Mens sana in corpore sano Fish & Chips + AFRESH – Julie Verhooghe LOGO Midden-West-Vlaanderen – Roos Goemaere NV Gezond – Bert Demeulemeester Zot van Gezond – Lieve Bruwier
Tournée Régionale 27 mei 2013
Midden-West-Vlaanderen: ‘De groententuin van Europa’ Tournée Régionale 27 mei 2013
Overzicht • Midden-West-Vlaanderen: ‘De groentetuin van Europa’. • Project Fish and Chips • Project AFRESH
M.-W.-Vl.: ‘De groentetuin van Europa’ • Sterke aanwezigheid agro-voedingssector: • • • •
Omzet van 6,5 miljard € in W.-Vl. Grootste toegevoegde waarde; 1 miljard € Significante tewerkstelling in M.-W.-Vl. De regio Midden-West-Vlaanderen is goed voor bijna twee derde van de Vlaamse groenteteelt in openlucht en voor maar liefst 40% van de totale Europese markt van de groenteverwerking.
M.-W.-Vl.: ‘De groentetuin van Europa’ • ‘Voeding’ als thema voor ‘regional branding’strategie. • Streekpact 2007 – 2012. • ‘Midwest 2020’: verbreden en verdiepen van de regio-identiteit.
Fish and Chips
Interreg IV A - 2 zeeën
Fish and Chips Netwerk van 7 Europese voedingsregio’s
3 activiteitenclusters:
• Bevorderen van innovatie bij producten en product-markt-combinaties (PMC’s). • Versterken van ondernemers en netwerken. • Verbeteren van de markttoegankelijkheid.
Activiteit 1: Bevorderen van innovatie
Activiteit 1: Bevorderen van innovatie
Promotionele regiobezoeken voor vakjournalisten en reisagenten.
Activiteit 2: Versterken van ondernemers en netwerken • Organisatie van grensoverschrijdende B2B evenementen voor de agrovoedingssector. • Creatie van een tijdsbank waarbij experten worden uitgewisseld.
Activiteit 3 :Verbeteren van de markttoegankelijkheid • De Smaakacademie : Culinaire lesateliers Smaak- en testlabo • Mini-miummm: Belevingscentrum voor jonge kinderen waar gezonde voeding en beweging centraal staan. • Innovatieve smaakbeurzen
Activiteit 3:Verbeteren van de markttoegankelijkheid • Tentoonstellingsruimte met wisselende thema’s:
Thema 2013: “Voeding en sport”
Activiteit 3 :Verbeteren van de markttoegankelijkheid • Ontwikkelen van pilootacties omtrent nieuwe distributiesystemen • Promoten van sociale media ter ondersteuning van de agrovoedingssector.
Innovatie voor een gezonde levensstijl
Inleiding Uitgangspunt: gezonde voedingspatronen & voldoende beweging dragen bij tot de preventie van een aantal ziekten. Doel: innovatieve producten en diensten ontwikkelen om het aantal ziektes te verminderen die gerelateerd zijn aan verkeerde voedingsgewoonten en/of een gebrek aan beweging. Looptijd: september 2010 – augustus 2013
8 Europese regio’s
16 partners
4 doelgroepen
AFRESH Solutions
The Sustainable Healthy Company
Context 1) Gezondheid (fysieke én emotionele werkdruk): één van de redenen voor vroegtijdig afhaken. 2) Werkomstandigheden: meer sedentair 3) Demografische veranderingen: verouderende werknemers in een verouderende maatschappij, minder instroom van jonge werknemers – war for talent. 4) Regio M.-W.-Vl: krapte op de arbeidsmarkt.
Uitdaging • Ervaren werknemers langer én gemotiveerd aan het werk houden. • Jonge werknemers aantrekken én gemotiveerd houden.
Oplossing Gezondheidsbevordering als onderdeel van de bedrijfsstrategie.
Omschrijving Binnen de werkgroep ‘gezond op het werk’ willen we een soort ISO norm opstellen. Deze kunnen bedrijven als ‘label’ gebruiken om (h)erkend te worden als een bedrijf dat oog heeft voor de gezondheid van zijn werknemers (employer branding). Ze doen dit door op de werkvloer een aanbod te voorzien van gezonde voeding en beweging; als onderdeel van hun bedrijfsstrategie.
