Essay over de toekomst van de Europese Unie
Naar een Verenigde Staten van Europa
door: Philippe Baert – Retoricastudent Latijn-Moderne Talen
Naar een Verenigde Staten van Europa
“De Euro staat op de helling” “De Europese Unie staat op springen” ”Alweer cruciale bijeenkomst regeringsleiders over toekomst Europa” Wie de laatste maanden niet op Mars heeft geleefd is – vaak tot vervelens toe - met dergelijke berichtgevingen geconfronteerd. Het is immers zo dat Europa genadeloos hard getroffen wordt door de financiële en economische crisis. Maar wat mogelijk nog grotere gevolgen heeft voor de 500 miljoen Europeanen is de politieke crisis waar de EU nu al maanden mee te kampen heeft, deze is de wijten aan drie factoren: In de eerste plaats is er een gebrek aan daadkracht, de Europese raad o.l.v. Merkozy komt telkens op de proppen met halfslachtige maatregelen die exact hetzelfde effect hebben als dweilen met de kraan open. Het gevolg is dat de kosten voor de belastingbetaler blijven oplopen en landen als Portugal en Griekenland alleen maar dieper wegzakken in het financiële en economische moeras. Ten tweede is het zo dat de belangrijkste beslissingen in de EU genomen worden door mensen die niet democratisch verkozen zijn of die maar een deel van de Europese bevolking vertegenwoordigen. Daarom kampt de EU met een democratisch deficit. Ten derde, - en dat is het gevolg van dit alles – verliest het Europese project de steun van de burgers, wat nog eens versterkt wordt door de steeds luider klinkende populistische stemmen. Alvorens hier dieper op in te gaan zou ik het eerst graag hebben over de noodzakelijkheid van een verenigd Europa; de eerste grote reden hiervoor is dat we aan het begin van de 21e eeuw evolueren naar een multipolaire wereld. De grote vraag die zich hierbij stelt is welke rol Europa hierin gaat spelen. Gaat het zich op mondiaal vlak nog verder laten wegdrukken door haar onderlinge verdeeldheid en anderen laten beslissen over haar lot of gaat het zich voor de eerste maal in de geschiedenis kunnen verenigen en één van die nieuwe machtsblokken worden? Zeker nu er zich uitdagingen van nooit eerder geziene grootte voordoen zoals de opwarming van de aarde, de globalisering, de bevolkingsexplosie in de groeilanden en de vergrijzing in de industrielanden, lijkt die invloed op mondiaal vlak noodzakelijker dan ooit. Daarom dat niet alleen nu, maar ook - en vooral - in de toekomst een sterk en eensgezind Europa zo belangrijk is voor elke Europeaan. Al is het maar om onze welvaart en die van onze nakomelingen veilig te kunnen stellen in een geglobaliseerde wereld, zo niet die welvaart nog te kunnen vergroten. Wie deze realiteit niet kan of wil inzien is niet alleen stekend blind maar speelt bovendien ook nog eens zeer gevaarlijke spelletjes. De tweede grote reden waarom een verenigd Europa van cruciaal belang is, is omdat dit het enige is dat een duurzame vrede op het Europese continent kan verwezenlijken. Vrede in Europa lijkt vandaag de dag misschien vanzelfsprekend maar is het niet; het ‘oude continent’ is immers al sinds mensenheugenis gekenmerkt door verdeeldheid en is talloze malen verscheurd geweest door oorlog.
