air onderwijs overgeschakeld van het vak In september 2010 werd in de eerste graad van het secund staat de technische geletterdheid centraal. Technologische opvoeding naar het vak Techniek. In dit nieuwe vak de techniek. In deze folder presenteren Vorig jaar kon u al kennismaken met Switch, een projectmatige metho voor de B-stroom) met bijzondere aandacht we u Switch A (techniek voor de A-stroom) en Switch B (techniek voor wat nieuws de reeksen te bieden hebben in 2011.
Techniek voor de A-stroom A
Nieuw in 2011:
Techniek voor de
B-stroom
Nieuw in 2011:
Projectbundels voor Techniek
de boeck - kwaliteit in onderwijs Switch folder 2011.indd 1
1/02/11 11:25
Switch A Switch A Switch A Switch A Switch A Switch A Switch A Switch A Switch A Switc Auteurs:
Switch A
Gertjie Franck ybus Dave Van den Ke t Marleen Chalme Diana Wets
de bundels
Techniek als project
Gebruiksklaar en flexibel concept
Switch A is een reeks van tien leerwerkboekjes die werden opgesteld op basis van de nieuwe eindtermen. De aanpak is projectmatig: er wordt doelgericht gewerkt, met het oog op één of meerdere technische realisaties. De leerinhouden zijn telkens op het project in kwestie afgestemd.
Met Switch A bieden we gebruiksklare en eenvoudige projecten aan. De reeks in zijn geheel komt tegemoet aan de eindtermen, maar de projecten zijn daarnaast ook afzonderlijk te gebruiken. De projectbundels zijn overigens in een willekeurige volgorde te behandelen, wat de leerkracht de nodige bewegingsvrijheid biedt.
Transparante inhoud De verschillende techniekprojecten illustreren de verscheidenheid aan toepassingsgebieden. Op de kaft van elke Switch A-module geven icoontjes duidelijk aan welke toepassingsgebieden in een specifieke bundel behandeld worden. In de handleiding bij elke module wordt meer gedetailleerd aangegeven welke eindtermen bereikt worden.
TRANSPORT
ENERGIE
ICT
CONSTRUCTIE
BIOCHEMIE
Opbouw volgens technisch proces Het uitgangspunt bij een techniekproject is dat, om een technische realisatie tot stand te brengen, het technisch proces doorlopen moet worden. De structuur van elke Switch A-module loopt daarom parallel met het technisch proces, van probleemstelling tot evaluatie. Op die manier maakt de leerling zich dit typische procesmatige denken eigen.
probleemstelling
ontwerpen
maken
in gebruik nemen
evalueren
Alle verdere informatie en bestelinfo vind je op www.deboeck.com Switch folder 2011.indd 2
1/02/11 11:26
ch A Switch A Switch A Switch A Switch A Switch A Switch A Switch A Switch A Switch A S
didactische ondersteuning Gratis aanvullend ICT-luik per module Op http://switch.deboeck.com vindt de leerling per module interactieve oefeningen die polsen naar goed begrip van de stof. Daarnaast wordt vaak ook extra materiaal voorzien zodat ICT, waar het kan, naadloos geïntegreerd kan worden in de lessen.
Handleiding per module Bij elke Switch-module is er een handleiding voorzien. Daarin bevinden zich niet alleen de oplossingen bij de opdrachten uit de bundels, maar ook een overzicht van de bereikte eindtermen, didactische tips, een voorbeeldtoets en heel wat extra’s (links, concrete suggesties ter uitbreiding of verdieping, extra oefeningen …) bij de behandelde stof. Tot slot vindt u in de handleiding ook een code waarmee u toegang krijgt tot het leerkrachtenluik van http://switch.deboeck.com. Daar vindt u o.m. een elektronische versie van het jaarplan en andere documenten die van nut kunnen zijn bij het voorbereiden van uw lessen. Er zijn aparte handleidingen voorzien voor leerkrachten van het vrij onderwijs en het gemeenschapsonderwijs.
