Nieuwsbrief Netwerk Palliatieve Zorg Westelijke Mijnstreek (Gemeenten Beek, Schinnen,

Nieuwsbrief Nieuwsbrief Netwerk Palliatieve Zorg Westelijke Mijnstreek (Gemeenten Beek, Schinnen, Sittard-Geleen-Born, Stein)

Zomer 2013

Tien jaar Netwerk Palliatieve Zorg Westelijke Mijnstreek In 2003 is het Netwerk opgericht en nu zijn we alweer 10 jaar verder. Het Netwerk heeft grote stappen gemaakt in de kwaliteit van de palliatieve zorg en maakt nog steeds grote stappen: momenteel lopen er vier universitaire studenten in het Netwerk rond met diverse onderzoeksvragen. Het project Informare wordt op dit moment geïmplementeerd bij diverse Netwerkpartners. De multidisciplinaire themabijeenkomsten lopen zo goed dat er in het najaar een ander concept wordt gebruikt om zo nog meer mensen deel te kunnen laten nemen. Het Netwerk maakt zich klaar voor nog eens 10 jaar!! De redactie wenst u een hele fijne zomer toe.

Netwerk Palliatieve Terminale Zorg Westelijke Mijnstreek Het doel van het netwerk is het versterken van de onderlinge samenwerking tussen de verschillende voorzieningen, zodat kwaliteit, kwantiteit én toegankelijkheid van de Palliatieve Zorg (PZ) geoptimaliseerd worden voor de cliënt, diens omgeving en professionals. Voor vragen en informatie over het netwerk en/of deze nieuwsbrief kunt u contact opnemen met Els Knapen, de coördinator van het Netwerk: 06- 30 62 55 88. E: [email protected] W: www.netwerkpalliatievezorg.nl/westelijkemijnstreek

Digit@@l: Wilt u op de hoogte blijven van de activiteiten en ontwikkelingen: schrijf u in voor de digitale Nieuwsbrief: [email protected]

Nieuwsbrief

Nieuws Informare In 2012 heeft het Netwerk Palliatieve Zorg een subsidie toegekend gekregen van ZonMW voor het implementeren van het goede voorbeeld Informare. Uit internationaal onderzoek bleek dat informatieverstrekking in de palliatieve fase niet optimaal is. Het Netwerk heeft met Informare een mogelijk passend middel gevonden om de informatievoorziening voor zorgvragers te optimaliseren en de samenwerking in de eerste lijn te versterken. Goede informatie is medebepalend voor de kwaliteit van de palliatieve zorg. Informare is een informatieklapper voor patiënten in de palliatieve fase en hun naasten.

De wijkverpleegkundigen van Orbis Thuiszorg (www.orbisthuiszorg.nl) met de Informare.

De werkgroep heeft in overleg bepaald welke folders, brochures en website in de Informare worden geplaatst. De Informare wordt digitaal en op papier geïmplementeerd bij zowel oncologische cliënten als cliënten met chronisch hartfalen en COPD. Tijdens de pilot zal de Informare

worden ingezet in een aantal wijken van Orbis Thuiszorg, in een huisartsenpraktijk en een verpleegafdeling in Orbis Medisch Centrum. De pilot loopt tot 1 november. De website zal in de zomer worden gelanceerd, in de volgende nieuwsbrief zal hier verder op worden ingegaan.

