mandeguod mededelingen- en activiteitenblad van Mantgum 28e jaargang

mandeguod mededelingen- en activiteitenblad van Mantgum

28e jaargang

december 2013

M-december 2013

Mantgumers opgelet!!, Het oud papier wordt in december opgehaald op donderdag 19 december 2013 in plaats van de laatste donderdag van de maand!! Wilt u, wanneer u woont aan de inhammen aan Gibbeflecht huisnummer 6 tot en met 42 en de Swannedrift huisnummer 20 tot en met 56, het oud papier op een centrale plaats neerzetten aan de doorgaande weg. De oudpapierauto kan moeilijk bij uw woning komen!

Sinterklaas komt nei Mantgum! Sinterklaas hat witte litten dat er ek dit jier wer mei syn Pieten in besite bringe sil oan Mantgum. Hy komt, as alles goed giet, op Tongersdei 5 desimber om 8.45 oere mei de boat oan by de Wjukken. Fansels is eltsenien fan herte wolkom om dit feest mei te fieren!

Contactpersoon Oudercommissie de Gielguorde Esther Langes 058-2883298 Contactpersoon Oud papier de Gielguorde Maria Molenbuur 058-2501977

Nierstifting De kollekte foar de Nierstifting hat it moaie bedrag fan € 589,52 opbrocht. Hjirfoar tige tank ynwenners fan Mantgum! Jitske Agema-Bijlsma december 2013

Mandeguod

1

onderhoud verbouw restauratie

renovatie nieuwbouw

advies

Dr. Fokkewei 2, Mantgum www.klaversma.nl telefoon: 058 250 16 19 [email protected]

2

Mandeguod

december 2013

WERKGROEP HISTORIE MANTGUM

Wie herkent deze schoolklassen? De Werkgroep Historie Mantgum (voorheen het dorpsarchief) vond deze klassenfoto’s in het archief van de Openbare Lagere School te Mantgum. Het betreft naar alle waarschijnlijkheid twee klassen rond 1950. De werkgroep probeert te achterhalen wie er op deze foto staan. Als u mensen herkent, horen wij dat graag. De werkgroep streeft er naar om tot een zo compleet mogelijke verzameling van Mantgumer school- en klassenfoto’s te komen.

Reacties naar Frits Sieperda via: [email protected] Zie ook op www.mantgum.com voor meer informatie over de Werkgroep Historie Mantgum! december 2013

Mandeguod

3

ls troch

fertelse

Jan Bijlsma

(1910-1995)

deel X

Fekansje! Fekânsje betsjut: de weareld ontdekke. Bûten ie eige doarp, noch moaijer bûten de provincie en dan yn eigen lân sa fier mogelyk foart. En yn Reduzum wie in Domine, die gong mei de jonges fan it doarp er mei de fiets op út, foar in bytsje sinten gongen se hiele einen foart, mar wol yn eigen lân. De trijje Reduster jonges Harm, Hans en Jan en dan gong ik as onbereisde ek mei en we hierne ôfpraat op nei St. Pieterberg yn it úterste Suden fan Limburg. Jan Bergstra thús wie in 4 persoonstinte en kampearspullen en wy scoene foar ien dei bôlle iten mei nimme. Mar it wier allegear net sa bot troch praten. Dou mast sa rekkenje, hie Harm, Jan hat hast niks op de fiets, die mat al wat op syn fiets ha, want hy ha hjir tinte en alles al. Mar op syn eigen fiets siet ek net folle. Dat doe ik yn Reduzum de fietsen oer seag, sei ik tsjin Harm, hast stou de fekansje rommeltsje nog thús lizzen, doe smoarden Hans en Jan al fan it knizen en tochten dit komt wol goed. Der waard by my nog in pakje op de fiets boan en wy setten ôf. En Harm song by de Trijje Romers. En de Fongersfiets, die staat voor niets. Mar by de blauwe tinte hie er de earste lekke bân al. En Hans mar sjonge. En de Fongersfiets, dat is maar niets. Ik sei de minst befrachte fiets, dat hat toch iets foar by in lekke bân, alles kin by Harm op de fiets bliuwe, want de begage stelt neat foar. Apeldoorn, der scoene we de tinte mar Trije maten op ‘e fyts opslaan. Ik tink by in boer op it hiem. Gelderse mûzen, sa hjitten ús ierappels, die wy skielt ha en op it fuur gasflam setten ha en die´t nooit gear wurden binne dat goed dat we nog in stikje bôlle hierne en de brei is al lukt, mar die iten sierdery wie net in succes. Earpels ha wy net wer hant, wy iten bergen bôlle en wat brei. Mar wol alle dagen moai waar. Ien kear ha wy by in boer op it hiem stien en doe drygde de loft en der kaam de boerinne oan, wy mochten wol yn´t hea sliepe en dat kaam goed út, hwant der kaam goed wat út roegeljen. Mar wy ha inderdaad op de St. Pietersberg slipt en de jouns ha wy Maastricht yn west en in gleske fris dronken. Ik sei, jonges, yn Maastricht wêze en net in gleske bier preaun, dat kinst net meitsje. Mar ús fietsark doogde der net yn dat bergelân. Net ien die in forsnelling op de fiets hie en Hans hie nog in bânrem. Wat ha wy bûlge om by die 4

Mandeguod

december 2013

bergen op te kommen, dea en dea wurch kamen we op it topke en nuvere forkearboarden dat der stienen, oars net as boarden mei deadskoppen. Wat bestutte die koppen, sei Hans. Nou, sei ik, ,,spele met de dood, se wol ha wy scille rinne, mar ik wol it al even besykje en it koe de terugrem knapte en kreake wol en we for wihielen de foet, dan mei de linker en dan wer mei de rjochter foet remme. Mar Hans wie fan de fiets ôfgien en dat lukte him ek nog goed. Oan de daling komt in ein, nou mar wachtsje op Hans. Der komt wat oan, seine we alle trijje. It gong beestachtige hurd en by de hanrem kaam. En sliert reek omheeg. Gelokkig op de fjouwersprong gin forkear en der wier ek it eindpunt fan de daling. Mar Hans hie goed yn de rats sitten. Wy binne letter ek nog troch De Steeg ryden en ha oan de Middachter allee sitten te skoftsjen. Net yn de gaten hant, dat ik der letter gau ris komme scoe. En in freon der by krigen en it waard letter nog myn zwager. Die forkearing fan Jan en Rinske begoun ek net ûnaardig. It wie jongeskeatsen yn Wieuwerd. Jan en Hans wierne der mei in Reduster partuur hinne te sjen. En Rinske sloeg der ek om, ik tink dat se by lam my jongschaap wie. Jan en Hans nei die beide froulju oan it wurd, mar se binne der de hele middei ek net bleaun. Hans sei, scille even by Jan yn Mantgum sjen en is er net thús, dan drinke we kopke thee by Moaike Anne. Jan wie net thús, mar Moaike Anne wol, en se rekken ek oan de thee. En by it foart gean sei Hans en mei ik wol is wol hwerom komme en Jan der ek achteroan en mei ik ek wol is hwerom komme. Ja wis wol, jim mei alle beide hjir wol wer komme. Mar Mem seach al nuver op dat Jan er de jouns al wer wie en nou brocht er Rinske thús en doe sei se dit wie troch setten kaart jonge, mar se foun it wol goed en dat wie mar goed ek, want hy bliuw by Rinske kommen en se binne letter ek man en wijf wurden en wij krigen in skipper yn de femylje. Pake syn winsk is wol útkommen. Syn segte wie altyd, ik hoapje net, dat ien fan myn bern by de boer telânne komt. En dat is útkommen. Froukje trouwde mei in timmerman, en die hat altyd as opsichter-útfoerder syn brea fortsjinne. En Afy is mei in skoalmaster troud, Piet Talsma ofkomstig út Wergea en die hat in skofke hoofd oan O.L. skoalle yn Wommels west. Mar letter is er by it Montisori Underwiis yn Amersfoort te lânne komme en binne der fjirders ek altyd wenjen bleaun. Froukje har man, Roel Berkenbosch ôfkomstig uit Wieuwerd, wie sa hokfêst. Binne begoun by de terp by Middenmeer yn de Wieringermeerpolder, letter Medenblik en Texel. Letter mei de heale hûshalding nei Ned-Indië en fjirders nog nei Pakistan en Sud-Amerika. Mar doe wie Froukje mei de bern op Texel. december 2013

