Nieuwsbrief. Jaargang 11, nr

Nieuwsbrief

Na de koffiepauze heeft Wim Van Ammel een korte samenvatting van het ESF Smartpop-project gegeven, dit project richtte zich voornamelijk op begeleiding van leerlingen in het deeltijds onderwijs na de schoolfase. Op de infostandjes tijdens de lunch konden de gebruikte instrumenten van beide projecten ingekeken en besproken worden met de diverse trajectbegeleiders die meegewerkt hadden.

Jaargang 11, nr

1

Inhoud ¡BASTA! ...................................................................................................................... 3 EUROGUIDANCE. ...................................................................................................... 4 PROLERON BIS ......................................................................................................... 6

In de namiddag verzorgde Jo een verhelderend gesprekspanel bestaande uit deelnemende trajectbegeleiders, leerkrachten en een directie. Ze gaven antwoord op vragen zoals: Waarom bent u mee ingestapt in het POP-project?; Wat was uw motivatie?; Voor welke leerlingen had de POP de meeste meerwaarde?; Welke soort vragen/noden hadden zij?; Welk instrument/ welk aspect van de aanpas is u meest bijgebleven/ meest bruikbaar?

GO4TALENT ............................................................................................................... 8

Uit de evaluatie van de studiedag bleek dat deze ronde voor nieuwe kandidaatscholen een grote meerwaarde had, ze hadden een antwoord gekregen op de vele vragen die ze zich gesteld hadden over Transpop en Smartpop.

LOCOMOTIV. ............................................................................................................ 16

KIK-OV ...................................................................................................................... 11 KOMMA

............................................................................................................ 13

LINK ONDERWIJS ARBEIDSMARKT ....................................................................... 14 WERK PRO-OPER ................................................................................................... 18 ONDERNEMERSCHAP ............................................................................................ 20

De kers op de taart was voor velen het slotwoord van Luc Henau, het GTB-management besliste om dit schooljaar (2012-2013) 100 crisistrajecten in te zetten voor de begeleiding van OV2- en OV3-jongeren tijdens de schoolfase. Deze crisistrajecten zullen enkel dit schooljaar als overbruggingsperiode ingezet worden om de integratie in de reguliere werking een kans te geven. Om het proces naar integratie in de reguliere werking verder te zetten zal een ronde tafel georganiseerd worden met alle betrokken actoren. We kijken uit naar de toekomst. Wens je nog meer informatie over het project of rond de ontwikkelde tools? Neem contact op met: Georges Van Damme [email protected] Of bekijk het project op http://www.ond.vlaanderen.be/DBO/projecten/projecten_transpop.htm

32

CAREER LEARNING. ............................................................................................... 24 OPTIE VIA_DUCT ..................................................................................................... 26 MY DIGITAL ME JUNIO ............................................................................................ 27 OPTIE VAK.WERK.................................................................................................... 29 TRANSPOP............................................................................................................... 31

But westward look, the land is bright. Dit is alweer de laatste Nieuwsbrief van 2012. Het was een redelijk rustig jaar waarin er door CDO’s, organisatoren, diensten en bedrijven hard werd gewerkt om het voltijds engagement van de jongeren in het DBSO verder concreet gestalte te geven. En met mooie en bemoedigende resultaten. Natuurlijk kan er hier en daar nog verbeterd worden, maar het gaat zeker de goede kant op. Straks, in 2013, wordt het decreet leren en werken geëvalueerd en dat zal zeker een uitgelezen gelegenheid zijn om precies de bestaande knelpunten bloot te leggen en om samen met alle betrokkenen naar oplossingen in het belang van de jongeren, te zoeken. Maar koken kost geld en de meest recente geruchten vanuit Europa over de nieuwe programmatieperiode, zijn niet rooskleurig. Indien men wil dat alle organisaties die betrokken zijn bij het realiseren van het voltijds engagement in het DBSO, op een degelijke en kwaliteitsvolle manier verder kunnen werken, dan zal men ervoor moeten zorgen dat er voldoende én Vlaamse én Europese middelen beschikbaar zijn om die werking te financieren. We moeten dus alert blijven opdat een groep jongeren die het al moeilijk heeft, niet uit de boot valt wanneer de kleinere koek wordt verdeeld. We moeten waakzaam blijven om te voorkomen dat een elitair en (te) meritocratisch denken dat opgang maakt binnen de “lucky sperm club” (zoals Michael Young ze noemt) een bepaalde groep jongeren weer eens in het verdomhoekje duwt. Dit is trouwens de laatste Nieuwsbrief die ik zal inleiden. Met 10 jaar DBO sluit ik ook dit luik van mijn loopbaan af en ik stap in een nieuw traject nl. dat van het pensioen. Ik heb in die periode veel in onderwijs zien veranderen en de geschiedenis zal wel uitmaken of die veranderingen altijd ten goede waren. Samen met de collega’s van de DBO heb ik altijd geprobeerd om de overstap van jongeren vanuit onderwijs naar de arbeidsmarkt makkelijker en succesvoller te maken, want werk hebben, is nog altijd één van de belangrijke sleutels om maatschappelijk goed geïntegreerd te raken. Bovendien heeft werk ook voor de individuele - en persoonlijkheidsontwikkeling van jongeren een heel vormende waarde die maar al te dikwijls vergeten wordt. Ik heb hieraan gewerkt vanop afstand, door te faciliteren en te ondersteunen; anderen in de scholen, de centra en in de vele organisaties, diensten en bedrijven die met de DBO samenwerken, blijven dat doen door hun dagelijkse inzet voor de jongeren zelf. Ik wil hen daarvoor nu toch nog eens bedanken en ik hoop dat ze verder heel succesvol mogen zijn in hun dikwijls moeilijke maar mooie opdracht. Das Lied ist aus, factum est. Ik wens jullie allen en de DBO nog een heel mooie en behouden vaart.

D. Samyn Directeur DBO

Transpop In het ESF Transpop-project werden in 11 scholen verspreid over alle netten en provincies in totaal 72 poptrajectbegeleidingen opgestart en afgewerkt. Daarmee hebben we onze doelstelling van minimum 65 Pop’s in één schooljaar, ruimschoots behaald. Uit de HIVA-studie over POP onthouden we vooral: Transpop vertrekt van de “waarderende benadering”, er wordt in de eerste plaats gezocht naar wat de leerling al kan, daarna hoe men daarop kan verder werken. Men vertrekt dus niet van “gaps” maar van talenten. De deelnemende scholen hadden de vrijheid om de toeleiding zelf te organiseren. De samenwerking met GTB zorgde voor het binnenbrengen van arbeidsmarktkennis en het vergroten van het netwerk. Transpop had niet enkel ontwikkelingsdoestellingen, maar diende ook als documentatie-instrument bij de overdracht van leerlinggegevens. Het is cruciaal dat de begeleiding door een “externe” gebeurt, niet de vertrouwde leerkracht, niet de ouders, maar iemand die uit een andere context komt, met een specifieke opdracht. Dit geeft een dubbel voordeel: de externe heeft meer impact op de leerling; er is meer openheid. De stap naar werk is voor die leerlingen niet meer een vaag begrip, maar die stap heeft een duidelijk gezicht, naam gekregen. Op 1 oktober 2012 werd in het auditorium van het Consciencegebouw een studiedag Transpop / Smartpop georganiseerd. Enkele sfeerbeelden hiervan. David Pappaert, VDAB, gaf een duidelijker beeld over “Via en POP 2020” Nathalie Briessinck, DBO, schetste in een sprankelende voorstelling “POP en onderwijsvernieuwing”.

Een promotiefilmpje “Transpop” liet leerlingen, leerkrachten en GTB-trajectbegeleiders aan het woord. Daarna was Jo Uytterhoeven aan de beurt, hij moest in laatste instantie Michèle Ceulemants vervangen wegens … andere labouractiviteiten. Hij bracht een gedetailleerd overzicht van de begeleiding van OV2- en OV3-leerlingen en de gebruikte instrumenten in het project.

31

Foto van ons gesprek met de monitrices bij de kinderopvang van de Vlaamse Overheid in het Boudewijngebouw. Samengevat, de voorbije maanden leverden ons een schat aan inspiratie en ideeën op. Het is duidelijk dat over het thema studentenarbeid het laatste woord nog niet is gezegd. U zal de volgende maanden dan ook zeker nog regelmatig van ons horen!

