2016 Natu urkran t m e t
HD
a l l e
a c t i v i t e i t e n
HK
Drents-Friese Wold
r a a d j l e 5 v 2ingelder Holtingerveld Dw AH
HD
de Jongens van Outdoor
HD
AH
Het uitzicht op de heide van het Dwingelderveld is overweldigend. Nergens in het blikveld zijn gebouwen of andere verstorende elementen te ontdekken. Het Dwingelderveld is met recht het ‘grootste natte heidegebied van West-Europa’, en niet voor niets al 25 jaar Nationaal Park. Dankzij de recente herinrichting van voormalig landbouwgebied aan de noordkant wordt het geleidelijk nog natter. Goed nieuws voor de dophei, bijzondere planten als de klokjesgentiaan en bijzondere dieren als kamsalamander en heikikker. Voor een nat pak hoeft u niet bang te zijn. Dankzij een keur aan fiets-, wandel en ruiterpaden houdt u het meestal droog. En als het echt hard geregend heeft, kunt u voordat u op pad gaat laarzen lenen in het vernieuwde Bezoekerscentrum bij Ruinen. Ook de Boslounge bij de Natuurpoort Spier is vlak naast de A28 een prima startpunt om het Dwingelderveld te ontdekken.
r a ja
HD
D
Iedere zondagmiddag: wandeling met boswachter Iedere zondag om 14.00 uur gaat een boswachter de natuur in voor een heerlijke wandeling van anderhalf uur. Met in zijn of haar kielzog maximaal twintig bezoekers die een frisse neus willen halen. De gids gaat altijd op pad – weer of geen weer! Trek stevige schoenen aan. Vertrek- en eindpunt: Bezoekerscentrum Dwingelderveld. Aanmelden kan bij het bezoekerscentrum of via www.natuurmonumenten.nl. Gasten van een bedrijf dat
5 2 eld
g n i w
Uit de agenda
d l e v er
ning om de gevarieerde open heide in stand te houden’, vertelt Olga. ‘De schaapskuddes zijn daarbij onmisbaar, maar daarnaast moeten we maaien en plaggen. En dan zijn er de vrijwilligers die helpen door met de hand jonge boompjes te verwijderen. De stikstof die uit de lucht op het gebied neerdaalt maakt het er niet eenvoudiger op.’ Een tweede uitdaging voor de beheerders is om het evenwicht te bewaren tussen de recreatie en het in stand houden van de natuur. ‘We doen veel om het bezoekers naar de zin te maken, maar hebben ook de plicht om de kwetsbare natuur te beschermen’, zegt Olga. Tot slot: wat vinden de boswachters zelf het mooiste aan ‘hun’ Dwingelderveld? Albert: ‘De verscheidenheid aan landschappen.’ Olga: ‘De weidsheid. Dat je zo ver over de hei kunt uitkijken.’
HD
Boswachters over ‘hun’ Dwingelderveld
AW gastheer is van het Nationaal Park ontvangen in 2016 50% korting. Vraag er naar bij uw gastheer/-vrouw.
Winteravondlezingen over natuur en cultuurhistorie In Bezoekerscentrum Dwingelderveld organiseert het Nationaal Park jaarlijks vier Winteravondlezingen. Daar vertellen gastsprekers een verhaal over de natuur in en rond het Dwingelderveld, het landschap en de geschiedenis van de streek. Dit jaar worden nog lezingen gehouden op 21 april, 15 september en 17 november. Ze beginnen om 19.30 uur (inloop vanaf 19.15 uur) en duren tot ongeveer 21.30 uur. Vooraf aanmelden via de website www.np-dwingelderveld.nl. De toegang is gratis voor leden en vrijwilligers van Natuurmonumenten en Staatsbosbeheer. Niet-leden betalen € 4,-.
AH
Het Dwingelderveld is dit jaar 25 jaar Nationaal Park. Staatsbosbeheer en Natuurmonumenten beheren elk een groot deel van het gebied. Boswachter Albert Henckel is er sinds jaar en dag ‘het gezicht’ van Staatsbosbeheer. ‘Ik ben hier in 1977 begonnen en ben aan het gebied verknocht.’ Boswachter Olga de Lange van Natuurmonumenten werkt er pas een jaar. ‘Ik kende het Dwingelderveld eigenlijk niet. Maar het is een prachtig gebied om te mogen werken. Al kom ik niet zo veel buiten, het grootste deel van mijn werk is op kantoor, anders dan het romantische beeld van de boswachter.’ De unieke natuur van het Dwingelderveld in stand houden vraagt veel van de beheerders. De basis is sterk, zeker nu de natte heide is uitgebreid met het Noordenveld en de waterstand omhoog is gegaan. Maar vanzelf gaat het niet. Zo heeft heide van nature de neiging om in bos te veranderen. ‘Het kost veel inspan-
Meer weten? Kijk op www.np-dwingelderveld.nl
AH
Niet alle hei is paars De meeste bezoekers zijn net als de boswachters onder de indruk van de weidsheid en de variatie van het Dwingelderveld. Toch is er ook wel eens een lichte teleurstelling van mensen die een paarse vlakte hadden verwacht. Maar dat is een misverstand. Albert Henckel: ‘Voor paarse hei moet je bijvoorbeeld naar de Veluwe. Daar heb je droge heide en die kleurt paars in de zomer. Maar het Dwingelderveld is een nat heidegebied, en natte heide is een gevarieerde begroeiing met meer verschillende plantensoorten en meer kleuren. En eigenlijk vind ik dat mooier, zeker in het winterseizoen.’
Bezoekerscentrum compleet vernieuwd Na een verbouwing van vier maanden is het geheel vernieuwde Bezoekerscentrum Dwingelderveld sinds begin maart weer open. Aan de buitenkant vallen de veranderingen niet op, maar wie het centrum binnengaat komt ogen tekort. De grote lamp die de nieuwe maquette verlicht trekt de aandacht, vooral omdat daarop een prachtige panoramafoto van het heide- en vennengebied is afgedrukt. De maquette zelf is minder enorm dan de vorige, maar minstens zo bijzonder. Ze is gemaakt door kunstenares Erna van Sambeek, samen met een grote groep vrijwilligers van het bezoekerscentrum. In de maquette is veel wol verwerkt van de Drentse heideschapen in het Dwingelderveld. Het leeuwendeel van het centrum wordt ingenomen door vijf grote meubels met elk een thema: Drents heideschaap, (kraan)vogels, OERRR, het esdorpenlandschap en water. Langs de wanden staan informatiepanelen met grote foto’s van de mooiste plekken van het Dwingelderveld. Op een van de wanden is een meterslange en -hoge foto van een zonsondergang op de heide te zien. Een enorme plattegrond van Zuidwest-Drenthe beslaat een deel van de vloer. Ook de koffie‘hoek’ is prachtig geworden. Op de verdieping is een kleine bibliotheek ingericht en staat een beeldscherm waar natuurvideo’s worden getoond. De maquette en veel meubels staan op wielen, waardoor het mogelijk is om ruimte te maken voor de ontvangst van grote groepen, bijvoorbeeld voor lezingen en voor bijeenkomsten van recreatieondernemers of andere organisaties in de omgeving van het Dwingelderveld.
