MAGAZINE VAN DE SCHRÉDER GROEP N° 39 • 2009
Duurzame verlichting
VOORWOORD
Groen handelen! De wereld heeft gekozen voor groen. Eindelijk! De toekomst van onze planeet en elk aspect van de menselijke activiteit worden vandaag de dag door een groene bril beoordeeld. Individuen en ondernemingen zijn zich bewust geworden van wat er op het spel staat en van hun verantwoordelijkheid op dit vlak. Onze activiteit bestaat erin juist te verlichten, en dan bedoelen we ook echt: “juist”. Laten we duidelijk zijn. Het is niet onze bedoeling om aan een soort competitie deel te nemen waarin men zich groener dan groen wil voorstellen. Wij willen groen handelen. Als speler op de markt van de verlichting, toch een belangrijke bron van energieverbruik, willen wij bij Schréder duidelijk maken wat onze prioriteiten, verantwoordelijkheden en verschilpunten zijn. Onze prioriteit: het energieverbruik onder controle houden Alle studies bevestigen het: het energieverbruik van een werkend verlichtingstoestel geldt als belangrijkste impact van de verlichting op het milieu. Dit verbruik optimaliseren is altijd al de ambitie en de passie van onze ontwikkelingsteams geweest. Energie besparen, maximaal rendement voor onze producten, behoud van duurzame prestaties, … dat is de rode draad (de groene draad!...) in onze activiteiten. Beter presteren met minder! Parallel aan deze permanente zoektocht naar energierendement blijven wij uiteraard naar manieren zoeken om ook de andere factoren te optimaliseren, met name de methodes voor productie, distributie en recyclage van onze verlichtingstoestellen. De twee ondernemingen van onze Groep die als voorbeeld in dit magazine worden toegelicht, vormen hiervan het bewijs. Onze verantwoordelijkheid: producten ontwikkelen die het energieverbruik doen dalen De ledrevolutie komt precies op het juiste ogenblik. De stijgende efficiëntie van de leds creëert steeds meer mogelijkheden voor het verminderen en beheersen van het energieverbruik van een verlichtingsinstallatie. Ons standpunt blijft hetzelfde: de ledtechnologie in de verschillende verlichtingstoestellen integreren, die specifiek om deze integratie te optimaliseren, ontworpen werden. Op dit ogenblik beschikken wij al over de eerste verlichtingstoestellen die aan dit criterium beantwoorden, zowel op het vlak van aanstraling als stads- of wegverlichting. Verlichtingstoestellen voor toepassingen waarin leds voor een aanzienlijke daling van het energieverbruik kunnen zorgen, zonder daarbij aan rendement in te boeten. Verantwoorde en duurzame oplossingen. Morgen zullen zich dan nieuwe toepassingsgebieden aanbieden. Die wij dan met evenveel enthousiasme en vastberadenheid zullen aanpakken. Het punt waarop we verschillen: onze lokale werking Onze geschiedenis en onze successen steunen op de lokale relatie met onze klanten en leveranciers. De commerciële en industriële activiteiten van de ondernemingen die wereldwijd deel uitmaken van de Schréder Groep, worden al altijd door lokale teams geleid. Als internationale groep is het steeds onze ambitie geweest om ons duurzaam in de landen waar we actief zijn te vestigen. Wij produceren daar waar we ook verkopen. Het concept “globalisering” is niet op ons van toepassing. Het is precies die lokale toets die ons in staat stelt om goede partners te zijn en ons 100 % voor de projecten in te zetten. Uw projecten. Nadat u dit magazine gelezen heeft, zult u precies weten wat wij onder “groen handelen!” verstaan. Veel leesplezier!
Michel Neuprez CEO
ARGENTINIË Schréder Argentina OOSTENRIJK AE Schréder BELGIË Schréder Constructions Electriques Schréder Uitrusting Schréder Comelec BOLIVIA Schréder Bolivia BRAZILIË Schréder do Brasil Iluminação CANADA Schréder CHILI Schréder Chile CHINA Tianjin Lighting Schréder COLOMBIA Schréder Colombia TSJECHISCHE REPUBLIEK Artechnic-Schréder ECUADOR Schréder Ecuador EGYPTE Schréder Egypt FRANKRIJK Comatélec DUITSLAND Schréder HONGARIJE Tungsram-Schréder INDIA Keselec Schréder ITALIË Schréder LIBANON Schréder Middle East MALEISIË Straits Design PERU Schréder Peru POLEN Schréder Polska PORTUGAL Schréder Iluminação ROEMENIË Energobit Schréder RUSLAND Vnisi-Schréder SERVIË Minel-Schréder SINGAPORE Schréder Singapore ZUID-AFRIKA BEKA SPANJE Socelec ZWITSERLAND Schréder Swiss NEDERLAND Schréder OEKRAÏNE Schréder VER. ARABISCHE EMIRATEN Schréder Gulf VERENIGD KONINKRIJK Urbis Lighting USA Schréder Lighting VIETNAM Vietnam Schréder
www.schreder.com
INHOUD
DOSSIER: Duurzame verlichting Beter verlichten met minder energie Ons groen label Energie en rendement Frankrijk, een maatschappelijk betrokken onderneming Portugal, duurzame ontwikkeling: actie!
4 6 8 10 12
REFERENTIES Berlijn, Duitsland - 100.000 euro per jaar besparen Warschau, Polen - Moderne verlichting om te besparen Lissabon, Portugal - Beter verlichten met minder Soweto, Zuid-Afrika - Betere verlichtingsniveaus zonder het verbruik te verhogen Hoei, België - Een besparing van meer dan 50 % Suzlon, India - Besparen als alternatief
14
Berlijn: daar is de Furyo!
NIEUWIGHEDEN Ledverlichtingstoestellen voor stadsverlichting: Perla, Bora, Isla Schijnwerpers met leds: Enyo, Acqueo, Neos Oplossingen met een beter energiebeheer: Falco, Aresa
16
Perla, een intelligente led-oplossing
NIEUWS VAN DE GROEP Auroralia Prijs bekroont de beste initiatieven voor duurzame stadsverlichting Schréder plant bomen Green Attitude Geplande professionele afspraken
18
Schréder en Luci lanceren de Auroralia Prijs 2009
Schréder N°39 • 2009 I 3
dossier DUURZAME VERLICHTING
Beter verlichten met minder energie Daar gaat het nu precies om: energie. De impact van een verlichtingstoestel op het milieu is het grootst tijdens de gebruiksfase. En dat komt vooral door de verbruikte energie. Energie is dus een essentiële factor waarop we moeten inspelen. Minder energie voor meer rendement: daar heeft Schréder de prioriteit gelegd.
>
De optieken en de bronnen optimaliseren
> Duurzaamheid is de sleutel voor minder energieverbruik
Schréder heeft al altijd baanbrekend werk verricht in het optimaliseren van de reflectoren. Vandaag beschikken we over meerlagige hoogrendementsreflectoren. Deze HiR®-reflectoren hebben een reflectiefactor van 95 %. De luminantie kan tot 15 % ten opzichte van geanodiseerde reflectoren toenemen.
Schréder is de uitvinder van het Sealsafe®-systeem, een referentie op verlichtingsvlak. Sealsafe® garandeert dat de optiek voortdurend schoon is en bijgevolg dat de fotometrische eigenschappen in de tijd behouden blijven. Het is dus niet langer nodig dat we het geïnstalleerde vermogen sterk verhogen om een eventuele afname van het licht te compenseren. En dit beïnvloedt zowel het energieverbruik als de kostprijs.
