J a a r g a n g
1 3
ju n i 2 014
H e t i n f o r m at i e b l a d va n Av o o r d Z o r g e n w o n e n
MetAvoord
NR. 3
In dit nummer: Trappistenbier Zundert
1
Trappistenbier Zundert, brouwen om te leven
Voorwoord 3 Woordraadsel 3 Op de duofiets met...
4
Gehaktballen van ons moeder
4
Nieuws uit de regio Etten-Leur 5
Een half jaar geleden opende een nieuwe trappistenbrouwerij in Nederland haar deuren: brouwerij De Kievit van abdij Maria Toevlucht in Zundert. Dat is bijzonder. Wereldwijd zijn er namelijk maar tien brouwende trappistenkloosters, waarvan het merendeel is gevestigd in België. Wat maakt de ‘Zundert’ zo uniek? Hoe smaakt het? En wat bezielde de monniken om aan deze onderneming te beginnen? MetAvoord ging op zoek naar de specialiteit van ‘ons’ Zundertse trappistenbier!
Column Leef!
6
Ode aan de vrijwilligers
8
Wat is een trappistenbier?
gedurfde, diepe smaak en niet-commerciële
Nieuws uit de regio Zundert
9
Trappistenbier wordt uitsluitend gebrouwen
aanpak. De naam ‘trappist’ is afgeleid van
ONS voor ons
11
door of onder verantwoordelijkheid van
Abdij Notre-Dame de la Grande Trappe, de
Veilige voeding
12
monniken van de Orde der Cisterciënzers
stichtende abdij van de trappistenorde in
van de Strikte Observantie, die op een abdij
Frankrijk. Een trappist is een abdijbier, maar
woonachtig zijn. Deze monniken worden
niet elk abdijbier is dus een trappist. Grote
ook wel trappisten genoemd. De opbrengst
bekende trappistenbieren zijn: Chimay (B),
dient bij te dragen aan de instandhouding
La Trappe (NL) Orval (B) en Westmalle (B).
van de abdij en haar gemeenschap. Wat
Avoord
Zorg en Wonen
aan inkomsten overblijft wordt besteed
De smaak van Zundert
aan charitatieve werken. Trappistenbieren
Brouwerij De Kievit brouwt één type bier:
worden geprezen om hun ambachtelijkheid,
Zundert. Traditiegetrouw genoemd naar
Lees verder >>
Vervolg artikel voorpagina de plaats van herkomst. Het is een kopergoud bovengistend bier met acht procent alcohol. De monniken hebben gekozen voor een bier dat ze een ‘beetje weerbarstig’ noemen; een complex bier dat zijn geheimen niet direct prijs geeft. De kruidigheid en hoppigheid geven het bier een behoorlijke gelaagdheid. Daarom drinkt u deze trappist beter niet te koud of te warm. Dan loopt u de nuances in de rijke smaak mis. Het wordt het beste gedronken uit het bijpassende glas of een cognacglas. Bewaart u de u de fles in de koelkast? Laat hem dan eerst een uur op het aanrecht op de perfecte (kelder)
20 broeders. Intreden is nog steeds mogelijk.
is lekker om te drinken naast gerechten met
temperatuur van 10-12 graden komen.
De monniken konden altijd leven van het
gevogelte of niet al te krachtig rood vlees zoals
boerenbedrijf. De brouwerij is een voortzetting
eend met sinaasappel of gekruide lamsham
van deze levenswijze. “Zo kunnen we de
met krieltjes met tijm uit de oven. Zundert is
economie van de abdij langdurig stabiliseren”,
ondermeer verkrijgbaar in de abdijwinkel, bij
aldus broeder Daniël, de abt. De brouwerij is
lokale slijters en cafés en in de Grand Cafés van
gevestigd in de zogenaamde ‘open tas’, de
Avoord in Rijsbergen en Zundert. Dat wordt een
hooiopslag van de voormalige boerderij. Twee
heerlijke zomer: in de zon, een mooi uitzicht,
monniken, broeder Christiaan en broeder Guido,
lekker hapje erbij…. en een echte Zundert.
hebben de afgelopen jaren het brouwproces geleerd en brouwen nu daadwerkelijk in Zundert deze trappist. “Het onderhouden van onze veestapel werd te zwaar. Na onderling beraad is onderzocht of hier een kleine bierbrouwerij kon worden gestart. De uitkomsten bleken gunstig dus de knoop werd doorgehakt. Zo kunnen wij ook in de toekomst blijven leven volgens onze inspiratie”.
Brouwproces Jaarlijks produceert De Kievit 300.000 liter Zundert. In de toekomst maximaal 500.000 liter. Dat is de uiterste limiet want er wordt niet meer gebrouwen dan nodig is om van te leven. Dat in tegenstelling tot Heineken die zeker 1.2 miljard liter bier per jaar produceert in Nederland. De Kievit kan ongeveer twaalf keer per jaar een voorraad trappist brouwen. Het brouwproces, van mout tot het bier in het glas, duurt vijf à
Stabiele economie voor de abdij
zes weken. Eén dag om te brouwen, drie weken
De naam van trappistenbrouwerij De Kievit
om te gisten, twee weken om na te gisten, te
verwijst naar de oorspronkelijke boerderij van
bottelen en de distribueren. Het bier gist na op
de abdij. Op het etiket prijkt een gestileerde
fles en is anderhalf tot twee jaar houdbaar.