International Exchange Event ¡BASTA!

Meer informatie over het project vindt u op:

http://www.ond.vlaanderen.be/DBO/projecten/projecten_optie_vak_werk.htm Dit project kadert in de oproep Transnationaliteit Type 2, oproepnummer 201, prioriteit uit OP: 5 – Transnationaliteit van het ESF-agentschap Vlaanderen.

Tijdens de eerste week van oktober werden de twee ontwikkelde tools van het project ¡BASTA! door leerlingen uitgeprobeerd. Pol De Grave zal op het International Exchange Event de ontwikkelde tools voorstellen en zijn ervaringen delen in het Hadewych auditorium van het Departement Onderwijs en Vorming op vrijdag 19 oktober 2012. Meer info over het dagprogramma via: http://www.ond.vlaanderen.be/inschrijven/inschrijving.aspx?id=78 De eerste tool is een educatief spelbord: leren werk zoeken aan de hand van een ganzenbordspel. De leerlingen leren dus spelend over hoe en waar ze een job kunnen vinden. De tweede tool heet My gps to work en leert de jongeren op zoek gaan naar informatie in de stad. Op dinsdag 2 oktober hebben ongeveer 20 leerlingen van het Leonardo Lyceum CDO (deeltijds onderwijs) deelgenomen aan het ganzenspelbord en My gps to work. Ze werden opgesplitst in groepjes van drie en kregen een opdracht om naar verschillende instanties (Werkwinkel, VDAB, Vakbonden, uitzendbureaus enz.) te gaan. Ze kregen elk een tablet en na een toelichting werden ze op pad gestuurd. Er werd gezorgd voor de technologische voorbereiding via het platform Google Latitude, waarop de leerlingen de wegbeschrijving naar de verschillende locaties konden opzoeken en opvolgen. Op elke locatie was de komst van de leerlingen aangekondigd. Ter plaatse werd een kort interview afgenomen en gefilmd. De interviews worden verspreid via YouTube, zo laat het ¡BASTA!-project sporen na. Lieve Achten van [ew32] staat in voor de begeleiding, het gebruik van de tablets en het beeldmateriaal. [ew32] helpt jongeren om ‘serieuze’ games en verhalen over sociaal-maatschappelijke onderwerpen te creëren, te beleven en te delen. Hetzelfde spelmoment werd op vrijdag 5 oktober overgedaan in Gent; vandaar het verslag van Radio 2 en het item op de lokale televisie AVS.

30

3

Van maandag 8 oktober tot en met vrijdag 12 oktober blogt het ¡BASTA!-team op Jobpunt Vlaanderen. Elke dag nemen Pol en Rabeha de lezers mee tijdens hun werkzaamheden en geven het breed publiek een kijkje achter de schermen van de voorbereidingen van het International Exchange Event. Meer info: http://blog.jobpunt.be/ Het ¡BASTA!-team Rabeha AFENNAS, projectverantwoordelijke ¡BASTA! [email protected]

Een drukke zomer voor OPTIE VAK.WERK EN ONZE VLAAMSE jobstudenten OPTIE VAK.WERK is het door ESF gefinancierd transnationaal project waarbij de Dienst Beroepsopleiding ernaar streeft om jongeren reeds vanaf 15 à 16 jaar te informeren over de arbeidsmarkt, met daarbij een sterke focus op de sociale vaardigheden die broodnodig zijn om te slagen in de ‘wereld van het werk’.

Pol DE GRAVE, projectmedewerker ¡BASTA! [email protected]

Omdat er over studentenarbeid amper informatie te vinden is, lanceerden wij in april 2012 twee enquêtes, één voor de studenten en een andere voor de Vlaamse werkgevers. Niet minder dan 2.839 jongeren lieten hun stem horen! Een groot succes dus en vooral een belangrijke bron aan input. Aan werkgeverszijde was de respons veel minder groot, slechts 188 respondenten om precies te zijn.

¡BASTA! staat voor ‘Bestrijding van discriminatie van Allochtone BSO en DBSO Schoolverlaters tijdens hun Transitie tussen onderwijs naar de Arbeidsmarkt in Vlaanderen’.

Euroguidance en de SID-IN’s.

Via deze weg bedanken wij trouwens iedereen die op onze oproep reageerde. De resultaten van beide enquêtes werden deze zomer grotendeels verwerkt door onze eigen jobstudent, Arne Kestemont, die als informaticus de geknipte kandidaat voor deze klus was. Op dit ogenblik is het te vroeg om onze eindconclusies officieel te formuleren, maar we lichten wel graag al een tipje van de sluier door u te vertellen dat we zijn gestuit op enkele merkwaardige en toch wel onverwachte standpunten van zowel onze jeugd als onze werkgevers in verband met certificering van competenties en motivatie tot werken. Enkele van de clichés die reeds jaren werden opgehangen, bekijken wij ondertussen met een andere bril. U binnenkort misschien ook wel. Hoog tijd om enkele vooroordelen over onze jongeren van de tafel te vegen!

Jongeren staan binnenkort voor een belangrijke keuze die een blijvende invloed heeft op de rest van hun leven. Ze kunnen heel veel wegen uit. De kennis en vaardigheden die ze nu opdoen, zijn een onmisbare basis voor hun verdere professionele toekomst. Maar levenslang bijleren is een must voor iedereen, ongeacht of ze nu nog verder studeren of meteen al een beroep gaat uitoefenen. Misschien is er twijfel over wat te doen nadat de poort van de secundaire school definitief achter hen dichtslaat. Een studie- of beroepskeuze, daar moeten ze toch wel even over nadenken en de voor en tegens grondig afwegen. Daarom is een klassikaal bezoek of een bezoekje met de ouders aan een Sid-In echt geen overbodige luxe.

Doelstelling van Studie-informatiedagen Elk jaar organiseren de CLB’s en het Agentschap voor Onderwijscommunicatie netoverschrijdende Studie-informatiedagen (SID-in) in de vijf Vlaamse provincies. De doelstelling van de SID-in’s is om tijdens deze beurs de laatstejaarsleerlingen secundair onderwijs kennis te laten maken met studie- en beroepsmogelijkheden na het secundair onderwijs. Op die manier kunnen we deze leerlingen ondersteunen in hun studie- of beroepskeuze(proces).

We houden u op de hoogte in de volgende nieuwsbrieven. Binnen het transnationaal kader van dit project brachten wij in juni een bezoek aan Kopenhagen en Genève, waar we enkele interessante en vooral inspirerende projecten te zien kregen. In Kopenhagen was vooral de jeugdige leeftijd waarop jongeren aan de slag gaan tijdens hun vrije tijd opvallend: 13 jaar! En neen, het gaat hierbij helemaal niet om uitzonderingen, in Denemarken is werken na schooltijd vanaf die prille leeftijd bijna een tweede natuur, zo goed als elke jongere doet het en vindt het de meest normale zaak van de wereld. Voor hen een automatisme, voor ons een totaal nieuw gegeven dat veel vragen opwekt en ons tot nadenken stemt. In Genève bezochten we naast de Cité des Métiers et de la Formation o.a. een project waarbij vooral laaggeschoolden, allochtonen, risico-jongeren en ongekwalificeerden via klusjes en vakantiejobs aan het werk worden geholpen in de openbare sector.

In alle Vlaamse provincies behalve Limburg bieden we naast een volledig aanbod van opleidingen in het hoger onderwijs ook informatie over een aantal beroepssectoren. De bedoeling is dat leerlingen uit bso, dbso, buso en praktische tso studierichtingen die geen hoger onderwijs willen aanvatten maar ook leerlingen uit aso, tso en kso die niet verder willen studeren, terecht kunnen bij de sectorconsulenten met vragen over de inhoud van beroepen, tewerkstellingsmogelijkheden en interne vormingsmogelijkheden.

Tijdens de zomermaanden spraken we her en der in Vlaanderen met tal van jongeren die bij bedrijven of overheidsinstellingen aan de slag waren als jobstudent. We ontmoetten er niet enkel de studenten zelf, maar ook hun werkgevers of begeleiders op de werkvloer, en bespraken vooral de sociale vaardigheden die noodzakelijk zijn om te functioneren binnen een werkomgeving. Uit deze gesprekken kwam sterk naar voor dat onze jongeren nood hebben aan informatie over de arbeidsmarkt en de eisen die werkgevers vandaag de dag stellen. Ook de behoefte aan feedback en evaluatie was een telkens weerkerend aspect.