Schréder heeft het procédé zelfs nog geoptimaliseerd met de HiR2®-reflectoren. De doelstelling is duidelijk: de energiekost nog beter beheersen.
Sindsdien heeft Schréder het Sealsafe®-systeem verder verbeterd door het te combineren met zelfreinigend glas, waardoor men erin slaagt een onderhoudsfactor te bereiken die bijna gelijk is aan 1. Een mooie troef om energie te besparen, want het is niet langer nodig om het initieel geïnstalleerde vermogen te verhogen om eventueel lichtverlies te verhelpen.
De meerlagige reflector met hoog rendement HiR2® in het Falco-verlichtingstoestel maakt het mogelijk om een reflectiefactor van 95 % te bereiken. Ter vergelijking: een klassieke geanodiseerde reflector geeft 80 %. Doelstelling: het energieverbruik doen dalen.
Door Sealsafe® met een lichtkap in zelfreinigend glas (zoals bij de Furyo) te combineren kan men een onderhoudsfactor bereiken die bijna gelijk is aan 1, waardoor energie bespaard kan worden.
Milieu-impact van de verlichtingstoestellen Energie
Energie / soort lamp
Lagedruknatriumdamp
Hogedruknatriumdamp
Kwik
Metaaljodide
Compact fluorescent
Het energieverbruik is de belangrijkste
Productie - distributie
0.30%
0.30%
0.30%
0.90%
0.90%
Minder energie voor meer rendement.
Gebruik
99.67%
99.67%
99.67%
99.00%
99.00%
Dat is de prioriteit waarvoor Schréder
Recyclage
0.03%
0.03%
0.03%
0.10%
0.10%
gekozen heeft.
ANDERE ECOLOGISCHE AFDRUKKEN(*)
Impact
Broeikasgassen
Luchtverzuring
Zware metalen in de lucht
Zware metalen in het water
Productie - distributie
0.60 tot 2.00%
0.70 tot 1.20%
12.00 tot 20.00%
10.00 tot 20.00%
Gebruik
99.40 tot 98.00%
99.30 tot 98.80%
88.00 tot 80.00%
90.00 tot 80.00%
Recyclage
0.00%
0.00%
0.00%
0.00%
De verschillen zijn afhankelijk van het soort lamp, het vermogen ervan en wegdektype. Bron: Preparatory Studies for ECO-design Requirements of EuPs - VITO (2007) (*)
4 I MAGAZINE VAN DE SCHRÉDER GROEP
factor waarop we moeten inspelen.
dossier DUURZAME VERLICHTING
>
BESPAREN OP MATERIAAL
Verlichtingstoestellen die steeds compacter worden en miniatuurreflectoren: deze combinatie zorgt ervoor dat er bij de productie minder materiaal gebruikt moet worden. De door Schréder gevoerde onderzoeken hebben bovendien ook tot een vermindering van de wanddikte van de verlichtingstoestellen geleid, zonder daarbij aan de stevigheid ervan te tornen. En daarnaast heeft Schréder zich ook geëngageerd om zoveel mogelijk gebruik te maken van duurzame of recycleerbare materialen zoals glas en aluminium.
>
DE LEDREVOLUTIE
Schréder wil duurzame en verantwoorde oplossingen promoten. In heel wat gevallen zijn leds de perfecte oplossing om het energieverbruik te doen dalen. Daarom worden nu gamma’s van ledproducten aangeboden voor zowel stads- en wegverlichting als voor aanstraling. De leds zijn de groene oplossing van de toekomst.
Minder materiaal gebruiken, zonder de prestaties in het gedrang te brengen: dat is de uitdaging die Schréder is aangegaan.
>
INTELLIGENTIE INTEGREREN
Door elektronica in een verlichtingstoestel te integreren, kan men het energieverlies, dat door de voorschakelapparatuur veroorzaakt wordt, verminderen. Aangezien thermisch beheer daarbij een hoofdfactor is, heeft Schréder ervoor gekozen om de elektronische onderdelen van de lichtbron te scheiden. Op die manier kan de warmte beter afgevoerd worden en verlengt men de levensduur van de elektronica. Bovendien is het ook dankzij de elektronica dat we tegenwoordig beheer op afstand voor openbare verlichtingsinfrastructuren kunnen voorstellen. Als men de verlichtingstoestellen op afstand kan bedienen en controleren, dan kan men ook gebruik maken van alle mogelijkheden om de sterkte van de verlichting naargelang de reële behoeften aan te passen. En op die manier het energieverbruik dat nodig is voor een vereist verlichtingsniveau, beperken.
Want hun lichtefficiëntie wordt nog steeds beter. Bovendien bieden ze mogelijkheden om de lichtsterkte onmiddellijk aan te passen en zo energie te besparen, en zijn ze een waardevol hulpmiddel voor het concept “telemanagement”. Verder bevatten ze geen kwik, maar bieden ze wel een lange levensduur. De ledtechnologie is het optimale antwoord op de mogelijkheden die de elektronica biedt. Lichtsterkte aanpassen, verlichtingsniveaus instellen op basis van uurregelingen waarbij automatisch rekening gehouden wordt met de lengte van de nacht, een verlichtingsnetwerk op afstand beheren, … allemaal manieren om rationeel met energie om te gaan.
Wil men elektronica integreren om het energieverbruik te doen dalen, dan moet er eerst een optimaal thermisch beheer zijn. Schréder heeft ervoor gekozen om de meest recente verlichtingstoestellen van een thermische compartimentering te voorzien.
Schréder N°39 • 2009 I 5
dossier DUURZAME VERLICHTING
ONS GROEN LABEL De lancering van het
G R O E N E L I C H T -label zorgt ervoor dat
we gaan nadenken over de impact die onze verlichtingstoestellen op het milieu hebben. Schréder heeft objectieve criteria voor vier aspecten van zijn activiteit vastgelegd: energie, lichthinder, materialen en productie. Elk product werd beoordeeld, en dat in al zijn configuraties zoals het soort lamp, het vermogen, de lichtkap, … Een Schréder-product krijgt het
G R O E N E L I C H T -label als
het aan minstens 8 criteria, waarvan 6 verplichte voldoet.
