Management of patients with stroke: identification and management of dysphagia Publicatiejaar 2010

Richtlijn Publicatiejaar Organisatie Auteur(s)

Instellingen waarvan de auteurs afkomstig zijn Thema Doelen

Populatie Vindplaats

Management of patients with stroke: identification and management of dysphagia 2010 Scottish Intercollegiate Guidelines Network (SIGN) Clarke, I., Dunnet, C., Camp, J., Campbell, D., Chappell, F., El-Ghorr, A., Fraser, H., Guse, J., Holden, R., Hunter, R., James, R., Ogilvie, M., Pentland, B., Small, F., Stott, D., Strachan, F., Wilson, G., & Wood, K. Raigmore Hospital, Inverness, Glasgow Royal Infirmary, Royal Hospital, Glasgow, SIGN, Queen Margaret Hospital, Dunfermline, Monklands Hospital, Airdrie, Dundee Dental School, St John’s Hospital, Livingston, Astley Ainslie Hospital, Edinburgh, Western General Hospital, Edinburgh, Woodend Hospital, Aberdeen, Victoria Infirmary, Glasgow, Tayside Primary Care Trust Dysfagie Het bijstaan van gezondheidszorgverleners in: 1) het verminderen van de morbiditeit die geassocieerd is met dysfagie door een vroege detectie van slikstoornissen bij patiënten die een beroerte hebben gehad; en 2) de toepassing van geschikte methoden om voedsel- en vochtopname te bevorderen Mensen die na een beroerte dysfagie hebben gekregen http://www.sign.ac.uk/pdf/sign78.pdf

1. INITIAL CLINICAL EVALUATION OF SWALLOWING AND NUTRITION AFTER STROKE

1. EERSTE EVALUATIE VAN SLIKFUNCTIE EN NUTRITIE NA EEN BEROERTE

- All stroke patients should be screened for

- Alle patiënten die een beroerte gehad hebben,

dysphagia before being given food or drink.

1.1 Assessing risk of pneumonia 1.1.1

Aspiration risk

zouden gescreend moeten worden voor dysfagie voordat ze eten of drinken toegediend krijgen.

1.1 Beoordelen van het risico op pneumonie 1.1.1

Risico op aspiratie

- The water swallow test should be used as a

- Bij patiënten die een beroerte gehad hebben,

part of the screening for aspiration risk in stroke patients.

zou bij de screening voor het risico op aspiratie de watersliktest gebruikt moeten worden.

1.1.2 Other risk factors 1.1.2 Andere risicofactoren - Clinical history taking should take into - Anamnese zou rekening moeten houden met account comorbidities and other risk factors comorbiditeiten en andere risicofactoren (bijv. (eg smoking or respiratory disease) to roken of ademhalingsziekte) om een verhoogd identify increased risk of developing risico op de ontwikkeling van aspiration pneumonia. aspiratiepneumonie te kunnen vaststellen. - Medications for pre-existing conditions that

- Medicatie voor reeds bestaande toestanden

list dysphagia as a potential side effect

waarvan dysfagie een mogelijk neveneffect is,

NURSING GUIDELINES PROJECT UCL (ECOLE DE SANTÉ PUBLIQUE) – UNIVERSITEIT GENT (VERPLEGINGSWETENSCHAP)

1

should be excluded (eg bisphosphonate and potassium supplements, refer to the manufacturer’s recommendations).

zou niet toegelaten mogen worden (bijv. bifosfonaat en kaliumsupplementen, verwijs naar de aanbevelingen van de fabrikant).

1.2 Swallow screening 1.2 Slikscreening with dysphagia should be - Patiënten met dysfagie zouden tijdens de eerste monitored daily in the first week to identify week dagelijks gecontroleerd moeten worden rapid recovery. Observations should be om een snel herstel te kunnen waarnemen. recorded as part of the care plan. Observaties zouden uitgevoerd moeten worden als onderdeel van het zorgplan.

