Nature Learning Center. Powered by Naturalis - Curious by Nature

Nature Learning Center Powered by Naturalis Curious by Nature Plan 2014-2019

Colofon Nature Learning Center

2014 Naturalis Biodiversity Center Voor dit plan zijn gebruiksrechten van toepassing zoals vastgelegd in de Creative Commons licentie. [Naamsvermelding 4.0 Internationaal] Naturalis Biodiversity Center Postbus 9517, 2300 RA Leiden T 071 568 76 00 F 071 568 76 66 E [email protected] www.naturalis.nl Tekst: Yuri Matteman

2 Naturalis Biodiversity Center

Nature Learning Center Powered by Naturalis Curious by Nature Plan 2014-2019

Nature Learning Center 3

Inhoudsopgave

Samenvatting

Leerlijnen — 5 Ontwikkelen — 5 Opleiden — 5 Onderzoeken — 5 Aanpak — 6

Deel 1

Missie en voorwaarden — 7 Educatieve missie — 7 Kernwaarden — 7 Positie — 7 Inleiding — 8 Kernwaarden en speerpunten — 9 Samenhang — 9 Samenwerken — 10 Samen leren — 10 Speerpunten — 1 1 Doelen — 12 Doelgroepen — 1 3 Primaire doelgroepen — 1 3 Secundaire doelgroepen — 1 3 Wat zeggen ze zelf? — 14


Deel 2

Leerlijnen — 15 Onderbouwing — 15 Initiatieven — 15 Ontwikkelen — 17 Onderbouwing — 17 Initiatieven — 17 Digitale middelen — 19 Opleiden — 21 Onderbouwing — 21 initiatieven — 21 Onderzoeken — 23 Onderbouwing — 23 Initiatieven — 23 Tijdpad 2015 - 2019 — 25

Samenvatting

De rijkdom van de natuur biedt ons ontzettend veel, maar staat wereldwijd onder druk. Steeds vaker moeten we beslissingen nemen, zowel maat schappelijk als persoonlijk, waar kennis van en vertrouwdheid met de rijkdom van de natuur en wetenschappelijk onderzoek daaraan, belangrijk zijn. Beslissingen met soms grote gevolgen voor economie en natuur. Naturalis richt het Nature Learning Center op, het nationale centrum voor leren over de rijkdom van de natuur. We maken mensen enthousiaster en geven ze meer inzicht in de werking en waarde van weten schap. Wij willen iedereen die in aanraking komt met Naturalis, de mogelijkheid bieden een volgende stap te zetten. Onze missie luidt: Wij ontdekken samen de rijkdom van de natuur. Wat je ook weet en wat je ook voelt, er is altijd meer om enthousiast over te zijn, meer om te leren en meer om te onderzoeken. We werken vanuit drie kernwaarden die denken en handelen richting geven: 1. Samenhang 2. Samenwerken 3. Samen leren Vanuit de kernwaarden ondernemen we tussen 2015 en 2019 de volgende activiteiten, gevat in vier speerpunten:

Leerlijnen We ontwikkelen leerlijnen, in samenwerking met partners uit het veld van natuur, onderwijs en wetenschap en technologie. We starten met een leerlijn Naturalis, die de thema’s van de nieuwe vaste presentatie verbindt met ons wetenschappe lijk onderzoek en onze educatieve visie1, in het bijzonder wetenschapswijsheid. Vervolgens ont

1

Zie Big Five van Educatie, 2014, met als uitgangspunten: verwonderend, echt, relevant, onderzoekend en wetenschaps wijs.

wikkelen we in Leiden doorlopende leerlijnen wetenschap en technologie met verschillende partners.

Ontwikkelen We realiseren een rijk aanbod van producten en activiteiten binnen onze thema’s, voor toepassing in het museum, op school, thuis en in de natuur, zowel fysiek als digitaal. Nieuw te ontwikkelen pro gramma’s hebben altijd een inleiding en afsluiting op school. We gaan jaarlijks een citizen science acti viteit organiseren met wetenschappers en partners en allerlei activiteiten rond de T. rex en andere dino’s. Een speciale website is het uithangbord, het is een digitale leeromgeving die aanzet tot verkenning van en onderzoek aan bio- en geodiversiteit.

Opleiden We leiden mensen op die anderen enthousiast(er) voor de natuur maken, zoals leraren in opleiding, educatieve begeleiders, wetenschappers en ouders. Zij zijn degenen die de activiteiten begeleiden. De best uitgewerkte workshop valt in duigen, wanneer de educatieve begeleider of leerkracht niet over de juiste kennis, vaardigheden en houding beschikt. We werken aan een nieuw opleidingstraject voor educatieve begeleiders, dat ze de competenties geeft om volgens onze educatieve visie leerlingen en families te begeleiden; we werken samen met verschillende bestaande organisaties en netwerken om het basisonderwijs te ondersteunen: PABO’s, wetenschapsknooppunten en scholennetwerken of -groepen. Dit doen we onder meer door enthousiaste wetenschappers in contact te brengen met leer krachten.

Onderzoeken Het Nature Learning Center wordt expert op het gebied van leren over de rijkdom van de natuur. Dat bereiken we door doorlopend evaluatie en sociaal wetenschappelijk onderzoek te doen aan de boven genoemde activiteiten. We werken zo evidence based mogelijk, in de jaren voor de opening


van het nieuwe museum hebben we geëxperi menteerd en onderzoek gedaan. Hiervoor is een promovendus werkzaam, ingebed in de dagelijkse praktijk van Naturalis. Verschillende wetenschap pelijke artikelen zijn hiervan het resultaat. Ook hebben we onze educatieve visie en de resul taten uit onderzoek uitgewerkt in concrete stappen plannen en gereedschappen, en participeren we in verschillende onderzoeksprojecten. Als Nature Learning Center maken we mensen enthousiaster voor de rijkdom van de natuur en geven ze meer inzicht in de werking en waarde van wetenschap. Wij willen iedereen die in aanraking komt met Naturalis, de mogelijkheid bieden een volgende stap te zetten in haar of zijn enthousiasme voor de rijkdom van de natuur. Dat kunnen en willen we niet alleen doen.

Aanpak Dit plan bestaat uit twee delen. Deel 1 werkt de randvoorwaarden en kaders verder uit, waaronder de doelen. Deel 2 werkt per speerpunt de initiatie ven die we gaan ondernemen uit. Om dit plan van inhoud te voorzien zijn er intern gesprekken gevoerd, is er gebrainstormd en levendig gediscussieerd. Er zijn: • verschillende inventarisaties uitgevoerd, resul terend in een overzicht van bestaand nationaal en internationaal educatief aanbod, inspirerende en vergelijkbare organisaties en mogelijke samen werkingspartners; • inhoudelijke analyses gedaan van het curriculum basisonderwijs en voortgezet onderwijs rond de rijkdom van de natuur, de thema’s van de nieuwe zalen en het wetenschappelijk onderzoek van Naturalis. Deze analyse resulteerde in een omschrijving van het inhoudelijke domein waarin we actief willen deelnemen; • verschillende onderzoeken uitgevoerd (en laten uitvoeren) naar de behoeften van leraren basis- en voortgezet onderwijs, lerarenopleiders (PABO, tweede- en eerstegraads), families en organisaties in het natuurveld (natuurhistorische musea,


•

dierentuinen en amateurverenigingen); In aanvulling op het bovenstaande hebben we vertegenwoordigers van verschillende organisaties informeel gesproken, zoals SLO, Science Center NEMO, Natuurmuseum Brabant, Natuurhistorisch Rotterdam, IVN, Veldwerk Nederland, Malmberg, PABO Hogeschool van Amsterdam, Gemeente Leiden, Science Center Delft, Freudenthal Instituut en meer.

Deel 1

Wij ontdekken samen de rijkdom van de natuur Missie en kernwaarden Educatieve missie Wij ontdekken samen de rijkdom van de natuur. Wat je ook weet en wat je ook voelt, er is altijd meer om enthousiast over te zijn, meer om te leren en meer om te onderzoeken.

•

xpertise in softwareontwikkeling en databeheer, e om effectieve en vernieuwende producten te ontwikkelen en duurzaam te beheren.

