METEoRoLocrcA 2 - 98
FRONTVARTANTEN(3)
Occlusies Ksss Floon (KNMI, Dp Bnr)
In eerdere artikelen in de reeks Írontvarianten(Floor 1997a,1997b) werd beschrevendat zowel warmte- als koufrontenkunnen worden onderverdeeldin ten minste twee verschillendetypen. Voor occlusies geldt iets dergelijks;daarover gaat deze bijdrage. In de theorievormingvan de laatste vijftienjaar kreeg vooral de zogeheten instant-occlusieveel aandacht. Met de klassiekebeeldvormingvan occlusies bleek men niet steeds uit de voeten te kunnen; in een van de recente conceptuelemodellen van de levensloopvan een oceaandepressiekomt de occlusie zelfs helemaal niet meer voor.
KlassrerE occLUStES Aan de beeldvormingover oceaandepressiesen de daarbij behorendefronten werd dezeeeuw in dejaren na de EersteWereldoorlogeen belangrijke bijdragegeleverddoor verscheidene medewerkersvan de zogehetenNoorse School.De Noorse Schoolbestonduit een aantalmedewerkersvan het Bergens M u s e u m l, a t e rd e U n i v e r s i t e ivta n Bergen,Noorwegen,onderleiding van Vilhelm Bjerkness.De occlusiewerd in 19 19 gerntroduceerd door Tor Bergeron en vormde een aanvullingop het met warmte- en koufront depressiemodel van JackBjerknesuit 1918.Volgensde theorievan de Noorse School treden occlusiesop in het eindstadiumvan de
levensloopvan een oceaandepressie (Bjerknesen Solberg,1922)(figuur 1); het snellerlopend koufront heeft in die fase het langzamervoortbewegendwarmtefront ingehaald.De warme lucht wordt als het ware opgetild en komt los van het aardoppervlak.Deze situatiewordt wel aangeduidals de klassiekeocclusie. Het punt waar warmtefront,koufront en occlusiesamenkomen.is het occlusiepunt; de ligging van de fronten en van het occlusiepuntten opzichtevan de frontale bewolking is weergegevenin figuur 2a. De klassiekeocclusieis schematisch afgebeeldin figuur 3 (links). Volgens meer recenteinzichtenzijn in het bovenste gedeeltevan de figuur de belangrijkste luchtbewolking- en neerslaggenererende
stromingeningetekend:een warm conveyorbelt (WCB) en een cold conveyorbelt (CCB).
Gesplrrsr
FRoNT EN
ANDERE FRONTVARIANTEN De beschrijvingvan de fronten rond een depressiemet behulp van een warm conveyorbelt en een cold conveyorbelt, l e i d ta l d i r e c tt o t e e nk l e i n eu a n p a s s i n g van het klassiekemodel. De WCB ligt in de omgevingvan het occlusiepuntnamelijk hoger dan de CCB. Daardooris de door de WCB veroorzaaktebewolking op infraroodbeeldenvan weersatellieten lichter van tint dan de bewolking van de CCB en werpt zij een schaduwop de bewolking van de CCB, die op zicht-
van een occluderendedepressie.METEOSAT-opnamenom de zesuur vanaf 2 .februari I994 I8 UTC tot Figuur I . Satellietbeelden en met 3 februarí 18 UTC. De opnamevan 2 februari l8 UTC (geheellinks) toont het begin van een occlusietussen20 en 25WL en twssen47 en 50N8. Ten noorden en noordoostenhiervan bevindt zich een goed ontwikkeltl warmtefront. Het bijbehorend koufront van lerland. Defrontale bewolkingis zeer licht van tínt. lígí ten z.uidwesten Op 3 ;fèbruari00 UTC (midden-links)heefthet hele systeemz,ichnaar het oostenverplaatst.De occlusiebegíntcyclona.alop te krullen rond het centrumtus.senI3 en 20WL. Het satellietbeeldvan 06 UTC (midden)laat zien dat het occluderends\steenTover Engelond,Schotlanden Walesverder opschuift van lerland en heeft een tamelijk naar het oostnoordoosten.Tegelíjkertijd krult de occlusie verder op; z.elígt nu ten z,uiclwesten volwassen.fase bereikt.De volgendezesuur heefthetfrontaal s1:steem zich weer verder nattr het noordoostenverplaatst,zoals de opnameyan l2 UTC (midden-rechts)laat zien. Op dat momentis de occlusienog,steedsin ontwikkelíng.Pas op het volgenele satellietbeeld( I8 UTC; geheelrechts) zijn de eersteaanwi.jtingen te t ien van het oplossenvan de bewolking van de occ'lwsie.Wel trekt het systeemook dan nog na(tr het noordoosten.
