minigids
9 november 2015 | €3
Zorgverzekeringen
Nieuw in 2016 PAKKETKEUZE Wel of niet aanvullend?
ANDERE VERZEKERING Overstappen loont
WAT KOST HET? Eigen risico, bijbetalen en vergoedingen
Inhoud 03
€25
Evert van Hardeveld hoofdredacteur Gezondgids
(niet-leden €31,50) exclusief €2,50 verzendkosten
Het juiste medicijn 512 pagina’s paperback + e-book oktober 2015 ISBN 978 905951 3327
Het boek Het juiste medicijn is een onmisbaar naslagwerk waarin vele honderden geneesmiddelen en hun bijwerkingen worden beschreven. Daardoor bent u optimaal geïnformeerd en kunt u meepraten over een van de belangrijkste dingen in uw leven: uw gezondheid. In deze nieuwe, uitgebreide editie van Het juiste medicijn zijn ook veel zelfzorgmiddelen opgenomen. Deze uitgave is ook los als e-book verkrijgbaar voor €16,99 (niet-leden €21,99)
Uw Gezondgids-hoofdredacteur weet heus wel wat van zorgverzekeringen, maar een echte liefhebber zal ik nooit worden. Het blijft bij professionele belangstelling. Behalve in december, als ik kan beslissen of ik bij mijn verzekeraar blijf zitten of dat ik overstap. Gelukkig zijn veel van mijn collega's uitstekend ingevoerd in het onderwerp 'zorgverzekeringen'. Het hele jaar door volgen zij alle ontwikkelingen en verrichten zij onderzoek. Voor publicaties op onze website, en in de Consumentengids, de Gezondgids en deze Minigids. Maar ook voor de kroon op hun werk: de Zorgvergelijker. Met die website kunnen u en ik eenvoudig checken of we volgend jaar nog de goede zorgverzekering hebben. Dat is belangrijk, want er verandert weer van alles. De premies natuurlijk, maar ook de gecontracteerde zorgverleners. De fysiotherapeut of specialist die u dit jaar nog gewoon vergoed kreeg, kan volgend jaar buiten de boot vallen. Kortom: of u nou een liefhebber bent of niet, kijk ook op consumentenbond.nl/zorgvergelijker en zorg voor de beste verzekering voor 2016. Volg ons op Twitter twitter.com/consumentenbond Praat mee op Facebook facebook.com/consumentenbond Bekijk onze filmpjes op YouTube youtube.com/consumentenbond
Bestellen?
consumentenbond.nl/hetjuistemedicijn consumentenbond.nl/zorg
04
Goed verzekerd
Ook actief op Google+ google.com/+consumentenbond Download de gratis Consumentenbond Kiosk-app en lees onze uitgaven ook digitaal
Inhoud
12 14 31
04
Een goede basis
Basis- en aanvullende verzekering
09
8x
Nieuw in 2016
12
BLAD
De Gezondgids
14
Ziek?
10 jaar zorgstelsel
21
Zorgkosten
Te hoge nota
23
Medicijnen
Wel of niet vergoed?
27
Andere verzekering
Overstappen loont
31
Welke kies ik?
Zorgverzekering kiezen
34
Goede zorg die past
Zorgverlener kiezen
36
Cijfers
Enquête Zorgmonitor
38
Bespaartips Minder kwijt aan zorg consumentenbond.nl/zorg
04 Basis- en aanvullende verzekering
05
Een goede
basis
consumentenbond.nl/zorg
Wat zit er in 2016 in het basispakket en hoe noodzakelijk is een aanvullende zorgverzekering?
Iedereen die 18 jaar of ouder is, is in Nederland verplicht om een basisverzekering af te sluiten. De overheid bepaalt welke zorg hierin is opgenomen. De premie die hiervoor moet worden betaald, verandert ieder jaar. Ook de inhoud van het pakket kan veranderen. Met de basisverzekering ben je in 2016 verzekerd voor: • huisartsenzorg; • behandeling en verblijf in het ziekenhuis; • geneesmiddelen; • psychologische hulp; • verloskundige zorg en kraamzorg; In de polisvoorwaarden van je eigen zorgverzekering staat wat de verzekering precies vergoedt en onder welke voorwaarden. Bijvoorbeeld hoe vaak een behandeling wordt vergoed en of een eigen bijdrage moet worden betaald.
Zelf betalen Als je zorg nodig hebt die onder de basisverzekering valt, moet je de kosten tot het bedrag van je eigen risico (in 2016 is dat minimaal €385) zelf betalen.
Dit geld niet voor: • zorg door de huisarts; • (tandheelkundige) zorg uit de basisverzekering voor kinderen tot 18 jaar;
Acceptatie Zorgverzekeraars zijn verplicht om iedereen te accepteren voor de basisverzekering. Hiervoor geldt dus geen medische selectie. Dat geldt niet voor aanvullende zorgverzekeringen. Verzekeraars mogen zelf bepalen welke aanvullende verzekeringen ze aanbieden en onder welke voorwaarden. In de praktijk blijkt dat het aantal aanvullende pakketten met medische selectie in 2015 beperkt was. Bij 4% van de aanvullende pakketten werd niet iedereen geaccepteerd en bij 24% van de tandartsverzekeringen was er selectie.
06 Basis- en aanvullende verzekering
07 FYSIOTHERAPIE
• • • •
Zonder contract ?
ik naar Wat gebeurt er als ga die er en erl rgv zo n ee met eft geen contract he ar? era ek mijn zorgverz ken Zorgverzekeraars ma eners. erl gv afspraken met zor ze n ge leg ken Deze afspra een t Me n. cte tra con vast in en naturapolis mag je alle e naar de gecontracteerd n ee ar na je Ga . aanbieders acntr eco t-g nie e md aa zogen kun n da teerde zorgverlener, ening je al snel een hoge rek van je ijk kel an Afh . verwachten ergv zor en r raa eke erz zorgv tot % 20 zekering, is dat zelfs ag Vra r. tuu 50% van de fac ndedus vooraf aan je beha ct tra con n ee l we die laar of r. raa eke heeft met je zorgverz bij k oo rd kee Informeer omge de zorg je zorgverzekeraar of t pakket he t me rdt wo ed vergo n. dat je hebt afgeslote
consumentenbond.nl/zorg
verloskundige zorg; kraamzorg; bruikleenartikelen; gratis bevolkingsonderzoeken (bijvoorbeeld naar borstkanker); • de griepprik voor risicogroepen. Het kan wel zo zijn dat voor specifieke zorgkosten een eigen bijdrage wordt gevraagd. Dit geldt bijvoorbeeld voor bepaalde medicijnen en een hoorapparaat.
Soort zorgpolis De inhoud van het basispakket is bij iedere zorgverzekeraar gelijk, maar in de manier waarop je de zorg vergoed kan krijgen, zit een belangrijk verschil. Een naturapolis geeft alleen de volledige vergoeding als je naar een zorgverlener gaat die een contract heeft afgesloten met je zorgverzekeraar. Als dat niet zo is, moet je vaak zelf een deel van de kosten betalen (zie kader). Met een restitutiepolis wordt bij iedere zorgverlener de hele rekening vergoed en is er dus meer keuzevrijheid. Alleen als de rekening bij jouw zorgverlener veel hoger uitvalt dan bij vergelijkbare zorgverleners, kan het gebeuren dat je ook met een restitutiepolis een deel zelf moet betalen. Daarnaast is het mogelijk dat de rekening moet worden voorgeschoten. De rekening kan wel bij de zorgverzekeraar worden gedeclareerd.