Mandeguod

5

Soldate boartsje It scil yn 1929 west wêze, dat ik opkomme moast, om soldaat te wurden. Doe hie ik al in jier 1 joun yné wike oefene yn it soldate pakje yn Jorwert en dan hoegden we letter nog mar 6 wike yn tsjinst en oars wie it in heal jier. Om it jild hoegden wy der ek net hinne, de fortsjinste houd ik mei 1 goune yné wike op en de kost wie ek mar sober. Nei de sjitbaan, wacht rinne en marsen meitsje. Die net sa bêst rinne koe, wie wol de sigaar. Doe krigen we ek nog mei in hittegolf te meitsjen. Wy binne en kear thús kommen fan in greate mars, dat er in stik as 8 joges flau foelen, doe se opé keamer kamen. Dat gong de leiding ek te mâl, dat dan scoe we mar nacht oefeing hâlde, nou dat waard hiel en al in gaos, dat hat ek mar ien kear pleats hant. Wy binne ek is nei de sjitbaan west en doe moasten wy ús gewear op stokken sette en moest it gericht stean op in bepaald doel. Die stokjes stiene dan fest yn de groun en it gewear poste der dan op. En dan moasten we der de jouns wer hinne, ús eigen stokjes op sykje en it gewear der op lizze en hwennear dan allegear achter ús gewear leine, wie it komande: ,,Vuur”, en dan kaam de oare moarns de útslag. Der wier net ien doel rekke, gjin wonder want der wier gjin soldaat west, die syn eigen stokjes wer foent hie. Dat spultsje wie mei ien kear út. De measte soldaten gongen jouns even nei de stêd en dat wie Assen. Inkelen gongen nei it Militair tehûs, mar dat wie christelyk. Ut nysshjirrichheid bin ik der ien kear west, mar mei in kertier hie ek it der al besjoen en sei ik tsjin Uulke, bliuwst hjir, as giest mei, dou kinst moarn die brief ek nog wol skriuwe, dat Uulke sei de ,,Vader” ek dag. Ik sei, doe we buten wierne, fienst dat net nuver ,,Vader” sizze tsjin in man die pûr frjemd fan dy is. ,,Onze Vader in de hemel”, sei er, mast mar even oer nei tinke. Ja, sei ik, it is foar my allejer tige faag. Dou hast in Heit, doe hast in Vader in den Hemel, doe hast in Vader yn it Militair tehûs, aanstons seist tsjin de sergeant ek nog Vader en nou seas ik stjin dij Vader, giest ek mei nei de ,,grot” in café om in pilske. ,,Do bist in spotter”, mar ik gean mei en wy binne altyd freonen bleaun. Nei wat jierren forlof krigen wy in oprop foar ,,herhaling”, dat bestjutte wer in pear wike yn de soldate klean omspringe en nei de sjitbaan en oare militaire oefeningen dwaan. Maar wy wierne dizze kear yndeeld by de Voor-herhaling, dat bestjutte, de sliepery klear meitsje foar de komst fan de greate keppel 6

Mandeguod

december 2013

opkommelingen. Dat wie kribben yn de sealen klear setten, striesekken mei strie fulle en die yn de kribben dwaan en in soart ûnderweis nei de kantine. As de kommandant de iene ploeg út de kantine helle, wie de oare ploeg wer ûnderweis der hinne. It kaam hjir op del mei ús lean fan ien goune yné wike wierne wy nog djûrder as gewoan burgelyk personiel. It ferfoer fan de striesekken die klear wierne gong mei in karre. Twa man achter de karre te triuwen en ien soldaat lei boppe op de striesekken, om se wat by elkoar te hâlden en mei iens de triuwers fan de karre, die neat seagen, fanwege de heech opladen karre. En syn komande’s gongen stiltsjes troch: rjucht út, nei links mear nei links bliksum, net mear it bietsje rjuchs en doe yn ienen wie it Boem. It hansel fleach ús út de hannen en de soldaat ,,Uulke” fleach mei in boog yn syn striesekken troch de loft en die krekt as er heal dea wie. Mar dat wie goed larie. Wy wierne by in reinwettersbak op flein, die der oan de kant fan it paad stiene. Yné simmer fan ´39 kaam it bericht Voor- Mobilisatie en in soldaat die ôfswaait krijt in sakboekje mei, wêr syn mobilisatie oan meldingsplak ien stiet. Ik koe net rjucht wys wurde, as ik nou op komme moest Ja of Ne. En wy hierne op it lêst de burgeheester yn it doarp wenjen, Wietse Hoekstra, dat ik mei myn sakboekje nei Wietse en die sei, der hearst stou net by. Dat ik hie die deis moai by de streek lâns west te molksúteljen en ik wie nog mar kwalyk thús en der wier Wietse hwer. ,,Wol opkomme”en my melde yné Beurs yn Ljouwert en der wierne al mear maten fan mij. Ik wit nog dat Harm Wytsma nog by my west hat te dag sizzen. Wie wit, hwan near as wy elkoar wer sjogge, die wie net sa optimistisch en achterôf is it ek wol útkommen. Hy hat sa lang as de oorlog djûrre hat yn Ingelân sitten, mar geloklig wol gezond wer thús kommen. december 2013

Mandeguod

7

Feestje ? 7IJVERHURENALLEBENODIGDHEDEN KIJKOP 7)%23-!4%.4%.., VOOR CATERINGENONZE PARTYVERHUURWEBSHOP

7IERSMAVERHUUR,EEUWARDEN 4ENTENVERHUUR #ATERING 0ARTYVERHUUR 4EL

8

Mandeguod

december 2013

Yn Ljouwert binne wy net lang bleaun. Wy forhuzen al ridlik gau nei Assen yn de kazerne. Yné hjerst wer forhûzje, wy bleaun yné buurt, nei de grinzen yn Drinte en Oerysel. Ik kaam yn De Krim te lânne yn de buurt fan Koeforden. En in kâlde winter, wy rounen op klompen en wy leinen yn in âlde skoalle. De kachel brânde dei en nachts troch en de klean die we nachts foar it sliepen út diene leine wy wer op de tekkes op waarm te bliuwen. En om de safolle tyd mochten je dan in nacht nei hûs, ik pikte er út, troch nog wol is in nacht by soks matje altyd allinnig dwaan. Net mei 2 of 3 man. Ik hie altyd krampen, as ik thús bleaun en dat forlegje giet net foar trijje man op. Jouns gongen wy ek wol út koffiedrinken nei burgers. Ik wie dan meastal mei Piet Bakker út Snakkerbuorren op stap. Wy hierne ús kommen by in jong steltsje, leeftyd genoaten, en ik hear it dat wijfke nog sizzen: Komme jullie nijje wike dan en dan te koffiedrinken, want dan is it swyn slachten en doe waarden we trakteard op bloedwoarst en werkelyk overheerlyk! En letter de oorlog wie al lang dien, wy ris bloedwoarst bestelle by de slachter, mar noait wer. It like het op die fan út Drinte. Mar ik dizze oarde bleaun ús fêsteplak net te wêzen, yné maaityd binne we wer fortgean en kamen gâns fierder fan hûs. We kamen yn de Betuwe telânne en Buren wie it plak, der de staf fan ús soldaten lei. Wy kamen, dat wierne ± in 20 man yn As telânne en waarden ynkwartierd by in boer en krigen as sliepen wenplak de graansolder fan de pleats tawyst. In goed plaken en sa frij as in fûgel. Ik hie der de mobilisatie wol troch bringe wollen. Piet Bakker en ik waarden timmerman fan de compagnie. En dat begoun mei it yn rjochtsen fan in poep installatie foar de soldaten. Want my mochten gjin gebrûk meitsje fan it sanitair fan de boer en dat wie ek wol goed, mar wy moesten al wat ha, wer wy te rjochte koene. Der waard in greate gleuf green yn it appelhof. Fjouwer peallen yn de groun, der oer in balke op knibbel hichte en dan sieten we moai yn de bûtenloft te stinnen en wie de gleuf fier hinne fol, dan forhûze it hele spul in eintsje fierder it hôf yn. Ik hie dit nooit earder mei makke en ik nooit fan heart, it wier poer nij for mij. Mar je koene erwol mei libje.

