Workshop MIG/MAG-gevorderden RVS en Aluminium Leo Vermeulen (IWE)
1
Workshop MIG/MAG-lassen • • • • • •
Procesprincipe MIG/MAG lassen, procesaanduidingen Stroombronnen en boogtypen Beschermgassoorten Toevoegmaterialen Lasposities Handige websites en informatie
2
MIG/MAG-procesprincipe
3
MIG/MAG-procesprincipe
4
Procesaanduidingen
• • • • • •
MIG MAG GMAW MAGC MAGM FCAW
Metal Inert Gas welding Metal Active Gas welding Gas Metal Arc Welding MAG met CO2-beschermgas MAG met menggas bescherming Flux Cored Arc Welding
5
Procesaanduidingen
6
Procesaanduidingen NEN ISO 4063:2009 • • • • • • •
114 131 132 133 135 136 138
Booglassen met poedergevulde (gasloze) draad MIG-lassen massieve draad MIG-lassen met poedergevulde draad MIG-lassen met metaalpoedergevulde draad MAG-lassen massieve draad MAG-lassen met poedergevulde draad MAG-lassen met metaalpoedergevulde draad
7
Materiaaloverdracht • • • •
D = Kortsluitovergang G = Globulaire overgang S = Sproeiovergang P = Pulsovergang
• ISO 4063 - 131-S
8
Aantal elektroden
• ISO 4063 - 135-2
9
Hybride Lasprocessen
• (vaste stof)Laser-MAG – hybride lassen • ISO 4063 – 521 + 135 10
Workshop MIG/MAG-lassen • • • • •
Procesprincipe MIG/MAG lassen, procesaanduidingen Stroombronnen en boogtypen Beschermgassoorten Toevoegmaterialen Lasposities Handige websites en informatie
11
Statische karakteristiek
12
Boogtypen
werkpunt
Draadsnelheid / STT 13
Boogtypen
14
Kortsluitboog
15
Boogtypen
16
Globulaire (Open) boog CO2
17
Boogtypen
18
Open (sproei) boog
19
Boogtypen
20
Pulsboog
21
Boogtypen
22
Roterende boog
23
Moderne procesvarianten • • • • • • • • •
T.I.M.E. Rapid Arc Hoogvermogen MAG Tandem Twin STT CMT Colt Arc enz…….
24
Workshop MIG/MAG-lassen • • • •
Procesprincipe MIG/MAG lassen, procesaanduidingen Stroombronnen en boogtypen Beschermgassoorten Toevoegmaterialen Lasposities Handige websites en informatie
25
Beschermgas
26
NEN EN ISO 14175 Gassen voor het lassen Type gas Argon Helium Carbon dioxide Oxygen Nitrogen Hydrogen
Symbool Ar (inert) He (inert) Co2 (oxidizing) O2 (oxidizing) N2 (low reactive) H2 ( reducing)
27
Groepen Hoofdgroep I
Inert en inerte mix
M1, M2, M3
Oxiderende mix met Oxyden en/of carbon dioxide
C
Zeer oxiderd gas en zeer oxiderde mix
R
Reducing gas mix
N
Low reactive gas of reducing gas mix, met nitrogen
O
Oxygen
Z
Mix met overige componenten of buiten de compositie ranges
28
Symbool Hoofdgroep
Subgroep
Oxiderend Co2
Inert
02
I 1
-
-
I 2
-
-
Ar
Reducerend He
100
H2
Low Reactivity N2
-
-
-
-
100
-
-
M2 0
5
-
Overig %
-
-
-
M2 1
15
-
Overig %
-
-
-
100
-
-
-
-
-
C 1 R 1
-
-
Overig %
-
0,5≤H2≤15
-
R 2
-
-
Overig %
-
15≤H2≤50
-
-
-
-
-
-
100
-
-
-
-
C 1 O 1
100 -
Z Gasmix met componenten die er niet op staan, of boven max percentage 29
Beschermgassen
30
Workshop MIG/MAG-lassen • • •
Procesprincipe MIG/MAG lassen, procesaanduidingen Stroombronnen en boogtypen Beschermgassoorten Toevoegmaterialen Lasposities Handige websites en informatie
31
Toevoegmateriaal
32
Meest gebruikte soorten RVS
33
34
Eigenschappen austenitsch corrosievaststaal • • • • • •
Het materiaal is niet magnetisch. De rekgrens Rp0,2 is relatief laag. Het materiaal heeft een grote thermische uitzetting. Het materiaal is een slechte warmtegeleider. Het materiaal verstevigt zeer sterk bij vervorming. Het heeft een hoge rek.
35
Lassen van corrosievaststaal • Houd het lasvolume zo klein mogelijk. • Pas zoveel mogelijk symmetrische lasnaden toe (tweezijdig lassen). • Las met een niet te hoge warmte-inbreng. • Minimaliseer het aantal lasrupsen. • Las zoveel mogelijk spanningsvrij. • Breng voldoende hechten aan. • Realiseren een snelle afkoeling na het lassen (alleen bij austenitisch corrosievast staal).
36
Constructiedetails • Spleten vermijden i.v.m. spleetcorrosie
37
Nabehandelingen
• slijpen en polijsten; • stralen en passiveren; • beitsen en passiveren.
38
Toevoegmateriaal
39
Aluminium aanduidingen
40
Selectie Al-toevoegmateriaal
41
42
Workshop MIG/MAG-lassen • •
Procesprincipe MIG/MAG lassen, procesaanduidingen Stroombronnen en boogtypen Beschermgassoorten Toevoegmaterialen Lasposities Handige websites en informatie
43
Lasposities EN 6947
/ PH / PJ Vanaf 2011 voor pijplassen 44
45
46
47
Workshop MIG/MAG-lassen •
Procesprincipe MIG/MAG lassen, procesaanduidingen Stroombronnen en boogtypen Beschermgassoorten Toevoegmaterialen Lasposities Handige websites en informatie
48
Lasrookemissie
49
Grenswaarde lasrook
Bron: www.ser.nl/grenswaarden/lasrook
50
Arbocatalogus in de metaal: www.5xbeter.nl
Verbetercheck Lasrook 2010
Toolbox Offertecheck Factsheets
51
Informatie over MAG-lassen RVS en AL • • • •
Leveranciers Materiaallaboratoria Onderzoeksinstellingen NIL/Aluminiumcentrum/Euro inox/… – website www.nil.nl – Laskennis opgefrist – MIG/MAG CD-Rom – VM publicaties RVS en AL – HVO lesboeken
52
Zijn er vragen..? Nederlands Instituut voor Lastechniek – Boerhaavelaan 40 – 2713 HX Zoetermeer – T: 088 – 4008560 – F: 079 -- 3531178
Leo Vermeulen – M: 06 – 13455338 – E:
[email protected] – I: www.nil.nl
53