Wel of niet aanvullend? Een aanvullende zorgverzekering kan worden afgesloten bovenop de basisverzekering omdat deze niet alles vergoedt. Als je hoge ziektekosten verwacht, is een aanvullende zorgverzekering handig. Je kunt je bijvoorbeeld extra verzekeren voor tandartszorg
Je kunt zonder verwijzing van de huisarts of specialist bij de fysiotherapeut terecht. Voor behandelingen die op de ‘chronische lijst’ staan is wél een verwijzing nodig. Een behandeling kost ongeveer €30. Fysiotherapie wordt vanuit de basisverzekering nauwelijks vergoed. Kinderen tot 18 jaar krijgen maximaal 18 behandelingen vergoed. De beperking tot 18 behandelingen geldt niet voor aandoeningen die op de chronische lijst staan. Voor volwassenen wordt vanuit de basisverzekering uitsluitend fysiotherapie vergoed voor aandoeningen die op de chronische lijst staan en dan nog pas vanaf de 21e behandeling. De eerste 20 behandelingen dien je ook bij een aandoening die voorkomt op de chronische lijst eenmalig zelf te betalen. Als je overstapt naar een andere zorgverzekeraar, hoef je niet weer eerst 20 behandelingen zelf te betalen. Voor deze eerste 20 behandelingen kun je je aanvullend verzekeren. De verschillen in aanvullende verzekeringen zijn soms groot. Het loont dus om te vergelijken. consumentenbond.nl/zorgvergelijker
en zorg in het buitenland. Maar het is je eigen keuze hoeveel zekerheid je wenst en wat je daarvoor wilt betalen. Mensen die gezond zijn en weinig tot geen zorg nodig hebben, hebben doorgaans ook geen aanvullende zorgverzekering nodig. In de basisverzekering wordt immers alle noodzakelijke zorg vergoed. Als je kinderen hebt die misschien een beugel moeten, dan is het verstandig een aanvullende verzekering voor orthodontie te nemen. Als je veel sport en het risico op blessures is groot, dan kan een verzekering voor fysiotherapie handig zijn. Reken van tevoren uit of de kosten opwegen tegen de premie die je in een jaar betaalt. Zet het geld dat wordt uitgespaard eventueel opzij.
Vrij om te kiezen Alle ziektekostenverzekeraars bieden aanvullende zorgverzekeringen. Vaak kun je kiezen uit meerdere pakketten. Je bent
vrij om te kiezen bij welke zorgverzekeraar je een zorgverzekering afsluit. Het is ook mogelijk om de basisverzekering en de aanvullende zorgverzekering bij verschillende zorgverzekeraars af te sluiten. Zorgverzekeraars moeten die mogelijkheid bieden, maar mogen wel aanvullende voorwaarden stellen, zoals een hogere premie.
Voorwaarden Kies je voor een aanvullende zorgverzekering, dan wil dat niet zeggen dat de verzekeraar ook alle zorgkosten vergoedt. Meestal gaat het om een maximaal aantal behandelingen of een maximale vergoeding. Wie meer hulp nodig heeft, moet die alsnog zelf betalen. Zorgverzekeraars mogen aanvullende voorwaarden aan een behandeling stellen. Dat geldt voor de basisverzekering en de aanvullende zorgverzekering. Eén van deze voorwaarden is dat de verzekerde, consumentenbond.nl/zorg
08 Basis- en aanvullende verzekering
ZORGALERT Ben je benieuwd naar de nieuwe pakketten en premies van je zorgverzekeraar in 2016 en wil je op de hoogte blijven van al het zorgnieuws? Meld je aan voor de ZorgAlert van de Consumentenbond en we houden je per e-mail op de hoogte zodra de nieuwe premies bekend zijn. consumentenbond.nl/zorgalert
Nieuw in 2016 09
voorafgaand aan een behandeling, medicijn of hulpmiddel, toestemming aan de zorgverzekeraar moet vragen. Is er eenmaal toestemming van de zorgverzekeraar voor een behandeling, dan blijft die toestemming gelden, ook als je overstapt naar een andere zorgverzekeraar. Voorwaarde is wel dat je nieuwe zorgverzekeraar deze zorg ook vergoedt. Voor zorg uit de aanvullende verzekering hoeft dat dus niet het geval te zijn. Zorg sowieso dat de toestemming op papier staat en niet alleen mondeling via de telefoon is verkregen. Een aanvullende zorgverzekering heeft meestal een looptijd van een jaar. Als de premies op tijd zijn betaald, kan de zorgverzekeraar de zorgverzekering niet opzeggen.
8x nieuw in 2016
Wat verandert er aan de zorgverzekering in 2016 en waarop moet je letten als je zorg nodig hebt? consumentenbond.nl/zorg
consumentenbond.nl/zorg
5
10 Nieuw in 2016
1
Eigen risico Belangrijke data
19 november: De premies en voorwaarden van de verzekeringen van alle zorgverzekeraars zijn bekend en staan vast. 31 december: Uiterste datum voor het opzeggen van je zorgverzekering. Sluit je ook uiterlijk op deze datum je nieuwe verzekering af, dan zegt de nieuwe verzekeraar de oude op. 31 januari: Uiterste datum voor het afsluiten van een nieuwe zorgverzekering, mits de oude uiterlijk 31 december is stopgezet. Je zorgverzekering gaat dan per 1 januari in met terugwerkende kracht.
Het eigen risico zal in 2016 gaan stijgen van €375 naar €385. Hiermee groeit dit bedrag mee met de inflatie.
Zorgtoeslag De zorgtoeslag stijgt mee met de premieverhoging en neemt toe met €6 per maand.
consumentenbond.nl/zorg
6
Voorwaardelijk toegelaten
Een voorwaardelijke toelating van zorg betekent dat deze zorg nog niet aan de eisen voldoet, maar wordt opgenomen om de effectiviteit te kunnen testen en eventueel later definitief kan worden opgenomen. Voorwaardelijk toegelaten tot de basisverzekering 2016 zijn onder meer een medicijn tegen de autoimmuunziekte SLE en een behandeling bij rughernia (PTED). Op consumentenbond.nl/ zorgverzekering is hierover meer informatie te vinden.
Natura of restitutie Het blijft mogelijk om voor de basisverzekering te kiezen voor een natura- of een restitutiepolis.
7 Hoortoestellen kinderen
Behandeling erbij
4
2
11
In 2016 worden géén behandelingen uit het basispakket gehaald. Wel komen er enkele behandelingen bij. • Prenatale chirurgie: Het opereren van foetussen met een open ruggetje zal vergoed worden. • Twee middelen tegen behandeling van chronische hepatititis C (al vanaf 1 oktober 2015). • Prenatale screening: In Nederland geldt dat de Niet-Invasieve Prenatale Test (NIPT) alleen uitgevoerd en vergoed wordt na een positieve uitslag op een combinatietest. Vrouwen die op eigen kosten een NIPT laten uitvoeren komen momenteel niet in aanmerking voor vergoeding van vervolgtesten zoals een vlokkentest of vruchtwaterpunctie. Per 1 januari zal hierin een wijziging komen.
3 Zorgpremie
8
De inhoud van de basisverzekering voor de zorg is bij alle verzekeraars gelijk, maar de hoogte van de premie voor een basisverzekering kan behoorlijk verschillen. De zorgpremies zullen naar verwachting van het kabinet in 2016 maandelijks €7 meer bedragen. Dit komt neer op €84 aan extra premiekosten op jaarbasis.