wurdt fuortset december 2013

Mandeguod

9

10

Mandeguod

december 2013

Reactie op schoolfoto

Samenwerkingsconcert vrouwenkoor Panta Rhei met Dekoor Op zaterdagavond 30 november geven vrouwenkoor Panta Rhei uit Mantgum en Wereldkoor Dekoor uit Leeuwarden samen een concert. Dit concert zal plaatsvinden in de Lutherse kerk in Leeuwarden, aanvang 20.00 uur. Vrouwenkoor Panta Rhei zingt a-capella en brengt een breed repertoire van licht klassiek tot popsongs. De stemmen zijn verdeeld over sopranen, mezzo's, eerste en tweede alten. De zangstukken worden twee-, drie- of vierstemming uitgevoerd. Wereldkoor Dekoor uit Leeuwarden zingt zowel a-capella als met pianobegeleiding. De stemmen zijn verdeeld over sopranen, alten, tenoren en bassen. Dekoor zingt liederen uit alle windstreken. Nieuwe koorleden zijn welkom bij Panta Rhei. Voor meer informatie, zie onze website: www.vrouwenkoorpantarhei.weebly.com

1

Sijmen Jongstra

16 meester S. Goodijk

2

Rutger Fopma

17 Anneke Huizinga

3

juf L. Goodijk-Leeuwering 18 Henny Nap

4

Sippie de Groot

19 Rudi de Groot

5

Ypie Jellema

20 Gabe Fopma

6

juf Arie Jeltema

21 Sipke Heidstra

7

Geertje Kwant

22 Sijbren Hempenius

8

Monie Heidstra

23 Feike Jellema

9

Hieke Huizinga

24 Sieds Jellema

10 Froukje Riemersma

25 Catrinus Jepma

Mantgum ferlitten

11 Marijke Winkler

26 Popke Huizinga

12 Zus Jongstra

27 Pieter Welles

24 oktober 1972 nei Mantgum ta 24 oktober 2013 Mantgum ferlitten Lâns dizze wei wolle wy graach betankje foar alle lidmaatskappen.

13 Etie Bosma

28 Doeke Odinga

14 frou H. Winkler-Buren

29 Jolle de Boer

Hette en Richtsje Kaastra Tsjeintgum 5, 9022 BJ Mantgum december 2013

15 Chauffeur P. Sybesma De redactie wil een ieder bedanken voor het insturen van de namen, zodat we de foto weer aan onze collectie kunnen toevoegen. Frits Sieperda

Mandeguod

11

12

Mandeguod

december 2013

Wjukken nieuws Op zaterdag 2 november hadden wij de jaarlijkse vrijwilligersavond. Het thema van de avond was “de Magie van de Wjukken”. Daniel Spies, Nederlands kampioen Table Magic, was overgekomen uit Alphen aan de Rijn en hij verzorgde aan het begin van de avond een show. Hij liet spullen op de vreemdste wijze verdwijnen en toverde deze op de gekste manieren ook weer terug. De vrijwilligers waren bij de ingang al in groepen verdeeld. Nadat Daniel Spies zijn podiumact gedaan had, kreeg elk groepje een ei en een zakdoek. De opdracht was om het ei te laten verdwijnen. Terwijl iedereen druk bezig was met de zakdoek en het ei, liep Daniel Spies door de zaal met zijn specialiteit, Table Magic. Daarna was de beurt aan de vrijwilligers om per groepje hun goocheltruc met het ei en de zakdoek op het podium te demonstreren. Wat een creativiteit! Meestal verdween het ei, een enkele keer verdween het tot grote hilariteit zichtbaar. Daniel Spies mocht als jurylid de prijswinnaars bekend maken. Het duo Kevin en André zorgden voor een gezellige afsluiting van de avond. Al met al een zeer geslaagd feestje. November was een drukke maand met allerlei evenementen. Zo was er de Tryatervoorstelling “In moaie jûn”, was er de huldiging van de Nederlands Kampioen schoolmeisjes kaatsen en organiseerde Iepie Lindeboom in samenwerking met het Nordwin College een rouwbeurs in de Wjukken en de Mariakerk. Kijk voor de komende evenementen eens op www.wjukken.nl Vanuit het bestuur zijn wij bij wethouder Willemsma geweest voor overleg over het beheer na de pensionering van Tjitske Staal-Spinder. Er is een werkgroep bezig om ideeën over het opknappen van de Wjukken vorm te geven. Penningmeester Jan Jelmer Sterk is druk met het overdragen van zijn taken aan Mathijs de Groot en Jelmer van der Valk. Met vriendelijke Wjukkengroet, Annemiek, Jan Jelmer, Anne, Ruerdtsje, Jurriaan, Matthijs, Jelmer en Jelle december 2013

Mandeguod

13

Joke

Schoonheidssalon

Huidverzorging voor hem & haar De Dobbe 3a, 9022 BE Mantgum Tel. (058) 250 16 18 Lid ANBOS www.schoonheidssalon-joke.nl

14

Mandeguod

december 2013

Uitnodiging 60+ Jûn 2014 Doarpsmienskip organiseert in 2014 de gezellige jaarlijkse avond voor 60-plussers van Mantgum op vrijdag 31 januari. We heten u dan vanaf 17.00 uur van harte welkom in MFC Wjukken. Wat er die avond gaat gebeuren houden we nog geheim, maar het wordt, naar wij hopen, wederom een gezellige avond met een smaakvolle maaltijd. Opgave kan door: 1. een eigen bijdrage van € 25,- p.p. (x het aantal personen) over te maken op rekeningnummer 33.08.55.212 t.n.v. Doarpsmienskip Mantgum onder vermelding van 60 + jûn. 2. Of u kunt zich opgeven en contant betalen bij Pieter van der Veen, Gibbeflecht 18. Uiteraard geniet keuze 1 onze voorkeur. Aanmelden kan t/m vrijdag 10 januari 2014. Het bestuur: Anne Muller, Nynke Rixt Jukema, Herbert Schaap, Roelie Rozenberg, Dayna de Boer en Pieter van der Veen.

Wiet Wetter Klup We hawwe op freed 25 septimber foar it earst it wettersportseizoen feestlik sletten mei candlelight farren. Wy hiene hûs oan hûs de Mantgumers dy't oan it wetter wenje, oproppen fakkels en fjoerkuorren oan te stekken. By de passantehaven hiene we 30 stiks flearmûzen ophongen en mei de pream fan Sytze v.d. Vegt en de notarisboaten fan Sjoerd de Vries en noch in pear plesierjachten, mei sang fan de Mantgumer maten is it in prachtjûn wurden. Oeral lâns de feart en op de brechjes stiene minsken ús feest mei te fieren. In elk dy't meifart hat is efkes yn 'e Wjukken west om meielkoar it feest ôf te sluten. Tank oan de minsken dy't de brân yn fjoerkoer en fakkel hiene. Ek de waargoaden wiene ús goed tagedien. By sûn en wolwêzen bliuwt it net by dizze kear. De Wiet Wetter Klup skriuwer Teake.