I-board Wie wil, kan ook gebruikmaken van een digitale versie van de Switch A-modules. Met het i-board (een elektronisch bordboek) kan je bladeren door een projectie van de bundels, inzoomen op illustraties en tekst en de ingevulde antwoorden doen verschijnen, wat het klassikaal bespreken van oefeningen vergemakkelijkt. Voor Switch A zijn twee i-boards beschikbaar (bij modules 1-5 en bij modules 6-10). Voor meer info: zie www.i-board.be.
Cd-rom met powerpoints Per leerjaar voorzien we ook een cd-rom voor de leerkrachten die als aanvulling geldt bij de projecten uit de Switch A-reeks. Daarop vind je per techniekproject een powerpoint met extra fotomateriaal en links naar relevante websites en filmpjes. Ideaal ter ondersteuning van uw lessen.
Kant-en-klare leerlingen- of leerkrachtenpakketten De infrastructuur van het technieklokaal is niet in alle scholen dezelfde. Met Switch wordt bewust gestreefd naar laagdrempelige projecten die zonder veel problemen uitvoerbaar zijn in de klas- of schoolomgeving. Bij sommige projecten bieden we het nodige materiaal aan. Zo kunt u bij Goal! een leerlingenpakket bestellen waarin alle materiaal voor het maken van het golf- of voetbalspel voorhanden is. Ook de technische realisatie uit Straf licht, de schudlamp, is bij ons verkrijgbaar. Voor meer info hierover kunt u terecht bij één van onze vertegenwoordigers of op onze website.
Alle verdere informatie en bestelinfo vind je op www.deboeck.com Switch folder 2011.indd 3
1/02/11 11:26
Opbouw van een Switch A-project Via een speelse en herkenbare instap maakt de leerling kennis met het onderwerp waarbinnen het te realiseren techniekproject zich situeert. De nieuwsgierigheid wordt alvast gewekt!
In aanloop naar de technische realisatie wordt aan de hand van een bredere context het onderwerp degelijk gesitueerd. In dit deel komen de relevante leerinhouden aan bod.
Bij de realisatie van het techniekproject gaat de leerling stapsgewijs te werk volgens de vijf fasen van het technisch proces. Hij gaat aan de slag met stroomdiagrammen, waardoor hij zich stap voor stap en op eigen tempo technische vaardigheden eigen kan maken.
Alle verdere informatie en bestelinfo vind je op www.deboeck.com Switch folder 2011.indd 4
1/02/11 11:26
Op het einde van elke technische realisatie wordt er een uitgebreide evaluatie voorzien. De leerling beoordeelt zowel zijn werk als zichzelf aan de hand van een gedetailleerde evaluatiefiche.
Om verantwoord en veilig te werken, worden waar nodig werk- en veiligheidsfiches voorzien, opdat de leerling doordacht handelt en juist omgaat met materiaal en de eigen veiligheid.
Achteraan elke bundel bevindt zich een overzichtelijke begrippenlijst waar de leerling de belangrijkste termen bij elk project op alfabetische volgorde verzameld vindt.
Alle verdere informatie en bestelinfo vind je op www.deboeck.com Switch folder 2011.indd 5
1/02/11 11:26
Switch A is een modulair opgevatte reeks techniekuitgaven. De projecten zijn stuk voor stuk gelinkt aan de hedendaagse leefwereld van de leerling en bespelen uiteenlopende interessegebieden: van houten spelconstructies over voedingsprocessen tot het zelf maken van 3D-beelden. Op die manier is er voor ieder wat wils, en kan elke leerling zijn eigen talenten ontdekken en ontwikkelen.
Goal! In Goal! maken uw leerlingen kennis met de beginselen van technisch tekenen, boren, schroeven en hameren, met daarbij de nodige aandacht voor veiligheid. Met behulp van stroomdiagrammen maken ze binnen dit project eigenhandig een minivoetbal of -golfspel. In het kader van dit project leren de leerlingen meer over materialen en gereedschappen, maar ook over tekens en symbolen (2D en 3D, pictogrammen, stroomdiagrammen …) en het belang daarvan in het leven van elke dag.