Voordelen voor de werkgever – economisch gelinkt • Minder kosten (verzuim, ziekten, ongevallen, …) • Verbeterd bedrijfsimago • Hogere klantentevredenheid • Hogere productiviteit • Minder personeelsverloop
Voordelen voor de werknemer – well-being gevoel • • • • • • •
Beter omgaan met stress en werkdruk Minder ongevallen en ziekten Betere gezondheid Betere motivatie Verhoogde betrokkenheid Meer jobtevredenheid Flexibeler werken
Flankerende voordelen • Voor de maatschappij: • Onder controle houden van medische uitgaven • Hoger algemeen welbevinden
• Voor de thuisomgeving van de werknemer: • Stimuleren van een gezondere levensstijl
Huidige stand van zaken • Uitgewerkte projectfiche • Solid partnerschap: • EU: DE, UK, ESP, FR, PL. • Vlaanderen: Ugent, VIGeZ vzw / Logo M.-W.-Vl., Mensana vzw, POM W.-VL.
• Aanzet tot projectbeschrijving • Eerste aftoetsing op mogelijke (EU) subsidiekanalen. • Disseminatie van de idee
Volgende stappen: 2013 – 2014 • Verdere verfijning en consolidatie: Uitwerken van het projectvoorstel in afwachting van nieuwe Europese calls. • Lobby-werk en zoeken naar bijkomende financiering op Europees, nationaal en regionaal / lokaal niveau. • Effectief indienen van het projectvoorstel • Disseminatie
Bedankt voor uw aandacht! Straks verder praten bij een hapje en een drankje?
Workshop ‘Mens sana in corpore sano’ Van in de wieg tot op de werkvloer Roos Goemaere (Logo Midden-West-Vlaanderen) Bert Demeulemeester (Bedrijvenpark Kortrijk-Noord vzw, nv gezond) Lieve Bruwier (Gemeente Hooglede, Zot van Gezond)
Logo = Lokaal gezondheidsoverleg
Regionale netwerken voor gezondheidspromotie en ziektepreventie
Decretale verankering: preventiedecreet (2003)
Ondersteuning door expertisecentra o.a. VIGeZ (Vlaams Instituut voor Gezondheidspromotie en Ziektepreventie)
Logo uw partner in gezondheid:
Informeren en sensibiliseren Organiseren van overleg Coördineren en ondersteunen van projecten en acties Dissemineren van evidence based methodieken en materialen Evalueren Advies verlenen aan de Vlaamse overheid
7 thema’s 32
Workshop ‘Mens sana in corpore sano’
Werking Logo naar bedrijven
Focus op bedrijfsnetwerken:
EDPBW’s, IDPBW’s, werkgevers- en werknemersorganisaties, intercommunales, PREBES…
Stimuleren en sensibiliseren van bedrijfsnetwerken om aandacht te hebben voor gezondheidsbevordering op het werk
Maatschappelijk draagvlak vergroten Recente maatschappelijke ontwikkelingen linken aan gezondheid
Bekendmaken van evidence-based methodieken en materialen voor bedrijfssector: NV Gezond, 10.000 stappen, 24 uur niet roken, Fit in je hoofd…
Brug naar dienstverleners
Signaleren van behoeften/noden van netwerkpartners m.b.t. gezondheidspromotie 33
Workshop ‘Mens sana in corpore sano’
Gezondheid op de werkvloer Optie of noodzaak?
34
Workshop ‘Mens sana in corpore sano’
Waarom werken aan gezondheid? De bevolkingspiramide in België
Evolutie Vlaamse werkzaamheidsgraad naar 5-jarige leeftijdsklassen (2000-2007) Bron: FOD Economie – ADSEI – EAK, Eurostat, LFS (bewerking Steunpunt WSE/Departement WSE)
35
Workshop ‘Mens sana in corpore sano’
Bron: WHO Regional Office for Europe (2004d) and United Nations (200)
Waarom werken aan gezondheid? Langer werken, kan het wel?