Kinderkerstfeest Op vrijdagavond 20 december vieren we in de kerk het kinderkerstfeest. Aanvang 19.00 uur. Zie ook de Tsjerkestim en www.ruimgeloven.nl

december 2013

Mandeguod

15

?d(&'*c_dZ[hb[l[defZ[WkjecWj_iY^[f_beej" c[[hefc[ha[d[d][cWaa[b_à[hedjifWdd[d5 @[X[djlWd^Whj[m[baecX_`Z[leb][dZ[c_dZ\kbd[iijhW_d_d] Z_[ijWhjefZedZ[hZW]WledZ',`WdkWh_ :[[bd[c[hi0 È>[jc[[ijl[hh_à[dZ[l_dZ_aZ_[hkij Z_[]WWjm[ha[dÈ È?aX[dc_bZ[h][mehZ[d"eealeehc[p[b\È C[[hm[j[de\Z[[bd[c[d5

;[\>[_d^k_i#c_dZ\kbd[iijhW_d[hC8IH :eaj[h<eaa[m[_'&"CWdj]kcj[b$&,#'(.((-'( mmm$[[\^[_d^k_i$Yec Ijh[iih[ZkYj_[Zeehc_dZ\kbd[ii%WWdZWY^jjhW_d_d]

KLEASTERDYK 46, WINSUM

DE WINKEL VOOR ALLES EN ... 16

Mandeguod

december 2013

Nieuws van de cultuur commissie De familievoorstelling de Toverketel van Swiegel Miegel op 27 oktober jl. was erg leuk, we hebben veel enthousiaste reacties mogen ontvangen. Willem en Tjitte Reitsma hebben de goochel workshop met Hilbert Geerdink gewonnen en na afloop van de voorstelling werden zij ingewijd in de vaardigheden van het goochelen. Uiteraard gebeurde dit onder strikte geheimhouding, dus foto's zijn er niet! Tryater is op 13 november jl. in de Wjukken geweest en de titel van de voorstelling "in moaie jûn" werd waar gemaakt : in moaie jûn is precies wat we hebben beleefd! Onze volgende voorstelling staat gepland voor zondag 12 januari 2014. Een bijzondere middag want u kunt geheel gratis genieten van een geweldig nieuwjaarsconcert van het Frysk Harmony Orkest. Een uniek concert met een feestelijk tintje want het orkest gaat in 2014 in een geheel nieuwe vorm verder. Het Frysk Harmony Orkest komt voort uit het Fries Jeugd Harmonie Orkest en bestaat voornamelijk uit jonge talenten uit Friesland. Het orkest is onlangs zelfstandig geworden nadat Keunstwurk en SAMO hebben besloten om het orkest niet meer financieel te ondersteunen. Daarmee is het nieuwjaarsconcert in Mantgum tevens de première van het orkest in deze nieuwe opzet. Onder leiding van dirigent Thijs Oud brengt het Frysk Harmony Orkest een aantrekkelijk programma voor jong en oud met een aantal talentvolle solisten uit het orkest. Er zullen een aantal interessante werken op het programma staan waaronder een selectie uit de Vuurvogel van Igor Stravinsky. Aanvang: 15.30 uur, geen entreegeld. Cultuur commissie Mantgum Anna Karin, Cathy, Irmfried, Jessica en Kees

Frysk Harmony Orkest december 2013

Mandeguod

17

18

Mandeguod

december 2013

Wat zal het aankomende winterseizoen ons brengen? Beste dorpsgenoten, Op dinsdagavond 10 december 2013 organiseert ijsclub “De Twa Doarpen” weer haar jaarlijkse vergadering. De bijeenkomst zal gehouden worden in mfc de Wjukken, aanvang 20.30 uur. We hopen als bestuur van de ijsclub dat er weer volop belangstelling is voor de jaarvergadering. Aan de orde komen de vaste agenda punten zoals jaarverslag, kaszaken, wetenswaardigheden en het bestuur doet een voorstel voor contributieverhoging. Als bestuur zijn we opzoek naar vrijwilligers die overdag tijd en energie hebben om de ijsbaan te vegen. Om dit te kunnen doen behoeft u alleen te beschikken over kennis van en inzicht in, en om kunnen gaan met de veegmachine met sneeuwbord. Naast deze competenties is verantwoordelijkheidsgevoel belangrijk. Uiteraard krijgt u uitleg over de bediening en we bieden goede arbeidsvoorwaarden voor u als vrijwilliger. Mochten mensen na het lezen hiervan lid of donateur worden, dan is dat mogelijk. U kunt een mail sturen naar het e-mailadres met naam en gegevens en u krijgt reactie van ons. Mailadres:[email protected]. Kosten van donateur en/of lidmaatschap staan vermeld op de website. Parkeren bij de ijsbaan: afgelopen winterperiodes werd er voldoende gebruik gemaakt van de ijsbaan, dit was super. Echter willen we een ieder attenderen op het feit dat de auto’s niet geparkeerd mogen worden voor de uitgang van de brandweer!!!!!. Wilt u weten wanneer de ijsbaan geopend is dan kunt u dit zien op de website en bij de ijsbaan zelf met behulp van een bord en de aloude vlag. Wij hopen u allen te ontmoeten tijdens de jaarvergadering in de Wjukken op 10 december 2013 om 20.30 uur. Met vriendelijke groet, Johan v.d. Werf Voorzitter IISCLUB DE TWA DOARPEN www.detwadoarpen.nl

december 2013

Mandeguod

19

=;;<KM>K?:>77HD7JKKHB?@A;;L;DM?9>J J;HK=C;JEDP;8?EBE=?I9>;>K?:L;HPEH=?D=

8[WkjoiWbed Ç:[ImWdd[È

ImWdd[Zh_\j'/ CWdj]kc j[b$&,#'&&-/&+*

Eealeehl[hl[d"[f_b[h[d"^Whi[d[jY$akdjkX_èdi j[h[Y^j$A_àleehedp[WWdX_[Z_d][d[d_d\eef0

mmm$X[WkjoiWbedZ[imWdd[$db

20

Mandeguod

december 2013

Lichtmast omgewaaid op de ijsbaan tijdens de storm december 2013

foto’s: Johan v.d. Werf Mandeguod

21

Winterwjukkenfeest Sneontejûn 14 des. o.s. giet it oan. De Suskes dogge it op muzyk. 7,50 en op namme te bestellen by: Emailadres: [email protected] of Telefoanysk: 058 2501557 (Anke v Eif) Kaarten oan'e seal

--

Gjin doar oan doar ferkeap ! De doarren geane iepen om 21.00 en slute om 01.30 oere. Tagong fan 18 jier oant 88+

De prizen fan de ferlotting binne wer tige niisgjirrich. Fersit dit net.

Wiske, Suske, tante Sidonia, Lambiek en Jerommeke binne der ek. We hawwe de seal en ússels fersierd. Ferstrûp jim ek, mar gjin ferplichting.

Fal De Suskes net ôf en komme !! De desimberkommisje 22

Mandeguod

december 2013

Werkgroep Historie Mantgum

Bestuurslid gezocht voor IJSCLUB DE TWA DOARPEN IJSCUB DE TWA DOARPEN is op zoek naar iemand die affiniteit heeft met en/ of deskundig is binnen de taak financiën. Het kunnen maken van jaaroverzichten, administratie opmaken van inkomsten/uitgaven, bijhouden van leden en donateurs registratie etc. Gezocht wordt naar een persoon die beschikt over competenties en vaardigheden t.b.v. het gehele financiele pakket van de ijsclub. U bent bij dezen van harte uitgenodigd om hierover contact op te nemen met de voorzitter dhr. Johan v.d. Werf of secretares dhr. J.G. Nutma. Beide wonende aan de Skillaerderdyk naast de ijsbaan.

Sinds juli van dit jaar biedt www. mantgum.com veel informatie over Mantgum. Ook staan diverse activiteiten van de werkgroep Historie Mantgum op deze website. Via de site kan kennis worden genomen van de archief inventarissen van de Hervormde Gemeente Mantgum en Skillaerd 1663 – 2003, Doarpsmienskip Mantgum 1960 – 2007 en van het Resitearkolleezje Frisia 1874. Om behulpzaam te zijn bij het inventariseren van archieven, heeft de werkgroep een eenvoudige handleiding gemaakt. Onder de rubriek foto’s op de website kan via “oude foto’s van Mantgum” worden gelinkt naar www.byldpunt.nl. De werkgroep is bezig met het achterhalen van de namen van weilanden rondom Mantgum (veldnamenonderzoek) en met het opzetten van een overzicht van publicaties over Mantgum (bronnenboek). In 2014 komen de resultaten daarvan op de site. Het is al weer drie jaar geleden dat de werkgroep ter gelegenheid van het 50-jarig bestaan van Doarpsmienskip Mantgum een boek heeft uitgegeven. Dit boek geeft een beschrijving van Mantgum, haar inwoners en de rol van de Doarpsmienskip tussen 1960 en 2010. Dit boek, kosten € 10,00, kan worden besteld via [email protected]. Om in contact te komen met de Werkgroep Historie Mantgum staat op de site een contactformulier. Joost Lottgering