Mp3-genie In Mp3-genie worden de leerlingen meegenomen in de technologische evolutie van muziekspelers, gaande van de mechanische fonograaf tot de elektronische mp3-speler. Die laatste wordt analytisch bestudeerd als technisch systeem, met speciale aandacht voor sturingen. Zo zijn de leerlingen aan het eind van dit project in staat om de oorsprong en werking van hun mp3-speler beter te begrijpen. Als extra realisatie ontwerpen de leerlingen met de pc een persoonlijke beltoon in mp3.
Op weg In Op Weg begeven leerlingen zich in het verkeer. De fiets, het populairste vervoersmiddel bij de doelgroep, krijgt daarbij de nodige aandacht: leerlingen leren over de ‘anatomie’ en het onderhoud van een fiets en ontdekken hoe ze kleine gebreken aan hun eigen tweewieler kunnen herstellen. Bovendien krijgen ze de nodige tips over veilig gedrag op de weg. In de loop van het project doet de leerling ook de nodige kennis op over soorten transport (en hun specifieke voor- en nadelen) en overbrengingen.
Straf licht Aan de hand van een concreet en handig voorwerp, de zaklamp, maken leerlingen in Straf Licht kennis met de verschillende onderdelen van de elektrische stroomkring. Ze leren ook stroombaanschema’s tekenen met behulp van specifieke computersoftware. Verderop in deze bundel worden de leerlingen uitgedaagd: met behulp van verschillende stroomdiagrammen ontwerpen en maken ze zelf een milieuvriendelijke ‘zaklamp’ die werkt op basis van bewegingsenergie en/of chemische energie. Daarbij worden vaardigheden als monteren, demonteren en optimaliseren geoefend.
Rescue In Rescue komen leerlingen aan de hand van een bordspel meer te weten over de verschillende afdelingen van een ziekenhuis. Ze leren wanneer ze waar terecht kunnen en hoe elke afdeling functioneert. In het hoofdstuk over wondverzorging leren de leerlingen hoe ze te hulp moeten snellen in geval van schaaf-, snij- en brandwonden. Meteen komt ook aan bod waarom die wondverzorging zo belangrijk is; ze maken kennis met ziekteverwekkers en andere micro-organismen.
Alle verdere informatie en bestelinfo vind je op www.deboeck.com Switch folder 2011.indd 6
1/02/11 11:26
Breed beeld In Breed beeld worden de leerlingen meegenomen doorheen de evolutie van het (fotografische) beeld. Ze ontdekken hoe de eerste beelden op plaat werden vastgelegd en nemen de proef op de som met een eigengereide camera obscura. Ook het vervolg van de evolutie komt aan bod, met bijzondere aandacht voor de overgang van analoge naar digitale fotografie. Deze stap brengt hen uiteindelijk tot de 3D-beelden die ze vandaag op breed beeld kunnen bekijken. Als realisatie maken de leerlingen hun eigen stop-motion animatiefilmpje en leren ze als techniekgebruiker de mogelijkheden van een digitaal toestel kennen. Met die kennis gaan ze op pad om zelf foto’s te nemen, die vervolgens te bewerken tot 3D-afbeeldingen en met hun eigen ontworpen 3D-bril te bekijken.
Houvast In Houvast moeten de leerlingen grotendeels zelfstandig aan het werk om een rek te maken. Wat voor soort rek wordt het? Hoe gaat het eruitzien? Antwoorden op die vragen zullen door de leerlingen zelf ingevuld worden bij het ontwerp van hun product. De eigenschappen van verschillende materialen worden grondig onderzocht. Deze materiaalstudie is volledig in functie van de realisatie. Geen enkele architect laat een huis bouwen zonder een ontwerp op papier te zetten; zo zal geen enkele leerling zijn werkstuk beginnen maken zonder er eerst de aanzichten van te tekenen. Een hele klus dus voor een doe-het-zelver!
