Minibordes Aanbouw – Serre
Aanbouw – Serre: Inhoud 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.
Klantenverhaal Docentenhandleiding Tekening Uitvoeringwerkzaamheden / Montagestappen IT en ET Materialenlijsten IT en ET Gereedschaplijsten IT en ET Urenverantwoording IT en ET
Klantenverhaal De familie Schoonhoven heeft overwogen om naar een appartement te verhuizen, maar aangezien zij hun huidige woning niet gemakkelijk kunnen verkopen, willen zij nu graag hier blijven wonen. Om dit comfortabeler te maken bouwen zij een serre. In die serre kunnen geen radioatoren, dus moet er vloerverwarming in gemaakt worden. Ook komt er zonwering die elektrisch bediend moet worden. Best Men BV, die eerder een buitenkraan en een buiten-wandcontactdoos hebben gemaakt, krijgen deze opdracht. Vooral omdat zij de eerste opdracht zo goed hadden uitgevoerd.
Docentenhandleiding Algemeen Voor deze minibordes opdracht is een hoekopstelling (zie tekening) met wanden gemaakt van bijvoorbeeld 18 mm multiplex noodzakelijk met de minimale afmetingen: ●
●
●
hoogte van 1800 mm achterwand met een lengte van 2400 mm zijwand met een breedte van 1600 mm
Installatietechniek Voormontage 1. De vloerverwarmingunit wordt tegen de zijwand voorgemonteerd. De onderkant van de unit +/- 500 mm. boven de vloer en de zijkant van de unit gelijk houden met de voorkant van de noppenplaten 2. Om een vast punt te hebben voor de 15 mm. aanvoer- en retourleiding naar de vloerverwarmingunit wordt 1 dubbele 15 mm. beugel tegen de zijwand voorgemonteerd
Minibordes Aanbouw – Serre Installatietechniek Verbindingsmethoden Men is vrij in keuze van de verbindingsmethode voor de dunwandig stalen buis: De materialen en de materiaallijst hier op afstemmen. 1. Knellen 2. Persen
Installatietechniek Opmerkingen 1. Ga uit van 4 noppenplaten, mochten 4 platen niet passen in het bordes, dan 2 platen op maat snijden 2. De h.o.h. afstand van de slangen aanpassen aan het noppenpatroon op de isolatieplaten, maar niet meer dan 200 mm uit elkaar 3. De benodigde lengte van de diffusiedichte kunststoflang is afhankelijk van de lengte en breedte van de gekoppelde noppenplaten 4. De benodigde lengte van de dunwandig stalen buis aanpassen aan de breedte van de zijwand 5. Noppenplaten met een isolatiedikte van minimaal 40 mm toepassen, om kromtrekken van de noppenplaten door de stijfheid van de slangen te verkomen 6. Bij de 2 kogelafsluiters knelverbinding toepassen i.v.m. hergebruik
Installatietechniek Montage 1. De leerlingen moeten zelf de dunwandig stalen buis buigen, monteren en aansluiten op de vloerverwarmingunit 2. De isolatieplaten met noppen worden door de leerlingen op vooraf opgegeven maten aan elkaar gekoppeld 3. De leerlingen leggen zelf de diffusiedichte kunststofslang in een meander patroon en sluiten deze aan op de vloerverwarmingunit
Minibordes Aanbouw – Serre Normen en richtlijnen die van toepassing zijn op het minibordes Aanbouw – Serre Algemene normen en uitvoeringsrichtlijnen. CV installaties Voor de installatie zijn de voorschriften te vinden in “NEN EN 14336 Verwarmingssystemen in gebouwen, installatie en in bedrijfstellen van het hele systeem”. Voor vloerverwarming zijn de voorschriften te vinden in “NEN EN 1264 deel 1-4 vloerverwarming en componenten”. Voor de gedetailleerde uitwerkingen van het gebruik van deze normen staat in de “ISSO publicatie nummer 18, 46, 49, 50, 51, 53, 56, 66 en 76″. Bij het niet bestaan van een voorschrift of uitwerking wordt verwezen naar de “Werkbladen” omschreven bij de waterleidingen. Documentatie fabrikant Naast de normen bestaat er ook de documentatie van de fabrikant. In sommige gevallen schrijft de fabrikant het anders voor dan de norm of ook als de voorschrift niet is omschreven. Bijvoorbeeld: de beugelafstand is afhankelijk van de stijfheid van de leidingen. Bij minder stijfheid schrijft de fabrikant kleinere beugelafstanden voor. Lees dus altijd de documentatie van de fabrikant.
