Mei 2009
5e jaargang
Aldemardum
Blz. 3 Requiem voor de telefooncel
‘ ús fontein ’
Inhoud
Blz. 7 Uit de oude doos Blz. 11 Even voorstellen, Hemmo Bolhuis Blz. 12 Activiteiten agenda Blz. 14 Het raadsel van de vorige uitgave Blz. 15 Colofon
Aldemardum in vogel perspectief Mei—09
2
‘ ús fontein ’
Requiem voor de telefooncel Op de ledenvergadering van 20 december 2008 werd met slechts enkele stemmen verschil besloten, dat de telefooncel verwijderd moet worden. Ik vind dat doodzonde, want die cel was een baken op ons park en hij vertelde niet alleen iets over onze industriële revolutie en de vormgeving van de communicatietechnologie, maar hij kon ook vele persoonlijke verhalen vertellen. Hoewel de cel ten dode is opgeschreven, kunnen wij die zijn verhalen kennen, in elk geval die laten voortleven. Een van deze verhalen vertel ik u als een requiem voor de dode cel en als “une petitie histoire” van mensen die de cel bezochten. Was hij al vanaf het begin op het Fonteinbos, de telefooncel? Ik weet het niet. Wel weet ik dat hij er vanaf 1973 was. Ik kwam toen in de kerstvakantie voor het eerst met mijn gezin in het Fonteinbos, waar wij De Vink hadden gehuurd; toen nog een houten huisje. In de jaren erna kwamen wij in verschillende huisjes terecht. Uiteindelijk vonden wij dat De Houtsnip “onze plek” was en de heer Kingma (verhuurder) hield daar rekening mee. Vanuit de slaapkamer van De Houtsnip keken we recht op de telefooncel. Zo konden we zien of de cel vrij was, zonder dat wij naar buiten hoefden te gaan. De cel vormde de levenslijn met familie en vrienden in een wereld die wel heel ver verwijderd was van Oudemirdum en het Fonteinbos. Er werd met name rond de jaarwisseling druk gebruik gemaakt van de cel. De cel stond toen trouwens niet op de plek waar hij nu staat. Hij stond ietsje verderop - de heuvel op, zal ik maar zeggen en - naar ik mij meen te herinneren - een kwart slag gedraaid. Ergens in de negentiger jaren maakten en installeerden Gerrit Schra (beheerder) en Siemen Langeraap (hulpbeheerder) het publicatiebord. Zij vonden dat de telefooncel daarbij hoorde te staan. Het leidde tot een gecoördineerde actie op een zeer koude herfstdag. De cel werd uitgegraven en van zijn plaats gehaald. “Krukje” en ik vulden het tekort aan spierkracht van Gerrit en Siemen aan, want alles moest uiteraard kosteloos gebeuren en dus op handkracht. Ging daarbij het raam kapot, of gebeurde dat nadat we onze tevredenheid over de operatie hadden weggedronken met Beerenburg? Ik weet het niet meer, en dat geeft te denken.
3
Mei—09
“Krukje” en ik waren wintergasten. Trouwens “Krukje” heette slechts zo tijdens zijn verblijf in het park. In het dagelijks leven in het westen van het land heette hij heel eerbaar Gerrit Kruk voor intimi
‘ ús fontein ’
en mijnheer Kruk voor wie daarbuiten viel. Hij en ik huurden met nog enkele uitverkorenen een woning vanaf de herfstvakantie tot en met de voorjaarsvakantie en wekten daardoor voor de buitenwereld de indruk, dat het park bewoond werd. Het Fonteinbos was in die tijd echter duidelijk op zijn retour en het was er vaak uitgestorven. Stil was het er, doodstil, ook in de kerstvakantie. Lopen over verdorrend blad of pasbevroren sneeuw leidde tot scheuren in het tapijt van overwegend stilte. Een enkel vogelgeluid werd als het angstaanjagend gekras van de zwermen kraaien uit Alfred Hitchcoks film The Birds. Het was stil in Het Fonteinbos, doodstil, spannend stil, zalig stil. Het was een stilte waar zelfs ik stil van werd en dat zegt wat. Die stilte van toen. Ja, dat was in de kerstvakanties in de zeventig en tachtiger jaren wel anders. Ik zie ze nog komen: horden Grünen. Ze waren gelokt door een advertentie die de BV Fonteinbos plaatste in met name Noord-Duitse kranten. Daarin werd gerept van alles wat Die Grünen aanspraak: rust, ruimte, natuur, back to the basics. Uiteraard waren ook de lage prijzen aantrekkelijk voor de vaak jonge stellen en gezinnen die kwamen. Je haalde ze er zo uit en niet alleen omdat ze Duits spraken. Je herkende ze aan hun baarden, aan hun spijkerkleding, hun oude eenden (2 CV) en Volkswagenbusjes met de dubbele voorruit en het reservewiel daaronder, aan de ladingen lege drankflessen naast de deur, aan de geur van wiet in en om hun huisjes …. Kortom het waren kenmerkende, aardige lui voor wie in de kerstvakantie, net als voor ons, het Fonteinbos een bijzonder decor vormde. Ook in hun leven speelde de telefooncel een rol, vooral in de Oudjaarsnacht, de Sylvesternacht. In die jaren werkten als beheerders op het park Johannes en Tjitske Ruiter met wie wij bevriend waren geraakt. Het was een gewoonte geworden, dat wij na het vuurwerk in de oudjaarsnacht bij hen het nieuwe jaar inluidden. Vanuit hun huiskamer hadden wij een uitstekend zicht op al het volk dat het park uit- en het dorp nog introk en vaak heel anders terugkwam dan het vertrokken was. Ook de telefooncel stond pal in ons vizier, verlicht door de lantaarns die anders al om 22.00 uur uitgingen.
