Maak jij het uit?
Informatiebrochure
vrijwilliger bij Brandweer
Brandweer | GHOR | Politie | Gemeenten
Woord vooraf In onze dynamische en open samenleving is veiligheid, naast allerlei andere zaken zoals onderwijs, gezondheidszorg, sport en cultuur belangrijk voor mensen. Veel kunnen zij zelf en met elkaar in wijken, buurten en dorpen, maar soms hebben ze daar hulp bij nodig. Als een ongeval of incident te groot wordt, of als er speciale kennis en vaardigheden nodig zijn, dan zijn er de hulpdiensten. Voor de brandweer is het daarom belangrijk om steeds over voldoende vrijwilligers te kunnen beschikken: gedreven mannen en vrouwen die 24 uur per dag klaarstaan voor de inwoners van IJsselland. Wij zoeken vrijwilligers die bereid zijn om mens en dier in nood te helpen. Ga jij verder wanneer anderen (moeten) opgeven? Spreekt daarbij teamwerk, kameraadschap, mensenwerk je aan en wil je jezelf als mens ontwikkelen? Zit je in alle opzichten gezond in elkaar? Dan zou het werken als vrijwilliger bij de brandweer heel goed bij je kunnen passen. Brandweer IJsselland houdt zich bezig met het voorkomen en bestrijden van brand, en het beperken van de gevolgen van brand, ongevallen en overige hulpverleningsvraagstukken. Ook voeren we de regie bij rampenbestrijding. In onze regio zijn ongeveer 1000 brandweermannen en – vrouwen actief. Waarvan ruim 80% vrijwilliger is. Als vrijwilliger heb je een mooi vak. Je staat dicht bij de inwoners en werkt volgens de kernwaarden van Veiligheidsregio IJsselland: met vakmanschap, vertrouwen en verbinding. Graag laten we je via deze brochure een kijkje in onze keuken nemen. Waar willen we dat onze vrijwilligers aan voldoen, wat kunnen ze meemaken en vooral: ben jij bereid de volgende stap te nemen en je aan te melden? Samen met jou werken we aan een veilig IJsselland. Veiligheid: voor elkaar! Lieke Sievers Commandant regionale brandweer
Inhoud Woord vooraf 1 Wat willen we met deze brochure bereiken?
4
2 Brandweer IJsselland
6
3 Informatiebijeenkomst
8
4 Selectietraject
10
5 Introductieprogramma
12
6 Opleiding
13
7 Oefenen
18
8 Vergoedingen
19
9 Verzekeringen
20
10 Rol van de werkgever
21
1 Brandweervrijwilliger: past het bij jou? Het zijn van een brandweervrijwilliger betekent het één en ander in je leven. Het vraagt veel tijd om vakbekwaam te worden en te blijven. Daarnaast kan op willekeurige momenten een beroep op je worden gedaan als er een incident plaatsvindt. Het woord ‘vrijwilliger’ wil namelijk niet zeggen dat het vrijblijvend is; als de pieper gaat hebben we je nodig! Ook tijdens de oefenavond wordt er op je gerekend. Het is daarom belangrijk om goed te weten waar je aan begint en te bedenken of het uitvoeren van dit mooie vak ook bij je past. Een paar vragen die misschien in je hoofd spelen zijn; wat houdt het brandweervak nu eigenlijk in? Hoe word ik vrijwilliger? Wat wordt van mij verwacht en wat mag ik van Brandweer IJsselland verwachten?
4
Met deze brochure proberen we jou te helpen om een keuze te maken door antwoorden te geven op de vragen die je wellicht hebt. Aan het woord komen twee manschappen in opleiding en een leerwerkplekbegeleider om je te vertellen over hun eigen ervaringen.
