Lezingen Programma Promotiedag Duurzame Verlichting 2016 (Zaalnummer – Titel)
09.45u – Plenair Voorwoord 10.00u - Parallel 1. Met welke levensduur van ledverlichting rekening houden in lichtstudies?” Wouter Ryckaert, KU Leuven FIIW, Technologiecampus Gent - Laboratorium voor Lichttechnologie/Groen Licht Vlaanderen Ledverlichting is vandaag de standaard. Terecht, kwaliteitsvolle ledverlichting biedt tal van voordelen die niet mogelijk waren met andere lichtbronnen. Om led-verlichtingstoestellen met elkaar te kunnen vergelijken, lijkt het praktisch om eenzelfde definitie te hebben voor ‘levensduur’ voor alle led-verlichtingstoestellen. Indien men tot een ‘standaard levensduur’ zou komen, dan heeft deze een beperkt nut, aangezien dit niet de facto de gebruiksduur aangeeft die nodig is in een TCO berekening of voor de dimensionering van de verlichtingsinstallatie. De echte gebruiksduur hangt van het lichtstroombehoud, het initiële rendement, de gebruiksuren per jaar en de technologische evolutie. Een goede keuze van de gebruiksduur is een belangrijke parameter voor ledverlichting. De berekening van een aantal varianten leidt tot betere resultaten dan simpele vuistregels. In deze sessie geven we een overzicht om correct rekening te houden met de levensduur van ledverlichting. Essentieel om lichtstudies correct uit te voeren of correct te interpreteren. Een must voor elke voorschrijver of lichtplanner. 2. Relightings van scholen. Enkele aandachtspunten toegelicht aan de hand van praktijkvoorbeelden. Tom Van Eeckhout, Eandis - Energiediensten voor Lokale Besturen Hierbij schetst de spreker op een heldere manier aan de hand van praktijkvoorbeelden met welke elementen de ontwerper en bouwheer best rekening houden bij het opstellen van een lastenboek voor het uitvoeren van een relighting in een school. Komen o.a. aan bod: led of toch nog TL, normering en visueel comfort, relighting of 1 op 1 vervanging, keuze van lichtregelsysteem, bekabeling en elektrisch bord mee vervangen of niet, commisioning, financiering, premies, ondersteuning Eandis voor lokale besturen, etc. 3. Van zicht tot tast: Luminantie als drager van architectuur
Marc Dujardin, KU Leuven Faculteit Architectuur Campus Sint-Lucas Gent – Architectuur en maatschappij - arCsus (architecture, Culture & Sustainability) Wanneer binnen het denk-, onderzoeks- en werkkader van het duurzaamheidsdebat het fenomeen ‘licht’ (dag- én kunstlicht) in relatie tot ‘architectuur’ geduid wordt, hoeft het geen betoog dat zowel ‘licht’ als ‘architectuur’ onderhevig zijn aan over-geobjectiveerde benaderingen en meetsleutels om meer ‘klimaatneutrale’ oplossingen te bedenken, te produceren en te verspreiden - dikwijls méér ingegeven door consumptieversterkende argumenten dan wel ontwikkeld om het breedst mogelijk spectrum van menselijk vermogen te dienen. Wanneer licht in relatie tot architectuur als ‘cultuurpraktijk’ wordt benaderd maakt ‘luminantie’ (hoeveelheid en helderheid licht die door een oppervlakte uitgestraald of weerkaatst wordt) het mogelijk om de interactie én -communicatie tussen mens, maatschappij, cultuur en natuur ‘ruimtelijk’ te ervaren en te ontwerpmatig te mediëren. Jarenlang architectuuronderzoek in samenwerking met ervaringsdeskundigen met visuele beperkingen in het bijzonder, leert ons bovendien dat ‘contrasterende’ textuureigenschappen en materialiteit om luminantie (licht vs donker – glad vs grof – weerkaatsend vs absorberend) te omschrijven en meten, onlosmakelijk verbonden zijn met hun niet-visuele kenmerken zoals akoestiek(echolocatie) én tactiliteit (tasten). De spreker nodigt uit om even stil te staan bij de culturele rol dat ‘licht’ vanuit een meer inclusieve en multi-sensoriële benadering van architectuur onderzoekt. 10.55u - Parallel 1. IoT Security in the Real World Danny Hughes , KU Leuven Dept. of Computer Science - iMinds-DistriNet This talk will provide an overview of the: "good, the bad and the ugly" in the current Internet of Things security landscape. Participants will take a tour through a number of real world Internet of Things products and examine the level of security that they offer in practice. Based upon this analysis, we will then examine how real-world security can be improved for current and future Internet of Things products. This talk will include a practical demonstration of security weaknesses in well-known IoT products. 2. Hoe duurzaamheid financieren? Guy De Ceuster, CEO Belfius Lease Interessante projecten, zoals duurzame verlichting, hebben een kostprijs en dienen gefinancierd te worden. Het geld om te investeren is niet altijd voorhanden wat op zich zonde is gezien de duurzame verlichting zich op termijn terugbetaalt. We spreken dan nog niet van alle andere mogelijke voordelen zoals de CO2 impact, het imago of de voorbeeldfunctie etc. van de publieke overheid of het bedrijf dat wenst te investeren. Hoe kan deze duurzaamheid interessant en creatief gefinancierd worden?