4
Mei—09
In een van die oudjaarsnachten ontwaarden wij op een zeker moment een nauwelijks geklede Grüne in de telefooncel. We namen het verschijnsel waar, deden er wat lacherig over en weidden ons vervolgens aan onze bezigheden: de gezellige kout, de hapjes en drankjes. Na enige tijd wierpen wij nog eens een blik naar de overzijde, naar de telefooncel. Daar stond de Duitser nog steeds vreemd te bewegen en druk te gebaren. “Zo houdt hij het ten minste nog wat warm”, zei iemand wat lacherig.
‘ ús fontein ’
“Goh, hij heeft helemaal geen hoorn in zijn hand”, bracht een ander te berde. Die opmerking bracht verschillende van Johannes’ gasten naar het raam. Er werd getuurd, brillenglazen werden opgepoetst, maar we konden niet met zekerheid vaststellen, of de man nu telefoneerde of niet. Daarop keerden we maar terug naar de oliebollen en jenever. Toch besloop ons langzaam maar zeker het gevoel, dat er iets niet klopte. Daarom besloten Johannes, onze gemeenschappelijke vriend Ko, en ik, Peet, maar eens poolshoogte te gaan nemen. “Drie apostelen die de wereld intrekken: Johannes, Jakobus en Petrus”, sprak ik lacherig mijn kennis van een gedegen christelijke opvoeding etalerend. Al snel waren we bij de telefooncel. De Duitser stond niet meer, maar zat op de grond en hing lamlendig tegen een glazen wand. Tranen van ellende biggelden over zijn baardige wangen. Wij openden de deur en hij keek verschrikt op naar ons die ver boven hem uit torenden: mannen, gekomen vanuit een andere wereld dan de zijne, leken wij, heilige mannen, nog wel drie heilige mannen. Hij greep ons een voor een bij de knieën, al roepend: “Mein Gott, mein Gott. Danke Herr. Ich danke Ihn.” Wij, vrolijke apostelen, keken elkaar vol verbazing aan. Wat was hier aan de hand? Wij trokken de Duitser omhoog en sloegen een jas om zijn verkleumde botten en probeerden erachter te komen, in welk huisje hij woonde. Hij wist het echt niet, net zo min als hij zich kon herinneren hoe hij heette. Hij vroeg ons wie waren en wij, geïnspireerd door geestrijk vocht en aangestoken door de adoratie van de Duitser, zeiden dat wij de apostelen Johannes, Jacobus en Petrus waren. Opnieuw begon de man te litaneren: “Mein Gott, mein Gott. Danke Herr. Ich danke Ihn.” Als hij maar had geweten hoe hij heette, dan had Johannes zijn verblijfplaats in het gastenboek kunnen opsporen. We besloten de zatte Duitser die ook onder invloed van drugs leek te verkeren, tussen ons in te nemen en een stukje met hem langs huisjes te wandelen. Misschien dat hij zich bij een pad of een huisje herinnerde, waar hij moest zijn. We moesten hem goed vasthouden, want telkens als wij dachten dat hij nu zelf wel verder kon, viel hij voor elk van ons neer, omvatte onze knieën en herhaalde als een mantra: “Mein Gott, mein Gott. Danke Herr. Ich danke Ihn.” Zo schoot het natuurlijk niet op en we hadden ook geen zin hem mee naar het huis van Johannes te nemen. Goedheid kent weliswaar geen paden, maar al te goed is buurmans gek. Op een gegeven ogenblik werd er op het raam van een huisje gebonsd en niet lang daarna zwaaide de tuindeuren open. Een niet geheel nuchtere, jolige jonge vrouw kwam naar buiten gerend: “Och Dieter, bist du dan da! Wo bist du gewest und welche Herrn sind denn das?” Dieter kon niet anders doen dan, volkomen uitgeput door alle emoties, mompelen: “Mein Gott, mein Gott.”