Vanaf 1 april is het bezoekerscentrum weer zeven dagen per week geopend. Op 24 april wordt een groot openingsfeest gehouden voor alle liefhebbers van het Dwingelderveld. Zie ook de agenda in het midden van de krant.
2 AW
Nieuwe speurtocht: de wereld van OERRR Kinderen die graag lekker buiten spelen, stoere dingen doen en avonturen beleven, voelen zich thuis in de Wereld van OERRR rondom het bezoekerscentrum. Bij de balie is een speurkaart te koop waarmee kinderen die wereld ontdekken. Ze reizen door de landen en stuiten op waterplassen, vlonders, heideschapen, boomstammen, struikgewas, vlinders en bloemen. Ze sluipen, klimmen, rollen, spetteren, graven en zoeken het codewoord. Daarmee wordt uiteindelijk de schatkist van OERRR geopend. De speurkaart is een zogenaamde Crumpled Map, die tegen een stootje kan en onder alle omstandigheden bruikbaar is. De speurtocht is geschikt voor kinderen van 6 tot 10 jaar en daardoor ook leuk om te ondernemen met het hele gezin.
HD
Grote, stille, natte heide Natuurmonumenten pakt vergrassing heide aan
Natuurpoort Spier
Delen van de heide van het Dwingelderveld worden de komende tijd vaker en intensiever gemaaid en begraasd. Natuurmonumenten, een van de beheerders van het Nationaal Park, wil op die manier de vergrassing door pijpenstrootje terugdringen. Johan Coelingh, de herder van een van de twee schaapskuddes die het Dwingelderveld begrazen, vertelt dat pijpenstrootje – dat van nature in het gebied voorkomt – de afgelopen jaren sterk is toegenomen. ‘Het is een grassoort die profiteert van de vele stikstof die in de lucht zit, en op het gebied neerslaat’, vertelt hij. ‘Op verschillende plaatsen is pijpenstrootje daardoor zo toegenomen dat het de heide verdringt.’ De meer dan driehonderd Drentse heideschapen die Coelingh onder zijn hoede heeft, en de nog iets grotere kudde van stichting Het Drents Heideschaap aan de Benderse, spelen een belangrijke rol in het terugdringen van de vergrassing. Verder lopen op verschillende plekken runderen die de vergrassing op hun eigen manier aanpakken. Maar het is nog niet voldoende. Daarom heeft Natuurmonumenten vorig jaar op dertien plekken waar pijpenstrootje overheerst een halve hectare gemaaid. ‘Daarnaast gaan we dit jaar enkele percelen plaggen en branden, en deze extra inspanning de komende jaren herhalen’, vertelt Coelingh. De organisatie stelt hiervoor een speciaal heidebeheerplan op. Coelingh is hoopvol over de effecten van het intensieve maaibeheer. ‘Hierdoor wordt de vergrassing sterk teruggedrongen. Je zult zien dat het beeld van het heidegebied de komende jaren verandert in een veelkleurig palet waarin bloeiende dop- en struikhei weer volop tot hun recht komen.’
Bij de Natuurpoort Spier vlak bij de A28 vindt u een grote parkeerplaats en de Boslounge. Een uitstekende plek voor een kop koffie of een fijne lunch voor of na een wandeling, fiets- of ruitertocht (met aparte parkeerplaats voor trailers). Het is dé uitvalsbasis om het Nationaal Park Dwingelderveld op meerdere manieren te verkennen. Je kunt er fijn en veilig spelen op de speelplaats direct naast de Boslounge. Deze is ook toegankelijk voor kids in een rolstoel. In 2016 wordt er begonnen met de aanleg van een speelbos: avontuurlijk spelen in een natuurlijk bos met natuurlijke materialen. Het speelbos sluit aan op de zandspeelplaats.
Natuurmonumenten
Boslounge, zandspeelplaats en speelbos
Gezinsnatuurdagen Op dinsdagen, woensdagen en donderdagen in schoolvakantieweken zijn er bij het bezoekerscentrum gezinsnatuurdagen rond een thema, bijvoorbeeld Schapen, Avonturen of Vogels. Tijdens deze dagen zijn er mini-excursies, demonstraties en/of knutselactiviteiten voor het hele gezin – het programma varieert per dag. Ook gaat er na afloop altijd iets mee naar huis, zoals een zoekkaart of een natuurknutsel. De gezinsnatuurdagen zijn van 12.00 tot 15.00 uur. AH
Uitzicht vanaf de ‘Schapenkop’
AW
Sinds eind 2015 loopt er een verhard fietspad vanaf het Commissaris Cramerpad naar het uitkijkpunt ‘de Schapenkop’ op de geluidswal langs de Rijksweg A28. Vanaf dit markante bouwwerk heeft u een schitterend uitzicht over de Holtveenslenk, een waterrijke laagte aan de oostkant van het Dwingelderveld. Aan de andere kant kijkt u uit over het langsrazende verkeer op de A28. Een groter contrast is niet denkbaar. Wanneer u dan al fietsend uw weg vervolgt, beleeft u de stilte en de ruimte van het Nationaal Park nog intenser.
Genieten in vernieuwd Anserveld Wandelaars en fietsers kunnen weer in alle rust genieten van de mooie natuur van het Anserveld. Dit gebied in het zuidwesten van het Dwingelderveld is de afgelopen jaren heringericht als waterberging om bij extreme regenval wateroverlast in onder meer Meppel te voorkomen. Tegelijk is de basis voor nog mooiere natuur gelegd. Er zijn sloten en watergangen gedempt en in plaats daarvan zijn natte laagten – slenken – aangelegd om het water vast te houden en vertraagd af te voeren. De bemeste bovenlaag van de voormalige landbouwgronden is afgegraven. Op de voedselarme bodem kan weer heide gaan groeien. Naast struiken dophei krijgen bijzondere soorten als snavelbies, zonnedauw en klokjesgentiaan een kans. Ook voor bezoekers biedt het Anserveld nieuwe mogelijkheden. Het fietspad is vernieuwd en verbreed. Nieuw is ook de doorwaadbare plaats op de Veldslagen, met stapstenen voor wandelaars. De doorsteek voor ruiters, menners en MTB-ers vanaf de Veldslagen naar de Anserdennen is iets verlegd naar de Oude Dwingelderdijk. Op het pad over de heide, in de richting van de Davidsplassen, wordt nog voor de zomer grond opgebracht.