Warnrctoppcn I R S c h a d L n-i V I S *1
I
Jet
I i
K o u d etoppen- IR
I
v carguva vutt la F igtrrrt'2. Scltentttti.st'lta lr,qgiri,qrtut g,ntrult'i'onl(tt(n rx t lrt.sialtLutl t c r t o 1 t : . iltr Í c t ' t t r td c . f i r l t t u l c l t c v o l k i t t ge u tle rts t'ttttdc .slruul.sÍntotrt: tt. t'ttl gcrrstlc :.ogcltctcttNortrsaSt lttxtl, lt. ul.stlc .slnurlstntotnlt ltcwolkiu,q t'utt t l c o t ' Ll t t s i e k r u i . s tt:l c w t t I k a u I t t 1 t 1 t t ' r t t'tut tle tx'clLt,sitrcikctt rnirttlar ltoog tlttrrtlie \'ott l'urntÍ(
------'-'-',-
(dr
Continr.r wolkenscherrn
'-'tJcr
( Droge lLrcht
Clirrusschernr (e) . Lage en ". nriddelblre bcwolking
b a a r l i c h t b e e l d c nv A a k g o c d t e -z i t - n i s t t ' i g u u r2 b ; . D e g e s p l i t s t f r ' o n t t h e o rvi ea n B r o n n r n g e n \ I o n k ( l 9 8 l ) n o o c l z a a ktto t e n k e l e r c r d e r e a a n p a s s i n g c rvru n h c t k l u s s i c k c p l u a t j c :z e z i . j nu e e l g e - 9 e v e nr n h c t r c c h t c l c l e evl a n f i g u u r 3 ( B r o r i n i n g 1 9 9 0t norclt ccn In het gesplit-stfrontrnuclcl g e m a a k tt u s s e ne e n s n r n d onclcrscheid koufront. in dc l'igulcn 3b itan-tcucrcn tloor li.jncn met cle gebruikeli.lke/\\'arte . l l i c h o e kj e s . e n c c n b o v c n I u c h t k o u l ' r . o n t . i L r r n g c g e v ennr e t e e n g e k a r t e l c l el i . j n .E e n l . c l u n g r i . i kv e r s c h i l n r e t h e t k l a s s i e k ek o u liontnrodeI wordt veroorzaakt cloor het Lut\trollrcnvan clro-eclttcht or ct clc u'arnt .()1rve)'orbclt: dc \'ool'stebegrenzing r an , i i c c l ' o g el u c h t i s h e t b o v e n l u c h t k o u f r o n t . T r r \ s c nh e t g r c n d k o u l h r n t c n h c t b o r c n l L r . h t k o u f r o n its e e n s l e c h t so n d i e p e i o c h t i o cz o n e . D e d r o g e l u c h t d i e o v e r d e '' , rehtige lr-rchtvan de warrn conveyor belt is aÍkomstig uit het bovenste Llt:trrror.r.rt. :itL'elte van dc troposl'ccl ol'dc lagcrc nt\ eaus r"anclc stratosteeren vornrt vol!.'n\ hct conceptrrelenroclelvan het -:."plitst llont de zo.rehetenclroge uit' t u l p i n g ( c l r y i n t r u s i o n ) .N e t a l s b i - jd e k l r i ' s i c k c o c c l u s i ei s i n h e t g e o c c l u d e e r d e ,lr'cl r an hct l'ront cle warrrie lucht los-
gr-konren (Í'i-cuur van het aardoppervlak 3 -rechts): Íl-suur'3 r'cchtsoncler nrirlclen toont een niet geoccluclccld dccl vun het Íiont. koutlonten De li.u.tinuvan walnrtcÍl'ont. o c c l u s i et e no p z i c h t ev a nd e Í l ' o n t a l c b c r i o l k i n -ius r v c c r g c g c v ei n f i g u u rr c : l c t r o o n r lo p c l cl i g g i n gv a n h e to c c l u s i e p L l n tc: l eb e n " o l k i nbgo v e nh e tn c c l u s i c punt fcikt nict zo l.urog.zoclathet punt z i c h b e v i n c lbt u i t e nd e l i c h t g e t i n trco n c o p inÍr'aloodbeelden. F i . u u u,r t o o n tv e r d e rn o g d e l i g g i n gv a n warrntclhrnt.koLrlhrntcn occlusieten opzichtevan cleÍiontalcbcu,olkingvoor tvn'cc vcrschiI lcnclcwarrntctiontvarianten: het warmtefrolltnlet geslotenwarmc s e c t o (r w a r Í n t ef r o n ts c h e r r n()2 d )c n h c t w|u'nrtcfront rnctopcn warmc sector (rvalrntcll'ontband)(2e).