5
Mei—09
Wij brachten Dieter naar binnen en zetten hem op een stoel in de kamer die gevuld was met allemaal vrolijke, jonge Grünen. Dieter gebaarde dat ook wij moesten gaan
‘ ús fontein ’
zitten. Met grote ogen bleef hij ons aankijken, alsof wij uit de hemel neergedaalde engelen waren. Wij wilden wel weg van die zwemmende ogen, maar zijn vriendin en al het andere jongvolk vonden, dat wij toch in elk geval een glaasje mee moesten drinken en dus moesten gaan zitten, wat wij uiteindelijk maar deden. Nauwelijks waren we gezeten, of Dieter liet zich van zijn stoel zakken, kroop opnieuw naar onze knieën toe en begon tot verbazing van de aanwezigen opnieuw met zijn litanie. De vrouw greep kordaat in en zette Dieter gedecideerd op zijn stoel. Zij wist Dieter te bewegen te vertellen wat hem was overkomen. Dieter vertelde dat hij op een gegeven ogenblik naar buiten was gegaan om een luchtje te scheppen. Hij had een stukje gelopen en ontdekte toen, dat hij het koud had. Toen hij zich bekeek ontdekte hij, dat hij blootsvoets was en slechts zijn onderbroek aanhad. Hij wilde naar huis teruggaan, maar hij kon geen pad meer vinden. Hij was tegen bomen aangelopen, was door struiken gegaan en zag opeens de verlichte telefooncel. Daar dacht hij zijn redding te vinden en dus was hij daar binnengegaan. Hij had willen opbellen, maar hij wist niet naar wie. Bovendien had hij geen geld. Toen wilde hij maar weer op zoek naar zijn huis gaan, maar hij kon geen deur vinden om uit de cel te komen. Hij had de hoorn van de haak gehaald en eraan geluisterd. Hij had een stem gehoord, die heel mooie dingen tegen hem zei. Hij was daardoor zo ontroerd geworden, dat hij heel erg moest huilen. Daarna had hij de Heer aangeroepen en gebeden om verlossing uit deze cel. Zijn gebed was verhoord, want onmiddellijk daarna waren de drie apostelen hem verschenen. Al het jongvolk had ademloos naar Dieter’s verhaal geluisterd en keek nu vol verwachting en eerbied naar ons drieën. Wat werd er van ons verwacht? Wat moesten wij doen? Onze heilige status ontkennen, leek mij geen optie in deze donkere nacht. Wat konden wij beter doen dan in stijl vertrekken? Ik stond op, tilde mijn glaasje Schnaps op alsof het de miskelk was en tekende een gedegen kruis in de lucht. De aanwezigen bogen vroom het hoofd, de knie en bekruisten zich. Terwijl zij daarmee bezig waren, vertrok ik met de twee andere apostelen in mijn kielzog. Thuisgekomen vertelden wij het verhaal met smaak aan de wachtenden. Aan het einde van de eerste dag van het nieuwe jaar stond om ongeveer 20.00 uur de telefooncel vol brandende kaarsen, evenals de dag erna. Wie het gedaan hadden, weet ik niet. Ik weet alleen dat de dag erna de Grünen vertrokken en dat er vanaf dat moment geen kaarsjes meer werden gebrand in de enige Heilige Cel die Het Fonteinbos ooit rijk is geweest, de cel waar drie apostelen troostrijk aan een Grüne verschenen zijn. Peet
Mei—09
6
‘ ús fontein ’
Uit de oude doos
Uit het archief van Leeuwarder Courant 1953
Vallende bomen in 1973
Mei—09
7
‘ ús fontein ’
Van Ruurd van der Zee
Mei—09
8
‘ ús fontein ’
Voorkant (1957—1958)
achterkant
Mei—09
9
‘ ús fontein ’