De eigen bijdrage voor hoortoestellen voor kinderen tot 18 jaar wordt afgeschaft. Sommige ouders zagen af van aanschaf van een hoortoestel voor hun kind omdat zij de eigen bijdrage van 25% niet konden betalen.
Meepraten over zorg? Praat mee over alles rondom zorg op Twitter en gebruik #goedverzekerd. Ook via Facebook houden we je op de hoogte. Dus volg ons nu op facebook.com/consumentenbond en twitter.com/consumentenbond.
consumentenbond.nl/zorg
12 De Gezondgids
Inhoud 13
Tijdelijk
Alles over
• De beste (en slechtste) voedingsmiddelen • Preventie van ziekten • Zorg • Gezondheid • Zelfzorg
d Gezondgids
Investeren in een gezonde leefstijl kan zorgen voor een prachtig rendement: een betere gezondheid en een fitter gevoel, een langer leven en minder ouderdomsklachten en –ziekten. Voor iedereen die daarover meer wil weten, is er de Gezondgids.
consumentenbond.nl/zorg
e Gezondgids brengt nieuws, gedegen achtergrondartikelen en tests op het gebied van voeding, gezondheid en (zelf)zorg, met het accent op praktische informatie; wat kun je er in de praktijk mee. De voedingsartikelen en -tests in de Gezondgids zijn er in de eerste plaats op gericht te helpen bij het maken van de gezondste keuze. Bijvoorbeeld bij het kiezen van de minst zoute en vette voedingsmiddelen, bij het ontzenuwen van verkooptrucs van fabrikanten en bij het beoordelen van de laatste voedingshypes. Ook brengt de Gezondgids veel informatie over preventie: alles wat nodig is om gezond te blijven en ziekte te voorkomen. Maar ook beladen onderwerpen schuwt de Gezondgids niet, met actuele dossiers over veelvoorkomende aandoeningen. De Gezondgids volgt ten slotte kritisch alles wat gebeurt op het gebied van zorg en zelfzorg. Van de beste zelfzorgmiddelen tegen bijvoorbeeld roos of reisziekte tot de verrichtingen van onder anderen huisartsen, specialisten en zorgverzekeraars.
50% korting Probeer eens de
Gezondgids Tests, tips en adviezen voor een bewust en gezond leven. Ook op smartphone en tablet te lezen.
Nu 6x €33 €16,50 De actie loopt t/m 31 december 2015
Kijk voor meer informatie op consumentenbond.nl/gezondgids consumentenbond.nl/zorg
14 10 jaar zorgstelsel
15
ZIEK?
marktwerking niet altijd makkelijk Veel consumenten verlangen terug naar de tijd vóór de gereguleerde marktwerking in de zorg. De Consumentenbond krijgt hierover veel meldingen.
consumentenbond.nl/zorg
consumentenbond.nl/zorg
16 10 jaar zorgstelsel
17
Wat & hoe
z
orgverzekeraars en artsen liggen met elkaar in de clinch over contracten. Consumenten zuchten onder stijgende zorgpremies en het eigen risico, en moeten ingrepen deels uit eigen zak betalen. Na 10 jaar heeft de waardering voor ons zorgstelsel een dieptepunt bereikt.
Hoog eigen risico ‘Ik heb grote moeite om de zorgpremie te betalen’, vertelt Cristine Wolvers. ‘Ik heb begin dit jaar geld geleend om de premie ineens te kunnen betalen. Zo krijg ik €40 korting en ik heb iedere euro hard nodig.’ De 70-jarige Haagse slaagt er op deze manier net in de verplichte zorgpremie te betalen, maar het eigen risico – €375 in 2015 – kan ze niet opbrengen. Ziekenhuisbezoeken voor buik- en artroseklachten stelt ze daarom noodgedwongen uit. ‘Met dit hoge eigen risico vraag ik me af waarom ik eigenlijk verzekerd ben. We zijn opgelicht met het nieuwe stelsel dat in de plaats is gekomen van het ziekenfonds. Toen wist je tenminste waar je aan toe was.’ Wolvers is niet de enige met kritiek. Uit een peiling van Maurice de Hond in november vorig jaar bleek dat 60% van de Nederlanders het ziekenfonds terug wil. Dit zijn niet alleen ‘linkse’ kiezers: ook een meerderheid van de VVD-stemmers heeft deze wens. consumentenbond.nl/zorg
De gezamenlijke premieschuld is inmiddels opgelopen tot €1 miljard; elke maand komt hier €20 miljoen bij
Verslechtering? Klopt het breed gedeelde gevoel dat zorgverzekeringskosten voor consumenten nu slechter betaalbaar zijn dan ten tijde van het ziekenfonds? Om hier meer inzicht in te krijgen, hebben we die kosten in beide stelsels met elkaar vergeleken. De optelsom van een stijgende zorgpremie en meer eigen betalingen maakt dat de zorgverzekering een veel grotere hap neemt uit het budget van de consument. De ontwikkeling van de koopkracht heeft dit onvoldoende kunnen compenseren. Een ziekenfondsverzekerde betaalde in 1998 (omgerekend) €533 aan premies en eigen bijdragen en in 2015 €1449. Dit is wel exclusief de zorgtoeslag die 6 op de 10 Nederlanders ontvangen ter compensatie
De Consumentenbond heeft de betaalbaarheid van zorgverzekeringskosten ten tijde van het ziekenfonds en in het huidige stelsel met elkaar vergeleken. Gekeken is naar premiehoogte, inkomensontwikkeling, eigen betalingen, koopkracht, economische groei, inflatie, omvang van het basispakket, betalingsachterstanden en collectieve verzekeringen. Aanvullende verzekeringen en de niet-verplichte particuliere zorgverzekering – die tot 2006 bestond – zijn hierbij buiten beschouwing gebleven.
van de hoge zorgpremie. In 1998 kostte de zorg €2566 per hoofd van de bevolking, in 2014 is dit €5630. Gecorrigeerd voor inflatie is het bedrag €3996: nog altijd een stijging van 56%. In 1998 ging 10,4% van de totale economie (het BBP, bruto binnenlands product) op aan zorg, inmiddels is dit zo’n 14,5%. Overigens betalen Nederlanders ook voor zorg via belastingen en de Wlz-premie (Wet langdurige zorg). De groep verzekerden die de zorgpremie niet meer kan betalen, groeit snel. Ging het in 2010 nog om 268.000 verzekerden, begin dit jaar stond de teller boven de 330.000. Van hen is 1 op de 3 helemaal gestopt met betalen, vooral vanwege geldtekort. De gezamenlijke premieschuld is inmiddels opgelopen tot €1 miljard; elke maand komt hier €20 miljoen bij. consumentenbond.nl/zorg
18 10 jaar zorgstelsel
19
Het is maar de vraag of de zorguitgaven beter te beteugelen zijn bij een terugkeer naar het ziekenfonds
Niet oppotten
Door de rem op de uitgaven is vorig jaar €2 miljard minder uitgegeven aan zorg dan begroot. Consumenten zouden deze meevaller moeten terugzien in de hoogte van de zorgpremie volgend jaar. De Consumentenbond houdt ook dit jaar scherp in de gaten dat de zorgverzekeraars het premiegeld niet onnodig oppotten. Dit jaar hadden deze verzekeraars voor ongeveer €8 miljard aan reserves : ongeveer €3 miljard meer dan de normen die zorgverzekeraars zelf aanhouden, is uit onderzoek van de Consumentenbond gebleken.