2
Naar een Verenigde Staten van Europa WO I en WOII hebben samen aan minstens 60 miljoen mensen het leven gekost. Om een dergelijke gruwel nooit meer te laten gebeuren beseften wijze mannen als Robert Schumann, Jean Monet, Konrad Adenhauer en Altiero Spinelli dat er een steeds hechter verbond tussen de Europese volkeren noodzakelijk was. Ze vonden dat economische samenwerking een eerste stap was in die richting. Daarom werd eerst de EGKS en later de EEG in het leven geroepen. Wat aanvankelijk met 6 leden begon, groeide op nauwelijks 50 jaar tijd uit tot de Europese Unie met 27 leden die we vandaag kennen. Er werd een eenheidsmarkt gecreëerd, alsook – een gemeenschappelijke munt. Helaas werd aan die – nog steeds onvoltooide1 monetaire unie geen economische en politieke unie gekoppeld waardoor het systeem wankel was. Dit werd met het uitbreken van de financiële crisis in 2008 pijnlijk duidelijk. Zoals ik reeds aankaartte lopen er binnen de EU verschillende zaken grondig fout. Om deze op te lossen moeten er dringend maatregelen en hervormingen genomen worden op korte én op lange termijn. Ik zal beginnen met wat er op korte termijn (de tijdspanne tussen 2012 en de volgende Europese verkiezingen in 2014) moet gebeuren; want het staat als een paal boven water dat er zo snel mogelijk doeltreffende maatregelen moeten genomen worden om de financiële én economische crisis te lijf te gaan. Eén van de belangrijkste maatregelen is het invoeren van euro-obligaties om de rente op staatsobligaties naar beneden te krijgen zodat landen in problemen terug op de markten kunnen gaan lenen. Bovendien zal dit het vertrouwen van de financiële markten in de gehele Eurozone herstellen. Een tweede maatregel is al het mogelijke ondernemen om opnieuw economische groei mogelijk te maken zodat er nieuwe jobs kunnen gecreëerd worden. De draconische besparingen die landen als Griekenland en Portugal hebben moeten doorvoeren hebben immers vooral geleid tot een daling van de koopkracht waardoor de economie nog meer inkromp, waarop een torenhoge werkloosheid en een sterke toename van de armoede volgden. In Griekenland2 gaat het zelfs zo ver dat kinderen op school flauw vallen omdat hun ouders geen eten meer kunnen kopen. In Portugal, waar mensen zelfs bereid zijn om gedurende vijf uur in ijskoud water op kokkels te gaan vissen om te kunnen overleven, is de situatie al niet veel beter. Steeds meer hoog opgeleide Portugese jongeren emigreren naar Brazilië of Angola, met een heuse braindrain als gevolg. In Spanje is ondertussen de jeugdwerkloosheid gestegen naar 50%, de totale werkloosheid bedraagt er nu 22%!
1
Er zijn slechts 17 van de 27 lidstaten lid van de eurozone Het zou echter al te makkelijk zijn om de schuld hiervoor uitsluitend bij de aanpak van de EU en het IMF te leggen, het is vooral de onbekwame, corrupte Griekse politieke klasse en de rijkere Grieken, die massaal belastingen hebben ontdoken, die hier de verantwoordelijkheid voor dragen.
2
3
Naar een Verenigde Staten van Europa Maar ook België kan de dans niet ontspringen, er is immers al 11,3 miljard euro bespaard maar ook dat zal niet volstaan. De regering Di Rupo moet op zoek naar 2 miljard extra en overweegt daarom een BTW-verhoging3 of een indexsprong. Ondertussen sluiten bedrijven massaal hun deuren of verplaatsen ze hun productie naar elders, met als argument dat de loonkosten te snel stijgen. Het zit echter zo: lonen zijn gekoppeld aan de index. Als de index omhoog gaat, stijgen de lonen. De reden dat die index stijgt komt hoofdzakelijk door de snel stijgende energieprijzen. Het lijkt mij dan ook evident om in plaats van maatregelen te nemen die mensen hun koopkracht inperken, in eerste instantie iets te doen aan die stijgende energieprijzen. Dit kan door onder meer een strengere regulatie van de energiemarkt4 maar ook door op Europees niveau hechter samen te werken om voordeliger gas en olie te kunnen aankopen. Tot op de dag van vandaag horen we ‘Merkozy’ niets anders opperen dan dat er discipline