Daarnaast kunnen deze beroepssectoren ook interessant zijn voor de laatstejaarsleerlingen die wel verder studeren (bv. uit aso, kso of tso). Zeker in tijden van crisis is tewerkstelling ook voor deze doelgroep een belangrijk aspect in hun studie- of beroepskeuze. Ook voor hen is het interessant te weten welke opleiding best geschikt is 4

29

om een bepaald beroep uit te oefenen, en in welke beroepssector ze terecht kunnen met een bepaald diploma. Alle Vlaamse hoger onderwijsinstellingen zijn tijdens de SID-in's vertegenwoordigd. In Oost-Vlaanderen, Vlaams-Brabant en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en Limburg kan u ook terecht bij een 14-tal beroepssectoren.

Aangezien meer jongeren graag een studie-ervaring in het buitenland meepikken, kreeg Euroguidance de vraag om de jongeren op deze beurs te informeren en te woord te staan. Het Euroguidance-team is aanwezig op alle beurzen en geeft dan ook aan de jongeren en hun ouders informatie over studeren in het buitenland, vrijwilligerswerk, een gap-year,… Wie interesse heeft, kan terecht in de volgende provincies My Digital Me Junior My Digital Me Junior is een gratis instrument dat leerlingen op een toffe manier laat reflecteren over zichzelf. Via klassikale en individuele activiteiten staan jongeren o.a. stil bij wie ze zijn als persoon en hoe zij functioneren in omgang met anderen. Ze worden uitgedaagd om op zoek te gaan naar vaardigheden en attitudes waarin ze reeds goed zijn en waarin ze zich nog verder willen ontwikkelen. De activiteiten geven jongeren meer inzicht in eigen mogelijkheden, interesses, studiehouding, ... Doelgroep 3e graad basisonderwijs en 1e graad secundair onderwijs. Deelnemen Registreer je op www.mdmjunior.be. Je registreert je eerst als leerkracht en maakt dan de klas met de leerlingen aan. Daarna krijg je een code voor de leerlingen zodat ook zij zich kunnen aanmelden. En jullie zijn vertrokken. De volgende studiedag is: Studiedag Kortrijk 25 oktober 2012 - VOKA Kamer van Koophandel, President Kennedylaan 9A, 8500 Kortrijk Inschrijven via: Studiedag MY DIGITAL ME JUNIOR – VOKA Kortrijk

Data, locaties en openingsuren van de SID-in's 2013 PROVINCIE

DATA

West-Vlaanderen Expohallen Roeselare, Diksmuidsesteenweg 400, Roeselare

10 t.e.m. 12 januari 2013

Vlaams-Brabant en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest Brabanthal, Brabantlaan 1, Haasrode

17 t.e.m. 19 januari 2013

Oost-Vlaanderen Flanders Expo NV, Maaltekouter 1, 9051 Gent

24 t.e.m. 26 januari 2013

Limburg Limburghal, Jaarbeurslaan 6, Genk

31 januari t.e.m. 2 februari2013

Antwerpen Antwerp Expo (Bouwcentrum), Jan Van Rijswijcklaan 191, 2020 Antwerpen

14 t.e.m. 16 maart 2013

Voor meer informatie over het project kunt u steeds terecht bij de projectleider DBO: Nathalie Briessinck [email protected] www.mdmjunior.be My Digital Me Junior werd ontwikkeld door DBO en VLAJO.

28

5

De resultaten van deze actieve brainstormsessie worden meegenomen in het productontwikkelproces van het VIA_DUCT project. Een soortgelijke sessie zullen we op 24 oktober hernemen met de verantwoordelijken van de verschillende vrijwilligersorganisaties en experten. Aangezien we de stem van de jeugdige vrijwilliger alsook het onderwijsveld zo belangrijk vinden, zullen we deze sessies ook nog herhalen met o.a. jeugdadviseurs, jeugdleiders en leerkrachten.

Openingsuren DAGEN

SOORT BEZOEK

OPEN

DEUREN SLUITEN

DONDERDAG

VRIJDAG

ZATERDAG

schoolbezoeken én alléén op uitnodiging

schoolbezoeken én alléén op uitnodiging

Vrij bezoek voor elke geïnteresseerde in opleidingen na het secundair onderwijs

9u00

9u00

10u00

Hebt u vragen over het project of wilt u graag één van de brainstormsessies meemaken, neem dan contact op met: [email protected]

Studievoormiddag My Digital Me Junior, 12u00

12u00 een digitaal talentenportfolio voor de derde graad basisonderwijs en de eerste graad secundair onderwijs

Doorlopend open OPEN

13u00

13u00

DEUREN SLUITEN

16u00

16u00

16u00 Enkele impressies van deelnemers aan de studiedagen

We hopen jullie daar talrijk te mogen begroeten. Tanja Biebaut & Jef Vanraepenbusch Euroguidance Vlaanderen. www.euroguidance.be

Proleron Bis Slotevent Nadat de leerkrachten SO de voorbije projectperiode uitgebreid de kans kregen om zich te professionaliseren in het opstellen van een ondernemingsplan, wordt deze mogelijkheid nu ook geboden aan docenten en studenten uit de lerarenopleiding. Tijdens het slotevent van Proleron Bis “Ondernemerschap in de lerarenopleiding” op 25 oktober in het Boudewijngebouw te Brussel zullen accountmanagers van Agentschap

6

27

Ondernemen hen wegwijs maken in het opstellen van een ondernemingsplan. Hierbij komen de projectvoorstelling, de omgevingsanalyse, het commercieel plan, het organisatieplan en het financieel plan ruim aan bod. Na een eerder theoretische inleiding werken de deelnemers aan de hand van een concreet voorbeeld een ondernemingsplan uit en gaan zij dieper in op de materie. Na de middag kunnen de deelnemers kiezen uit 4 sessies: een bordspel over ondernemerschap, een getuigenis over vrouwelijk ondernemerschap, allochtoon ondernemerschap in Vlaanderen en een getuigenis van allochtone ondernemers.

DE DAG VAN DE JEUGDBEWEGING, OPTIE VIA_DUCT in actie

Oefenen met het ondernemingsplan

In de namiddag gaan de deelnemers opnieuw aan de slag met het ondernemingsplan en werken ze het financieel plan uit.

19 oktober, de Dag van de Jeugdbeweging kunnen we in ons project niet voorbij laten gaan. Een waaier aan organisaties (Chiro, IJD, Jeugd Rode Kruis, KSJ – KSA – VKSJ, WJNH, FOS, Open scouting en Scouts en Gidsen Vlaanderen ) geven duizenden jongeren de kans om hun eigen kunnen, grenzen, waarden en vaardigheden al spelend te leren ontdekken. Het thema van de Dag van de Jeugdbeweging kon niet realistischer zijn en mooier in zijn eenvoud: “Samen Spelen”. Al doende leert men, al spelend leert men nog veel meer. De jeugdorganisaties staan garant voor een ontplooiing van een generatie jongeren die de toekomst zijn. Talent loopt nu al rond in de bossen en op de speelpleinen. Door samen te zijn en samen leuke dingen te doen, ontdekken de jongeren meer dan waar ook wie ze zijn en wie ze mogelijk kunnen worden. Ze reflecteren onbewust over zichzelf en vormen hun persoonlijkheid. Samenwerken, verantwoordelijkheden opnemen, communiceren, kiezen, luisteren, leiding nemen, creatief zijn, zijn slechts enkele voorbeelden van vaardigheden die verweven zitten in deze speelervaring. De jeugdbeweging is een ontmoetingsplaats die je de kans geeft het leven in het “echt” te ervaren. En zoals we ook op de website van de Dag van de Jeugdbeweging konden lezen, in de jeugdbeweging mag je fouten maken. Je mag proberen, je mag ontwikkelen, je krijgt de ruimte om te experimenteren met de grenzen van je eigen kunnen. Je ontdekt wat je goed kunt en wat je minder goed kunt. Je beseft ook dat je niet in alles goed hoeft te zijn. Je krijgt een duidelijker beeld van wie je bent. Maar wat als deze jeugdige spelers naar de schoolbanken terugkeren? Wordt er dan rekening gehouden met hun buitenschoolse spelervaring? Mogen ze opnieuw experimenteren met hun vaardigheden of biedt de schoolcontext onvoldoende ruimte om fouten te maken. Hoe wordt er omgegaan met fouten maken op school? Kunnen we zeggen dat fouten maken op school mag? Of hebben we alleen of te veel aandacht voor het goede eindresultaat?