HET GROENE LICHT
dossier DUURZAME VERLICHTING
energie
LICHTHINDER
Energiebesparing Verlichtingstoestel dat energie bespaart in vergelijking met de meeste bestaande verlichtingstoestellen die voor hetzelfde type toepassing gebruikt worden. • Functionele verlichting: het verlichtingstoestel, in standaardconfi guratie volgens Schréder, geeft de volgende energieprestatiecoëfficiënt: P EPC =
≤ 0,8 W/m² / cd/m² S
L
EPC: energieprestatiecoëffi ciënt P: vermogen lamp + voorschakelapparatuur S: te verlichten oppervlak L: gemiddeld constant verlichtingsniveau vereist voor deze confi guratie
• Stadsverlichting: verlichtingstoestel op een hoogte van ≤ 5 meter, ontworpen om bij te dragen tot de nachtelijke sfeercreatie: DLOR (coëffi ciënt voor de neerwaartse lichtstroom van het verlichtingstoestel in verhouding tot de lichtstroom van de bron) ≥ 55 % Gerichte brander Verlichtingstoestel ontworpen voor lampen met een branderdiameter ≤ 20 mm; voor een optimale lichtbeheersing IP 66 Dichtheidsgraad van de optiek ≥ IP 66
Rendement lamp + ballast Verlichtingstoestel ontworpen voor een combinatie lamp + voorschakelapparatuur met volgend rendement: F ≥ 70 lm/W P F: P:
constante lichtstroom van de lamp vermogen geabsorbeerd door de combinatie lamp +
Fotometrische aanpassing Mogelijkheid om de fotometrie on site aan te passen
Elektronica-integratie Thermomechanisch ontwerp voor de integratie van elektronische onderdelen Dimmer Voorzien voor de integratie van systemen bestemd voor het veranderen van de lichtsterkte
Beperkte opwaartse lichtstroom • Functionele verlichting: ULOR (coëffi ciënt voor de neerwaartse lichtstroom van het verlichtingstoestel in verhouding tot de lichtstroom van de bron) < 3 % • Stadsverlichting die bijdraagt tot de sfeercreatie op een installatiehoogte ≤ 5 meter: ULOR < 10 %
MATERIALEN Geen kwik Verlichtingstoestel bestemd voor integratie van kwikvrije lampen Minder kwik Verlichtingstoestel bestemd voor integratie van lampen met een kwikgehalte < 15 mg Duurzame of recycleerbare materialen Gebruik van materialen die door Schréder zijn goedgekeurd wegens hun hoge recycleerbaarheid (aluminium, …) of hun lange levensduur (glas, …) Gemakkelijke demontage De onderdelen van het verlichtingstoestel kunnen aan het eind van de levensduur gemakkelijk gedemonteerd worden Beperkt gewicht Beperkt gewicht van het verlichtingstoestel (inclusief lamp en voorschakelapparatuur) naargelang de nominale lichtstroom van de lamp: • ≤ 7000 lm : ≤ 3,5 kg • ≤ 18000 lm : ≤ 7,5 kg • ≤ 57000 lm : ≤ 12 kg
PRODUCTIE ISO 14001 Assemblage in een ISO 14001-gecertifi ceerde fabriek
Lokale productie 80 % van de assemblage van het verlichtingstoestel gebeurt in het land of de regio waar het verkocht werd Verplicht
Telemanagement Verlichtingstoestel bestemd voor integratie van een door Schréder erkend telemanagementsysteem
Schréder N°39 • 2009 I 7
dossier DUURZAME VERLICHTING
Energie en rendement Jerôme Dehon is projectleider Verlichtingstoepassingen binnen de Schréder Groep. Hij heeft meegewerkt aan de opmaak van de criteria waaraan producten moeten voldoen om ons “groen licht”-label te bekomen.
Een eerste verplicht criterium voor het “groen licht”-label van Schréder is de energiebesparing. Hoe wordt bepaald of een verlichtingstoestel zijn energieverbruik op een degelijke manier beheerst? In eerste instantie hebben we een onderscheid gemaakt tussen wegverlichting en stadsverlichting. Bij de wegverlichting kunnen we het energierendement van een verlichtingstoestel immers op basis van rationele criteria bepalen. Het is de bedoeling dat het verlichtingstoestel de weg verlicht zodat weggebruikers, zowel automobilisten als voetgangers, zich ’s nachts in alle veiligheid op de weg kunnen begeven. Bij stadsverlichting ligt dit iets complexer. De verlichting beperkt zich niet alleen tot beveiligen. Om het energiebesparend karakter van een toestel voor stadsverlichting te kunnen meten, hebben we een DLOR vastgelegd van minimum 55 % - het percentage van de totale lichtstroom van de lamp dat onder de horizontale lijn van het verlichtingstoestel ligt, dus naar de grond gericht is. Bijvoorbeeld: opaalglazen lichtbollen hebben een DLOR van slechts 25 %. Wanneer een verlichtingstoestel met een lichtscherm uitgerust wordt, haalt het 35 %. En bij indirecte verlichting haalt een uitstekend verlichtingstoestel zelfs 40 %.
“Stadsverlichting is niet alleen bedoeld om
straten en wegen te verlichten (...), het helpt ook om de stad een gemoedelijk karakter te geven. (...) Het geeft de mensen zin om in de stad te wonen.
”
Wat zijn de andere functies van de stadsverlichting tegenover de wegverlichting? Stadsverlichting is niet alleen bedoeld om straten en wegen te verlichten, er moet ook licht op de gevels verspreid worden, enerzijds om de bewoners van die woningen een veilig gevoel te geven, en anderzijds om tot een bepaalde lichtsfeer bij te dragen. Verder draagt dit soort verlichting ook tot de gemoedelijkheid bij. Ze zorgt ervoor dat mensen zich goed voelen en zin krijgen om in de stad te wonen. En tot slot draagt ze ook bij tot de identificatie van een stad. Bovendien bieden al deze parameters samen ook een antwoord op de bekommernis inzake duurzame ontwikkeling.
Bij wegverlichting is het vooral de luminantie die van belang is, met andere woorden: het licht dat door het wegdek teruggekaatst wordt zoals het door de gebruiker waargenomen wordt. Er werd een maximale energierendementsfactor bepaald. Deze geeft de verhouding tussen de geïnstalleerde noodzakelijke energie en de vereiste gemiddelde luminantie voor een bepaald stuk van de weg.
Hoe heeft u het energiebesparingscriterium voor wegverlichting opgesteld? Voor de wegverlichting berekenen wij de energierendementsfactor. In dit geval is het de luminantie die voor ons van belang is. Met andere woorden: het licht dat door het wegdek teruggekaatst wordt zoals het door de gebruiker waargenomen wordt. In tegenstelling tot de verlichtingssterkte die de hoeveelheid licht weergeeft die door de weg wordt opgevangen, is de luminantie dus afhankelijk van het type wegdek. De luminantie is het essentiële criterium voor het dimensioneren van een wegverlichtingsinstallatie. De energierendementsfactor bepaalt de verhouding tussen de geïnstalleerde noodzakelijke energie en de vereiste gemiddelde luminantie voor een baanvak. Hij wordt uitgedrukt in watt/m² / candela/m². De maximumwaarde bedraagt 0,8 W/m² / cd/m² om te voldoen aan het noodzakelijke energiebesparingscriterium voor het bekomen van het “groen licht”-label. Wij hebben de energierendementsfactor voor elk verlichtingstoestel en voor alle mogelijke configuraties bepaald. Dit betekent: het soort integreerbare lampen en vermogens, de verschillende reflectoren en lichtkappen. En dat dan nog voor de verschillende wegconfiguraties (aantal rijstroken en de breedte ervan, hoogte van de palen, …). Eens het vereiste luminantieniveau bereikt is, moeten we ook verzekeren dat dit niveau behouden blijft in de tijd? Absoluut. Vandaar dat we in onze vergelijking van een duurzaam luminantieniveau spreken. En daarmee wordt rekening gehouden bij de berekening van de energierendementsfactor van een verlichtingstoestel.
8 I MAGAZINE VAN DE SCHRÉDER GROEP
dossier DUURZAME VERLICHTING
Aangezien stadsverlichting andere functies vervult dan wegverlichting, zoals de inwoners een veilig gevoel geven en een bepaalde sfeer creëren, wordt de beheersing van het energieverbruik op basis van de DLOR gemeten: minimaal 55 % van de neerwaartse lichtstroom van het verlichtingstoestel in verhouding tot de lichtstroom van de lamp moet de grond bereiken om aan het energiebesparingscriterium te voldoen.