- Patients

- Patients not fit for assessment should be

- Patiënten die in een te slechte conditie zijn voor

screened daily to avoid delay in referral for full clinical assessment.

beoordeling zouden dagelijks gescreend moeten worden om te vermijden dat ze te laat worden doorverwezen voor een volledige klinische beoordeling.

1.2.1 Swallow screening procedures 1.2.1 Procedures voor slikscreening typical swallow screening procedure - Een typische procedure voor slikscreening moet should include: het volgende omvatten: o initial observations of the patient’s o eerste observaties van het consciousness level bewustzijnsniveau van de patiënt o observations of the degree of o observaties van de mate van controle postural control. over de lichaamshouding.

- A

- If the patient is able to actively cooperate

- Als de patiënt actief kan meewerken en in een

and is able to be supported in an upright position the procedure should also include:

rechtopzittende positie gehouden kan worden, zou de procedure ook het volgende moeten omvatten: o observaties van mondhygiëne o observaties van controle over orale secreties o een watersliktest, indien van toepassing.

o observations of oral hygiene o observations of control of oral secretions o if appropriate, a water swallow test. - Screening protocols must include a clear

pathway of action for all possible outcomes (eg onward referral, nil by mouth, commence oral diet).

zouden een zorgpad moeten bevatten voor alle mogelijke resultaten (bijv. verdere doorverwijzing, geen orale toediening, begin van een oraal dieet).

- Patients who are nil by mouth or are on a

- Patiënten die oraal niets toegediend mogen

modified diet should continue to receive clinically essential medication by an appropriate route as advised by a pharmacist.

krijgen of die een aangepast dieet volgen, zouden via een geschikte toedieningsweg klinisch essentiële medicatie moeten blijven krijgen zoals aanbevolen door een apotheker.

1.3 Assessing risk of undernutrition

- Screeningsprotocollen

1.3 Bepaling van het risico op ondervoeding

- Early and sequential screening for nutritional

- Vroege en opeenvolgende screening voor het

risk is needed to permit appropriate nutritional intervention.

risico op ondervoeding is nodig voor een geschikte nutritionele interventie.


2

1.4 Nutritional screening 1.4 Nutritionele screening - Patients’ nutritional risk should be - Het risico op ondervoeding van de patiënten zou established using a valid and reliable moeten bepaald worden d.m.v. een valide en screening procedure suitable for stroke betrouwbare screeningprocedure die geschikt is patients. voor patiënten die een beroerte gehad hebben. - Assessment of nutritional risk should be

- De beoordeling van het risico op ondervoeding

carried out within the first 48 hours with regular re-assessment thereafter during the patient’s recovery and be recorded prior to any discharge.

zou binnen de eerste 48 uur moeten plaatsvinden, met daarna regelmatige herbeoordeling tijdens het herstel van de patiënt. De bevindingen moeten gerapporteerd worden vóór om het even welk ontslag.

- Assessment of a patient’s nutritional risk

- De beoordeling van het risico op ondervoeding

should include an assessment of their ability to eat independently and a periodic record of their food consumption.

van de patiënten zou een beoordeling moeten omvatten van hun capaciteit om zelfstandig te eten en een periodieke registratie van hun voedselconsumptie.

- Ongoing monitoring of nutritional status

- Voortdurende controle van de nutritionele

should include a combination of the following parameters: o biochemical measures (ie low prealbumin, impaired glucose metabolism) o swallowing status o unintentional weight loss o eating assessment and dependence o nutritional intake.

toestand zou een combinatie van de volgende parameters moeten omvatten: o biochemische metingen (lage prealbumine, verstoord glucosemetabolisme) o slikstatus o ongewild gewichtsverlies o beoordeling van eten en afhankelijkheid o voedselinname.

