M&A Academy Preparing your business for a successful sale: Understand key value drivers as well as potential detractors November 2010 www.maacademy.pwc.be
Verloop van de sessie
Enkele krantenberichten Aandachtspunten bij de start van een verkoopsproces Een eerste analyse van een onderneming of groep van ondernemingen Mobilisatie − Vereenvoudigen − Carve-outs − Interne meerwaarden
Beheersen van het verkoopsproces Conclusie
Enkele krantenberichten
“Overname mislukt: Superp in spanning” “Failed wind farm sale led to B&B chief's departure” “Verkoop Kobelco België mislukt na 'due diligence‘”
“IBM-Sun deal said to fail over payouts”
Aandachtspunten bij de start van een verkoopsproces
Optimalisatie productie
Keuze
& Nieuwe markten
Verderzetting van onderneming met familiaal karakter
Verderzetting van onderneming met gedeeltelijk familiaal karakter
Management structuren
Voorbereiden van de onderneming tot verkoop
Financiële rapportering
Een duidelijk en gefaseerd traject naar de waardemaximalisatie (verkoop) van de groep Eerste Doorlichting
Analyse biedingen
Information Memorandum
Afwerking van de transactie
Eerste analyse
Voorbereiding van het proces
Uitvoering van de transactie
• Identificatie upsides
• Gebruik makend van expertise en kennis
• Professionele begeleiding
van management
• Normalisatie resultaat
van aandeelhouders
• Voorbereiding en pre-marketing zijn
essentieel in een verkoopsproces
Lange termijn
Fase 3
van management
Fase 2
• Waardering
• Vereist beschikbaarheid en betrokkenheid
• Vereist beschikbaarheid en betrokkenheid
• Analyse “readiness”
Fase 1
Identificatie mogelijke kopers
Mobiliseren
MLT termijn
Korte termijn
Strategie
Verkoopsproces
Performance Management & Improvement
IM
Organisatie
Dataroom
Financials
Management presentatie
Momentum
Een eerste analyse
Eerste doorlichting - bouwstenen Eerste Doorlichting
Strategie
Financieel
Organisatie Structuur Personeel
Processen
/ Fiscaal
Technologie
Eerste doorlichting - de uitdagingen waar u voorstaat • Personeelsbestand:
Familebedrijf => generatietransfer management structuur, tijdelijk versus vast • Toekomstig
organisatiemodel: management proces (verantwoordelijkheden, rapportering, structuur en controle
• Wat en Hoe optimaliseren?
• Management rapportering en KPI’s
• Marktevolutie : economisch & competitiviteit
• Uitbouw van financieel departement
(product, prijs, marktaandeel, locaties, …)
• Interne financiële procedures en
waarderingsregels
• Strategische prioriteiten kernactiviteiten
• Boekhoudkundige procedures
• Substrategiën (IT, HR, Structuur, Risk
management, projecten, etc.)
• Beheer van gelden en
voorraad/werkkapitaal • Budgetten
Strategie
Financieel
Organisatie Structuur
/ Fiscaal
Fiscaal: •Carve-outs •Groepssimplificatie / reorganisatie
Personeel
Processen
Technologie
•Fiscale risico’s •Tax risk management & controle
• Rol/functie- omschrijvingen
en verantwoordelijkheden • Performantie management • Controle mechanismes • Motivatie, compensatie,
training en talent management • Leiderschap en
communicatie
• Optimalisatie kernprocessen
(aankoop, marketing & verkoop, logistiek en financieel) • Optimalisatie ondersteunende
processen (HR, IT, Finance, etc.) • Opvolging indicatoren (kwaliteit,
efficiëntie, productiviteit en controle)
• Integratie business applicaties • Ondersteunende infrastructuur • Data architectuur & veiligheid • Business / IT alingering • Controle over IT kosten en
risico’s • Gebruiksvriendelijkheid
Eerste doorlichting - waardeketen Eerste Doorlichting
Marketing / R&D
Aankoop
Productie
Logistiek
Verkoop
Klantenservice
OBJECTIEVEN • Productonder
steuning • Innovatie / IP • Competitieve
• Flexibiliteit • Optimale
voorraad
• Hoge
bezettingsgraad machines • Kwaliteit
• Tijdige
levering • Correcte
verzendingen
• Profit over
turnover • Competitieve
prijzen
• Hoge kwaliteit
van dienstverlening • Flexibele
klantenservice
differentiatie
Ondersteunende functies (HR, IT, FINANCE, ...)