VaN rouMA Tor occLUStE Dc ontwikkclingr.anverclere recente t h e o r i e ë on v e rd e r " o r m i n gv a no c c l u s i e s wcrd rnogcli.jkna de kornstvan cleweers r t e l l i e t e nM. e t b e h u l pv a n s a t c l l i c t b e e l d e nk o n n r e ni ' a no c c l u s i c cs l i c getel<encl werclenop de wcclkaart.nagaiur .,"'olkenpatroon hoe het bi.jbehorende ziclr clevoorgaancle cltgenhaclgcvornrdcn onti.r'ikkelcl. Het bleekhelerlaalnict
t'rt ktLt.fi'ortÍ, .-tnlttl
t'ttuk cctt irt -.icltÍlxrurliL'lttbealtlctt I u i tla I ij ke .scltuduvpa rr i.j krrt u'rt nle rt n, \'uu rg( 1r()nl? . bif aert gtsltlit.st.lrtnrl:(lr(),qe.ttil dc ortder.slclugert vtrrt tla .stnrto.slccro.fdt I | ()()g.\Í c rt i yeu rt.st't tt t t Ia I r t t 1ttt.s.le ar .\Íroontl ttil over tle v ttrtttL'otn't'tor balt
itt ltat gebied v'ttur grttrdkotr.fiortÍctr ttt cI u sit'ltttrtt-.iclt bavíulett. tt u I s tl c .sI n tu Lst r ()()t It i.\ tt1t,qt'.sp ! i t.st It i j c c tt tr tt n tt Íe.ft'()nÍ I tIeI,qa.sI rt I et t f u rt Il c ,\(dor (wunnte .fntttÍ .stlteutt)ctt nleÍ o!)(n trunn(' bij ecrt rt'unttÍe.fi'ottl ser'Ítt r ( v'unttt t:.fitnt I bunl ).
nodig clatccn wanntefnlntwoldt ingchaaldckxrrhci kouliont van clezelÍde d e p l c s s i (cM a s s1 9 9I ) . B i . ie e na n c l e t ' r n c c h a n i s mdea t l e i c l t o t v c r g c l i j k b a r c patroncnop satellietÍbto cn rveerkaart. speeltclebcw'olkingin de koucle.polaire lr-rcht achlerhet koufronteenbelan.rri.jke . r v o r r n c nz i c h l o l ( Z ' , v a t z - M e i s1e9. 8 5 ) E daarvaaktalriikeactievebuien.waalvr.ur sonrnrigezich olganiscrclrtot aclievcrc ze kunnct.t sanrcnhangcn bLricngebieclen; l n c tc c n t r o ge n g e v en o p s a t c l l i e t f o t o ' s g c u , o o n I i .aj ka n l c i c l i ntgo t c c n k u r n r n a v o r m i - ub e w o l kni g s p u t t o oon1b- c w o l kni g in clevoln'rvan ccn boomblad. u'eerEen kornr.na kan als ufzonderli.jk komnracn systeeÍrbli.jvenl'ooltbcslaan: polaireÍl'onthebbendan nictsrnetclkaar v a nd o c n .H e t i s e c h t e re v e n e e nm s ogeli.lk optreedttussen ciatcr ccn wisselrverkinu clestoringnrcthct kotrtnavortni-qe w o l k e n p a t r o ocnn h c t p o l a i r cl i o n t . H c t r e s u l t a avta nz o ' n w i s s e l w e r k i nigs d e z o g c h e t e inn s t a n t - o c c l u soi fcp s c u d o oe nn o c c l u s i cc. l i ei n b e w o l k i n g s p a t r o e zekercgcli.jkcnisvertoontnretde klassicko ecclLrse i en o p w c e l k a a r t evna a k als zodani-cworcltaangegeven. D c o n t w i k k e l i n gv a n c c n k o r n r n a v o r m i g c s t o r i n ge n d i c v a n c c n k l a s s i e k oe c c l L r s i c vormenals hct warc twee uitersten:de r r-gens i n s t a n t - o c c l u sbi c v i n c lzt i c hc l a a e t u s s e n i nF. i g u u r. 1t o o n ts c h c r n a t i s cchl c l i g g i n gr , ' a nc l ec o n l c y o rb el t s onderlinge voor de clriewccrsvstcnre n.