3. Het effect van led-reclameborden op de verkeersveiligheid Dirk Eelen, Agentschap Wegen en Verkeer (AWV) Kristoff Mollu, Universiteit Hasselt - iMOB In opdracht van A.W.V. (Agentschap Wegen en Verkeer) voerde IMOB (Instituut voor Mobiliteit Universiteit Hasselt) de studie: Rijsimulatoronderzoek naar het effect op de verkeersveiligheid van vrij programmeerbare verlichte borden uit. (resultaten worden toegelicht door Kristof Mollu) Aan de aan de hand van de resultaten van deze studie werden de vergunningsvoorwaarden aangepast, om zo een compromis te vinden tussen reclame en verkeersveiligheid. (voorwaarden worden toegelicht door Dirk Eelen) 11.50u - Parallel 1. Niet-visuele aspecten van licht Peter Bracke, KU Leuven FIIW, Technologiecampus Gent – Laboratorium voor Lichttechnologie/Groen Licht Vlaanderen Licht dat het oog bereikt zet rechtstreeks ook andere hersengebieden in werking dan het visuele gebied. Wat is de huidige kennis hieromtrent? Welke impact heeft dit op verlichting? 2. Pecha Kucha Corner o Johan Van Bael, BEG - … o Nico Schelfout, NIKO - … o Nico Smets, Uitrusting Schréder - … o Harold Demaeght, Light Consult (UPRTEK Europe) – ‘Flicker, bewust of onbewust?’ o Yoeri Callebaut, Philips – ‘Beyond illumination’ 3. De nieuwe (pr)EN15193-1 “Energie-eisen voor verlichting”: theorie en praktijk Ruben Delvaeye, WTCB – Afdeling Binnenklimaat, Installaties en Energieprestatie , Labo Licht Binnenkort wordt de publicatie van de opvolger van de norm EN 15193 “Energy performance of buildings – Energy requirements for lighting” verwacht. De basisprincipes van deze nieuwe norm worden voorgesteld en de belangrijkste wijzigingen ten opzichte van de vorige versie worden toegelicht. Daarnaast wordt ook een Excel-rekentool voorgesteld waarmee via enkele muisklikken een snelle berekening van de energieprestatie volgens de nieuwe norm kan uitgevoerd worden. 13.45u - Plenair 1. Vlaamse energievisie rond Duurzame verlichting voor het toekomstig energiepact
Mevr. Annemie Turtelboom, Viceminister-president van de Vlaamse Regering, Vlaams minister van Begroting, Financiën en Energie De visie van de Minister 14.40u - Parallel 1. Is de nieuwe CIE kleurweergave index eindelijk in zicht? Kevin Smet, KU Leuven FIIW Technologiecampus Gent – Laboratorium voor Lichttechnologie (Groen Licht Vlaanderen 2020) In een samenwerking met tal van onderzoekers wereldwijd werd een nieuwe system ontwikkeld voor de evaluatie van de kleurweergave van lichtbronnen. Het systeem kwantificeert de ‘color fidelity’ en de ‘color gamut’ van een lichtbron vergeleken met een referentie lichtbron. De berekeningen zijn gebaseerd op een nieuwe set van kleurstalen die uniform verdeeld zijn in het volledige kleur- en golflengtegebied. De ‘color fidelity’ score Rf is een verbeterede versie van de huidige CIE color rendering index (CRI). De ‘color gamut’ score Rg is een verbeterde versie van de Gamut Area Index. 2. Pilootproject circulaire economie: verlichting als dienst Sébastien Lefèbvre, Stad Kortrijk – aankoop en technologiemanagement De stad Kortrijk wil met dit pilootproject, twee doelstellingen tegelijk testen: 1/ verlichting als dienst beschouwen, via huurmodellen, waarbij de uitgespaarde middelen (door lagere energiefactuur) een rollend fonds kunnen creëren om duurzaamheidsingrepen te doen zonder investering. 2/ binnen een model van circulaire economie, waarbij aangetoond moet kunnen worden hoe de verlichting in zijn algemeenheid herbruik zal worden, door een second life oplossing, door herbruik van componenten, … na het einde van de huur. Dit pilootproject zal uitgewerkt worden in de bibliotheek van Kortrijk en is in samenwerking met OVAM en Bond Beter Leefmilieu. 3. EDISON smart lighting Brussels case study: cost, role and benefit of ICT. Kris Steenhaut, VUB FirW-ETRO / INDI Dario Di Zenobio, Fondazione Ugo Bordoni (FUB) The EDISON-system developed in the context of an FP7 EU CIP project, is a smart control system and infrastructure for LED (Light Emitting Diode) based lighting. The EDISONplatform relies on very efficient DC power supply modules feeding LED lamps. The proposed solution permits to increase the energy saving resulting from LED lamps application, and to implement a control network on the existing lighting infrastructure. The smart components are low cost commercial products primarily devoted to light control and dimming. The savings realized for the EDISON pilots at the VUB campus being the student restaurant and the dean's office and student welcome center will be shown and commented. (HTTP://WWW.PROJECT-EDISON.EU).
15.35u - Plenair 1. Groen licht voor Mechelen Dhr. Bart Somers, Burgemeester Mechelen Mechelen was enkele jaren geleden de eerste stad in Vlaanderen die voor de verlichting van haar openbare ruimte op ledtechnologie overstapte. Sinds 2011 is in ongeveer 90 centrumstraten de klassieke openbare verlichting vervangen door ledtechnologie. Door een 700-tal functionele armaturen en de feestverlichting te vervangen, wordt jaarlijks 8,5 ton minder CO2 uitgestoten en 8.000 euro bespaard. En dan is er uiteraard nog - heel belangrijkhet veiligheidsaspect. Met de nieuwe verlichting kan je veel beter kleuren onderscheiden en gezichten herkennen. En we kunnen de ledverlichting koppelen aan slimme toepassingen, zoals bewegingsdetectie of het dimmen van de verlichting ’s nachts. Dat laatste levert ons een bijkomende besparing op de energiefactuur op van 7.000 euro.