- Results

from the nutritional screening - Een geschikte doorverwijzing naar een diëtist process should guide appropriate referral to voor beoordeling en behandeling zou moeten a dietitian for assessment and management. gebaseerd zijn op resultaten van het nutritioneel screeningsproces. 1.4.1

Nutritional screening procedures

- Nutritional screening should cover:

o o o o o

body mass index (BMI) ability to eat appetite physical condition mental condition.

1.4.1

Nutritionele screeningsprocedures

- Nutritionele screening zou moeten omvatten:

o o o o o

body mass index (BMI) mogelijkheid om te eten honger lichamelijke toestand mentale toestand.


3

2. ASSESSMENT

2. BEOORDELING

2.1 Clinical bedside assessment

2.1 Klinische beoordeling aan het bed van de patiënt - A standardised clinical bedside assessment - Er zou een gestandaardiseerde klinische (CBA) should be used by a professional beoordeling aan het bed van de patiënt moeten skilled in the management of dysphagia uitgevoerd worden door een specialist die (currently speech and language therapists). ervaring heeft met de behandeling van dysfagie (tegenwoordig spraaktherapeuten en logopedisten). - The

CBA developed and tested Logemann, or a similar tool, recommended.

by - De klinische beoordeling aan het bed van de is patiënt ontwikkeld en getest door Logemann1, of een gelijkaardig hulpmiddel, is aanbevolen.

2.2 Instrumental assessment

2.2 Instrumentele beoordeling

2.2.1

Fibre optic endoscopic evaluation 2.2.1 Evaluatie van slikfunctie d.m.v. een of swallow vezeloptische endoscoop - The modified barium swallow test and fibre - De aangepaste bariumsliktest en evaluatie van optic endoscopic evaluation of swallow are slikfunctie d.m.v. een vezeloptische endoscoop both valid methods for assessing dysphagia. zijn beide valide methodes voor het beoordelen The clinician should consider which is the van dysfagie. De clinicus zou moeten overwegen most appropriate for different patients in welke de meest geschikte is voor verschillende different settings. patiënten in verschillende omstandigheden.

3. TRAINING FOR ASSESSMENTS

SCREENING

AND

3.1 Screening - A training package for nurses should include:

o risk factors for dysphagia o early signs of dysphagia o observation of eating and drinking habits o water swallow test o monitoring of hydration o monitoring weight and nutritional risk.

3. TRAINING VOOR BEOORDELINGEN

SCREENING

EN

3.1 Screening - Een trainingspakket voor verpleegkundigen zou

het volgende moeten omvatten: o risicofactoren voor dysfagie o vroege tekenen van dysfagie o observatie van eet- en drinkgewoonten o watersliktest o controleren van vochtopname o controle van gewicht en risico op ondervoeding.

1

De klinische beoordeling aan het bed van de patiënt van Logemann is een soort screeningsprocedure om te bepalen welke patiënten een hoog risico lopen op een specifiek probleem, zoals dysfagie [Logemann, J. A., Veis, S., & Colangelo, L. A. (1999). Screening procedure for oropharyngeal dysphagia]. Een voorbeeld van deze procedure bevindt zich in bijlage 3 van de richtlijn die hier is uitgewerkt. Voor verdere instructies en interpretatie van de resultaten, kan een beroep gedaan worden op het originele artikel [Johnson, E. R., McKenzie, S. W., & Sievers, A. (1993). Aspiration pneumonia in stroke].


4

3.2 Assessment 3.2.1

3.2 Beoordeling

Impact of training

3.2.1

Impact van training

- All staff involved in the detection and

- Iedereen die betrokken is bij de detectie en

management of dysphagia should be trained according to the recommendations of the relevant professional body.

behandeling van dysfagie zou getraind moeten worden in overeenstemming met de aanbevelingen binnen de relevante professionele discipline.