ISSO kleintjes Hierin staan, in een wat kleinere formaat de bovenstaande ISSO uitwerkingen (staat verkort omschreven dan een ISSO publicaties). De onderstaande ISSO kleintjes zijn beschikbaar voor de minibordessen: ISSO Kleintje Water ISSO Kleintje Legionella ISSO Kleintje Riolering ISSO Kleintje Individuele Centrale Verwarming ISSO Kleintje Vloerverwarming ISSO Kleintje Inregelen
Minibordes Aanbouw – Serre Instructie- en informatiekaarten De leerling kan gebruik maken van de volgende instructie- en informatiekaarten: Alle instructie- en informatiekaarten staan onder het kopje ‘Instructiekaarten’ bovenaan deze pagina. Basisvaardigheden 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14.
Afkorten met beugelzaag Afkorten met buizensnijder Ontbramen buis Buigtang Buigen met buigtang Buigen haakse bocht met buigtang Buigen sprong met buigtang Waterpas Beugelafstanden Teflontape aanbrengen Hennep en fitterkit aanbrengen Aanbrengen houtdraadbouten Koppelingen Viega-pexfit (kunststofslang met inlage)
Instructie- en informatiekaarten Alle instructie- en informatiekaarten staan onder het kopje ‘Instructiekaarten’ bovenaan deze pagina. Serre 1. C.V. aftappen en vullen
Normen en richtlijnen die van toepassing zijn op het minibordes Aanbouw – Serre Voor de elektrische installatie zijn de voorschriften de “Veiligheidsbepalingen voor laagspanningsinstallaties gebruikt door de elektrotechnische installatiebranche NEN 1010″ De gedetailleerde uitwerkingen voor het gebruik van NEN 1010 is de “NPR 5310 Nederlandse Praktijk Richtlijn bij NEN 1010″
Minibordes Aanbouw – Serre Oplevering Tijdens de bespreking van de oplevering kunnen aan de leerlingen onderstaande vragen worden gesteld, om te toetsen of de leerling de vaktheorie beheerst, die betrekking heeft op de opdracht. Blijkt dat niet het geval te zijn, dan een korte uitleg geven.
Vragen aan leerling over IT: • Noem 2 voordelen van vloerverwarming ten opzichte van verwarming met radiatoren? • Welke gereedschappen worden gebruikt om knikken van de vloerverwarming tijdens het buigen te voorkomen? • Waarom worden bij vloerverwarming diffusiedichte (zuurstofdichte) slangen gebruikt? • Waarom wordt de maximale watertemperatuur bij vloerverwarming op +/- 55 graden Celsius afgesteld? • Waarom wordt op de vloerverwarmingunit een thermostatische kraan met afstandvoeler toegepast?
Minibordes Aanbouw – Serre
Uitvoering, werkzaamheden en Montagestappen – Installatietechniek Vooraf: 1. Bekijk de tekening en lees het klantenscenario aandachtig 2. Vraag aan je docent welke verbindingsmethode je toe moet passen voor 15 mm aanvoer- en retourleiding naar de vloerverwarmingunit: knellen of persen 3. Vraag aan je docent of verzamel de benodigde materialen (zie materialenlijst) 4. Verzamel de benodigde gereedschappen (zie gereedschaplijst) 5. Maak gebruik van de instructie- en informatiekaarten 6. Let op veiligheid, beroepshouding en pas de NEN normen toe
Minibordes Aanbouw – Serre Uitvoering, werkzaamheden en Montagestappen – Installatietechniek Na oplevering bespreek je met de docent: 1. 2. 3. 4. 5. 6.
Waarom je de appendages op die plaats in de installatie hebt gemonteerd Het gebruik van de materialen en gereedschap Welke instructie- en informatiekaarten je hebt gebruikt Welke aandachtspunten jij belangrijk vond Verantwoord je het aantal gewerkte uren Beantwoord en bespreek je de theorievragen
Normen en richtlijnen die van toepassing zijn op het minibordes Aanbouw – Serre Vloerverwarming Voor vloerverwarming zijn de voorschriften te vinden in “NEN EN 1264 deel 1-4 vloerverwarming en componenten”. ISSO nr. 51 is de basis van ISSO Kleintje vloerverwarming. ISSO Kleintje vloerverwarming Voor de uitvoering van vloerverwarming kijk je naar hoofdstuk 4 uitvoeringsvormen en detaillering en hoofdstuk 5 regeling en hydraulische schakeling.