Het geïnstalleerde vermogen voor het produceren van een luminantieniveau is rechtstreeks afhankelijk van de onderhoudsfactor van een verlichtingstoestel, bijgevolg dus ook van zijn mechanische kwaliteit. Na verloop van tijd gaan de eigenschappen van een verlichtingstoestel achteruit omdat er vuil op de lamp, de optiek en de lichtkap terechtkomt, en omdat diezelfde onderdelen verouderen. De duurzame dichtheidsgraad, duurzame transparantie en goede weerstand tegen veroudering kunnen ervoor zorgen dat de onderhoudsfactor steeds dichter bij 1 komt te liggen. Hoe dichter bij 1, hoe minder energie er nodig is om het gegeven niveau tijdens de hele levensduur van het verlichtingstoestel te behouden. Maar, ook de lichtstroom van de lamp vermindert na verloop van tijd. Dit varieert echter sterk naargelang het soort lamp. Ik geef u twee voorbeelden. Een hogedruknatriumdamplamp verliest gemiddeld slechts 5 % van haar lichtstroom tijdens haar hele levensduur, die naar schatting 16.000 uren telt; dit is 4 gebruiksjaren. Een standaard metaalhalogeenlamp verliest echter 30 tot 40 % van haar lichtstroom tijdens de geschatte 2 jaar dat ze meegaat. Het verschil tussen deze twee lichtbronnen is dan ook enorm! Met al deze gegevens wordt rekening gehouden bij de berekening van het vereiste luminantieniveau en bijgevolg van de energierendementsfactor.
“Gezien de nieuwe ontwikkelingen op
technologisch vlak is het zeker mogelijk dat we onze criteria in de toekomst zullen wijzigen en nog strikter maken.
”
Een energierendementsfactor van minder dan 0,8 W/m² / cd/m², een DLOR van minimaal 55 %, … is dat een willekeurige keuze? Er bestaan geen normen op dit vlak. Wij hebben deze gegevens zelf moeten bepalen op basis van studies en op basis van onze expertise in verlichting. Maar, deze criteria voor het besparen van energie leveren een juiste basis voor het bepalen van de globale ecologische impact van onze producten. En dat geldt trouwens ook voor de andere criteria die o.a. de impact van de verlichtingstoestellen op het vlak van lichthinder, materiaalkeuze, productiemethode meten. Gezien de nieuwe ontwikkelingen op technologisch vlak is het zeker mogelijk dat we onze criteria in de toekomst zullen wijzigen en nog strikter maken.
Schréder N°39 • 2009 I 9
dossier DUURZAME VERLICHTING
Een maatschappelijk betrokken onderneming Sinds 2005 heeft Comatelec, een Franse onderneming die deel uitmaakt van de Schréder Groep, zich geëngageerd om na te denken over en te werken aan een globale milieuaanpak voor de productie-eenheid. Doel: een maatschappelijk betrokken onderneming te worden, een missie die zich zowel naar de klanten als het personeel richt.
Wij spraken met Florence Rogaume, verantwoordelijke Milieu, die de leiding over deze missie, die alle personeelsleden aangaat, heeft.
Hoe hebben jullie deze procedure, deze milieuaanpak ingevoerd? In eerste instantie was er de ambitie om het ISO 14001-certificaat te verkrijgen. De hele procedure werd in 2006 gestart, en in juli 2007 werd ons dan de certificering verleend. De eerste fase daarvan bestond erin een boordtabel op te stellen waarmee we de kernpunten voor de toekomst konden bepalen. Daarna hebben wij een echt milieubeleid rond 4 aspecten uitgewerkt: • het energie- en waterverbruik verminderen • de natuurlijke rijkdommen in stand houden door het afval algemeen te verminderen • een milieuaudit realiseren om onze wettelijke verplichtingen alsook de vereisten van de klanten en de maatschappij te leren kennen, en ons ernaar te voegen • onze leveranciers en alle betrokken partijen bij ons beleid betrekken Wie was hier concreet bij betrokken en welke soort acties zijn er gevoerd? Alle personeelsleden zijn hierbij betrokken binnen het kader van hun activiteiten. Voor hen hebben wij informatievergaderingen georganiseerd waarop we de ISO 14001-procedure, de inzet enzovoort hebben uitgelegd. De goede praktijken die we hebben ingevoerd, gaan veel verder dan de productie. Zelfs het kantoorpersoneel wordt hierbij betrokken. Dit omvat een goed gebruik van de waterspoeling in de toiletten, het uitschakelen van de verlichting aan het eind van de werkdag, of nog het verwerven van de reflex om elke water-, gas- of luchtlek meteen te melden. Comatelec heeft zijn productieprocedure herzien conform de ISO 14001-certificering. Doelstelling: het energieverbruik doen dalen, de waterhoeveelheden en de natuurlijke rijkdommen in stand houden, een intelligent afvalbeheer voeren, ... En vergeten we niet het beleid naar de leveranciers toe dat de milieuimpact op alle niveaus van de productie moet verminderen.
10 I MAGAZINE VAN DE SCHRÉDER GROEP
Alle mogelijkheden om onze impact op het milieu te beperken, zijn onderzocht. We hebben zelfs een stripverhaal verdeeld waarin alle goede praktijken van het bedrijf aan bod kwamen om de boodschap op een ludieke manier te brengen. Wat de productie betreft, hebben we een volledige procedure ingevoerd voor het opvolgen en beheersen van chemicaliën alsook gevaarlijke of niet-gevaarlijke producten. We hebben het polystyreen volledig weggewerkt en het verpakkingsmateriaal op basis van aardolieproducten verminderd. Heeft u ook geprobeerd om uw leveranciers te sensibiliseren? Meer dan dat! We hebben ze van bij de start volledig bij de procedure betrokken. Onze aankoopafdeling heeft een strikt beleid vastgelegd voor de integratie van ecologische beoordelingscriteria voor de leveranciers. Daarbij gaat het bijvoorbeeld om verpakkingsinstructies, recyclage van onze poeders enzovoort.
“Alle personeelsleden zijn hierbij betrokken binnen het kader van hun activiteiten. Wij hebben voor hen informatievergaderingen georganiseerd waarop we de ISO 14001-procedure hebben uitgelegd.
”
En wat is de balans na drie jaar milieuwerk? Ik denk dat het engagement van Comatelec om onze impact op het milieu te beperken, een project is dat heel wat in gang zet. Wij hebben stevig gewerkt aan deze certificering. Eind 2008, nauwelijks 2 jaar na de start, konden wij bij een constant activiteitenniveau een vermindering van 20 % voor het energieverbruik optekenen, 15 % voor water en 30 % voor nietvaloriseerbare verpakkingsmaterialen. Deze milieugerelateerde activiteiten hebben ons in staat gesteld om ons afval, ons energieverbruik en onze verpakkingsmaterialen beter te beheersen. Een doelstelling waarbij alle personeelsleden betrokken zijn. Ledereen zet zich in voor dit project, want iedereen is zich ook bewust van zijn impact op het milieu. Ons milieu.
dossier DUURZAME VERLICHTING Het licht uitschakelen bij het verlaten van het kantoor, papier opnieuw gebruiken, het water niet eindeloos laten lopen, … De “Green attitude” wordt bij de Schréder Groep gestimuleerd. Eenvoudige handelingen die tot een aanzienlijke jaarlijkse besparing bijdragen en die aantonen dat alle personeelsleden zich achter dit beleid scharen, en zich bewust zijn van het milieu.