Het Nature Learning Center bereikt dit door leerlingen in het basis- en voortgezet onderwijs en families: • de rijkdom van de natuur in al haar biologische en geologische verschijningsvormen te laten ervaren en onderzoeken, in het museum, op school, thuis en in de natuur; we verwonderen en dagen uit; • te stimuleren kennis, ervaring en enthousiasme te delen, zowel fysiek als digitaal; • in aanraking te brengen met hoe wetenschap werkt, echte onderzoekers en actuele weten schappelijke resultaten. Kernwaarden De kernwaarden van het Nature Learning Center zijn: • Samenhang: er zit lijn in wat we doen, activiteiten sluiten op elkaar aan, verdieping en verbreding zijn altijd mogelijk binnen en buiten Naturalis; • Samenwerken: tweerichtingsverkeer, we doen het samen, we delen alles; • Samen leren: we blijven leren, zijn onszelf samen met anderen voortdurend aan het verbeteren. Positie Het Nature Learning Center wordt het nationale centrum voor leren over de rijkdom van de natuur. Hiervoor zetten we een aantal sterke eigenschap pen van Naturalis in: • een breed netwerk binnen culturele instellingen, natuurorganisaties en het Nederlandse onderwijs, van peuter tot PhD; • een van de grootste natuurhistorische collecties van de wereld met echte en unieke objecten; • aanwezigheid van wetenschappelijke expertise op het gebied van: - biologische en geologische diversiteit - didactiek en pedagogiek;


Inleiding De rijkdom van de natuur biedt ons ontzettend veel. We genieten van haar schoonheid, verbazen ons over de soorten- en vormenpracht en zijn gebiologeerd door de werking. Biodiversiteit vormt ook ons ‘life support systeem’, zoals voedsel, geneesmiddelen en energiebronnen. Maar de natuur staat wereldwijd on der druk, onder andere door opwarming, ontbossing en vervuiling. Steeds vaker moeten we beslissingen nemen, zowel maatschappelijk als persoonlijk, waar kennis van en vertrouwdheid met (onderzoek aan) de rijkdom van de natuur belangrijk zijn. Beslissingen met soms grote gevolgen voor mens en natuur. Bekendheid met en vertrouwen in wetenschap speelt een grote rol in de hierboven geschetste situatie. Het is niet verassend dat overheid, wetenschap en bedrijfsleven2 het belang inzien van kinderen al jong op verantwoorde wijze in aanraking te brengen met wetenschap en technologie. Als een van de grootste organisaties in ons veld willen we een actieve, leidende rol spelen als het gaat om leren over de rijkdom van de natuur. Van peuter tot PhD. Samen met anderen, zijn wij het Nature Learning Center. Dat past ook bij de evolutie die de laatste jaren heeft plaatsgevonden. Door fusie is een instituut van wereldformaat ontstaan, er komt een volledige vernieuwing van de vaste presentatie, de sector O&O wordt heringericht en we zijn expert geworden in biodiversiteitsinformatica.

2

ie o.a. Techniekpact, Advies Verkenningscommissie W&T z primair onderwijs, Jet-Net.


De missie van Naturalis is biodiversiteit beschrijven, begrijpen en verklaren voor het welzijn van de mens en het voortbestaan van de natuur. Hieruit volgt de kernbelofte, en onze educatieve ambitie: elk con tact met Naturalis versterkt mijn enthousiasme en kennis over de rijkdom van de natuur. Wanneer je in aanraking komt met Naturalis groeit je liefde voor de natuur. Die aanraking is een prikkel om gedrag aan te passen en meer vertrouwen te hebben in onderzoek aan de natuur. Wat wil het Nature Learning Center bereiken? Ten eerste willen we meer mensen enthousiaster maken voor de rijkdom van de natuur3. We willen dat Naturalis en de natuur 365 dagen per jaar relevant worden, dus ook buiten die ene dag dat school klassen of families naar het museum komen. Ten tweede maken we met behulp van educatie mensen wetenschapswijzer4. Wij willen mensen stimuleren om net als wetenschappers, gevoed door nieuws gierigheid vragen te kunnen stellen over de wereld om hen heen, antwoorden te kunnen zoeken en deze op waarde te kunnen schatten. Hiermee dragen we bij aan meer draagvlak voor wetenschappelijk onderzoek. Ten derde stimuleert de overheid weten schap en technologie binnen onderwijs5, zowel met democratische als economische argumenten6. 3

Hoe we dat didactisch doen staat beschreven in de educatieve visie: de Big Five van Educatie.

4

Wetenschapswijsheid is een initiatief van de VSC (www.wetenschapswijsheid.nl).

5

Zie onder meer www.techniekpact.nl

6

“Technologische innovaties zijn nodig om toekomstige uitdagingen aan te gaan. De jongeren van nu moeten straks de oplossingen hiervoor brengen. Het is belangrijk dat zij dan over de juiste vaar digheden beschikken [..]. De nieuwsgierige en onderzoekende houding van kinderen maakt het mogelijk om ze al spelenderwijs te interesseren voor wetenschap en techniek. Daarnaast blijkt uit onderzoeken dat als kinderen op vroege leeftijd in aanraking komen met wetenschap en techniek zij sneller een positieve keuze voor deze richting maken. De PO-Raad vindt het belangrijk dat wetenschap & technologie geen apart vak in het primair onderwijs wordt, maar gebruikt wordt om de leerlingen te stimuleren in ont dekkend leren, samen problemen oplossen, kritisch denken, on dernemingszin, creativiteit en ict-geletterdheid.” PO-Raad 2014.

Een illustratie: Rens zit in de brugklas van de middelbare school. Hij is met de klas op bezoek in Naturalis voor een les over koralen. Op school heeft de klas al een inleidende les uitgevoerd, waarbij een simpele simulatie op de tablet werd gespeeld om een aantal relaties in een koraalrif te onderzoeken. Tijdens het bezoek gaan de leer lingen zelf op onderzoek uit. Op school verwerken ze de resultaten met behulp van door Naturalis ontwikkelde digitale hulpmiddelen. Tijdens deze verwerking ziet Rens dat hij mee kan doen aan Wil je hierin een waardevolle bijdrage leveren dan vraagt dat om samenwerking, kennisopbouw en -deling. Naturalis heeft een unieke positie om het Nature Learning Center te initiëren (zie ‘Missie en kern waarden’) en op te bouwen tot het nationale centrum voor leren over de rijkdom van de natuur. Dat doen we niet alleen, daarvoor is (onderzoek aan) de natuur te belangrijk.

Kernwaarden en speerpunten Het Nature Learning Center functioneert vanuit drie kernwaarden die richting geven aan ons denken en handelen. Het zijn de waarden waar men ons op kan aanspreken. Hieronder zijn de consequenties van onze kernwaarden verder uitgewerkt. Samenhang Er zit lijn in wat we doen, activiteiten sluiten op elkaar aan, verdieping en verbreding zijn altijd mogelijk binnen en buiten Naturalis. Het Nature Learning Center wil iedereen die in aanraking komt met Naturalis, de mogelijkheid bieden een volgende stap te zetten in haar of zijn enthousiasme voor de natuur, telkens weer. Dat kan binnen of buiten Naturalis zijn, door leerlingen en families. We willen daarin verbindend zijn. Samen hang is essentieel om enthousiasme voor de rijkdom van de natuur te blijven voeden en dorst naar kennis te blijven laven.

echt wetenschappelijk onderzoek aan hommels. Dat kan in de eigen tuin, maar ook in de natuur met een IVN-vrijwilliger. Samen met zijn moeder gaat hij mee de natuur in en zoeken ze naar hommels. Rens is nu zo enthousiast dat hij zijn ouders over tuigt om hem mee te nemen naar Naturalis voor een ‘hommel-dag’ in LiveScience. Daar presen teert ook de NJN zich. Rens raakt in gesprek met een van de vrijwilligers en schrijft zich later in, enthousiast geworden door hun insecten-speur activiteiten. Het bovenstaande voorbeeld illustreert de kracht van samenhang. Idealiter verbinden we activiteiten van onszelf en anderen in en over de natuur, dat kan zowel in het museum als in de natuur en zowel fysiek als digitaal. Wie weet verwelkomen we Rens een aantal jaar later als promovendus. Om samenhang te bereiken, houden we rekening met de volgende aspecten: • De ontwikkeling vanuit leerlijnen, ingevuld door kennis, houding en gedrag. Dat doen we samen met partners (zie ‘Leerlijnen’). • Integratie van de verschillende leeromgevingen (museum, klas, thuis en natuur). Hierbij zetten we zowel fysieke (workshop, proefje in de klas), als digitale middelen (apps, simulatie) in. • Het bedienen van verschillende doelgroepen binnen projecten (zie ook ‘Doelgroepen’). Denk hierbij aan een citizen science-project waar zowel families als schoolklassen aan deel kunnen nemen, waarbij voor schoolklassen andere additionele activiteiten zijn ontwikkeld. Ook betrekken we natuurlijke partners uit ons netwerk, of zij ons, zoals natuur historische musea, NME-organisaties, scholen netwerken, etc. • Het toetsen van onze activiteiten en die van andere betrokken organisaties aan de Big Five van Educatie: verwonderend, echt, relevant, onder zoekend en wetenschapswijs. • Het maken van inhoudelijk scherpe keuzes, gebaseerd op de thema’s van Naturalis. De ver nieuwde presentatie, collectie en wetenschap geven kaders aan de domeinen en onderwerpen