Van de voorzitter De laatste US FONTEIN verscheen in hartje winter. Ondertussen is het volop lente . Er is bijna geen jaar dat je al zoveel kunt genieten van je 2e woning in april. Regelmatig kon je heerlijk in de zon buiten zitten. Helaas door ziekte van Tiny (mijn vrouw) lukte dat voor ons dit jaar niet zo goed. Wat het park betreft zijn er geen grote bijzonderheden geweest. De besluiten van de AV zijn in uitvoering. Over de voortgang wordt u bijgepraat op 23 mei a.s. Verschillende bewoners hebben met Ruurd Kuiken en zijn familie meegeleefd bij het overlijden van Roelie. Ook vanaf deze plaats onze hartelijke deelname en alle sterkte gewenst. Aart en Lenie Hamoen zijn vertrokken naar de andere kant van het prikkeldraad en wonen nu in het dorp zelf. Ronald en Elli van Eijk zijn de nieuwe bewoners van de Groenling. Van harte welkom. Thea en Gerrit onze beheerder worden nog erg beperkt door de nasleep van de operatie van Thea eind 2008. Thea veel sterkte gewenst en hopelijk nemen de klachten snel af. Harry Klinker
Mei—09
10
Hemmo Bolhuis,
‘ ús fontein ’
Even voorstellen
Ik ben op de alv van juni 2008 toegetreden tot het bestuur als algemeen bestuuslid. Wij zijn Hemmo en Magriet Bolhuis en hebben sinds februari 2007 een huis in het fonteinbos, daar is in mei 2008 een tweede huis aan toegevoegd die we ook regelmatig verhuren. Het betreffen de woningen achter in het bos de nummers 44 en 46 te weten de patrijs en de rietgans. Het zijn geriefelijke woningen op een mooie plaats in het bos. Wij wonen op het Groninger platteland in het gebied het Oldambt vlak boven Winschoten. Wij hebben daar een landbouwbedrijf met schapen en akkerbouw dat betekent in het voorjaar topdrukte als er ongeveer 1200 lammeren geboren worden, akkerbouw is de piek van de werkzaamheden in de zomer en de herfst. Ik verbouw ondermeer wintertarwe en suikerbieten. Eigenlijk is de liefde voor het Gaasterland gekomen tijdens een vakantie met onze drie kinderen in Rijs op de camping aldaar. De afwisseling van bos en meren en de betoverende IJsselmeerkust heeft voor ons de schoonheid van het gebied altijd getrokken. Dat heeft er toe geleid dat we er nu een huisje hebben en we zijn daar zeer content mee. Ook het gegeven dat er een beheerder is die er op toeziet dat alles er netjes bij staat vinden we belangrijk en voor ons park onmisbaar. Aangezien er verleden jaar een nieuw bestuur gevormd moest worden en ik zelf van mening ben dat er dan wel iets gebeuren moet heb ik mij aangemeld om mijn steentje bij te dragen aan onze vereniging van eigenaren. Ik hoop dat we dat de komende jaren op een positieve manier kunnen uitvoeren met elkaar. met vr groeten fam Bolhuis
Mei—09
11
‘ ús fontein ’
Activiteiten agenda Agenda Mar en Klif 2009 Aldemardum Woensdag 27 mei - 14.00 uur Kindermiddag WATER…! Woensdag 1 juli - 14.00 uur Wandelexcursie Oudemirdumer klif Woensdag 8 juli - 14.00 uur Wandelexcursie Rysterbosk Woensdag 15 juli - 10.00 uur Elfbossen fietstocht duur ± 4 uren Woensdag 22 juli - 14.00 uur Wandelexcursie Jolderenbos Woensdag 29 juli - 14.00 uur Wandelexcursie Rijsterbos Woensdag 5 augustus - 10.00 uur Elfbossen fietstocht duur ± 4 uren Woensdag 12 augustus - 14.00 uur Wandel- en fietsexcursie met als thema: Eiken hakhout in Gaasterland Woensdag 19 augustus - 14.00 uur Wandelexcursie : Libellen in natuurgebied `Wyldemerk` Woensdag 26 augustus – 14.00 uur Wandelexcursie Oudemirdumerklif Zaterdag 12 september Open Monumentendag Opgave tot een dag van tevoren bij Mar en Klif tel. 0514-571777. Duur van de excursies ± 2 uur behalve de Elfbossen fietstocht ( 4 uur) Evenementenkalender Gemeente Gaasterlân-Sleat: Mei: 20 – 24; Sondeler Bil, dorpsfeest Sondel 21 Pleinfeest Haskeplein, Balk 21 mei Kwekersdag,gespecialiseerde kwekers uit het noorden van het land zijn aanwezig bij Tuin bij de Wildernis in Sondel. 21 – 23 Elfsteden Old Timer Rally: 22 mei Gaasterlandrit oldtimers, muziek, 23 mei Elfstedentocht oldtimers. 22 – 23 Elfstedenroeitocht 31 Elfstedentocht per step
