heer Kerkboek p. 37 - Lectionar. p. 31
Num. 6,22-27 Hand. 4,8-12 Luc. 2,21
WW
............................................................................................................................................................................
8 jan Epifanie Kerkboek p. 41 - Lectionar. p. 36
Jes. 60,1-6 Efez. 3,1-12 Openbaring van onze Heer Jezus Christus aan de volken Luc. 2,21
GF
............................................................................................................................................................................
15 jan De Oud-Katholieke Kerk is gesloten - daarvoor is er een: Oecumenische dienst vanwege de Raad van Kerken Enkhuizen Aanvang 10.00 uur - plaats Zuiderkerk ............................................................................................................................................................................
22 jan 2e zondag na Epifanie Kerkboek p. 46 - Lectionar. p. 220 Zondag van Filippus en Natanaël
Gen. 17,1-8/15-22 Rom. 4,19-25 Joh. 1,43-51
SWdV
............................................................................................................................................................................
29 jan 3e zondag na Epifanie Kerkboek p. 48 - Lectionar. p. 222 Zondag van de vissers van mensen
1 Sam. 3-1-10/19-20 1 Kor. 6,11b-14 Marc. 1,14-20
DK
............................................................................................................................................................................
november-december 2011
pag. 12
Waarover spraken wij ... ... in de RvK-vergadering van 5 september 2011: Allereerst over al wat ons aan bijzondere dingen te wachten staat: toen nog: het inmiddels voorbije Monumentenweekend, waarvan we toen al dachten en nu zeker weten dat het een succes werd; met dank aan al degene die druk waren met voorbereiding en uitvoering! in januari: de start van het spiritueel café; het laatste middaggebed van dit seizoen: 14 september, 12.00 uur in de Zuiderkerk We willen het middaggebed ook in de zomer van 2012 houden. We zouden graag meer Enkhuizers en gasten begroeten maar ook met een kleine groep is zo’n moment van stilte midden in de drukke week een goede ervaring. herstart Taizévieringen Het stramien van een maandelijks terugkerende Taizéviering blijkt niet aan te slaan terwijl het “oude” ritme 4 x in de advent en 6 x in de lijdenstijd dat wel deed. Daarom terug naar die frequentie. opzet "Bijbelgesprek" We beogen een open, leerhuisachtig, gesprek over Bijbelgedeelten. Pater Peelen en ds. Borst bereiden dat samen verder voor. We zoeken nog naar een koppeling met andere activiteiten in onze stad en mogelijk ook een koppeling naar onze moslimstadgenoten. volgende interreligieuze ontmoeting; Kerkendag 2012, 15 januari; Zuiderkerk; thema: 'Winnen met gevouwen handen'. Jaarlijks is dat een hoogtepunt in ons oecumenisch werk, al zal niet ieder dat altijd bewust zo ervaren. Dat is dit jaar ook een van de
pag. 13
Nieuwsbrief - 2011 nr. 5
discussiepunten in de Raad geweest. Daarom willen we in het liturgieboekje meer aandacht geven aan de achtergronden van de gevolgde liturgie: waarom zo? waar komt het vandaan? En vooral: met wie zijn we met en door deze viering allemaal in gesprek? En praten we dan wel over dezelfde dingen? En kan dat wel? Of moet het misschien juist? Dat is het oecumenisch gesprek wereldwijd, maar ook hier in Enkhuizen, binnen onze Raad van Kerken en naar we hopen ook tussen u die dit lezen. Dan leeft oecumene. Twee jaar geleden schreven we onze plannen (“ons beleid”) op twee A-4-tjes. Sindsdien zijn er allerlei dingen gedaan en gebeurd, soms heel anders dan we dachten. We hebben gesproken met een heel aantal van onze kerkbesturen; er zijn nieuwe en oude gezichten in de Raad. Kortom: we gaan ons herbezinnen, maar … niet meer dan twee A-4tjes….! En tenslotte: ook dit jaar stellen we een subsidiebedragje beschikbaar voor een bezoek van jongeren uit onze gemeenten aan Taizé.