AGENDA 11-09-13: Congres Palliatieve zorgverlening te Ede voor verpleegkundigen en overige zorgprofessionals. http://www.reedbusinessevents.nl/Event-detail-pagina/1014/538215/Palliatieve-zorgverlening.html 07-10-13 Landelijk Congres Palliatieve Zorg en Dementie Landelijke Congres Palliatieve Zorg en Psychiatrie Beide congressen vinden plaats in Lunteren. http://www.studiearena.nl/congresagenda/77/landelijk_congres_palliatieve_zorg_en_dementie http://www.studiearena.nl/congresagenda/68/landelijk_congres_palliatieve_zorg_en_psychiatrie 23-10-13: Klinische les door Monuta in Kerkrade: zie artikel in deze Nieuwsbrief. 31-10-13: Provinciale Internationale Dag van de Palliatieve Zorg in Congrescentrum Oolderhof te Herten: meer dan 10 verschillende workshops en presentaties van goede voorbeelden van palliatieve zorg. 28-11-13: Multidisciplinaire Themabijeenkomst Netwerk Westelijke Mijnstreek in Geleen: thema: Euthanasie versus palliatieve sedatie. 18-12-13 Jubileumcongres Dwalen door het Land van Rouw in Amersfoort. http://www.landvanrouw.nl/index.php?p=nieuwsdetail&id=57

2

Kennismaking met één van de Netwerkpartners, dit keer met het nieuwe Hospice Mariaveld van Orbis Thuis Maandag 29 april zijn de deuren open gegaan van het nieuwe hospice Mariaveld Susteren voor cliënten en hun naasten. De afgelopen periode is het klooster, waarin het hospice gevestigd is, geheel verbouwd, en aangepast aan de eisen die aan een high care hospice anno 2013 gesteld worden. Het hospice in Susteren is het tweede hospice van Orbis en biedt ruimte aan acht cliënten die palliatieve zorg nodig hebben en ervoor kiezen om in een hospice te verblijven. Het hospice Mariaveld bevindt zich op een unieke locatie midden in een woonwijk en is niet direct verbonden aan een zorginstelling. Een team bestaande uit geschoolde verpleegkundigen en verzorgenden gaat, ondersteund door een team enthousiaste vrijwilligers, palliatieve zorg bieden aan cliënten waarbij geen genezing meer mogelijk is in hun laatste levensfase. De zorg omvat niet alleen lichamelijke zorg, maar ook psychische, sociale en spirituele zorg. De wens van de cliënt staat centraal en is leidend gedurende het verblijf in het hospice. Om opgenomen te worden in het hospice is een ZZP 10 nodig. Het benodigde ZZP 10 kan aangevraagd worden door de behandelend specialist of huisarts. De medische begeleiding in het hospice wordt gedaan door de specialist ouderengeneeskunde. Het hospice staat open voor alle geloofsovertuigingen. Er is een mooie stilteruimte aanwezig waar de cliënt en diens naaste zich kunnen terugtrekken. Iedere cliënt heeft een eigen kamer voorzien van douche, toilet, keukentje, relaxfauteuil, hooglaagbed

en tafeltje met stoelen. Ook is op ieder kamer TV en telefoon aanwezig en is er de mogelijkheid om draadloos internet te gebruiken. Tevens is er in hospice Mariaveld Susteren een wellnessruimte aanwezig waar complementaire therapie kan worden toegepast zoals aromatherapie, massage, geluids- en lichttherapie. Er is een grote gezamenlijke woonkamer met keukenunit waar de cliënt en diens naasten gebruik van kunnen maken. De maaltijden worden zoveel mogelijk door het

team bereid, en aangepast aan de wensen van de cliënt. Indien een naaste bij de cliënt wil logeren, dan is hier op de kamer van de client een mogelijkheid voor. Huiselijkheid en warmte zijn kernwoorden in het nieuwe hospice Mariaveld Susteren. Het moet een omgeving zijn waarin de cliënt en zijn naasten zich thuis voelen. Indien u aanvullende informatie wenst kunt u onze website bezoeken: http://www.orbisconcern.nl/ hospicemariaveld/

3

Schenking Troostkoffers door Monuta Uitvaartorganisatie Monuta heeft 7 februari 2013 2 troostkoffers geschonken aan het Netwerk Palliatieve Zorg Westelijke Mijnstreek: 1 troostkoffer is geschikt voor jonge kinderen en 1 koffer is geschikt voor pubers. Deze koffers kunnen kinderen ondersteuning bieden bij het afscheid nemen en de verwerking van een dierbare. Iedere koffer is gevuld met hulpmiddelen, zoals boekjes en speelgoed, die helpen om afscheid nemen bespreekbaar te maken en zo een plaats te geven. Alles wat in de koffer zit is afgestemd op de basisschoolleeftijd of voor de jongeren op het voortgezet onderwijs. De heer Peter van Eert, relatiebeheerder bij Monuta reikte de troostkoffers uit aan de mevrouw Els Knapen, coördinator van het Netwerk.