Smakelijk! In Smakelijk! ontdekken leerlingen proefondervindelijk het bestaan van ‘positieve’ en ‘negatieve’ bacteriën. In de bundel komen bewaartechnieken aan bod, maar er wordt ook stilgestaan bij het belang van hygiëne om voedselbederf te voorkomen. Verderop in de bundel wordt het duidelijk dat micro-organismen ook een positieve rol kunnen spelen en in staat zijn om stoffen te maken. Als realisatieopdracht krijgen de leerlingen de kans om zelf een pizza te ontwerpen (die afhankelijk van de infrastructuur ook gemaakt wordt.). En … waarvoor zullen de leerlingen kiezen? Ontwerpen ze een pizza volgens de principes van slow food (met de intentie om de ecologische voetafdruk zo laag mogelijk te houden) of kiezen ze resoluut voor een fastfood pizza? Een project dat smaakt naar meer!
Eco@home In Eco@home draait alles rond duurzaam bouwen en leven. Leerlingen maken kennis met relevante technische systemen die daartoe kunnen bijdragen zoals zonnepanelen, warmtepompen en windmolens (zonne-energie, warmte-energie en bewegingsenergie). Ze ontdekken dat er ook kleinschaliger oplossingen bestaan om energie te snoeien (spaarlampen plaatsen, stekkers uittrekken, gebruik van energiezuiniger toestellen) en nemen thuis de proef op de som. Met Eco@home worden leerlingen zich bewust van hun water- en energieverbruik en met een projectvoorstelling leren ze elkaar energietips om spaarzamer te leven.
Ruimtetoerist Ruimtevaart … op het eerste zicht niet meteen een thema uit de leefwereld van de leerling, maar wel eentje dat tot de verbeelding spreekt. In Ruimtetoerist wordt onder meer stilgestaan bij het mechanische aspect van de ruimtevaart, en de leerlingen gaan ook zelf een raket maken met huis-, tuin en keukenmateriaal. Daarnaast is Ruimtetoerist een vrolijke verkenning van wat er zich allemaal afspeelt in de kosmos, al is de link met aardse technologieën nooit ver weg.
Alle verdere informatie en bestelinfo vind je op www.deboeck.com Switch folder 2011.indd 7
1/02/11 11:26
Switch B Switch B Switch B Switch B Switch B Switch B Switch B Switch B Switch B Switc
Switch B
Switch B is een nieuwe reeks leerwerkboekjes, aangepast aan het nieuwe leerplan techniek voor de B-stroom. Dat schrijft een projectmatige aanpak van het techniekonderwijs voor, waarbij in één schooljaar meerdere projecten moeten gerealiseerd worden. Bij de keuze van de projecten moet rekening gehouden worden met de verscheidenheid van de verkenningsgebieden. Zo moeten minstens 5 verkenningsgebieden aan bod komen, waarvan minstens één uit verzorging of voeding en minstens één uit bouw, elektriciteit, hout of metaal (leerplan VVKSO). Switch B voorziet voor elk verkenningsgebied minstens één techniekproject. Als leerkracht kies je zelf wanneer je welk project wil gebruiken in de klas. Binnen elk techniekproject is er ruimte gelaten voor een persoonlijke invulling. Alle techniekprojecten sluiten probleemloos aan op de leerplannen VVKSO, GO en OVSG.
verkenningsgebied
code
1
minstens 1 kiezen uit
voeding verzorging
Vo1 Ve1
2
minstens 1 kiezen uit
hout bouw metaal elektriciteit
Ho2 Bo2 Me2 El2
3
vrije keuze
tuinbouw mode kunststoffen schilder- en grafische technieken ICT
Tu3 Mo3 Ku3 Sc3 Ic3
Switch B legt de klemtoon op het actief bezig zijn: leerlingen ontwerpen, onderzoeken, maken en gebruiken en onderhouden verschillende technische systemen. De logo’s op de cover verwijzen naar de focus van het techniekproject.
Er wordt aandacht besteed aan de verschillende dimensies van techniek: begrijpen, hanteren en duiden (met een sterke focus op hanteren).