“
Ik werk in een sector die sterk te maken krijgt met de milieuproblematiek. Wij werken met chemicaliën, en als ik er gebruik, let ik op dat er niets op de grond terechtkomt. Verder let ik ook op hoe deze producten opgeslagen worden, want sommige producten mogen niet bij elkaar bewaard worden. Ik zorg er ook voor dat ik het licht uitschakel zodra dat niet meer nodig is. En ik besteed hieraan ook thuis meer aandacht, bijvoorbeeld op het vlak van watergebruik, afvalsortering en het uitschakelen van de verlichting. Al deze handelingen, zowel thuis als op het bedrijf, zijn volgens mij toch wel belangrijk voor de toekomst van onze kinderen.” Henri LESCOUR, schilder
“
ISO 14001-certificering
Aan de lopende bandinstallaties, waarvoor ik verantwoordelijk ben, controleer ik of het afval correct gesorteerd is, of de producten aan het eind van de werkdag goed in de opvangbak opgeslagen zijn en of alle elektrische installaties degelijk uitgeschakeld zijn. De operatoren leven deze instructies doorgaans goed na; ze hebben deze manier van werken al volledig in hun dagelijkse activiteiten geïntegreerd. Ik gebruik zelf “recycleerbaar” papier, wat ik vroeger niet deed. En ook thuis let ik meer op dat er niets verspild wordt, en vraag ik dit ook van mijn kinderen.” Christine SAN JOSE, Verantwoordelijke Montage
De ISO 14001-norm is een hulpmiddel voor milieubeheer waarmee een onderneming de impact van haar activiteiten op het milieu via een reeks strikte procedures kan beheersen, om aldus haar prestaties blijvend te verbeteren. Wanneer men een internationale ISO 14001-certificering krijgt (die door een officieel erkende instelling verleend wordt), betekent dit dat de onderneming in overeenstemming met deze norm beheerd wordt. Concreet betekent dit dat de onderneming een milieubeleid moet opstellen en de uitvoering ervan moet garanderen, voornamelijk door het personeel op te leiden en te sensibiliseren. Verder moet ze ook regelmatig haar prestaties op milieuvlak aan de hand van de vooraf vastgestelde indicatoren evalueren en ervoor zorgen dat deze constant verbeteren.
“
Ik pas dagelijks nieuwe praktijken toe: het afval sorteren, de computer aan het eind van de werkdag uitschakelen, alsook de verlichting wanneer die niet meer nodig is, tijdens de winter de deuren goed sluiten wanneer de verwarming brandt. Verder hergebruik ik de omslagen van de bedeelde post als kladpapier. Dit alles heeft mijn dagelijkse activiteiten zeker niet zwaarder gemaakt, het maakt gewoon deel uit van mijn levenswijze en ik doe dat van nature.” Françoise COSSON, Onthaal
Schréder N°39 • 2009 I 11
dossier DUURZAME VERLICHTING
Duurzame ontwikkeling: actie! Schréder Iluminação, de Portugese onderneming die deel uitmaakt van de Schréder Groep, is al een hele tijd geleden met het thema ‘duurzame ontwikkeling’ gestart, en met de integratie ervan in de verschillende aspecten van haar industriële activiteiten. Sinds Schréder Iluminação in 2007 ISO 14001-gecertificeerd werd, heeft de onderneming een actieplan opgesteld waarin alle aspecten van de dagelijkse gang van zaken in een onderneming aan bod komen: productie, ontwikkeling, commercieel beleid, contacten met de leveranciers, … Miguel Mattos, Commercieel Directeur bij Schréder Iluminação, benadrukt daarbij het partnerschap dat met de klanten afgesloten moet worden om tot de meest geschikte oplossing voor duurzame ontwikkeling te kunnen komen.
Het actieplan voor duurzame ontwikkeling werd door Miguel Nogueira, Directeur Kwaliteit en Duurzaamheid opgesteld.
Wat zijn de hoofdlijnen van dit in 2008 gelanceerde actieplan en welke resultaten werden er tot op vandaag al geboekt? Ons daadkrachtig beleid omvat het beperken van afval, het verminderen van de energie die nodig is voor de productie van een verlichtingstoestel, het implementeren van een communicatiebeleid, het invoeren van concepten op het gebied van ecologisch design,… En daarbij werden al concrete resultaten geboekt die de doelstellingen, die begin 2008 vastgelegd werden, overschrijden. Ik geef u twee cijfers die duidelijk aantonen hoe onze impact op het milieu tegenover vorig jaar verminderd is. Tussen begin 2008 en juli 2009 heeft onze onderneming, bij een constant activiteitsniveau, 27 % minder energie bij de productie van verlichtingstoestellen gebruikt, en is de hoeveelheid gevaarlijk afval met 11 % gedaald.
“Ons bedrijf is erin geslaagd om de hoeveelheid energie die nodig is om
verlichtingstoestellen te produceren, met 27 % te doen dalen en de hoeveelheid gevaarlijk afval met 11 %.
”
Ook op commercieel vlak kan men aangespoord worden om een duurzame richting in te slaan. Door haar lokale band met de klanten kan Schréder, zowel in Portugal als overal elders in de wereld, oplossingen aanbieden die het energieverbruik optimaliseren.
12 I MAGAZINE VAN DE SCHRÉDER GROEP
Welk advies geeft u aan een klant die goede fotometrische eigenschappen vraagt, maar tegelijkertijd ook energie wil besparen? Toen we een tijdje geleden het Hestia Midi-verlichtingstoestel lanceerden, dat specifiek voor de recent op de markt gebrachte Cosmopolis-lampen ontworpen werd, hebben we de voordelen van een verlichting met wit licht van 140 W met de traditionele hogedruknatriumdamplampen vergeleken. Ik herinner me dat een klant ons daarbij de volgende opmerking maakte: “Als het verlichtingstoestel, de reflector en de lamp zo krachtig zijn, waarom vervangen we de natriumdamplamp van 250 W in mijn lopend project dan niet door een lamp van 140 W?” Nadat we zijn project bekeken hadden, zijn we tot de conclusie gekomen dat het mogelijk was om het vermogen op die manier met onze verlichtingstoestellen te verminderen. Bovendien heeft Schréder zich ook geëngageerd om onze verlichtingstoestellen terug te halen indien de bereikte niveaus de opdrachtgever niet kunnen overtuigen, en terug te keren naar de oorspronkelijke oplossing. De ondernemer waarvan daarnet sprake, is ondertussen een fervente gebruiker van onze optiekinstallaties geworden. Dit is slechts één van de vele voorbeelden waaruit blijkt hoe wij de relatie met onze klanten opbouwen. Wij staan immers dicht bij hen en volgen hun projecten van nabij. Wij willen een echte partner zijn, zowel bij traditionele projecten als bij meer gedurfde projecten, en dit steeds met als doel een duurzame verlichting te leveren voor een - zelf ook - duurzame onderneming.
dossier DUURZAME VERLICHTING
Als Verantwoordelijke Ontwikkeling vertelt Fernando Gonçalves hoe belangrijk het aspect duurzaamheid bij het ontwerpen van nieuwe producten is.
Op welke manier uit het thema ‘duurzame ontwikkeling’ zich tijdens het mechanische ontwerp van de verlichtingstoestellen? Het is van essentieel belang dat we ons bewust zijn hoe belangrijk de volledige levensduur van verlichtingstoestellen, vanaf de ontwerpfase tot aan het eind ervan, is. De materialen moeten volgens energie-efficiënte technologische procedés gefabriceerd zijn, ongeacht of het daarbij om materialen van topkwaliteit, duurzame, gemakkelijk recycleerbare of hernieuwbare materialen gaat. Tot slot moet er ook nagedacht worden over een beperking van de gebruikte hoeveelheid materiaal, zonder dat de stevigheid van het product uiteraard in het gedrang komt. Voor de verlichtingstoestellen kiezen wij in eerste instantie voor aluminium en glas. We letten erop dat we alleen elektrische onderdelen van topkwaliteit integreren. Er zijn recent heel wat verlichtingstoestellen met fotovoltaïsche panelen ontwikkeld. Is dat een oplossing die aanbevolen wordt? Het gebruik van zonne-energie en de ontwikkeling van producten met fotovoltaïsche technologie die volledig autonoom werken, kunnen in sommige gevallen een geschikte oplossing voor onze fundamentele zorg inzake duurzaamheid zijn. Uiteraard rechtvaardigt deze oplossing zich des te beter in zonnige streken en in gebieden waar er geen elektriciteitsdistributienetwerk is.