In het pakket Onder andere fysiotherapie en de tandarts voor volwassenen zitten tegenwoordig niet meer standaard in het verzekeringspakket. Deze zorg, die miljoenen Nederlanders nodig hebben, zat bijna de hele looptijd van het ziekenfonds in het pakket. Nu moet je je hiervoor aanvullend verzekeren, of anders de rekeningen zelf betalen. Daar staat tegenover dat nieuwe innovatieve technologieën en behandelingen wel in het pakket zijn opgenomen. Deze nieuwe behandelingen van bijvoorbeeld kanker drukken zwaar op de zorgbegroting, terwijl ze bestemd zijn voor kleinere patiëntgroepen.
Dezelfde patronen Hoeveel we betalen voor zorg, hangt samen met de totale zorguitgaven. Het is maar de vraag of die beter te beteugelen zijn bij een terugkeer naar het ziekenfonds, nog los van de honderden miljoenen euro’s die zo’n gigantische ombouwoperatie zou gaan kosten. Het stijgen of dalen van zorguitgaven in een land heeft namelijk niet zozeer met het type zorgstelsel te maken, als wel met veranderende omstandigheden, zegt hoogleraar Gezondheidseconomie Wim Groot. consumentenbond.nl/zorg
‘Het maakt niet uit hoe een land zijn stelsel inricht, de stelsels bewegen allemaal in dezelfde richting. Door nieuwe technologieën en stijgende salarissen zijn de zorguitgaven in Nederland tussen 2000 en 2009 sterk gestegen, jaarlijks met 7 of 8%. Na het uitbreken van de economische crisis vlakte die groei af, naar zo’n 2%. In andere westerse landen zie je dezelfde patronen, ook in landen met een op het ziekenfonds lijkend publiek zorgstelsel, zoals Groot Brittannië.’
Slecht imago De salarissen in de zorg zijn tijdens de crisisjaren amper gestegen en Nederlanders
gaan minder snel naar de dokter, mede vanwege het hoge eigen risico. Toch zijn eigen betalingen niet exclusief voor ons zorgstelsel. Je ziet ze ook in de andere stelsels. Volgens professor Wim Groot zet het slechte imago van de zorgverzekeraars de acceptatie van ons zorgstelsel verder onder druk. ‘Bij de introductie van het nieuwe stelsel hebben ze wat al te gemakkelijk de rol van boeman aangenomen. Hun legitimiteit staat nu ter discussie bij veel consumenten. De verzekeraars zien over het hoofd dat zorg emotioneel een belangrijk goed is. Ze moeten verzekerden meer betrekken bij hun beleid.’
ZELF BETALEN In 2005 introduceerde het kabinet een no-claim voor de zorgverzekering: bovenop de zorgpremie moest er €255 worden betaald. Wie weinig zorgkosten maakte, kreeg dat geld aan het eind van het jaar geheel of gedeeltelijk terug. De regeling was impopulair omdat alleen gezonde verzekerden het geld terugkregen. De no-claim werd in 2008 vervangen door een eigen risico van €150. Inmiddels is dit eigen risico gestegen naar €375 (€385 in 2016) en is daarmee veel hoger dan de no-claim destijds. consumentenbond.nl/zorg
Zorgkosten 21
Heel NederlaNd eeN lagere eNergierekeNiNg Bespaar snel en gemakkelijk honderden euro’s met ons Energiecollectief
Te hoge
n ta
De zorguitgaven in Nederland zijn afgelopen 60 jaar enorm gestegen. Als we niets doen, beslaan ze in 2040 bijna de helft van ons bruto inkomen.
e
én van de mogelijkheden om de kostenstijging in de zorg een halt toe te roepen is inzicht verschaffen in wat de zorg kost, zodat mensen zich bewuster zijn van het geld dat wordt uitgegeven. Dat begint bij controle van de rekening van je huisarts, specialist of apotheek.
Controle Dat controleren is makkelijker gezegd dan gedaan. Want dan moet de rekening wel te vinden en begrijpelijk zijn. Ruim 95% van de declaraties gaat rechtstreeks van de zorgverlener naar de zorgverzekeraar. Zorgverzekeraars zijn alleen verplicht een overzicht naar de patiënt te sturen als ook een deel van de rekening voor hem of haar
doe ook mee!
consumentenbond.nl/zorg
consumentenbond.nl/energiecollectief
is. Bijvoorbeeld als er nog een deel van het eigen risico openstaat of omdat er een eigen bijdrage moet worden betaald. Hierdoor ontbreekt controle en dit kan fraude in de hand werken. Om spooknota’s te voorkomen, zijn alle rekeningen die bij de zorgverzekeraar binnenkomen te vinden in een zogenoemde ‘mijn omgeving’. Als verzekerde bij bijvoorbeeld FBTO kun je inloggen op ‘mijnfbto’.
Panel Wij lieten 43 panelleden voor 14 verzekeraars de informatie over de zorgkosten door verzekerden beoordelen. Inloggen op de eigen zorgverzekeringspagina gaat meestal met DigiD en sms-verificatie. Veel van onze 43 panelleden hadden hun pagina nooit eerder bekeken. Slechts 20 tot 40% van de verzekerden bezoekt weleens de eigen pagina. Het zou beter zijn als patiënten altijd een bericht krijgen wanneer er een declaratie is ingediend. Van de 43 panelleden zijn er 38 die het inzicht dat de pagina’s in hun zorgkosten bieden als goed tot zeer goed beoordelen. consumentenbond.nl/zorg
22 Zorgkosten
Medicijnbeleid 23
Knop
Onder andere verzekeraars CZ en VGZ hebben bij elke declaratie een ‘knop’ geplaatst waarop de patiënt kan klikken en zo eenvoudig kan melden dat hij denkt dat de rekening niet klopt. En dat werkt: CZ kreeg 16.000 meldingen in 7 maanden. Daarvan bleek 19% terecht, wat €670.000 opleverde. Trek je dit door naar alle verzekeraars, dan gaat het om vele miljoenen.
CONTROLE OVER DE KOSTEN
Verschil tussen de verzekeraars is er nauwelijks. Ze tonen allemaal een overzicht van de declaraties, wat wel en niet vergoed is, wat verrekend is met het eigen risico en hoeveel eigen risico er nog openstaat. Per declaratie is er, afhankelijk van de zorgverlener, meer informatie te vinden over diagnose, behandelaar, behandeldatum en behandeling.
Duidelijk De afgelopen jaren is door verzekeraars, zorgverleners en de NZa dus flink gewerkt aan het duidelijker en begrijpelijker maken van zorgnota’s. Dit is al gedaan voor de tandarts- en apotheekrekening en sinds kort is de ziekenhuisrekening aangepakt. Meer informatie over ziekenhuisrekeningen is te vinden op consumentenbond.nl/ zorgnota consumentenbond.nl/zorg
• Vraag vooraf de zorgverlener of zorgverzekeraar of alle kosten van de behandeling worden vergoed. • Vraag bij kleine ingrepen een schatting van de kosten. • Plan behandelingen zo mogelijk in één jaar. • Kies een eigen risico dat bij jouw financiële situatie past en bij de zorg die je komend jaar verwacht. • Laat eenvoudige behandelingen zo mogelijk door de huisarts doen. Ga als het kan naar de huisarts(enpost) in plaats van de spoedeisende hulp. • Bekijk af en toe je zorgkosten op de site van de zorgverzekeraar, ook als je denkt geen kosten te hebben gemaakt. • Controleer op de rekeningen de naam van de zorgverlener, de behandeldatum en zo mogelijk de omschrijving en het bedrag. Klopt een rekening niet, meld dat dan bij de verzekeraar. Die moet dit uitzoeken en, zo nodig, corrigeren.