ICT
begrijpen
BEGRIJPEN HANTEREN ICT
DUIDEN
hanteren duiden
Alle techniekprojecten doorlopen het technisch proces, van probleemstelling tot evaluatie. Bij het maken ICT ICT van de technische realisaties zoomen we in op het ontwerpproces en/of het maakproces, waardoor de leerlingen zich deze typische processen eigen maken.
ICT
ICT
probleemstelling
ontwerpen
maken
in gebruik nemen
evalueren
Alle verdere informatie en bestelinfo vind je op www.deboeck.com ICT ICT Switch folder 2011.indd 8
1/02/11 11:27
ch B Switch B Switch B Switch B Switch B Switch B Switch B Switch B Switch B Switch B S
Nieuw in 2011
Stel je voor! Tijdens dit techniekproject onderzoeken de leerlingen hoe je jezelf of bv. je hobby kan voorstellen. Gaandeweg exploreren ze de computerprogramma’s Word, Powerpoint en Audacity en kiezen ze voor het ontwerpen van respectievelijk een flyer, een powerpointpresentatie of een podcast.
Reken op mij! In deze bundel leren de leerlingen op een authentieke manier het internet en het computerprogramma Excel kennen. In deze bundel leren de leerlingen op een authentieke manier het internet en het computerprogramma Excel kennen. Via zoekprogramma’s en het kritisch selecteren van informatie en vragen, ontwerpen ze een enquête. Na het afnemen van de enquête maken ze grafieken en interpreteren ze de gegevens tot nieuwe informatie en verbeterpunten.
Druk druk druk! Maak kennis met het Kroatische familiebedrijf Kantal. Al generaties lang produceren zij alles wat te maken heeft met drukwerk. Het ontwerpen en maken van postkaarten, affiches, behangpapier, kranten, kunstwerken enzovoort heeft geen geheimen voor ze. De leerlingen treden in hun voetsporen en onderzoeken en ontdekken zo de wereld van het drukken.
Tuinfeest! Tijdens dit techniekproject maken de leerlingen kennis met diverse facetten uit de bouwwereld. De leerlingen ontwerpen en maken zelf een tuinset waarbij ze kunnen kiezen uit onderleggers in gewapend beton, een windlicht in klei of onderleggers uit mortel, belegd met mozaïek.
Zelf bedacht? Walter Van Beirendonck, Ann Demeulemeester, Dries Van Noten, Dirk Bikkembergs, Nicky Vankets, Murielle Scherre … allemaal stuk voor stuk grote kledingontwerpers. Maar textiel op zich gaat verder dan enkel mode en kleding … Van grasmatten en hightech kledij tot kogelvrije vesten, autozetels enzovoort. Via deze module krijgen de leerlingen een eerlijke kijk op de wereld van mode en textiel. Tijdens het techniekproject ontwerpen en maken de leerlingen een prototype – afhankelijk van hun interessegebied en de keuzes van de techniekleerkrachten.
Groene Vingers Binnen dit techniekproject maken de leerlingen kennis met de wereld van de tuinbouw. Diverse technieken en beroepen komen ruimschoots aan bod. De leerlingen ontwerpen een fictieve tuin in de voetsporen van een tuinontwerper, ontwerpen een BBB (een ‘bloembollenbak’) en ook verschillende toepasselijke maatschappelijke thema’s zoals groendaken, groentenabonnementen, akkerbouw, sierteelt enzovoort komen aan bod!
Voor de inhoud van de projecten die al verschenen in 2010, kan u terecht op onze website.
Alle verdere informatie en bestelinfo vind je op www.deboeck.com Switch folder 2011.indd 9
1/02/11 11:27
Opbouw van een Switch B-project De opbouw van elke Switch B-bundel is opgehangen aan de 5 fasen van het technisch proces.
De leerling w ordt, aan de hand van een leuke cartoo n meteen ge confronteerd met een uit he t leven gegrep en probleem.
leerlinprobleem gaan t he op rd e oplosAls antwoo naar mogelijk ek zo op t ch rder gen doorda p werken ze ve er tw on e st n uitgebreid singen. Het be ype dat metee ot ot pr n ee t uit to ordt. geëvalueerd w
Alle verdere informatie en bestelinfo vind je op www.deboeck.com Switch folder 2011.indd 10
1/02/11 11:27
Daarna steken leerlingen zelf de handen uit de mouwen om hun eigen technische realisatie te maken. Aan de hand van overzichtelijke werkfiches worden ze stap voor stap begeleid tijdens dit maakproces.
Op het einde van elke technische realisatie wordt er een uitgebreide evaluatie voorzien. De leerling beoordeelt zowel zijn werk als zichzelf aan de hand va n een gedetailleerde evaluatiefiche.
Achteraan elke bundel bevindt zic h een overzichtel ijke begrippenl ijst waar de leerlin g de belangrijks te termen bij elk proj ect op alfabetisch e volgorde verzamel d vindt.
Alle verdere informatie en bestelinfo vind je op www.deboeck.com Switch folder 2011.indd 11
1/02/11 11:27
Een overzicht van alle
-artikels
Techniek voor de A-stroom
Techniek voor de B-stroom
Switch A – module 1 – Goal! Switch A – module 1 – Goal! – leerlingenpakket Switch A – module 2 – Straf licht Switch A – module 2 – Straf licht – bouwpakket schudlamp Switch A – module 3 – Rescue Switch A – module 4 – Op weg Switch A – module 5 – Mp3-genie Switch A – module 6 – Breed beeld Switch A – module 7 – Houvast Switch A – module 8 – Smakelijk! Switch A – module 9 – Eco@home Switch A – module 10 – Ruimtetoerist
Switch Switch Switch Switch Switch Switch Switch Switch Switch Switch Switch Switch Switch
Bij elke module van Switch A horen 2 handleidingen, één op maat van het VO en één voor het GO!.
Bij elke module van Switch B hoort een handleiding.
Switch Switch Switch Switch
Switch B – module 1-6 – i-board Switch B – module 7-12 – i-board
A A A A
– – – –
module module module module
1-5 – i-board 6-10 – i-board 1-5 – cd-rom met powerpoints 6-10 – cd-rom met powerpoints
B B B B B B B B B B B B B
– – – – – – – – – – – – –
module module module module module module module module module module module module module
1 – Ons dagelijks brood 2 – Zorg voor mekaar 3 – Zelf gemaakt? 4 – Sfeerlicht 5 – Een eigen plek 6 – Niets vergeten? 7 – Stel je voor! 8 – Reken op mij! 9 – Druk, druk, druk! 10 – Tuinfeest! 11 – Zelf bedacht? 12 – Groene vingers 13 – Open klasdag
CONTACT U kunt altijd contact opnemen met een van onze vertegenwoordigers! Jean-Pierre Deklerck: 0478 80 90 15 provincie West-Vlaanderen en provincie Oost-Vlaanderen (behalve Aalst, Denderleeuw, Ninove, Geraardsbergen, Beveren, Dendermonde, Hamme, Temse, Sint-Niklaas en Zelzate)
[email protected] Kristin Descheemaeker: 0478 80 90 13 provincie Limburg, provincie Antwerpen (enkel postnummers 2000 tot 2100, Herentals, Geel, Mol, Heist-op-den-Berg, Berlaar en Westerlo), provincie Vlaams-Brabant (arrondissement Leuven)
[email protected] Diane Segers: 0478 80 90 14 provincie Oost-Vlaanderen (enkel Aalst, Denderleeuw, Ninove, Geraardsbergen, Beveren, Dendermonde, Hamme, Temse, Sint-Niklaas en Zelzate), provincie Vlaams-Brabant (Brussel, Halle, Vilvoorde) en provincie Antwerpen (behalve Antwerpen-Centrum, Deurne, Herentals, Geel en Mol)
[email protected]
KLANTENDIENST
UITGEVERIJ
tel. 0800 99 613
Belpairestraat 20
tel. 03 200 45 00
fax 0800 99 614
2600 Berchem
fax 03 200 45 99
[email protected]
www.deboeck.com
[email protected]
de boeck - kwaliteit in onderwijs Switch folder 2011.indd 12
1/02/11 11:27