december 2013

Mandeguod

23

24

Mandeguod

december 2013

Ve r e n i g i n g e n Vereniging

Contactpersoon

Telefoonnummer

Âldereinsoas

A. Aukes

(058) 250 13 29

Biljartvereniging Mantgum

M. Dusselaar

(058) 253 16 11

Bridgeclub

J. W. Verhoef

(058) 250 18 13

Doarpsmienskip Mantgum

A. Muller

(058) 250 14 41

Fûgelwacht Mantgum

E. van der Hem

(058) 251 96 81

Gymnastiekvereniging Weidum

K. Bosma

(058) 251 93 93

Harmonie en Malletband Weidum

C. Punter

(058) 251 92 64

Herensociëteit Vriendenkring

S. Cnossen

(058) 250 15 97

Iisclub De Twa Doarpen

J. van der Werf

(058) 250 11 44

Jeu de Boulesvereniging Wjukslach

G. Kuperus

(058) 251 97 17

Keatsferiening Jacob Klaver

G. Oostra

(058) 250 17 12

Korfbalvereniging WWC

T. v.d Galiën

(058) 250 18 02

Mannenkoor Mantgumer Maten

P.R. van der Kooi

(058) 250 15 02

Mantgumer Tennisclub

K. Kuipers

(058) 850 65 15

Merke Commisje Mantgum

J. van der Valk

(06) 126 281 43

Ondernemersvereniging Mantgum

W. Fopma

(058) 250 20 26

Oudercommissie De Gielguorde

E. Langes

(058)-288 32 98

Contactpersoon Oud papier

M. Molenbuur

(058) 250 19 77

Reisgezelschap 55+

J. Kramer

(058) 250 18 72

Resitearkolleezje Frisia 1874

L. Weijer-Nutma

(058) 850 63 92

Speeltuinvereniging De Pôle

J. Arendz

(058) 250 12 75

Stichting Freed

P. Wijnja

(06) 532 781 62

Stichting Wjukken

J. Anema

(058) 250 17 50

Uitvaartvereniging De Laatste Eer

G. Terpstra

(058) 250 14 34

Voetbalvereniging Oosterlittens

D. Ottema

(058) 250 13 09

Vrouwenvereniging Mantgum-Skillaerd E. Reitsma

(058) 250 13 40

Vrouwenkoor Panta Rhei

A. Kooistra

(0515) 57 39 95

Wietwetterklup

T. Oosterbos

(058) 250 13 76

december 2013

Mandeguod

25

Activiteiten do. 5 december

Intocht Sinterklaas

08.45 uur, Mantgumervaart

zo.

8 december

Wereldlichtjesdag

18.30 uur, Mariakerk

di

10 december Jaarvergadering IJsclub ‘De Twa Doarpen’

20.30 uur, mfc Wjukken

vr.

13 december Knutselclub groep 7

18.45 uur, Freedkelder

vr.

13 december Filmhuis “Passion”


vr.

13 december Jaarvergadering MCM


za.

14 december Maretak merk

Baard

za.

14 december No Name 12+


za.

14 december Winterwjukkenfeest


zo.

15 december Kerkdienst


do. 19 december Kerstmarkt, opbrengst Serious Request

17.00 - 19.00 uur, OBS De Gielguorde

do. 19 december Oud papier

vanaf 18.30 uur

vr.

20 december Kinderkerstfeest


vr.

20 december De Kelder 15+


za.

28 december Biljarten: oudejaarspartij

mfc Wjukken

di.

31 december Oliebollenactie

vanaf 10.30 uur, mfc Wjukken

di.

31 december De Kelder 15+


Volgende maand vr.

10 januari

Knutselclub groep 8


vr.

10 januari

Filmhuis “A separation”


zo.

12 januari

Nieuwjaarsconcert, Frysk Harmony Orkest


vr.

24 januari

Knutselclub groep 5/6


vr.

31 januari

60 + jun


vr.

31 januari

Knutselclub groep 7


26

Mandeguod

december 2013

We e k a g e n d a maandag dinsdag

woensdag

donderdag

december 2013

fanfare ’Harmonie Weidum’

19.30 - 21.00 uur, dorpshuis Weidum Mantgumer Maten 20.00 uur, mfc Wjukken peuterspeelzaal ‘de Pukkewjuk’ 13.15 - 15.30 uur, mfc Wjukken lytse byb 14.00 - 16.00 uur, de Gielguorde (m.u.v. schoolvakanties) biljarten 60+ 14.00-16.00 uur, mfc Wjukken Markt 14.00-17.30 uur, de Dobbe judo, 4 t/m 7 jaar 15.45 - 16.30 uur, gymzaal judo, 7 t/m 8 jaar 16.30 - 17.15 uur, gymzaal judo, 8 t/m 9 jaar 17.15 - 18.05 uur, gymzaal judo, 10 jaar en ouder 18.05 - 19.00 uur, gymzaal inloopspreekuur politie 16.30 - 17.30 uur, Gemeentehuis Wommels tossen tennis jeugd 18.30-20.00 uur, tennisbanen loopgroep 20.00 uur, bij mfc Wjukken bridgen 20.00 - 23.00 uur, mfc Wjukken tossen tennis volwassenen 20.00-23.00 uur, tennisbanen peuterspeelzaal ‘de Pukkewjuk’ 08.30 - 10.45 uur, mfc Wjukken verlengde opvang ‘ de Pukkewjuk’ 10.45 - 11.45 uur mfc Wjukken bodyfit 18.40 - 19.25 uur, gymzaal pilates 19.30 - 20.15 uur, gymzaal malletband ‘Harmonie Weidum’ 19.30 - 21.30 uur, dorpshuis Weidum bodyshake 20.20 - 21.20 uur, gymzaal pianoles 15.30 uur, mfc Wjukken AMV 16.10 uur, mfc Wjukken kids swing 4 t/m 7 jaar 15.45 - 16.30 uur, gymzaal funky kids 7 t/m 10 jaar 16.30 - 17.15 uur, gymzaal modern dance 10 jaar en ouder 17.15 - 18.05 uur, gymzaal ophalen oud papier v.a. 18.30 uur, laatste do. v.d. maand jeu de boules 19.30 uur, jeu de boulesbanen yoga 19.00 uur én 20.00 uur, De Gielguorde Mandeguod

27

We e k a g e n d a vrijdag

zondag

vrouwenkoor Panta Rhei 20.00 - 22.00 uur, mfc Wjukken peuterspeelzaal ‘de Pukkewjuk’ 08.30 - 10.45 uur, mfc Wjukken verlengde opvang ‘de Pukkewjuk’ 10.45 - 11.45 uur mfc Wjukken pilates 09.00 - 09.45 uur, gymzaal vrouwen in beweging (gymnastiek 55+) 09.15-10.15 uur, mfc Wjukken vrouwen in beweging (gymnastiek 55+) 10.30-11.30 uur, mfc Wjukken biljartcompetitie 19.30 uur, mfc Wjukken jeu de boules 14.00 uur, jeu de boulesbanen patat eten of halen 17.00 - 19.30 uur, mfc Wjukken (m.u.v. 1e zondag van schoolvakanties)

Instellingen Instelling Buitenschoolse opvang De Vrijbuiters Diëtistenpraktijk Mantgum Dokterswacht Friesland Fysiotherapiepraktijk Mantgum Huisartspraktijk Bergwerff Huisartspraktijk Lukkes Gastouderopvang It Swânnennest Gastouderopvang Seerôvers en Lânrotten Gastouderopvang Us Wouterkes Kinderopvang It Flinterke Logopediepraktijk Mantgum Studio Fitaal Peuterspeelzaal De Pukkewjuk Protestantse Gemeente www.ruimgeloven.nl Sportcentrum Akkermans Tandartsenpraktijk Mantgum 28

Mandeguod

Telefoon (088) 035 04 39 (0566) 65 33 88 (0900) 112 71 12 (058) 250 14 14 (0517) 34 12 72 (058) 251 92 24 (058) 250 15 23 (058) 250 19 52 (058) 250 13 63 (088) 035 04 38 (06) 270 649 94 (06) 420 122 03 (058) 250 16 80 (0566) 65 36 35 (0515) 42 56 12 (058) 250 17 81