nodig is binnen de Eurozone. Begrotingsdiscipline zou zelfs in elke grondwet worden ingeschreven. Discipline is inderdaad noodzakelijk om de Euro in stand te houden, maar ze vergeten wel dat er naast discipline ook nood is aan solidariteit. Ook zonder solidariteit kan je immers geen Eurozone in stand houden. Om het invoeren van de veelbesproken Euroobligaties bijvoorbeeld kan je niet zonder de discipline van de zwakkere landen nodig om intern orde op zaken te stellen en om hun begrotingstekorten binnen de perken te houden. Maar je hebt ook het solidariteitsgevoel van de sterkere lidstaten nodig om zelf iets duurder te willen gaan lenen. Die bereidheid tot solidariteit is er tot op de dag van vandaag veel te weinig geweest. De reden hiervoor is dat de 27 regeringsleiders o.l.v. Merkel elk hun eigen nationale belangen verdedigen en bang zijn om door hun eigen kiespubliek afgestraft te worden. Daarom dat er zo weinig bereikt wordt. Nochtans is er de Europese Commissie waarvan de leden wel heel de EU vertegenwoordigen. Deze zou, zeker omdat ze het recht op initiatief heeft, de noodzakelijke voortrekkersrol kunnen spelen. In praktijk doet de Commissie echter veel te weinig. Dit komt voor een groot stuk omdat ze gewrongen zit tussen de Europese Raad en het Europees Parlement. Bovendien stelt er zich een ander groot probleem met de Commissie en dat is dat de leden worden aangeduid door de regeringsleiders en dus niet democratisch verkozen worden, waardoor ze op dit moment de legitimering missen om echt hun stempel op het beleid te kunnen drukken. Dit brengt ons natuurlijk weer bij het democratisch deficit van de EU. Dit kan eenvoudig opgelost worden door tegen de eerstvolgende verkiezingen het ambt van Commissievoorzitter te combineren met dat van de voorzitter van de Europese Raad en deze hiervoor democratisch te laten verkiezen. Dit kan door een gelijkaardig systeem te installeren als in de VS waar binnen de politieke partijen voorverkiezingen worden georganiseerd. Op die manier kan elke politieke familie één kandidaat naar voren schuiven en kunnen de 500 miljoen Europeanen hun keuze maken voor een echte Europese President. 3
Naar Frans voorbeeld, Sarkozy verhoogde de TVA naar 21,2% en koppelde dit aan belastingverlaging op arbeid. 4 Hoewel bedrijven als Electrabel woekerwinsten maken met verouderde kerncentrales, slagen zij er toch in om jaar na jaar hun prijzen te verhogen. 4
Naar een Verenigde Staten van Europa Dit gekoppeld aan het gegeven om een klein deel van de parlementsleden te laten verkiezen via gezamenlijke lijsten5, met de bedoeling om dat percentage geleidelijk aan uit te breiden bij elke verkiezingen. De mensen die het beste scoren op deze lijsten kan men dan benoemen tot Europees Commissaris zodanig dat zij wel de legitimering hebben die ze nu missen. Daarmee is het zogenaamde democratisch deficit opgelost en zal de EU veel transparanter bestuurd kunnen worden. Maar we zijn nog lang niet waar we moeten zijn. Want de bevoegdheden van de Commissie moeten hervormd worden tot een echte regering. Dit gekoppeld aan het terugdringen van de invloed van de Europese Raad en het omvormen van de unanimiteitsregel binnen deze laatste naar een meerderheidsregel moet de krachtige beslissingen die we nu missen in de toekomst mogelijk maken. Zo moet het mogelijk worden om bijvoorbeeld eindelijk een Europees patent in te voeren; dat wordt immers nog altijd geblokkeerd door o.a. Spanje. Nochtans kost elke dag dat dit er niet is ons een enorm verlies aan intellectuele eigendom en technologische kennis wat ons een groot concurrentieel nadeel bezorgt en bijgevolg een enorm gemiste kans aan jobs betekent. Samenvattend: economische groei en werkgelegenheid, enkel dat kan Europa uit de financiële crisis sleuren. Om dit te verwezenlijken moeten de overheden niet alleen besparingen doorvoeren, ze moeten ook structurele hervormingen en de nodige investeringen kunnen doen. Daarvoor is geld nodig, geld dat ze zullen moeten lenen van de financiële markten. Om