Tot slot wordt een overzicht gegeven van het ondernemerslandschap voor onderwijs en krijgen de deelnemers informatie over initiatieven, organisaties en projecten die voor leerkrachten en leerkrachten in spe interessant kunnen zijn. Wie het volledig programma wil raadplegen of wil deelnemen aan dit slotevent, volgt de link http://www.ond.vlaanderen.be/inschrijven/inschrijving.aspx?id=66 Inschrijven kan tot vrijdag 19 oktober 2012. Stages Op dit ogenblik kunnen leerkrachten deelnemen aan twee interessante groepsstages bij Carrefour. Tijdens een logistieke stage kunnen ze via werkplekleren meer te weten komen over de goederenstroom, de voorbereiding van de goederen, de technieken en methodes. Deze stage vindt plaats te Kontich op 15 november 2012. Nu al blijkt dat de stage erg gewild is bij de leerkrachten. Bij voldoende interesse zal de stage nog een keer worden georganiseerd in de loop van januari 2013.

Werkplekleren in de opslagplaats tijdens de stage Logistiek bij Carrefour

Daarnaast biedt Carrefour een tweede stage aan met een totaal andere inhoud: na een presentatie over Carrefour komen de bedrijfsinformatica, het beheer Back-End & automatische bestelling, beheer Front-End & anti-fraude en de Universum Market, Universum PGC & Non-Food, multimedia (EPCS) & verkooptechnieken via werkplekleren aan bod.

Op 19 oktober zullen wij de leerlingen die in uniform de schoolpoorten binnenwandelen, laten deelnemen aan een creatieve brainstormsessie met als doel een voorstel tot instrument uit te werken waarmee zij zouden willen werken om meer aandacht te schenken aan hun al spelend geleerde ervaringen uit hun jeugdbeweging op school. We stelden hen ook de vraag hoe hun leerkrachten meer aandacht konden hebben voor de talenten die ze bij de Chiro of de FOS of waar dan ook lieten zien. 26

Het project Proleron Bis eindigt op 31 januari 2013. Voor meer informatie over de stages en nascholing van Proleron Bis, mail naar [email protected]

7

verschillende standpunten met elkaar confronteerde, sloot het event op een succesvolle wijze af.

Go4talent blikt terug op een succesvol jaar 1.

Heel wat vragen kregen een antwoord, maar we moeten er onmiddellijk aan toevoegen dat het thema nog evenveel vragen onbeantwoord laat. Het fenomeen Career learning als ondersteuning en zeker als factor voor resultaten van Levenslang Leren vraagt duidelijk nog veel studie en ontwikkelwerk en vooral disseminatie naar het brede publiek, zowel uit het onderwijs als uit de arbeidsmarkt.

Stop, ander woord

Go4talent! Het zou een programma op Ketnet kunnen zijn. Het is ook geen voorprogramma van Belgium’s Got Talent. Als we binnen het project Go4talent spreken over talenten, bedoelen we niet de supertalenten die er in elke branche wel zijn. Wie naar de TV kijkt en de ‘Idooltalenten’ bezig ziet, denkt nogal snel: ‘Ja, dan heb ik geen talent’. Wij hebben het over de talenten die iedereen wel heeft. Talenten die we in ons werk en leven kunnen inzetten. Om niet in een semantisch discours te vervallen, houden we ons aan het model dat Luk Dewulf naar voren schuift, namelijk “Talent in actie”. Iets doen wat je graag doet, is een bron van vreugde en geeft energie. Het is iets waar je nog steeds goed in bent, ook al ben je moe… 2.

Aanleiding voor het project

De arbeidsmarkt is de laatste jaren sterk in evolutie. Functies evolueren. De komende jaren zullen er minder mensen zijn dan jobs. Het behoud en de optimale inzetbaarheid van het ‘human capital’ zijn ondertussen kernuitdagingen. Het soortelijk gewicht van talent wordt daarbij steeds groter dan dat van strikt jobgerelateerde competenties. Een diploma geeft de bedrijfsleider wel een goed zicht op het ‘niveau’ en de grote inhoud van de opleiding, maar in het licht van de toekomst vraagt een werkgever meer. Bedrijven vragen van hun werknemers dat ze bij zichzelf de kracht en de passie vinden om mee te evolueren met wat de wereld en de arbeidsmarkt vragen. Het voorleggen van competenties is tijdsgebonden. Het ontdekken, presenteren en inzetten van talenten biedt meer garanties op langdurig succes voor zowel individu als organisatie. Jonge mensen en ook volwassenen kennen onvoldoende hun talenten en plaatsen ze dus te weinig in de kijker. Onderwijs heeft enorme kansen om jongeren talentbewustzijn mee te geven. Zo bereidt de school jongeren voor op een mooie toekomst in deze snel evoluerende wereld. Want iedereen weet toch dat het je energie geeft, als je doet waar je goed in bent! Op school en in het latere leven… 3.

De zes ontwikkelde werkpakketten proberen hier een ondersteuning en leidraad aan te bieden. Eén ding is duidelijk: leren en opleiden zijn niet alleen opdracht voor onderwijs, maar evenzeer voor bedrijven, studie- en loopbaanbegeleiders, … maar telkens in functie van de individuele mens die voor je staat. De aandacht voor (studie-)loopbaanbegeleiding binnen het (beroeps-)onderwijs sluit aan bij een maatschappelijk gevoelde noodzaak. Er bestaat op dit moment nog geen theoretisch kader voor loopbaanbegeleiding/ontwikkeling in het Vlaamse beroepsonderwijs. Het project wil net daar een bijdrage leveren om een breder en empirisch gefundeerd kader te ontwerpen en aan te reiken aan alle betrokkenen en stakeholders. Wens je nog meer informatie over het project of rond de ontwikkelde tools? Contacteer dan: Tanja Biebaut [email protected]

Opzet van het project

Met Go4talent hebben we met een aantal projectscholen een traject doorlopen waarbij we het talent van jongeren hoger op de onderwijsagenda wilden zetten. We wilden nagaan hoe en waar kansen liggen om onderwijscontexten te creëren die jongeren beter e voorbereiden op leven en werken in de maatschappij van de 21 eeuw. Bij aanvang waren we ervan overtuigd dat de sleutel tot de oplossing lag in harde tools: een meetinstrument, een checklist, doetips en een talentenbewijs… Het tegenovergestelde bleek echter waar te zijn. De focus van Go4talent luidt als volgt: “Wat hebben jonge mensen nodig om na hun studies met voldoende talentbewustzijn de arbeidsmarkt te betreden?” Om op deze vraag 8

25

De nieuwe inspiratiegids voor ondernemende klasprojecten – editie 2012-2013 – is uit. Onderwijzers, leerkrachten, docenten en andere opleiders die hun leerlingen en studenten willen laten proeven van ondernemingszin, en daarbij willen werken aan ontwikkelingsdoelen en eindtermen, vinden ongetwijfeld hun gading in dit nieuwe aanbod van (didactische) materialen, acties, wedstrijden, events en andere projecten.

een antwoord te kunnen geven, kozen we een tweesporentraject. Ten eerste werkten we als een lerend netwerk. Daar konden we knowhow binnenbrengen en delen wat er in de scholen al goed was. Ten tweede werkten alle scholen een concrete casus uit. Doel van die casus was het talentbewustzijn van de leerlingen te verhogen. Gaandeweg ondervonden zowel de stuurgroepleden als de deelnemers uit de scholen dat de oplossing niet ligt in definities en trucjes, maar in de aard van de relaties. De relaties tussen jongeren, tussen jongeren en volwassenen en tussen volwassenen onderling. Kennis zit niet tussen de oren, maar tussen de neuzen. Leren van elkaar en met elkaar, in een waarderende context. Daar gaat het om. Vanuit de breinwetenschappen leerden we dat aandacht voor talent en waardering bij jongeren heel fundamenteel is. De rol die volwassenen hebben om jongeren hiervoor structuur en steun te bieden is niet te onderschatten.

Downloadlink: http://www.competento.be/inspiratiegids-voor-ondernemende-klasprojecten

4.