Instructie- en informatiekaarten De leerling kan gebruik maken van de volgende instructie- en informatiekaarten: Alle instructie- en informatiekaarten staan onder het kopje ‘Instructiekaarten’ bovenaan deze pagina. Basisvaardigheden 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14.
Afkorten met beugelzaag Afkorten met buizensnijder Ontbramen buis Buigtang Buigen met buigtang Buigen haakse bocht met buigtang Buigen sprong met buigtang Waterpas Beugelafstanden Teflontape aanbrengen Hennep en fitterkit aanbrengen Aanbrengen houtdraadbouten Koppelingen Viega-pexfit (kunststofslang met inlage)
Minibordes Aanbouw – Serre Instructie- en informatiekaarten Alle instructie- en informatiekaarten staan onder het kopje ‘Instructiekaarten’ bovenaan deze pagina. Serre 1. C.V. aftappen en vullen
Installatietechniek – Werkvolgorde en montagestappen Maatvoering 1. Bepaal de plaats van de 2 kogelafsluiters 2. Bepaal de plaats van het T-stuk 15 x ½” x 15 mm voor de vul- en aftapkraan in de retourleiding 3. Bepaal de lengte en breedte van de noppenplaten 4. Bepaal de h.o.h. afstand tussen de diffusiedichte slangen 5. Noteer de maten op de tekening
Minibordes Aanbouw – Serre Installatietechniek – Werkvolgorde en montagestappen Monteren aanvoer- en retourleiding 15 mm 1. Breng teflontape of hennep met fitterkit aan op de 2 rechte koppelingen ½” x 15 mm 2. Monteer een ½” x 15 mm rechte koppelingen op de voorgemonteerde thermostatische radiatorkraan 3. Bepaal de plaats van het ontluchting T-stuk 15 x 15mm x ontluchting boven de thermostatische radiatorkraan 4. Kort de 15 mm buis tussen de rechte koppeling op de radiatorkraan en het ontluchting T-stuk op de juiste lengte af en ontbraam de buiseinden 5. Monteer de 15 mm aanvoerleiding tussen de rechte koppeling en het ontluchting T-stuk 6. Monteer een ½” x 15 mm rechte koppelingen op de uitgang van de voorgemonteerde vloerverwarmingunit 7. Bepaal de plaats van het ontluchting T-stuk 15 x 15mm x ontluchting in de 15 mm. retourleiding 8. Kort de 15 mm buis tussen de rechte koppeling in de retourleiding en het ontluchting T-stuk op de juiste lengte af en ontbraam de buiseinden 9. Monteer de 15 mm retourleiding tussen de rechte koppeling en het ontluchting T-stuk 10. Bepaal de plaats van de aanvoer- en retourafsluiter 11. Kort de 15 mm. aanvoerleiding tussen de achterwand en de afsluiter op de juiste lengte af en ontbraam de buiseinden 12. Monteer de 15 mm. aanvoerleiding in de voorgemonteerde dubbele beugel tussen de achterwand en de afsluiter 13. Kort de 15 mm. retourleiding tussen de achterwand en de afsluiter op de juiste lengte af en ontbraam de buiseinden 14. Monteer de15 mm. retourleiding in de voorgemonteerde dubbele beugel tussen de achterwand en de afsluiter 15. Monteer de dubbele beugels tussen de afsluiters de ontluchting T-stukken 16. Kort de 15 mm. retourleiding tussen de afsluiter en het T-stuk voor de vul- en aftapkraan op de juiste lengte af en ontbraam de buiseinden 17. Monteer de 15 mm. retourleiding tussen de afsluiter en het T-stuk voor de vul- en aftapkraan 18. Bepaal globaal de lengte van de 15 mm. retourleiding tussen het T-stuk 15 x ½” x 15 mm en het ontluchting T-stuk. (afronden naar boven) 19. Buig de bochten in de 15 mm. retourleiding tussen de T-stukken op maat 20. Kort de retourleiding tussen de T-stukken op de juiste maat af en ontbraam de buiseinden 21. Monteer de 15 mm. retourleiding tussen de T-stukken 22. Bepaal globaal de lengte van de 15 mm. aanvoerleiding tussen de afsluiter het ontluchting T-stuk. (afronden naar boven) 23. Buig de bochten in de 15 mm. aanvoerleiding tussen de afsluiter het ontluchting T-stuk op maat 24. Kort de aanvoerleiding tussen de afsluiter het ontluchting T-stuk op de juiste maat af en ontbraam de buiseinden 25. Monteer de 15 mm. aanvoerleiding tussen de afsluiter het ontluchting T-stuk 26. Pers en/of knel de verbindingen in de 15 mm dunwandig stalen aanvoer- en retourleidingen 27. Breng teflontape of hennep en fitterkit aan op de ½” vul- en aftapkraan 28. Monteer de ½” vul- en aftapkraan in het T-stuk