De troostkoffer voor jonge kinderen.

Het netwerk stelt de troostkoffers beschikbaar voor de partners in het Netwerk. Mocht u interesse hebben dan kunt u contact opnemen via: [email protected]

Extra Klinische les Monuta Monuta verzorgt een klinisch les in Kerkrade. De eerste klinische les op 10 oktober was zo snel vol dat in overleg met Monuta een tweede les wordt georganiseerd en wel op 23 oktober 2013 van 18.45 tot 21.30 uur. Het programma ziet er als volgt uit: * Klinische les ‘laatste verzorging’: Wat mag, wat kan, wat kan niet meer Wat zegt de wet hierover Verschil tussen wenselijke en noodzakelijke zorg Ontwikkelingen

Troostkoffer voor adolescenten.

* Rituelen en symbolen in het kader van afscheid nemen/rouw * Andere culturen/andere gebruiken * Taalgebruik * En wat kun jij betekenen voor zowel de overledene als nabestaanden * Rondleiding in het Crematorium, van aula waar de diensten worden gehouden tot in de ovenruimte.

Aanmelden kan via het volgende mailadres: [email protected]. In de mail graag aangeven: naam, voornaam (i.v.m. certificaat), waar werkzaam, functie en het inschrijfnummer V&V indien van toepassing. De klinische les staat voor 2 accreditatie punten.

4

Vivantes geeft ouderen zelf de regie over hun leven Ouderenzorg hoort in de wijk, bij de mensen Ook als beperkingen het dagelijks leven hinderen, moeten ouderen zelfstandig kunnen blijven wonen. Thuis, en als dat niet meer gaat in een aangepaste woning met zorg en belangrijke diensten direct bij de hand. Baas zijn in eigen huis. Zelf je beslissingen nemen. En vooral genieten. Waar de oude dag voor bedoeld is. Met deze filosofie op het netvlies brengt Vivantes zorg en welzijn naar de mensen toe. In de wijken; aan huis, in wijksteunpunten en in zorgwoningen. Steeds vanuit een persoonlijke benadering. De medewerkers van Vivantes luisteren naar wat mensen willen, kunnen en nodig hebben en stemmen daar de zorg op af. Maatwerk heet dat. De ‘Wijkzorg’ bestaat uit drie onderdelen. Thuiszorg, oftewel zorg aan huis. Wijksteunpunten inclusief dagverzorging. En zorg in zorgwoningen. Dit alles onder leiding van drie managers – Patty Dieteren, Nico Salden en Ann Stouten – die als een hecht team samenwerken. “Vanaf het eerste moment dat iemand thuiszorg heeft, blijven we de cliënt door alle fases heen begeleiden en volgen. De wijkverpleegkundige heeft hierin een spilfunctie. Op het moment dat extra zorg nodig is, kunnen we dat snel regelen. Dát is de kracht van deze ketenaanpak”, stelt Nico Salden. Meer dan zorg alleen Bij Vivantes draait het echter om meer dan alleen zorg. “Ouderen moeten zelf de regie over hun leven kunnen voeren en zich prettig voelen in de wijk waarin ze wonen. Ook met een beperking”, zegt manager zorgwoningen Ann Stouten.