Team ondernemerschap Paul en Peter

De casussen van de scholen en de ervaringen vanuit het lerend netwerk vormen de basis van ons instrument ‘Go4talent’. De Go4talent ‘gids’ wil mensen meenemen in de verhalen van de ervaringen van onze pilootscholen en de experten die aan het werk waren. We hebben het opgevat als een ‘nieuwssite’ die vertelt wat er beweegt in onderwijsland als je werkt vanuit een waarderende aanpak. Het laat zien wat er gebeurt als je de leerling benadert vanuit een holistische visie waar iedereen talent heeft. Het grote voordeel van het brengen van verhalen is dat je ze kan ‘liken’ en ‘delen’ waardoor de verhalen, telkens weer opnieuw worden beleefd. Het is een open website met een heel lage drempel in taal en gebruik. Een leraar of directeur kan er technieken en visieteksten vinden als losstaand element. Dat is zeker een stap in de goede richting. Uit de getuigenissen van de deelnemers blijkt echter dat je een talentaanpak pas succesvol kunt integreren, als de relaties op school uitgaan van waardering en van het goede dat in iedereen aanwezig is. En dit zowel op niveau van de leraars als op niveau van de leerlingen. Dat vraagt een grotere investering. Want pas wanneer iedereen zich ‘veilig’ en gewaardeerd voelt, kunnen jongeren hun talenten laten zien en ze ontwikkelen.

[email protected] [email protected]

Career learning as a success factor for Lifelong Learning: de eindfase. Na twee jaar intensief overleg met partners uit heel Europa (8 landen), vergelijkend onderzoek van documentatie en literatuur, gerichte studiebezoeken bij elk van de partners was het eindelijk zover: het Vlaamse slotevent in Brussel van het DOI-project “Career Learning as a success factor for Lifelong Learning”. We kunnen ons voorstellen dat heel wat geïnteresseerden naar Brussel waren afgezakt met een wagen vol vragen van hoe en wat en waarvoor en weer iets nieuws. Feit is dat dit eigen is aan een project dat precies pretendeert innovatieve dingen te ontwikkelen. In de loop van het event zijn zeker een aantal zaken duidelijker geworden. In eerste instantie is dit te danken aan de prima samenwerking tussen de verschillende partners en aan het harde werk, zodat een verhelderend resultaat kon worden afgeleverd. De verre en nabije voorbereiding en organisatie van het event droegen zeker ook bij tot het uiteindelijk succes. Een veelbelovende aanpak is leerlingen in dialoog begeleiden bij de ontwikkeling van een persoonlijkheid en werkidentiteit: het concept van loopbaanleren. Hiervoor startte dit project vanuit de hypothese dat loopbaanleren een succesfactor voor levenslang leren kan zijn. Het project wilde methodieken, ondersteunende instrumenten en materialen, specificaties en voorstellen ontwikkelen voor lerarentraining en uiteindelijk een strategie voor implementatie ervan. We waren er in geslaagd gerenommeerde sprekers en inleiders uit te nodigen. De kleine honderd deelnemers bleven dan ook tot het einde van het event aandachtig en erg geïnteresseerd de lezing Van Tom Luken, psycholoog bij het NIP volgen. Een geanimeerd debat, dat wat aarzelend van start ging, maar zeer snel op kruissnelheid geraakte en 24

5.

De Go4talent website

Welke aandachtspunten kwamen er naar boven?

Het proces dat we met de projectscholen hebben doorlopen heeft volgende bijzondere aandachtspunten opgeleverd: • Go4talent heeft het denken rond talenten in het secundair onderwijs hoger op de agenda geplaatst. • Waardering als basisprincipe voor de aanpak binnen en buiten het lerend netwerk maakt het mogelijk om duurzaam met talenten aan de slag te gaan. Goede menselijke relaties zijn met andere woorden belangrijker dan een trucjesdoos met talentoefeningen. • Het instrument is toepasbaar in alle onderwijsvormen. De samenstelling van de projectscholen bewijst dit. We werkten met scholen uit aso, tso, bso en buso. • Scholen en leraars zijn nog te weinig bezig met wat we ondertussen weten over de werking van het onvolwassen brein. De komende jaren zal de ‘educational neuroscience’ duidelijk zijn stempel gaan drukken op het onderwijs. Het instrument licht alvast een aantal tipjes van de sluier op!

9

•

• •

6.

Go4talent als een soort nascholing werkt met groepen leraren en directies samen. Het werken aan hun onderlinge relaties staat centraal. Dit staat in contrast met de nascholingen in onderwijs die altijd gericht zijn op de individuele leraar. Scholen die extra investeerden in de persoonlijke begeleiding van leerlingen, staan ‘verder’ in het proces. De bijeenkomsten van het lerend netwerk zijn op zich nieuw als werkmodel in het (secundair) onderwijs. Directies en leraars zaten aan dezelfde tafel en deelden mekaars verhalen. Dit is zeker een sleutel tot succes geweest.

iVOC (international supporting network for vocational and academic guidance staff) analyseert de huidige aanbiedingen voor beroeps- en academische begeleiding binnen de betrokken partnerlanden. Op basis van de resultaten worden Best Practices gegenereerd en een netwerk ontwikkeld met aanbieders beroepsonderwijs, scholen, bedrijven,…. Deelnemende landen: Duitsland, Spanje, Italië, Portugal, Roemenië, Turkije, Nederland, Bulgarije, Verenigd Koninkrijk en België.

FestEVET

Samenvattend

We hebben in een werkveld van secundaire scholen een duurzaam veranderingstraject in gang gezet. Op de website hebben we gebundeld wat er aan ‘hardware’ en ‘literatuur’ op de markt is. Daarnaast hebben we weergegeven wat er wezenlijk met mensen gebeurt als je vertrekt van het goede en als de grondhouding van elke ontmoeting waardering is. Al de bronnen die we hebben gebruikt, alle paden die zijn gelopen, staan als een open boek op onze website en kunnen telkens opnieuw gebruikt worden. Is deze gids af? Het is 'af'. Want we kunnen laten zien hoe we kracht kunnen mobiliseren in het onderwijs om rond talent te werken. Een krant heeft nooit eeuwigheidswaarde! Het is iets dat elke dag opnieuw gemaakt moet worden. Elke school moet de weg die we hebben afgelegd, de instrumenten die we aanbieden, telkens opnieuw hertalen. Een directeur getuigde: “De inspectie zegt dat we moeten werken aan het welbevinden. Ze zeggen nooit erbij waar we dat moeten leren. Wel, wij hebben dat bij Go4talent gedaan.” Via onder andere sociale media zal de aandacht voor talent in het onderwijs nog toenemen. We staan immers aan het begin van een talentrevolutie in het onderwijs. Deze website is een open verzamelplek geworden van wat er allemaal gaande is en ontwikkeld wordt. Onze wens is een platform te kunnen bieden voor gelijkgestemde onderwijsprofessionals die talent hoog op hun agenda hebben staan. In 2013 willen we met nieuwe ervaringen van onze projectscholen dit instrument blijven voeden. Go4talent, of vanuit eigen ervaringen en kruisbestuiving naar betere resultaten! Bekijk deze resultaten op: www.go4talent.wordpress.com Wil je komen ervaren wat waarderend en talentgericht werken doet met mensen en scholen, kom dan op 16 november naar het Talentevent. Inschrijven kan via de website.

FestEVET is een LEONARDO DA VINCI-partnerschapsproject onder het programma ‘Een Leven Lang Leren’

FestEVET (Festival Entrepreneurship for VET) heeft als hoofddoelstelling het aanmoedigen van de organisatie van schoolfestivals, als vorm van niet-formeel en informeel leren. Het project streeft naar de volgende doelstellingen: een projectwebsite met alle informatie over het project en de ontwikkelde materialen, een overzichtsbundel met goede praktijkvoorbeelden van schoolfestivals, georganiseerd in de partnerlanden, een handboek voor de organisatie van een schoolfestival, een dvd met al het materiaal ontwikkeld binnen het project,… Deelnemende landen: Turkije, België, Duitsland, Spanje, Zweden, Portugal, Verenigd Koninkrijk en Italië.