( u i f J o r . c n a a r t z i c rl rat t t o c cl u s i e
( b ) C c o c c l t r d c c r tgl c s p l i t s tl h l t t
c o o r o c c l u s i e ( b I ) \ L ' r t i c a l e c l o t i r s n c c i ct l o t t t { a I ) V c r t i c a i et l o o r s t r e d d geclcciurleercigespl itst liont
( [r] ) Vc'rtica ic tloorstterde'clottr on gcoccl udccrcl gespl itst liont [.'i,gtrtrr-J.SLltetnaÍi.st'hcv'eer,Etve\'un (en ot cltt.tic.uiÍ,quurtl vurrltel ( ()n(cl)Í v dnn (ottc\'()r btlt, t'olgut.s Bntv'uitrg (l()()0). Litrkstle klus.sieke .silutrlie,rethr.stle t'olgur.sla lijttett IJovetr: bovcrttrtut-.itltt. Otuler: tlv'urstkrtr.sttclut ,gc.split.st.fittrrtsituutit'. Alj (lirtks), C'D (gaot'clutlcertlleel t'ttrtlttÍ .t'hlrÍ. rat hÍ.srttidtlerr)crt EF (trit'Í,qcotclutleenl tlccl yatt het litnt, rct hÍs rtttlar). Dc qakarttllc lijn geeli tle lig,qittqvutt ltet ,lt,qtltctctr vurt Ilrov'rritrg t'rtMottk ( 1982). tla ,qesltlit.tt.lntrtttlttoria lxtyt'ttlrtt'lttktttlirttttrol,qart.s
'stok' r,an cleocclusieuit ccrr bestaatdc s m a l l cb a n dc o n v e c t i c vbcc w o l k i n g d; e oriëntatiedaarvanis loodrechtop het warm polairefront en dc bijbehorende colivcyorbelt. Bij type 2 is cr ccn mrrk a n t es c h c r p ch o e ki n d e b e w o l k i n gE. l i s sprakcvan een kopgolf(clouclheadof h o o kc l o u d :C i n f i g u u r6 r e c h t s )T. u s s e n dc beu'olkingvan de kcpgolf en cle van hct polairefront bevinclt wolkenbancl z i c hc c n s n r a l l eo. n b e w o l k t cz o n c .d i c .ucwoonlijku'orultaangeduidals dry slot. Ook hct patrooÍrvan O,,-li.jncnop 850 h P a( s t r e e p j e s l i j n ern' c)r s c h i I tF. i g u u r- 5 a laatzien clatclctemperatuufbii de trog van typc I tegenstcllingen geringzi.jn:het temperatuurpatroon rond ' s t o k ' v a nd c i n s t a n t - o c c l u sdi o e e tn o g clc sterkclenkcnaandat van de klassieke r b)is detemo c c l u s i eB. i . it y p e2 ( l ' i g u u 5 'stok' van peratuurgracliënt bij de de i n s t a n t - o c c l u svi e e lg r o t c r .D i t i s o o k c l c cle reclendat McGinnigleel al. r'oorstellen k l a s s i e k ae n a l v s c( l - i g u u-r5 b t) e v e r v a n g e n clooreenanalvscclichieraanbetel recht d o e t .b i j v o o r b e e lzdo a l si n Í l g u u r ' 6 c voor de wecrsituaticvan 9 weergcgcven l'ebruaril9tl7.