kievit, afgebeeld op een sluitsteen en omgeven
2
door een raam van de abdij. Het klooster is
Genieten van Zundert
in 1900 gesticht en bestaat momenteel uit
Zundert trappist is een echt ‘genietbier’. Het
METAVOORD - JUNI 2014
VAN DE DIRECTIETAFEL
Voorwoord Nog niet zo lang geleden had mijn dochter
van het ziekteproces. Er is op dit ogenblik veel
van tien een toets over natuur. Het onder-
wetenschappelijk debat over de betekenis van
werp was voeding. Het belangrijkste
gezonde voeding en kauwen in relatie tot
thema van de toets was dat je het lichaam
dementie. Onlangs heeft professor Erik Scherder
als een soort motor kunt beschouwen dat
bij Avoord een zeer interessante lezing
energie verbruikt bij elke beweging die het
gehouden over de relatie tussen bewegen en
maakt en de groei die het doormaakt. Die
kauwen én het vertragen van het proces van
energie wordt verkregen uit voedsel.
dementie. Avoord volgt dit debat met veel
Persoonlijk heb ik het altijd bijzonder
belangstelling en wil deze nieuwe inzichten
gevonden dat met het opgroeien ook het
verwerken in de zorg die ze biedt aan cliënten.
In deze Metavoord wordt ook de betekenis
soort voedsel wat mensen tot zich nemen,
Tegelijkertijd is voeding meer dan alleen hetgeen
uitgelegd van het niet-eten, vasten, als een bron
verandert. Waar baby’s hun voeding
we eten, het is ook een bron van ontmoeting.
van geestelijk voedsel; het besef niet alleen op
krijgen via de moeder, heeft mijn zoon van
Regelmatig worden gezellige ontmoetingen
deze wereld te zijn en te denken aan mensen
vijftien de koelkast al leeggegeten voordat
rondom maaltijden georganiseerd. In de maan-
wiens dag gevuld is met het vinden van voedsel.
wij maar iets tot ons hebben kunnen
delijkse activiteitenkalenders, terug te vinden op
We kunnen in onze westerse samenleving best
nemen en moeten mensen van mijn leeftijd
www.avoord.nl, treft u onze momenten van
iets missen voor de ander. Ook dichtbij in onze
letten op wat ze eten, want tenslotte gaat
ontmoeting aan. De Eetpunten die in diverse
westerse samen-leving kennen we een toename
elk pondje door het mondje.
wijken worden georganiseerd, de Frietjeszondag
van voedsel-banken. Het is goed om daar bij stil
Voeding speelt ook een belangrijke rol bij
in de Schaapskooi en de mosselavonden zijn
te staan.
het voorkomen van ziekten, het bevor-
voorbeelden waarbij het ontmoeten rond een
deren van herstel dan wel het vertragen
maaltijd centraal staat.
Martin den Hartog Bestuurder Avoord Zorg en Wonen
Voldoende ‘leesvoer’ dus in deze MetAvoord.
Woordraadsel Welk woord ontbreekt op de stippellijn? De oplossing èn de uitleg van het gezegde treft u elders in deze MetAvoord. 1. Zich de …. niet van het brood laten eten 2. …..tje eitje 3. Als het …. is in de man dan is de wijsheid in de kan 4. …beren 5. Dat is het hele ……eten 6. Weten wat voor ….. men in de kuip heeft 7. Boter bij de … 8. Er is geen ……. van te maken 9. Geen … meer kunnen zeggen 10. Dat is larie…. 11. Een heilig ….tje zijn 12. Hij lust er … van 13. De kat bij de …. zetten 14. Het smelt als ….. in de mond 15. Appels met ….. vergelijken
HET INFORMATIEBLAD VAN AVOORD ZORG EN WONEN
3
op de duofiets met... Vrijwillige duofietser gezocht We zijn op zoek naar vrijwilligers om met bewoners en cliënten een stuk te gaan fietsen op de duofiets. Heeft u interesse? Stuur dan een mail naar
[email protected].
Gehaktballen van ons moeder Deze keer gingen twee enthousiaste bezoekers vanuit ontmoetingsruimte De Schaapskooi aan Dreef 43 in EttenLeur op pad met de duofiets.
blokjes of groentesoep. Als hoofdgerecht
Nodig:
een varkensfiletlapje, gemengde groenten en
500 gram half om half gehakt
gekookte aardappelen. Als dessert vanille-
1 ui fijngesnipperd
ijs met perzik, slagroom en chocoladesaus.
1 ei
Mevrouw Riet-Lensing houdt van lekker eten:
paprikapoeder
Elke vrijdagmiddag is er het Eetpunt op
“Je moet eten om te leven, maar het moet ook
tomatenketchup
De Schaapskooi voor mensen uit de wijk.
lekker zijn”. Mevrouw Lensing heeft altijd in de
mosterd
Als de duofiets arriveert, is het niet zo
buitendienst gezeten, dus zij is wel wat gewend.
paneermeel
heel druk maar de gezelligheid is er niet
Haar favoriete groenten zijn asperges. Houdt u
boter
minder om. Samen eten is gezelliger, zo
van lekker eten en gezelligheid? Sluit dan ook
peper en zout
vertellen de vrouwelijke bezoekers. “En een
eens aan bij het Eetpunt van De Schaapskooi! Maken:
beetje buurten”, aldus mevrouw Beekmans. Zij komt elke week naar het Eetpunt. De
De kans om te fietsen
Kneed het gehakt met de ui, ei, paprika-
90-jarige mevrouw Santbergen hoort niet
Mevrouw Oostvogels is 87 jaar had al vier jaar
poeder, tomatenketchup, mosterd,
zo goed meer, maar is ook een trouwe
niet meer gefietst. Een mooie kans dus om haar
paneermeel, peper en zout. Draai er
gast. “Ik doe overal aan mee hier.” Iemand
op de duofiets plaats te laten nemen samen met
4 grote ballen van. Smelt de boter in een
anders vertrouwt ons toe dat als je aandacht
Mevrouw van Gameren. Om de beurt worden
braadpan en bak de ballen rondom bruin.
krijgt, je meteen een stuk lekkerder voelt.
zij over de Markt in Etten-Leur gefietst op deze
Laat ze ca. 15 minuten zachtjes garen.