dit te kunnen doen zullen de rentes moeten zakken. Die kunnen enkel zakken als de eurolanden samen gaan lenen, dit kan door zogenaamde euro-obligaties. Om die te kunnen invoeren is er niet alleen nood aan discipline van de zwakkere landen maar ook aan solidariteit van de sterkere landen. Om de noodzakelijke beslissingen te kunnen nemen die een duurzame oplossing bieden zullen de Europese instanties zelf moeten hervormd worden. Zodanig dat er naast een monetaire unie een echte economische en politieke unie kan ontstaan. Daarmee zouden de problemen op (relatief) korte termijn opgelost zijn maar op langere termijn is het nodig om staatkundige hervormingen door te voeren die ervoor zorgen dat Europa een echte federatie wordt. Waarom een federatie? Omdat de geschiedenis ons geleerd heeft dat losse unies niet werken terwijl landen met een federaal model juist wel succesvol zijn. Kijk maar naar de Verenigde Staten van Amerika, of dichter bij huis, de Bondsrepubliek Duitsland. Een federaal Europa houdt in dat een Europese regering een belangrijk aantal bevoegdheden overneemt van de regeringen van de lidstaten. Het zwaartepunt zal dus vooral bij Europa komen te liggen en ja dit zal de soevereiniteit van de afzonderlijke lidstaten sterk verminderen. Ik voel de nationalistische denkers al steigeren bij de gedachte van een dergelijke kunstmatige constructie tussen zoveel verschillende etnische groepen. Maar laat ons niet vergeten dat de huidige natiestaten waarin we vandaag leven eigenlijk ook kunstmatige constructies zijn tussen verschillende etnische groepen6. Deze zijn opgezet 5
Elke politieke familie zou een lijst kunnen opstellen met een aantal kandidaten en deze lijsten zouden dan hetzelfde zijn voor elk van de 27 lidstaten 6 je kan zelfs niet spreken van DE Vlaming want die bestaat gewoonweg niet 5
Naar een Verenigde Staten van Europa in de 19e eeuw omdat schaalvergroting toen nodig was om de problemen die zich toen stelden te kunnen oplossen. Wel om de problemen die zich vandaag stellen en zich in de toekomst zullen stellen7 is er een nieuwe schaalvergroting nodig. Bovendien zijn er tussen de Europeanen voldoende bindingsmiddelen aanwezig om deze schaalvergroting mogelijk maken. Ze delen immers dezelfde belangen, hebben een gelijkaardige culturele achtergrond8 en delen een systeem van sociale zekerheid dat uniek in zijn soort is. Ik ga niet ontkennen dat er ook grote onderlinge verschillen zijn maar ik denk dat dit ook positief kan zijn. Ik ben dan ook voorstander van de gedachte achter “eenheid in verscheidenheid”. Vergelijk een federaal Europa – of Verenigde Staten van Europa, hoe je het ook wil noemen met het België van na de laatste staathervorming. De federale regering doet datgene wat beter gezamenlijk kan aangepakt worden en zet de grote lijnen van het beleid uit. De deelstaatregeringen krijgen de ruimte om aan dat algemene beleid eigen accenten toe te voegen waardoor zij nog steeds een zekere vorm van autonomie hebben. Wat die bevoegdheden op federaal niveau juist moeten inhouden, daar zal nog veel over moeten gediscussieerd worden om tot een evenwicht te kunnen komen tussen zelfstandigheid en samenwerking. Daarom dat ik mij uitsluitend in volgend overzicht wil beperken tot een aantal algemene kernpunten zonder al te diep in detail te treden over de concrete invulling ervan : 1. Socio-economisch beleid Het is ondertussen wel duidelijk dat de huidige nationale regeringen de socio-economische problemen die zich nu, en in de toekomst zullen stellen, niet kunnen oplossen. Kijk maar hoe ze moeten buigen voor de wil van de financiële markten en de ratingbureaus. Een gezamenlijke Europese aanpak daarentegen, die kan deze problemen wél oplossen. Deze aanpak moet gericht zijn om volgende vijf doelstellingen te verwezenlijken:
7 8
-
het terugdringen van de sterk toegenomen sociale ongelijkheid binnen onze samenleving
-
een zo hoog mogelijke ontwikkeling van elke regio binnen Europa realiseren en het verder uitdiepen van de interne markt.