INSTANT.OCCLUSIE CYCLOGENESE tot A l s i n s t a n t - o c c l u s izci sc ho n t w i k k e l e n type 2 cn cr daartneesprakeis van zo-e. enoenrclc i nstant occ I usi e cy c Io-genese. zijn Inoetel'aancclraantalvoorwaarden van de volclaan. Hct bclvolkingspatfoon l n b e i c l et y p e ni n s t a n t - o c c l u ssipc e e l t . Twee rYPEN 'TNSTANT-occLUSrE' storingin clcpolairelucht nroetbi.jvoor'naastcle'gewone \\'afntcon\evor belt WCB keur eensooll bladvolrnhebben(het van het polaireÍ]1)nt.ccn tu.eecle I t t : t l r t tot r ' e l t t : i ckso 1 1 1 rgr1t r1r li t l l \ \ e f ( W 2 ) c c r rb c l a n g r i . j kr eo l . B i j t v p c I w o r d t z o g c h e t ebna r o c l i n i cl c u l ' 1B. o r " c n d i c n l et a l . t I t ) 8 8 i r a r i a n t c rtrl .o o l M c C i i n n i g e cornputcranalyscs ttl' W2 cchtcrgcr,ocdrnet lucht uit clcwarrne Ínoctenweerkaarten. c n N l c G i n n i g l c( | 9 t ) 0 )e e n v o u c l i se*- g ) : l r o c r td i e l u c h tn a a r modelprognoscs gradiênt cen therrnische s e c t o r( Í i g u u r ' - 5 aW Í ' a n t a s i e l oaoas n g e d u iudl st v p c I c n n p c hPa.Bi.iti'pe 2 daarentcgcn tonenin clcbuurt van het bladvormige onqeveer'700 2 . E e nc o n c e p t u e er nl o c l cvl a n c l ct r p c l Vcrclcrmoetdc strobewolkingspatroon. \'ocrt W2 lucht die bo'n'en cleoccaanvoor was rcccls eercler in cle litelatuur occlusie ' g c w o n c 'W C B . ming clc storing voeren tot binncnccn H i l l l c ) 8 5 ) . c c n t r o g . m a a r a c h t e r d e o p g e d o k c lnB r o w n i n - e n u is. aÍitand van 300 km vrrt het polaireliont. konrtin clc aangervarnrd en vochtigcrgcu"orclen nraalclczcocclusievariant ."'aAk rnodclvan clcinstantHct conceptuele ptLktijk r.ninder voor. Dc relerantc naarnoordeli.jker bleecltcncn grotere omval vcrdcrccn cyclo-genese W2 r'cikt hiel tot clcclusic v o o r I i n s t a n t l.roo-uten in de atrrosÍèer. b c l t s c l e t y p e conveyor ,l(X) i t l l l r t ' i t t l ( ' \ c l l \ l ( x ) p t l r i e l ' l r s c zr tr . i rttc g e s c h e t s i n t f i g u u r ' l onrstreeks hPa. o c c l u s i cw a r c nr e e d s iclen: van Í'igLrur 5 onderscl.rc inÍirr'Dc schcmatiscl.rc tckenin.uen t.c zi.jn.tnetaanvullende trrriclclen): . ccn r.clorfase. waarinhct bladvormig van figuLrr6 latennog en O,,-1'lrtroon op cn clevoorbeelclen nraticovcr l'r'ontposities op de satellietÍbto bewolkingspall'ooÍr E 5 0h P a .n o g n r a a lw s c c r g c g c v c inn f i g u u r m e e lv e r s c h i l l ezni c n t u s s c nd e b e i d e worclt. I zichtbaar r,'alianten instant-occlusic. Bi.jtype 51. . een\rersnrcltingslnse. waarbijde storing in dc kouclelucht ccn gchcclgaat vormcnrret het polailefront en er l r ' t i re l i r r gp l r r r r tisr rt d l . . cen volwlsscn lirseals cleinstanto c c l u s i ez i c h h c c f lg e v o r m d . van cle beschri.jving Voor eenLrit'"'ocrigcr i n s l a n t - o c c l u sci yec l o g e n e sweo r d t v c r \ \ ' c z e n a a rM c G i n n i g l cc t a l . ( l 9 U l t ) o Í ' B a c l eert a l . ( I 9 9 5 .s c c t i c5 . 2 . 2 . 2 ) . l : - i , q t t t t t ' 1S.c l t c r t t u l i , r t ' lttcce r g t t r e v t u t t l e c o r n ' t ' t r t rb c l t . sr ' o ( ) r( ( n t ' o t t t t t t t t - t l o L t( tl li t t k s ) . rx'Llu.tir'. rrtsIrttrÍ-ttt cItt.sit'(trritItIut) t'u kItt.s.tiekt