“Toegeven aan eenzaamheid? Geen sprake
zonnige vrijdagmiddag. Beide dames genoten
Draai ze daarbij regelmatig om. Haal ze
van!”. Alle bezoekers van De Schaapskooi zijn
ervan om de wind door de haren te voelen.
uit de pan de en houdt ze warm. Blus het
ook vol lof over de inzet van alle vrijwilligers
Mevrouw Oostvogels kon nog fietsen en stapte
bakvet af met een scheut water en roer
van De Schaapskooi.
juichend weer De Schaapskooi binnen. Wilt u,
het aanbaksel van de bodem.
als (wijk)bewoners, ook eens een ritje maken
Leg de ballen terug in de jus.
Het menu
met de duofiets neem dan contact op met één
Wat staat er op het menu van het Eetpunt?
van onze medewerkers.
Als voorgerecht aspergesoep met ham-
4
METAVOORD - JUNI 2014
Laat het smaken!
Nieuws uit de regio Heilig Hartkapelletje Zr. Monique wees de redactie op een aardig wetenswaardigheidje: de herkomst van het kapelletje achter in de tuin bij hospice Marianahof. Dit kapelletje met het Heilig Hartbeeld werd 28 juli 1942 ingezegend. Het was destijds een ontwerp van Architect Oomen en een geschenk van de Rotterdamse familie Fransen-Hageraats, familie van Zr. Gemma Hageraats. Zr. Candida weet te vertellen dat het een geschenk was uit dankbaarheid omdat de familie tijdens de bombardementen van Rotterdam gespaard was gebleven. De familie schreef dit ook toe aan het gebed van de Zusters van Etten. De Zusters zijn anno 2014 blij te zien dat dit kapelletje nu in ere is hersteld. Het is weer een plekje om wensen uit te spreken.
Voeding en vasten Pasen is weer voorbij. Voor de Zusters
Koken in het hospice
een kleine vergoeding en als het op tijd aan
Franciscanessen van Etten een belangrijk
In hospice Marianahof zorgt een enthousiast
de kok is doorgegeven. Zowel de maaltijd,
feest. Voorafgaand aan Pasen vasten zij.
team van vrijwillige koks voor lekkere,
als waar deze wordt genuttigd is per dag
Op Aswoensdag en Goede Vrijdag eten de
verse maaltijden. Vrijwel dagelijks komt
en per persoon verschillend. De ene keer
Zusters geen vlees tijdens alle maaltijden.
de kok rond 16.00 uur naar het hospice.
wordt er gezamenlijk gegeten en kan het
Op de andere vrijdagen eten de Zusters
De aanwezige vrijwilligers hebben dan al
zomaar gebeuren dat er tien mensen gezellig
alleen tijdens de warme maaltijd geen vlees.
nagevraagd wat de gasten willen eten. De
aanschuiven aan de gedekte eettafel in de
De kok van Kloosterhof vertelt: “Ik houd in
wensen kunnen heel verschillend zijn. De één
woonkamer. Een andere keer zal de gast
mijn menusamenstelling dus rekening met het
heeft genoeg aan een zachtgekookt eitje,
er de voorkeur aan geven om alleen of met
vasten. De maaltijd moet natuurlijk gezond
een ander geniet van verse asperges. Als
partner op de eigen kamer te eten. Kortom,
en lekker zijn. Een vleesvervanger gebruik ik
een familielid mee wil eten, kan dit tegen
er wordt gekookt met hart voor de gasten!
niet. Ik zoek het in het meer gebruiken van eiwitrijke voedingsstoffen als peulvruchten en extra groenten. Een maaltijd met pasta met een tomatengroentensaus of nasi met satésaus
Abby bakt ze bruin!
en sajoerboontjes zijn daarvoor uitermate geschikt. De Zusters voelen zich vanuit het
Vorig jaar rond deze tijd kon Abby Mosmüller
de dames en heren verzorgenden.
verleden verbonden met ontwikkelingswerk.
niet meer lopen als gevolg van een slopende
Het belangrijkste is dat hij hen
Dit ondersteunen zij onder andere via de
ziekte. Abby is in het dagelijks leven één van
een en ander kan bijbrengen op
vastenactie. Het uitgespaarde geld wordt
onze koks. Nu is hij volop aan het re-integreren
kookgebied. Zo stimuleerde hij
daarom overgemaakt aan de Zusters voor een
in het arbeidsproces. Omdat Abby niet te
het gebruik van de oven en het
project in Benin.”
lang kan staan, assisteert hij bij het koken op
afleren van het gebruik van ‘croma’.
de kleinschalige woonvormen. Want naast
Olie is immers veel gezonder.
gediplomeerd kok is Abby ook leermeester.
“En afmonteren met een klontje
Hij assisteert en doceert daar de verzorgenden.
roomboter”, aldus Abby. De
Dat wordt in dank aanvaard. In het begin was
gebraden gehaktballen zijn favoriet.
het wel even wennen voor hem: zo dichtbij de
Het meest spraakmakende zijn de sukadelapjes.
cliënten zijn en werken. Maar al snel ontstond
Hier voegt hij een half flesje bruin bier aan toe.
er een band. Ook met de verzorgenden. Abby
“Voor de kleur”, vertelt hij. Abby bakt ze bruin,
heeft nog meer bewondering gekregen voor
met bier!