AH
HD
Met uw paard in het Dwingelderveld Te paard of in een aanspanning kunt u genieten van al het moois dat het afwisselende landschap van het Dwingelderveld te bieden heeft. Het ene moment rijdt u door het bos, dan weer geniet u van de uitgestrekte vergezichten van het grootste natte heidegebied van West-Europa. In en om het Dwingelderveld ligt een uitgebreid netwerk van 70 kilometer aan paardenroutes. Deze routes gaan voornamelijk over zandwegen. Een kleiner deel is alleen geschikt onder zadel. Houd er rekening mee dat tijdens de winterperiode de zandwegen en ruiterpaden modderig zijn. Buiten de daarvoor aangewezen wegen en paden zijn paarden niet toegestaan. De routes worden aangegeven met pictogrammen van een wiel of een hoefijzer.
AH
3
Het Holtingerveld is een relatief onbekend, maar bijzonder gebied. Meest in het oog springend is de Havelterberg. Nergens in Drenthe is een steilere natuurlijke helling te vinden. Maar het Holtingerveld is meer dan de berg alleen. In totaal is het gebied een kleine 1.800 hectare groot. Ongeveer de helft bestaat uit heide, vennen en stuifzand. De andere helft is bos. De enorme variatie is te danken aan de complexe bodemopbouw met stuifzand, veen en leem en aan de sporen uit het verleden. Duidelijk zichtbaar zijn nog de bomkraters en de landingsbaan uit de Tweede Wereldoorlog. Bovendien is het gebied afwisselend heel nat of juist heel droog. Logisch daarom dat er veel verschillende planten- en diersoorten voorkomen (ook heel zeldzame), die allemaal hun eigen voorkeur hebben. Die rijkdom is een van de redenen waarom het gebied is opgenomen in het Europese netwerk van belangrijke natuurgebieden, Natura 2000.
HD
Holtingerveld Eropuit Activiteiten bij de schaapskooi Holtingerpoort ma 28 mrt (2e Paasdag) : Kraomschudden za 9 jul Schaapscheerdersfeest
Thematische excursie ‘OERwandeling’ za 7 mei 14.00 uur za 2 jul 10.00 en 13.00 uur wo 20 jul 19.30 uur za 6 aug 14.00 uur za 20 aug 14.00 uur za 22 okt 14.00 uur Locatie: Poort Holtingerveld aan de Van Helomaweg bij Havelte. Meer informatie: http://oermuseum.nl
Oerlandschap gevormd door ijs en oorlog
Heide een handje helpen Waar in de jaren dertig van de vorige eeuw nog op grote schaal productiebossen werden aangeplant, probeert Staatsbosbeheer, dat een flink deel van het Holtingerveld beheert, nu het bos geleidelijk om te vormen naar meer natuurlijk bos of naar heide. Op andere plekken in het Holtingerveld dreigt de bestaande heide dicht te groeien met grove dennen, berken en vuilboom. Om te voorkomen dat de zeldzame natte heide verdwijnt, wordt er op grote schaal bosopslag gerooid. Daardoor blijven allerlei zeldzame planten zoals klokjesgentiaan, valkruid en rietorchis behouden. Verschillende vrijwillige natuurbeheergroepen helpen Staatsbosbeheer daarbij. Daarnaast zijn de schapen van de Holtinger Schaapskudde onmisbaar. Dagelijks begrazen zij de uitgestrekte heidevelden om gras, jonge boompjes en andere opslag te eten. HD
Hunebedden, oeroud en vol geheimen
Excursie Reptielen en amfibieën in het Uffelter Binnenveld Za 11 juni 9.00-11.30 uur. Laarzen zeker gewenst. € 8,-. Informatie en opgave:
[email protected]
Themawandelingen Vanaf de Poort Holtingerveld leiden drie thematische en bewegwijzerde routes het gebied in: Hunebeddenroute (2,2 km, rode pijlen) IJstijdenroute (5 km, blauwe pijlen) Oorlogsroute (8,3 km, groene pijlen)
Uitdagende nieuwe MTB-route Ben je een fanatiek mountainbiker en heb je zin in avontuur? Ontdek dan de allernieuwste mountainbikeroute van Nederland. Die loopt door het Holtingerveld en is maar liefst 27 kilometer lang. Voor beginnende mountainbikers is er ook een route van 18 kilometer. De routes zijn ontwikkeld en aangelegd door leden van de mountainbikevereniging Havelte. Vrijwilligers van de club zorgen voor het onderhoud van de route.
HD
Sporen van oorlog 75 jaar terug in de tijd. Het grootste deel van het dorp Darp maakt plaats voor een gigantisch vliegveld. Boerderijen worden vernietigd, de heide en het bos opgeruimd. In plaats daarvan verschijnen vliegstrips, hangars en taxibanen. Het nazivliegveld Fliegerhorst Havelte is een feit. Vanaf dit Duitse vliegveld was het de bedoeling om de geallieerden te bestoken met bommen en granaten. De werkelijkheid was anders. De geallieerden lieten meer bommen op het vliegveld vallen dan er op Rotterdam vielen! Daardoor kwam het vliegveld niet echt van de grond. Anno 2016 is er nog van alles terug te vinden van het Duitse vliegveld. Grappig is dat de natuur na de oorlog het heft weer in handen heeft genomen. De Grote en de Kleine Startbaan zijn tegenwoordig zo rijk aan bijzondere planten dat beide strips als reservaat worden beheerd. In de vele bomkraters huizen dieren als kamsalamanders en heikikkers. En Darp is verderop weer opgebouwd. Bovendien, als je door je oogharen kijkt is het net of de nieuwe schaapskooi bij de Poort Holtingerveld een boerderij van het aloude Darp is. Er is tegenwoordig nog van alles te zien van het vliegveld. Hangars bijvoorbeeld vlak achter de schaapskooi in de heide. En de zandwegenstructuur volgt de contouren van de taxibanen. Meer zien? Volg dan de Oorlogroute vanaf de Poort (8,3 kilometer, groene pijlen). U komt dan langs veel tot de verbeelding sprekende overblijfselen uit de Tweede Wereldoorlog. Tip: Speciaal voor kinderen is een smartphone-fietsroute Bommen en Granaten ontwikkeld. Hierin vertellen Gijs en opa Hans het verhaal van het oorlogsverleden van Havelte, de tijd waarin opa Hans zelf kind was. Tijdens de fietstocht hoor je het verhaal en op je smartphone zie je onderweg foto’s van toen. Als je goed luistert hoor je in de verte nog de vliegtuigen… De route is te downloaden via Anno Drenthe.nu: www.annodrenthe.nu/route/4194532/bommen-engranaten
HD
4
In de tijd dat de Egyptische farao’s druk doende waren het bouwen van hun megalomane grafmonumenten stonden er al hunebedden aan de voet van de Havelterberg. De meeste hunebedden zijn omstreeks 3000 jaar Christus gebouwd. De hunebedbouwers waren het eerste volk in de lage landen dat zich met landbouw bezig hield. Vanwege de vorm van hun aardewerk noemen historici het volk de trechterbekercultuur. Als eerbetoon aan hun voorouders bouwde het volk de grafmonumenten die we nu hunebedden noemen. De grote stenen werden met behulp van een helling en boomstammen naar hun plek gesleept. Er zijn aanwijzingen dat de ligging te maken heeft met de stand van zon en maan. Momenteel zijn er nog 53 hunebedden over, 52 in Drenthe en één in Groningen. Wilt u zelf op pad om de geheimen van de hunebedden te ontdekken? Vanaf de Poort Holtingerveld (Van Helomaweg 14, Havelte) voert een 2,2 kilometer lange wandelroute u naar de beide hunebedden en langs een paar karakteristieke grafheuvels. Tip: In het Hunebedcentrum in Borger kruipt u helemaal in de huid van een hunebedbouwer. Adres: Hunebedstraat 27, 9531 JV Borger; www.hunebedcentrum.eu Open: Maandag t/m vrijdag 10.00-17.00 uur; zaterdag, zondag en feestdagen 11.00-17.00 uur
HD
Meer weten? Kijk op www.holtingerveld.nl
Tips voor slecht weer
Fochteloërveen en Veenhuizen: aan het eind van de wereld
In Nederland is het zelden weken achter elkaar droog. In de omgeving van beide parken zijn een aantal leuke musea en andere attracties die garant staan voor een genoeglijk uurtje onder dak. Hieronder volgt een kleine selectie.