die we willen behandelen. We sluiten aan bij de ontwikkelingen in het onderwijsveld en de ver schillende curricula. Samenhang geeft houvast, intern en extern, en geeft ons de mogelijkheid om onze identiteit op natuurlijke wijze over het voetlicht te brengen. Het verlaagt de drempel voor anderen om zich aan ons te verbinden; ze snappen wie we zijn en waarom we doen wat we doen. Samenwerken Tweerichtingsverkeer, we doen het samen, we delen alles. Samenwerken moet in alle vezels van het Nature Learning Center verweven zitten. Dat klinkt als een dooddoener, maar is het helaas niet. Vaak zijn eigen succes en bescherming van de eigen identiteit fnuikend voor soepel lopende samenwerkingen. Dat is doodzonde, want we bewegen ons in een wereld, waarin veel organisaties en individuen dezelfde idealen en doelen nastreven, of ze nu over natuur, wetenschap of leren gaan. Dit resulteert in een veelal versnipperd aanbod, dat zelden het gevolg heeft dat gezamenlijk optrekken wel had bereikt. In gedachte, verander de wereld begin bij jezelf, gaan we van ‘Doe het zelf’ naar ‘Doe het samen’. Hierbij rekening houdend met de volgende aspecten: • Elk project betrekt vanaf de start belanghebbenden uit praktijk en onderzoek, intern en extern. Hiervoor worden projectteams ingericht waar ieder eigen expertise inbrengt. - I ntern betekent dit, dat projectteamleden uit afdelingen van verschillende sectoren komen (zie ook ‘samen leren’). - E xtern betekent dit bij elk project de beoogde doelgroepen betrekken, denk hierbij minimaal aan testen en focusgroepen, tot co-creatie. - O ok worden bij projecten natuurlijke partners betrokken, of ze betrekken ons. Wij gaan bijvoor beeld zelf geen activiteiten in de natuur organi seren, daarvoor hebben anderen een veel beter netwerk. Ook gaan we niet zonder goede reden scholennetwerken opzetten, beter sluiten we


actief aan bij goedlopende, bestaande net werken, zoals de wetenschapsknooppunten. • Veel organisaties richten zich op het onderwijs. Aanbod overspoelt leerkrachten en docenten dat meestal niet in hun drukke programma’s ingepast kan worden. Samenwerken, kwaliteit leveren, betrouwbaarheid zijn belangrijke voorwaarden om een vaste waarde te worden in het onderwijs. - We gaan zoveel mogelijk vraaggestuurd werken. Dat betekent het kennen van de behoeften en deze op waarde kunnen schatten. Soms zijn doelgroepen behoudend en is hun inbreng voorzichtig. Het is aan ons om onze doelen en ambities te verwezenlijken en activiteiten te ontwikkelen die op enthousiasme kunnen rekenen. Om dit te bereiken betrekken we zowel innovatieve als behoudende leden van onze doelgroepen. • Al onze ontwikkelde producten (fysiek en digitaal) worden onder open licenties7 gepubliceerd, zodat ze niet alleen verspreid, maar ook tot verdere ontwikkeling kunnen leiden. Dat stimuleren we ook. • We zetten onze ict-expertise en -capaciteit in om ondersteuning te bieden aan de initiatieven waar we deel van uit maken. Vooral het duurzaam be heren van online activiteiten is een meerwaarde, onder het mom van Powered by Naturalis. Samen leren We blijven leren, zijn onszelf samen met anderen voortdurend aan het verbeteren. Leren is niet iets wat je alleen op school doet, dat doe je overal, een leven lang. Dat doe je in een museum, thuis of in de natuur en dat doe je ook als je onderzoek doet aan biodiversiteit of een les programma ontwikkelt. Dat doe je samen waarbij je nieuwe ervaringen op doet en leert van de ander. Wij nemen samen leren als kernwaarde en zetten het in om onszelf voortdurend te verbeteren. En niet alleen onszelf we zullen het geleerde ook delen met anderen.

7

Creative Commons Naamsvermelding 4.0 Internationaal. https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/deed.nl

Samen leren incorporeren we op een aantal manieren in onze aanpak: • Didactisch onderzoek is een van de prioriteiten. Opmerkelijk genoeg is de invloed van didactisch onderzoek op binnen- en buitenschools onderwijs wereldwijd gering en vindt zijn weg slechts mondjesmaat naar de klas of een museum. We zullen gebruik maken van belangrijke resultaten en inzichten uit didactisch onderzoek en gaan daar actief aan meewerken door onderzoekers te betrekken bij het Nature Learning Center. Dit resulteert in nieuwe inzichten, best practices, gereedschappen en stappenplannen voor dagelijks gebruik. • We kunnen niet alles wetenschappelijk onder zoeken, maar we gaan wel alle activiteiten die we alleen of samen met anderen ontwikkelen onder zoeken, evalueren en verbeteren. Net als in de wetenschap is iets nooit helemaal af; het kan altijd beter. Er komt een onderzoeks- en evaluatieplan (zie verder ‘Onderzoeken’). • De aanpak binnen projecten geeft ruimte voor samen leren. Projectteams gaan interactief en iteratief werken, waardoor projecten flexibeler en creatiever worden. Ook stimuleert deze aanpak gezamenlijke kennisopbouw. Als wetenschappelijk instituut past het ons om ook aandacht te hebben voor een wetenschappelijke basis voor leren. Er zijn maar weinig organisaties die resultaten van didactisch onderzoek tot in de kern van hun aanbod terug laten komen. Met de komst van een volledige nieuwe vaste presentatie, hebben wij de kans om te experimenteren en te leren, resulterend in fantastisch aanbod en inzichten die breder inzetbaar zijn dan enkel in het museum.

1. Leerlijnen Het opzetten en uitwerken van leerlijnen, in samen werking met partners uit het veld van natuur, onder wijs en wetenschap en technologie. 2. Ontwikkelen Ontwikkelen van producten en activiteiten binnen onze thema’s, voor toepassing in het museum, op school, thuis en in de natuur, zowel fysiek als digitaal. 3. Opleiden Opleiden van mensen die anderen enthousiast(er) voor de natuur kunnen maken, zoals leraren in opleiding, educatieve begeleiders, wetenschappers en ouders. 4. Onderzoeken Initiëren, faciliteren en toepassen van didactisch onderzoek en evaluatie. De komende jaren zal er veel ontwikkeld worden, maar hiervoor willen we een ferme theoretische basis neerzetten. We kunnen en willen dit niet alleen doen, het opleiden van intermediairs en het inzetten op samenwerking past hier bij. Het Nature Learning Center wil grip krijgen op wat werkt en wat niet, zodat bij de opening in 2018 de educatieve inspan ningen passen bij het meest innovatieve en leukste familiemuseum van Europa.

Speerpunten De werkzaamheden van het Nature Learning Center worden verdeeld over vier speerpunten, waar al onze activiteiten onder vallen. Hieronder volgt een toelichting, in deel 2 de uitwerking. De speerpunten zijn op allerlei manieren verbonden: de ontwikkeling van programma’s in het museum behoeft opleiding van educatieve begeleiders, leerlijnen werk je uit in een netwerk.


Doelen Wanneer in 2018 de nieuwe vaste presentatie voor het grote publiek toegankelijk is, zijn er talrijke educatieve initiatieven ondernomen, toegelicht in deel 2. We zetten ons in om de volgende doelen te bereiken. 1. Leerlingen en families die in contact zijn gekomen met Naturalis zijn enthousiaster en hebben meer kennis over de rijkdom van de natuur. • Dit blijkt uit uitgevoerd onderzoek en evaluatie. • In 2018 is de waardering voor aangeboden programma’s hoog; gemiddeld krijgen we 8,5. • In 2018 beschikken we over een stabiel leerkrach ten- en docentennetwerk van 4000 geregistreerde gebruikers van onze educatieve materialen; en actieve focusgroepen van leerkrachten, docenten en families. • In 2018 vinden jaarlijks 1.000.000 unieke bezoekers de weg naar onze online activiteiten. • Vanaf 2018 groeien we naar het bereiken van 1000 basisscholen en 350 middelbare scholen per jaar. • Vanaf 2018 groeien we naar 60.000 leerlingen per jaar in het museum. 2. Iedereen die in aanraking komt met Naturalis bieden we de mogelijkheid een volgende stap te zetten in haar of zijn enthousiasme voor de rijkdom van de natuur. • Vanaf 2014 worden al onze educatieve activiteiten en producten gepubliceerd onder open licenties en actief onder de aandacht gebracht. • Vanaf 2015 zijn bij projecten van het Nature Learning Center educatieve ontwikkelaars, educatieve begeleiders, communicatieadviseurs, wetenschappers, samenwerkingspartners en secundaire doelgroepen betrokken. • In 2018 zijn alle educatieve begeleiders, science links, educatieve vrijwilligers capabel om alle leer lingen en families enthousiaster te maken voor de rijkdom van de natuur volgens de Big Five van Educatie. • In 2018 maken we deel uit van bestaande en zelf geïnitieerde netwerken, zoals scholen, regionaal museaal, natuurhistorische musea, etc.