Medicijnen WEL OF NIET VERGOED?
Op het gebied van medicijnen is behoorlijk wat veranderd. Het ene merk wordt soms wel vergoed en het andere niet. Hoe zit dat?
24 Medicijnbeleid
25
PROBLEEM 1: MERK NIET MEER VERGOED
V
roeger was het leven van de patiënt een stuk simpeler. Een arts schreef medicijnen voor, een apotheker gaf ze mee en apotheek en zorgverzekeraar zorgden samen voor de financiële afhandeling. Lekker efficiënt en gemakkelijk, maar ideaal was het niet, want de medicijnkosten liepen behoorlijk uit de hand. Daarom vergoeden verzekeraars tegenwoordig liefst zo veel mogelijk gunstig geprijsde medicijnen. Op zich positief, want het bespaart jaarlijks zo’n €500 miljoen. Maar de patiënt wordt opeens geconfronteerd met termen als ‘medicijnbeleid’, ‘maximale vergoeding’ en ‘preferente medicijnen’. En, helaas, met allerlei problemen die gepaard gaan met deze nieuwe werkelijkheid.
consumentenbond.nl/zorg
Het kan gebeuren dat je voor het ene medicijn wel een vergoeding krijgt en voor het andere niet, terwijl er precies dezelfde werkzame stoffen in zitten. Wat iemand vergoed krijgt, hangt af van het medicijnbeleid van zijn of haar zorgverzekeraar. Op www.mijnmedicijnvergoeding.nl is dit per middel te vinden. De verschillen tussen de zorgverzekeraars zijn groot. Bij de verzekeringen van ONVZ, PNOzorg, VvAA en de restitutiepolis van IZA geldt geen preferentiebeleid, waarbij de zorgverzekeraar alleen zijn voorkeursmerk vergoedt. Bij deze verzekeringen kiest de apotheker het medicijnmerk en kan de patiënt ook duurdere medicijnen vergoed krijgen. Bij andere verzekeraars mag de apotheek ook zelf het merk bepalen, maar heeft de zorgverzekeraar met de apotheek een maximale vergoeding per geneesmiddel afgesproken (de zogeheten laagsteprijsgarantie) of een vaste vergoeding per verpakking, ongeacht de soort of het merk medicijn (het pakjesmodel). De overige zorgverzekeraars hanteren labelpreferentie; zij bepalen welk merk de bij hen aangesloten apotheken moeten leveren. Het aantal preferente middelen verschilt per verzekeraar. Daar komt nog bij dat bij een aantal van deze verzekeraars de preferente middelen onder het eigen risico vallen, en bij andere niet. Zo krijgt een verzekerde bij CZ, Menzis of Ohra wel het eigen risico voor z’n kiezen en een verzekerde bij Univé of VGZ niet, terwijl het om exact hetzelfde medicijn gaat.
PROBLEEM 2: TELKENS EEN ANDER MEDICIJN Merkloze (generieke) medicijnen moeten dezelfde werkzame stoffen als basis hebben en op dezelfde wijze als het origineel door het lichaam worden opgenomen. Wie twijfelt of dit echt zo is, kan dit nakijken in het Farmacotherapeutisch Kompas van het College van Zorgverzekeringen: www.farmacotherapeutischkompas.nl. Fabrikanten mogen zelf bepalen welke hulpstoffen ze gebruiken en hoe de medicijnen en de verpakking eruitzien. Als een zorgverzekeraar regelmatig wisselt van voorkeurmiddelen, kan je pil dus telkens een andere kleur of vorm hebben en in een andere verpakking zitten. Vooral bij patiënten die veel verschillende medicijnen slikken, kan dit verwarring opleveren en mogelijk zelfs tot fouten leiden bij de inname. De Consumentenbond heeft er bij verzekeraars op aangedrongen maximaal één keer per jaar te veranderen van merk. Maar in de praktijk wordt tussendoor toch geswitcht en worden andere merken in het assortiment opgenomen. Wat ook erg vervelend is, is dat patiënten vanwege het preferentiebeleid op middelen bij bijvoorbeeld astma en COPD soms moeten overstappen naar een ander inhalatieapparaat. Dat is ook niet bevorderlijk voor het juiste gebruik van inhalatiemiddelen.
Overstappen? Een oplossing is nog niet in zicht, maar helemaal lijdzaam afwachten hoeft ook niet. ‘Wie veel medicijnen gebruikt of het belangrijk vindt zelf te mogen kiezen, doet er goed aan om aan het eind van het jaar zijn zorgverzekering hierop te controleren en eventueel over te stappen naar een verzekeraar die een gunstiger medicijnbeleid voert’, adviseert Ramona de Jong, expert geld en zorg bij de Consumentenbond. Op www.consumentenbond.nl/vergoeding-
medicijnen is te vinden welke zorgverzekeraar welk medicijnbeleid voert. Dit wordt eind dit jaar, als verzekeraars hun nieuwe voorwaarden bekendmaken, bijgewerkt voor 2016. Wie benadeeld wordt door te veel wijzigingen van voorkeursmedicijnen, heeft het recht tussentijds over te stappen naar een andere zorgverzekeraar. Levert dit problemen op met de oude verzekeraar, dien dan een klacht in bij de Stichting Klachten en Geschillen Zorgverzekeringen: www.skgz.nl. consumentenbond.nl/zorg
26 Medicijnbeleid
Overstappen 27
PROBLEEM 3: MEDICIJN NIET OP VOORRAAD Omdat elke verzekeraar zijn eigen merken kiest, moet de apotheker van al die varianten voorraden aanhouden. Bovendien moet hij er op bedacht zijn dat een verzekeraar elk moment weer met een andere fabrikant in zee kan gaan. Ook fabrikanten houden steeds kleinere voorraden aan, omdat ze niet weten of de verzekeraars wel bij hen aankloppen. Het gevolg laat zich raden: consumenten moeten vaak langer wachten op hun medicijnen. Of ze krijgen een ander medicijn van hun apotheek, dat niet altijd wordt vergoed. Zo klaagt een reumapatiënt
op het Klachtenkompas van de Consumentenbond (www.klachtenkompas.nl) dat hij al jaren het medicijn sulfasalazine gebruikt van fabrikant Mylan, maar wegens bestelproblemen een ander medicijn meekreeg. Dit andere middel valt alleen niet onder het preferentiebeleid van zijn zorgverzekeraar, waardoor de kosten nu deels voor eigen rekening komen. Deze patiënt is daar allerminst blij mee. ‘Het maakt mij niet uit van welke fabrikant mijn medicijn komt, maar ik maak nu wel €150 tot €200 hogere zorgkosten’.