Het is van essentieel belang dat het thema ‘duurzaamheid’ van bij de eerste ontwikkeling van een verlichtingstoestel aangehaald wordt. Zo kan men eraan denken om de gebruikte hoeveelheid materiaal te verminderen, om duurzame of recycleerbare materialen te gebruiken, …
Paulo Anastácio is verantwoordelijk voor de aankopen. Hij zorgt ervoor dat ook de leveranciers betrokken worden bij de procedure voor het milieubehoud die door Schréder Iluminação werd ingevoerd.
Hoe uit zich uw bezorgdheid om het milieu in uw dagelijkse activiteiten, en hoe reageerden de leveranciers op deze nieuwe vereisten? De sensibilisering van onze afdeling dateert al van enige tijd voor onze certificering. Wij streefden er al heel vroeg naar om onze leveranciers bewust te maken van het milieu zodat ze geen verboden stoffen meer zouden gebruiken in de producten die ze vervaardigen. Nadien hebben we hen ook verplichtingen op basis van de milieunormen opgelegd. Een voorbeeld: de REACH-verordening van de Europese Gemeenschap verplicht alle leveranciers van chemicaliën om een reeks normen na te leven. Wij hebben hen gevraagd schriftelijk vast te leggen dat ze deze verordening zullen naleven. Hoe zijn de contacten met de leveranciers geëvolueerd sinds Schréder Iluminação haar IS0 14001-certificering heeft gekregen? Na onze IS0 14001-certificering hebben de opvolging en de naleving van de milieuvereisten een grote impact op onze organisatie gehad, en op de manier waarop wij met onze partners samenwerken. Op dit ogenblik maken deze punten deel uit van onze selectiecriteria voor leveranciers. Het behoort dan ook tot onze verantwoordelijkheid om hen voor deze kwesties te sensibiliseren. Via regelmatige bezoeken en audits hebben we een constante evolutie in de manier waarop onze leveranciers met milieuaangelegenheden omgaan, kunnen waarnemen.
Het engagement van Schréder op het vlak van milieu vertaalt zich vooral in een doordacht gebruik van de hulpmiddelen, het sorteren van het afval, een vermindering van stoffen zoals silicone, plastic, olie en andere schadelijke chemicaliën.
Schréder N°39 • 2009 I 13
Lissabon, Portugal Beter verlichten met minder Met zijn smalle steegjes en tientallen kleine restaurants waar de fado weerklinkt, is Bairro Alto het echte hart van de Portugese hoofdstad. Een hart dat pas tot leven komt zodra de zon ondergaat. En precies omdat Bairro Alto vooral ‘s nachts leeft, was een efficiënte maar ook sfeervolle verlichting een absolute noodzaak. De gemeente heeft Schréder dan ook opgedragen de optieken van de 421 oude lantaarns uitgerust met kwiklampen van 125 W, te vervangen door
miniR®-miniatuurreflectoren voorzien van Cosmopolis-lampen van 60 W en elektronische ballasten. Naast de verbeterde lichtsterkte en eenvormigheid van het licht heeft deze operatie er ook voor gezorgd dat het energieverbruik, en dus ook de kosten, met meer dan 50 % gedaald zijn! Oude installatie: Egem = 5,90 lux Nieuwe installatie: Egem = 34,00 lux
Coimbatore, India
Hoei, België
Besparen als alternatief
Een besparing van meer dan 50 %
SUZLON, wereldleider in de fabricatie van windmolens, had voor zijn bedrijfssite in Coimbatore, een stad in het zuiden van India, de nodige verlichting gevraagd.
In Hoei, een kleine en rustige stad gelegen aan de oevers van de Maas, is men overgegaan tot de vervanging van de oude verlichtingsinstallatie die 92 verlichtingstoestellen met natriumdamplampen van 400 en 250 W telde. In de plaats daarvan staan er nu Saphir 2-verlichtingstoestellen met natriumdamplampen van 150 W.
Schréder stelde daarop een verlichtingsoplossing voor die heel wat spaarzamer was dan degene die bij de start ter verlichting van de rijwegen op dit 300 are grote terrein vooropgesteld was. De projectontwikkelaars hadden 10 meter hoge lichtpunten met hogedruknatriumdamplampen van 250 W voorzien. Schréder raadde echter de Maya Maxi-verlichtingstoestellen aan die op een hoogte van 8 meter geïnstalleerd worden, en met hogedruknatriumdamplampen van 150 W uitgerust zijn. Deze oplossing voldeed aan de luminantieniveaus die de projectleiders eisten (Lgem tussen 1,50 en 1,85 cd/m² naargelang de geïnstalleerde configuratie), en bovendien kon op die manier tot 175.000 kWh per jaar bespaard worden, berekend op basis van het volledige project dat 446 lichtpunten telt.
14 I MAGAZINE VAN DE SCHRÉDER GROEP
Het aantal lichtpunten mag dan al bescheiden zijn, de gerealiseerde energiebesparing kan ons niet onverschillig laten. Het verbruik is er immers met meer dan 50 % gedaald, terwijl de vereiste verlichtingsniveaus (Lgem = 1,05 cd/m²) gehaald worden! De jaarlijkse besparing bedraagt 7.650 euro, hetzij 76.000 kWh of nog een besparing van meer dan 30 ton CO2 (395 gr CO2 / kWh).
REFERENTIES
Soweto, Zuid-Afrika Betere verlichtingsniveaus zonder het verbruik te verhogen In de stad Johannesburg heeft men beslist om de langste laan van Soweto, namelijk Potchefstroom, een nieuwe verlichting te geven. Op die manier wilden de verantwoordelijken voor de openbare verlichting het verlichtingsniveau van de bestaande installatie verbeteren, maar dan wel zonder het energieverbruik de hoogte in te jagen. Met het oog op deze doelstelling werd voor het Ambar-verlichtingstoestel, uitgerust met hogedruknatriumdamplampen van 400 W, gekozen.
En inderdaad: zonder ook maar enige wijziging in het aantal lichtpunten, aan de palen, de installatiehoogtes en het energieverbruik, leveren de 500 Ambar-verlichtingstoestellen voortaan 2 cd/ m² in plaats van de 1,5 cd/m² die de voorgaande installatie opleverde. Andere troeven van dit verlichtingstoestel zoals de Sealsafe® gecertificeerde dichtheid IP66, het robuuste mechanische ontwerp, en de selectie van kwaliteitsmaterialen zoals aluminium en glas hebben de Zuid-Afrikaanse autoriteiten gemakkelijk overtuigd.
