November 2007
NHL Kenniscentrum Computer Vision Lab
Computer Vision Computer Vision is het automatiseren van visuele inspecties. Met behulp van een computer worden beelden geïnterpreteerd die met een camera zijn vastgelegd. De op deze wijze verkregen informatie kan vervolgens worden gebruikt om andere processen aan te sturen. Voorbeelden daarvan zijn: - kwaliteitscontrole - positie- en oriëntatiebepaling - sorteren van producten op lopende banden. Voor veel bedrijven die producten maken of verwerken is visuele inspectie of meting belangrijk. Met behulp van Computer Vision is het in een groot aantal gevallen mogelijk om deze inspecties of metingen geautomatiseerd te laten uitvoeren. Dit zal in veel gevallen kunnen bijdragen aan een goedkoper, flexibeler en/of arbeidsvriendelijker productieproces. Computer Vision is een sectoroverschrijdende combinatie van Liveability en Creative Technologies, waar door toepassing van camera en display technologieën de kwaliteitscontrole van producten en diensten verbeterd kan worden.
Project “Inspectie scheerkappen” voor Philips Drachten
November 2007
Computer Vision Lab Het CV Lab van de NHL is in 1994 gestart en is inmiddels uitgegroeid tot een goed uitgerust laboratorium. De missie van het CV Lab is: - Hét kenniscentrum worden op het gebied van Computer Vision voor het bedrijfsleven in Noord-Nederland - Hét kenniscentrum blijven op het gebied van Computer Vision voor het HBO in Nederland De doelstellingen van het CV Lab zijn: - Sectoroverschrijdende toepassing van technologie - Verrichten van contractactiviteiten en toegepast onderzoek - Verbreding en verdieping van kennis en expertise op het gebied van Computer Vision - Opbouwen kennisnetwerk en marktverkenning - Kennistransfer richting het bedrijfsleven - Verzorgen van onderwijs en PR instroom activiteiten - Integratie van de opleidingen W, E, TI en I door multidisciplinaire problemen De staf van het CV Lab bestaat uit een coördinator, twee docenten en drie projectingenieurs. Ruim 170 studenten hebben hun stage- of afstudeeropdracht bij het CV Lab uitgevoerd. De kracht van het CV Lab is kennis van en apparatuur voor de hele keten van: - belichting - camera’s - optiek - opstelling - algoritmen voor beeldverwerking - embedding in systemen of andere software Projecten voor het bedrijfsleven Sinds 1996 zijn er meer dan 60 projecten voor het bedrijfsleven gestart en succesvol afgerond. Een typische projectomvang ligt tussen de 5.000,- en 35.000,- euro. Er is in totaal voor meer dan 1.250.000,- euro aan projecten uitgevoerd, vrijwel geheel toegevoegde waarde van NHL-uren toegepast onderzoek. Opdrachtgevers variëren van Friese eenmanszaken tot multinationals afkomstig uit geheel Nederland. Ongeveer de helft van de opdrachten zijn vervolgopdrachten. Relatienetwerk Een uitgebreid relatienetwerk is opgebouwd door deelname als exposant op beurzen, het geven van lezingen en workshops, contacten met leveranciers, contacten met universiteiten en kennisinstituten, publicaties, het organiseren van ‘open’ dagen in het CV Lab en het geven van cursussen. In april 2006 heeft het CV Lab het symposium Beeldverwerking in Bedrijf georganiseerd. Het symposium bestond uit een beurs met parallel daaraan een programma met lezingen en workshops. Op de beurs werd door 19 bedrijven geëxposeerd.
November 2007
Onderwijs Vanaf 1997 wordt het vak Computer Vision gegeven aan studenten van de NHL. Dit vak wordt nu gegeven bij het Instituut Techniek binnen de opleidingen Informatica, Technische Informatica, Elektrotechniek en Werktuigbouwkunde, én bij Life Science binnen de opleiding Forensic Science. De lesstof is in de loop der jaren geïnspireerd door ervaringen die zijn opgedaan bij de in opdracht van het bedrijfsleven uitgevoerde projecten. De lesstof wordt jaarlijks geactualiseerd en uitgebreid. De speciaal voor dit vak ingerichte practicumzaal met daarin tien werkplekken met pc’s, camera’s en belichtingsapparatuur is uniek in de HBO wereld in Nederland. De cursus is ook gegeven aan een Spaanse universiteit waarmee een uitwisselingsprogramma is opgestart. Ruim 20 studenten uit het buitenland hebben hun stage- of afstudeeropdracht bij het CV Lab uitgevoerd.