Om de eenzaamheid buiten de deur te houden en mantelzorgers te ontlasten, hebben gemeenten in de Westelijke Mijnstreek speciale wijksteunpunten opgezet. Inwoners kunnen hier terecht voor een zinvolle dagbesteding, hulp bij de dagelijkse verzorging, de uitleen van medische hulpmiddelen en een warme maaltijd. Maar ook voor informatie en advies, bijvoorbeeld rond WMO-aanvragen, aanvullende zorg, maatschappelijk werk of professionele begeleiding rond dementie. Daarnaast hebben de steunpunten een belangrijke sociale functie. Het zijn plekken waar ouderen elkaar kunnen ontmoeten en in hun eigen tempo kunnen deelnemen aan allerhande activiteiten. Samenwerking In Geleen, Beek, Elsloo, Spaubeek en Puth werkt Vivantes op deze manier nauw samen met de gemeenten, Partners in Welzijn (PIW), maatschappelijk werk, stichting Daelzicht, MEE, de Katholieke Bond van Ouderen, het Rode Kruis en de Zonnebloem. Een zesde steunpunt in Munstergeleen is in oprichting. “Nu gemeenten op lokaal niveau zelf de Wet Maatschappelijke Ondersteuning moeten uitvoeren, zal het aantal wijksteunpunten de komende jaren alleen maar toenemen”, verwacht Nico Salden, de manager dagbesteding die naast de wijksteunpunten ook de inzet van ruim 500 vrijwilligers van Vivantes coördineert. Als de zorg thuis te complex wordt, maar een opname in het verpleeghuis nog niet nodig is, kan een aangepaste zorgwoning uitkomst bieden. De huur betaal je dan aan de woningcorporatie, de zorg en diensten koop je in bij Vivantes. Mana-

ger Ann Stouten: “Bewoners van de zorgwoningen zoals in La Famille in Elsloo bieden we nu de keuze uit diverse basisdiensten. Denk aan maaltijden, het schoonmaken van de woning, het wassen en strijken van kleding en ondersteuning bij de dagbesteding.” Met voorzieningen als deze brengt Vivantes haar moderne visie op ouderenzorg de komende jaren in de praktijk. Ook als het leven door beperkingen gehinderd wordt, hebben senioren en hun mantelzorgers het volste recht om waardig oud te worden. Dat kan alleen als ze de baas blijven over hun eigen leven. Producten & Diensten Binnen de ‘Wijkzorg’ worden naast thuiszorg en zorg in zorgwoningen de volgende producten en diensten geboden: aanvraag indicatie, advies-instructie-voorlichting, dagbesteding, dagverzorging, maaltijdvoorziening, ServicePlusabonnement, sociale alarmering, uitleen verpleegartikelen, wijksteunpunten. Het volledige aanbod van Vivantes vindt u op www.vivantes.nl. Meer informatie Bij de klantadviseurs van Vivantes kunt u terecht voor informatie en advies over de producten en diensten maar ook voor hulp bij het aanvragen van indicaties. U kunt hen bereiken op werkdagen tussen 8.30 en 17.00 uur via tel. 046-411 35 00. Natuurlijk kunt u uw vragen ook mailen naar: [email protected].

5

Voorlichting palliatieve zorg in de moskee van Sittard door Manon Beckers-Houx In het verleden is contact geweest met het bestuur van het Platform Allochtonen Zorgvragers. Omdat het Hospice Daniken vol lag, heeft het bestuur het Hospice virtueel bekeken door middel van een power point presentatie. Vele vragen werden gesteld, waarop het idee ontstond om een voorlichting te gaan geven in een moskee.

palliatieve zorg en mee willen denken om deze zorg kwalitatief goed te waarborgen binnen de Westelijke Mijnstreek en de samenwerking tussen de zorgaanbieders verder te versterken. U kunt zich melden bij : Manon Beckers-Houx, voorzitter, Tel. 046-443 24 32. E-mail: [email protected] Ook De Brug, een organisatie die vrijwilligers inzet als maatje, ter ontlasting van mantelzorg of in de terminale fase, thuis of in het hospice, wil graag in contact komen met nieuwe vrijwilligers, ook met