Richard Smidt
HET INFORMATIEBLAD VAN AAVORD ZORG EN WONEN
5
column Leef! Breien voor Van Gogh
Voor de dagelijkse portie Zin In Het Leven is eten een belangrijk onderdeel
De leerlingen van het Munnikenheide college in Etten-Leur en Rucphen hadden een probleem. Zij wilden leren breien voor de Kunstroute tijdens Van Gogh Leeft! van stichting ZIEL.
Drie á vier van de vijf ‘zin’tuigen worden
Waar vonden zij iemand die goed breiles kon
door de warme maaltijd gestimuleerd.
geven? De school zocht contact met Avoord.
Zo wordt er binnen de kleinschalige
Via de mail. Het gebruik van computers was
woonvormen vanuit de visie Belevings-
voor sommige ouderen echter iets te ver
gerichte Zorg elke dag gekookt. Cliënten
gezocht. Breien was vele vrouwelijke bewoners
kunnen meehelpen in het voorbereiden van
echter wel toevertrouwd. Zo ging de breiles voor jongeren van start. Ouderen woonachtig in Het Anbarg, Contrefort, Kloostergaard en in
Filmvoorstelling "De Schaapskooi"
de maaltijd en behouden zo ‘voeling’ met het eten door zelf aardappels te schillen of boontjes te doppen. Door de bereiding in de eigen keuken roept de reuk van het
de wijk leerden de leerlingen de kunst van het breien aan. De ene keer op school de andere
Een activiteit georganiseerd
koken de beleving van eten op. Gezamenlijk
keer op locatie bij cliënten. Het was zo gezellig
door het vrijwilligersteam van
eten aan een mooi gedekte tafel en een
dat sommige leerlingen nog steeds op bezoek
ontmoetingsruimte
met zorg bereid bord is een lust voor
komen.
De Schaapskooi.
het oog en zal uitnodigen om te eten.
Even de zorgen aan de kant.
Tot slot en niet onbelangrijk is de smaak
Maar liefst 175 leerlingen van het Munnikenheide
Het was lachen en genieten voor zo’n
die door een zorgvuldig bereide maaltijd
College en 50 ouderen werkten mee aan dit
honderdtal bezoekers op zondagmorgen
mensen goed zal doen en voldoening zal
unieke kunstproject. Het was zo interessant
27 april tijdens de vertoning van de film
geven. Niet altijd kun je mensen in huis
dat zelfs de Telegraaf, lokale kranten en de tv
‘Toen was geluk heel gewoon’.
meer vragen: Wat heb je gegeten? Wat je
belangstelling toonden. Met de breisels werden
Tegen een gereduceerde prijs konden opa,
wel kunt vragen: Was het eten lekker en
tijdens de Van Gogh route eind mei een aantal
oma, kinderen en zelfs kleinkinderen naar
was het gezellig? Lekker en gezellig eten
bomen op de Markt in Etten-Leur letterlijk
de speciale voorstelling in de bioscoop
voegt veel toe aan het welbevinden van
ingepakt. Zelfs het Van Gogh beeldje werd
van Etten- Leur met na afloop gratis
onze cliënten. In de Grand Cafés van de
aangekleed met een breiwerkje.
frietjes!
verschillende locaties van Avoord wordt veel zorg besteed aan de dagelijkse warme maaltijd. Naast kwalitatief goede maaltijden en keuze mogelijkheden, zijn ook een goede bediening, een verzorgde tafel en
Kinderkookcafé: ook kinderen kunnen koken
een prettig gezelschap bevorderend voor de sfeer en daarmee het welbevinden. Eten is van oudsher een moment van verbinding en gemeenschap. Mensen vieren niet voor niets belangrijke momenten in hun leven met een diner en nodigen daarbij anderen
Dat kinderen goed kunnen koken weten
uit. Zaken doen gaat vaak gemakkelijk
de bewoners van Kloostergaard. Eéns
met een etentje omdat je dan echt de tijd
per maand vind er het kinderkookcafé
neemt voor elkaar. Je bent wat je eet, wordt
plaats. Kinderen van een nabijgelegen
er soms gezegd. Wat je eet bepaalt voor
kinderopvang zijn dan een aantal uur in
een deel wie je bent. Niet alleen door wat
de keuken van het Grand Café in de weer
je wel of niet lust, maar ook door wat je
om allerlei lekkere hapjes te maken. En
wel of niet eet uit persoonlijke, religieuze
wat het leukste is: de kinderen eten mee!
of culturele overtuigingen. Eten valt dan
Gezelligheid aan tafel!
duidelijk samen met een levensstijl of levensvisie.
6
METAVOORD - JUNI 2014
Emile Boleij
Eet jezelf slim!
Is samen eten gezonder dan alleen eten?
Waarom vernietigt vanillevla onze hersenen? Hoe zorgt u dat uw hersenen wel gezond blijven? Door te kauwen! Kauwen is een vorm van bewegen en goed voor het geheugen en stemming. Professor neuropsychologie, Erik Scherder vertelt: ‘Als u slecht of niet kauwt, gaan bepaalde hersenstructuren in het brein enorm achteruit. Precies die structuren die toch al zeer kwetsbaar zijn bij de Ziekte van Alzheimer’. Zijn tip: kauwen dus! ‘Als het even kan geen vla en pap, maar eten waarop u flink moet kauwen. En zorg goed voor de tanden!’.