36
Bron: Onderzoek naar de gezondheidstoestand van 55-65 jarigen. Uitgevoerd in 11 groepspraktijken van Geneeskunde Voor Het Volk in Vlaanderen, Wallonië en Brussel in 2012-2011
Workshop ‘Mens sana in corpore sano’
Langer werken… kan het wel? Redenen waarom 55- tot 64-jarigen vervroegd met pensioen gaan (in %)
Bron: Lieve Vanderleyden, Vrijheid, blijheid. Arbeid en pensionering: de visie van 55- tot 64-jarigen, Bijdragen uit het onderzoek Leefsituatieonderzoek, 7 mei 2004
Aandacht voor gezonde werknemers
Bron: Ilmarinen
38
Workshop ‘Mens sana in corpore sano’
Succesfactoren
Combinatie van drie strategieën:
Sensibiliseren en informeren Gedragsverandering (stimuleren om activiteiten uit te proberen), zoals bijv. 10.000 stappen, de sportmobiel… Structurele aanpassingen (aanpassen van de werkplek om gezonde activiteiten uit te lokken), zoals bijv. fietsvergoeding, dienstfiets, fruit op het werk…
Werknemers betrekken bij opbouw programma (werkgroep) Integratie in beleid Marketing (activiteiten zichtbaar maken!) Aangepaste strategieën voor verschillende doelgroepen (bijv. 10.000 stappen) 39
Workshop ‘Mens sana in corpore sano’
Enkele evidence based methodieken/projecten
nv gezond
10.000 stappen
10.000 stappen per dag voor een betere gezondheid
Jobfit
Een gezondheidsbeleid op maat van KMO’s
Evenwichtige voeding en beweging op de werkvloer: Agoria Fevia
…
40
Workshop ‘Mens sana in corpore sano’
nv gezond
41
Voor wie? •
Een cluster van bedrijven of
•
Een individuele KMO
Aandachtspunten voor een cluster:
42
Samenwerking?
Goede communicatie en vertrouwensband?
Een initiatiefnemer?
Workshop ‘Mens sana in corpore sano’
Methodiek: www.nvgezond.be
43
Workshop ‘Mens sana in corpore sano’
De nv gezond instrumenten (1)
Stappenplan voor gezamelijke gezondheidsactiviteiten op het bedrijventerrein
44
Stappenplan voor Leidraad een gezondheidsbeleid leefstijladvies in uw KMO voor deskundigen
Workshop ‘Mens sana in corpore sano’
De nv gezond instrumenten (2)
Stappenplan voor gezamelijke gezondheidsactiviteiten op het bedrijventerrein
45
Stappenplan voor Leidraad een gezondheidsbeleid leefstijladvies in uw KMO voor deskundigen
Workshop ‘Mens sana in corpore sano’
46
Workshop ‘Mens sana in corpore sano’
De nv gezond instrumenten (3)
Stappenplan voor gezamelijke gezondheidsactiviteiten op het bedrijventerrein
47
Stappenplan voor een gezondheidsbeleid in uw KMO
Workshop ‘Mens sana in corpore sano’
Leidraad leefstijladvies voor deskundigen
Leidraad leefstijladvies voor deskundigen
48
Houvast/handleiding voor deskundigen om gezond gedrag bij werknemers te bevorderen
Gebaseerd op technieken van motiverende gespreksvoering
Leidraad beschikbaar op www.nvgezond.be
Opleiding aangewezen bij gebruik/toepassing Workshop ‘Mens sana in corpore sano’
Wat houdt dienstverlening juist in? 1/ Consultancy-aanbod in verschillende modules (vrijblijvend): •
Module 0: Overtuigen van ondernemers/directie van het belang van gezondheidsbevordering op het werk Presenteren en uiteenzetten van het project, de doelstellingen en de verwachtingen
Output: Projectvoorstel/intentieverklaring Module 1: Advies verlenen voor de projectcommunicatie Advies verlenen voor de analyse van de doelgroep en de behoeften, noden en wensen van deze doelgroep Advies verlenen voor de analyse van de omgeving en van gedragsen omgevingsdeterminanten Leiden en opzetten van werkgroepvergaderingen Output: Analyserapport •
49
Workshop ‘Mens sana in corpore sano’
Module 2: Prioriteiten bepalen op basis van gegevens uit module 1 voor het opstellen van een actieplan Opstellen van een actieplan volgens de 3 strategieën: Sensibiliseren/informeren Doe-activiteiten Omgevingsfactoren Output: Actieplan •
Duur/module: Halve dag (overleg+output) Kostprijs/module: 420€ Dienstverleners/partners: Idewe, Attentia, Provikmo, Mensura
Bespaar tot 50% met de KMO-portefeuille!