CEDEFOP study visit Group 70 Van maandag 15 oktober tot vrijdag 19 oktober ontving DBO een buitenlandse delegatie voor de CEDEFOP study visit met als thema “Fostering entrepreneurial talent in education”. De deelnemers kwamen uit Noorwegen, Litouwen, Zweden, Portugal, Tsjechië, Spanje, Turkije, Groot-Brittannië en Hongarije. Op het programma stonden presentaties, een ontmoeting met leerlingen, een wandelzoektocht “Ondernemend Antwerpen”, een schoolbezoek, een GPSbrainstormsessie en enkele culturele uitstappen. Voorwaar een rijk gevuld programma.

Luc Vandenhoeck Projectcoördinator Go4talent

10

23

Nieuwe wedstrijd

KIK-OV - on - tour

Ook tijdens het schooljaar 2012 – 2013 wordt Plankgas georganiseerd. Inschrijven kan nog tot 1 december 2012 op www.plankgas.be

Het transnationaal KIK-OV-project trok eind augustus 2012 met

Programma 'Coach de coach' sessie voor leerkrachten – Gent: 05 november 2012 'Coach de coach' sessie voor leerkrachten – Brussel: 07 november 2012 Plan(k)gas on tour: 04 februari 2013 Indienen ondernemingsplan: 28 februari 2013 Provinciale Pitching in Gent: 11 maart 2013 Provinciale Pitching in Antwerpen: 12 maart 2013 Provinciale Pitching in Brussel: 13 maart 2013 Provinciale Pitching in Oostende: 14 maart 2013 Provinciale Pitching in Hasselt: 15 maart 2013 Coachingsessie Antwerpen: 15 april 2013 Coachingsessie Brussel : 16 april 2013 Indienen herwerkt ondernemingsplan: 26 april 2013 Grote Finale: 16 mei 2013

enkele KIK-OV-koffers en het KIK-OV-Gold-initiatief (http://www.youtube.com/watch?v=3giOOkkJQkE) naar Nederland en Nordrhein-Westfalen in Duitsland. Het transnationaal KIK-OV-project groeide uit tot een transparant project en heeft zowel Europese als didactische grenzen verlegd. Een evident initiatief Niet alleen in Vlaanderen is de kunststof- en rubberverwerkingsindustrie onbekend en – waarschijnlijk daardoor – onbemind. Ook in onze buurlanden kent men dit fenomeen. De instroom van jonge medewerkers in deze bedrijfstak is ook daar een probleem. Het vinden van personeel is soms veel moeilijker dan het binnenhalen van opdrachten. Door het succes van de informatiekoffer (KIK-OV-koffer) in Vlaanderen en het gegeven dat KIK-OV een door het ESF ondersteund transnationaal project is, leek het voor het projectmanagement vanzelfsprekend om het Vlaams succesproduct in onze buurlanden voor te stellen. Stokken in de wielen door vakantieperiodes

NIEUWE PROJECTEN

De periode van de eindfase van het KIK-OV-project en de jaarlijkse vakantieperiodes in Nederland en Duitsland staken wat stokken in de wielen van het KIK-OV – on – tour-initiatief. Twee derde van de scholen en opleidingsinstellingen in Nederland (vooral in Noord-Nederland) en de meeste scholen in Nordrhein – Westfalen (Duitsland) waren op dat ogenblik nog gesloten en bijgevolg niet bereikbaar.

SSEE is een LEONARDO DA VINCI VETPRO-mobiliteitsproject onder het programma ‘Een Leven Lang Leren’

SSEE (NEW WAYS OF STIMULATING SENSE OF ENTREPRENEURSHIP IN EDUCATION) wil de deelnemers in het buitenland tijdens een werkervaringsweek laten onderzoeken welke verworven kennis, projecten, methodes, materialen,... er ter beschikking zijn om ondernemerschap en ondernemingszin in het beroepsonderwijs te stimuleren en welke mogelijkheid er bestaat om innovatieve ontwikkelingen in het eigen systeem te integreren. Waar? Slovenië (14-18/1/2013) – Cyprus (nog te bepalen) – Bulgarije (18-22/11/2013) – Nederland (20-24/1/2014) Wie? Leraren en directies in beroepsonderwijs – Leden van de pedagogische begeleidingsdiensten – Beleidsvoorbereiders – Docenten in de lerarenopleiding

Een ‘nadeel tot een voordeel ombuigen’ KIK-OV bleef niet bij de pakken zitten en contacteerde voor Nederland de Stichting C3 om als intermediair op te treden. C3 is een netwerk van de ‘procestechniek Nederland’. Het organiseert o.a. de week van de procestechniek. Door de samenwerking met C3 kon KIKOV in Nederland het KIK-OV-project breder dissemineren. Trefplaatsen voor Nederlandse en Duitse scholen Om tijdens de KIK-OV – on – tour het aantal haltes te beperken organiseerde KIK-OV een aantal trefplaatsen waar leraren van verschillende scholen in kleine groepen met de KIK-OV-initiatieven konden kennis maken zoals bijv. in het Christelijk College, Nassau – Veluwe te Harderwijk.

iVOC is een LEONARDO DA VINCIpartnerschapsproject onder het programma ‘Een Leven Lang Leren’ 22

11

Leraren wetenschappen van het Almere College in Dronten leiden voor andere scholen in hun omgeving sciencesecties. Afgesproken werd dat zij ook daar het KIK-OV-product zullen dissemineren. Inzetten op kunststoffen in de regio rond Zwolle De Nederlandse regering benoemde een aantal topsectoren die de komende jaren van belang zijn voor innovatieve en industriële ontwikkelingen. In de regio Zwolle wil men sterk inzetten op de kunststofsector. Arie Koning, docent in het Deltion College Zwolle en promotor ‘Techniek’, wou de leskoffer graag mee promoten. In Zwolle bestaat er bij een vestiging van DSM (chemieconcern) een Polymer Science Park. In samenwerking met andere bedrijven (o.a. Wavin) voeren studenten van Hogescholen in de streek onderzoeksopdrachten uit op het vlak van kunststoffen (bijv. de 3D printing).

Titatoverhuis, Sint-Jozefsinstituut Wetteren: In dit kinderhotel kunnen kinderen van 3 tot 10 jaar zowel overdag als ’s nachts buiten de schooluren verblijven. Er is niet alleen “opvang”, maar het is belangrijk om elk kind een leuke dag te laten beleven en het te begeleiden in zijn of haar ontwikkeling. Dit gebeurt d.m.v. bezoekjes aan pretparken, dierentuin, aanleren van dansjes, puzzelactiviteiten, leer-en doespelletjes, ...

Broaday, Atheneum Vilvoorde: Broaday is een team van vier dynamische, jonge en creatieve mensen, die een kledinglijn willen starten , beginnende met sweaters en Tshirts. De kleding wordt op duurzame en ecologische manier geproduceerd en wordt ecologisch bedrukt met prints die te maken hebben met het concept “Broadway”.

‘Twee vliegen in één klap’ De transnationale output naar Nordrheim-Westfalen was voor het KIK-OV-project een bewuste keuze. Scholieren uit de grensregio met Nederland en Vlaanderen krijgen Nederlands als tweede taal. De kennis van het Nederlands is voor Duitse jongeren uit de grensregio bijgevolg een belangrijke commerciële meerwaarde. Plankgas Finaledag: 15 mei 2012

Deze 5 beste ondernemingsplannenmakers verdedigden op dinsdag 15 mei in de Hélène Fourmant-zaal van BNP Paribas Fortis op de Meir in Antwerpen niet enkel hun startersidee voor een jury en zaalpubliek, maar zij stelden hun onderneming ook op een leuke manier voor d.m.v. een wervelende podiumact van ongeveer 15 minuten. Presentator Kobe Van Herwegen praatte alles vakkundig aan elkaar. Uiteindelijk won de laatstejaarsstudente economie-moderne talen Fran D’Haens van het Sint-Michielscollege Brasschaat met haar idee: “Move to improve”.Vlaams ministerpresident Kris Peeters reikte de prijs uit aan de trotste leerlinge.

De bij het KIK-OV-product horende gedrukte en digitale Nederlandstalige informatie kan zo in deze scholen dubbel gebruikt worden: tijdens de lessen Nederlands als praktische taaloefening en als kunststoftechnologie in de lessen technologie en wetenschappen.

Voor meer informatie over het KIK-OV-project: [email protected] Dit project wordt gefinancierd met de steun van het Europees Sociaal Fonds.