Mireille Aarnink-Meijerink
Marten Berenst
Roné van der Vliet
37 jaar, Schalkhaar,
25 jaar, Hardenberg,
38 jaar, Raalte,
getrouwd en twee
manschap in opleiding;
Leerwerkplekbegeleider;
kinderen, manschap in
gehandicaptenzorg op een
Creative Director voor
opleiding; agrarisch bedrijf
intensieve begeleiding
eigen reclame- en
met melkkoeien en rosé
groep
communicatiebureau
kalveren
Sinds77
5
2 Brandweer IJsselland Sinds 1 januari 2014 vormen de gemeentelijke brandweerkorpsen van Dalfsen, Deventer, Kampen, Ommen-Hardenberg, Olst-Wijhe, Raalte, Steenwijkerland, Staphorst, Zwartewaterland en Zwolle het regionale korps Brandweer IJsselland van Veiligheidsregio IJsselland. Er zijn in totaal 36 brandweerposten, onderverdeeld in vier clusters: Cluster Posten Noordwest Genemuiden, Giethoorn, Hasselt, IJsselmuiden, Kampen, Kuinre, Oldemarkt, Staphorst, Steenwijk, Vollenhove, Zwartsluis Midden Dalfsen, Lemelerveld, Nieuwleusen, Zwolle Noord, Zwolle Zuid Oost Balkbrug, Bergentheim, De Krim, Dedemsvaart, Gramsbergen, Hardenberg, Ommen, Slagharen Zuid Bathmen, Deventer, Diepenveen, Heeten, Heino, Luttenberg, Olst, Raalte, Welsum, Wesepe, Wijhe
2.1 Wat doen we? We werken met 4 vakteams binnen de regionale brandweer: • Beheer & Techniek • Risicobeheersing • Vakbekwaamheid • Repressie Ondersteunend aan deze vakteams kennen we de teams Bedrijfsvoering, Bestuur, Beleid en Communicatie, GHOR-bureau en het Veiligheidsbureau.
6
2.2 Vakteam Repressie Met het vakteam Repressie bedoelen we de repressieve organisatie, het vakteam waar jij als vrijwilliger onderdeel van uit maakt. De basistaak is het uitrukken naar incidenten voor brandbestrijding en hulpverlening. Als vrijwilliger krijg je een aanstelling in de functie van aspirant Manschap A. Na het positief afronden van je opleiding word je bevorderd naar Manschap A en kun je zelfstandig functioneren als vrijwilliger in de brandweerorganisatie.
2.3 Rechtspositie brandweervrijwilliger Als vrijwilliger bij Brandweer IJsselland word je eenzijdig door de regionaal commandant aangesteld, je tekent dus geen contract. Omdat je in deze aanstelling werkzaam bent in openbare dienst is de aanstelling op basis van de Ambtenarenwet. Je rechtspositie als medewerker van de vrijwillige Brandweer is geregeld in hoofdstuk 19 van de Collectieve Arbeidsvoorwaardenregeling en Uitwerkingsovereenkomst (CAR-UWO). Hierin is alles geregeld over bijvoorbeeld je aanstelling en ontslag, vergoedingen, rechten en verplichtingen, verzekeringen, beschikbaarheid, eed en belofte, verboden en kledingvoorschriften.
7
3 Informatiebijeenkomst Brandweer IJsselland organiseert tijdens de werving voor brandweervrijwilligers ook een informatiebijeenkomst. Daar geven we verdere informatie over het traject om vrijwilliger te worden, zowel over het selectietraject als de opleiding. Maar ook over wat het betekent om vrijwilliger te zijn, bijvoorbeeld welke vergoedingen je krijgt en hoe je verzekerd bent. Daarnaast krijg je de kans om een paar zaken mee te maken die in het brandweerwerk voorkomen, bijvoorbeeld het brandweermaterieel en –materiaal. Deze informatie en ervaring is waardevol om de beslissing te maken of de functie van Manschap A (vrijwillig brandweerman/vrouw) bij je past en of je daadwerkelijk wilt solliciteren. Maar ook als je al gesolliciteerd hebt, is het advies om toch naar de informatiebijeenkomst te gaan, zodat je zo volledig mogelijk geïnformeerd bent over wat je allemaal te wachten staat. Mireille Aarnink-Meijerink Mijn man was eerder al eens benaderd voor de brandweer, maar had geen interesse. Omdat ik iets in teamverband wilde doen heb ik me aangemeld bij de brandweer. Op deze manier kan ik een bijdrage leveren aan de veiligheid in het dorp en dat geeft me een goed gevoel! De aanstellingskeuring verliep prima en 4 maanden later kon ik starten met de opleiding. Ondertussen liep ik al mee met de blusgroep en kreeg ik van hen de nodige informatie en werd opgenomen in de groep waardoor ik me er erg thuis voelde.