- Standard criteria should be established for

- Er zouden standaardcriteria uitgewerkt moeten

the interpretation of the results radiological and fibre optic assessments.

of

4. EFFECT OF THERAPY ON PATIENT OUTCOME

worden voor de interpretatie van de resultaten van radiologische bevindingen en beoordelingen d.m.v. een vezeloptische endoscoop.

4. EFFECT VAN THERAPIE OP DE PATIËNT

4.1 Diet modification and use of 4.1 Aanpassing van het dieet en gebruik van compensatory techniques compenserende strategieën - Advice on diet modification and - Na een volledige beoordeling van de slikfunctie compensatory techniques (postures and zou advies gegeven moeten worden over manoeuvres) should be given following full aanpassing van het dieet en compenserende swallowing assessment. strategieën (houdingen en manoeuvres). 4.2 Texture modification - Texture modified food should be attractively

presented and appetising. Patients should have a choice of dishes.

- Texture modified meals may be fortified to

enable patients requirements.

to

meet

4.2 Aanpassing van de textuur met aangepaste textuur zou aantrekkelijk en appetijtelijk gepresenteerd moeten worden. Patiënten zouden moeten kunnen kiezen tussen gerechten.

- Voeding

- Maaltijden met aangepaste textuur kunnen

nutritional

versterkt worden zodat de patiënten kunnen voldoen aan hun nutritionele vereisten.

- Food and fluid intake should be monitored

- Voedsel- en vochtinname zouden gecontroleerd

and, if indicated, a referral made to the dietitian.

moeten worden en, indien aangewezen, zou een doorverwijzing naar een diëtist moeten gebeuren.

4.3 Dysphagia therapy 4.3.1

Biofeedback

4.3 Therapie voor dysfagie 4.3.1

Biofeedback

- All patients who have dysphagia for more

- Alle patiënten die langer dan één week dysfagie

than one week should be assessed to determine their suitability for a rehabilitative swallowing therapy programme. Consideration should be given to: o the nature of the underlying

hebben, zouden beoordeeld moeten worden om te bepalen of ze in aanmerking komen voor een sliktherapieprogramma. Er zou aandacht moeten besteed worden aan: o de aard van de onderliggende slikstoornis


5

swallowing impairment o patient suitability in terms motivation and cognitive status.

of

o de geschiktheid van de patiënt in termen van motivatie en cognitieve toestand.

- Patients with dysphagia should have an

- Patiënten met dysfagie zouden een neus-keel-

oropharyngeal swallowing rehabilitation programme that includes restorative exercises in addition to compensatory techniques and diet modification.

oor revalidatieprogramma moeten krijgen dat oefeningen omvat, naast compenserende strategieën en een aanpassing van het dieet.

5. NUTRITIONAL INTERVENTIONS

5. NUTRITIONELE INTERVENTIES

5.1 Oral nutritional supplementation 5.1 Orale nutritionele supplementen - Following nutritional screening, those - Na de nutritionele screening zouden identified as undernourished, and those at ondervoede patiënten en patiënten met een risk of becoming undernourished, should be risico op ondervoeding moeten doorverwezen referred to a dietitian and considered for worden naar een diëtist. Daarnaast zou prescription of oral nutritional supplements voorschrijven van orale nutritionele as part of their overall nutritional care plan. supplementen als onderdeel van hun algemene nutritionele zorgplan overwogen moeten worden. 5.2 Tube feeding

5.2 Tubevoeding

5.2.1 Timing of feeding 5.2.1 Timing van eten - Patients with dysphagia who are unable to - Initiële nasogastrische (NG) voeding zou zo snel meet their nutritional requirements orally mogelijk, binnen de week, overwogen moeten should be considered for initial nasogastric worden bij patiënten met dysfagie die oraal niet (NG) feeding as soon as possible, within one kunnen voldoen aan hun nutritionele vereisten. week of onset. This decision should be made Deze beslissing zou gemaakt moeten worden by the multidisciplinary team in consultation door het multidisciplinair team in overleg met with the patient and their carers/family. de patiënt en zijn/haar verzorgers/familie. - Patients in the early recovery phase should

- Patiënten in de vroege herstelfase zouden

be reviewed weekly by the multidisciplinary team to ascertain if longer term (>four weeks) feeding is required.

wekelijks gecontroleerd moeten worden door het multidisciplinair team om te bepalen of het toedienen van voeding over een langere termijn (>vier weken) vereist is.