1 Galerie 6 Wildevuur – Topkunst in monumentaal landhuis 2 7 Zwiggelterweg 4, 9414 TN Hooghalen, 0593-592411 - www.wildevuur.nl 3 8 1 6 12.00-18.00 uur Open: vr-zo 4 9 2 OERmuseum 7 West-Drenthe – Levende 5 10 geschiedenis 3 8 Brink 12 7,117981 Diever - 0521-571412 – http:// oermuseum.nl 41 9 6 Open: van Pasen tot eind oktober di-zo 13:3010 25 uur; 7 jul en aug ook op maandag 17:00
Peize
Eelde Roden Zuidlaren Westlaren Een Norg
2 3 4 1 5 2 12 3 4 5 1 12 2 3 4 51 12 2 3 4 5 1 12 2 3 4 5 12
Schuilingsoord
Schipborg
Annen
Zeijen
Veenhuizen Eext Gieten Gasselternijeveen Rolde
Nationaal Park Drents Friese Wold
Gasselte
Bovensmilde Smilde
Nieuw Buinen
HD
Grolloo
Buinen
Hijkersmilde
Buinerveen
Borger
Hooghalen
Tweede Exloermond
Hoogermilde
In de buurt
Exloo
Vledder
Beilen
Holtingerveld
Westerbork
Nieuw Weerdinge
Valthe
Zweeloo
EMMEN
Noord Sleen
Aalden
Pesse
Sleen
Oosterhesselen
Ruinen
Klazienaveen Noord Barger Oosterveld
Noordbarge Erm
Boswachterij Ruinen
Zuidbarge
Barger Nieuw Dordrecht Compascuum
Gees Nijeveen
Ruinerwold
Klazienaveen
HOOGEVEEN Noordscheschut
de Reest
MEPPEL
Roswinkel
Emmer Compascuum
Ter Horsterzand Nationaal Park Dwingelderveld
Havelte
Valthermond
Odoorn Schoonoord
Diever Dwingeloo
Veenoord
Dalen
Nieuwlande
Hollandscheveld
Nieuw Amsterdam
Erica
Elim
Alteveer De Wijk
Schoonebeek
Zuideropgaande
Coevorden
Zuidwolde
Zwartemeer
Weiteveen Nieuw Schoonebeek
Reestdal, schitterend grensgeval Op de grens van Drenthe en Overijssel meandert een markante beek, de Reest. Het beekdal is maximaal 600 meter breed en vaak begrensd door bos, heide en houtwallen. De graslanden en moerassen staan vol planten die prijs stellen op opborrelend grondwater zoals dotterbloem en moeraskartelblad. Deze planten zorgen voor kleur in het voorjaar. De natte omstandigheden waren een belangrijke reden dat veel boeren hun percelen verkochten aan Het Drentse Landschap of aan Landschap Overijssel. Beide organisaties werken nauw samen aan herstel en beheer van dit magnifieke beekdallandschap. Tip: Vanaf het informatiecentrum ‘t Ende, gevestigd in een eeuwenoude boerderij aan de rand van het dal, voert een prachtige wandeling van 6 kilometer door en langs het beekdal. GPS: N 52° 39’ 43’’ / O 06° 19’ 52’’. Adres: Stapelerweg 20, 7957 NB De Stapel bij De Wijk. Open: apr-nov dagelijks 11.00-17.00. Tip: Op vrijdag 6 mei kunt u vanaf 10.30 uur met de beheerder een dag op pad door het Reestdal. Start: Busstation Zuidwolde, Hoofdstraat 43, 7921 AB Zuidwolde. Meer informatie en aanmelding: www.drentslandschap.nl/ activiteiten
6 Museums Vledder – Valse kunst en (echt) glas 7 Brink 1, 8381 BE Vledder – 0521-383352 - www. museums-vledder.nl 8 Open:26 mrt - 1 nov wo-zo 11.00-17.00 uur; 1 9 - 20 dec za-zo 11.00-17.00 uur; 20 dec - 3 nov 6 wo-zo 11.00-16.00 uur jan 10 7 11 Pasmans Huus – Terug naar het oude boerenleven 8 Oosterstraat 16, 7963 AC Ruinen 0522-472631 - www.stichtinghistorievan9 ruinen.nl 10 mei-jun di-do 14.00-16.30 uur, jul-sep Open: di-do 6 en za 14.00-16.30 uur; in de herfst11 vakantie wo 14.00-16.30 uur; groepen op 7 afspraak
HD
Boswachterij Ruinen
8 Wildlands Emmen – Wereldse dierenavonturen 9 Raadhuisplein 99, 8911 AP Emmen 0591-850855 - www.wildlands.nl 10 6 Open: vanaf 25 maart dagelijks 10.00-17.00. In11 7de weekenden in mei en jun en in de maanden jul en aug 10.00-18.00 uur; oud- en 8 nieuwjaarsdag gesloten.