Contactpersoon M. Bruinsma T. Kuperus J. Sybesma H.B. Bergwerff L.J. Lukkes G. van der Heide J. Wijnia R. van der Veen M. Bruinsma A. Wijnstra M. Ypma I. Bosma Ds. G. Knol V. Akkermans

december 2013

Opbrengst Collecte Dierenbescherming 2013 en besteding van het geld De opbrengst van de collecte (elk jaar in de week van dierendag) van de Dierenbescherming heeft in Mantgum, Baard/Huins/Leons en Oosterwierum in totaal € 632,75 opgebracht (alleen Mantgum: € 435,54). Een prachtig bedrag, waar Dierenasiel De Wissel in Leeuwarden veel goeds mee kan doen. Dierenopvang De Wissel in Leeuwarden bestaat al meer dan 50 jaar. Kerntaak van het asiel is de opvang en herplaatsing van zwerf- en afstandsdieren. Het gaat daarbij met name om honden en katten, maar ook konijnen en knaagdieren komen regelmatig voor. Dieren die worden opgevangen in De Wissel zijn meestal zwervend op straat aangetroffen. Tijdens het verblijf in dierenopvang De Wissel wordt het dier door de dierenarts medisch gekeurd, ingeënt, ontwormd, ontvlooid, gechipt en gecastreerd. Bij twijfel over de gezondheid van het dier wordt nader onderzoek gedaan. Bijvoorbeeld bloedonderzoek, urineonderzoek, röntgenfoto’s, echo’s enz. Ieder jaar worden er ongeveer 800 katten en 200 honden in De Wissel opgevangen. Vooral in de zomer zit het asiel altijd tot de nok toe vol. Dit alles kost heel veel geld. De collecte opbrengst is hierbij dan ook een belangrijke bron van inkomsten. Daarnaast is het ook belangrijk dat veel mensen het asiel weten te vinden als ze een leuk huisdier zoeken. Voor een kat betaalt u 85 euro en voor een hond 125 euro. Zoekt u nog een leuk huisdier? Kom dan eens kijken in De Wissel, Kalverdijkje 76 in Leeuwarden. Openingstijden zijn van 14.00 tot 17.00 uur (woensdagen en zondagen gesloten). Collectanten, mede namens de dieren heel erg bedankt voor jullie inzet! Miranda van der Poel Coördinator collecte Mantgum e.o.

december 2013

Mandeguod

29

30

Mandeguod

december 2013

Uitvaartbeurs “Stilstaan bij afscheid” Op zaterdag 9 november heeft Uitvaartverzorging Iepie Lindeboom-Hospes in samenwerking met het Nordwin College, afdeling Bloem, de Uitvaartbeurs 2013 georganiseerd. Dit vond plaats in het multifunctioneel centrum Wjukken, Om e’ Terp 21 en de Mariakerk in Mantgum. Bijzondere exposanten In aanwezigheid van 29 exposanten konden de bezoekers uitvaartkisten, urnen, monumenten, wanden en troostkaarten bekijken. Tevens was er de mogelijkheid om informatie te verkrijgen over o.a. haptonomie, rouwverwerking, notarissen, verzekering en vervoersmiddelen. Bijzonder was dit jaar de exposant Hoogland Kisten uit Burgum, zij presenteerde een nieuwe kist van bamboe. Deze kist is geheel gemaakt van natuurlijk materiaal. Ook de waterasurn was voor de 400 bezoekers nieuw op de markt. Studenten zetten zich in voor de Uitvaartbeurs De studenten van Axios gaven in de middag een demonstratie ‘schouderen’. De studentdragers liepen van de Wjukken naar de Mariakerk met de kist op hun schouders. Leerlingen van het Nordwin College legden tijdens de beurs de proeve van bekwaamheid af. Dit leverde prachtige rouwwerken op. Optreden ´De Gelegenheid´ In de Mariakerk verzorgde het klein koor ‘De Gelegenheid’ twee maal een optreden voor de vele belangstellenden. foto’s: frits sieperda december 2013

Mandeguod

31

Ambachtsbakker Sybesma *

Mantgumer Preamke, een heerlijk lekkernij maar ook een leuke tip als kado. * Kadomand gemaakt terwijl u wacht, in de zomer kunt

Openingstijden Mantgum: Dinsdag t/m donderdag: 8.30 - 18.00 uur Vrijdag: 8.00 - 18.00 uur Zaterdag: 8.00 - 16.00 uur

* * * *

Suiker of krentenbrood in elk cijfer welke u maar wilt. Reklame’s staan in de Skille vermeld. Ontbijtservice. `s Maandags kunt u gebak afhalen op bestelling in onze winkel te Boksum. * Ook kunt u `s ochtends vroeg altijd in Boksum terecht om uw gebak af te halen of mee te nemen naar uw werk bijvoorbeeld.

www.ambachtsbakker.nl / email: [email protected] Mantgum tel.: 058-2502070 / Boksum tel.: 058-2541323 / 06-38770942

Steunpunt Zelfhulp: Lotgenoten, een onmisbare steun in de rug! ‘’Heb jij ook wel eens behoefte om te praten met iemand die hetzelfde heeft meegemaakt als jij, maar weet je niet waar je zo iemand kunt vinden? Wist je dat er in Friesland groepen bestaan waar je ervaring kunt uitwisselen met lotgenoten? In deze groepen kun je erkenning en herkenning vinden. Het Steunpunt Zelfhulp, een project van AanZet, kan je helpen om deze mensen te vinden. Het Steunpunt Zelfhulp is te bereiken op 058 – 284 90 20 of via [email protected]. Kijk ook eens op www.zelfhulpnetwerkfriesland.nl of www.st-aanzet.nl. 32

Mandeguod

december 2013

Bernedeiferbliuw "it Flinterke" offisjeel twatalich. Op freed 18 oktober wie it feest op bernedeiferbliuw it Flinterke. Hindrik van der Meer hat doe it sertifikaat "bernedeiferbliuw foar meartalige ûntwikkeling" oerlange oan de pedagogysk meiwurkers fan it Flinterke. It wie in gesellige middei mei de bern, âlden en oare gasten. Hindrik van der Meer hat tegearre mei de bern, liedsters en âlden songen. Tomke wie ek oanwêzich, de bern koene mei him op de foto. Bernedeiferbliuw it Flinterke wurket sûnt 2011 mei in belied dat rjochte is op de twatalige ûntwikkeling fan jonge bern en hat no it sertifikaat behelle. Op it Flinterke wurdt de twataligens as folget stâl jûn ; de pedagogysk meiwurkers Pietrik, Gelske en Klazien biede konsekwint it Frysk oan. Remmy nimt it Nederlânsk foar har rekken. De stazjêres krije ek in taalopdracht. Troch sa te wurkjen leare de bern op jonge leeftyd de beide talen fan mekoar te skieden, en komme beide talen goed oan bod. Der wurdt wurke mei it VVE programma Uk en Puk. Sadwaande komme der fan allerhande tema's oan bod, werby't de bern boartsjende wei in soad nije wurden leare.

december 2013

Mandeguod

33

Bootsma Bouwbedrijf B.V.

Voor al uw:

Onderhoud Agrarische bouw Verbouwingen Restauratie Woningbouw Utiliteitsbouw

Werkplaats/kantoor: Doarpsstrjitte 8 9021 CL Oosterwierum Tel. (058) 250 13 25 Fax (058) 250 14 15 [email protected] www.bootsmabouwbedrijf.nl