8
Marten Berenst Vanuit mijn werk heb ik jaarlijks een BHV-cursus, deze cursus werd gegeven door mijn huidige ploegleider van de brandweer. Hij benaderde me of de brandweer mij niet wat leek en ben toen bij een oefenavond komen kijken. Tijdens deze (hulpverlening) oefening zag ik hoe veelzijdig het brandweervak eigenlijk is en dit maakte mij extra enthousiast!
9
4 Selectietraject Als je besluit te solliciteren dan ziet het selectietraject er als volgt uit: • Briefselectie op basis van de ingestuurde sollicitatieformulieren • Sollicitatiegesprek met een teamleider Repressie, een ploegleider en een ploeglid • Selectiedag • Aanstellingskeuring • Introductieprogramma
4.1 Selectiedag De selectiedag heeft als doel om de benodigde competenties voor de functie van Manschap A waar te nemen. Tijdens verschillende testen wordt de aanwezigheid van deze competenties bekeken bij de kandidaten. Daarnaast of je hoogtevrees en engtevrees hebt en of je beschikt over minimaal VMBO-2 werk- en denkniveau. Een paar dagen later hoor je of je naar de aanstellingskeuring mag.
10
4.2 Aanstellingskeuring Voor het werken bij de brandweer moet je in goede conditie zijn. Om dit te kunnen beoordelen worden manschappen en bevelvoerders op verschillende momenten zowel medisch als conditioneel getest en gekeurd. Om deze testen en keuringen goed uit te kunnen voeren moet je onder andere beschikken over kracht, behendigheid en uithoudingsvermogen. Voordat je in dienst komt bij Brandweer IJsselland word je gekeurd door middel van een aanstellingskeuring. Omdat je nog geen brandweeropleiding hebt gedaan, worden deze testen uitgevoerd in sporttenue met over je neus en mond een stofmasker. Dit stofmasker heeft als doel om het gebruiken van ademlucht na te bootsen. Wanneer je de onderdelen van de aanstellingskeuring hebt uitgevoerd, beoordeelt de keuringsarts of je geschikt bent voor de functie. Wanneer je de aanstellingskeuring goed hebt afgerond, vragen we naar een Verklaring Omtrent Gedrag. Deze kun je aanvragen in je eigen gemeente. Wanneer je eenmaal in dienst bent van Brandweer IJsselland komt de keuring periodiek terug afhankelijk van je leeftijd.
11
5 Introductieprogramma Als je de aanstellingskeuring met goed gevolg hebt doorlopen dan organiseren we voor alle nieuwe brandweervrijwilligers een introductieprogramma. Tijdens dit introductieprogramma krijg je een breder beeld van het werken bij de brandweer en inzicht in de organisatie. Daarnaast leer je de groep collega’s kennen waar je de opleiding mee gaat doen. 12
6 Opleiding Na het introductieprogramma start de opleiding tot Manschap A. De opleiding bestaat uit vier kerntaken: • Kerntaak 1: Brandbestrijding • Kerntaak 2: Technische hulpverlening • Kerntaak 3: Ongeval met gevaarlijke stoffen • Kerntaak 4: Waterongevallen In elke kerntaak zit een deel contactonderwijs, een deel zelfstudie en een deel werkend leren. Voor het examen is het verplicht om een aantal leerwerkplekopdrachten vooraf te maken in je eigen post onder begeleiding van een leerwerkplekbegeleider. Als aspirant krijg je een leerwerkplekbegeleider vanuit het eigen korps toegewezen die jou vanaf je aanname bij de brandweer begeleid en wegwijs maakt binnen de organisatie. Ook tijdens je opleiding en oefeningen is je leerwerkplekbegeleider degene bij wie je terecht kunt met vragen. In totaal duurt de opleiding gemiddeld twintig maanden. De meeste opleidingen vinden plaats in de avonduren, maar het kan ook wenselijk zijn dat je een dagopleiding volgt. Roné van der Vliet Een collega in opleiding had erg veel moeite om met ademlucht te lopen. Aangezien dit toch echt essentieel is binnen de brandweer hebben we uren en dagen samen geoefend. Uiteindelijk had die collega de smaak te pakken en is aansluitend met vlag en wimpel geslaagd. Conclusie: een mooi resultaat om trots op te zijn. Daar doen we het voor!