Boswachterij Ruinen, ten zuiden van het dorp Ruinen, is aangelegd in de jaren dertig van de vorige eeuw. Alle boswachterijen uit deze periode hadden maar één doel: het produceren van hout. Door de ontginning van woeste gronden werden niet-productieve gebieden productief gemaakt. Heide werd bos. En uit bos komt hout! Zo was het en zo is het nog steeds. Maar naast de jaarlijkse houtoogst besteedt Staatsbosbeheer veel aandacht aan de recreatie én aan de natuur. Zodoende is hier een afwisselend beeld ontstaan. Heide, stuifzand, natuurlijk bos, productiebos en kleine veengebieden: alles wat je van een Drents bos verwacht vind je hier. Een greep uit de recreatieve voorzieningen: zeven gemarkeerde wandelroutes, enkele fietspaden en een verhard familiepad; vrij ruiteren op alle grote zandwegen; een aantal speelweides en terreinen voor dagrecreatie. Meer informatie over boswachterij Ruinen bij Staatsbosbeheer in Lhee: 0521-596604 of op www.staatsbosbeheer.nl
9 Vlinderparadijs Papiliorama – Tropische verrassingen 10 U vindt het vlinderparadijs op het terrein van 6 Poort Holtingerveld, van Helomaweg 14, de11 7971 PX Havelte - 0521-342155 - www.vlinder7 paradijs.nl Open: hele jaar behalve eerste kerstdag en 8 nieuwjaarsdag dagelijks 9.00 tot uiterlijk 9 uur. Sluit ’s winters eerder. 17.00 10 Herinneringscentrum Kamp Westerbork –11 Om nooit te vergeten Oosthalen 8, 9414 TG Hooghalen 0593-592600 - www.kampwesterbork.nl Open: ma-vr 10.00-17.00 uur, za/zo 13.0017.00 uur za/zo apr-aug 11.00-17.00, feestdagen 11.00-17.00 uur, tweede kerstdag 13.00-17.00 uur.
Tynaarlo
ASSEN
5 Museum 10 Koloniehof – Geschiedenis van een uniek 12 11 maatschappelijk experiment Koningin Wilhelminalaan 87, 8382 GC Frederiksoord - 0521-382712 - www. dekoloniehof.nl Open: apr en okt di-zo 13.00-16.30 uur, tweede paasdag 11.00-16.30 uur, mei-sep di-zo 11.00-16.30 uur, nov tot kerst do/vr 13.00-16.30 uur en za 11.00-16.30 uur 1
Vries
Fochterloërveen
12 11 3 Gevangenismuseum 8 – Beslist geen straf 4 9 Oude Gracht 1, 9341 AA Veenhuizen, 1 6 0592-388264 - www.gevangenismuseum. 5 10 nl2 7 12 di-zo 11 10.00-17.00 uur; ook paasOpen: 8 en3 pinkstermaandag open 4 Zeemuseum 9 Miramar – Kijkje onder water 51 10 6 25, 8381 AB Vledder Vledderweg 0521-381300 - www.miramar-zeemuseum.nl 12 11 2 7 Open: apr-okt, kerst- en voorjaarsvakantie (behalve 3 8 eerste kerstdag en nieuwjaarsdag) di-za 10.00-17.00 uur; zo 13.00-17.00 uur; ook 4 en9 pinkstermaandag open paas-
Paterswolde
Het Nationaal Gevangenismuseum is een prima reden om Veenhuizen te bezoeken, maar beslist niet de enige. Het dorp zelf en zijn omgeving ademen nog op allerlei manieren de sfeer van de voormalige strafkolonie van de Maatschappij van Weldadigheid, onderdeel van een uniek maatschappelijk experiment van begin negentiende eeuw. De statige gebouwen, de stichtelijke opschriften, de rechte lanen: hier probeerde men mensen letterlijk en figuurlijk weer op het rechte pad te krijgen. Samen met de andere vroegere koloniën van de Maatschappij in Nederland en Vlaanderen (waaronder de vrije kolonie in Frederiksoord) is Veenhuizen voorgedragen voor een plek op de Werelderfgoedlijst van UNESCO. Op een steenworp afstand ligt de imponerende, weidse en natte natuur van het Fochteloërveen. Wie de blik over het eindeloze veen laat dwalen, kan zich nog voorstellen hoe geïsoleerd Veenhuizen indertijd lag te midden van immense hoogvenen. Aan het eind van de wereld… -Adresgegevens Gevangenismuseum op deze pagina (Tips voor slecht weer). -Tip Fochteloërveen: de bijzonder vormgegeven uitkijktoren van Natuurmonumenten ten noorden van Ravenswoud biedt een schitterend uitzicht over het veen.
Peize
Natura 2000 – staalkaart van grandioze natuur
Paterswolde
Eelde
Roden
Zuidlaren
Westlaren Een
1
2 3
Vries
6Norg
Tynaarlo
Schuilingsoord
Schipborg
Annen
Zeijen
7
Veenhuizen
8
Eext
1 ASSEN 6
Gieten
Gasselternijeveen
Rolde
4 9 Appelscha 10
12
11Hijkersmilde
Smilde
1 2
1
6
2
7
6 7
13 68 8 1 6 24 79 Frederiksoord 4 9 2 7 35 8 10 5 10 3 8 4 9 12 11 12 11 Havelte 4 9 5 10 3
Nijeveen
Hoogermilde
Vledder
5 12
10 11
12
11 MEPPEL
1
3 4 5 12
Ruinerwold
8
4
9
5 1 12 Beilen 2
Dwingeloo
3
8 9 1 6 10 2Ruinen7 11 3 8 4
7
3 Hooghalen
6
2Diever7
2
9
4 Pesse
HOOGEVEEN
Borger Buinerveen
Grolloo
Buinen
Tweede Exloermond
10 6 11Westerbork 7
Exloo
Zweeloo
9 10
12
11
1
6
2Sleen Noord
7
Aalden Oosterhesselen
Sleen
Alteveer
3 Erm
4
Gees
Dalen Noordscheschut Nieuwlande Hollandscheveld
Valthermond
Odoorn Schoonoord
8
5
Nieuw Buinen
Gasselte
Bovensmilde
5
5 12
Valthe
EMMEN
8
Noordbarge
9
10Nieuw Amsterdam Veenoord
11
Barger Oosterveld
Zuidbarge
Erica
Natura 2000 is een netwerk van de belangrijkste Europese natuurgebieden. De Europese Unie heeft deze aanpak bedacht om de achteruitgang van de natuur in veel gebieden te stoppen. De lidstaten hebben zich verplicht de gebieden goed te beschermen en te beheren. Het Dwingelderveld, het DrentsFriese Wold en het Holtingerveld behoren tot de Nederlandse Natura 2000-gebieden. Provincies, beheerders, waterschappen en gemeenten werken hier samen aan herstel en duurzaam behoud van de natuur. Gelukkig betekent dat beslist niet dat deze prachtige gebieden op slot gaan. Integendeel: genieten van de natuur is ook in de Natura 2000-gebieden een prioriteit. Wandelen, fietsen, paardrijden en andere activiteiten blijven dus gewoon mogelijk. Het boek Natuur van topklasse! Drentse Natura 2000-gebieden in beeld geeft een inkijk in de unieke natuur van de Drentse Natura 2000-gebieden (inclusief de gebieden op de grens met Fryslân), plus tips om er optimaal van te genieten. U kunt het boek voor € 9,95 kopen in de bezoekerscentra, in de boekhandel of via webwinkel. vangorcum.nl.