Plan(k)gas wordt georganiseerd in samenwerking met Flanders DC en UNIZO Stichting Onderwijs & Ondernemen. 12

21

Ondernemerschap

KOMMA Tijdens het slotevent werden ter afsluiting van het ESF-project KOMMA de volgende aanbevelingen geformuleerd:

Plan(k)gas, dé ondernemingsplanwedstrijd voor het SO Halve finale (26 april 2012): Van top 25 naar 5 finalisten Na de coachingsessie voor de beste 25 deelnemende groepen van 22 maart kregen de leerlingen de kans om een geoptimaliseerd ondernemingsplan in te dienen. Deze plannen werden opnieuw gelezen en beoordeeld door de juryleden. Hieruit werden de volgende 5 projecten geselecteerd: Tegelwerken Dimitri Hooft, VTI Oostende: Dimitri wil het maken als zelfstandige vloerder, gespecialiseerd in het plaatsen van tegels. Hij zorgt voor kwaliteit gekoppeld aan oog voor detail, zij het in de badkamer en leefruimtes of voor opritten en terrassen. Een geselecteerd aanbod en persoonlijke begeleiding met creatief advies, biedt de klant een juiste kijk op zijn of haar aankoop.

Move to improve, Sint-Michielscollege Brasschaat: “Move to improve” bestaat uit een team van zelfstandige kinesisten die aangepaste groepslessen aanbieden voor medioren en senioren en dit in ruil voor een gratis specialisatie door de Europese top inzake geriatrische kinesitherapie. Het “move to improve”-netwerk van personal coaches strekt zich uit over heel Vlaanderen en werkt vanuit fitnesscentra, zwembaden, verzorgingstehuizen, sportzalen,…

Mobile Car System, VTI Waregem: Eureka! Als de klant geen tijd heeft om met zijn auto naar de garage te gaan, waarom zou de garage dan niet naar de klant gaan? MCS wil een vrachtwagen inrichten als garage om zo ter plaatse, op de bedrijven, waar de mensen werken, onderhoudswerken uit te voeren. 20

•

Ondernemingen en onderwijsinstellingen kunnen via hybride leeromgevingen in verschillende beroepsdomeinen in een open mind een win-winsituatie co-creëren.

•

Deze hybride leeromgeving is gesitueerd in een onderwijsinstelling (campus) en heeft tegelijkertijd kenmerken van (handelingen) leren op een werkplek. Het gaat om een project of opdrachtgeoriënteerde, ICTondersteunende leeromgevingen die kunnen worden gekarakteriseerd als authentiek. • Bovendien kunnen deze krachtige leeromgevingen zo worden geconcipieerd dat voor verschillende onderwijsniveaus diverse opleidingstrajecten kunnen worden geconfigureerd.

Enerzijds kan een krachtige leerwerkomgeving met polyvalente gebruikersmodaliteiten de fysieke toenadering van beide werelden in de hand werken om via een goed georganiseerde communicatie de afstemming ervan niet alleen te verbeteren maar ook te versterken; de socialiserende katalysator speelt hierbij een centrale rol. •

Naast bestaande leerlingvolgsystemen die op school voor de kwaliteitszorg worden ingezet en het ondersteunend multidisciplinair team van het CLB, verbonden aan de scholengemeenschap past het loopbaanbegeleiders in te schakelen.

•

Deze coach-counselors helpen jongeren/volwassenen in hun keuzeproces bij het samen uittekenen van passende leertrajecten, mogelijke overschakelingen, aanvullende opleidingen.

•

Dit vereist een opleiding die hoger mikt dan een loopbaanadviseur of trajectbegeleider. Het beheren van een gegevensplatform gevoed door verschillende databanken vereist een specifieke opleiding om professioneel om te gaan met beschikbare informatie in de privésfeer.

13

Anderzijds kan een digitaal opvolgingsplatform aangestuurd en enkel toegankelijk voor professionele loopbaanbegeleiders, counselors helpen bruggen te slaan tussen CLB’s en andere dienstbare gegevensbanken om via volledig beveiligde communicatiekanalen (cloudkey) een vlotte transitie naar de arbeidsmarkt te bewerkstelligen. Alle documenten die dit project stoffeerden kan je terugvinden op de website: http://www.ond.vlaanderen.be/dbo/projecten/ projecten_komma.htm

•

investeren in informatie-uitwisseling binnen netwerken en partnerschappen tussen verschillende werkgevers / bedrijven en onderwijsverstrekkers en de sectoren.

De eerste fase werd succesvol afgerond en de baselinestudie is te raadplegen op de DBO website. De tweede fase is van start gegaan op 1 september jongstleden en het projectteam werd dan ook versterkt door een extra kracht, Franz Pieters. Er worden in de komende weken vergaderingen gepland met de focus- en resonantiegroep en de bezoeken aan de buitenlandse partners worden vastgelegd in samenspraak met de deelnemende sectoren, zijnde IPV en OCH. Wil je meer informatie over het project, neem dan contact op met :

Sfeerbeelden op de locatie van het eindevenement: Husa President Park Hotel

Tanja Biebaut [email protected]

Franz Pieters Franz [email protected]

Projectverantwoordelijke

Franz Pieters [email protected]

Link onderwijs arbeidsmarkt In het kader van de afgesloten samenwerkingsovereenkomsten (tussen sectorale vertegenwoordigers, de netten en de minister van Onderwijs en Vorming) hadden diverse samenkomsten plaats. Internationale Handel De begeleidingscommissie van de sector internationale handel kwam bijeen op 11 en 12 mei. Electriciens (Vormelek) De jaarlijkse wedstrijd voor jongeren Elektriciteit ‘Elektro Challenge’ vond plaats op 22 mei. Op dit evenement werd de nieuwe globale onderwijsconvenant - tussen de sectorale sociale partners, de vertegenwoordigers van de netten van het gewoon secundair onderwijs (TSO/BSO en DBSO) en de Vlaamse minister van Onderwijs en Vorming plechtig ondertekend. De sector was bereid om de convenantwerking ook met het volwassenenonderwijs uit te breiden. De verschillende geïnteresseerde centra voor het volwassenenonderwijs werden op 25 september in de firma Niko (Sint-Niklaas) uitgenodigd voor een speciale ontmoetingsdag met de sector. Goederenvervoer (Sociaal Fonds Goederenvervoer) De Begeleidingscommissie onderwijs van de subcommissie ‘Logistieke Beroepen BSOVO’ ging door op 29 mei. 14

19

WERK PRO-OPER: Werkplekleren binnen de productie gerelateerde opleidingen neemt een tweede doorstart.

De Begeleidingscommissie Onderwijs had plaats op 12 juni. De subcommissie ‘Logistieke Beroepen DBSO-BSO-VO’ vergaderde op 27 september. De subcommissie ‘Vrachtwagenchauffeur BSO-VO’ kwam bijeen op 18 oktober.

Op I januari 2012 startte de Dienst Beroepsopleiding met het project WERK PRO-PER. Het project kadert binnen de ESF-oproep transnationaliteit type II. De centrale boodschap van het project WERK PRO-OPER is dat het beroepsgericht onderwijs in Vlaanderen vernieuwend en op de toekomst gericht moet zijn. Het beroepsgericht onderwijs moet, in nauwe samenwerking met het regionale en sectorale bedrijfsleven, komen tot een uitnodigend, aantrekkelijk onderwijs in krachtige leeromgevingen. Dit zet het binden en boeien van de leerling (deelnemer aan leeromgevingen) binnen en buiten de school in het middelpunt van de belangstelling. Dit zou kunnen resulteren in het terugdringen van de ongekwalificeerde uitstroom.

Kappers (UBK) In de maand juni werd er met de verschillende partners van de globale onderwijsconvenant kappers BSO samengekomen. Ook enkele vertegenwoordigers van het volwassenenonderwijs waren aanwezig en hebben hun uitdrukkelijke belangstelling om de convenantwerking uit te breiden met de centra voor het volwassenenonderwijs kenbaar gemaakt.

Doelgroep: Het project WERK PRO-OPER richt zich tot jongeren, die zowel schoollopen binnen het stelsel van Leren en Werken als jongeren in voltijds onderwijs, en die een opleiding productiemedewerker/-operator of productie- en procestechnologie volgen. De kern van vernieuwing binnen het project zit hem in de grotere vervlechting van het onderwijs met de beroepspraktijk. Nu doorloopt de jongere zijn beroepsgerichte vorming (BGV) op het centrum of in de school, maar binnen dit project willen we de BGV (in kleine groepjes) laten doorgaan op de werkvloer. Doelstellingen: Daarom willen we ons concentreren op volgende verbeter- of actiepunten: -

Een meer ontwikkelingsgerichte benadering: het voorop plaatsen van mogelijke loopbanen, wat vraagt om differentiatie en maatwerk.