Eerste doorlichting – strategie en performance management Eerste Doorlichting
Eerste doorlichting Eerste Doorlichting
Mobiliseren
Strategisch
Financieel
Operationeel
Sector
Tax
Synthetiseren
Geintegreerde doorlichting
• Toetssteen vormen voor toekomstverwachtingen van Management
Planning & Roadmap PricewaterhouseCoopers
• Pro-actief vermijden
van waarde-killers • In kaart brengen
van financiële positie en historische winstgevendheid
• Identificatie operationele risico’s en opportuniteiten
• Objectieve analyse van marktpotentieel
• Identificatie van de fiscale risico’s en opportuniteiten
Roadmap actieplan (korte en middel-lange termijn) Slide 12
Mobiliseren mobiliseren
Onvoldoende interne organisatie na de overname Historische cijfers niet representatief voor omgeving na de overname Historische successen onvoldoende kunnen accentueren door gebrek aan voldoende informatie (vertrouwen van Koper in factoren van succes). Management kan onvoldoende het business plan onderbouwen (ongeloofwaardig). Management onderschat toekomstmogelijkheden (intern budget <> extern budget) Inconsistentie tussen verschillende data Gemiste opportuniteiten mbt carve-out of stand-alone Typische elementen van familiale omgeving Vereenvoudiging vennootschapsstructuur Interne meerwaarden PricewaterhouseCoopers
Slide 13
Mobilisatie
Mobilisatie - voorbeeld 1: vereenvoudiging Wanneer tot vereenvoudiging overgaan? Duidelijke symptomen •
Grote hoeveelheid aan entiteiten
•
Hoge kosten van uitvoering (o.a. formaliteiten)
•
Overlappende management structuren
•
Overlappende ondersteunende diensten
•
Aanzienlijke en overbodige administratieve lasten
•
Hoge interne kosten van bedrijfsuitvoering (zoals intragroepsverrichtingen)
Andere elementen
PricewaterhouseCoopers
•
Hoge effectieve belastingdruk
•
Inefficiënt gebruik fiscale assets
Slide 15
Mobilisatie - voorbeeld 1: vereenvoudiging Hoe kunnen ondernemingen hun business vereenvoudigen? Voordelen 1. Vereenvoudigen Management
Alignering Management
•
Efficiëntie beslissingsproces verhogen
•
Toewijding management aan kerntaken & focussen op de groep wereldwijd eerder dan nationaal
•
Verantwoordelijkheden van het management en in overeenstemming brengen met de ondernemingsstructuur
•
Vermijden overlappende activiteiten door het centraliseren ervan
•
Integratie en vereenvoudiging van systemen
Structuur
model
Voordelen Vereenvoudiging vennootschapsstructuur
2. Integratie van het businessmodel
Value Chain Transformation (VCT)
•
Rationalisering en besparing in de activiteitenketen (supply chain)
•
Verbeterde controle van de onderneming
•
Aanzienlijke vermindering van intragroepsverrichtingen
•
Vermindering van het werkkapitaal
•
Mogelijkheid voor belastingbesparingen
•
Transfer Pricing vereenvoudigen
•
Optimaliseren effectief belastingpercentage
Voordelen 3. Vereenvoudigen
Single Entity
•
groepsstructuur
structure
•
•
Verbeterde en controle van de onderneming en uitvoering formaliteiten Vermindering aantal entiteiten en kosten verbonden aan uitvoering formaliteiten Verlaging complexiteit boekhoudkundige en statutaire verplichtingen. Vermindering van intragroepsverrichtingen
•
Belastingvoordelen (btw en vennootschapsbelasting)
•
PricewaterhouseCoopers
Slide 16
Mobilisatie - voorbeeld 2: carve-out Een carve-out voorafgaand aan een verkoopsproces is gebaseerd op 3 basisvragen: Goederenstromen Productontwikkeling
3 drivers
Aankoop
Leveranciers
Productie
• Waarom?