( f i g u u r 7 I ) i s e r c e l l o n g e v c e l ' 4 0 0k n l breclcliontale zone die client als voedings-
i-
\\
'--\-^--
++l
li l/
à+';f-#-.:
-rL-:-----
/ ,Á:*4.Ê=,'i,://.:ft,), "ls6::t I Y* omb_ )\
r
lt t
I t/i,
'
,/
,'/,rt
-
t'
--t5rr,,'r,",, ffir'
,//
/ L/_/: ) y u n ( ' o t n . ' c \ ' ohrt ' l l s t ' t t t t r i r t s Í t t t t t - r t cl ttr ' \ i ( ,n' \' / ) ( ' 1 ( r r l da F i g u r r r5 . S c l e m u Í i . s t h ev ' e e r g u v e Dt 2 (b). Tet,en.s:iinfrontyt0sitiesen o,,.-P(tÍroottop 850 ltPu ingeteketil. n,r rr.1rr oorsprotlg \'utt (b) tr1tt'\PorÍ(erÍ )t'(trtt1(onveyttr helÍ W2 in Íw,aetlt,minder uitg,e.sproken len oo.\Íen \'(ttt('eil Íntg, ntiltlet ett t'tttliliger gCt|ttnlert rt(etttttt tla b1t'ett tttttttr lt1lttirc, gebntikcliike tutol:'se (lt) te !trt.hr.Mt.Ginni,qlc cÍ ol. ( 1988)stelldt oIerig(tr.t t'(rot'tlc \,(rt'(tng,(nlrtrtr een ttrutlt'seltals w'eergtgcvattin.ligurtr Óc' "k-_)4"
LeveruslooP zoNDER OCCLUSIE In het r"oolgaandezagen we dat cr vcrkunnet.t s c h i l l e n d eo c c l u s i e v a r i a n t e n dc klassieke zoals clct.t. wrlrclenonderschci volgemodiÍiceercl niet dan occlusie. al gens het gesplitsttronttltldcl. cn twee t y p e r ri n s t a n t - o c c l u s i cD. i t b e t e k e n t ruvcligcnsr.rietda1clc klassicke occlttsie onomstrcclenis. Ztl tloctnt Mass ( 199 I ) het nottrseschoolrnodelvan de tlntwikkeling van tlcclttsiesin veel ger"iillcn n i e r r e a l i s t i s c he n g c e f i h i i c e n o v e r z i c h l van <1cproblcrncn die verschciclene onclcrzoekcrshebben ondervondcn otn het klassieke occlusietnoclclte tlnderbouwcn rnet waarncnlingcn. Ecn andcre aanwijzing dat de populariteit v a n d e k l a s s i e k et t c c l u s i et a n c n d ci s . wottlt gevortrd dotlr dc c4lrnars vatl hcl
boderl voor beginnencletlceaanc l c p r c s s i e sI .) i t b e e l d w i j k t n o g w e i n i g a l ' r,rn hct klassieke. In Ílse twce echtcr. c1eontwikkelingsfase ( f i g u u r 7 I I ) . o n t s t a a te r e e n b r c u k i n h e t Íl'ont (Íiontal liacture), niet ver van de depressiekern.De f'rtlntaleblcuk is hct best zichtbaar in de onclcrstctekcning rrlct Op dc plltats het terrperatr-lufpatrootl. hcl kouÍlont en het u'arllltclrollt Vu'aar clkaat'zouclenmoetcn tlntnloetctl. is dc graciiëntzcer zwak: het frrlnt tlntbrcekt et' als het ware cn is in dc figtrul'crboven o1-t clie plek dan ook weggclatcn. De vct'bincling kolrt latcr gedurencleclc lcvensl o o p v a n d c d e p r e s s i en i e t I l l e c r e c h t t o 1 stand. ook al srrggercertcletckenins rechtsbovenin liguur'7 no.uer cn cllttclit
we I het geval zctuzijn. van de lcvensloopvan eenmarir.r"roclel Het blcken van het lhlnt i'u'ordtgel olgtl cu van Shapiro lierneoceaandepressic cen ten opzichte I'an de dcpt'csstccfuor w o r d t . a a rd i t r r o d e l K e y s c r( 1 9 9 0 )N velplaatsing Ian llct westwaltrtse kcrn is het vitiikverwezen. te-{cnwtxtrdig rtan het \\'llrllltcdeeï een warrntelion(: gcnste afgebeeldin í'iguur7. Het bove rroolcleli.jkc in de teÍccht kornl liont en trotltcn clccltevartclef iguur bcvat vart clc ltcti westkant dc aan stforning isobarenr"ande luchtcltukop zeeniveau: 3 (figLrLrr7 is l'asc Dit dcprcssic. vercnclc ntet bewolkirrgzi.jngerastcrd. gcbieclen I l l ) . e r g e n sh a l v c l w c g e c l el c l e t l s l o o p v l t t t Merk o1'lclatef geenocclusieszijn gectl Kevsersprcken tckenci:ttp dc plaatswilllr nlencleocclusic d c d c p l c s s i c :S h a p i r o en tl'orltltlT1l'ont wat'ttl bent-back van zou verwachlenis het t'r'onttangcduiclals u o rclt nlclntko c c l t t s i e o v e t ' c e l l b o n c : Hct onderstecleelvtn dc lvarnrteÍiottt. lllct clc anltlosic is dc al gercpt. niet kclijk figuur bcvathet telllperatuurpatroon t l o t l r s e schoolh e t v a n o c c l u s i e b e n t b a c k (isothermcnop tt50hPao1'clikte1000-500 c)tXr).l)c (Cionu l al.. ct a1' cluicleli.ik moclel (dikke hPa).kouclcluchtstrorningen schcrpstetemperatuLlfgraclilntcn dieg e t r o k k c nl i j n e n )e n w a r n e l u c h t tiidens cleontwikkcling r an ecrr clcprcsste (clikkestreepjeslilnen.t. stror.ningen kunnen wtlrden \\ aargenolllelt.trcclettop ne S h a p i r oe n K e y s e t ' o n d e r s c h e i di ne d bij clit bent-back nlLll 1t'on(. vier levensloopvan tllaritienledcprcssics I an l'ascn.ln clcot.ttstaatlsÏase ln de laatstefasc I an clc levcnsltlop opeenvolgcnde
.-\
j-";;: (1. Oprtttrnent'un AnreriktrttttseNOAA we(rsutellielen' tt: ecrt :.iL'htltuttrlitht(\)t1ul11(Y'untlc NOAA-7, 9 st:ptemlter198-l; UTC, h; een irtlrdrrxrl oltnume t,un dc NOAA- 10, 9.f'ebnturi l987. 0,322 t,txtr l2 (.1'[Crttlgen'sMcCittnigle et ttl' (]9E3)' L':tle bijhehorertde turalt'.se ttntt' ikkeI i n,qkornt ( C 0 N ).
(,qctntkketrlifttut)ttt v'untt( (street)ie.\lífnett) luchÍ.sÍrotningett.O
r ' e nc l e p r c s s vi co l g e n sS h a p i l oe n K e v s e r Literatuur: t l a d e rN . l . . le. t a l . ( e d ) .1 9 9 5 :I r n a g c isn t e a t h c r r unnt zich in clekoude.polairelucht een l i r r c c a s t i n sa. p r a c t i c l lg u i d e l i r r i n t e r p r e t i n g frontalcalsplitsingmct ccn warmekcrn g icn i rc l s i t l " s r t e l i i t ca n t l r a t l l r ri r r a g c l r ' .( ' : L r r r b r i c l L I f r o n t a ls c cIu s io n): c l e 'd e p r e s s i e - k u n r r . r u ' P r c s s is dan op haal rnooist. op clesatcllietfotcl B . j e r k n cJs...a n dS o l h c r gH . . . l ( l l l : L i l è c y c l e so Í c V c l o r r cusn d t h c p o l r | I i ) r l t h c o Í \ t l l u t t t t o s p h e r i e D e l e v e n s l o odpi c S h a p i r oe n K e y s e r . u b l . .i ( I ) . I - I E c i r c u l u t i o n(.i c o f 1 ' s P hc-schri.iven hccl'tbetrekkingop ontB r o w n i n sK . . A . . I 9 9 0 :O r g a n i z l L t i o fr tC l o t r d sa n t l r i i k k c l c n d ed e p r e s s i ebso v e nd e o c c a a n P r e c i p i t a t i o inn E r t n r t r o p i c r L Cl' v c l o n e si n : Ne*'ton I990) r oor cleAmerikaanscoostkust.Conwayet c t H o l o p a i n c (' n B r o n n i n g . K . A . a n c lH i l l . l r . l j . .1 9 8 . 