12
Mei—09
Juni: 1 Elfstedenrijwieltocht 1 Elfstedentocht voor auto’s en motoren 6 Gaasterlandrit met oude tractoren 12 Elfstedentocht oude tractoren 13 Midzomerfeest Harich 13 Tuin- en kunstroute Fietsroute langs tuinen tussen Sloten en Oudemirdum, Tuin bij de Wildernis -Sondel 17 – 20 Bakhuizen, dorpsfeest, kermis, kinderspelen, etc. 19 Tijdrit Aldemardum individuele tijdrit nabij Aldemardum 20 Midzomertuindag, Tuin bij de Wildernis , Sondel 20 – 21 Beach soccer toernooi De Hege Gerzen Aldemardum
‘ ús fontein ’
Juni (vervolg): 26 Oldtimer toertocht 27 Sipelsneon, tuinfeest, rommelmarkt Sloten 27 Historisch festival Sloten, o.a. het tentoonstellen van oude voertuigen 27 Menwedstrijd Juli: 16 Watermatlopen,Balk 23 Spijkerbroekhangen, Balk 25 – 28 Dorpsfeest/ skûtsjesilen te Elahuizen 30 Rodeostier, Balk Augustus: 1 Beach party, Balk 6 Bingo, Balk 13 Kano- touwtrekken, Balk 22 -23 Tuinfair, Tuin bij de Wildernis, Sondel September: Iedere zaterdag in september tuinwandeling van 14.00 – 15.00 uur , Tuin bij de Wildernis, Sondel
Mei—09
13
‘ ús fontein ’
Het raadsel is nog niet ontrafeld In de vorige uitgave hebben we u gevraagd het raadsel op te lossen aangaande het ‘gevonden voorwerp’ zoals de foto aangeeft. Wellicht aan een ieders aandacht ontsnapt want we hebben geen reactie ontvangen. We weten daarom nog steeds niet wat het is en welke functie het ooit heeft gehad. Het geval is te vinden in het bos tegenover camping ‘elfbergen’ als u de beukenlaan volgt richting Balk, dan krijgt u op een gegeven moment aan de rechterkant een weiland. Recht tegenover de ingang van voornoemde camping. Als u het weiland voorbij bent, kunt u rechtsaf een zandpad op, pal langs dit weiland. Volg dit pad rond het weiland, op een gegeven ogenblik buigt het zandpad naar links en in deze bocht ligt aan de rechterkant een heuveltje. Hierachter bevindt zich dit gemetselde geval. Zoek het eens op en wie ons kan verklaren wat het is en welke functie het heeft gehad mag zijn verhaal komen vertellen of nog beter, per e-mail naar de redactie van ús fontein. De redactie
Mei—09
14
‘ ús fontein ’
Colofon Bestuur: Harry Klinker Jan van den Bosch Maarten Ruttenberg Daniël Bosma Hemmo Bolhuis
(nr. 8 Aalscholver) (nr. 30 Visdiefje) (nr. 19 Meeuw) (nr. 28 Stern) (nr. 46 Rietgans)
voozitter vice voorzitter secretaris penningmeester algemeen bestuurslid
Correspondentie aan de VVE: Maarten Ruttenberg (nr. 19 Meeuw)
[email protected] Redactie: Gerrit Admiraal, Bea van den Brink (nr. 34 de Reiger) Eijsingapaed 28, 9064 KK, Aldtsjerk. tel. 058-25 62 112 E-mail:
[email protected] Beheerder: Gerrit Schra tel.nr. 06 - 50 26 59 68 (8.00 - 12.00) (de Wâldpyk) Belangrijke adressen: Politie:
Binnendijk 30 8723 CV Nijefurd tel: 0900-8844 spoed: 112 fax: 058-88 07 899
Brandweer:
Bovenweg 2 8723 AR Koudum tel: 0514-52 36 55 spoed: 112
Huisartsenpraktijk: F. Krijnen F.O. Meijer
H. Gorterstraat 10a 8561 BS Balk tel. 0514-60 20 66 spoed: 0514-60 45 55
Tandarts:
Lytse Side 3a 8561 AX Balk tel: 0514 - 60 38 39
Ziekenhuis:
Bolswarderbaan 1 tel: 0515- 48 88 88
Dierenarts:
Stiendollen 26 8567 HT Oudemirdum tel: 0514-57 18 64 Mei—09
15
8601 ZK Sneek
afz. Redactie ‘ús fontein’ p/a. Eijsingapaed 28 9064 KK Aldtsjerk