13
Gedurende je opleiding ben je minimaal 2 avonden per week bezig met de brandweer, waarvan een avond voor je opleiding en een avond voor zelfstudie en leerwerkplekopdrachten.
6.1 Kerntaak 1 Brandbestrijding Tijdens de eerste kerntaak krijg je het onderdeel brandbestrijding. In deze kerntaak leer je hoe je een brand moet blussen in verschillende gebouwen en situaties, hoe je de benodigde waterwinning moet opbouwen en ben je in staat levensreddende handelingen te verrichten, zoals een reanimatie. Na het behalen van het certificaat ‘reanimatie en AED’ (onderdeel van kerntaak 1) mag je naast de dienstdoende bemanning mee uitrukken. Dit noemen we ‘boven de sterkte uitrukken’. Dit gaat wel in overleg met je ploegleider. Je wordt niet ingezet tijdens de uitruk, want het doel is om te ervaren hoe het uitrukken in de praktijk gaat om op die manier goed zicht te krijgen op de werkzaamheden. Na het behalen van kerntaak 1 mag je als ploeglid mee naar een brandinzet. Bij overige inzetten mag je alleen mee boven de sterkte.
6.2 Kerntaak 2 Technische hulpverlening De tweede kerntaak bestaat uit het onderdeel technische hulpverlening. In deze kerntaak leer je de verschillende gereedschappen kennen die gebruikt worden bij diverse ongevallen. Je leert bijvoorbeeld hoe je iemand uit een voertuig moet bevrijden door een voertuig open te knippen.
14
Na het behalen van kerntaak 2 mag je als ploeglid mee naar brand- en technische hulpverlening inzetten. Bij overige inzetten mag je alleen mee boven de sterkte.
6.3 Kerntaak 3 Ongevallen met gevaarlijke stoffen De derde kerntaak richt zich op het leren bestrijden van ongevallen met gevaarlijke stoffen. Je leert over de verschillende soorten gevaarlijke stoffen en hoe je daar als manschap mee omgaat, bijvoorbeeld door het werken in een chemicaliënpak.
6.4 Kerntaak 4 Waterongevallen De laatste kerntaak richt zich op het bestrijden van waterongevallen. Je leert dan hoe je ons duikteam ondersteunt als een redding gedaan moet worden in één van onze wateren. Na het behalen van kerntaken 3 en 4 mag je als ploeglid mee en ben je volledig inzetbaar. Hierna bestaat de mogelijkheid je verder te specialiseren in overige brandweertaken.
16
Mireille Aarnink-Meijerink De studiebelasting van de opleiding vind ik behoorlijk groot. Naast de opleidingsavond waarbij we ook een reistijd van anderhalf uur hebben, heb ik ook zo’n 2 uur aan voorbereiding per week nodig. Daarnaast heb je de structurele wekelijkse oefenavond. Dit vraagt zeker flexibiliteit van het thuisfront. Ik heb dit vooraf goed besproken met mijn man en gelukkig staat hij er volledig achter.
6.5 Totaal overzicht opleiding Manschap A Onderdeel Kerntaak 1 - Brandbestrijding Kerntaak 2 - Technische hulpverlening Kerntaak 3 - Ongevallen met gevaarlijke stoffen Kerntaak 4 - Waterongevallen Totaal
Dagdelen* 54 35 17 1 107
Uren 205 132 60 4 401
* Inclusief examens en verplichte praktijkdagen. Examens worden afgenomen onder verantwoordelijkheid van het Nederlands bureau brandweerexamens (Nbbe).
17
7 Oefenen Wekelijks vinden oefenavonden plaats op de kazernes binnen Brandweer IJsselland. Elke brandweerpost heeft zijn eigen vaste oefenavond. Daarnaast komt het incidenteel voor dat oefeningen overdag of in het weekend plaatsvinden. Van jou verwachten we dat je komt oefenen volgens het oefenrooster op jouw kazerne. Als jij de oefeningen volgens dit rooster uitvoert blijf je vakbekwaam op alle kerntaken. Tijdens de opleiding kun je al meelopen met de oefenavonden om meer beeld te krijgen van het brandweervak en om de collega’s van je kazerne beter te leren kennen. De oefenavonden kun je gebruiken om de leerwerkplekopdrachten uit te voeren of om te studeren. Marten Berenst De belastbaarheid van de opleiding is meer dan ik had verwacht, maar het is prima te doen. Je hebt 1 avond per week les en ik besteed 1 tot 3 uur per week aan mijn ‘huiswerk’ en leerwerkplekopdrachten die je bij je eigen korps moet uitvoeren. Verder ga je bij het onderdeel brand een aantal keer naar een oefencentrum om realistisch te oefenen. Dit zijn super gave, maar ook erg leerzame dagen waarbij je flink aan de bak moet maar waar de puzzelstukjes van de opleiding uiteindelijk in elkaar vallen.