50
Workshop ‘Mens sana in corpore sano’
2/ Leefstijladvies voor werknemers (vrijblijvend): Bepalen van deskundigen/ bespreking met WG
Verpleegkundige Quickscan
Bepaling van
Deskundigen WN motiveren Doorverwijzen naar deskundigen WN
leefstijl en gezondheidstoestand (korte bevraging+screening)
= 15min Motiverend
leefstijladviesgesprek op maat van individuele werknemer =
15min Duur/leefstijladvies: 30min/werknemer Kostprijs/module: 50€/werknemer Dienstverleners/partners: Idewe, Attentia, Provikmo, Mensura
Bespaar tot 50% met de KMO-portefeuille! 51
Workshop ‘Mens sana in corpore sano’
De nv gezond Award
Categorie ‘individuele KMO’s’ Categorie ‘groepen van KMO’s’
op zoek naar het bedrijf/ bedrijvenvereniging/ bedrijventerrein dat inspanningen levert op vlak van gezondheid op het werk
Wie gaat dit jaar voor de nv gezond Award? Inschrijven kan nog tot en met 30 juni 2013 via www.nvgezond.be!
52
Workshop ‘Mens sana in corpore sano’
Deelname in 2 categorieën:
‘Individuele KMO’
‘Groep van bedrijven’
53
Start in eigen bedrijf met aanpassingen om gezondheid van medewerkers te bevorderen Ambassadeur: U neemt initiatief om ook andere bedrijven in beweging te krijgen
Start samen met andere (buur-) bedrijven gezondheidsactiviteiten op Ook grote bedrijven kunnen behoren tot deze groep
Workshop ‘Mens sana in corpore sano’
Bedrijvenpark Kortrijk-Noord vzw Bedrijvenpark Kortrijk-Noord vzw
54
Workshop ‘Mens sana in corpore sano’
Bedrijvenpark Kortrijk-Noord vzw
Locatie: Kortrijk + Kuurne Bedrijfsactiviteiten: Milieubelastende industrie (o.a. Barco, WAAK, Berlico, Winkelinrichtingen Bossuyt, Coelembier, Lecot-Raetschelders, …) Aantal werknemers: +3000 Speciale kenmerken:
55
Omvorming van een ‘industriezone’ naar een ‘bedrijvenpark’ + uitbreiding 22 ha vanaf 2014 Belangrijke infrastructuurwerken aan de gang
Nieuwe aansluiting op R8
Aanleg waterbufferbekken
Workshop ‘Mens sana in corpore sano’
We streven er naar dat onze werknemers ‘Al fluitend naar het werk’ gaan:
56
Maandelijkse ‘NoonWalk’ Tussen 12u en 13u wandelen naar gastbedrijf met bvb bezoek showroom Gratis aanbod fruit, Fair Trade koffie, fruitsap, saladebeker of wrap Telkens 3de donderdag van de maand van maart tot en met september Aankondiging via website, Facebook, Twitter, LinkedIn & nieuwsbrief Herinnering daags voordien E-flyer Workshop ‘Mens sana in corpore sano’
57
www.noonwalk.be
58
Oproep tot deelname sportactiviteiten in de buurt (fietstocht, loopwedstrijd, jogging, …) Vanaf juni 2013 DINSdag = KUBBdag. Deelname ‘Car Free Day’ Waardebons bij de fitnessclub Opening zwembad over de middag Korting bij indoor tennishal Aanleg extra fietspaden
Coördinatie door de parkmanager 59
Workshop ‘Mens sana in corpore sano’
Waarom wonnen wij de Award?
60
Onze missie vermeldt duidelijk dat de werknemer centraal staat in ons project. De NoonWalks waren al gestart vóór de deelname aan nv gezond
Door creatie van een unieke sfeer (ook kerstverlichting in december) hopen we verbondenheid van werknemer en werkplaats te bevorderen
Deze verbondenheid zal later ook zorgen voor het aantrekken van nieuwe ondernemingen en creatie van werkgelegenheid Workshop ‘Mens sana in corpore sano’
61
www.bpkn.be of www.kortrijk-noord.be Parkmanager Bert Demeulemeester Telefoon 0470 66 60 60 E-mail
[email protected] www.facebook.com/bpknvzw @BPKN
Workshop ‘Mens sana in corpore sano’
Logo-ondersteuning nv gezond Voor wie?
Individuele KMO
Oriëntatiegesprek nv gezond Verslag wordt bezorgd aan EDPBW
Groep van KMO’s
Oriëntatiegesprek nv gezond Procesbegeleiding: afgebakend Verdere procesbegeleiding: EDPBW
nv gezond een stap te ver?! 62
Workshop ‘Mens sana in corpore sano’
10.000 stappen – 4 contexten
Actieve break
Actief na het werk
Actief woon-werk
Workshop ‘Mens sana in corpore sano’
Actief thuis
10.000 stappen
Zet 10.000 stappen per dag voor een betere gezondheid
Gemiddeld aantal stappen per dag: 6.000 stappen Norm: 30 min. beweging: 4.000 stappen
Motiveert ook weinig actieve mensen om dagelijks meer te stappen
Bevordert de werksfeer, zorgt voor minder ziekteverzuim en verhoogt de werkefficiëntie
Stappen bijhouden met stappenteller en online registreren
Kant- en klaar stappenplan voor bedrijven 64
Workshop ‘Mens sana in corpore sano’
Logo-ondersteuning 10.000 stappen Voor wie?