... in de RvK-vergadering van 24 oktober 2011: het verheugende feit dat we weliswaar qua personele samenstelling regelmatig veranderen, maar dat het aantal deelnemende en in ons werk geïnteresseerde plaatselijke kerkgemeenschappen groeiende is; de komende start van het "spiritueel café" , gepland op een maandelijkse vrijdagavond in de Baanbreker; thema 'Geloof, snijpunt van de kerken'; de herstart van de stiltevieringen – Taizévieringen – per 26 november a.s. (3 x op zaterdag en 1 x op zondag ivm de lichtjesavond) in de Oud-Katholieke Kerk; Kerkendag 2012: 15 januari, in de Zuiderkerk; een thema dat ons uitdaagt, ontwikkeld in de Poolse Christelijke kerken: "Winnen met gevouwen handen" naar 1 Kor. 15:57; "De kerk is open" soms staat dat bordje er, soms ook niet maar is het wel gewoon zo: je kunt de kerk in om er even te zijn, stil, met aandacht, om bij je zelf te komen, tot rust te komen, misschien… bij God te komen. Velen kennen het uit de Kalverstraat in Amsterdam, of van vakantie in Frankrijk, maar niet thuis in Enkhuizen. Waarom niet? Zou dat niet kunnen? Niet mogen? Zouden we het niet durven?
november-december 2011
pag. 14
De Raad denkt dat het wel kan en wil zich daar sterk voor maken: één van de kerken in ons stadscentrum alle dagen open, met behulp van vrijwilligers. Dat moet toch kunnen ?? de Raad van Kerken is niet gelukkig met de zondagopenstelling van de winkels; zeker niet vanwege de maatschappelijke aspecten waarmee deze winkelopenstelling gepaard gaat: verkilling en verzakelijking van de samenleving; nog minder tijd voor wat wezenlijk van belang is en een nog benarder positie voor de kleine ondernemers; we schreven de gemeenteraad: “Waar het ons om gaat is dat onze samenleving zo zeer door de economie wordt beheerst dat rust, tijd en ruimte voor elkaar aan mensen onthouden wordt omdat dat niet meer “gewoon” is. Daar ligt voor uw gemeenteraad een grote verantwoordelijkheid.”
Gemeentevergadering Op donderdag 17 november beginnen we deze parochiële bijeenkomst met een gemeenschappelijke maaltijd, aanvang 18.00 uur. Wilt u zich melden als u mee wilt eten. Dat kan bij Anneke de Putter (T. 0228 512 948) of bij Dick Karreman (T. 0228 313 762). Mocht u een belangrijk onderwerp willen aansnijden, dan gaarne melden bij onze schrijvende kerkmeester: Jaap Zalm.
Over Maria in het Oud-Katholicisme Voor christenen die niet van kindsaf (Oud-)Katholiek zijn opgevoed of vanuit de protestantse traditie huiverig staan tegenover respect voor "heiligen", geeft het nadrukkelijk noemen van Maria, de Moeder van Jezus (Moeder Gods) in liturgie en gebeden enige weerstand. Om enige duidelijkheid te verschaffen over de opvattingen die de Oud-Katholieke Kerk daarover heeft, volgt hier een officiële verklaring, uitgegeven tijdens de Theologenconferentie in 2008.
pag. 15
Nieuwsbrief - 2011 nr. 5
De positie van Maria in het heilswerk van God en over het vraagstuk van een Oud-Katholieke Mariaverering. 1. Volgens het bijbelse getuigenis (naar Lucas) is Maria door God uitverkoren om de Zoon van God ter wereld te brengen en zij heeft zich in vrijheid en liefde voor God opengesteld voor de werking van de heilige Geest. Om die reden meent de Internationale Oud-Katholieke Theologenconferentie dat allereerst het mysterie van de menswording van God in Jezus Christus, de incarnatie van het Woord van God, grondslag en uitgangspunt van elke uitspraak over Maria vormt: dit Woord - uit de Vader geboren voor alle tijden en één van wezen met de Vader - is vleesgeworden door de heilige Geest uit de maagd Maria en is mens geworden (geloofsbelijdenis van Nicea-Konstantinopel). Als moeder van Hem die de gehele menselijke natuur heeft aangenomen, wordt Maria geprezen als degene die God heeft gebaard (theotokos) (oecumenisch Concilie van Efese). Deze belijdenis hebben de OudKatholieke kerken in hun godsdienstige praktijk altijd gehandhaafd, zowel in het credo als in de gedachtenis in het eucharistisch gebed, waarin Maria als eerste van de heiligen wordt genoemd. 