Practicumzaal NHL Kenniscentrum Computer Vision Lab
Cursus voor het bedrijfsleven Het vak Computer Vision zal van 19 tot en met 23 mei 2008 voor de tiende keer gegeven worden als cursus van een week voor mensen uit het bedrijfsleven. Platform Beeldverwerking HBO Op verzoek van Senter Novem IOP Beeldverwerking (Economische Zaken) heeft het CV Lab een plan opgesteld om de kennis op het gebied van beeldverwerking te verankeren bij het HBO en MKB in Nederland. Dit heeft geleid tot toetreding als lid van de begeleidingscommissie van de IOP Beeldverwerking en de oprichting van het Platform Beeldverwerking voor het HBO. In dit platform vervult de NHL een voortrekkersrol. Vijf andere hogescholen hebben zich inmiddels aangesloten bij dit platform. Een van de activiteiten van dit platform is het opleiden van HBO docenten tot docent Computer Vision. Meer dan twintig HBO docenten volgden daartoe de vijfdaagse cursus Computer Vision van de NHL. De rechten op deze cursus zijn aan de andere hogescholen verkocht voor gebruik ten behoeve van onderwijs aan hun reguliere studenten.
November 2007
Cluster Computer Vision Noord Nederland Het CV Lab heeft de Cluster Computer Vision Noord Nederland opgericht. Dit is een platform voor bedrijven in Noord-Nederland die zich bezig houden met computer vision. Inmiddels hebben zich hiervoor 21 bedrijven gemeld uit Noord-Holland, Friesland, Groningen, Drenthe en Overijssel. De doelstellingen van de Cluster Computer Vision Noord-Nederland zijn: - het aanspreekpunt voor Computer Vision in Noord Nederland worden - het bevorderen en structuren van de kenniscirculatie op het gebied van computer vision in Noord-Nederland onder de volgende partijen: - het bedrijfsleven (vooral ook MKB) - de kennisinstituten (universiteiten, HBO’s, TNO etc) - de intermédiaire organisaties (Syntens, MKB, VNO etc.) - het hebben van een netwerkfunctie - het stimuleren van samenwerkingsprojecten bij de deelnemers, bijvoorbeeld onderzoek of productontwikkeling - het promoten van de toepassing van computer vision bij bedrijven Robo Challenge Op 8 en 9 juni 2007 organiseerde de NHL de Robo Challenge. de Robo Challenge is een jaarlijks terugkerende wedstrijd voor autonoom voorbewegende robots, die gekleurde ballen die aan draden hangen moet verzamelen. Aan deze wedstrijd wordt deelgenomen door teams van hogescholen, universiteiten, bedrijven en privé personen.
November 2007
Toekomst De vraag van het bedrijfsleven naar automatisering van visuele inspecties neemt de laatste jaren sterk toe. Omdat kwaliteitscontrole van producten steeds belangrijker wordt is de verwachting dat deze groei zal doorzetten. Kwaliteitscontrole m.b.v. Computer Vision is vaak sneller en betrouwbaarder dan het menselijk oog. Bij veel bedrijven zijn de mogelijkheden van Computer Vision nog onbekend, en bedrijven die ermee gestart zijn zien steeds meer toepassingsmogelijkheden. Het CV Lab ziet hier een belangrijke rol om de kennis m.b.t. Computer Vision uit te dragen bij zowel het bedrijfsleven als het HBO. Het CV Lab kan door het ontwikkelen van toegepast onderzoek een brugfunctie vervullen tussen het fundamenteel onderzoek van universiteiten en de toepassingen van Computer Vision in het bedrijfsleven. Het toegepast onderzoek zal een extra impuls krijgen omdat de NHL een lectoraat op het gebied van Computer Vision zal opzetten. Het CV Lab heeft samenwerkingsverbanden opgestart die verder uitgebouwd kunnen worden in nieuwe sectoroverschrijdende toepassingen zoals: - Forensic science (o.a. Rapid DNA Detection) - Life science - Integrale Veiligheid - Serious Gaming - Multimedia - E-care en Domotica Zo kan de toepassing van Computer Vision veel breder worden dan de huidige toepassing binnen met name de sector van de Industriële Automatisering. De komende jaren ziet het CV Lab de volgende nieuwe technische speerpunten: - Classificatie m.b.v. zelflerende systemen (neurale netwerken) - Thermal Imaging (infrarood camera’s) - Vision en Robotica Voor meer informatie: Jaap van de Loosdrecht Coordinator NHL Kenniscentrum Computer Vision Tesselschadestraat 12, 8913 HB Leeuwarden telefoonnummer: 058 251 1193, mobiel: 06 139 49 207, fax: 058 251 1115
[email protected] www.nhl.nl/computervision