Op krachten blijven is belangrijk…
Veel mensen zullen beamen dat samen eten gezelliger is dan alleen eten, maar
Een fit en sterk lichaam is belangrijk voor
Bij Avoord zijn twee diëtisten werkzaam. Zowel
is het ook gezonder? Op internet zijn
uw algehele gezondheid en helpt u zo veel
cliënten van Avoord als wijkbewoners, kunnen
allerlei artikelen te vinden die dit lijken
mogelijk onafhankelijk en mobiel te blijven.
bij hen terecht.
te bevestigen. Britse wetenschappers beweren dat kinderen in gezinnen die
Juist op momenten dat ons lichaam sterk moet zijn, kunnen we ons verzwakt voelen.
Inge Notten of Jolanda Peeters
samen eten, meer groente en fruit eten
Bijvoorbeeld tijdens ziekte, voor of na een
076-5135136
dan kinderen die alleen eten. Samen eten
operatie of wanneer we ouder worden. Goede
[email protected] of
[email protected]
stimuleert rustiger, bewuster eten en is
voeding speelt een belangrijke rol bij het op
een gezond alternatief voor een ‘snelle
krachten brengen en houden van uw lichaam.
hap’ of de warme maaltijd overslaan.
Een gezonde voeding hoeft niet streng te zijn.
Het sociale aspect van samen eten is
Een (extreem) dieet is op lange termijn moeilijk
een goede manier om een isolement te
vol te houden. Indien er klachten zijn die met
voorkomen. Door de groeiende groep
veranderingen in voeding verminderd kunnen
eenpersoonshuishoudens, ontstaan er
worden, kunt u de hulp inroepen van een
steeds meer initiatieven voor samen eten.
diëtiste. Gezamenlijk wordt dan bekeken hoe
In Den Haag loopt nu een bijzonder
u met de voeding die u gewend bent en wat u
initiatief waarbij studenten worden
lekker vindt, toch een dagmenu samengesteld
gekoppeld aan ouderen om samen
kan worden waarbij u minder klachten heeft. U
(gezonde) boodschappen te doen en
kunt hierbij denken aan klachten aan maag of
samen te koken (www.slimoud.nl). Voor
darmen, te laag gewicht of juist overgewicht.
wie niet zelf kan of wil koken, zijn er o.a.
Ook bij het verbeteren van bloeduitslagen bij
bij veel gemeenten, ouderenverenigingen
diabetes, hart en vaatziekten of nierproblemen
en ook bij Avoord goede betaalbare
kan voeding een belangrijke rol spelen.
mogelijkheden beschikbaar om gezond én met anderen te eten.
HET INFORMATIEBLAD VAN AVOORD ZORG EN WONEN
7
Ode aan 35 jaar vrijwilligers in Rijserf Het vrijwilligers ABC in Rijserf: A Aantreden, elke week op een vaste dag. En altijd komen ze trouw, vrijwilligers met hun warme glimlach; B Bij de bingo blijven, of boterhammen bij bewoners bezorgen. En soms ook melk, voor vandaag en morgen; C Creatief, daarin zijn sommige vrijwilligers sterk. Helpen met bloemstukjes, daaraan besteden ze veel werk; D Discussiëren met bewoners tijdens koffietijd. Over wat voor nieuws en roddel zich in het dorp verspreidt; E Extra aandacht aan bewoners geven. Want dat geeft de jus toch aan ’t leven; F Foto’s met cliënten bekijken. En maar lachen hoe iemand op een plaatje staat te prijken; G Gewoon, altijd zichzelf blijven. Zelfs al hoort men nu en dan eens een bewoner kijven; H Het zonnescherm helpen neerhalen. Want sommige bewoners kunnen van een beetje zon al balen; I Inschenken van een bier- of ander drankje. Tijdens de borrelavond, en altijd is het “Dank je”; J Jokeren, dat is voor de avonden een goed idee. Sommige vrijwilligers kaarten ’s middags gezellig mee; K Kleine Klusjes, in de tuin, daarvoor hebben
R Regels van het huis naleven. En steeds naar gezelligheid voor bewoners streven; S Supersnel, het lijkt wel op een wedstrijd.
Dan krijgt ieder een extra bakske warme leut. En de vrijwilliger laat de verwarming hoger branden; Z Zeuren en zaniken, en over collega’s zwetsen,
Zo rap bewoners met de rolstoel of rollator
dat is geen vrijwilligerstaak. Zij werken
voor de mankementjes of het onkruid ziet;
naar het Grand Café, kapel of atrium worden
allemaal voor Rijserf AAN DEZELFDE
begeleid;
GOEDE ZAAK!
wakker maken. En zeggen, dat nou onderhand de koffie wel zal smaken; M Mis bijwonen, of muziek met oude plaatjes draaien. Daarbij de bewoners nostalgisch over de bol aaien; N Nergens aankomen, bewoners zelf stimuleren. En met nieuwe activiteiten bewoners activeren; O Omwassen wordt ook nu en dan gedaan. Zodat vrijwilligers soms ook fluitend in de keuken staan; P Praten met bewoners als men ziet. Die persoon heeft vandaag zijn dag niet;
niks;
IJ Bewoners met IJSKOUDE voeten of handen?