3. Het Nature Learning Center is in 2018 het centrum voor leren over de rijkdom van de natuur. • Vanaf 2015 ontwikkelen en verspreiden we in samenwerking met anderen in onderwijs-, weten schaps- en natuurveld leerlijnen, best practices, gereedschappen, stappenplannen en trainingen voor dagelijks gebruik door primaire en secundaire doelgroepen. • Tussen 2015 en 2017 zijn we partner in of aanvrager van wetenschappelijke wetenschapseducatie- / -communicatie- / museumeducatieprojecten. • Vanaf 2016 verschijnen wetenschappelijke artikelen in peer-reviewed tijdschriften over onderzoek uitgevoerd vanuit het Nature Learning Center. • Vanaf 2016 verschijnen er artikelen over onze educatieve activiteiten in andere tijdschriften die gaan over: basis- en voortgezet onderwijs, museumdidactiek, wetenschapscommunicatie. • Vanaf 2016 geven we workshops en lezingen op nationale en internationale conferenties over onze activiteiten. Conferenties zijn gericht op: basis- en voortgezet onderwijs, museumdidactiek, weten schapscommunicatie.

Doelgroepen Op welke doelgroepen gaan we ons richten? Iedereen in onze samenleving is op een of andere manier betrokken bij de natuur en mensen enthou siaster maken en stimuleren om meer te willen leren is een nobel streven. Het liefst bereiken we iedereen met ons aanbod, maar om succesvol te zijn moeten we keuzes maken. Primaire doelgroepen We kiezen ervoor om ons vooral te richten op doel groepen waar veel te winnen valt in enthousiasme, kennis en gedrag. Doelgroepen die geen actieve weerzin hebben tegen de natuur, maar ook niet al heel erg enthousiast zijn. Dit zijn mensen die relatief weinig betrokken zijn bij natuur en wetenschap en waar met goede, passende producten en activiteiten enthousiasme aangewakkerd en vergroot kan worden. Denk aan een familie die het museum bezoekt, iemand die graag wandelt, mensen die graag in hun tuin werken of kinderen die op school les over biodiversiteit en duurzaamheid krijgen. Zij zijn de primaire doelgroepen. We kiezen allereerst om het verplicht onderwijs te bereiken, zowel basisonderwijs als voortgezet onderwijs. Leerlingen zijn een weerspiegeling van de bevolking en zijn verplicht om onderwijs te volgen. Met aanbod dat op positieve wijze afwijkt van de normale lesstof, kun je veel voor elkaar krijgen. Ook zijn er veel directe en indirecte manieren om leerlingen te bereiken (zie volgende paragraaf). We gaan projecten opzetten en uitvoeren om, al dan niet met partners, leerlingen te bereiken. Ook kiezen we ervoor om families8 te bereiken. Uiteraard via het museum, maar ook op andere manieren, bijvoorbeeld via digitale toepassingen gerelateerd aan een museumbezoek of een groot wetenschappelijk onderzoek (= citizen science). We kiezen er voor om activiteiten voor families te ontwikkelen, gerelateerd aan een museumbezoek of 8

nder families verstaan we niet alleen (groot)ouder en kind. O We nemen het begrip ruimer, naar een groep bezoekers van diverse leeftijd, achtergrond en/of niveau, waarbij kinderen van 2-14 jaar oud aanwezig zijn.

passend bij andere kernactiviteiten van Naturalis (in het bijzonder wetenschappelijk onderzoek). Activiteiten daarbuiten zullen altijd vallen binnen grotere projecten, die dan wel een onderwijs component hebben of binnen een groter netwerk plaatshebben. Dit laatste geldt ook voor andere doelgroepen. We gaan geen losse activiteiten ontwikkelen voor andere doelgroepen (denk aan natuurliefhebbers, huisdierbezitters, tuiniers etc.), tenzij dit deel uitmaakt van grotere projecten met een onderwijsof onderzoekscomponent of een belangrijke netwerkfunctie. Leren is leren Binnen Naturalis is op dit moment een scheiding aangebracht tussen familie- en schooleducatie. Het Nature Learning Center laat dat onderscheid los. “Leren is leren”9 en zowel onderwijs als families willen we enthousiaster maken voor de rijkdom van de natuur en meer kennis laten vergaren. Onze edu catieve uitgangspunten gelden voor iedereen en we zullen zoveel mogelijk aanbod ontwikkelen dat een reikwijdte van onze primaire doelgroepen kan berei ken. Uiteraard zorgen we ervoor dat de aangeboden activiteiten relevant zijn voor de betreffende doel groep. Zesjarigen in school- of familieverband hebben geen boodschap aan DNA-onderzoek, een veertienjarige stoot je af met een poppenkast. Secundaire doelgroepen Het Nature Learning Center kiest ervoor om de primaire doelgroepen te bereiken samen met intermediairs. Vanuit beroep en/of hobby hebben ze het netwerk, de kennis, de vaardigheden en het enthousiasme om onze primaire doelgroepen te bereiken. Of dat zouden ze moeten hebben. Denk hierbij aan leerkrachten, docenten, leraren opleiders, educatieve begeleiders, NME-mede werkers, vrijwilligers, wetenschappers, etc. Zij zijn de secundaire doelgroepen.

9

itaat van Justin Dillon, Professor of Science & Environmental C Education, Ecsite conferentie, mei 2014.


Het Nature Learning Center richt zich op de inter mediairs die in aanraking komen met doelgroepen waar veel te winnen valt: • Leraren PO en VO (al dan niet via netwerken waar scholen deel van uit maken) • Leraren in opleiding en lerarenopleiders • Educatieve begeleiders, sciencelinks en educatieve vrijwilligers • Ouders • Wetenschappers • En anderen… Niet iedereen die onder de secundaire doelgroepen valt, heeft kennis of vaardigheden om de rijkdom van de natuur vol enthousiasme over te dragen. Het Nature Learning Center ziet het als zijn taak om de secundaire doelgroepen hierbij actief te onder steunen (zie ‘Opleiden’). Wat zeggen ze zelf? Wij kunnen bedenken we willen, maar wat we maken en doen moet wel aansluiten bij onze doelgroepen. We zijn daarom op ze afgestapt en hebben gevraagd naar hun wensen en behoeften. Het beeld dat naar voren komt, kan niet anders dan blij verrassen. Er is grote interesse voor wat wij kunnen bieden: echte voorwerpen, echte voorbeelden, echt onderzoek en echte wetenschappers. Zonder uitzondering benadrukken leraren en leraren opleiders de behoefte aan ‘’losse activiteiten’’ om lessen mee op te tuigen en aan te kleden. Waarbij leerkrachten in het basisonderwijs wel graag afgeronde activiteiten wensen. Genoemd is een rijk en vrij te gebruiken aanbod van onder meer infographics, simulaties, filmpjes, en korte les activiteiten, bij voorkeur digitaal aangeboden. Leraren en lerarenopleiders in het basisonderwijs vinden het belangrijk dat hun leerlingen zelf antwoorden op vragen vinden en ervaren hoe dingen gericht te onderzoeken. Zij zweren bij echte objecten in de klas. De behoefte aan leskisten - met bewezen effectieve onderzoekend leeropdrachten - is nog steeds groot. Het voortgezet onderwijs vraagt om echte wetenschappelijke contexten met daarin


actueel onderzoek en contact met echte (Naturalis-) wetenschappers (online of fysiek in de klas). Citizen science-projecten kunnen op enthousiasme reke nen, als ze aansluiten op gangbare opdrachten in het onderwijs. Bij families staat beleving voorop, ze willen dingen samen als gezin meemaken. Met name tijdens het museumbezoek hebben ze behoefte aan (educatieve) activiteiten. Families willen graag meer weten of doen na hun bezoek aan de tentoonstellingen. Zij zien wel wat in een website waarmee ze thuis verder kunnen met de T. rex of de mammoet. Concrete afgebakende doe-activiteiten met een duidelijk begin- en eindpunt spreken het meest aan.