34

Mandeguod

december 2013

De ziekte van Lyme De ziekte van Lyme is nog veel ouder dan de weg naar Rome. In de meer dan 5000 jaar oude ijsmummie Ötzi is DNA van de verwekker ervan aangetroffen. Deze Italiaan was dus de oudst bekende drager van deze akelige infectieziekte. Dat je van teken ziek kon worden, wist men al in de 18e eeuw. De ziekte kreeg echter pas de huidige naam in 1975 in de VS. In het plaatsje Old Lime in Connecticut brak toen een ware epidemie uit. De relatie van gewrichtsklachten met tekenbeten werd destijds al gelegd; maar de verantwoordelijke Borreliabacterie werd weer pas zeven jaar later ontdekt. Bij mensen begint de aandoening veelal met een rode ring rond de plek waar een tekenbeet heeft plaatsgevonden. Wanneer er niet behandeld wordt, kan een veelvoud van symptomen volgen. Pijnlijke, gezwollen gewrichten, koorts, neurologische (verlamming)verschijnselen en hart- en nierfalen. De periode tussen een tekenbeet en klachten (incubatietijd) kan maanden duren. Ziekte van Lyme komt ook bij honden en katten voor met vergelijkbare verschijnselen als bij mensen. De kenmerkende rode ring om de beet wordt echter zelden waargenomen, vanzelfsprekend ook vanwege de aanwezigheid van beharing. Uiteraard lopen onze viervoeters een nog veel grotere kans op een tekenbeet dan wijzelf. Waarom wordt de diagnose dan zo weinig gesteld? Even een rekensom. Uit onderzoek weten we dat tegenwoordig gemiddeld ruim 20% van de teken besmet is met de Borrelia-bacterie. In de wetenschappelijke literatuur gaat men uit van schattingen dat minder dan 5% van de dieren ook daadwerkelijk de ziekte van Lyme ontwikkelen na een beet door een besmette teek. Van de 100 honden waar zich één teek op heeft vastgezogen zouden dan 1 of 2 de ziekte ontwikkelen. In de praktijk is dat bij lange na niet het geval. Missen wij dan de diagnose? Anderzijds blijkt dat oudere honden die geregeld in gebieden komen waar zich teken bevinden (en waar is dat niet?) afweerstoffen tegen Borrelia hebben in hun bloed. Blijkbaar zijn honden (en katten) veel minder gevoelig voor de infectie en/of zijn ze beter in staat dan wij mensen om de infectie de baas te worden. Pas bij voortdurende klachten van ziekte, koorts en/of gewrichtsontsteking, een hoge mate van afweerstoffen in het bloed en een goede reactie op een behandeling met antibiotica maakt het zeer waarschijnlijk dat een dier de ziekte van Lyme doormaakt. Dat maakt het stellen van een diagnose dus lastig. Wat dat betreft zijn er zeker parallellen met de humane geneeskunde, want ook veel mensen hebben afweerstoffen tegen Borrelia zonder symptomen te vertodecember 2013

Mandeguod

35

36

Mandeguod

december 2013

nen. Het is bekend dat dieren met verminderde weerstand vatbaarder zijn voor de infectie, omdat hun immuunsysteem niet adequaat reageert. Opvallend is ook dat bepaalde rassen, zoals de Berner sennenhond, vatbaarder zouden zijn voor deze infectieziekte. Wat kun je doen om je huisdier tegen deze ziekte te beschermen? Het tekenseizoen is tegenwoordig lang: van het vroege voorjaar in maart tot heel laat in november. De tekenrijke gebieden mijden gedurende deze periode is vaak geen optie. Er zijn diverse sprays, banden en spot-onmiddelen in de handel om onze huisdieren te beschermen. Maar pas op: de middelen voor hond en kat zijn niet uitwisselbaar! Sommige werken preventief, andere zorgen ervoor dat vastgezogen teken worden afgedood voordat ze tot besmetting overgaan. De eerste 24 uur na het settelen in de huid wordt de bacterie namelijk nog niet overgebracht. Dat gevaar dreigt pas na anderhalf tot 2 dagen. Het handmatig verwijderen van teken met een speciaal tangetje, haakje of stropje werkt dus ook preventief, maar vergt wel een degelijke dagelijkse controle van de dieren. Dat valt, zeker bij een langharigen, lang niet altijd mee. Bij het verwijderen nooit tevoren ontsmetten met alcohol o.i.d., want als reactie daarop kan een teek juist de infectie in het slachtoffer spugen. Als de teek goed is verwijderd, mag het wondje wél grondig gedesinfecteerd worden. Als er onverhoopt toch een rode plek na een tekenbeet ontstaat, betekent dat overigens niet meteen dat Lyme is overgebracht. Tot slot een primeur: voor honden is er sinds kort een vaccin tegen de ziekte van Lyme beschikbaar, dat na een tweetal toedieningen gedurende een jaar bescherming biedt. Daarna zou, net als bij de ziekte van Weil, jaarlijks herenten goed preventief werken. Vanzelfsprekend kun je het beste vroeg in het voorjaar vaccineren. Teken kunnen echter ook nog andere ziekten overbrengen en daartegen biedt deze entstof natuurlijk geen bescherming. [email protected]

december 2013

Mandeguod

37

Welkom bij Poiesz Mantgum! De Dobbe 1 - Mantgum

Dagelijks staan wij voor u klaar met: t7SJFOEFMJKLFQSJK[FO t%FCFTUFTFSWJDF t&FOQSBDIUJHFOSVJNBTTPSUJNFOU t"NCBDIUFMJKLFWFSTBGEFMJOH t7BLLVOEJHFFOWSJFOEFMJKLFNFEFXFSLFST t8FLFMJKLTWFMFBBOCJFEJOHFO t,MBOUHFSJDIUFFOPSJHJOFMFBDUJFT t0O[FPOWPMQSF[FOTQBBSBDUJF

Openingstijden van uw t Poiesz supermarkt in Mantgum: .BBOEBHUNXPFOTEBHVVS %POEFSEBHFOWSJKEBHVVS ;BUFSEBHVVS www.poiesz-supermarkten.nl

Waar het opvalt dat het meevalt!

38

Mandeguod

december 2013

Huldiging winnaars NK Schoolmeisjes Onder grote belangstelling zijn Bregt Arendz, Amarins de Groot en Jennie Terpstra zaterdagavond 16 november gehuldigd voor het winnen van het Nederlands kampioenschap kaatsen voor schoolmeisjes. Voorzitter Hans de Boer opende deze avond en gaf als eerste het woord aan Theo Kuipers die, ondersteund door een foto reportage, verslag van het wedstrijdverloop van het NK deed. Dit NK vond plaats op zaterdag 22 juni in Mantgum. De winnaars werden toegesproken door Kataya en Elaine Reitsema, het winnende partuur van het NK Schoolmeisjes 2003. Zus Thalia die ook deel uitmaakte van het winnende partuur verblijft in het buitenland en kon deze avond niet aanwezig zijn Daarna werd het woord gegeven aan; Anne Muller, voorzitter van dorpsbelang Mantgum, Sjors Jepkema, voorzitter van de federatie Littenseradiel, Albert Reitsema, de coach van de Jacob Klaver meisjes en Arjen Klaversma namens hoofdsponsor Bouwbedrijf Klaversma Na de felicitaties, mooie woorden en overhandiging van vele cadeaus werd er na de pauze nog aandacht geschonken aan de winnaars van het competitiekaatsen en de winnaars van de Pelote PC Dames. Ook werden nog enkele leden, die zich voor de kaatsvereniging meer dan verdienstelijk hadden gemaakt, in het zonnetje gezet Onder dankzegging sloot Hans de Boer deze zeer geslaagde avond af.

december 2013

Mandeguod

39

Em[dlWdZ[H_ZZ[h

FhWaj_àleehWYkfkdYjkkh [d9^_d[i[][d[[im_`p[d

b_ZIH87=[dD89=O? l[h]e[ZZeehe$W$:[
FhWaj_àWZh[i0 ImWdd[Zh_\j'/"CWdj]kc
mmm$Y^_d[i[][d[[iakdZ[\h_[ibWdZ$db

40

Mandeguod

december 2013

Amarins spjeldet de behelle medaille op it JK findel

f.l.n.r. Bregt Aredz, Amarins de Groot en Jennie Terpstra

kado’s oanbean troch foarsitter Hans de Boer

Foto’s van deze avond zijn gemaakt door Jolt van der Veen en te zien op www.jacobklaver.nl