Via de klankbordgroeplid Naima Chaouay kwamen we terecht bij haar man, de heer Saadane, voorzitter van de moskee in Sittard. Er vond een voorgesprek plaats in de moskee met de heer Saadane, de heer Knols, voorzitter van ons netwerk, mevrouw Knapen, netwerkcoördinator, en ondergetekende. De voorlichting zou worden gegeven na het vrijdagse avondgebed. In november vond de voorlichting plaats in de moskee van Sittard. We werden hartelijk welkom geheten met thee en zoetigheden. Er waren ongeveer 35 mannnen aanwezig. Er werd zeer aandachtig geluisterd naar de heer Knols en veel vragen werden gesteld. De heer Saadane vertaalde als het nodig was. Er onstond gaande weg een levendige discussie. Een aantal knelpunten kwamen naar voren die wij beloofden te bespreken in het netwerk. Een van de knelpunten was dat in het ziekenhuis de overledene niet onder stromend water, volgens islamitische opvattingen, kon worden gewassen, het water moet meteen kunnen wegstromen. Nu is er een soort brancard gemaakt boven het bad waardoor dit wel kan. Van beide zijden werd deze avond als zeer

positief en instructief ervaren. Wat wellicht opvalt is dat de dames ontbraken, terwijl zij toch de taak hebben om te zorgen voor de zieken. Er is ons toegezegd, door de heer Saadane, dat wij ook voor de dames ook een voorlichting mogen verzorgen. De contacten hiervoor zijn reeds gelegd. De klankbordgroep, bestaande uit zorgvragers, heeft nog plaats voor mensen die geinteresseerd zijn in

een islamitische achtergrond. Natuurlijk zijn ook hulpvragers met een islamitische (of andere) achtergrond welkom. Vrijwilligers zullen de gebruikelijke opleiding en begeleiding ontvangen, maar graag willen we samen met het netwerk en platform kijken hoe we in de toekomst kunnen inspelen op de aandachtspunten van deze doelgroep. Dit om zo beter tegemoet te kunnen komen aan specifieke wensen van vrijwilliger en natuurlijk ook hulpvrager. Voor meer informatie zie www.thcdebrug.nl of 046-458 10 66.

6

HET TRANSMURAAL PALLIATIEF ADVIESTEAM (TPA) Het is voor intra– en extramurale zorgverleners mogelijk om, niet urgente adviesvragen omtrent problemen in de palliatieve fase, digitaal aan te melden. Dit kan 24 uur per dag gedurende 7 dagen per week. Het aanmeldingsformulier is te benaderen via www.mcc-omnes.nl. De adviesvrager wordt de eerst-

volgende werkdag gebeld door de dienstdoende arts consulent palliatieve zorg of door de verpleegkundige consulent palliatieve zorg. Natuurlijk kunt u ook telefonisch advies vragen: 0900-7255486 voor extramurale zorgverleners en 06-30152006 voor intramurale zorgverleners.

LEERGANGEN PALLIATIEVE ZORG Vanaf november 2011 is de Hogeschool Zuyd gestart met twee nieuwe leergangen op het gebied van de palliatieve zorg. Deze leergangen zijn tot stand gekomen in opdracht van en in samenwerking met de Netwerken Palliatieve Zorg in de provincie Limburg. Het doel is het hanteren van één uniform opleidingsaanbod voor alle netwerken in onze provincie. Leergang Palliatieve Zorg niveau 2/3 Doelgroep: helpenden, verzorgenden (IG) en SPW begeleiders (niveau 2 of 3); kortom alle zorgprofessionals die werken in instellingen, hospices of in de thuiszorg waar palliatieve patiënten verzorgd worden. Niveau: MBO Startdatum: Najaar 2013: 13-09-13 Duur: 10 middagen. Het is ook mogelijk om losse modules te volgen. Belasting: 10 dagen Investering: € 540,00 Lesplaats: Heerlen http://www.zuyd.nl/loopbaan-en-scholing/scholingsaanbod/palliatieve-zorg-verzorgenden