5
Aan weerszijden van de grens tussen Drenthe en Friesland ligt een van de grootste bosgebieden van Nederland. Meer dan zesduizend hectare met bos in allerlei soorten en maten: van schemerig sparrenbos tot zondoorschenen dennen, van dicht jong berkenbos tot statige beukenzuilen. Afgewisseld door vennen, heide en een heuse zandwoestijn. En waar elders in Nederland vind je een beek die midden in de natuur aan haar loop begint? Het Drents-Friese Wold wordt steeds wilder en natuurlijker. De bossen krijgen steeds meer variatie, met bomen van alle soorten en leeftijden door elkaar. Hier kun je de wildernis van Drenthe echt ervaren. Je kunt hier eindeloos dwalen, maar verdwalen hoeft niet, want een netwerk van gemarkeerde wandel-, fiets en ruiterroutes brengt je op alle mooie plekjes – en veilig weer terug. Het Buitencentrum bij Appelscha, het Informatiecentrum in Diever en de Informatieruimte bij de schaapskooi Doldersum zijn perfecte startpunten.. HD
Drents-Friese Wold Uit de agenda
Werken aan natuur op topniveau
Naar buiten op zondag Naar buiten gaan is elk seizoen een feestje. Elke laatste zondag van de maand is er een zondagwandeling. De natuurgids laat je zien wat je zelf over hoofd ziet en vertelt over dierenen plantenleven. Voor jong en oud!
Water speelt een hoofdrol in een groot natuurherstelproject, dat op punt van beginnen staat. Het Drents-Friese Wold wordt samen met het aangrenzende Leggelderveld de komende jaren nog natuurlijker, gevarieerder en spannender om te beleven, met dank aan Europese subsidie. Door meer water vast te houden gaat het peil omhoog, waarvan veel dieren en planten profiteren. Uiteindelijk mag de natuur hier grotendeels haar gang gaan. Het is spannend om te zien hoe de veranderingen zullen uitpakken.
Natuurcollege Altijd al meer willen weten over de natuur in Nationaal Park DrentsFriese Wold? Boswachter en faunaspecialist Aaldrik Pot geeft dit jaar vier unieke natuurcolleges, elk met excursie. Iedere keer behandelt hij een ander thema en wie alle natuurcolleges volgt krijgt een certificaat uitgereikt.
Dit project is tot stand gekomen met een financiële bijdrage van LIFE+, het Europese financieringsinstrument voor de instandhouding van Natura 2000-gebieden.
Het werk vindt plaats in vijf deelgebieden. 1. Het meest in het oog springen de veranderingen in Oude Willem. De huidige landbouwenclave bij de gelijknamige buurtschap wordt net als vroeger weer een natuurlijk brongebied van de Vledder Aa. Een groot deel van het huidige lijnrechte afvoerkanaal, de Tilgrup, wordt gedempt. Daarvoor in de plaats keert een slenkachtige laagte terug in het landschap. Vennen in het bos op de flanken van Oude Willem krijgen meer water. Zo profiteren ook zij van de natuurlijke make-over van Oude Willem. 2. Op het Doldersummerveld, een van de waardevolste vochtige heidevelden in Nederland, worden sloten gedempt, zodat water langer in het gebied blijft. Op geplagde voormalige landbouwgrond kunnen vochtige heide en heischraal grasland zich ontwikkelen. Geheel in stijl met vroeger dragen schapen en Schotse Hooglanders bij in het beheer. 3. Op het landgoed Boschoord gaat de Maatschappij van Weldadigheid werken aan nieuwe kansen voor vochtige heide en hoogveentjes. Dit gebeurt door plaatselijk kappen van productiebos, ondieper maken van sloten en opknappen van vennen. De ontwikkeling van nieuwe natte heide sluit mooi aan op het Doldersummerveld. Een indrukwekkend geheel is straks het resultaat. 4. Zes vennen in de buurt van het Wapserveld krijgen een opknapbeurt. In het Wapserveld gaan sloten dicht om de vochtige heide te herstellen. Aan de bosrand worden bomen gekapt om een geleidelijke overgang van heide naar bos te krijgen. Zo’n geleidelijke overgang met struiken en kruiden verbetert het leefgebied van planten, vogels, amfibieën en reptielen. 5. Net ten oosten van het Drents-Friese Wold ligt het Leggelderveld. Een onverwacht afwisselend landschap met droge en natte heide, grasland, bos, veenputten en veel hoogteverschillen. Een combinatie van maatre-
Reeënexcursies op de fiets Reeën voelen zich thuis in het coulisselandschap op de grens van Friesland en Drenthe. Ze komen het
AH liefst te voorschijn als het begint te schemeren.
Kinderdoemiddagen in zomervakantie De hele zomervakantie organiseert Staatsbosbeheer op woensdagmiddag de Kinderdoemiddagen. Kinderen ontdekken onder leiding van een natuurgids op een speelse manier de natuur. De Kinderdoemiddagen staan dit jaar in het teken van de Olympische Spelen.
gelen als plaggen, sloten dempen en ontwikkelen van natuurlijk bos geeft de heide hier nieuwe kansen. Goed nieuws voor de bijzondere planten die hier groeien, zoals veenpluis, beenbreek, klokjesgentiaan en tengere heideorchis. Ook op het Leggelderveld helpen grazers mee in het beheer.
Vollemaanwandelingen Regelmatig staan de vollemaanwandelingen op het programma. Deze avondwandelingen voeren u over het Aekingerzand. De sfeer in dit prachtige stuifzandgebied is op zo’n avond uniek.
Samen zorgen de maatregelen ervoor, dat het Drents-Friese Wold met nog meer recht een natuurgebied op Europees topniveau mag worden genoemd. Voor het zover is, bestaat wel de kans dat u in het Drents-Friese Wold graafmachines en vrachtwagens ziet en hoort. Ze lijken misplaatst in de natuur, maar doen goed werk. Gedetailleerde informatie over de werkzaamheden vindt u op de website www.np-drentsfriesewold.nl onder het kopje ‘LIFE-N2000’. Tip: Op 16 september vindt het tweede veldsymposium LIFE Going up a level plaats. Een boeiende fietsmiddag langs de mooiste plekken in het Drents-Friese Wold en het Leggelderveld. Op deze plekken geven medewerkers van de tien organisaties uitleg en is er volop ruimte om vragen te stellen.
Meer weten? Kijk op www.np-drentsfriesewold.nl 6
HD
Voor kinderen Voor (gezinnen met) kinderen is er heel veel te doen in het Drents-Friese Wold. Naast de begeleide activiteiten zijn er veel activiteiten die u op eigen gelegenheid kunt ondernemen. Startpunt is het Buitencentrum, tenzij anders vermeld.
Kinderdoemiddagen in de zomervakantie De hele zomervakantie organiseert Staatsbosbeheer op woensdagmiddagen de Kinderdoemiddagen. Kinderen ontdekken hier onder leiding van een natuurgids op een speelse manier de natuur. De Kinderdoemiddagen staan dit jaar in het teken van de Olympische Spelen.