december 2013

Mandeguod

41

42

Mandeguod

december 2013

Het Maatjesproject weer geopend Het Maatjesproject van AanZet koppelt mensen die door hun psychische achtergrond weinig tot geen sociale contacten hebben, aan vrijwilligers. Het Maatjesproject bestaat dit jaar 15 jaar en ongeveer 2500 burgers uit Friesland hebben hier al aan meegedaan. Zowel deelnemers, mensen die een maatje nodig hebben, als vrijwilligers, mensen die een maatje willen zijn. Het Maatjesproject van AanZet is altijd op zoek naar maatjesvrijwilligers. De motivatie van maatjesvrijwilligers die nu actief zijn, is onder andere iets voor een ander willen betekenen. En ook zelf leren en inzicht krijgen in wat het betekent om met een psychische achtergrond te leven (antistigma). Het Maatjesproject koppelt de maatjesvrijwilligers aan deelnemers om minimaal eens per 2 weken samen een dagdeel iets leuks te ondernemen, denk aan een kopje koffie drinken, de stad/ het dorp in, wandelen, fietsen, naar een club of vereniging. Samen is leuker dan alleen. Belangrijk is dat het contact op gelijkwaardige basis plaatsvindt; de maatjesvrijwilliger is geen hulpverlener. Het Maatjesproject is een project van AanZet. Dit is een stichting die 11 projecten in Friesland organiseert voor én door mensen met een psychische achtergrond. Deze mensen kunnen vrijwilligerswerk doen of deelnemen aan een project. AanZet gaat hierbij uit van de mogelijkheden en kwaliteiten van mensen. Doordat zij in zelfsturende teams de projecten runnen kunnen ze zich ontwikkelen, krijgen ze zelfvertrouwen en participeren ze in de samenleving waardoor ze een minder groot beroep doen op de zorgen hulpverlening. Bij AanZet werken ongeveer 300 vrijwilligers, die ondersteunt worden door 6 coaches (4,3 fte), met al haar projecten bereikt AanZet ongeveer 1500 tot 2000 burgers in Friesland per jaar. Mocht u geïnteresseerd zijn in het Maatjesproject of meer willen weten van één van de andere projecten van AanZet, dan kunt u een kijkje nemen op de website www.st-aanzet.nl. Of telefonisch contact opnemen via 058 -284 90 20.

december 2013

Mandeguod

43

Anne de Jong Uitvaartzorg Zorgvuldig en met aandacht

0566 - 602922 Dag en nacht bereikbaar www.dejonguitvaartzorg.nl "UORRENs$+2AERD

44

Mandeguod

T 0566 - 60 29 22 Dag en nacht bereikbaar

december 2013

Oliebollen !!!! Na het succes van vorig jaar hebben de Korfbalvereniging WWC en Keatsferiening Jacob Klaver opnieuw de handen in elkaar geslagen voor de oliebollenverkoop voor Mantgum en omstreken op 31 december. Beide clubs hebben weer een mooi en sportief seizoen achter de rug, en dat kost geld. Extra injecties zijn dus zeer welkom! Een prachtige ploeg mensen staat op 31 december voor u klaar om de heerlijkste oliebollen te maken en ze aan huis te bezorgen. Tien oliebollen voor € 5,00 daar kunt u zelf nauwelijks tegen aan bakken! Op vrijdag 27, zaterdag 28 of maandag 30 december komen leden van de korfbalvereniging en/of kaatsclub het ingevulde briefje bij u ophalen, zou u alstublieft met gepast geld willen betalen? Bij voorbaat dank! Bestuur Korfbalvereniging WWC en bestuur Kaatsvereniging Jacob Klaver. www.kv-wwc.nl [email protected]

www.jacobklaver.nl [email protected]

JA, ik steun deze beide sportclubs van Mantgum door ......... zak(ken) à 10 oliebollen te bestellen MET suiker

0 per zak).

ZONDER suiker

Op 31 december worden de oliebollen : bij mij THUISBEZORGD

haal ik ze op in de WJUKKEN (vanaf 10.30 uur)

Naam: _____________________________________________________________ Adres: _____________________________________________________________ Telefoonnummer: ____________________________________________________

december 2013

Mandeguod

45

UW ADRES VOOR: FIETSEN NIEUW EN GEBRUIKT · ELEKTRISCHE SCOOTERS · SERVICE EN REPARATIE (OOK AAN HUIS) · FIETSVERHUUR · FITNESS TOESTELLEN · SLEUTELSERVICE · FIETSVERZEKERINGEN · FIETSKLEDING · HEEL VEEL ACCESSOIRES

De iisbaan 2 · 8731 DW Wommels · Tel. 0515 - 332 565 www.tweewielersdejong.nl

46

Mandeguod

december 2013

december 2013

Mandeguod

47

Voor al uw roestvaststaal op maat

Anne Piet Tolsma H. van Botnialaan 6 9022 BM Mantgum Telefoon: 06 - 22 86 55 07

www.neodym.nl

48

Mandeguod

. . . . . . . . . . .

Hekwerken met glas / acrylaat / spijlen leuningwerk RVS tuin- en salontafels met glas, natuursteen of hout RVS buitenhaarden en vuurkorven brievenbussen kapstokken borstweringen barrailingen zwemtrappen bolders en bootrailingen etc.

december 2013

december 2013

Mandeguod

49

50

Mandeguod

december 2013

WESTFRIESE KAASHANDEL! De hoogste kwaliteit voor de laagste prijs. Het grootste binnen- en buitenlandse kaas assortiment bij u op de markt. Elke dinsdagmiddag van 14.15 tot 17.45 uur standplaats: De Dobbe (bij Poiesz).

bij inlevering van onderstaande bon

extra belegen kaas

€ 7,95 per kilo BON december 2013

Mandeguod

51

Advertenties

Colofon Mandeguod is een uitgave van

hele pagina halve pagina kwart pagina staand kwart pagina liggend

180 x 128 mm 128 x 87,5 mm 87,5 x 61,5 mm 128 x 41,25 mm

Doarpsmienskip Mantgum en verschijnt 11 keer per jaar. Doarpsmienskip Mantgum Anne Muller, voorzitter. Dayna de Boer, kandidaat-secretaris. Herbert Schaap, penningmeester. Roelie Rozenberg,

Iedere advertentie heeft standaard een rand. Behalve als het design van de advertentie dit niet toelaat.

bestuurslid. Pieter van der Veen, bestuurslid.

Aanleveren advertenties en afbeeldingen Aanleveren van een advertentie kan in elk gewenst grafisch formaat zoals bijvoorbeeld BMP, TIFF, JPG, JPEG, PNG, etc.

Website: www.mantgum.com

Aanleveren van een advertentie in WORD is ook mogelijk. U loopt dan wel de kans dat er afwijkingen optreden, met name in de fonttypes en fontgrootte.

Nynke-Rixt Jukema, bestuurslid. E-mail: [email protected] Redactie Mandeguod Patricia Kuipers, hoofdredacteur. Frits Sieperda, vormgever. Trudy Post, eindredacteur. Anna Christien Piebenga, redactielid. Financieel beheer Pieter van der Veen, penningmeester. Bankrekening Mandeguod: 5072704 Verslaggevers Siebolt Dijkstra (en korrektor fryske teksten), Lys Scarse, Frans Kets.

WERKSTUK Maakster van dit prachtig werkstuk was Janette Buwalda van het Nordwin College tijdens de Rouwbeurs in de Wjukken.

Verspreiding Karelien van Sluis, coördinator. Verspreiding door veel vrijwilligers uit Mantgum. Druk Copy Service Leeuwarden Jaaradvertentie Hele pagina € 145,50. Halve pagina € 75,-. Kwart pagina € 42,-. Eenmalige advertentie Hele pagina € 23,50. Halve pagina € 12,75. Kwart pagina € 8,75. Verenigingsmededelingen Jaarbijdrage € 25,50.

Foto: Frits Sieperda

Oplage 500 exemplaren. Inleveren kopij, uiterlijk de 15e van elke maand. Trudy Post, It Hiem 25, 9022 CG Mantgum, telefoon (058) 289 66 78,

Politie Service Centrum (0900) 88 44 Buurtagent: [email protected]

[email protected]. Algemeen Uw bijdrage dient voorzien te zijn van naam, adres en telefoonnummer. De redactie behoudt zich het recht voor om uw tekst te redigeren, zo nodig in te korten of om uw bijdrage eventueel niet te plaatsen. De redactie is niet verantwoordelijk voor de inhoud van stukken die zijn

© MANDEGUOD Overname van artikelen en foto’s alleen na verkregen schriftelijke toestemming van de redactie van Mandeguod.

52

Mandeguod

geschreven door niet-redactieleden.

e-mailadres mandeguod@gm ail.com

december 2013

%ELKELAATSTE WOENSDAGVANDEMAAND KINDERENTMJAAR E

$E$OBBED "%-ANTGUM WWWKAPSALONNIJSKJIRRICHNL

M-december 2013

Eeij[b_à[_dZkijh_[m[],& ..&'@M
M-december 2013

mandeguod mededelingen- en activiteitenblad van Mantgum 28e jaargang

Recommend Documents