Minibordes Aanbouw – Serre Installatietechniek – Werkvolgorde en montagestappen Diffusie dichte kunststof slangen 16 mm 1. Leg de isolatieplaten met noppen op de vloer van het bordes, let op de juiste lengte en breedte maten 2. Koppel de noppenplaten aan elkaar 3. Meet het meander legpatroon van de slangen uit op de platen (houd rekening met de h.o.h. afstand tussen de slangen) 4. Teken op de noppenplaten af tussen welke noppen de slangen komen te liggen 5. Bereken globaal de benodigde lengte slang (afronden naar boven) 6. Knip de benodigde lengte slang af van de rol (de meters staan op de slang afgedrukt) 7. Laat bij de start van het leggen van de slangen, de slang +/- 10 cm boven de retouraansluiting van de vloerverwarmingunit uitsteken 8. Leg het meanderpatroon door de slang op de afgetekende plaatsen tussen de noppen te drukken
Installatietechniek – Werkvolgorde en montagestappen Tip: Buig de bochten en sprongen in de slang met: 1. de hand (grote bochten) 2. uitwendige buigveer 16 mm (bochten en sprongen) 3. buigijzer 16 mm met korte hefbomen (korte bochten en sprongen)
Installatietechniek – Werkvolgorde en montagestappen Diffusie dichte kunststof slangen 16 mm – vervolg 1. Zorg dat de slanguiteinden vertikaal recht onder de aanvoer- en retouraansluiting van de vloerverwarmingunit uitkomen, door enkele sprongen in de slang te buigen 2. Knip de uiteinden van de slangen op juiste lengte af, om een aansluiting op aanvoer en de retour van de vloerverwarmingunit te maken 3. Frees de uiteinden van de slang uit met een kalibreerfrees 4. Monteer de ¾” aansluitkoppelingen op de uiteinden van de 16 slang 5. Sluit de slanguiteinden met de aansluitkoppelingen ¾” x 16 mm aan op de unit en draai de wartels goed aan 6. Draai de afsluiters in de 15 mm aanvoer- en retourleidingen dicht 7. Vul de installatie tot en druk van 2 Bar 8. Ontlucht de installatie 9. Vul zonodig bij tot een minimale druk van 1,5 Bar
Minibordes Aanbouw – Serre Elektrotechniek Vooraf: 1. 2. 3. 4. 5.
Bekijk de tekening en lees het klantenscenario aandachtig Vraag aan je docent of verzamel de benodigde materialen (zie materialenlijst) Verzamel de benodigde gereedschappen (zie gereedschaplijst) Maak gebruik van de Normen en richtlijnen Let op veiligheid, beroepshouding en pas de NEN normen toe
Elektrotechniek Na oplevering bespreek je met de docent: 1. 2. 3. 4. 5. 6.
Waarom je de appendages op die plaats in de installatie hebt gemonteerd Het gebruik van de materialen en gereedschap Welke instructie- en informatiekaarten je hebt gebruikt Welke aandachtspunten jij belangrijk vond Verantwoord je het aantal gewerkte uren Beantwoord en bespreek je de theorievragen
Normen en richtlijnen die van toepassing zijn op het minibordes Aanbouw – Serre Voor de elektrische installatie zijn de voorschriften de “Veiligheidsbepalingen voor laagspanningsinstallaties gebruikt door de elektrotechnische installatiebranche NEN 1010″ De gedetailleerde uitwerkingen voor het gebruik van NEN 1010 is de “NPR 5310 Nederlandse Praktijk Richtlijn bij NEN 1010″
Elektrotechniek – Werkvolgorde en montagestappen 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9.
Schakel de spanning uit. Bekijk de tekening en bepaal de plaats van leidingen en componenten. Monteer de buizen en lasdozen. Trek de bedrading en de kabel naar buiten. Monteer de wandcontactdoos. Monteer een tijdelijke kabeldoos buiten en plaats de lassen hierin. Sluit de voeding aan. Controleer alle aansluitingen. Lever je werk op aan de docent.