Leergang Interdisciplinaire Palliatieve Zorg Doelgroep: verpleegkundigen (niveau 4/5), praktijkondersteuners, fysiotherapeuten, ergotherapeuten, logopedisten, creatief therapeuten, diëtisten, maatschappelijk werkenden, geestelijke verzorgers en andere professionals; kortom alle disciplines die betrokken zijn bij de zorg voor palliatieve patiënten in zorginstellingen, hospices of in de eerste lijn. Niveau: HBO Startdatum: Najaar 2013: 13-09-13. Duur: 10 hele dagen. Het is ook mogelijk om losse modules te volgen. Belasting: 20 dagen Investering: € 1800,00 Lesplaats: Heerlen http://www.zuyd.nl/loopbaan-en-scholing/scholingsaanbod/palliatieve-zorg-interdisciplinair 7

Multidisciplinaire Themabijeenkomst voorjaar 2013: door Pauline Vleugels Donderdag 16 mei was het weer tijd voor de eerst themabijeenkomst van dit jaar. Deze keer was er gekozen voor het onderwerp “Palliatieve Zorg bij dementie”, een onderwerp dat momenteel ook landelijk veel aandacht krijgt en verdiend. Binnen 2 dagen hadden we alweer het maximum aantal inschrijvingen, het bewijs dat deze scholingen voldoen aan een grote behoefte. Nadat men de pretoets had ingevuld werd de spits afgebeten door drs. Chantal de Weerd-Spaetgens, klinisch geriater OMC en consulent Transmuraal Palliatief Adviesteam met een lezing over het profiel van een dementerende cliënt. In de hele zorgverlening is het belangrijk om te blijven kijken naar de individuele behoeften van de dementerende en zijn systeem. Hierna nam

drs. Dre Knols het woord, hij is voorzitter van het Netwerk Palliatieve Zorg Westelijke Mijnstreek en specialist ouderengeneeskunde. Hij kan putten uit een zeer ruime ervaring in de palliatieve zorg. Zijn lezing had dan ook de titel “Dementie is palliatieve zorg”. Vervolgens vertelde coördinator Ketenzorg Dementie en Ouderenzorg Westelijke Mijnstreek, Henk Derks, ons meer over “Coördinatie van zorg bij dementie”. Vanuit “Hulp bij dementie”worden casemanagers ingezet bij dementerenden in de thuissituatie. De casemanagers zijn gekoppeld aan huisartsenpraktijken en volgen de cliënt. Tot slot vertelde casemanager Grietje Quanjel een aangrijpend verhaal uit de praktijk. Het zou mooi zijn als het op deze manier voor

meer cliënten mogelijk zou zijn om zo intensief begeleid te worden in de laatste fase, zowel intra- als extramuraal. Het was weer een interessante en inspirerende avond en we kijken al weer uit naar de volgende multidisciplinaire themabijeenkomst in het najaar. In het najaar organiseert het Netwerk weer een themabijeenkomst: 28 november met als thema: Euthanasie versus palliatieve sedatie. Via de website en de mail zal de uitnodiging verspreid worden. U kunt zich inschrijven via de website: http://www.netwerkpalliatievezorg.nl/westelijkemijnstreek/ (Na)scholing/MultidisciplinaireThemabijeenkomsten.aspx