Deel 2

Wat je ook weet en wat je ook voelt, er is altijd meer om enthousiast over te zijn, meer om te leren en meer om te onderzoeken Leerlijnen Onderbouwing Een zesjarige natuurlijke selectie uitleggen of een hypothese laten opstellen is een brug te ver, maar het nut van camouflage bij een vrouwtjes-eend laten zien of vragen wat ze ontdekken aan een hyenadrol, kan wel. Dat zijn activiteiten op het niveau van het kind op het gebied van respectievelijk evolutie en wetenschapswijsheid. Wij willen onze doelgroepen op het juiste niveau en met relevante activiteiten aanspreken. Om ze op samenhangende en passende wijze te bedienen nemen we het initiatief tot verschillende door lopende leerlijnen10. Bij het ontwikkelen van onze activiteiten bieden leer lijnen houvast bij het inpassen van deze activiteiten op het juiste niveau en met de juiste inhoud. Een goede leerlijn biedt samenhang en continuïteit. Een leerlijn verhoogt de kans dat leerdoelen op gebied van kennis, houding en gedrag (zoals bijvoor beeld snappen dat organismen aangepast kunnen raken, enthousiaster worden voor de rijkdom van de natuur of een onderzoekende houding hebben) effectiever bereikt worden. We maken hierdoor voor onszelf en ook voor anderen inzichtelijk wat we wanneer willen bereiken. Dat geeft ons controle en de mogelijkheid om te onderzoeken of we effectief communiceren. Een doorlopende leerlijn is een theoretische basis waaraan je aanbod kunt ophangen, bijvoorbeeld een nieuw programma in het museum of activiteiten rond onderzoek aan een Triceratops. We gaan de leerlijnen niet alleen ontwikkelen. We gaan deze gezamenlijk ontwikkelen en er passende activiteiten 10

Een leerlijn is een beredeneerde opbouw van tussendoelen en inhouden, leidend naar een einddoel. Afhankelijk van de precieze functie, gebruikscontext en doelgroep variëren leerlijnen in de mate waarin implicaties voor verschillende leerplanelementen zijn uitgewerkt. http://cursuscurriculum ontwerp.slo.nl/kennisbank/Doorlopende_leerlijnen.docx/

aan ophangen. Het Nature Learning Center neemt een centrale rol en daarmee verantwoordelijkheid voor samenhang en kwaliteit van het aanbod binnen ons domein. Initiatieven Leerlijn Naturalis Sinds 1998 is het educatief beleid van Naturalis voornamelijk gericht geweest op educatieve programma’s passend bij het museum, gebaseerd op het curriculum. Met een nieuwe blik naar buiten, ook gericht op wetenschap, en onderwijs en families als doelgroepen is het tijd voor een leerlijn Naturalis. Hier is al een en ander over geschreven met het oog op de vernieuwing van de vaste presentatie. Dat kan als basis dienen. De leerlijn Naturalis bestaat uit 2 delen: 1. een leerlijn voor 2-18 jaar oud 2. een leerlijn voor volwassenen11 In deze leerlijn koppelen we de thema’s van de nieuwe presentatie, aan de wetenschap van Naturalis, thema’s uit de curricula basis- en voort gezet onderwijs en de leerlijn Wetenschap en Technologie die SLO op dit moment ontwikkelt. Uiteraard in samenhang met de Big Five van Educatie, in het bijzonder wetenschapswijsheid. W&T-paspoort Leiden, een leerlijn wetenschap en technologie Op initiatief van Naturalis wordt een doorlopende leerlijn Wetenschap en Technologie ontwikkeld met verschillende betrokkenen in de regio. Vanaf 2016 volgen leerlingen een samenhangend W&T-programma bij de betrokken organisaties, passend bij de wensen en programma’s op school. 11

ieronder wordt geen doorlopende leerlijn per leeftijds H categorie bedoeld, eerder een lijst met inzichten rond kennis, houding en gedrag waarvan wij vinden dat elke volwassene deze zou moeten krijgen. Zie als voorbeeld 50 things to do before you’re 11¾, www.50things.org.uk/activity-list.aspx


Hiervoor krijgt iedere leerling een online W&Tpaspoort, waarin ze stempels verzamelen gedurende hun schoolperiode, zowel binnen- als buiten schoolverband. Andere leerlijnen Er zijn veel organisaties die mensen enthousiaster willen maken voor de natuur en/of wetenschap, zoals andere musea, natuur- en milieuorganisaties en dierentuinen. Deze organisaties kennen elkaar en richten zich allemaal in meer of mindere mate op educatie. Tussen gelijksoortige organisaties is vaak al (enige) samenwerking. Daarbuiten kennen we elkaar wel, en wordt er meer op incidentele basis samengewerkt. Enkele persoonlijke gesprekken wijzen er op dat er interesse is in meer samen werking.


Ontwikkelen Onderbouwing Met natuur- en wetenschapseducatie houden veel mensen zich bezig, allerlei individuen, belangen verenigingen en bedrijven ontwikkelen en bieden activiteiten aan. De drempel om educatieve producten te ontwikkelen is laag en aanbod is van wisselende kwaliteit en dan hebben we het niet alleen over de lesbrief van de goedwillende leer kracht, maar ook over de lesmethoden van de grote educatieve uitgeverijen. Er valt een wereld te winnen.

Het verbinden van leeromgevingen komt niet uit de lucht vallen. Naast het al eerder aangehaalde 365 dagen per jaar relevant, blijkt uit onderzoek dat inleidende en afsluitende activiteiten rond een be zoek aan een buitenschoolse instelling een positief resultaat hebben op leereffecten. Wanneer vooraf gaand aan een bezoek goed voorbereid wordt, zijn mensen meer ontvankelijk tijdens het bezoek; wanneer er verwerkt, verdiept of verbreed wordt na een bezoek, beklijft de ervaring beter.

Het Nature Learning Center gaat de beste educatieve activiteiten over de rijkdom van de natuur ontwikke len voor leerlingen en families. Hiervoor gelden een aantal randvoorwaarden: • De Big Five van Educatie en de leerlijnen zijn leidend voor de inhoud en de didactiek. • Voorafgaand aan de ontwikkeling worden leer doelen geformuleerd, die bepalend zijn bij de verdere ontwikkeling. Hierna wordt een opzet gemaakt, activiteiten ontwikkeld, getest, uit gevoerd en geëvalueerd (zie ‘Onderzoeken’).

We ontwikkelen daarom inleidend en afsluitend aanbod, korte activiteiten die als bouwstenen inge zet kunnen worden en waarvan een groot deel ook los van programma’s in Naturalis te gebruiken is. Hier vragen leerkrachten en docenten ook om, zij willen graag korte afgeronde lesactiviteiten die aanvullend of deels vervangend op de lesmethode zijn. Een aanbod bouwstenen (10 tot 50 minuten) geeft leraren meer eigenaarschap en flexibiliteit om lessen samen te stellen die het best passen bij hun schoolsituatie. Een bijkomend voordeel voor ons is dat korte activiteiten multi-inzetbaar kunnen zijn, zowel voor doelgroepen, als bij verschillende programma’s. Denk hierbij aan een filmpje van een wetenschapper geschikt om in te zetten bij een vakantieactiviteit of in het museum, of aan een afsluitende lesactiviteit over onzekerheid in de wetenschap voor voortgezet onderwijsprogramma’s.