we onze Piet. Die altijd wel een oplossing L Een luisterend oor hebben, langslapers
8
Voor de vrijwilligers betekenen die letters Q-X
METAVOORD - JUNI 2014
T Tafel dekken, en vooral de suiker niet vergeten. Anders is voor de cliënten de pap
EN KUNT U NOG MEER VRIJWILLIGERSTAKEN
niet meer te (vr)eten;
VERZINNEN? GA ER DAN VANAF VANDAAG OF
U Uitgaan samen, soms gaan er vrijwilligers
MORGEN OOK MAAR MEE BEGINNEN.
mee. Voor het dragen van jassen, tassen, dassen. En alles loopt gesmeerd, dus is het
Geschreven door:
oké;
Riet van den Bemd-Deckers
V Voorlezen uit de Bode en uit de (kabel)krant. Zo blijft ieder op de hoogte van nieuws uit eigen dorp, of uit het hele land; W Wandelen met bewoners, een kleine of een grote ronde. Want met mooi weer binnen zitten, dat is toch eeuwig zonde;
o.a. 35 jaar vrijwilliger op Rijserf en schrijfster van gedichten, verhalen, liedjes en sketches.
Nieuws uit de regio Nationale Pannenkoekendag
Kookgroep in Rijserf In Rijserf is er sinds een half jaar een kookgroep actief. Deze groep kookt onder leiding van een vrijwillige kok een driegangen menu. In het begin was het wel wennen en brandden de pannen zelfs aan! (dat is een grapje, er stond een laagje water in). Na veel oefenen staat er nu al een lekker en mooi gerecht op tafel. Toen kwam de vraag van Cees van Baal, coördinator Grand Café: “Willen jullie een keer voor onze cliënten koken?” Zo gezegd, zo gedaan. Op 8 mei startte om 8.30 uur de kookgroep onder leiding van onze vrijwillige kok met het bereiden van de maaltijd. Men zag er wel tegenop om voor 55 personen te koken maar het resultaat
Enkele weken later dan de officiële datum
dekken de tafels en bakken pannenkoeken.
mocht er wel zijn. De gasten van het Grand
was er dan toch op vrijdag 11 april een
Er worden zelfs pannenkoeken versierd!
Café hebben heerlijk genoten van de
pannenkoekenmaaltijd. We organiseren dit
Het is altijd weer leuk om te zien dat onze
lekkere en mooie maaltijd en hopen dat de
altijd samen met de Sint-Bavo school in
gasten zo genieten van de kinderen. Ook de
kookgroep nog eens een keer wil koken.
Rijsbergen. Kinderen van groep 8 komen
kinderen vinden het geweldig om voor de
samen met hun leerkracht naar Rijserf.
gasten de maaltijd te mogen verzorgen.
Eerst maken ze menukaartjes voor op tafel
Na afloop hebben de kinderen zelf ook
en worden de koksmutsen die ze dragen
pannenkoeken gegeten. Na een lekker toetje
versierd. Daarna worden de kinderen in
en een bedankje van ons, gingen ze voldaan
groepjes verdeeld.
weer naar school. Voor 2015 staat er alweer
De ene groep gaat naar de kleinschalige
een afspraak!
woonvormen, de andere naar de dagopvang en de rest naar het Grand Café. De kinderen
Een gast van de pannenkoekmaaltijd
Eetpunten in Zundert en Rijsbergen Op locaties De Willaert en Rijserf
mogelijkheid. Ook cliënten die op onze locaties
Als afsluiting ook een kopje koffie of thee.
is er iedere maand een Eetpunt.
wonen komen met hun familie of vrienden
De menu’s variëren altijd per seizoen. Een
Het doel van deze maaltijden is
gezellig eten.
deelneemster vertelt: “Het is altijd reuze gezellig
lekker uit eten en andere mensen ontmoeten. Er zijn veel mensen uit beide plaatsen die gebruikmaken van deze
en we genieten altijd van de mooie en lekkere Er wordt een driegangen menu geserveerd met
maaltijden”. U bent van harte welkom op beide
daarin keuze uit twee verschillende menu’s.
locaties om een keertje mee te komen eten! HET INFORMATIEBLAD VAN AVOORD ZORG EN WONEN
9
“Vis is gezond…”
Koken en bakken in De Willaert In De Willaert is er elke zaterdagochtend een bak- en kookvereniging met ongeveer twaalf leden. Deze vereniging is opgericht
Maar waarom eigenlijk? MetAvoord vroeg het aan Jaap Vermeulen, van Vishandel Vermeulen
omdat er mensen zijn die het leuk vinden
uit Breda.
om iets te maken maar daar hulp bij nodig hebben. Of voor de gezelligheid
De juiste ingrediënten
om samen weer eens een nieuw recept uit
Jaap vervolgt: “Als leverancier van vis en
te proberen zoals zelf een pizza maken.
visproducten aan alle locaties van Avoord,
Of een recept dat vroeger niet veel werd
selecteren wij de beste, lekkerste vis uit
gegeten. Soms komt de rijstepap met
onze aangrenzende Noordzee en lekkernijen
saffraan weer voorbij. Die is extra lekker
uit verre wateren. Om de natuurlijke
met bruine suiker erop.
grondstoffen gezond te houden wordt
Wat ook nog steeds lekker blijft zijn de
de gebakken vis bereid in de beste soort
warme appelflappen, of de zelfgemaakte
arachideolie, afkomstig van de eerste pers
worstenbroodjes. Met een plakje korst-
van de pinda. De koks maken uiteindelijk met
deeg uit de diepvries kunt u hele mooie
de juiste ingrediënten van uw diner een waar
en lekkere gerechtjes maken en het is
feestmaal!”.
ook snel klaar. In de zomer wordt er vaak een vruchtenbowl gemaakt. Iets wat
Verse haring
bovendien ook nog erg gezond is.