- Feeding

via percutaneous endoscopic - Eten d.m.v. een percutane endoscopische gastrostomy (PEG) is the recommended gastrostomiesonde (PEG) is aanbevolen bij feeding route for long term (>four weeks) enterale voeding op lange termijn (>vier weken). enteral feeding. Patients requiring long term Patiënten die langdurig tubevoeding nodig tube feeding should be reviewed regularly. hebben, zouden regelmatig gecontroleerd moeten worden. 5.2.2

Quality of life and ethical issues

- The decision to place a PEG should balance

5.2.2

Levenskwaliteit en ethische problemen - In de beslissing om een PEG te plaatsen, zouden


6

the risks and benefits and take into consideration individual patient needs. Patients should also be given the opportunity to decide whether they want to go ahead with a procedure.

de risico’s en voordelen moeten afgewogen worden en zou rekening moeten gehouden worden met de noden van de individuele patiënt. Patiënten zouden ook de mogelijkheid moeten krijgen om te beslissen of ze de procedure willen voortzetten.

- Patient’s

and carer’s perceptions and - Er zou rekening moeten gehouden worden met expectations of PEG feeding should be taken het beeld en de verwachtingen die patiënten en into account and the benefits, risks and verzorgers van PEG voeding hebben en de burden of care fully explained before voordelen en risico’s zouden uitgelegd moeten initiating feeding. worden alvorens te starten met dergelijke voeding.

6. OTHER MANAGEMENT ISSUES

6. ANDERE BEHANDELINGSOPTIES

6.1 Effect of regular review of patient 6.1 Effect van regelmatige controle van de outcomes patiënt - Measurement of weight should continue - Gewichtsbepaling zou moeten doorgaan na het after discharge, particularly in older stroke ontslag, in het bijzonder bij oudere patiënten patients. die een beroerte gehad hebben. - Patients with persistent dysphagia should be

- Patiënten met aanhoudende dysfagie zouden

reviewed regularly, at a frequency related to their individual swallowing function and dietary intake, by a professional skilled in the management of dysphagia.

regelmatig gecontroleerd moeten worden, met een frequentie afgestemd op hun individuele slikfunctie en voedselinname, door iemand die gespecialiseerd is in de behandeling van dysfagie.

- Ongoing support from health professionals

- Voortdurende steun van gezondheidswerkers na

after initiating feeding is essential and there should be an infrastructure to support enterally fed patients in all settings.

het starten van voeding is essentieel en de nodige infrastructuur om enteraal gevoede patiënten in alle omstandigheden te ondersteunen zou aanwezig moeten zijn.

- A named professional, made known to the

- Een bepaalde specialist, bekend gemaakt aan de

patient and carers, should have specific responsibility for the management of anyone discharged on PEG or NG feeding. This should also be considered for anyone on a modified diet.

patiënt en de verzorgers, zou specifiek verantwoordelijk moeten zijn voor de behandeling van iedereen waarbij PEG of NG voeding wordt stopgezet. Dit zou ook overwogen moeten worden voor iedereen die een aangepast dieet volgt.

6.2 Other considerations 6.2.1

Oral hygiene

6.2 Andere overwegingen 6.2.1

Mondhygiëne

- Good oral hygiene should be maintained in

- Er zou een goede mondhygiëne behouden

patients with dysphagia, particularly in those with PEG or NG tubes, in order to promote

moeten worden bij patiënten met dysfagie, in het bijzonder bij deze met PEG of NG tubes, om


7

oral health and patient comfort.

mondgezondheid en het comfort van de patiënt te bevorderen.