Warschau, Polen
Berlijn, Duitsland
Moderne verlichting om te besparen
100.000 euro besparen per jaar
De Poolse hoofdstad Warschau ondersteunt het European GreenLight Program, een initiatief waarmee de stad zich engageert om het energieverbruik van haar openbare verlichting te doen dalen. Op het grondgebied van de stad Warschau staan zowat 100.000 lichtpunten die een jaarlijks verbruik van 90 GWh vertegenwoordigen. De modernisering van de verlichting langs de Ujazdowskielaan, is een mooi voorbeeld van de bereidheid van de autoriteiten om in een kwalitatieve en tegelijk ook milieuvriendelijke verlichting te investeren. De 212 nieuwe verlichtingstoestellen (Albany, Onyx 2,…) die hier geïnstalleerd werden, zorgen ervoor dat het vereiste luminantieniveau (Lmoy = 1,17 cd/m²) bereikt wordt. Bij vergelijking met de 159 vervangen verlichtingstoestellen merken we dat de nieuwe installatie een besparing van meer dan 150.000 kWh/jaar oplevert, wat overeenkomt met 130 ton C02 (860 gr CO2 / kWh) of nog 15.000 euro.
Naar het voorbeeld van andere grote Europese steden draagt ook Berlijn rationeel energiegebruik hoog in het vaandel. De stad is recent dan ook overgegaan tot de vervanging van heel wat verlichtingsinstallaties uitgerust met kwiklampen van 250 W die zowat 40 jaar oud moeten zijn. Deze installaties zijn vervangen door een duizendtal Furyoverlichtingstoestellen voorzien van Cosmopolis-lampen van 90 W. Het door Schréder aangeboden Furyo-gamma biedt het beste resultaat op het vlak van energiebesparing, duurzaam prestatiebehoud en materiaalselectie. Op dit ogenblik zijn er al meer dan 1.000 verlichtingstoestellen geïnstalleerd. Naast de 406 ton CO2 (600 gr CO2 / kWh) die hierdoor minder uitgestoten wordt, zorgt de installatie van deze verlichtingstoestellen met hoog rendement ook voor een energiebesparing van 676.500 kWh / jaar, of meer dan 100.000 euro per jaar!
Schréder N°39 • 2009 I 15
dossier NIEUWIGHEDEN
Schijnwerpers met leds Enyo, Neos 1-2, Acqueo, … Ontwerpers kunnen weer kiezen uit vier nieuwe producten die een verlichting in statisch monochroom of in dynamisch RGB volgens het DMX-protocol leveren.
Enyo: minischijnwerper voor maximale uitdagingen
Neos 1-2: een gamma robuuste schijnwerpers met leds
De Neos-schijnwerpers met leds zijn verkrijgbaar in 2 afmetingen en bieden meerdere symmetrische fotometrische oplossingen, zowel in statisch monochroom als in dynamisch RGB, met of zonder extra kleur.
Deze minischijnwerper met leds laat een soepele esthetische lijn zien en biedt talrijke fotometrische oplossingen. Hij is vooral geschikt voor architecturale verlichting of voor het leggen van specifieke accenten.
De robuuste en betrouwbare Neos 1 en 2 zijn krachtige toestellen waarmee u gevels en monumenten op een efficiënte en dynamische manier verlicht.
De Enyo-schijnwerper is verkrijgbaar in een statische monochroomversie (3 leds van 1,2 W) of in een dynamische versie (1 RGB-led van 3 W).
Acqueo: niet bang van water!
De Acqueo-schijnwerper mag in water ondergedompeld worden (dichtheidsgraad IP 68) tot op een diepte van 3 meter. Hij is dan ook vooral bedoeld voor het verlichten van fonteinen of van andere bouwkundige elementen die in contact komen met water zoals de pilasters van bruggen. Dankzij zijn mechanische ontwerp zal hij beslist in de smaak vallen van elke ontwerper die op zoek is naar een flexibele en efficiënte schijnwerper die niet bang van water is. Beschikbaar in verschillende kleuren- en fotometrische versies.
Oplossingen met een beter energiebeheer De twee meest recente ontwikkelingen van Schréder in de wegverlichting zijn onderworpen aan een grondig onderzoek met het oog op de beheersing van het energieverbruik.
Aresa: bijzonder interessant om energie te besparen
Het Aresa-verlichtingstoestel (IP 65) is alleen beschikbaar met een elektronische ballast en een compacte fluorescentielamp, maar dan wel in 2 afmetingen. Dit verlichtingstoestel onderscheidt zich door zijn geringe energieverbruik en door de lange levensduur van de lampen. Ook de mogelijkheden om de lichtsterkte via autonome programmering of via beheer op afstand aan te passen, benadrukken het economische potentieel van het Aresa-gamma.
Falco De Falco (IP 66 Sealsafe®), die verkrijgbaar is in 2 afmetingen voor lampen tot 150 W, kan heel wat troeven voorleggen. Zo kunnen we zijn meerlagige reflector met hoog rendement, de HiR2® (de allernieuwste generatie reflectoren) vermelden, alsook het perfecte thermische beheer van de elektronische onderdelen, de recycleerbare materialen waaruit hij vervaardigd is, … Allemaal troeven die ervoor zorgen dat dit verlichtingstoestel het “Groen Licht”-label krijgt.
(*) Meer gedetailleerde informatie over deze nieuwe producten vindt u op onze website: www.schreder.com of bij uw lokale Schréder-partner.
dossier NIEUWIGHEDEN
Ledverlichtingstoestellen voor stadsverlichting Door de constante en snelle evolutie van de ledtechnologie zijn leds tegenwoordig de oplossing voor heel wat toepassingen in stads- en wegverlichting. In 2007 lanceerde Schréder de Azo die specifiek voor de stad Split ontworpen werd en een wereldprimeur op het vlak van de kwaliteit van verlichting was. Vandaag lanceert Schréder een volledig gamma krachtige verlichtingstoestellen voor stadsverlichting die met de ledtechnologie uitgerust zijn. Creativiteit, esthetiek, animatie en flexibiliteit kenmerken deze nieuwe verlichtingstoestellen.
Perla: comfort en kwaliteit in de stad
Isla: gering energieverbruik
Het Isla-verlichtingstoestel biedt een zuinige oplossing op basis van de ledtechnologie. Dit toestel onderscheidt zich door een gering energieverbruik (tussen 40 en 60 W naargelang de ledconfiguratie). Er zijn drie mogelijkheden qua lichtverdeling verkrijgbaar. Het vlakke glas van de Isla heeft als voordeel dat het geen storend licht creëert, waardoor dit model vooral aan de behoeften van een kwalitatieve stadsverlichting beantwoordt.
De Perla heeft slechts twee doelen: verlichten en sfeer creëren. Met zijn 4 lichtverdelingen en het warme licht van de optimaal efficiënte leds is deze Perla de perfecte keuze voor al wie op zoek is naar comfort en kwaliteit in de stad. De dynamische versie omvat naast een aanwezigheidsdetector ook een programmeersysteem waarmee de lichtsterkte naargelang het uur ingesteld kan worden. Op die manier beantwoordt de Perla aan de vraag naar rationeel energiegebruik.
Bora: mooi en flexibel
In hun schitterende jasje dat er zowel overdag als ’s nachts mooi uitziet, bieden de Bora-kolommen een perfecte combinatie van verlichting, afbakening, animatie en beveiliging van de stedelijke ruimte. Het Bora-gamma is voortaan verkrijgbaar in 4 modellen, gaande van 25 cm voor afbakening tot een hoogte van 3 meter.