PROBLEEM 4: OP MAAT NIET VERGOED Sinds 1 juni vergoeden zorgverzekeraars bepaalde op maat gemaakte bereidingen alleen nog als de patiënt eerst een individuele machtiging bij hen aanvraagt. Kan de patiënt die niet overleggen bij de apotheek, dan moet hij of zij het middel zelf betalen. Ook hierbij zijn heel wat verschillen per verzekeraar. Op www.knmp.nl is een overzicht te downloaden van vergoedingen van alle op maat bereide medicijnen per 1 juni (zoek op ‘folder bereide medicijnen’). Neem een bereiding van azelaïnezuurcrème (20%), een middel voor bepaalde huidaandoeningen: Menzis-verzekerden kunnen de kosten rechtstreeks declareren, mits ze de indicatie rosacea (een
consumentenbond.nl/zorg
chronische huidziekte) hebben en het middel metronidazol niet heeft geholpen. Bij Achmea geldt hetzelfde, maar is wel eerst een machtiging nodig. De Friesland Zorgverzekeraar stelt daarbovenop nog de eis dat het voorschrift voor het medicijn afkomstig is van een dermatoloog. CZ vergoedt het middel alleen nog bij rosacea. Ga er maar aanstaan als patiënt.
Overstappen loont Andere verzekering Spijt van je zorgpolis? Overstappen naar een andere verzekering kán veel opleveren.
28 Overstappen
29
Zalf
a
an het einde van ieder kalenderjaar heb je de mogelijkheid om een nieuwe zorgverzekering te kiezen. Maar ruim 70% van de mensen is nog nooit van zorgverzekeraar veranderd sinds 2006, toen de Zorgverzekeringswet werd ingevoerd. Veel mensen zijn bang voor het verlies van zekerheden. Gezonde verzekerden stappen bijna twee keer zo vaak over als mensen die iets mankeren. Echter, wie blijft zitten waar hij zit en denkt dat alles blijft zoals het is, vergist zich. Niet alleen kan de eigen situatie veranderen, maar ook zorgverzekeraars veranderen nogal eens hun voorwaarden en vergoedingen per jaar. De juiste verzekering kiezen kan een klus zijn. Maar als je eenmaal weet waarop je moet letten, valt het best mee en kun je bovendien behoorlijk wat geld besparen. Hieronder tips voor een goede voorbereiding op het kiezen van een zorgverzekering voor 2016.
1
De voorwaarden
Spit de voorwaarden door. Er kan namelijk zomaar wat veranderd zijn, ook bij de huidige verzekering. Bepaalde kosten worden bijvoorbeeld ineens niet meer of nog maar gedeeltelijk vergoed. Het kan ook gebeuren dat er ineens geen contract meer is met een bepaalde zorgverlener.
2
Kijk niet alleen naar de premie
Kies niet klakkeloos de goedkoopste basispolis, want niet elke verzekeraar vergoedt alles bij elke zorgverlener. De premie consumentenbond.nl/zorg
van een budgetpolis (selectiefpolis) is doorgaans lager dan van een natura- of restitutiepolis, maar de keuze uit gecontracteerde ziekenhuizen is beperkt (Zilveren Kruis, VGZ en Menzis) of de vergoeding bij nietgecontracteerde zorg is lager (CZ en VGZ). Ook bij een natura- en een (doorgaans wat duurdere) restitutiepolis krijg je bij een niet-gecontracteerde zorgverlener soms niet de hele rekening vergoed. Voor het eerst ziet de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) er dit jaar op toe dat de verzekeraars hun premies en voorwaarden voor komend jaar uiterlijk 19 november bekendmaken. Ook met welke zorgaanbieders ze een contract hebben. Beslis dus niet te vroeg en let op: als een verzekeraar een contract heeft afgesloten met een ziekenhuis, is dat niet automatisch voor elke behandeling. Bovendien hebben sommige verzekeraars een ziekenhuis voor de ene groep verzekerden wel, maar voor een andere groep niet gecontracteerd. Controleer dat dus ook bij de verzekeraar; die hoort deze informatie te geven.
3
Let op de afspraken
Zorgverzekeraars maken afspraken met zorgverleners, waaronder ziekenhuizen. Hoewel ze allemaal zeggen dit te doen op basis van prijs en kwaliteit, zijn de verschillen groot. Een voorbeeld. Een staaroperatie wordt met een ‘Budgetbewustpolis’ van Menzis of ‘Gewoon Zekur’ niet helemaal vergoed, terwijl de budgetpolissen van VGZ ‘Goede Keuze’ en Zilveren Kruis
Al sinds ze 18 is, gebruikt Mijke Twaalfhoven twee keer daags Eucerine-zalf – ook volgens haar huisarts en apotheek het beste middel voor haar eczeemhuid. Begin dit jaar krijgt ze van haar verzekeraar DSW bericht dat de zalf vanaf 1 maart 2015 niet meer wordt vergoed. Na een melding op klachtenkompas.nl van de Consumentenbond biedt DSW uit coulance aan de zalf tot 1 juni te vergoeden. De zalf wordt daarna eventueel vergoed op doktersrecept, maar garantie geeft DSW niet.
‘Basis Budget’ wel vergoeden. Doe bij onbegrijpbare kleine lettertjes altijd navraag bij de verzekeraar.
4
Lokkertjes
Cadeautjes bestaan niet. Een aantal zorgverzekeraars biedt cadeaus of kortingen aan bij hun zorgverzekering. Bereken altijd goed of dit voor jou voordelig uitpakt. Over het algemeen kan gesteld worden dat je een cadeau uiteindelijk zelf betaalt via de premie voor de zorgverzekering. Laat zo’n korting of bonus daarom niet leidend zijn bij de keuze.
5
op de websites en in de voorwaarden van de verzekeraars. Een aantal zorgverzekeraars adverteert met een lage premie. Ze hebben naast het verplichte eigen risico van €375 in 2015 (en €385 in 2016) een vrijwillig eigen risico van €500 extra alvast voor je aangevinkt. Let hier goed op! Denk vooral goed na over of een verhoogd eigen risico voordelig voor je is. Uit onderzoek van de Erasmus Universiteit blijkt dat bijna de helft van de verzekerden voordeliger uit is met een vrijwillig verhoogd eigen risico.
6
Groen licht
Addertjes
Nog een addertje: wie de aanvullende polis afsluit bij een andere verzekeraar dan waar de basispolis loopt, betaalt bij sommige maatschappijen een ‘administratieve opslag’, die varieert van 20 tot 50% van de premie. Dit is niet altijd duidelijk te vinden
Zorgverzekeraars moeten iedereen accepteren voor de basisverzekering. Promovendum en National Academic laten je graag geloven dat ze een polis hebben speciaal voor hoger opgeleiden. Maar laat je vooral niet afschrikken door foto's van jonge mensen of studentikoze polisnamen. consumentenbond.nl/zorg
30 Overstappen
Zorgverzekering kiezen 31
Alternatieve zorg
7
Vraag naar de uitslag
Verzekeraars hoeven niet iedereen te accepteren voor aanvullende polissen. Hiervoor mogen ze zelf de voorwaarden en acceptatiecriteria vaststellen. Ook kunnen ze een hogere premie vragen als een verzekerde oud of chronisch ziek is. Stap dus nooit over vóór je weet waar je aan toe bent en de nieuwe verzekeraar groen licht heeft gegeven. Wie daarom vraagt, krijgt van de verzekeraar de uitslag van de medische acceptatie direct toegestuurd. Het is belangrijk van deze mogelijkheid gebruik te maken. Dan kun je je bij een afwijzing op medische gronden nog uit de acceptatieprocedure terugtrekken, zodat je in de toekomst niet hoeft te vermelden dat je ooit geweigerd bent voor een aanvullende verzekering. Wacht ook (als dat nog kan) met het opzeggen van je oude verzekering voordat je weet of je geaccepteerd wordt bij de nieuwe zorgverzekeraar.