- An appropriate oral care protocol should be

- Er zou een geschikt mondzorgprotocol gebruikt

used for every patient with dysphagia, including those who use dentures.

moeten worden voor elke patiënt met dysfagie, inclusief voor degenen die een vals gebit hebben.

6.2.2

Medication

6.2.2

Medicatie

- Hospital and community pharmacists or

- De specialist die de dysfagie van de patiënt

medicines information centres should be consulted by the professional managing the patient’s dysphagia, on the most appropriate method of administering medication.

behandelt, zou apothekers binnen het ziekenhuis en daarbuiten of informatiecentra rond geneesmiddelen moeten raadplegen i.v.m. de meest geschikte toedieningswegen voor de medicatie.

6.3 Care of patients with dysphagia

6.3 Zorg voor patiënten met dysfagie

- Staff, carers and patients should be trained

- Staf, verzorgers en patiënten zouden getraind

in feeding techniques. This training should include: o modifications of positioning and diet

moeten worden in voedingstechnieken. Deze training zou het volgende moeten omvatten: o aanpassingen van lichaamshouding en dieet o plaatsing van voeding o behandeling van gedragsmatige en omgevingsfactoren o verlenen van mondzorg o behandeling van stikken.

o food placement o management of behavioural and environmental factors o delivery of oral care o management of choking. - Assessment

results and management - De resultaten van de beoordeling en de recommendations should be carefully aanbevelingen voor behandeling zouden documented and communicated to the nauwkeurig gedocumenteerd en relevant health professionals, carers and gecommuniceerd moeten worden naar de patients. relevante gezondheidswerkers, verzorgers en patiënten.

6.4 The effect of communicative or 6.4 Het effect van communicatie of cognitieve cognitive impairment on the stoornis op de behandeling van patiënten management of dysphagia patients met dysfagie - Communication, cognitive function, and the - Communicatie, cognitieve functie en de capacity for decision making should be vaardigheid in het maken van beslissingen zou routinely assessed in patients with routinematig beoordeeld moeten worden bij dysphagia. patiënten met dysfagie. - Information should be provided to patients

- Informatie zou op een gepaste manier verleend

with communicative or cognitive impairment in an appropriate manner (eg aphasia friendly literature).

moeten worden aan patiënten met een communicatieve of cognitieve stoornis (bijv. afasievriendelijke literatuur).


8

7. PROVISION OF INFORMATION

7. VERLENEN VAN INFORMATIE

7.1 Patient preferences 7.1 Voorkeuren van de patient - Stroke patients with dysphagia and their - Patiënten met dysfagie die een beroerte gehad families or carers should be given hebben en hun familieleden of mantelzorgers information to enable them to make zouden informatie moeten krijgen die het hen informed decisions about management of mogelijk maakt om geïnformeerde beslissingen the swallowing disorder. te nemen over de behandeling van de slikstoornis. - Patients/carers should be informed about

the full implications of their treatment, the timescale for altered diet or PEG feeding and how often they will be reviewed.

7.2 Quality of life

- Patiënten/verzorgers

zouden geïnformeerd moeten worden over alle implicaties van hun behandeling, de tijdsduur van het aangepast dieet of PEG voeding en hoe vaak ze gecontroleerd zullen worden. 7.2 Levenskwaliteit

- Healthcare professionals should be aware of

- Gezondheidswerkers zouden bewust moeten

the importance of the social aspects of eating. An inability to eat normally may affect patient morale, lead to feelings of isolation and could contribute to clinical depression.

zijn van het belang van de sociale aspecten van eten. Niet in staat zijn om normaal te eten kan het moreel van de patiënt beïnvloeden, kan tot gevoelens van isolatie leiden en kan bijdragen tot klinische depressie.


9

Management of patients with stroke: identification and management of dysphagia Publicatiejaar 2010

Recommend Documents