-

Een beroeps pedagogische en –didactische benadering: aantrekkelijke leermogelijkheden binnen en buiten de school, competentiegericht leren in krachtige leeromgevingen binnen en buiten de school.

-

Flexibiliteit: proactief richten op de steeds veranderende arbeidsomgeving en een goede en intensieve relatie met het bedrijfsleven op alle niveaus

Fases en acties:

•

•

fase 1 via deskresearch verschillende instrumenten, methodieken, producten in diverse lidstaten onderzoeken en omschrijven – output: de baselinestudie vermeldt welke criteria leiden tot de selectie van mogelijks bruikbare tools, methodieken, maatregelen, producten. fase 2 – output: eindrapport met een gedetailleerde omschrijving van de geselecteerde methodieken, producten, aanbevelingen, waarin wordt aangegeven in welke mate deze producten haalbaar zijn, toepasbaar zijn voor de Vlaamse arbeidsmarkt of kunnen worden ingebed in het Vlaamse werkgelegenheids- en onderwijsbeleid. 18

Chemie ( Essenscia Vlaanderen en Fonds voor Vorming Arbeiders en Bedienden Scheikundige Nijverheid) De tweede samenkomst van de begeleidingscommissie van de sector chemie kwam samen op 14 september. Autosector (EDUCAM) Het overlegpanel in het kader van de Platformtekst pleegde eveneens op 14 september overleg. Bus en Car De voorziene vergadering van de begeleidingscommissie op 16 oktober werd verschoven naar een latere datum wegens wettelijke hinderpalen. In het kader van het leerprogramma autobus- en autocarchauffeur in het volwassenenonderwijs diende nog steeds een aanpassing in het KB Rijbewijzen aangebracht te worden om wettelijk te kunnen starten met de opleiding. Deze aanpassing werd door de sector inmiddels bij het Kabinet van Staatssecretaris Wathelet bekomen, maar de definitieve aanpassing en publicatie ervan was evenwel nog niet gebeurd (voorzien in de loop van oktober) . Bouwsector De oorspronkelijke vergadering van de begeleidingscommissie met de bouwsector van 31 mei werd afgelast. Om de ICT-mogelijkheden m.b.t. stage-opvolging te verfijnen, werd er op 8 oktober een overleg gepleegd met vertegenwoordigers van de studiedienst van de bouwsector. Onderwijsconvenant ‘goud en juwelen’ In de maanden mei en juni werd er gewerkt aan de uitwerking van een draftversie van een globale onderwijsconvenant (secundair en volwassenenonderwijs) met de sector goud en juwelen. Op 11 juni had een eerste algemeen overleg plaats. Momenteel is de sector aan het beraadslagen of het voor hen opportuun is om effectief van start te gaan met een onderwijsconvenant. Met betrekking tot de onderhandelingen van de nieuwe sectorconvenants leverde een vertegenwoordiger van de Dienst Beroepsopleiding, in de maanden mei en september, ook telkens input voor deze onderhandelingen. De onderwijssamenwerkingsverbanden zijn te consulteren op de website van de DBO:(www.vlaanderen.be/dbo - zie projecten - zie aansluiting onderwijs&arbeidsmarkt) Voor meer info: contacteer Miet Verhamme ([email protected] of 02/553 87 19) 15

’Het is niet omdat je de wegwijzer bent, dat je ook de weg dient te zijn! ‘

vragen te beantwoorden door het stellen van nieuwe vragen zowel door de jongeren als de begeleider (= proactief handelen). Als de jongere en/of begeleider het instrument gebruiken, gebeurt dit het liefst op eigen initiatief. Het doel hiervan is om een bestaande situatie te beschrijven, te evalueren en de groeikansen van de organisaties en personen te activeren.

Locomotiv gaat over zelfontplooiing en zelfsturing, over motiveren en begeleiden van jongeren in hun relatie met hun begeleider.

Dit product kan je het best hanteren via de kwalitatieve benadering door in gesprek te gaan met de betrokken actoren en het voeren van groeigesprekken.

Niet alleen wat jongeren leren, maar zeker hoe ze leren en waarom is meer dan ooit in evolutie. We leven in een consumptiemaatschappij. Helaas gedragen een aantal jongeren zich ook als consument ten aanzien van hun vorming. Ze volgen lessen en werken aan hun opdrachten omdat het moet. Hun motivatie is extern gestuurd en in vele situaties diplomagericht, terwijl leren meer dan ooit zelfsturing nodig heeft vanuit een intrinsieke motivatie, vanuit de autonome wil om iets te doen. De arbeidsmarkt verandert immers grondig. Voortdurend ontstaan er nieuwe functies waarvoor er strikt genomen in het onderwijs geen opleidingen bestaan. Steeds meer bedrijven worden zich bewust van het belang van innovatie. Maar de realisatie daarvan in de praktijk is zeker niet eenvoudig. Nieuwe tools kunnen een synergetische samenwerking tussen onderwijs en bedrijfswereld bevorderen. Het locomotiv-doosje wil de kwaliteit van het werkplekleren bevorderen en biedt een handreiking voor een inhoudelijk gesprek tussen de jongere, de begeleider op de werkvloer en de begeleider uit de opleidingsorganisatie. Het uitgangspunt is een win-win-winsituatie creëren tussen jongere, opleidingsorganisatie en bedrijf met als doel om de transitie van onderwijs naar de arbeidsmarkt zo optimaal mogelijk te laten verlopen. Het locomotiv-doosje is samengesteld uit.

Dit locomotiv-doosje is maar een begin! We weten waar de groeikansen aanwezig zijn door de gelaagdheid van de documenten. Vandaar dienen begeleiders en jongeren (werknemers) minder te meten en meer procesgericht te werken. Het voordeel van het instrument is dat mensen face to face communiceren. Hierbij leggen we de klemtoon op groeien en niet op beoordelen en veroordelen. Het instrument laat toe te selecteren. Selecteer verantwoord. De begeleider kan in samenspraak met de andere begeleider en de jongeren zelf bepalen welke scan of onderdelen van een groeikaart hij of zij wil gebruiken, afhankelijk van de noden van verschillende actoren. Locomotiv richt zich tot volgende doelgroepen Alle personen die jongeren begeleiden in de transitie van onderwijs naar de arbeidsmark. Alle jongeren (meisjes, jongens, allochtonen, autochtonen, mensen met een arbeidsbeperking) in een transitie van onderwijs naar de arbeidsmarkt. De producten zijn ook bruikbaar voor de werknemers in de bedrijven. Een project voer je nooit alleen, dit is een samenwerking van een ganse groep mensen. Mensen die elk hun ideeën hebben, voor- en tegenstanders. Ieder van jullie , (deelnemers, sprekers, denkers, doeners, jongeren, begeleiders, collega’s, ..) heeft mij rijker gemaakt, niet op financieel gebied wel bijgedragen aan mijn menselijk kapitaal. Van jullie heb ik zowel pedagogische, didactische, sociologische, maar vooral persoonlijke inzichten ontvangen. Dank voor alles!

De gespreksleidraad steunt op de Beroepspraktijkvorming BPV-scan van het kennis en adviescentrum Kenteq, Hilversum uit Nederland. De leidraad bestaat uit drie delen: een scan, groeikaarten en een afsprakenkaart.

Het motiverend denkkader steunt op de kwaliteitsnota van de regio Îlede-France uit Frankrijk en de zelfdeterminatietheorie. Het denkkader bestaat uit een draaischijf, een vouwkaart en een duiding.

Met dit instrument willen we impact hebben op het gedrag van mensen. Waarom gedragen mensen zich zo? Vandaar dat dit product is opgebouwd uit vragen. De bedoeling is om de 16

Ingrid Wyn, projectverantwoordelijke Locomotiv [email protected] Voor het locomotiv doosje te downloaden http://www.vlaanderen.be/nl/publicaties/detail/trialooggespreksleidraad?section=1 Voor meer informatie over de activiteiten of tools te downloaden http://www.ond.vlaanderen.be/dbo/projecten/projecten_locomotiv.htm

17