Op 12 juni ging het seizoen van de ‘Hollandse
Het samen koken en bezig zijn en de
Nieuwe Haring, vangst 2014’ van start. “Ze
verhalen die dan los komen over wat
zijn van topkwaliteit!”, aldus Jaap. “Dit is te
er vroeger allemaal werd gegeten zijn
danken aan het zonnige voorjaar. De zon
erg waardevol. Het is ook heel leuk om
zorgt voor de groei van plankton in de zee.
te horen dat er op het gebied van eten
Dat is het voedsel waar de maatjesharing
maken veel is veranderd.
Hij vertelt: “Vooral veel vette vissoorten zijn
zich vet aan eet. Veel zon=veel eten=lekkere
rijk aan meervoudig onverzadigde vetzuren,
vette haring!”
de zogenaamde Omega-3-vetten. Deze helpen het cholesterol te verlagen en zijn
Vitamines uit het water
goed voor hart en bloedvaten.” Het devies
Laten we hopen dat u nog vele jaren kunt
‘Eet 2 keer per week vis’, bestaat dus niet
genieten van de goede vitaminen die de zee
voor niets.”
ons biedt!
Hoe belangrijk is eten en drinken voor senioren?
10
“Wij, de koks van regio Zundert merken steeds
gekozen om onze maaltijden totaal zelf te
het bord komen. Ik moet niet denken aan de
meer dat lekker en vooral vers gekookt eten
bereiden, zodat we als kok er onze eigen smaak
smaakvervlakking als alles iedere keer weer
voor onze gasten erg belangrijk is. Dagelijks
of beleving aan toe kunnen voegen. Als kok is er
hetzelfde smaakt! Ik ben blij dat Avoord jaren
gebruiken ongeveer 150 gasten een maaltijd
niets prettiger dan dat je zelf iets kunt bereiden.
geleden voor vers heeft gekozen. Dames, heren,
in de Grand Cafés. Het is iedere keer weer
Je hebt niet voor niets dit vak gekozen. Ik ga
wij koken met plezier lekker vers voor u!”
fijn om te zien hoe zij zitten genieten van
dan ook niet in op de kant en klare maaltijden
onze maaltijden. We hebben er gelukkig voor
die nog steeds in veel zorginstellingen op
METAVOORD - JUNI 2014
De koks regio Zundert
ONS voor ons! Na een zorgvuldige selectieprocedure is eind 2013 gekozen voor een nieuw automatiseringssysteem voor het hele zorgproces binnen Avoord: ONS van Nedap Healthcare.
Registratie van zorg Wat ooit begon met een slim apparaatje voor urenregistratie in de thuiszorg, is nu uitgegroeid tot softwareondersteuning voor het hele zorgproces. Voor onze cliënten van thuiszorg Avoord AanHuis is Nedap niet nieuw. In de thuiszorg werken we al langer met dit ‘slimme apparaatje’, de iO. Onze medewerkers in de zorg scannen met de iO de cliëntenpas van de cliënt en registreren zo de tijd die ze bij de cliënt zijn om zorg te bieden. Het komende jaar zal het volledige automatiseringssysteem worden geïmplementeerd en zullen dus al onze cliënten
OPLOSSING WOORDRAADSEL
kennis-maken met ONS. In deze MetAvoord informeren wij u graag voor het eerst over ONS.
Nieuwe apparatuur in de thuiszorg Voor onze thuiszorg zullen de iO’s vervangen worden door mobiele telefoons van ONS. Medewerkers kunnen met de telefoons de tijd registreren die zij bij u aanwezig zijn om zorg te bieden en kunnen daarnaast in de toekomst ook via die telefoon uw cliëntendossier inzien, korte notities maken en de planning raadplegen.
1. Zich de kaas niet van het brood laten eten (=voor het eigen belang opkomen) 2. Appeltje eitje (=erg makkelijk) 3. Als het bier is in de man dan is de wijsheid
De start in kleinschalige woonvormen
in de kan (=van dronkaards verwacht men
Deze zomer starten we op de kleinschalige woonvormen van Contrefort en de
geen verstandige woorden)
zorgappartementen van Rijserf met het elektronisch zorgdossier van ONS. Geen ingewikkeld
4. IJsberen (=onrustig heen en weer lopen)
zorgdossier met honderden opties maar één helder ingericht dossier dat overzicht geeft. Het
5. Dat is het hele eiereneten (=dat is het hele
dossier brengt de belangrijkste informatie voor de zorgverlener in één oogopslag bijeen en het bijhouden is nog slechts secondenwerk.
verhaal) 6. Weten wat voor vlees men in de kuip heeft (=weten met wat voor iemand men
Het zorgleefplan
te doen heeft)
Daarnaast gaan we werken met het zorgleefplan. Dit is een hulpmiddel dat beter aansluit bij
7. Boter bij de vis (=betaling bij de levering)
hoe wij onze zorg- en dienstverlening willen verlenen. En wel zo dat u wordt ondersteund om
8. Er is geen chocola van te maken (=niet te
zoveel mogelijk het leven te kunnen leiden zoals u dat wilt en gewend bent. Het zorgleefplan
begrijpen) 9. Geen kip meer kunnen zeggen (=zoveel
werkt op basis van vier domeinen: ■
woon- en leefomstandigheden
> u voelt zich thuis in uw woon- en leefomgeving
hebben gegeten dat je niets meer kan
■
participatie
> u kunt doen wat u wilt (activiteiten) en u hoort erbij
eten)
■
mentaal welbevinden en autonomie
> u kunt uzelf zijn en blijven
■
lichamelijk welbevinden
> u kunt vertrouwen op het respect en de vakkundigheid van onze medewerkers
10. Dat is lariekoek (=dat heeft iemand verzonnen) 11. Een heilig boontje zijn (=erg braaf zijn) 12. Hij lust er pap van (=hij kan er niet genoeg
Samen participeren wordt makkelijker Op basis van de ervaringen in Contrefort en Rijserf, zal het elektronisch zorgdossier gedurende het najaar van 2014 worden ingevoerd voor al onze cliënten. Als alle gegevens van onze cliënten zijn overgezet naar elektronsich zorgdossier, kan informatie uit het zorgdossier eenvoudig door Avoord worden gedeeld met familie en mantelzorgers via Carenzorgt.nl, het online familieportaal.