Aan te bevelen boeken en websites: Digitaal dagboek voor patiënten: www.parlandi.org Parlandi is een digitaal platform waarop mensen op een veilige manier hun verhaal Het is haal kwijt kunnen. kunn bedoeld om het contact tussen patiënt en vrienden en familie tijdens het ziekteproces in stand te houden. Via de website kunnen patiënten gratis een afgeschermd digitaal dagboek bijhouden dat ze kunnen delen met geselecteerde volgers. Campagne Dementie en dan: www.dementieendan.nl De campagneweek, loopt van 20 tot en met 29 september 2013 is multimediaal van opzet en betreft onderzoek, zorg en kwaliteit van leven. Het doel van deze campagne is te belichten wat nog wel allemaal kan als iemand dementie heeft. Aan het begin en einde van de week wordt een documentaire uitgezonden over dementie: een tweeluik dat gaat over vier mensen met dementie. Patiëntenversie COPD-richtlijn: www.longfonds.nl Het Longfonds heeft een klappertje voor patiënten ontwikkeld over de richtlijn ‘palliatieve zorg bij COPD’. Dit klappertje kan mensen helpen met ernstig COPD en hun gezin om onderwerpen als reanimatie, benauwdheid en de wensen en verwachtingen in de laatste levensfase bespreekbaar te maken met zorgverleners. Brochure Mantelzorg in de palliatieve fase: http://www.agora.nl/Portals/31/thema/ zorgvragers/2012-Brochure-Mantelzorg-in-de-palliatieve-fase-IKZ.pdf Sinds dit jaar is de brochure Mantelzorg in de palliatieve fase beschikbaar om de zorg voor mantelzorgers onder de aandacht te brengen van hulpverleners. 8

Kort nieuws: Samenvattingskaart Slecht-nieuwsgesprek De in zakformaat uitgevoerde landelijke samenvattingskaart ‘slecht-nieuwsgesprek’ is gebaseerd op de Handreiking slecht-nieuwsgesprek uit 2012 van het Integraal Kankercentrum Nederland. De kaart is bedoeld voor artsen, verpleegkundigen en verzorgenden die beroepsmatig betrokken zijn bij de voorbereiding, uitvoering en/of nazorg van slecht-nieuwsgesprekken. De tien stappen van de samenvattingskaart bieden een beknopt stappenplan om de kwaliteit van slecht-nieuwsgesprekken te verbeteren. De kaart is te downloaden op: http://www.iknl.nl/uploaded/bibliotheek_upload_document/3532/IKNL_ folder_samenvattingskaart_2012_slechtnieuwsgesprek_plano.pdf Tevens is de kaart kosteloos te bestellen via het IKNL: http://www.iknl.nl/bibliotheek/index.php?id=3532

Signalement: Moet alles wat kan? ZonMW heeft in het signalement ‘Moet alles wat kan?’ een verkenning uitgevoerd hoe voorkomen kan worden dat patiënten in de laatste fase van hun leven te lang en/of onnodig behandeld worden. De ZonMW verkenning schetst veel mogelijke oorzaken waarom patiënten soms te lang behandeld worden. Met dit signalement wil ZonMW bijdragen aan een meer heldere besluitvorming en een betere afweging van het belang van de patiënt aan het begin en einde van het leven. De verkenning bundelt een groot aantal initiatieven en onderzoeksresultaten en doet concrete aanbevelingen voor vervolgstappen. Meer lezen: http://www.agora.nl/Portals/31/publicaties/2013-april-Signalement-Moet-alles-wat-kan-ZonMw.pdf

Colofon Uitgave: Redactie: Productie/druk:

Netwerk Palliatieve Terminale Zorg Westelijke Mijnstreek, p/a Postbus 5, 6130 AA Sittard, T 06 - 22 24 48 06 Bert Bus (Vivantes), Meindert Pelkmans (Orbis Thuiszorg), Els Knapen (coördinator Netwerk Palliatieve Zorg Westelijke Mijnstreek) Orbis Medisch en Zorgconcern Sittard/Xerox

Het Netwerk Palliatieve Terminale Zorg Westelijke Mijnstreek is een samenwerkingsverband van organisaties die palliatieve (terminale) zorg bieden: Hospice Daniken, Hospice Mariaveld, de huisartsen in de regio, Orbis Medisch Centrum, Orbis Thuis, Orbis Thuiszorg, Toon Hermans Huis Sittard, Transmuraal Palliatief Adviesteam, Thuishulpcentrale De Brug, Vivantes Zorggroep en vertegenwoordiging van de zorgvragers. Deze nieuwsbrief wordt mede mogelijk gemaakt door MCC Omnes.