Samenhangend aanbod Wij ontwikkelen aanbod, waardoor iedereen die in aanraking komt met Naturalis, de mogelijkheid heeft een volgende stap te zetten in haar of zijn enthou siasme voor de natuur. Dat kan binnen of buiten Naturalis zijn, door leerlingen en families. Samen hang in aanbod bereiken we door leeromgevingen en doelgroepen, indien mogelijk te integreren. Dat betekent binnen projecten activiteiten ont wikkelen voor de verschillende leeromgevingen en doelgroepen. Een bezoek aan de zaal de Ontmoeting in 2018, over de prachtige soortenrijkdom op aarde, kan gekoppeld zijn aan een spannende opdracht om ook bijzonder goed aangepaste insecten en plan ten in de eigen tuin te onderzoeken. Dat kan zowel een activiteit voor op school, met bijbehorende lesmaterialen, als thuis zijn. Een citizen science onderzoek aan slakken vindt plaats in de natuur en

Initiatieven Bestaande programma’s Op dit moment draait er een dertigtal programma’s in het museum, in meerderheid gericht op basiskan ook het toneel zijn van een evenement in LiveScience. Op de Naturalis-website kunnen hier filmpjes en simulaties aan gekoppeld worden, die met de juiste inbedding geschikt zijn voor in de klas, maar ook thuis. In beide voorbeelden hebben digitale middelen, zoals een interactieve website, determinatieapps, animaties en filmpjes een belangrijke ondersteunende rol.


en voortgezet onderwijs en plaatshebbend in het museum. Een aantal lessen bieden we online aan. Ook zijn er enkele programma’s gericht op PABOstudenten. De programma’s bereiken zo’n 50.000 leerlingen per jaar. Tot de verbouwing halverwege 2016 houden we de bestaande programma’s op peil. We nemen geen volledig nieuwe programma’s op in het reguliere aanbod. In 2014 ondernemen we nog eenmaal een laatste opknapbeurt, zodat we de komende twee jaar op hoogwaardig niveau activiteiten blijven aanbieden en bezoekers (scholen en families) krijgen wat ze verwachten. Nieuwe programma’s Halverwege 2016 opent in het Pesthuis een dino tentoonstelling en gaat het museum in verbouwing tot eind 2017. Dit biedt de kans om in drie stappen tot een volledig nieuw aanbod in 2018 te komen. In de eerste stap zetten we het huidige museum in als proeftuin voor onze nieuwe educatieve visie. We experimenteren en onderzoeken met oude en nieuwe activiteiten. En uiteraard ontwikkelen we educatief aanbod voor het Pesthuis in 2016 en 2017. In stap twee is het Pesthuis de ultieme proeftuin voor onze visie en aanpak, terwijl we de verworven inzichten gebruiken voor het ontwikkelen van de programma’s en activiteiten passend bij de nieuwe vaste presentatie. In stap drie gebruiken we de eerste maanden na de opening van de nieuwe vaste presentatie om onze educatieve activiteiten in de werkelijke tentoon stellingen te testen. Dat is de generale repetitie, zodat er nog tijd is om aanpassingen te doen. Vanaf het schooljaar 2018-2019 draaien we op volle toeren. Zoals gezegd verbinden we leeromgevingen en doelgroepen en fysieke en digitale activiteiten. Denk hierbij aan workshops, leskisten, gastlessen (online en op school), inleidende en afsluitende lessen (online aangeboden) en digitale tools (zie ‘Digitale middelen’). Eind 2014 worden voor programma’s in het Pesthuis en de vernieuwde presentatie concepten opgesteld


die vervolgens uitgewerkt zullen worden. We gaan uit van de volgende basis: • Pesthuis: - begeleide en onbegeleide activiteiten voor verschillende doelgroepen (basisonderwijs, voortgezet onderwijs, families) in het Pesthuis - 6 tot 8 vaste programma’s en activiteiten, begeleid en onbegeleid - 6-10 flexibeler in te zetten activiteiten per jaar passend bij o.a. vakanties, actualiteit - rekening houdend met niveauverschillen (onderbouw, bovenbouw; po, vmbo, havo, vwo; families, leerlingen) - online activiteiten, los en gekoppeld aan de activiteiten in Naturalis - een verzameling inleidende en afsluitende les activiteiten die (deels) los van een museum bezoek in te zetten zijn • Nieuwe vaste presentatie - begeleide en onbegeleide activiteiten voor verschillende doelgroepen (basisonderwijs, voortgezet onderwijs, families) - 16-20 vaste programma’s en activiteiten, begeleid en onbegeleid - 6-10 flexibeler in te zetten activiteiten per jaar passend bij o.a. vakanties, actualiteit - vervat in 4-6 Naturalis thema’s - rekening houdend met niveauverschillen (onder bouw, bovenbouw; po, vmbo, havo, vwo; families, leerlingen) - een flexibeler programma voor LiveScience, gebaseerd op (actueel) onderzoek, denk aan meedoen aan onderzoek, profielwerkstuk begeleiding, vakantieactiviteiten, workshops (zie ook ‘Citizen Science’) - online activiteiten, los en gekoppeld aan de activiteiten in Naturalis - een verzameling inleidende en afsluitende les activiteiten die (deels) los van een museum bezoek in te zetten zijn Citizen science Citzen science is een term die wordt gebruikt voor wetenschappelijke projecten waar ook niet-weten schappers actief aan kunnen deelnemen, door het doen van waarnemingen, metingen, berekeningen

etc. Naturalis heeft hier ervaring in, middels het Evolution Megalab, over de evolutie van slakken en Glashelder!, waarbij etiketten ontcijferd werden. Citizen science-projecten passen naadloos bij de missie en kernwaarden van Naturalis en eveneens bij de missie en uitgangspunten van het Nature Learning Center. Succesvolle projecten betrekken mensen bij ons wetenschappelijk onderzoek, sti muleren de onderzoekende houding, versterken de kennis over de rijkdom van de natuur en maken enthousiaster. Dergelijke projecten zijn ideaal om doelgroepen en leeromgevingen te verbinden en kunnen verrijkt worden met lesmaterialen, filmpjes, activiteiten in het museum (zoals een evenement of een activiteit in LiveScience) en activiteiten voor thuis. Vanaf 2015 organiseert en ontwikkelt het Nature Learning Center één landelijk citizen science-project per jaar. Hiervoor gelden de volgende uitgangs punten: • Deelname aan echt wetenschappelijk onderzoek van Naturalis of wetenschappers van Naturalis. • Deelnemers worden wetenschapswijzer12 van deel name. Ze zijn dus niet alleen citizen technicians, die etiketten mogen overtikken, ze worden ook zo veel mogelijk betrokken bij voorspellen, analyseren, concluderen, discussiëren etc. Hiervoor worden (digitale) hulpmiddelen ingezet. De onderzoekende en kritische houding wordt gestimuleerd. • Deelnemers komen in contact met de betrokken wetenschappers, bij voorkeur live, maar ook in filmpjes, via streaming, chat etc. • Projecten bevatten altijd een onderwijscomponent voor een vooraf bepaalde doelgroep of doelgroepen in het basis- en/of voorgezet onderwijs. Additionele activiteiten worden voor deze doel groep(en) ontwikkeld. T. rex-activiteiten Wanneer in 2015 en 2016 de T. rex naar Nederland komt, om te preparen en onderzoeken, mag niemand

12

Zie Big Five van Educatie, 2014.

dat ontgaan. De komst van de T. rex biedt een on geëvenaarde context om de Big Five van Educatie op spectaculaire wijze in te zetten. Verwonderender en echter kan het bijna niet en we hebben de kans om leerlingen en families bij het werkelijke onder zoek te betrekken. Denk aan citizen scienceprojecten, lesmaterialen en informatievoorziening, die een combinatie van fysieke (workshops, practica, live meehelpen, etc.) en digitale middelen (live streaming, serious games, filmpjes, etc.) inzetten. Digitale middelen De bovenstaande activiteiten zullen veel gebruik maken van te ontwikkelen digitale middelen. Hiervoor hebben we deels de expertise zelf in huis, deels zal dit uitbesteed worden. Een nieuwe educatiewebsite wordt het uithangbord van het Nature Learning Center en draait naast de Naturalis corporate- en sciencewebsite. Deze website vervangt alle bestaande educatieve websites van Naturalis (Natuurinformatie.nl, Verrijkingsstof.nl). Deze website vergroot het bereik, door onze doelgroepen te bereiken waar ze zijn: naast in het museum ook in de klas, thuis en in de natuur. De website bedient allereerst leerlingen uit basis- en voortgezet onderwijs en families, en vervolgens de intermediairs zoals leerkrachten, docenten en ouders. Onze primaire doelgroepen leren op de website interactief over de rijkdom van de natuur. We creëren een digitale leeromgeving die aanzet tot verkenning van en onderzoek aan bio- en geo diversiteit. We sporen gebruikers aan om via de site aangeboden inhoud op actieve en gestructureerde manier te verkennen en te verzamelen, om mee te doen aan echt onderzoek van (Naturalis)weten schappers, of om eigen onderzoek te starten. Er komt plek voor informatievoorziening, lesactivi teiten en voor het stellen van vragen. Hiertoe zullen we innovatieve en relevante digitale leertrajecten en bijbehorende digitale gereedschappen ontwik kelen, gepresenteerd in een visueel aantrekkelijke en overzichtelijke website.