van krijgen) 13. De kat bij de melk zetten (=iemand in verleiding brengen) 14. Het smelt als boter in de mond (=(van eten) het is erg mals) 15. Appels met peren vergelijken (=twee totaal verschillende dingen vergelijken)
Het komende jaar zult u nog regelmatig informatie ontvangen over de ontwikkelingen van ONS bij Avoord.
HET INFORMATIEBLAD VAN AVOORD ZORG EN WONEN
11
Avoord
Veilige voeding
Zorg en Wonen
Bij Avoord staat infectiepreventie hoog op de agenda. De hygiënecommissie merkt dat zowel kennis als bewustwording onder de medewerkers toeneemt. Een zaak van lange adem? Jazeker. Maar ook: de aanhouder wint.
Balans in veiligheid en huiselijkheid
Café. De coördinator Grand Café en
Onze 1200 medewerkers bieden zorg aan
uitgebalanceerd aanbod van maaltijden en
ouderen, chronisch zieken en mensen die
voedingsmiddelen. Op verzoek helpt de
revalideren. Die zorg vindt zowel binnen
kok de medewerkers bij het kookproces.
een aantal woon-zorgcomplexen als bij
De nadruk ligt op het overbrengen van
cliënten thuis plaats. We werken continu
kennis en aanleren van vaardigheden.
winkel zorgt samen met de kok voor een
aan de balans tussen huiselijkheid enerzijds en hygiëne en infectiepreventie anderzijds.
Hygiënecode in de Grand Cafés
‘Mensen moeten zich hier prettig en op
De ‘hygiënecode voor de voedselvoor-
hun gemak voelen. Maar dat mag niet ten
ziening voor zorginstellingen’ wordt toe-
koste gaan van hygiëne’, aldus Jolanda
gepast binnen de Grand Cafés. Eenmaal
Donkers, medewerker Kwaliteit, Schoonmaak
per jaar toetst de firma Diversey alle
en Hygiëne bij Avoord. Soms levert dat
Grand Cafés en de bijbehorende ruimten.
discussie op. Bijvoorbeeld bij de plaatsing
Door deze externe en onafhankelijke
van alcoholdispensers in de keukens van onze
toetsing kunnen we aantonen dat de
kleinschalige woonvormen. Jolanda bevestigt
Grand Cafés functioneren volgens de
dat die dispensers er niet direct heel huiselijk
geldende regels op het gebied van
uitzien: ‘Maar medewerkers hoeven nu niet
voedselveiligheid.
meer om te lopen voor handdesinfectie.
colofon MetAvoord is het informatieblad van Avoord Zorg
Uiteindelijk zit de echte huiselijkheid hem
Hygiënecode in de kleinschalige woonvormen
ook in hoe wij met onze cliënten omgaan’.
Hier hanteren we de ‘hygiënecode voor de
gedrukt op FSC gecertificeerd papier.
Dat is dan van doorslaggevend belang.
en Wonen en verschijnt 4x per jaar in een oplage van 2300 exemplaren. De MetAvoord wordt
voedingsverzorging in woongroepen’ in
Keuze in koken
onze zorg- en dienstverlening. De doel-
Hoofdredactie:
Eindredactie:
Het Anbarg, Kloostergaard, Rijserf en
stelling is het voorkomen van infecties en
Barbara Schoutens
Theo Bosters
De Willaert zijn ingericht met een winkel en
eventuele uitbraken van infectieziekten
een professionele keuken in het Grand Café.
in hun omvang te beperken. De firma
Wie in een appartement op of bij een locatie
Hygiënekeur toetst eenmaal per jaar
van Avoord woont, kan kiezen om zelf te
steekproefsgewijs de voedselveiligheid
koken, een maaltijd in de winkel te kopen
binnen deze woonvormen.
Redactieleden: Angelique Lamers, Emile Boleij, Olga Nouws, Paul van der Velden, Cees van Baal, Anita Swarts en Birgit Voorn. Contact:
[email protected]
of te gaan eten in het Grand Café. Binnen onze kleinschalige woonvormen koken de
Tip
medewerkers zoveel mogelijk samen met
Krijgt u trek van al dit leesvoer? Kijk op
de cliënten. Zij doen bijvoorbeeld zelf hun
www.voedingscentrum.nl voor tips over
inkopen hiervoor in de winkels bij het Grand
het veilig bereiden van lekkere maaltijden!
Bron beeldmateriaal: Avoord Zorg en Wonen, Shutterstock, IStock Druk: NPN Drukkers, Breda Vormgeving: De Code, ’s-Hertogenbosch De redactie houdt zich het recht voor te bepalen welke inzendingen geplaatst worden. Artikelen kunnen worden ingekort of gewijzigd om de leesbaarheid te vergroten.
Zoals u het wenst 12
METAVOORD - JUNI 2014