Blotevoetenpad Voor kinderen én volwassenen Het Blotevoetenpad bij Buitencentrum Drents-Friese Wold is
Wold zonder grenzen
Henk Oostland
AH
een geweldig succes. Ervaar het zelf, schoenen en sokken uit en voel onder je voetzolen: zand, dennennaalden, mos, modder…. Na afloop kun je je voeten afspoelen bij de buitenkraan.
Mysterieuze vennen Verscholen in het eindeloze bos liggen tal van prachtige vennen. Ook in de heide van Wapser- en Doldersummerveld zijn mooie vennen te vinden. Die vennen - veenties in het dialect - zijn niet alleen landschappelijk waardevol, maar vormen bovendien het leefgebied voor veel planten en dieren. Geoorde fuut, dodaars en wintertaling zijn karakteristieke broedvogels van vennen. Let ook op de vele libellen die hier op een prooi jagen. In de oeverzone groeien planten van natte heide en veen zoals veenmos, dopheide en de soms prachtig geelbloeiende beenbreek. Niet voor niets vormen de vennen een visitekaartje van de Drents-Friese Natura 2000-gebieden!
Kabouterpad Leeftijd: 3 tot 7 jaar Ga op pad met kaboutermuts en knapzakje en ontdek de kleine wonderen van de natuur. Succes verzekerd! Elk seizoen wisselende opdrachtjes.
Dierenvriendjespad Leeftijd: 3 tot 6 jaar Kies een kleur met de draaischijf. Bij elke kleur zitten allerlei natuuropdrachtjes. Heb je bijvoorbeeld wel eens takjes gezocht voor een vogelnestje?
HD
Het Wold verkennen
AH
Wandelaars, fietsers, ruiters; iedereen kan z’n hart ophalen in het DrentsFriese Wold. Er zijn talloze paden en routes. De meeste fietspaden zijn ook geschikt voor scootmobiel en elektrische fiets (2 meter breed). Bij het Buitencentrum in Appelscha is een oplaadpunt voor elektrische fietsen. Jaarlijks komen er nieuwe routes bij. Deze liggen zoveel mogelijk aan de rand. Diep in het bos komen steeds minder paden, zodat je je daar echt in de wildernis waant, ver weg van de bewoonde wereld. Bij het Buitencentrum begint het Familiepad, een verhard pad van 2,5 kilometer lang dat ook geschikt is voor mensen met een beperking. Een unieke ervaring is het Blotevoetenpad, een van de langste van Nederland. In Hoogersmilde is in 2015 het Belevingspad geopend en grenzend aan het dorp Appelscha is een familiepad over de Bosberg aangelegd. Beide heel leuk ook voor kinderen. Op het Doldersummerveld kunt u de schaapskudde tegenkomen. Aankomst en vertrektijden worden bij de kooi/informatiecentrum Doldersum aangegeven. In het Buitencentrum en in het Informatiecentrum/TIP Diever zijn kaarten en routefolders verkrijgbaar (gratis folders staan ook op de website). Wandel- en ruiterroutes plus fietspaden zijn aangegeven op de Falkplankaart van het gebied. Ook bij de veertig gastheerbedrijven is informatie over het gebied te verkrijgen. U herkent ze aan het bordje aan de gevel met de tekst ‘Gastheer Nationaal Park Drents-Friese Wold’.
Leeftijd: 6 t/m 10 jaar Ben jij uit het goede boswachtershout
gesneden? Kom dan met je ouders, vriendjes, schoolklas of BSO naar het Buitencentrum. Je krijgt stoere en uitdagende opdrachten te doen waarin je al je verborgen natuurtalenten kunt ontdekken!
Paddenpad Leeftijd: 6 t/m 12 jaar Deze avontuurlijke speurtocht langs houten beelden van padden heeft al jarenlang veel fans. Ook scholen komen er speciaal voor terug. Op verschillende plekken doe je de opdrachten met de materialen uit de rugtas.
Klimmen, klauteren, pedaleren en peddelen
Expeditie Boswachterscode Leeftijd: 7 t/m 10 jaar Volg het spoor van boswachter Benno Buitenpret. Hij heeft een kaart gemaakt met daarop het Niet-gebied. Met deze kaart ontdek je van alles over je zintuigen. Lukt het jou om de code te kraken? de Jongens van Outdoor
In het Drents-Friese Wold kunt u heerlijke wandel- en fietstochten maken door het steeds wisselende landschap. Kiest u voor een sportievere uitdaging? Ook daarvoor biedt het grootste en groenste sportpark van Nederland volop mogelijkheden. Probeer bijvoorbeeld eens een van de uitdagende ATB-routes. U kunt het ook hogerop zoeken. Bij Appelscha is een avontuurlijk klimbos aangelegd, waar kinderen naar hartenlust kunnen klauteren. En vanaf de zomer kunt u de nieuwe toren op de Bosberg beklimmen. Deze toren, die eruitziet als een enorme dennenstam, is met 35,5 meter meer dan twee keer zo hoog als de oude, zodat u in plaats van tegen boomkruinen aan, weer prachtig over het landschap uitkijkt. Mocht u klaar zijn met klimmen en klauteren, dan kunt altijd nog in de kano stappen om te genieten van de oude veenafgravingen aan de andere kant van Appelscha. - Kijk voor klimbos, ATB-tochten, kano’s en meer op www.dejongensvanoutdoor.nl - Op http://in.drenthe.nl/nl/p/actief-in-drenthe vindt u alle actieve uitstapjes in Drenthe inclusief Ooststellingwerf (de Friese regio rond Appelscha). - Bosberg: parkeren op de parkeerplaats bij Bosberg 3 in Appelscha of op de parkeerplaats Boerestreek
Hulpboswachterspad
7
Welkom in de
bezoekerscentra
De parken digitaal Websites Nationale Parken www.np-dwingelderveld.nl www.np-drentsfriesewold.nl www.holtingerveld.nl
Websites beheerders www.staatsbosbeheer.nl www.natuurmonumenten.nl www.drentslandschap.nl www.mvwfrederiksoord.nl
Andere websites www.dwingelderveld.nl: Informatie over verblijfsaccommodaties in en rond Nationaal Park Dwingelderveld www.drentsfriesewoud.nl: Ondernemers rond het Nationaal Park Drents-Friese Wold www.ivn.nl
Digitale nieuwsbrieven Zes maal per jaar verschijnen (gratis) digitale nieuwsbrieven. U kunt zich aanmelden via de websites van de beide parken.
AH
HD
Twitter
Buitencentrum Drents-Friese Wold
Bezoekerscentrum Dwingelderveld
Terwisscha 6a, 8426 SJ Appelscha 0516-464020,
[email protected]
Benderse 22, 7963 RA Ruinen 0522-472951,
[email protected]
In het Buitencentrum vindt u alle informatie over het Nationaal Park Drents-Friese Wold. Er is een expositie over het bos en een film over het gebied. Ook vindt u hier een aantrekkelijk winkelassortiment met boeken en natuurlijke producten. In Bosbrasserie IJgenweis kunt u terecht voor koffie en lunch. De kinderen kunnen in het speelbos hun hart ophalen. Het Buitencentrum is een mooie uitvalsbasis voor actieve recreatie, ook voor mindervaliden.