8
Tussentijds oversteken
Aanmelden voor een aanvullende zorgpolis kan vaak tussentijds. Tussentijds overstappen kan bij een basisverzekering slechts in onderstaande gevallen. Namelijk als: • de verzekeraar de voorwaarden wijzigt; consumentenbond.nl/zorg
Gérard Danen: ‘Bijna elk jaar wissel ik van verzekeraar. Daarbij kijk ik niet alleen naar de premie, maar vooral naar de inhoud van de verzekering. Wij hebben een zoon met veel allergieën waar de reguliere geneeskunde weinig mee kan. Dankzij alternatieve behandelingen heeft hij veel minder problemen, maar de alternatieve zorg wordt steeds meer afgeknepen. Gelukkig zijn er nog verzekeraars die alternatieve zorg wel vergoeden. Zo zijn wij dit jaar met een aanvullende verzekering van De Friesland goedkoper uit dan zonder aanvullende verzekering.’
• je in Nederland gaat wonen na verblijf in het buitenland; • je in het buitenland woont maar een Nederlandse belastingplichtige bent; • je onverzekerd bent maar wel verzekeringsplichtig; • je 18 jaar wordt; • je als militair uit dienst treedt; • je bij een nieuwe werkgever een collectieve zorgverzekering afsluit.
9
Medicijnen
Je stapt over omdat het je jaarlijks geld scheelt of omdat je elders een betere dekking krijgt. Let dan ook op de beperkte keuze in zorgverleners. Ben je bijvoorbeeld chronisch hartpatiënt en bestel je regelmatig medicijnen via de plaatselijke apotheek, dan kan het zijn dat de nieuwe zorgpolis deze niet volledig vergoedt of dat je de medicatie verplicht elders (online) moet bestellen.
Welke
kies ik? Door het grote aantal verzekeraars en polissen valt het niet mee om een geschikte zorgverzekering te kiezen.
Op papier is het zo simpel: een verplichte zorgverzekering voor iedere Nederlander waarvan de overheid de inhoud bepaalt. Maar het kiezen van een zorgverzekering is behoorlijk lastig. Kies je voor een verhoogd eigen risico? Wil je een natura-, restitutie of budgetverzekering? Heb je wel of geen aanvullende- en/of tandartsverzekering nodig? Met het schema op de volgende pagina’s helpen wij bij de belangrijkste keuzes.
32 Zorgverzekering kiezen
33
Zorgverzekering kiezen in 4 stappen
1
Basisverzekering
Ik wil zelf mijn zorgverlener kunnen kiezen, ook al is de premie hoger
Kies een restitutiepolis*
Ja
Ik verwacht komend jaar meer dan €385 aan zorgkosten te maken
Ik heb een spaarpot om hoge zorgkosten op te vangen
Nee
Ja
Ik vind het een probleem om op een ander merk medicijnen en/of hulpmiddel over te stappen
Nee
Kies een hoger eigen risico
Ja
Nee Ik wil in alle ziekenhuizen terecht kunnen
Ja
Kies een naturapolis
Nee * Let ook met een Kies een budgetpolis
consumentenbond.nl/zorg
restitutiepolis op de kleine lettertjes voor vergoedingen en medicijnbeleid.
Ik verwacht komend jaar naar de tandarts te gaan
Kies het standaard eigen risico
Nee
Met onze Zorgvergelijker kun je vanaf half november 2015 eenvoudig zien welke zorgverzekering het beste bij je past en hoeveel je kunt besparen. consumentenbond.nl/ zorgvergelijker
4
Aanvullende verzekering
De basisverzekering biedt nauwelijks vergoeding voor tandartsbehandelingen voor volwassenen. Een vergoeding van die kosten biedt de aanvullende tandartsverzekering.
Geen tandartsverzekering
Ja
Ja
Ja
3
Tandartsverzekering
Iedere volwassene heeft in 2016 een eigen risico van €385. Dit is bij de meeste verzekeraars in stapjes van €100 te verhogen tot maximaal €885. Hoe hoger het eigen risico, hoe lager de premie.
Nee
Nee Ik gebruik medicijnen en/of een medisch hulpmiddel
2
Eigen risico
De basisverzekering is verplicht en dekt de kosten van onder andere huisarts, spoedeisende hulp, behandeling in het ziekenhuis, medicijnen, kraamzorg en ziekenvervoer.
Een aanvullende verzekering vergoedt kosten die niet door de basisverzekering worden gedekt, bijvoorbeeld fysiotherapie.
Ik verwacht komend jaar zorg nodig te hebben die de basisverzekering niet vergoedt
Nee
Ik heb vaak vullingen, uitgebreide gebitsreiniging of een wortelkanaalbehandeling nodig
Geen aanvullende verzekering Ja
Wel een tandartsverzekering
Ja
Wel een tandartsverzekering
Ja
Wel een aanvullende verzekering, maar weeg altijd de te verwachten kosten af tegen de premie.
Nee Ik verwacht komend jaar een dure behandeling, zoals een kroon, implantaat of brug
Nee Geen tandartsverzekering
Let op • Maak een afweging tussen de te verwachten kosten en de premie. • Niet elke verzekering vergoedt tandartsbehandelingen volledig. • Hoe hoger de vergoeding, hoe groter de kans dat je niet zomaar geaccepteerd wordt. consumentenbond.nl/zorg
34 Zorgverlener kiezen
35
Goede zorg Zelf een fysiotherapeut of orthodontist uitzoeken: het vergroot de keuzevrijheid. Maar hoe kies je de juiste?
Z
elf je tandarts, orthodontist en fysiotherapeut kiezen, dat doen we al jaren. Maar ook naar de logopedist en ergotherapeut kun je tegenwoordig zonder verwijsbriefje van de huisarts. Het is niet altijd eenvoudig om erachter te komen welke zorgverlener kwalitatief goede zorg levert en bij je past.
Kwaliteit en kosten Een vertrekpunt bij het zoeken naar een goede zorgverlener kan de keuze-informatie op de website van bijvoorbeeld de zorgverzekeraar zijn. Daar staan lijstjes met criteria. Daarnaast heeft het zeker zin om het Big-register te raadplegen en offertes aan te vragen bij meerdere zorgverleners. Moet je kind een beugel en zijn de verschillen tussen twee beugelbehandelplannen groot? Bespreek dit dan met de orthodontist of de beroepsvereniging. Minstens zo belangrijk is de vraag of de zorgverzekeraar de zorg vergoedt. Zonder consumentenbond.nl/zorg
die past 6x kiezen 1
Ga na of de zorgverlener aan de minimale kwaliteitseisen voldoet. Staat hij of zij ingeschreven op www.bigregister.nl en eventueel bij een beroepsvereniging?
2 3 4 5 6
Vraag deskundig advies aan je huisarts of een patiëntenvereniging. Controleer of de zorgverlener gecontracteerd is bij je verzekeraar. Bekijk reviewwebsites als zorgkaartnederland.nl Maak gebruik van mond-totmondreclame. Bel een zorgverlener in de buurt en kijk of het klikt.
aanvullende verzekering betaalt de consument zorg van een fysiotherapeut, orthodontist of tandarts meestal uit eigen zak. Maar zelfs mét aanvullende verzekering wordt niet standaard alles vergoed. Zoek daarom eerst uit of de zorgverzekeraar jouw zorgverlener heeft gecontracteerd en welk deel van de rekening eventueel zelf moet worden betaald.