-
een einde maken aan de steeds maar toenemende delokalisatie en de handelsbalans met landen als China meer in evenwicht brengen.
-
het herstellen van het evenwicht tussen productie en consumptie door het stimuleren van ondernemen en het tegengaan van bureaucratie.
-
het tot stand brengen van een groene en duurzame economie, waarin handel niet alleen gericht is op winst maar ook op menselijke ontwikkeling.
zie inleiding Die vooral te danken is aan de Oude Griekse en Romeinse beschaving 6
Naar een Verenigde Staten van Europa Om dit te kunnen verwezenlijken zijn er structurele hervormingen en investeringen nodig zoals bijvoorbeeld: -
Het oprichten van een Europees supranationaal controlemechanisme zodat er strenger wordt toegezien op de financiële en bancaire sector.
-
Op mondiaal vlak het initiatief nemen om een internationale reglementering voor de hele financiële slagorde door te voeren, een reglementering waar ook de vele belastingparadijzen niet aan kunnen ontsnappen.
-
Een transparantere, eenvoudigere en duidelijkere reglementering voor bedrijven doorvoeren zodat het enerzijds makkelijker wordt om een bedrijf op te starten en anderzijds te verhinderen dat bepaalde grote bedrijven er in slagen om geen of nauwelijks belastingen te betalen. Dit kan door een overal geldende vennootschapsbelasting in te vullen. Die mag lager liggen dan de huidige, het komt er gewoon op aan dat deze effectief betaald wordt.
-
De belasting op arbeid verlagen en in de plaats meer indirecte belastingen heffen om zo zowel de export te stimuleren als ons sociaal model te vrijwaren. Het is immers zo dat indirecte belastingen niet rechtstreeks doorwegen op productiekosten en zij op gelijke wijze worden geheven op zowel geïmporteerde als op de lokaal geproduceerde goederen en diensten.
-
Investeringen in onderwijs en innovatie, wat hier ook onder valt is het tot stand brengen van een horizontale samenwerking tussen verschillende sectoren. Zo zal een intense samenwerking tussen de overheid, universiteiten, auto-industrie, chemische industrie en de energiesector zo goed als zeker leiden tot een doorbraak om een C02 arme auto te kunnen produceren.
2. Monetaire Unie De Eurozone bestaat voor het moment uit slechts 17 van de 27 lidstaten en is dus onvoltooid. Dit is tevens een van de grootste hindernissen die we zullen moeten overwinnen om tot een federaal Europa te komen, namelijk om elke lidstaat in de Eurozone te krijgen. 3. Eengemaakte Europese arbeidsmarkt De bedoeling hiervan is om ten eerste een einde te maken aan het feit dat de Europese landen nu tegen elkaar worden uitgespeeld door grote bedrijven, ten tweede om werkgelegenheid te scheppen en ten derde om elke Europeaan een rechtvaardig inkomen te verschaffen.