Individueel bedrijf
Oriëntatiegesprek 10.000 stappen Verslag wordt bezorgd aan EDPBW Verdere begeleiding en ondersteuning:
65
Ondersteuning door EDPBW Stappencompetitie Autonoom aan de slag met stappenplan
Workshop ‘Mens sana in corpore sano’
Huis van Werkvermogen
Bron: Ilmarinen
66
Workshop ‘Mens sana in corpore sano’
Lokaal maakt het verschil
Een beleid op maat
Creëren van draagvlak
Samenwerken met lokale partners
Acties in de directe leefomgeving
U KAN HET VERSCHIL MAKEN 67
Lokaal voedings- en bewegingsbeleid in kleine gemeenten
Concrete ondersteuning op maat om
lokaal een ‘gezond’ beleid uit te bouwen een geheel van acties rond voeding en beweging op te zetten
Uiteindelijk doel
68
= een gezonde leefstijl voor alle inwoners bevorderen
Workshop ‘Mens sana in corpore sano’
Achtergrond
Vlaamse gezondheidsdoelstelling 2009 – 2015
6 strategieën
in de lokale gemeenschap in de leefomgeving van zuigelingen en jonge kinderen op school op de werkplek met een ondersteuningsaanbod voor gezondheidszorgverstrekkers via informatie en communicatie
Samenwerking VIGeZ , Vlaamse Logo’s, ISB en VVSG
69
Workshop ‘Mens sana in corpore sano’
Een EFFECTIEVE lokale aanpak
Bereik alle inwoners
incl. kansengroepen incl. eigen personeel (voorbeeldfunctie)
Een goede keuze van acties
Enkel informeren is niet voldoende! Maar wat dan wel?
een MIX van acties 70
Workshop ‘Mens sana in corpore sano’
Een MIX van acties
Inwerken op verschillende factoren
4 belangrijke strategieën
Kennis en bewust zijn Vaardigheden Omgeving!
Educatie Facilitatie Pleitbezorging Zorg en begeleiding
Hulpmiddel: actiematrix
71
Workshop ‘Mens sana in corpore sano’
Actiematrix
72
Workshop ‘Mens sana in corpore sano’
Zot van Gezond Hooglede
73
Vanaf de start Bij de start: wat doen we al? Veel!
74
Workshop ‘Mens sana in corpore sano’
Vanaf de start
75
Wie: sportfunctionaris + maatschappelijk werker namen de start Gesprekken met beleid Ad hoc: middelen vrijgemaakt Op zoek naar partners in andere beleidsdomeinen : welzijn, milieu, mobiliteit, gezondheid, onderwijs, jeugdwerk …
Workshop ‘Mens sana in corpore sano’
Wat betekent het Logo voor ons ?
Veel denkwerk
Bruikbare format - gesneden brood
Goede en onderbouwde ideeën
Enthousiaste begeleiding
Frisse vormgeving van campagnes
76
Workshop ‘Mens sana in corpore sano’
Enkele concrete realisaties …
Sportkampen voor kinderen Elke trap telt Valpreventie Start to run Stappentellers Ouderenadviesraad Bibliotheek Mobiliteit
77
Workshop ‘Mens sana in corpore sano’
Kookles vergeten groenten Recepties : eerlijke poging Zilverprik Borstkankerpreventie
78
Workshop ‘Mens sana in corpore sano’
En nu ?
Nieuwe beleidsverantwoordelijken Ondertekening charter Gezonde Gemeente Oproep Werkgroep-lancering juni 2013 Verder plan uitwerken en opnemen in meerjarenplanning
79
Workshop ‘Mens sana in corpore sano’
Contact Logo
Logo Midden-West-Vlaanderen Mandellaan 101 8800 Roeselare 051/23 17 40
Lokale besturen – Roos Goemaere
[email protected]
Bedrijven – Stefanie Vanhoutte
[email protected]
Voeding & beweging – Lien Vandenberghe
[email protected] 80
Workshop ‘Mens sana in corpore sano’
Bedankt voor jullie aandacht!