18
8 Vergoedingen Als vrijwilliger binnen Brandweer IJsselland ontvang je een vergoeding voor jouw inzet. Deze vergoeding, dus geen loon, bestaat uit een vast component en een variabel component. Het vaste component bestaat uit een basisvergoeding. De variabele vergoeding is een vergoeding die je op declaratiebasis ontvangt voor de uren die je maakt voor oefeningen, cursussen, incidentbestrijding en overige werkzaamheden waaraan je deelneemt. De uitbetaling van vergoedingen vindt achteraf plaats. De hoogte van de vergoeding is afhankelijk van het soort activiteit en je functie.
19
9 Verzekeringen Als medewerker van Brandweer IJsselland ben je werkzaam in een risicovol beroep. Door dit risicovolle beroep kan het gebeuren dat je als medewerker betrokken raakt bij een ongeval of incident met als gevolg medische kosten, schade aan persoonlijke eigendommen en/of zelfs (tijdelijke) arbeidsongeschiktheid. Ook je hoofdwerkgever kan financiële schade oplopen doordat zijn medewerker bijvoorbeeld (gedeeltelijk) arbeidsongeschikt raakt door de werkzaamheden bij de brandweer. Voor deze situaties heeft Brandweer IJsselland een verzekeringspakket afgesloten. Dit pakket bestaat uit de volgende verzekeringen: • Eigendommenverzekering • Ongevallenverzekering • Collectieve rechtsbijstandverzekering • Aansprakelijkheidsverzekering
20
10 Rol van de werkgever Vrijwilliger zijn bij Brandweer IJsselland betekent niet dat het vrijblijvend is. Het is belangrijk dat je hoofdwerkgever weet wat de functie inhoudt, zodat jullie daar gezamenlijk afspraken over kunnen maken. Brandweer IJsselland adviseert om vooraf aan je sollicitatie een gesprek te hebben met je werkgever om toestemming te vragen om als brandweervrijwilliger op te treden. Het kan namelijk zijn dat je tijdens je reguliere werkzaamheden opgeroepen wordt voor een incident of dat je gevraagd wordt deel te nemen aan oefeningen. Ondersteuning van je werkgever is daarin van belang. Wist je dat het ook een voordeel voor de werkgever is om een brandweervrijwilliger in dienst te hebben? Zij krijgen daarmee een goed opgeleide en geoefende medewerker die binnen het bedrijf extra ogen en oren biedt op het gebied van (brand) veiligheid en als bedrijfshulpverlener kan optreden. Het sollicitatieformulier vind je op onze website www.vrijsselland.nl. Overigens staat dit formulier altijd op de site, dus je kunt op elk gewenst moment solliciteren. De selectiedagen vinden gemiddeld twee keer per jaar plaats, afhankelijk van de vacatures die Brandweer IJsselland heeft. Heb je vragen of twijfel je nog? Stuur dan een mail naar
[email protected] of houd onze website in de gaten voor meer informatie.
21
22
Colofon Deze brochure is een uitgave van Brandweer IJsselland, mede gebaseerd op de brochure van Brandweer Twente. Citeren en overname toegestaan, mits bronvermelding wordt toegepast. Tijdens kantooruren zijn we bereikbaar via telefoonnummer 088 119 7000. Brandweer IJsselland is onderdeel van Veiligheidsregio IJsselland. www.vrijsselland.nl
[email protected] @VRIJsselland Veilig in IJsselland Postbus 1453, 8001 BL Zwolle Redactie: team Communicatie, Veiligheidsregio IJsselland Fotografie: Marcel van Saltbommel en Matthijs Steen Vormgever: Garage BNO Oplage: 250 exemplaren Uitgever: Veiligheidsregio IJsselland Datum: maart 2015