5N: , l e s o s c l l c . L l t | 9 9 6 )b e n a d r u k k edna t n i e ta i l e l ith a polar l u n u l v s iosf l r p o l l r rt r o r r u l irr t c r a c t i l r !w ()ceaandcpressies dit patroonvolgen.Ook l r o r r t .Q u u l t .J . R o r . N 4 c t c o r o S l . o c . .l l l . : 1 . 1 56 l zelf latenruimtc voor clc rlc iu.ltcurs 1 3 r o u ' n i u -Ks.lA . . a r r dN l o n k .( i . A . . l 9 f i 2 : r \ s i r n p l c van andcrcconccptuclc l.nrikbaarheicl n r o d c ll i r l t h c s v r r o p l i cl L n a l v s iost c o l d f r o n t s : Q L r t r t . . 1R. o \ . l \ ' l e t e o rS. o c . . l 0 t . : l l - 5 - l - 5 1 r r r o r l e l l ei n a n d c r cg e v a l l e nz, o a l sd e C o n u a r . B . J .c t a l . ( c d ) .1 9 9 6 C : ' O S T7 u pressicsbor"cnhet vastelandof lagedruk\ ' l c t c o r o l o g l .N o t c l s t i r r i : r. s r l r \e \ ' o l c u r r en t g c h i c c l cm n e t o c c l u s i eds i e n a e e nl a n g c . Íïicetirr k n o u l c c l g ct.c c h n i q u c sa r r cpl r a c t i c eO r r ' i so l ' c rd e A t l a n t i s c hO e ceaan O f ï i c i a l P u b l i c a t i o nos f t h c c L r r o p c r n ( l o r n r n L r n i t i eLsu. r e r r b o r r r ! S c a n c l i n a vbi ëi n n e n t r e k k e w n .a a rd e nreclcwcrkers vattde Noorseschooldesi i l d s h u r rt h e o r i e ë o np s t e l d e n .
: u ' e cs ( x ) r t e nu a Í r l l l e l r o l ) t . F l o o r .K . . 1 9 9 7 b T N l e t c o r o l o g i c a6.( l ) . - 1l J '['uec's(x)ltcn koulronl. I - l o o r .K . . 1 9 9 7 b : N l e t c o r o l o s i c aó.( l ) . l - 1 l 7 N ' l a s sC.. l - . . 1 9 9 1S. v n o p t i cl r o n t a la n a l l ' s i st i:n r cl i r r r r e a s s e s s m cln. lI I A N ' l S .7 l ( 3 ) . i . 1 t J l cathet' N I c ( i i n n i g l cJ. . l l . .I t ) 9 0 :N u r n c r i c aW l l l r ' L l i r t i i l t l t l t r r r l c l p ; 1 1 , ' 1 1 1 1 ; 1 1 i1l \l l' ( i' l l . l i r l l l
. , 1 a g|. .1 9 . 1 . 1 9 o c c l L r s i otnl c l c l o p r r e r r t sN. ' l e t N N { c G i n n i g l .e1. . 8c. t a l . . l 9 E l lT: h e d e re k r p t t t e rot 1t ' i n s t a n to c c l u s i o n si n t h e N o r t h A t l a n t i c .l \ I c t ! l a g . I 1 7 .- l l - 5 N e u ' t o n .C . a n c lH o k r p i t i n c nE. . O . ( c d ) . l 9 t ) 0 : r l en r o r i a E \ t r a t f o p i c r lC v c l o n c s t. l r c E r i c P a l m ó r N V o l L r n r e^.n . r c r .\ { c t e o f . S o c . . B t t s t o n S h u p i r o \. { . A . a n c lK c 1 ' s c rI.) . . l ( , X ) 0F: r o n t s . . j c t s t r e i i r na s n c tl h c t r o p o p a u s ei.n N c u t o n & H o k r p a i n c{r 1r 9 9 0 1 Zu ttz NIcise . V . . 1 9 E . 5V: o n l S i r t c l l i t c nb c o l t a c l r t c l n s t a n tO c c l L r s i o nW. e t t c f u n c lL e b r ' r t1. 7 . I l . + -| I 8