De website krijgt door de jaren de mogelijkheid te groeien: nieuwe lesactiviteiten en meer informatie (tekst, filmpjes, animaties, etc.) Voor citizen science-projecten en tijdelijke projec ten worden projectwebsites opgetuigd, waar na afloop ontwikkelde digitale producten opgenomen worden in de reguliere website. Denk hierbij aan tools voor het zelf opzetten van citizen scienceprojecten (data verzamelen, databases doorzoeken, analyseren, etc.) , flexibele determinatietools, simulaties, serious games, etc. Filmpjes van wetenschappers Leerkrachten en docenten geven aan dat ze graag materialen gebruiken voor Flipping the Classroom.13 Hiernaast juichen zij contact met wetenschappers van harte toe. Live is het beste, maar ook korte krachtige filmpjes zullen zeer gewaardeerd en graag gebruikt worden. Wij willen daarom passend bij reeds ingezette initiatieven korte filmpjes van wetenschappers en collectiemedewerkers produceren. Denk hierbij aan filmpjes waar ze iets vertellen over hun onderzoek en aanverwante onderwerpen, filmpjes in het veld, gefilmde sciencetalks, korte filmpjes geknipt uit bestaand materiaal, etc. Dergelijk filmmateriaal moet wel ingebed zijn in de educatieve activiteiten die hierboven zijn beschreven, dus nieuwe pro gramma’s of citizen science-projecten.

13

lipping the Classroom is een organisatievorm van onderwijs F waarbij je klassikale ‘kennisoverdracht’ vervangt door video’s en eventuele andere vormen van online instructie. Leerlingen kunnen de kennis hierdoor buiten de schoolmuren en de reguliere lessen tot zich nemen. Er is zo meer klassikale tijd beschikbaar voor het beantwoorden van vragen, individuele aandacht, verdieping en activerende didactiek.


Opleiden Onderbouwing Het Nature Learning Center ziet het als zijn taak om mensen die anderen enthousiast(er) voor de natuur maken actief te ondersteunen. Zij zijn onze secun daire doelgroep (zie ‘Doelgroepen’) en van onmis kenbaar belang. Ontwikkelaars van activiteiten zetten hun expertise en vaardigheden in om een beoogd doel te bereiken; het zijn de intermediairs die de activiteit uitvoeren. De best uitgewerkte workshop valt in duigen, wanneer de educatieve begeleider of leerkracht niet over de juiste kennis, vaardigheden en houding beschikt. De situatie in het Nederlandse basisonderwijs waar het gaat om de vakken die onder wetenschap en technologie vallen behoeft verbetering. Leerkrachten voelen zich onzeker bij de onderwerpen en kunnen ondersteuning en opleiding gebruiken. De Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen en Platform Bèta Techniek, richten zich daarom ook steeds meer op jonge kinderen. Buiten het basis onderwijs zijn onze educatieve uitgangspunten voor veel mensen onbekend terrein. Educatieve begeleiders en wetenschappers hebben behoefte aan handvatten en vragen daar ook om. We ontwikkelen geen activiteiten zonder aandacht te besteden aan instructie en/of training voor de intermediairs. Dat kan verschillende vormen aan nemen, van trainingsprogramma’s tot online of papieren instructie. Welke vorm hangt af van de doelgroep en mogelijkheden. Zonder andere secundaire doelgroepen te vergeten, richten we ons in eerste instantie op drie inter mediairs: • Educatieve begeleiders en sciencelinks, en afgeleid educatieve vrijwilligers • Basisschoolleerkrachten, via PABO’s en andere netwerken • Wetenschappers en andere Naturalis-mede werkers

Initiatieven Educatieve begeleiders De komende jaren verandert er veel. Er is een nieuwe educatieve visie en vanaf halverwege 2016 biedt Naturalis in twee stappen volledig nieuwe programma’s aan. Wil het Nature Learning Center in 2018 erkend expert op het gebied van leren over de rijkdom van de natuur zijn, dan zullen we zelf het goede voorbeeld moeten geven. Het is daarom van groot belang om de educatieve begeleiders, science links en vrijwilligers goed op te leiden. We ontwikkelen een curriculum voor educatieve begeleiders en sciencelinks (en afgeleid vrijwilligers), bestaand uit een reeks didactische en inhoudelijke trainingen, gebaseerd op onze educatieve visie en de nieuwe activiteiten en programma’s. Interne en externe trainers verzorgen de opleiding. Opzet en ontwikkeling van het curriculum gebeurt in samen spraak met educatieve begeleiders en externe experts. We willen educatieve begeleiders de mogelijkheid geven om zich door te ontwikkelen op didactisch en inhoudelijk vlak. Een curriculum bestaat uit trainingen die iedere educatieve begeleider moet volgen, waarna verdere specialisatie mogelijk is, bv. op gebied van onderzoekend leren, of peer assessment, resulterend in het zelf trainingen geven. Basisschoolleerkrachten Binnen het basisonderwijs valt het meest te winnen. Ten eerste blijkt uit onderzoek dat kinderen hun stereotype beelden over bètawetenschap en techniek vaak al aan het einde van het basis onderwijs hebben gevormd. Het is dus zaak om jong te beginnen met positieve voorbeelden en rol modellen. Ten tweede kan de kennis en kunde van de meeste basisschoolleerkrachten als het over onderwerpen van wetenschap en technologie gaat, beter. Hier valt natuuronderwijs onder. Iedere onder vraagde PABO-docent bevestigt dit. (Aankomende) leerkrachten missen veelal enthousiasme, kennis


en vaardigheden14. Er is vanuit PABO’s behoefte aan concrete ondersteuning bij onderzoekend leren, contact met wetenschappers en vakinhoudelijke ondersteuning. Het Nature Learning Center gaat aansluiten bij bestaande organisaties en netwerken: PABO’s, wetenschapsknooppunten en scholennetwerken of -groepen. In overleg spreken we af hoe elkaar, passend bij de wederzijdse doelen, te versterken, te beginnen bij de PABO’s. Mogelijke initiatieven zijn: (online) gastlessen, delen van het curriculum verzorgen (bv. vakdidactiek in een minor), stageof werkplekken voor PABO-studenten, samen met PABO’s zittende leerkrachten bijscholen, gezamen lijk lesactiviteiten ontwikkelen en verspreiden, etc. Op dit moment bieden we een PABO-programma aan. Dat blijft. We evalueren het huidige programma en ontwikkelen samen met PABO’s voor het Pesthuis en de nieuwe vaste presentatie een nieuw PABOprogramma. Wetenschap en natuur bij de leerkracht Voordat (aankomende) leerkrachten iets met weten schap en natuur gaan doen in de klas, moeten ze daar open voor staan. Enthousiasme overbrengen en laten zien dat ze direct aan de slag kunnen, zijn twee aspecten die Naturalis kan verzorgen. We gaan daarom een presentatie op locatie organiseren, bestaand uit twee delen: 1. Een zeer enthousiast, interactief verhaal van een wetenschapper over haar of zijn eigen onderzoek, rekening houdend met de Big Five van Educatie. 2. Een praktische instructie over wat ermee in de klas te doen door een sciencelink of educatieve begeleider. Het doel van het tweede deel is om de vrees om met wetenschap in de klas aan te gang te gaan, weg te nemen. Bij dit deel horen filmpjes van leerlingen die enthousiast aan de slag zijn en lesactiviteiten waarmee de leerkracht bij wijze 14

I nvestigating and stimulating primary teachers’ attitudes towards science: Summary of a large-scale research project, Walma van der Molen en van Aalderen-Smeets, Frontline Learning Research (2013).


van spreken de volgende dag aan de slag kan (zie ook ‘Ontwikkelen’). Een dergelijke presentatie is geschikt voor basis schoolleerkrachten en iedereen die invloed heeft op leerkrachten, zoals schooldirecteuren en -bestuurders. Uit gesprekken blijkt dat het bereiken van leerkrachten op plekken waar ze vertrouwd zijn, als positief wordt ervaren. Het is waarschijnlijk niet mogelijk om iedereen op de eigen basisschool te bezoeken, dat zijn er te veel. Daarom gaan we naar plekken, waar grotere groepen leerkrachten (in opleiding), schoolbestuurders etc. aanwezig zijn en waar leerkrachten zich evengoed vertrouwd voelen. We starten met PABO’s en breiden langzaam ons blikveld uit. Wetenschappers en andere Naturalis-medewerkers Bij Naturalis komen niet alleen de educatieve begeleiders in aanraking met leerlingen en families, ook publieksbegeleiders, wetenschappers en collectiemedewerkers hebben in meer of mindere mate contact met onze doelgroepen. Om verwonde ring, nieuwsgierigheid, een onderzoekende houding en andere uitgangspunten van de educatieve visie over te brengen, zullen ook zij enige training dienen te krijgen. Dat zal heel basaal en concreet zijn en voor de meeste mensen niet meer dan een halve dag duren. Voor wetenschappers kan de situatie anders zijn. Outreach, disseminatie en valorisatie zijn steeds sterker wordende stimulansen om contact met het publiek te zoeken. Dat zijn activiteiten om zich te onderscheiden en die meetellen bij aanvragen. Sinds 2014 biedt de KNAW een training15 aan voor wetenschappers om effectiever te communiceren met kinderen van 8 tot 14 jaar. Deze training wordt via wetenschapsknooppunten aangeboden. We gaan onderzoeken of wetenschappers van Naturalis hieraan kunnen deelnemen en of we in de toekomst een afgeleide kunnen aanbieden.