Schréder N°39 • 2009 I 17
NIEUWS VAN DE GROEP
Auroralia Prijs 2009 bekroont de beste initiatieven voor duurzame stadsverlichting Voor het eerst zal de AURORALIA Prijs de beste stedelijke initiatieven van het jaar op het vlak van duurzame verlichting onder de aandacht brengen, waarna een jury bestaande uit journalisten van de vakpers de top drie zal belonen. De AURORALIA Prijs heeft tot doel de 3 steden te bekronen die een project voor de installatie van een buitenverlichting gerealiseerd hebben waarmee ze hun impact op het milieu op een uitgesproken, voorbeeldige en originele manier weten te verminderen. Het uiteindelijke doel is om de praktijken die aan de basis van deze installaties liggen met anderen te delen, zodat zo veel mogelijk steden de ideeën kunnen overnemen of zich erop kunnen baseren. Staat u in voor het beheer van de openbare verlichting van een stad, dan zal deze wedstrijd u misschien interesseren. Bent u te laat voor de wedstrijd van 2009, het jaar waarin deze prijs voor het eerst zal worden uitgereikt? Geen nood, u kunt zich nu al inschrijven voor de editie van 2010!
Auroralia en Schréder
Sinds de ontwikkeling en commercialisering van onze eerste producten heeft Schréder zich tot doel gesteld in te staan voor de levering van de noodzakelijke stadsverlichting in voldoende mate, maar met een minimaal energieverbruik. Deze continue zoektocht naar verlichtingsinstallaties die tijdens hun hele levensduur de gewenste prestaties leveren, loopt als een rode draad doorheen de ontwikkelingen van de Schréder Groep. Het is dan ook maar normaal dat de Groep het zoeken naar en het delen van de beste praktijken op het vlak van duurzame verlichting ten volle ondersteunt. AURORALIA vormt één van de hoofdpeilers van dit onderzoek.
Auroralia en LUCI
Het internationale netwerk van de “lichtsteden”, LUCI (Lighting Urban Community International), brengt zowel steden als vaklui uit de verlichtingssector samen die zich inzetten om licht als een belangrijk instrument voor een doordachte en duurzame ontwikkeling van de stad te gebruiken. LUCI werd in 2002 op initiatief van de stad Lyon opgericht en telt vandaag de dag al meer dan 90 leden, waaronder meer dan 60 steden op 4 continenten en 30 geassocieerde leden (internationale ondernemingen, lichtontwerpers en architecten, universiteiten, …). Duurzame ontwikkeling en het milieu zijn de twee thema’s waarover dit netwerk zich vooral bekommert. En in dit kader steunt LUCI de AURORALIA Prijs.
De prijs
De prijsuitreiking vindt binnen enkele weken (in december 2009) in Lyon plaats ter gelegenheid van het Fête des Lumières (Feest van het Licht). De 1ste prijs is een cheque ter waarde van 6.000 euro, de 2de prijs een cheque ter waarde van 3.000 euro en de 3de prijs een cheque ter waarde van 1.500 euro.
HET GROENE LICHT
18 I MAGAZINE VAN DE SCHRÉDER GROEP
NIEUWS VAN DE GROEP
Schréder plant bomen Socelec, de Spaanse onderneming die deel uitmaakt van de Schréder Groep, heeft zich samen met de stichting ‘Apradina un árbol’ (Een boom planten) geëngageerd om actie rond het behoud van het milieu te voeren.
De Schréder Groep heeft een interne campagne voor haar 2.600 medewerkers wereldwijd gelanceerd om hen te sensibiliseren voor de “groene houding”.
Socelec zal in het bijzonder bijdragen tot de herbebossing van de gebieden die tijdens de felle branden van 2005 verwoest werden door per verkocht verlichtingstoestel de nodige financiering voor het planten van een boom, en dit in samenspraak met haar klanten, te leveren. Via dit project wil men zoveel mogelijk personen (personeel, klanten, politieke beleidsmakers, …) voor de bescherming van het milieu sensibiliseren.
Deze campagne zal via 2 affiches en brochures, waarin nuttige tips worden gegeven voor de organisatie van het werk, gevoerd worden.
Deze samenwerking tussen onze Spaanse onderneming en de stichting ‘Apradina un árbol’ kadert perfect binnen de inspanningen die de Schréder Groep levert in haar afdeling Onderzoek en Ontwikkeling om de impact van onze producten op het milieu onder controle te houden.
verplaatsingen…
Afval scheiden… Milieuvriendelijke vormen van vervoer gebruiken… De voorkeur geven aan videoconferenties in plaats van Documenten alleen afdrukken indien echt nodig… Het licht uitschakelen… Net als onze acties om de impact van onze producten op het milieu te verminderen, bewijst ook deze sensibilisatiecampagne ons engagement en onze wil om overal waar dat nodig is GROEN TE HANDELEN. Verder wil deze campagne ook alle betrokkenen ertoe aanzetten om individueel na te denken over de manier waarop we ons leven tegenwoordig leiden.
Voor elk verkocht verlichtingstoestel zal Socelec een boom planten om zo de sporen van de felle branden die Spanje in 2005 geteisterd hebben, uit te wissen, en in het bijzonder in het gebied waar onze productieeenheid gevestigd is, nl. Guadalajara.
doppio.be • 4200
GEPLANDE PROFESSIONELE AFSPRAKEN DUITSLAND - Berlijn Professional Lighting Design Convention - 28 tot 31 oktober 2009
BELGIË - Mechelen Dag van Openbare Ruimte - 10 en 11 maart 2010
PORTUGAL - Porto Designing Light - 6 en 7 november 2009
CHILI - Santiago de Chile EXPOMIN 2010 - 12 tot 16 april 2010
FRANKRIJK - Parijs Salon de Maires - 17 tot 19 november 2009
DUITSLAND - Frankfurt LIGHT&BUILDING - 11 tot 16 april 2010
FRANKRIJK - Lyon Fête des Lumières - 5 tot 8 december 2009 POLEN - Warschau 18th International fair of Lighting Equipment - 4 tot 6 maart 2010
Schréder N°39 • 2009 I 19
VERLICHTING
Design: Michel Tortel
INTELLIGENTE VERLICHTING VOOR DE STAD
VIER LICHTVERDELINGEN De Perla is verkrijgbaar in twee elektronische configuraties: statische of dynamische ledverlichting. In beide gevallen bevat het optisch compartiment 64 witte hoogvermogen leds, verdeeld over 16 modules die onafhankelijk georiënteerd en gericht kunnen worden, afhankelijk van de gevraagde lichtverdeling. Het gebruik van leds laat installaties op lage hoogte (4 meter) onder gebladerte toe.
VARIABELE LICHTSTERKTE De dynamische versie is uitgerust met blauwe leds die de aanwezigheid van het armatuur ’s nachts benadrukken. Elk verlichtingstoestel kan individueel met vier intervallen geprogrammeerd worden. In tegenstelling tot de klassieke lichtbronnen, varieert de intensiteit van de leds onmiddellijk, zonder verlies van lichtuniformiteit. Een bewegingsmelder voor een nog effectiever energieverbruik is optioneel verkrijgbaar.
Schréder, licht in de stad
ABU DHABI | ALEXANDRIA | BASINGSTOKE (UK) | BELGRADE | BEIRUT | BOGOTA BRUSSELS | BUDAPEST | BUENOS AIRES | CARROUGE (CH) | CHICAGO CLUJ NAPOCA (RO) | COCHABAMBA | GUADALAJARA (SP) | HO CHI MINH CITY KUALA LUMPUR | LIMA | LISBON | MONTREAL | MOSCOW | NEW DELHI OLIFANTSFONTEIN (ZA) | PARIS | PRAGUE | QUITO | RHENEN (NL) | SAO PAUL SANTIAGO | SINGAPORE | TERNOPIL | TIANJIN | TORINO | WARSAW | WENDLINGEN (D) | WIEN
www.schreder.com