Hier vindt u alle informatie over NP Dwingelderveld en omgeving. Het centrum is afgelopen winter volledig gerenoveerd. De expositie is vernieuwd en ook de koffiehoek heeft een make-over ondergaan. De winkel heeft een groot aanbod aan jeugdproducten, biologische tuinzaden, honing en jam, nestkasten, vogel- en eekhoornvoer en natuurboeken. Kinderen kunnen zich buiten uitleven in de waterspeelplaats of de bescheiden speeltuin. Liefhebbers van planten en vlinders halen hun hart op in de kruiden- en vlindertuin. Ook is het een prachtig vertrekpunt voor een wandeling, fietstocht of andere activiteit in en rond het NP. Vanuit het bezoekerscentrum starten vele excursies en andere begeleide activiteiten. Kijk voor een overzicht in de agenda in deze krant en op de website.
Openingstijden: apr t/m okt en tijdens schoolvakanties: dagelijks 10.00-apr t/m okt en tijdens schoolvakanties: dagelijks 10.00-17.00 uur; nov t/m mrt: wo, za en zo 10.00-17.00 uur; gesloten 25 dec en 1 jan.
Openingstijden: Apr t/m sep en tijdens schoolvakanties: dagelijks 10.0017.00 uur; okt-mrt: wo-zo 10.00-17.00 uur. Tijdens feestdagen gelden afwijkende openingstijden.
HD
HD
X
AH
Informatiecentrum TIP Diever
Informatieruimte Huenderhoeve
Natuurpoort Spier/Boslounge
Informatiecentrum Lhee
Hier vindt u informatie over het gebied en de recreatiemogelijkheden.
In deze onbemande informatieruimte komt u van alles te weten over schapen en heidebeheer. Vanaf hier vertrekt de schaapskudde iedere ochtend naar de heide.
Aan de rand van het Nationaal Park Dwingelderveld bij Spier ligt het Oriëntatiecentrum, voorzien van horeca (de Boslounge). Bij het centrum is een goede parkeermogelijkheid. Openingstijden Apr-mei 10.00-18.00 uur, jun t/m aug 10.00-19.00 uur, sep 10.00-18.00 uur, okt t/m mrt vr t/m zo 10.00-17.00 uur; dagelijks open 10.00-17.00 uur tijdens schoolvakanties in regio Noord. Indien gesloten, informatie bij naastgelegen Van der Valk Hotel, Oude Postweg 8. Adres Oude Postweg 12, 9417 TG Spier, 0593-564800
Informatiecentrum Lhee is per 1 maart 2016 gesloten. Bezoekers van het familiepad kunnen bij de schaapskooi gebruik maken van het toilet. Het kantoor van Staatsbosbeheer is nog steeds op: Achter ’t Zaand 2a, 7991 NG Dwingeloo, tel. 0521-596600.
Openingstijden mei t/m okt: ma t/m za 10.00-16.00 uur; jul en aug: ma t/m za 10.00-17.00 uur; nov t/m apr: ma t/m vr 11.00-15.00 uur en za 10.00-16.00 uur Adres Bosweg 2a, 7981 LE Diever 0521-591748
[email protected]
Openingstijden Apr t/m okt dagelijks 10.00-17.00 uur Adres Huenderweg 1, 8386 XB Doldersum Inlichtingen: Het Drentse Landschap, Postbus 83, 9400 AB Assen 0521-387181
[email protected]
Zie kaart op middenpagina’s voor locaties
Oerlandschap Holtingerveld Van Helomaweg 14, 7971 PX Havelte, 0521-342155 De Poort Holtingerveld is de plek om de ontdekking van dit gebied te starten. Hier vindt u niet alleen volop parkeergelegenheid, maar ook een kinderspeelplaats, een keientuin en de schaapskooi van de Holtinger schaapskudde. Vanaf de poort waaieren wandelroutes over het gebied uit. Halverwege zin in een versnapering? Dan kunt u terecht bij Theehuis het Hunebed, Van Helomaweg 47 (vanaf het hunebed via de verharde weg naar de doorgaande weg lopen).
HD
Colofon
8
Teksten: Henk van den Brink, Hans Dekker, Nico Driessen, Hans Kruk, Renate Sanders, Arthur Scheper, Catrien Scholten, Axel Wiewel Eindredactie: Henk van den Brink Fotografie: Hans Dekker (HD), Albert Henckel (AH), Axel Wiewel (AW), Hans Kruk (HK) Grafische verzorging: Docucentrum provincie Drenthe Cartografie: Sectie GIS en Cartografie provincie Drenthe
© Secretariaat Regionaal Landschap Drents-Friese grensstreek. Postbus 122, 9400 AC Assen 2016 Oplage: 40.000 Teksten mogen met bronvermelding gebruikt worden. Voor informatie over gebruik van foto’s kunt u contact opnemen met het secretariaat.
Nationaal Park Drents-Friese Wold: @ NationaalParkDF Buitencentrum Drents-Friese Wold: @NaarBuiten_DFW Nationaal Park Dwingelderveld: @ Dwingelderveld Bezoekerscentrum Dwingelderveld: @bcdwingeldervld Boswachter Albert Henckel (Staatsbosbeheer Dwingelderveld): @ Bosw8erAlbert Boswachter Lysander van Oossanen (Staatsbosbeheer Drents-Friese Wold): @LysandervanO Boswachter Olga de Lange (Natuurmonumenten): @ boswachter_Olga
Facebook Dwingelderveld Natuurmonumenten: www.facebook.com/dwingelderveld Drents-Friese Wold: www.facebook. com/NP.drentsfriesewold Gastheren Drents-Friese Wold: www. facebook.com/gastheren#!/gastherendfw
Belangrijke adressen Secretariaat Regionaal Landschap Drents-Friese grensstreek Postbus 122, 9400 AC Assen 0592-365 555 www.np-dwingelderveld.nl E
[email protected] www.np-drentsfriesewold.nl E
[email protected] www.holtingerveld.nl
Toeristeninformatie TIP Appelscha Boerestreek 23 8426 BN Appelscha 0516-431760 TIP Dwingeloo Brink 1 7991 CG Dwingeloo 0521-591000 TIP Hoogeveen Hoofdstraat 17A 7909 EA Hoogeveen 0528-291177 TIP Ruinen Brink 19 7963 AA Ruinen 0522-471700 TIP Vledder Lesturgeonplein 10 8381 BX Vledder 0521-381433 TIP Havelte Boskampbrugweg 2 7971 CL Havelte 0521-341222 TIP Diever Bosweg 2A 7981 LE Diever 0521-591748