7
Naar een Verenigde Staten van Europa 4. Eengemaakte Europese energiemarkt Het enige middel dat de energieprijzen kan drukken, in het bijzonder die van aardolie9 en aardgas en de noodzakelijke overstap naar duurzame energiebronnen kan mogelijk maken is een hechte samenwerking op Europees niveau. De zogenaamde 20/20/20 doelstellingen van de EU10 zijn eigenlijk nog maar het topje van de ijsberg om het duurzaam gebruik van onze planeet tot stand te brengen. Om de klimaatsveranderingen een halt toe te roepen en onze planeet te redden is er maar een optie en dat is een echte groene economie (= zo weinig mogelijk uitstoot van CO2) tot stand te brengen. Daarom moeten we volledig afstappen van fossiele brandstoffen. Dat is echter niet eenvoudig, vermits we maar liefst 68% van onze energie uit fossiele brandstoffen halen. Om een dergelijke aderlating te kunnen opvangen volstaat het dus niet om louter in te zetten op bijvoorbeeld zonnepanelen. De oplossing ligt bij een combinatie van verschillende duurzame energiebronnen die er samen moeten voor zorgen dat er een soort van Europees energienetwerk tot stand komt zodat er steeds voldoende en betaalbare energie voorhanden blijft. Om zo een Europees energienetwerk te creëren zijn massale investeringen, o.m. in onderwijs en innovatie nodig om de noodzakelijke wetenschappelijke en technologische kennis te verkrijgen én uit te breiden. Maar er zullen ook grootschalige projecten op touw moeten gezet worden. Zo kan men in het zonnige Zuid-Europa grote parken van zonnepanelen plaatsen, langs de winderige kusten langs de Noordzee en Atlantische Oceaan windmolenparken, en in reliëfrijke gebieden stuwdammen. Ook het ombouwen van oude steenkoolmijnen tot pompcentrales en generatoren op waterstof zijn interessante denkpistes die passen in dit kader. Hetzelfde geldt voor kernenergie op basis van kernfusie. Dat levert immers geen of nauwelijks nucleair afval op. Dit zou dus een uitstekend alternatief kunnen zijn voor de kernenergie die we nu winnen uit klassieke kerncentrales die werken op basis van kernsplijting en waaruit we nu 21% van onze energie uit opwekken. Om de hele omschakeling naar een groene economie te kunnen financieren en uitvoeren zal een hechte samenwerking tussen de verschillende overheden nodig zijn, alsook een intense samenwerking met de privésector. Het is de bedoeling dat al deze projecten leiden tot drie zaken, één een groene economie, twee goedkopere energie en drie een sterke toename van de tewerkstelling in gans Europa.
9
In ’90 bedroeg de prijs voor een vat ruwe aardolie slechts $20, in 2008 was dat al $100. Met een alsmaar stijgende vraag zal ook de prijs alleen maar blijven toenemen. 10Dit houdt in dat de uitstoot van broeikasgassen met 20 procent moet worden verminderd ten opzichte van 1990, de energie-efficiëntie moet met 20 procent zijn verhoogd en 20 procent van de energie op duurzame wijze moet worden opgewekt. 8
Naar een Verenigde Staten van Europa 5. Buitenlands beleid Cruciaal om onze belangen op het mondiaal vlak te verdedigen (VN veiligheidsraad, G8, klimaatconferenties,…) , om een sterke uitgangspositie te hebben tegenover onze handelspartners, en om enige invloed te hebben op onze buurlanden is een Europese minister van Buitenlandse Zaken11 en een eengemaakte diplomatieke dienst noodzakelijk, wat uiteraard ook nog eens grote besparing zal betekenen. 6. Defensie en staatsveiligheid Ondanks het feit dat de 27 lidstaten gezamenlijk de helft uitgeven van het Amerikaanse defensiebudget, wat neerkomt op ongeveer 264 biljoen euro, slagen we er in om slechts 10% van de operaties te doen die de Amerikanen doen. Dat maakt dat we 5 keer minder effectief zijn als de Amerikanen. En dat is niet verwonderlijk, met 27 verschillende geheimeen veiligheidsdiensten, 27 verschillende commandocentra, 27 verschillende onderhoudsdiensten voor luchtmacht en marine, enz… De krachten van deze 27 verschillende legers bundelen op het Europese niveau tot een compacter maar efficiënter geheel zal niet alleen zorgen dat we ons beter kunnen verdedigen12 maar zal ons ook enorm veel geld besparen. 7. Migratiebeleid Elke lidstaat wordt momenteel overspoeld door politieke vluchtelingen en vooral economische migranten. Als gevolg van de wijzigende klimaatomstandigheden en vanwege de toegenomen verarming in bepaalde regio’s zullen migraties alleen maar toenemen in de toekomst. Bovendien gaan we migranten nodig hebben om onze vergrijzing op te vangen. 8. Verkeersbeleid Een betere afstemming van de verschillende havens, luchthavens en wegennetten op elkaar moet leiden tot een sterk verbeterde mobiliteit. Waar ik ook aan denk is het invoeren van een Europese wegenbelasting die een einde moet maken aan de tolwegen en de bijbehorende vertragingen/files/ergernissen. 9. Justitie Om grensoverschrijdende criminaliteit, mensensmokkel en illegale migratie tegen te gaan is het noodzakelijk dat Europol wordt omgevormd tot een onderzoeksbureau genre de FBI en er tegelijk een hechtere samenwerking tot stand komt tussen deze eengemaakte Europese veiligheidsdienst, de verschillende politiediensten en magistraten. 11
Een hoge vertegenwoordiger voor buitenlandse zaken en veiligheidsbeleid zoals we die nu hebben is ondanks, wat de plechtig klinkende titel doet vermoeden, in de praktijk ontoereikend. 12 Niet alleen in louter militair opzicht maar ook op vlak van staatsveiligheid, denk maar aan de dreiging van internetterroristen die er zelfs in slagen om de site van de FBI te hacken. 9
Naar een Verenigde Staten van Europa Tenslotte zou ik het nog even kort willen hebben over een ander gewichtig onderwerp i.v.m. de ontwikkeling van een Verenigde Staten van Europa als een nieuwe wereldspeler, namelijk de uitbreiding van de huidige Europese Unie. Ik denk dat de toetreding van nieuwe lidstaten eigenlijk pas aan de orde is als de EU intern haar zaken op orde heeft. Pas dan kan men doorgaan met verdere Europese integratie. De uitzondering hierop is Kroatië, dat in 2013 de 28ste lidstaat wordt. Overigens zijn IJsland, Macedonië, Montenegro, Servië en Turkije kandidaat lidstaten. De lijst met potentiële lidstaten is zelfs nog veel groter. De vraag die zich hierbij stelt is natuurlijk hoever Europese integratie mag gaan. Deze discussie mag echter niet vervallen in een godsdienstige twist, evenmin mag men andere subjectieve aspecten laten meespelen, zoals nu al te vaak gebeurt in de discussie omtrent de kandidatuur van Turkije. Ik pleit er dan ook voor om enkel rekening te houden met de objectieve regels, zoals die zijn vastgelegd in de “Criteria van Kopenhagen”: -
over stabiele instellingen beschikken de democratische principes respecteren de mensenrechten respecteren een functionerende markteconomie hebben die bestand is tegen de concurrentie van de interne markt het acquis communautaire (= gemeenschapsrecht of recht v/d EU) overnemen en toepassen in eigen land een Europees land zijn = gelegen zijn in het continent Europa
Ik zou mijn betoog als volgt willen besluiten; om de belangen van elke Europeaan het beste te kunnen behartigen in deze eeuw van ongeziene uitdagingen, om ons toe te laten nog een belangrijke rol op het geopolitieke toneel te spelen nu de machtsverhoudingen zo drastisch gewijzigd zijn, is een federaal Europa een harde noodzaak, zo niet onze enige optie geworden. Daarom moeten we over onze nationale grenzen heen durven kijken. De huidige economische en politieke crisis heeft ons allen diepgeraakt, maar biedt ons tegelijk de uitgelezen – en wellicht laatste – kans om de cruciale stappen te zetten in de richting van een Verenigde Staten van Europa. De grootste vijanden die wie hiervoor zullen moeten overwinnen zijn gemakzuchtigheid en egoïsme. Daartegenover staan solidariteit en discipline, vrijheid en verantwoordelijkheid als onze grootste bondgenoten. Niet alleen om tot een eengemaakt Europa te komen, maar ook om een betere en eerlijkere samenleving voor elk individu te verwezenlijken. Philippe Baert
10