Minibordes Aanbouw – Serre Materialenlijst Installatietechniek Opmerking Men is vrij in keuze van de verbindingsmethode. De materialen en de materiaallijst hier op afstemmen. Tip: i.v.m. hergebruik kogelafsluiters met knelverbinding toepassen . 1. Knellen 2. Persen
Materialenlijst Installatietechniek Voormontage De vloerverwarmingunit wordt tegen de zijwand voorgemonteerd. Verwarmingstechniek t.b.v. bevestiging: M6 of M8 houtdraadbouten of gelijkwaardig bijv. houtdraadpennen ●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
1 Vloerverwarming regelunit voor 1 groep 4 Isolatie platen met noppen voor 16 mm. slangen (aanpassen aan oppervlakte bordes) 1 Lengte 15 mm dunwandige stalen buis 3 Dubbele cv-beugel 15 mm 2 2 kogelafsluiters 15 mm knel 1 T-stuk 15 x ½” x 15 mm 1 Vul /Aftapkraan ½” 2 T-stuk 15 x 15 mm x ontluchter 2 Rechte koppeling ½” buitendraad x 15 mm 2 Koppeling ¾” binnendraad x 16 mm (aanpassen aan unit aansluiting) 4 Vloerverwarming isolatieplaten met noppen 30 M Diffusiedicht kunststofslang 16 x 2 mm. (aanpassen aan oppervlakte noppenplaten) 2 Knie 15 mm. (reserve)
Materialenlijst Elektrotechniek ●
●
●
●
●
●
●
●
Buis 16 mm. VD draad blauw, bruin, groen/geel. 2.5 mm. Kabel 4 aderig 4-1.5 mm. Tweevoudige wandcontactdoos RA inbouw. Inbouwdozen 2 maal. Lassen. Kabeldoos (voor tijdelijk gebruik). Bevestigingsmaterialen.
Minibordes Aanbouw – Serre Gereedschapslijst Installatietechniek PBM’s ●
●
Veiligheidsschoenen Veiligheidsbril
Gereedschapslijst Installatietechniek Aftekengereedschap 1. 2. 3. 4. 5. 6.
Liniaal Duimstok / rolmaat Potlood / stift Blokhaak / platte haak Waterpas Krijt
Gereedschapslijst Installatietechniek Montage gereedschap ●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
Set kruiskop schroevendraaiers Set platte schroevendraaiers Priem Bankhamer Waterpomptang Twee verstelbare moersleutels (Bahco) Set steek- ringsleutels t.b.v. sanitairmontage, hulptoestellen en appendages Set inbussleutels Buigijzer 15 mm met rol Buizensnijder dunwandig stalen buis Ontbramers/binnenpijpfrees t.b.v. dunwandig stalen buis Kalibreerfrees voor 16 mm. diffusiedichte kunststof slang met inlage Schaar voor diffusiedichte kunststof slang met inlage Uitwendige buigveer voor 16mm. voor diffusiedichte kunststof slang met inlage Of buigijzer 16 mm met korte hefbomen voor kunststof slang met inlage Halfronde vijl Beugelzaag Staalborstel Stanley mes Afhankelijk van toegepaste beugels: Pijpsleutel 13 mm Montage sleutel (houtdraadpen sleutel)
Minibordes Aanbouw – Serre Gereedschapslijst Installatietechniek Afhankelijk van verbindingsmethode ●
●
●
Knellen: Steeksleutels of open ringsleutels 24 mm. t.b.v. knelkoppelingen 15 mm Solderen: Karwijfles met soldeerbrander en brandvrije plaat Persen: Perstang met bekken 15 mm
Gereedschapslijst Elektrotechniek PBM ●
●
●
●
Werkbroek Veiligheidsschoenen Veiligheidsbril Gereedschapskist met slot
Gereedschapslijst Elektrotechniek Aftekengereedschap ●
●
●
●
●
Liniaal Duimstok/rolmaar Potlood/stift Waterpas Krijt
Gereedschapslijst Elektrotechniek Monteren ●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
Combinatietang Zijknijptang Punttang Draadstriptang Spanningstester Set geïsoleerde schroevendraaiers, plat en kruiskop Beugelzaag Aftekenpotlood Accuschroefmachine met bitjes Hamer Buis snij apparaat Set ijzer- en houtboortjes Prikker
Minibordes Aanbouw – Serre
Minibordes Aanbouw – Serre
Minibordes Aanbouw – Serre