Vragen stellen mag Dit kun je de zorgverlener vragen: • Wat is de voorgestelde behandeling (het behandelplan)? • Wat kost de behandeling? • Is de praktijk geopend in het weekeinde en ‘s avonds? • Is er een wachtlijst? • Mag ik zelf beslissen door wie ik word behandeld?
Goede klik Hoogleraar Gezondheidspsychologie Harry van de Wiel vindt dat al dat uitzoekwerk het kiezen van een zorgverlener nodeloos ingewikkeld maakt. Zijn advies: kies er gewoon één uit. ‘Nederland is een welvarend land met bijna alleen goede artsen, dus veel werk maken van het voortraject is niet zo zinvol. Het is handiger om energie te stoppen in goede samenwerking.’ Volgens Van
de Wiel is namelijk van groot belang dat het klikt tussen zorgverlener en patiënt. Uit onderzoek is gebleken dat patiënten van een arts met wie het klikt tevredener zijn over de verleende zorg. Ook zijn bij hen de resultaten van de behandeling beter en is de therapietrouw groter. consumentenbond.nl/zorg
36 36 Enquête Online Zorgmonitor winkelen
Cijfers
OVER ZORG
7651 consumenten beantwoordden onze vragen over hun zorgverzekering.
De meeste deelnemers zijn verzekerd bij Zilveren Kruis Achmea (15,0%), CZ (11,8%), Menzis (7,7%), IZA (6,4%) en VGZ (6,1%) of OHRA (5,5%).
VAN DE MENSEN MET EEN AANVULLENDE POLIS HEEFT 99,5% DEZE AFGESLOTEN BIJ DEZELFDE VERZEKERAAR ALS WAAR DE BASISVERZEKERING AFGESLOTEN IS.
66,9%
IS AL VANAF 2010 OF LANGER BIJ DE HUIDIGE ZORGVERZEKERAAR.
Bij belangrijke kosten voor het afsluiten van een aanvullende verzekering koos 71,1% van de deelnemers voor tandartskosten. Kosten voor beweegzorg (zoals fysiotherapie) werd door 57,9% genoemd en kosten voor bril en/of contactlenzen door 40,3%. consumentenbond.nl/zorg
80%
37
van de ondervraagden heeft een aanvullende polis. De meest genoemde reden om over te stappen was een lagere premie bij de nieuwe zorgverzekeraar (66,9%). Een betere dekking van de aanvullende verzekering bij de nieuwe zorgverzekeraar staat met 27, 5% op nummer twee.
15,3%
werd in 2015 verrast door een niet (helemaal) vergoede rekening. De reden hiervoor was bij 36,8% van hen het feit dat er een eigen bijdrage betaald moest worden.
83,8% van de deelnemers heeft in 2015 niet voor een vrijwillig eigen risico bovenop het verplicht eigen risico gekozen.
13,2%
heeft in 2015 tot nu toe nog niets van het eigen risico gebruikt. 24,1% heeft meer dan €375 opgemaakt. consumentenbond.nl/zorg
38 Bespaartips
minigids
Minder kwijt
aan zorg
1
Maak ieder jaar opnieuw een vergelijking. Vanaf medio november is op consumentenbond.nl/zorgvergelijker te zien welke polis het beste bij jou past. Controleer voor het afsluiten van de polis wel of je vaste zorgverleners en ziekenhuis zijn gecontracteerd. Op uiterlijk 31 december moet de oude verzekering zijn opgezegd; tot 1 februari heb je nog de tijd om een nieuwe te zoeken. Stap je voor 1 januari over dan zegt de nieuwe zorgverzekering de oude op.
2 3
Ga na of de verzekeraar een goedkopere internetpolis heeft.
Bij digitaal afsluiten heb je volgens de 'Wet Koop op afstand' 14 dagen bedenktijd om de verzekering kosteloos op te zeggen.
4
Zeg schriftelijk op en geef duidelijk aan om welke polis het gaat (basis of aanvullend). Overstappen kan niet als er een betalingsachterstand is bij de huidige basisverzekering.
5
Wie het zich kan veroorloven de jaarpremie in één keer te betalen, kan soms een korting krijgen tussen 1 en 3%. Dit verschilt per verzekeraar.
consumentenbond.nl/zorg
Rendabel
51% van de consumenten maakt het eigen risico van €375 op. Voor de andere 49% geldt dat het eigen risico verhogen dus rendabel is. Toch koos in 2015 maar 12% van de consumenten voor een hoger eigen risico.
9 november 2015 | €3
Zorgverzekeringen
Nieuw in 2016 PAKKETKEUZE Wel of niet aanvullend?
ANDERE VERZEKERING Overstappen loont
minigids 9 zorgverzekering_Ray.indd 1
WAT KOST HET? Eigen risico, bijbetalen en vergoedingen
Eén manier om te besparen op de premie, is vrijwillig kiezen voor een hoger eigen risico. Dat kan een goede keus zijn bij weinig zorgkosten. Omdat dat nooit helemaal is te voorzien, moet het bedrag van het hogere eigen risico altijd goed te betalen zijn. Zet altijd het bedrag van je eigen risico opzij.
7
Budgetpolissen en naturapolissen zijn goedkoper dan andere polissen. Bij deze twee vormen (zonder vrije zorgkeuze) is het goed om vooraf na te gaan of je zorgverzekeraar en je zorgverlener(s) een contract hebben met elkaar. Als dat niet zo is, moet je vaak honderden euro’s extra betalen en ben je alsnog duurder uit (zie ook pagina 6).
Hannah_dG Zal ik mijn eigen risico verhogen? Ik ben namelijk al twee jaar niet bij een arts geweest en zou het extra geld goed kunnen gebruiken.
14-10-15 13:11
Colofon
11:12 uur
De Minigids Zorgverzekeringen is een uitgave van de Consumentenbond (november 2015) redactie & samenstelling Consumentenbond: Evert van Hardeveld, Ramona de Jong, Sandra Mul marketing Consumentenbond: Anne Marie van der Horst, Maurice Ouwerkerk, Nelien van der Ben, Diek Schipper productie & vormgeving: PUUR Publishers b.v., Marieke Halmos, Nanette van Mourik, Janita Sassen, fotografie en illustraties: iStock, Veer, PUUR Publishers b.v. drukker: Roto Smeets GrafiServices
Contact
6
9:02 uur
Service & Advies: (070) 445 45 45 internet: www.consumentenbond.nl contactformulier: www.consumentenbond.nl/contact Copyright © 2015 Consumentenbond Alle rechten zijn voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch of door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. De Minigids is een uitgave van de Consumentenbond. Hoewel de gegevens in deze gids met grote zorgvuldigheid zijn bijeengebracht, aanvaardt de uitgever geen aansprakelijkheid over eventuele (zet)fouten of onvolledigheden.
AvdHorst@15 Dat hangt ervan af. Verwacht je komend jaar minder dan €385 aan zorgkosten te hebben? Dan is het zeker een optie!
13:54 uur
Pieter@78 Als je dit doet, zou ik wel een bedrag opzij zetten om onverwachte kosten te kunnen betalen. Je weet immers nooit of je niet toch zorg nodig gaat hebben!
14:07 uur
Jonas_MH Ik vind het risico te groot, want ik heb geen extra buffer om de eventuele kosten op te vangen.
Online ervaringen, tips en discussies voor en door consumenten. consumentenbond.nl/community consumentenbond.nl/zorg
ZORGVERZEKERINGEN VOLOP.
MAAR WAAR VIND JE EERLIJK ADVIES? KIJK OP NL/ EN CONSUM TENBOND. ZORG