15

http://www.wetenschapsknooppunten.nl/ik-ben-weten schapper/gereedschapskist/training.html

Onderzoeken Onderbouwing De afgelopen jaren wordt vanuit de overheid ingezet op evidence based onderwijs. Dit houdt in dat goed onderwijs rust op de resultaten uit didactisch en pedagogisch onderzoek. Dit is in het Nederlandse (en internationale) onderwijs nog veel te weinig het geval en inzichten uit didactisch onderzoek bereiken slechts mondjesmaat de klas. Hier zijn allerlei redenen voor, we noemen er drie: 1. Grote educatieve uitgeverijen bepalen groten deels het onderwijs op school. Zij ontwikkelen de methodes, door de meerderheid van de leer krachten en docenten gevolgd. Samenwerking van uitgeverijen met didactici is zeldzaam. 3. L eerkrachten, docenten en schoolbestuurders worden afgerekend op resultaat16. Dit heet opbrengst gericht werken en betekent dat via regelmatige toetsing nauwkeurig bijgehouden wordt hoe leerlingen zich ontwikkelen. Voor de basisschool is dat vooral op de vakken taal en rekenen. Hierbij komt ook bij nog dat veel zittende leraren het heel druk hebben en daardoor vooral gericht zijn op de praktijk. Resultaten uit didac tisch onderzoek bereiken hen niet en zijn vaak niet praktisch genoeg. 4. Didactisch onderzoek uitvoeren op school is lastig. Voor extra activiteiten is nauwelijks tijd, uiteindelijk moeten leerlingen wel overgaan en hun examens halen. Didactisch onderzoek is op zichzelf al een hele uitdaging met veel variabelen die nooit allemaal te controleren zijn en de rand voorwaarden die een school met zich meebrengt maken het er niet eenvoudiger op. De bovenstaande redenen geven het Nature Learning Center een unieke kans om een leidende rol in te nemen op het gebied van leren over de rijkdom van de natuur. Wij ontwikkelen activiteiten, waar leer krachten en docenten gebruik van willen maken, maar hebben niet de verantwoordelijkheid leerlingen over te laten gaan of het examen te laten halen.

16

Zie http://www.schoolaanzet.nl/

We zijn daardoor veel flexibeler en kunnen didactisch onderzoek en educatieve ontwikkeling prachtig hand in hand laten gaan. Onze bijzondere positie als museum en kennisinstituut met ICT-expertise heeft hierbij een grote meerwaarde en de tijd is er rijp voor, doordat we een geheel nieuw aanbod gaan ontwikke len. Ons netwerk helpt hier ook bij. We hebben warm contact met verschillende onderzoeksinstituten. Onderzoeksfocus en didactische expertise zullen kwaliteitsverbetering als resultaat hebben. Onze educatieve activiteiten zijn effectiever in het behalen van leerdoelen die voortkomen uit onze educatieve visie en door de resultaten te delen dragen zij ook bij aan kwaliteitsverbetering van educatie buiten onze eigen muren. Initiatieven Onderzoek en evaluatie Tot de opening van de vernieuwde presentatie in 2018 kunnen educatieve ontwikkeling en didactisch onderzoek prachtig samen optrekken om bij de opening hoge kwaliteit en evidence based educatieve activiteiten aan te bieden. Samen met onderzoekers schrijven we een onderzoeksplan waarin uitgewerkt wordt wat we de komende jaren gaan onderzoeken en hoe we dat aanpakken. Dit plan resulteert in concrete activiteiten en producten: • uitwerking Big Five van Educatie (zie hieronder). • experimenten met oude programma’s. • experimenten met nieuw aanbod in het oude museum. • ontwikkeling evidence based activiteiten voor Pesthuis en nieuwe vaste presentatie (zie ‘Ontwikkelen’). • onderzoek aan en evaluatie van activiteiten in het Pesthuis 2016-2017. • onderzoek aan en evaluatie van activiteiten in vernieuwde presentatie vanaf 2018. • aanvragen voor financiering van onderzoeks voorstellen. • evaluatieprotocol voor educatieve programma’s.


Het is onze ambitie om innige samenwerking met onderzoekers deel uit te laten maken van onze dagelijkse werkzaamheden. We willen een proeftuin zijn voor onderzoek en praktijk, waarbij de discipli nes elkaar op ongekende wijze versterken. • In samenwerking met een Nederlandse onder zoeksgroep schrijven we een onderzoeksvoorstel voor een promovendus. De promovendus zal ingebed worden in de dagelijkse praktijk van Naturalis. • We organiseren een adviesraad didactisch onder zoek die een aantal keer per jaar de onderzoeks activiteiten onder de loep neemt en advies geeft. Leden van deze commissie zijn goed aangeschre ven, invloedrijke didactici, onderwijskundigen, pedagogen en/of enthousiaste leraren(opleiders). • We bieden voortdurend stageplekken voor educatief onderzoek. • We nemen op aanvraag of eigen initiatief deel aan onderzoeksaanvragen, met als voorwaarde dat activiteiten passen bij dit plan en onze educatieve visie. Uitwerken Big Five van Educatie Op 27 mei 2014 is de Big Five van Educatie gepresen teerd. Dit is de eerste versie van de educatieve visie van het Nature Learning Center, een levend document om ervaringen en onderzoek de komende jaren in te verwerken. Gebaseerd op de visie onder nemen we de volgende initiatieven: • We ontwikkelen een gereedschapskist met gereed schappen die ondersteunend zijn bij het ontwikke len van educatieve activiteiten voor leerlingen en families. Gereedschappen zijn in veel gevallen documenten voor ontwikkelaars en anderen en zijn daarmee een concretisering van onze visie. De gereedschapskist wordt in samenwerking met didactisch onderzoekers ontwikkeld. Voorbeelden zijn: - Ontwerpvereisten, elementaire vragen die je jezelf moet blijven stellen en een ontwerpschema dat helpt bij het opzetten, ontwikkelen, uitvoeren en evalueren van een educatieve activiteit. - Mogelijke thema’s, gebaseerd op curriculum, schoolboeken, de vernieuwde presentatie en wetenschap van Naturalis.


- Hoger-orde denkvragen in de natuur. - ... • De Big Five van Educatie en de ontwikkelde gereedschappen delen we met het museale en onderwijsveld. Dit doen we op de volgende wijze: - In eigen beheer enkele publicaties uitbrengen, zoals een bewerkte versie van de Big Five van Educatie en bewezen effectieve gereedschappen. - Wetenschappelijke presentaties en publicaties in samenwerking met onze onderzoekspartners. - Presentaties, workshops en artikelen binnen het museale en onderwijsveld.

Tijdpad

2015-2019

Opleiden

en ent

rs

Evalua

k tocol Onderzoeksplan

g Fi n Bi

Uitw

erke

en

Evaluatiepro

tie en o

nderzo e

Exp

en

ve

Exp

erim

ige

ill ijw rs

vr

rke

ew e

s/

er

ent

ca t Ed u

2014

rim

w

er

ki

ng

an

a st

e

jd

bi

k

er

le

BO

&N

W

ief

Ontwikkelen

mm

en

nb

b od

a’s

a gr

ro

p de

A

ht

c ra

Na

s

b We e

Aa

ite

b an

m

i

ct xa

e

T. r

n

te i e t vi

z

Citi

T.

n od

le id

nce

cie en s

p

ie

ctiv

a rex

e uw

ten itei

m

ra g o r

ral i

z

Citi

z

Citi

NLC

’s a m

tu

nce

cie en s

nce

cie en s

Exp e

re

Ande

o doorl

ge

p

s W&T pa

en

erlijn

PA

iden oort Le

2018

e le pend

be

Naturalis

2017

sm ed

2016

Sa

Leerlijnen

2015

Dit tijdpad is richtinggevend en afhankelijk van ontwikkelingen intern en extern. Gedetailleerde planningen worden uitgewerkt in projectplannen passend bij de genoemde initiatieven.

erim ent

De initiatieven beschreven in het plan vinden plaats tussen 2014 en 2019. In de afbeelding hieronder staan deze globaal per speerpunt verdeeld over de tijd, resulterend in een Nature Learning Center dat zich richt op samenhang, samenwerken en samen leren.

Onderzoeken



Nature Learning Center. Powered by Naturalis - Curious by Nature

Recommend Documents