2. In plaats van een zekere terughoudendheid in het verleden, die verklaard kan worden uit de afwijzing van ultramontane vormen van verering in de negentiende eeuw, laten de tegenwoordige liturgische boeken een grotere openheid zien voor teksten die Maria vermelden en prijzen. Zo wordt Maria's geloof weer vaker in liederen en gebeden geprezen (zij fungeert als typos van de kerk en als beeld van onnovember-december 2011
pag. 16
ze toekomstige voltooiing in God; als model voor de gelovigen, in wie Christus vorm aanneemt; als zuster in het lijden; en in andere poëtische beelden). Ook haar rol als voorspreekster, die indirect (in oraties en prefaties) en direct (in de Christus- resp. allerheiligenlitanie, het Ave Maria) ter sprake komt, wordt opnieuw gezien. Bovendien worden er vaker afbeeldingen van Maria en Mariabeelden in Oud-Katholieke kerken aangetroffen. Zo blijkt duidelijker dat wordt ingestemd met de profetische woorden van het magnificat: "Zie, van nu aan zullen alle geslachten mij zalig prijzen" (Lucas 1:48). De relatie tot God en Christus en het doxologische karakter van de lofprijzing van Maria worden daarbij zorgvuldig gehandhaafd. De afzonderlijke Oud-Katholieke kerken geven daar in de praktijk wel verschillend vorm aan, telkens naar hun historische context, zoals bijvoorbeeld in Polen. Daarnaast stelt de conferentie vast, dat liturgie, theologische reflectie en praktische gebedsvormen niet altijd overeenstemmen. 3. De Oud-Katholieke theologie heeft zich met het oog op de beide Mariadogma's van 1854 en 1950 tot nu toe afwijzend uitgesproken. In de Utrechtse Bisschopsverklaring van 1889 staat: "Wij verwerpen ook, als in de Heilige Schrift en de overlevering der eerste eeuwen geen grond vindende, de verklaring van Pius IX van het jaar 1854 over de onbevlekte ontvangenis van Maria." Overeenkomstig spraken de Internationale Bisschoppenconferentie van de Unie van Utrecht (1950) en de Gemengde Orthodox-Oud-Katholieke Dialoogcommissie (1977) zich over beide dogma's uit. Op grond van de geconstateerde openheid voor de figuur van Maria en in de context van bilaterale oecumenische dialogen schijnt het niet uitgesloten te zijn, dat bij nieuwe bindende rooms-katholieke interpretaties van de beide dogma's deze verwerpingen opnieuw overdacht worden.
Neustadt/Weinstrasse, 29 augustus 2008 Vertaling uit het Duits: drs.L.van Buuren
pag. 17
Nieuwsbrief - 2011 nr. 5
Nieuwsbrief en Website Mijdrecht In de septemberuitgave van het blad De Oud-Katholiek stond een interview met ondergetekende Hierin kwam ook de sinds vorig jaar oktober gehouden maandelijkse kerkdienst in Mijdrecht aan de orde. Deze vinden plaats voor een tamelijk grote groep rooms-katholieke medebroeders en zusters die naar aanleiding van een aantal conflicten hun parochiekerk hebben verlaten. Naar aanleiding van de opmerkingen over Mijdrecht kreeg ik nogal wat vragen. Omdat het onmogelijk is om alle vragen persoonlijk te beantwoorden wijs ik er op dat het 'Katholiek Alternatief De Ronde Venen' een eigen website heeft: www.derondevenen.okkn.nl. Ook wordt er elke maand een (elektronische) nieuwsbrief uitgegeven. Als men zijn of haar e-mailadres doorgeeft aan de beheerder van de website via:
[email protected], krijgt u deze maandelijks gratis toegezonden. Wim de Boer
Kopijsluiting volgende Nieuwsbrief Kopij kunt u uiterlijk 18 december inleveren bij S.W. de Vries.
Verjaardagen
7 dec 14 jan
Hr. H. van Harlingen, Ossemannetjes10, 1601 SK Enkhuizen Mw. M.M. Water-van Harlingen, Fuut 48, 1613 SC Grootebroek
november-december 2011
pag. 18
Afz.: Oud-Katholieke Parochie Enkhuizen p/a Cromhoutstraat 1, 1601 EA - Enkhuizen
Aan: