Ledenblad Nederlandse Vakbond Varkenshouders nr. 238 | November 2015
NVV in Utopia
2
Niet tornen aan hygiëne
De week van…
9
10
Uri Rosenthal tijdens een van de raadplegingsavonden
‘Meer focus en meer samenwerking’ ‘Er is een ongelijke verdeling van de marges in de varkenshouderij. In Nederland verdient iedereen een boterham aan de varkenshouderij, behalve de varkenshouder zelf. Dat is niet nieuw, maar het is wél belangrijk om deze constatering te doen, zodat we vanaf daar kunnen bouwen aan een gezonde situatie in de keten. Je moet immers éérst de diagnose stellen, alvorens je kunt werken aan herstel.’
óók op het verhogen van het rendement. Een krachtig collectief is daarbij onmisbaar’, meent hij.
Niet minder varkens Minder varkens leiden niet tot prijsherstel, geeft Rosenthal aan. ‘Er is wereldwijd een groeiende vraag naar kwalitatief goed én voedselveilig var-
Dit zegt voorzitter Uri Rosenthal van de regiegroep
de varkenshouderij momenteel om betere presta-
kensvlees. Nederland kan dat efficiënt produce-
Vitale Varkenshouderij. Rosenthal presenteerde
ties uit de markt te halen, constateert Rosenthal
ren. Als wij minder varkens gaan houden, zullen
onlangs zijn bevindingen. De varkenshouderij
verder. ‘Varkenshouders moeten richting de markt
andere landen snel ons marktaandeel overnemen.
heeft volgens hem nog te veel de focus op Noord-
als collectief optreden. Samen een vuist maken en
Prijsherstel blijft uit en Nederland blijft slechts met
West Europa. ‘Echter, dit is een krimpende markt
meer samenwerken met andere partijen, zodat de
een kleine sector over.’
met zware concurrentie’, zegt hij. Het vizier zal
varkenshouder niet de laatste restjes van de marge
volgens hem dan ook beter en meer moeten wor-
krijgt, maar een eerlijke prijs.’
den gericht op de exportkansen die er zijn. ‘Op dit
Stoppers Voor varkenshouders die geen toekomstperspec-
moment is er sprake van onderbenutting van de
Door de versnippering in de sector worden var-
tief hebben, moet volgens hem gekeken worden
waarde van het varken. Wij moeten het hele Hol-
kenshouders uitgespeeld door andere schakels in
naar wat nodig is om op een verantwoorde manier
land Varken verkopen, niet alleen in Europa, maar
de keten. Verlaging van kosten voor voer en mest
te kunnen stoppen. ‘Daardoor ontstaat ruimte
wereldwijd voor de prijs dat het waard is.’
worden volgens Rosenthal nu ook niet vanuit de
voor andere varkenshouders die wel kunnen door-
kracht van het collectief opgepakt, terwijl dat wel
groeien.’
Gebrek aan samenwerking
zou moeten. ‘Overigens moeten varkenshouders
Het gebrek aan samenwerking in de keten belet
zich niet alleen richten op kostenreductie, maar
Zie ook pagina 8
Vlees De afgelopen weken was het weer raak. De
NVV in tv-programma Utopia De NVV was donderdagavond 5 november te gast in het SBS6 tv-programma Utopia. Daar hielden wij een informatieavond voor de bewoners van Utopia.
Wereldgezondheidsorganisatie WHO liet weten dat het eten van worstjes, hamburgers, ham en
Utopia is een tv-programma dat van maandag tot
het algemeen. Ook had de NVV twee biologische
spek kan leiden tot kanker. Bewerkt vlees werd in
vrijdag wordt uitgezonden op SBS6 en gaat over
varkenshouders (Joost van Alphen en Peter van
dezelfde categorie van kankerverwekkende stof-
een groep mensen die vanuit niets een samen-
Leeuwen) uitgenodigd om zo een evenwichtig
fen geplaatst als asbest, tabak en alcohol.
leving opbouwen. Enkele weken geleden was
beeld van de varkenshouderij te geven.
Varkens in Nood, op uitnodiging van een van de
NVV distantieert zich van rapport Varkens in Nood De NVV heeft met verbazing kennis genomen van het rapport van Varkens in Nood over zogenaamde ‘misstanden’ in de Nederlandse varkenshouderij en heeft hier publiekelijk met klem afstand van genomen.
wordt het wel moeilijker om te blijven innoveren. Immers, verdergaande innovaties vergen investeringen. Investeringen die door een deel van de varkenshouders nu niet kunnen worden gedaan. Dit
De werkwijze van Varkens in Nood bij het tot stand
beschuldigen van het massaal overtreden van de
heeft echter niets te maken met de conclusie van
brengen van dit soort rapporten is ons bekend.
regels en het onachtzaam omgaan met hun dieren.
Varkens in Nood dat onze boeren hun dieren een
Vervolgens kwam het advies Richtlijnen Goede
bewoners (dierenactiviste en veganiste Armanda)
De avond leverde een boeiende en pittige discus-
Varkens in Nood gooit ook nu weer tientallen,
‘Het doet absoluut geen recht aan de wijze waarop
slecht leven bieden. Het tegendeel is juist waar.
Voeding van de Gezondheidsraad om meer plant-
in Utopia om daar een avond te houden over zoge-
sie op, omdat meerdere bewoners door Armanda
soms jaren oude, binnen- en buitenlandse rap-
onze varkenshouders met hun dieren omgaan’,
De enigen die op dit moment lijden onder lage
aardig en minder dierlijk voedsel te eten. Het
noemd ‘leed’ in de intensieve veehouderij. De
zijn overgehaald om veganistisch te eten en vraag-
porten op één hoop en vertaalt deze één op één
zegt Jansen. Varkens in Nood heeft ook de sector
prijzen en hoge kostprijzen, zijn de boeren zelf’,
advies komt tot stand door een commissie van
delen van die avond die later op televisie werden
tekens zetten bij de vleesindustrie. Er werden veel
naar onze varkenshouderij anno 2015. Ook in dit
zelf niet benaderd om de conclusies te toetsen aan
zegt Jansen.
deskundigen die de wetenschap over de relatie
uitgezonden, leverden veel boze reacties op van
kritische vragen gesteld. De bewoners stelden
rapport wordt geciteerd uit onderzoeken die soms
de werkelijkheid.
tussen voeding en chronische ziekten als kanker,
varkenshouders omdat veel van wat er werd ver-
het op prijs dat de varkenshouders open en eer-
wel vijftien jaar oud zijn en daarnaast aan buiten-
diabetes en hart- en vaatziekten op een rijtje heeft
teld, niet klopte en onze sector doelbewust in een
lijk waren en gaven aan niet tégen boeren te zijn,
landse situaties refereren.
gezet.
kwaad daglicht zou zijn gezet.
maar wel tegen het feit dat voedsel vaak te goed-
‘Iedereen die met eigen ogen komt kijken hoe onze varkenshouders werken, heeft een geheel
koop in de schappen ligt. Bewoonster Stefanie
Zo wordt bijvoorbeeld geciteerd uit een onder-
ander beeld dan nu door Varkens in Nood wordt
Als klap op de vuurpijl werd door Varkens in Nood
Gangbaar en biologisch
Nabuurs, dochter van een varkenshouder uit Lim-
zoek uit 2000 (!) over stressparameters bij var-
geschetst. Het is wat ons betreft zo langzamer-
en Stichting Natuur & Milieu gepleit om een vlees-
De NVV hield de informatieavond om het echte
burg, zei heel blij te zijn met onze komst. ‘Er wordt
kens. Ook wordt gerefereerd aan een Amerikaans
hand een langspeelplaat die door Varkens in Nood
taks in te voeren. Van het geld dat die vleestaks
verhaal over onze sector te vertellen. NVV-lid
hier wel eens de grootste onzin over de varkens-
onderzoek naar dierenwelzijn van varkenstrans-
jaarlijks wordt afgedraaid, met als enige doel de
opbrengt, kan gesaneerd worden in de varkens-
Eric Holleman vertelde over de werkwijze in de
houderij verteld. Ik word er knettergek van. Goed
porten. Dit onderzoek is in 2011 uitgebracht door
varkenshouderij in diskrediet te brengen. Terwijl
sector en wordt een hoop dierenleed voorkomen.
gangbare varkenshouderij. NVV-voorzitter Ingrid
dat jullie het echte verhaal hebben verteld.’
de Universiteit van Colorado en beschrijft geen
de sector zelf keihard bezig is verder te verduurza-
Verder is het goed voor het milieu.
Jansen hield een presentatie over de sector in
enkele link met de Nederlandse varkenshouderij.
men’, aldus Jansen.
Ook worden jaren oude artikelen aangehaald waar Wat zou het gevolg zijn van deze berichtgeving?
wordt gesproken over situaties in slachterijen in
Daar waar er echte misstanden zijn, moeten
Dat mensen minder vlees en vis gaan eten en een
bijvoorbeeld Noorwegen, Zweden of Frankrijk.
deze volgens de NVV op bedrijfsniveau keihard worden aangepakt. ‘De sector werkt dagelijks
glas wijn laten staan. Dat was ik nog vergeten te melden. Het dringende advies van deze organisa-
De NVV herkent zich dan ook niet in de conclusies
nauw samen met onderzoekers, diergezondheids-
ties is ook om de consumptie van vis en wijn te
die Varkens in Nood trekt. ‘Deze wijze van conclu-
instanties en overheid om de problemen die er
minderen. We mogen alleen nog groenvoer eten
sies trekken, heeft voor ons geen wetenschappe-
zijn te bespreken, aan te pakken en te verbeteren.
en water drinken.
lijke basis. Wij ontkennen niet dat er op individuele
Iedereen die daar serieus in is geïnteresseerd, is
In plaats van mee te doen aan de discussie wilde
bedrijven uitdagingen zijn. Het werken met dieren
voor ons een gesprekspartner.’
ik waarnemen of mensen aan de slag gaan met
vergt immers uiterste zorg’, zegt NVV-voorzitter
de adviezen. Zondagmiddag keek ik in Den Haag
Ingrid Jansen.
Lage prijs De NVV heeft bovendien geen aanwijzingen dat
goed om me heen. De horeca serveerde volop wijn en bitterballen en worst. In de Albert Heijn waren
Langspeelplaat
de lage vleesprijs invloed heeft op de omgang
vlees en wijn niet aan te slepen.
De NVV betreurt deze zoveelste poging van
met dieren door onze varkenshouders. ‘Doordat
Varkens in Nood om onze individuele boeren te
de varkenshouders werken onder de kostprijs,
‘Succes! Door tijdgebrek kunnen wij helaas niet aanwezig zijn, maar collega’s zijn goede vervangers! #UtopiaNL’
‘De inwoners van @UtopiaNL genieten van de #varkensrollade @Keurslager Joosten. Ze vechten er haast om’
NVV met varkenshouders op bezoek in Utopia. Denken de betreffende organisaties op deze manier het gewenste effect te krijgen? De zondagmiddag bewijst anders. Laten wij de adviezen dan ook met een korrel zout nemen. Zoals met alles het geval is, eet en drink met mate. En het belangrijkste van alles, laat varkenshouders doen waar ze goed in zijn: het duurzaamste varkensvlees van de wereld produceren. Ingrid Jansen Voorzitter
[email protected] @IngridJansen4
2
Quotes & Tweets
‘Succes met het uitdragen hoe het er werkelijk aan toe gaat in de varkenshouderij! #UtopiaNL’ Adviseur Lisette Tuenter (@Varkenszorg)
Biologische varkenshoudster Janny van
Keurslager Jan Joosten
den Bogert (@jannyvdbogert) uit Hedel
(@SlagerJanJooste) uit Barneveld
‘@NVVNieuws @Lientje1967 Zo stoer dat jullie hier op af zijn gegaan! #UtopiaNL’ Melkveehoudster Hennie Verhoeven (@Duk) uit Keldonk
3
Weten of Romelko biggenvoer werkt? Bel gerust een collega varkenshouder (zie www.deheusromelko.nl)
NVV boos over mogelijke extra maatregelen PAS Wanneer uit de evaluatie van de Programmatische Aanpak Stikstof (PAS) in 2016 zou blijken dat het programma onvoldoende effect heeft, wil de overheid extra maatregelen nemen om de uitstoot van stikstof nog verder terug te dringen.
Kort nieuws Jongeren willen vlees Een ruime meerderheid van de jongeren (63 procent) vindt vlees een onmisbaar onderdeel van hun voeding. Daarnaast zien ze de consumptie van vlees als gezond en is het voor velen het
Premium wanneer het moet
dhv15006_5_romelko_186x132.indd 1
Bij dat overleg zat de veehouderij niet aan tafel
lekkerste onderdeel van de warme maaltijd. Dit
veehouders Vakbond (NMV) en de Nederlandse
en de sector is pas op 22 oktober jl. geïnformeerd
komt naar voren in de consumentenperceptie
Vakbond Pluimveehouders (NVP) vinden het veel
over die plannen. De sector is van mening dat dit
en het aankoopproces van vlees uit de jongste
te vroeg voor zo’n stap, omdat de PAS nog maar
de omgekeerde wereld is.
editie van de Vion Consumer Monitor.
recentelijk van kracht is. De extra maatregelen voor 2017 zouden bovenop
WWW.DEHEUSROMELKO.NL
Gangbaar zodra het kan
De NVV, LTO Nederland, de Nederlandse Melk-
Met Romelko premium biggenvoeders kunnen wij u nu gedurende de gehele biggenopfok optimaal bedienen. Met hoogwaardig premium voer voor de eerste kwetsbare weken van de big, maar ook met goedkoper, gangbaar mengvoer zodra de groei en conditie van de big dat toelaat. Zo helpen we u direct aan een hoger rendement. NIEUWSGIERIG? NEEM CONTACT OP MET EEN VAN ONZE SPECIALISTEN VIA 0318-675 430, OF KIJK OP WWW.DEHEUSROMELKO.NL
Tönnies neemt Tican over
De PAS is op 1 juli van dit jaar van kracht gewor-
de maatregelen komen die de landbouw nu al
De Duitse varkensslachterij Tönnies neemt het
den en richt zich op terugdringing van de uitstoot
neemt. De veehouderij is voorlopig de enige sec-
Deense Tican over. De fusie tussen Tican en
van stikstof (ammoniak). Met name veebedrijven
tor die concreet zorgt voor extra vermindering van
Danish Crown gaat niet door omdat de Deense
in de buurt van zogeheten Natura 2000-gebieden
emissie van stikstof in en rond natuurgebieden,
mededingingsautoriteit hier niet mee akkoord
hebben te maken met de PAS: Nederland telt zo’n
bovenop de maatregelen die de hele land- en tuin-
ging. De overname is op verzoek van Tican. De
160 van dergelijke gebieden.
bouw al doorvoert tegen stikstofuitstoot.
Deense slachterij zag geen kans meer om zelf-
Daaromheen liggen duizenden bedrijven met
De veehouderij wil de emissie van stikstof met
ten voor het eind van dit jaar een akkoord van
koeien, varkens en kippen. PAS maakt groei van
10 kiloton extra verminderen, zo is afgesproken
de mededingingsautoriteiten voor een fusie.
deze bedrijven weer mogelijk, maar aan die groei
in PAS. Met andere sectoren, zoals verkeer en
worden wel strenge voorwaarden verbonden. Zo
industrie, heeft de overheid zo’n concrete afspraak
moeten veehouders extra, vaak kostbare, maat
(nog) niet gemaakt.
standig verder te gaan. Beide partijen verwach-
06-03-15 10:39
regelen nemen om de stikstofemissies verder
Staartcouperen Duitse dierenartsen waarschuwen politici om niet te snel een verbod op couperen van staar-
terug te dringen, zoals aanpassingen in stallen of
Afspraken
ten bij varkens in te voeren. ‘Als het verbod nu
ingrepen in het rantsoen.
De sector roept de overheid op om zich te houden
zou worden ingevoerd, zou dit op veel varkens-
aan de gemaakte afspraken. De sector vraagt aan
bedrijven tot welzijnsproblemen leiden’, zeggen
Omgekeerde wereld
de overheid gelegenheid om de maatregelen uit te
de dierenartsen. ‘Een invoering van het cou-
De effecten van PAS zullen voor het eerst in het
voeren in ruil voor ruimte om te ontwikkelen. De
peerverbod moet in kleine stappen en op basis
najaar van 2016 worden geëvalueerd. In het
sector roept de overheid ook op om met andere
van geldige wetenschappelijke bevindingen
bestuurlijk overleg, eind 2014, tussen provincies
sectoren zoals verkeer en industrie te komen tot
worden gedaan. Daartoe is meer fundamenteel
(IPO), het ministerie van Economische Zaken
een vergelijkbaar convenant zoals is afgesloten
onderzoek nodig.’
(EZ) en het ministerie van Infrastructuur & Milieu
tussen de overheid en de veehouderij.
(I&M), is de afspraak gemaakt om voor 2017
Nieuwe gevallen PED
alvast extra maatregelen te ontwikkelen, mochten
Het PED-virus steekt de kop weer op. De afge-
de doelstellingen voor 2016 niet gehaald worden.
lopen weken heeft de Gezondheidsdienst voor Dieren (GD) weer circa tien PED-besmettingen vastgesteld, met name in Oost-Nederland. Ook de milde variant van PED kan veel schade aanrichten: gemiddeld 5 euro per varken op een vleesvarkensbedrijf en 40 euro per aanwezige zeug op een vermeerderingsbedrijf. Een goede hygiëne is erg belangrijk om PED-besmettingen te voorkomen of om het bedrijf weer PED-vrij te krijgen. Meer nieuws is te vinden op:
www.nvv.nl/nvv-nieuws 4
5
Kort nieuws
NVWA controleert op ondergrond De NVWA gaat handhaven op het laden van varkens op een verharde ondergrond. Dit heeft de NVWA aan de NVV laten weten.
Boete voor varkenshouder
NVV kijkt terug op rustige LIV De NVV kijkt terug op een geslaagde, maar rustige LIV-beurs in Hardenberg. Tijdens de drie dagen kreeg de NVV hulp in de stand van diverse NVV-leden uit de Noord- en Oost-Nederland regio’s, waarvoor onze dank!
Bestuurslid Paul Wouters kijkt positief terug op de beurs. ‘Sowieso is het goed om te zien dat de leden in de regio’s altijd bereid zijn om als stand
Een varkenshouder uit het Brabantse Haaren moet
Bij exporten is het verplicht dat de vrachtwa-
Deze verplichting geldt niet voor binnenlandse
een dwangsom van 25.000 euro betalen aan de
gens waarop de varkens worden geladen, op een
transporten. Dan is het afdoende om alleen onder
De beurs in Hardenberg werd minder druk bezocht
is echter nog niet bekend. Zodra hier nieuws over
heid van de leden aan’, zegt Wouters. Tijdens de
Zeeuwse gemeente Borsele wegens het huisves-
geheel verharde ondergrond staan. Dit om ervoor
de laadklep een verharde ondergrond te hebben.
dan in andere jaren. Leden en niet-leden kwamen
is, hoort u het meteen. De SER werd in november
LIV deelde de NVV de Verken-burgers uit aan
ten van een Poolse medewerker op een vakan-
te kunnen zorgen dat de ondergrond na het laden
een praatje maken of informatie vragen. Veel
2014 veroordeeld tot het betalen van 11 miljoen
passanten. Deze NVV-hamburger is van 100%
tiepark. Hij liet in 2012 een medewerker van zijn
afdoende kan worden gereinigd.
bemanning te fungeren. Dat geeft de betrokken-
vragen gingen onder meer over het vervolg van de
euro aan achterstallige rente. ‘Wij wachten nu het
varkensvlees en viel goed in de smaak bij de
varkensbedrijf in Baarland wonen in een zomer-
Aujeszky-procedure. Hierover is nog niets bekend.
hoger beroep af, maar hebben gezien de vorige
bezoekers aan de NVV-stand.
huisje op een vakantiepark. Volgens de regels van
De SER is in hoger beroep gegaan tegen de uit-
uitspraken, vertrouwen in een goede afloop’, zegt
spraak over de wettelijke rente. Een zittingsdatum
NVV-secretaris Frank Donkers.
de gemeente was het niet toegestaan om seizoenwerkers in het recreatiepark te huisvesten.
Rubber doet zeugenpoot goed Een rubberen toplaag op de vloer van een groepsstal heeft een positief effect op klauw- en poot-
Meer weten? Mail naar:
[email protected].
‘Onderbouw gebruik antibiotica’ De NVV roept varkenshouders op om ervoor te zorgen dat bij het voorschrijven en toedienen van antibiotica aan varkens, samen met de dierenarts een goede onderbouwing wordt bijgehouden. Aanleiding is een gesprek met EZ en de NVWA over controle en handhaving.
problemen van zeugen. Klauwproblemen en kreupelheid zijn minder heftig bij deze zeugen dan bij
‘In de UDD-regeling is bepaald dat antibiotica in
biotica op het bedrijf vinden. Het is belangrijk
zeugen uit hokken van volledig beton. Dat blijkt
principe alleen door de dierenarts mag worden
dat de varkenshouder een goede onderbouwing
uit onderzoek door het Vlaamse Instituut voor
voorgeschreven en toegediend. Bovendien mogen
kan overleggen met daarin precies beschreven
Landbouw- en Visserijonderzoek (ILVO), in samen-
er geen voorraden antibiotica op het bedrijf ach-
waarom het middel is voorgeschreven én door de
werking met de Faculteit Diergeneeskunde van de
terblijven. Varkenshouders mogen alleen zelf
bedrijfseigen dierenarts.’ Daarom is het volgens
Universiteit Gent.
eerste keus middelen toedienen als zij in een kwa-
Duteweerd belangrijk dat varkenshouders zich
liteitssysteem (IKB) zitten en als zij dus ook een
hiervan bewust zijn. ‘Het is ook hun verantwoor-
Vlees antibioticavrije varkens
Bedrijfsgezondheidsplan (BGP) en Bedrijfsbehan-
delijkheid om samen met de dierenarts een goede
Er is veel belangstelling voor vlees van varkens die
delplan (BBP) kunnen overleggen’, legt vicevoor-
onderbouwing te maken bij het voorschrijven en
van geboorte tot slacht geen antibiotica toege-
zitter Theo Duteweerd uit.
toedienen van de antibiotica.’
door de exportafdeling van de Deense slachterij
De NVWA is hierop volgens Duteweerd aan het
De NVV is momenteel in overleg met EZ om de
Danish Crown. De slachterij doet sinds januari
controleren. ‘Echter, de inspecteurs sanctione-
UDD-regeling beter en praktischer werkbaar te
2015 een proef met het produceren van varkens
ren niet zomaar als zij toch voorraden van anti-
maken voor de varkenshouder.
Iris Bos (rechts) laat DB-lid Gert van Beek alvast voor proeven van de Verken-burger.
Gert Tessemaker (2e van rechts) was een van de leden die meedraaide als standbemanning.
Nieuws uit de regio’s
diend hebben gekregen. Dat blijkt uit onderzoek
Midden-Brabant/De Kempen
zonder het gebruik van antibiotica en wil die proef
Marko van Asten genomineerd
nu uitbreiden, meldt veearts.nl.
‘Verhoog mestverwerkings percentages niet’
Varkenshouder en NVV-lid Marko van Asten maakt
kelde fermentatieproces voor varkensvoer. Daardoor
kans op een prestigieuze innovatieprijs, die jaarlijks
zijn de varkens gezonder en hebben ze minder anti-
door de Rabobank wordt toegekend. Van Asten is een
biotica nodig. ‘Ik vind het belangrijk dat we als agra-
van de vier finalisten in de categorie Food & Agri van
rische sector laten zien dat we innovatief bezig zijn’,
de jaarlijkse Herman Wijffels innovatieprijs. Hiermee
vertelt hij over zijn deelname. De prijsuitreiking was op
men op 1.600 euro per bedrijf. Dat is het resultaat
NVV en LTO Varkenshouderij hebben ex-staatssecre-
bereiken van evenwicht in de mestmarkt hogere
maakt hij ook kans om de Publieksprijs te winnen. De
12 november. Bij het ter perse gaan van dit blad was
van het Europese crisisbudget van in totaal 13
taris Sharon Dijksma verzocht om de verwerkings-
verwerkingspercentages nodig zijn. Voor een door-
Van Asten Group bestaat uit meerdere varkensbedrij-
niet bekend of Van Asten de prijs heeft gewonnen. Kijk
miljoen euro dat België heeft toegewezen gekre-
percentages voor dierlijke mest voor 2016 niet te
braak met vergunningen en financiering van instal-
ven in Nederland en Duitsland. Eigenaar Marko van
daarvoor op www.nvv.nl/nvv-nieuws.
gen. Veehouders en varkenshouders krijgen even-
verhogen. NVV en LTO vragen ook om meer ruimte
laties wordt in overleg met EZ en betrokken sector-
Asten heeft de finale bereikt met het door hem ontwik-
veel. Het bedrag voor de varkenshouderijsector
voor de productie van mineralenconcentraten.
partijen bezien of hiervoor door de EU beschikbaar
Crisistoeslag Vlaamse boeren Vlaamse zeugenhouders krijgen een crisistoeslag van 8 euro per zeug. Dat zal gemiddeld neerko-
wordt verdeeld onder varkenshouders en periferie.
geld kan worden benut.
West-Brabant
Ook gaat er 500.000 euro naar sociale doeleinden.
De mestverwerkingscapaciteit blijft achter door
Er komen adviesvouchers waarmee een landbou-
onvoldoende vergunningen en het blijkt moeilijk
Voor nieuwe initiatieven op het gebied van mest-
wer advies kan vragen aan een erkende dienst.
om de financiering rond te krijgen voor nieuwe
verwerking is duidelijkheid nodig over de status
Afscheid Frank van der Burg
Het is de bedoeling op korte termijn veel bedrijven
installaties. Evenwicht op de mestmarkt leidt tot
van mineralenconcentraten. Bovendien zijn de
Frank van der Burg heeft tijdens de vergadering van
blijft actief als werkgroeplid. Tijdens de ledenver-
een eerste inzicht te geven in hun bedrijfssituatie.
minder druk op het milieu, lagere mestafzetkosten
economische omstandigheden in de veehouderij
het Landelijk Bestuur in oktober afscheid genomen
gadering van West-Brabant, op 25 november aan-
en meer ruimte voor veehouders om te investeren
zodanig, dat volgens LTO en NVV terughoudend-
als regiovoorzitter van West-Brabant. Uit handen van
staande, wordt een nieuwe regiovoorzitter gekozen.
in een duurzame bedrijfsvoering.
heid is geboden met extra inspanningen op het
voorzitter Ingrid Jansen kreeg Van der Burg bloemen
gebied van mestverwerking en dus ook de kosten
en een bierpakket. Ingrid bedankte hem voor zijn
De ledenvergadering is in restaurant Bellevue en
die daarmee gemoeid zijn.
jarenlange inzet voor de NVV. Frank van der Burg
begint om 20.00 uur.
Meer nieuws is te vinden op:
www.nvv.nl/nvv-nieuws-de-sector NVV en LTO erkennen wel dat op termijn voor het
6
Marko van Asten.
Frank van der Burg en Ingrid Jansen
7
Nieuws
NVV: ‘Niet tornen aan hygiëne’
Benoemen, bewegen, uitvoeren Afgelopen periode zijn kritische noten gekraakt over de uitkomsten van de eerste fase van het traject Vitale Varkenshouderij. Het zou een aaneenschakeling zijn van open deuren. Ook de bijeenkomsten die worden georganiseerd om te discussiëren met varkenshouders over de uitkomsten, zouden volgens sommigen ‘geen goed teken’ zijn. Onterecht, vinden Ingrid Jansen en Eric Douma van de POV
De NVV heeft hygiëne op varkensbedrijven zeer hoog in het vaandel staan en tornt niet aan de afspraken die zijn gemaakt over reinigen en ontsmetten van veewagens op varkensbedrijven.
opgehaald om daadwerkelijk aan de slag te gaan om via het collectief een vuist te maken.
teleurgesteld over de uitspraken die handelaren hierover nu in de pers hebben gedaan. ‘Zij wekken onterecht de suggestie dat de varkenshouderij de
De NVV reageert hiermee op uitspraken van
van voorschriften in IKB Varken over reinigen en
zijn gemaakt om hier verder mee aan de slag te
veehandelaren in de pers dat de varkenshouderij
ontsmetten. Uit de controle blijkt echter dat de
gaan.’
Dat betekent dat de tijd van individualisme voorbij
hygiëne niet belangrijk zou vinden. ‘Integendeel
praktische invulling hiervan lastig is. ‘Daarom heb-
is. Dat is een cultuurverandering en dat moet zorg-
zelfs’, zegt voorzitter Ingrid Jansen van de NVV.
ben wij als primaire sector de afspraak gemaakt
vuldig worden aangepakt. Via de avonden worden
‘Wij hebben dit juist zeer hoog in het vaandel
om sámen met de handelaren te inventariseren of
zaken in beweging gezet. De derde stap is om tot
staan vanwege het risico op verspreiding van
het mogelijk is om te komen tot praktische alter-
maliter moet een varkenshouder in staat zijn om met
uitvoering over te gaan. Zorgen dat het behandel-
besmettelijke dierziekten.’
natieven’, zegt Jansen. Uitgangspunt blijft dat var-
sector kampt niet met een verkoudheidje of griepje.
de financiële buffer die hij heeft opgebouwd, in de
plan, dat nu op hoofdlijnen is vastgesteld, helemaal
De varkenshouderij heeft te maken met een ernstige
goede jaren de slechte jaren te compenseren. Het is
is uitgewerkt en wordt uitgevoerd.
ziekte, die hard om zich heen slaat in het lichaam.
echter zo dat de buffer bij velen lang niet toereikend
Zo’n situatie vraagt om een andere aanpak. Een
is om de kosten op te vangen. Om dit aan te pakken,
Het is dan ook veel te kort door de bocht om te zeg-
aspirine innemen helpt niet meer. Een arts moet een
moet via het collectief actie worden gezet op zowel
gen dat er ‘geen oplossingen’ zijn. Een ernstige ziekte
diagnose stellen om te bepalen hoe ernstig de situ-
de opbrengsten- als de kostenkant.
vraagt om een juiste diagnose en aanpak met maxi-
ënt. Pas daarna wordt overgegaan tot behandeling.
NVV en LTO Varkenshouderij zijn dan ook zeer
regels niet belangrijk vindt. Terwijl juist afspraken
‘De patiënt, in dit geval de varkenssector, is ziek. De
atie is en die diagnose wordt besproken met de pati-
Teleurgesteld
maal draagvlak van de patiënt. Anders is de kans om De diagnose en aanpak worden momenteel inten-
ziekte te overwinnen en weer (structureel) gezond
sief besproken met de patiënt. De patiënt moet zich
te worden veel lager. Tenslotte wordt een doodzieke
Het benoemen van de ziekte is de eerste stap. Uit
namelijk herkennen in de diagnose en aanpak en
patiënt ook niet éérst geopereerd, voordat de diag-
de diagnose komt naar voren dat de sector te
het hiermee eens zijn. Zonder commitment heeft het
nose is gesteld met een bijbehorend behandelplan.’
maken met heeft met een structureel probleem. De
geen zin om aan een behandeling te beginnen. En de
varkenshouder is namelijk de enige schakel in de
varkenshouders lijken zich in de aanpak en diagnose
Ingrid Jansen en Eric Douma
keten die een negatief rendement draait als gevolg
te herkennen. Dat blijkt uit de raadplegingsavonden
Voorzitter en vicevoorzitter POV
van te lage opbrengstprijzen en te hoge kosten. Nor-
die zijn gehouden. Daarmee wordt commitment
kenshouders de voorzieningen op orde hebben, NVV en LTO Varkenshouderij hebben in een eer-
zodat de transporteurs hun wagens snel en goed
der stadium ook ingestemd met aanscherping
kunnen reinigen en ontsmetten.
NVV bezorgd over fraudemaatregelen mest NVV is zeer bezorgd over de gevolgen voor de sector van de maatregelen die ex-staatssecretaris Dijksma onlangs afkondigde om fraude binnen de meststoffenwet beter te kunnen bestrijden.
procedure aan te spannen tegen de overheid, omdat varkenshouders door de aangetoonde onnauwkeurigheden in het systeem van wegen en bemonsteren, vastlopen in de verantwoording
NVV acht het risico zeer groot dat de kosten
opname voor vaste mest. Daarnaast krijgen RVO
van mineralen. NVV overweegt om de procedure
eenzijdig afgewenteld worden op de boer, ter-
en NVWA meer mogelijkheden voor toezicht.
te intensiveren.
wijl de sector in zwaar financieel weer verkeert.
Raadplegingsavonden POV druk bezocht
De ex-staatssecretaris wil het AGR/GPS-systeem
Procedure
verplicht stellen voor de export van vaste bewerkte
NVV heeft überhaupt grote twijfels over het
mest. Verder wil zij toe naar een goede registratie
functioneren van de Meststoffenwet. Dit is de
De raadplegingsavonden in het traject Vitale
het waardevol vinden om mee te praten over de
van mestopslagen en een onafhankelijke monster-
reden geweest voor NVV om jaren geleden een
Varkenshouderij zijn de afgelopen weken zeer
bevindingen van Uri Rosenthal en het te volgen
goed bezocht. Tijdens deze avonden worden de
traject.
bevindingen van voorzitter Uri Rosenthal van de
toegang tot de avonden!
Nauw betrokken Het is voor de POV van groot belang dat u als
regiegroep Vitale Varkenshouderij voorgelegd aan
Laat, net als uw collega’s, óók uw stem horen en
varkenshouder nauw wordt betrokken bij het
de varkenshouders.
kom naar een van de overige avonden. Meld u aan
plan Vitale Varkenshouderij en dat u ook inspraak
via:
[email protected], of, indien u geen POV-lid bent
levert. Wij hopen dan ook dat u zich aanmeldt en
Er werden goede en constructieve vragen gesteld.
via
[email protected]. De laatste twee avonden zijn in
met ons meepraat over de toekomst.
Gezien de opkomst en de goede input van varkens-
De Meern (West-Nederland) en in Heelweg (Ach-
houders, is het duidelijk dat de varkenshouders
terhoek). Let op: zonder aanmelding heeft u geen
‘Dijksma was open gesprekspartner’ De NVV heeft kennis genomen van het vertrek van
de goede samenwerking met haar in haar nieuwe
Sharon Dijksma als staatssecretaris van Economi-
hoedanigheid kunnen voortzetten’, aldus Jansen.
Algemene Ledenvergadering (ALV) POV
sche Zaken. NVV en LTO Varkenshouderij hebben
Op maandag 30 november vindt de volgende Algemene Ledenvergadering plaats van de POV.
programma 2016 en de bijbehorende begroting
per post toegestuurd krijgen. Wij wijzen u erop dat
besproken en aan de ALV ter goedkeuring voorge-
zowel de agenda als de stukken vertrouwelijk zijn
legd. Als lid van de POV staat u aan het roer. Wij
en alleen zijn bedoeld voor POV-leden.
hopen u dan ook op deze avond te mogen begroeNoteer 30 november alvast in uw agenda!
met de staatssecretaris de afgelopen jaren een
Martijn van Dam
constructieve samenwerking gehad, op weg naar
NVV en LTO Varkenshouderij wensen de nieuwe
een duurzame varkenshouderij.
staatssecretaris van Economische Zaken, Martijn van Dam, eveneens veel succes in zijn nieuwe
‘Sharon Dijksma was een open gesprekspartner
functie. ‘Wij zien uit naar een goede samenwer-
voor de varkenshouderij met een enorme schat
king waarin de huidige lijn, om te komen tot een
De vergadering is in Zalencentrum Wieleman,
ten. De agenda en de stukken worden binnenkort
aan dossierkennis’, zegt NVV-voorzitter Ingrid
vitale sector met een goed inkomen voor de var-
Dorpstraat 11 te Westervoort en begint om 20.00
op de website www.pov.nl gezet. Deze stukken
Jansen. NVV wenst Sharon Dijksma veel succes
kenshouder, wordt gecontinueerd’, zegt Ingrid
uur. Vanaf 19.30 uur wordt u ontvangen met koffie
kunt u via MijnPOV downloaden. Indien gewenst
in haar nieuwe functie als staatssecretaris van
Jansen.
en thee. Tijdens de ALV worden o.a. het POV werk-
kunt u de agenda en de stukken ook opvragen en
Infrastructuur & Milieu. ‘Wij gaan ervan uit dat wij
8
9
Iris Bos op stage bij Jan Doeschot NVV-beleidsmedewerker Iris Bos wil nog meer thuis raken in de sector en besloot dat ze stage wilde lopen bij varkenshouders. De eerste stage was op donderdag 29 oktober bij regiovoorzitter Jan Doeschot van de regio Twente.
Pinokkio 2015
11
Wakker Dier is weer begonnen met de verkiezing
is speciaal voor de uitspraak van fractievoorzitter
Liegebeest 2015. Hierin worden producenten van
Bram van Liere van Partij voor de Dieren Noord-
vlees en zuivel op het schavot gebracht.
Holland, die vorige week zei: ‘Menselijke invloe-
Agenda Najaar 2015
18-11-2015: 19.00-22.30 uur Pig Business Thema-avond ‘Huisvesting Ons Boerenerf, Banendijk 5 te Nederweert-Eind
Iris studeerde dit jaar af op Van Hall Larenstein
deeld en wat zijn visie op goed ondernemen is.
met haar studie toegepaste dierwetenschappen.
Het werd mij al snel duidelijk dat Jan een man van
Sommige media schreven er deze week over alsof
natuur dan de kernramp in Tsjernobyl’.
‘In mijn opleiding is de varkenshouderij bijna niet
de cijfertjes is, wat hem helpt bepaalde gemaakte
de uitreiking van de Oscars voor de deur staat. Jam-
Radar: Voor de belangenverstrengeling en daar-
aan de orde geweest’, aldus Iris. Hieronder vertelt
keuzes goed te onderbouwen. Na de introductie
mer dat zij er niet bij vermeldden dat Wakker Dier
door gekleurde reportages over de veehouderij
zij hoe zij de dag heeft ervaren.
van Jan mocht ik met een medewerker meelopen
een organisatie is die slechts één agenda heeft: alle
van presentatrice Antoinette Hertsenberg (echt-
in de kraamstal, biggen scheiden, meehelpen met
mensen vegetarisch en het liefst veganistisch.
genote van Eerste Kamerlid Niko Koffeman van de
‘De eerste stagedag bij Jan Doeschot startte om
enten en ik heb zelfs nog samen met Jan een zeug
Of de nominaties van de fabrikanten of produ-
Partij voor de Dieren).
kwart over 7 ‘s ochtends en natuurlijk was mijn
geïnsemineerd. Al met al was het een leerzame
centen terecht zijn, laat ik nu in het midden. Dat
Zembla: Voor de reportage ‘Topsporters van de
chaotische ik, door de files en het melden op het
dag. Ik heb veel gezien en kreeg de ruimte om veel
is aan het oordeel van het publiek. Wat ik wel
melkindustrie’ (mei 2015) waarin koeien werden
verkeerde adres, te laat. Gelukkig vond Jan het
dingen te vragen. Ik wil Jan nog bedanken voor de
brutaal vind, is dat een organisatie die zélfs door
neergezet als ‘wegwerpproducten’.
niet erg en gingen we snel van start. Jan begon
stage. Op woensdag 18 november volgt de tweede
de Reclame Code Commissie op de vingers wordt
Vegetarische Slager: Voor de vleesgerelateerde
met het laten zien van een plattegrond van zijn
stage. Die is bij Frans van Heertum, regiovoorzitter
getikt vanwege misleidende reclames, zichzelf niet
namen van zijn plantaardige producten zoals,
Forum Gebouw Wageningen Campus, Droeven-
bedrijf en hierbij vertelde hij hoe alles werd inge-
Veghel/Oss-Maaskant.
nomineert als Liegebeest 2015. Veel boeren klaag-
‘kipstuckjes’, ‘bratwurst’, ‘gehackt’ en ‘gerookte
daalsesteeg 2, gebouw 102 te Wageningen
den daar afgelopen week over, op de sociale media.
speckjes’.
De week van….
den als landbouw en jacht zijn slechter voor de
Iris Bos
18-11-2015: 09.00-17.00 uur Procesmatig werken op het veehouderijbedrijf (Agrivaknet) ZLTO, Onderwijsboulevard 225, Den Bosch 21-11-2015: 11.00-16.00 uur Open dag CAH Vilentum, vestiging Dronten De Drieslag 4 te Dronten 21-11-2015: 12.00 uur Lanceringsbijeenkomst BIG Challenge
Milieudefensie: Voor de campagne tegen
26-11-2015: 20.00 uur
Ik snap dat. En om hun boosheid te verzachten
megastallen, waarin grote stallen gelijk wor-
Veiligheid en Preventie, op en rond het bedrijf Tuinweg 3 te Zuid-Beijerland
Woensdag 4 november:
door de Gelderlander met varkenshouders Ellen
heb ik zelf maar een online poll aangemaakt waar
den
‘s Ochtends sportschool. Er moeten wat kilootjes
en Jeroen van Doremalen. Het artikel is onjuist en
iedereen die dat wilt, tóch kan stemmen op organi-
milieuvervuiling.
af…. Utopia is definitief! Gelijk getwitterd via
negatief. In samenspraak met Ellen en Jeroen ver-
saties die het niet altijd even nauw nemen met de
NVV-account @NVVNieuws en op Facebook-pagina
beteringen erin gezet die de journalist overneemt.
waarheid over de veehouderij. Er zijn zeven kandi-
Stemmen kan via www.gfxpoll.nl/viewpoll/48878.
Pig Business Thema-avond Jaarspecial
NVV gezet. Heel goede reacties. Mensen zijn blij dat
Na lange file op A1 net thuis als vicevoorzitter Theo
daten die kans maken op wat ik de Pinokkio 2015
html. De winnaar krijgt een Pinokkio-beeldje voor op
Ons Boerenerf, Banendijk 5 te Nederweert-Eind
we een tegengeluid gaan geven. Gewerkt aan het
Duteweerd mij appt of ik mee wil naar Go Ahead
Trofee heb genoemd: Wakker Dier, Varkens in Nood,
het bureau. Om in 2016 nog even terug te denken
In deze rubriek geeft een bestuurslid of medewerker van de NVV een inkijkje in zijn of haar werkweek. In deze tweede aflevering Caroline van der Plas (48), medewerker communicatie en pr bij de NVV.
werkplan sector-pr en de puntjes op de i gezet voor
Eagles. Dat hoeft hij geen twee keer te vragen!
Partij voor de Dieren, Radar, Zembla, Vegetarische
aan wie nou écht de Liegebeest 2015 was.
den in de varkenshouderij’.
Lees alle columns op:
Agro-Expo Vlaanderen Schiervelde Expo Hallen,
Maandag 2 november:
Donderdag 5 november:
Partij voor de Dieren: Eigenlijk voor alles wat ze
ww.nvv.nl/columns-
Diksmuidsesteenweg 400 te Roeselare (België)
Dag vrij. ’s Middags naar een bijeenkomst van de
Bij slagerij Joosten in Barneveld varkensrollade
over de veehouderij zeggen, maar deze nominatie
caroline-vander-plas
Nederlandse Vereniging van Landbouwjournalis-
besteld om vanavond uit te delen aan bewoners
Kijk voor meer agendatips op:
ten, waar ik lid van ben. Daar geef ik een lezing
Utopia. Ook biologisch varkensvlees besteld.
www.nvv.nl/agenda-varkenshouderij
over het gebruik van sociale media. Ook gespro-
Helemaal in Amersfoort. Barneveld heeft geen
ken over mijn initiatief @Boerburgertweet, waar
biologische slagers…. Hele dag wordt opgeslokt
boeren elkaar op Twitter en Facebook wekelijks
door allerlei voorbereidingen om vanavond goed
afwisselen en daarmee de burger een inkijk geven
beslagen ten ijs te komen. Al filerijdend naar Laren
in de stal of op het erf.
(NH), waar Utopia is gevestigd. Voorbespreken met
Caroline van der Plas
de presentatie in Utopia. Nieuwsflits uitgestuurd
gesteld
aan
dierenmishandeling
en
09-12-2015: 19.00-22.30 uur
Slager en Milieudefensie.
05-01-2015: 16.00-21.00 uur Start Cursus Groei en Leidinggeven
Caroline van der Plas
in het familiebedrijf
spreking met Ingrid Jansen, Eric Holleman en twee
Waarom zij?
Medewerker Communicatie & PR
CAH Vilentum, de Drieslag 4 te Dronten
biologische varkenshouders over ons optreden in
Wakker Dier: Voor alle campagnes.
[email protected]
Utopia. We zijn er klaar voor!
Varkens in Nood: Voor het rapport ‘120 misstan-
naar leden over Utopia. ’s Avonds in Bunnik voorbe-
@Lientje1967
23/24/25-01-2015: 19.00-22.00 uur
redactie. Zendertjes om en naar binnen. Vooral Eric
Dinsdag 3 november:
Holleman maakt indruk met zijn verhaal. Om 23.00
Een persbericht geschreven over het vertrek van
uur weer in de auto, op weg naar huis. Tevreden.
Sharon Dijksma als staatssecretaris van Economische Zaken. Persbericht ook op de website
Vrijdag 6 november:
geplaatst en een Nieuwsflits verstuurd. Afspraak
Nieuwsflits voorbereiden voor de POV. Werkover-
opzetten tussen journalist Limburgs Dagblad en Uri
leg. We nemen de komende week door en kijken of
Rosenthal. Veel voorwerk doen voor ons optreden
al onze actiepunten zijn afgewerkt van deze week.
in Utopia, a.s. donderdag.
Middag gaat op aan redigeren van een interview
10
Caroline van der Plas en Theo Duteweerd bij GA Eagles.
11
NVV-informatie
NVV-agenda
Secretariaat NVV: Postbus 591, 3770 AN Barneveld Tel: 0342 - 418 478 Fax: 0342 - 418 472 NVV-website: www.nvv.nl E-mail:
[email protected] Twitter: @NVVNieuws Hoofdredactie De Trog: Caroline van der Plas, Tel. 06 – 1624 7516 De Trog verschijnt maandelijks. ISSN 15684350
25 november, 20.00 uur, ledenvergadering Regio West-Brabant,
Contactpersonen in de regio: regio Noord-Nederland: Dick Bunskoek, Dalerveen tel/fax: 0524-221425/0524-221004 e-mail:
[email protected] regio Salland: Arjan Pekkeriet, Hellendoorn tel/fax: 0548-521807/0548-521850 e-mail:
[email protected] regio Twente: Jan Doeschot, Ambt Delden tel/fax: 0547-292421/-e-mail:
[email protected] regio Achterhoek: Erwin ten Have, Zieuwent tel/fax: 0544-374937/0544-352513 e-mail:
[email protected] regio Veluwe: Pieter Bouw, Voorthuizen tel/fax: 06-51783171/0342-472583 e-mail:
[email protected] twitter: @Pieter_bouw regio Rivierengebied: Johnny Bull, Horssen tel/fax: 0487-542613/0487-540711 e-mail:
[email protected] twitter: @Johnnybull_ regio West-Nederland: Jan Willem Boer, Lopik tel/fax:0348-553387/0348-553387 e-mail:
[email protected] regio West-Brabant: Frank van der Burg, Alphen (NB) tel/fax: 013-5083427/013-5081364 e-mail:
[email protected] twitter: @Hoeve_Burglust regio Midden-Brabant/De Kempen: Lau Wouters, Bladel tel/fax: 0497-385872/0497-360717 e-mail:
[email protected] regio Veghel-Oss/Maaskant: Frans van Heertum, Schijndel tel/fax: 06-51346398/-e-mail:
[email protected] regio Zuidoost-Nederland: Marco Botden, Vredepeel tel/fax: 0478-546334/-e-mail:
[email protected] Voor nieuws uit de regio, ga naar: www.nvv.nl/nieuws-uit-de-nvv-regios
Café Restaurant Bellevue te Chaam 26 november, vergadering Landelijk Bestuur, De Bongerd te Heteren 17 december, vergadering Landelijk Bestuur, De Bongerd te Heteren 28 januari, vergadering Landelijk Bestuur, De Bongerd te Heteren
Zij steunen de vakbond Talloze bedrijven sponsoren de NVV, onder andere: J. Bruijns en Zn. BV te Hardenberg
ForFarmers Hendrix BV te Lochem
Nijsen/Granico Mengv. BV te Veulen
Merial BV te Velserbroek
Nooyen Pig Flooring te Deurne Kijk voor meer sponsors op: www.nvv.nl/sponsoren-nvv Nog geen sponsor? Kijk op www.nvv.nl/sponsor-worden
Keuring van vlees naar overheid NVV heeft kennisgenomen van de plannen van
NVV en LTO Varkenshouderij zien in de plannen
de staatssecretaris van Economische Zaken om
van de staatssecretaris om keuring en toezicht te
de keuring van vlees weer onder te brengen bij de
scheiden, mogelijkheden voor het nieuwe keten-
overheid. NVV gaat er vanuit dat deze voorstellen
kwaliteitssysteem van de sector om keurings-
niet leiden tot extra kosten voor het bedrijfsleven.
kosten voor het bedrijfsleven naar beneden te
In de gesprekken die NVV hier samen met LTO
brengen. Dit door risicogericht te controleren bij
Varkenshouderij over voert met de staatssecreta-
bedrijven die niet deelnemen aan door de NVWA
ris, zullen zij de staatssecretaris vragen om dit te
geaccepteerde kwaliteitssystemen.
waarborgen.
Foto: Fotografie Jeanette