Klanten
• Wat ?
Logistiek
• Hoe? Verkopen Informatiestromen Slide 17
Mobilisatie - voorbeeld 2: carve-out Een carve-out is meer dan een onderneming in twee verdelen Ook rekening houden met….. Duurzaamheid
Kosten
● Afgesplitste activiteit
● Vaste kosten
● Kernactiviteit
● Overgangskosten ● Afzonderlijke kosten
Belasting & juridisch
Personeel ● Toewijzing personeel = toewijzing kennis = toewijzing ervaring/expertise
● Intellectuele eigendomsrechten ● Uitvoering formaliteiten ● Herstructurering op fiscaal en juridisch gebied ● Inschatten juridische en fiscale risico’s
Verzekeren continuiteit van de onderneming Transaction level agreements • Beheersing overgangsrisico’s Slide 18
Mobilisatie - voorbeeld 2: carve-out Expertise die nodig is om alle problemen i.v.m. carve-out aan te pakken
Aankoop
Fiscaliteit
Productie
HR en pensioenen
• Verlies aan
• Op zichzelf staande
• Gebrek aan
• Toereikendheid van
overeenstemming tussen aankoop- en verkoopvolumes • Verlies van potentiële
kopers met vereiste expertise • Verlies van logistieke
schaalvoordelen: distributiecentra nu kleiner of meer verspreid • Behoud van
(‘standalone’) fiscale structuur voor maximalisatie van transactiewaarde • Opstelling van
geschikt(e) businessmodel(len) doorheen waardeketen • Fiscale evaluatie van
voorgesteld model • Fiscaal solide en
duurzame roll-out
handelsvoorwaarden met moedervennootschap
Commerciële aspecten
Beheer cash / werkkapitaal
• Meest gepaste
verkoopmodel • Weg van laagste
kostprijs tot markt • Problematiek van
merkwijziging • Opsplitsing van
verkoopmedewerkers
• Cashpooling- en
hedging-regelingen • Continuïteit van
vorderingen en schulden (zonder onderbreking) • Betalingcontroles
overeenstemming van activa die bij transactie horen versus wat nodig is • Verlies van bestaande
schaalvoordelen • Mogelijk verlies van
cruciale specialisten en kerncompetenties • Problematiek van
gedeelde website met vroegere moedervennootschap
• Verplichtingen uit
hoofde van pensioenfinanciering • Ontslagkosten • Alignering van loon en
incentives • Sociale relaties
IT
Financieel
• Wenselijkheid en
• Kwaliteit van MI en
duurzaamheid van huidige IT-organisatie met infrastructuur en toepassingen • Oprichting van
afzonderlijke ITafdeling ter ondersteuning van businessplan • Vaste kosten
PricewaterhouseCoopers
personeelsbestand en aanwezige managementcompeten ties
voor rapportering gebruikte systemen/processen • ‘Covenant reporting’ • Toereikendheid van
controleomgeving • Transparantie van
intra groepsdoorrekeningen • Stranded costs
Slide 19
Mobilisatie - voorbeeld 2: carve-out Hoe een carve-out aanpakken? (1) Asset deal
Inbreng van een bedrijfstak
Belgian OpCo
inbreng Verkoop Belgian OpCo
BU1
BU2
NewCo/
Vergoeding in aandelen
ExistingCo cash
ExistingCo
NewCo
UKCo
Slide 20
Mobilisatie - voorbeeld 2: carve-out Hoe een carve-out aanpakken? (2) Partiële splitsing
Splitsing
ParentCo
ParentCo
Uitgifte van nieuwe
BU1
aandelen
BU2
Belgian OpCo
inbreng Belgian OpCo
inbreng
NewCo/
Uitgifte van nieuwe aandelen
ExistingCo
NewCo/
NewCo/
ExistingCo
ExistingCo
Slide 21
Mobilisatie - voorbeeld 2: carve-out Belaste carve-out versus belastingneutrale carve-out Belaste carve-out
Belastingvrije carve-out
Asset deal
Belastingvrije partiële splitsing, splitsing of inbreng van bedrijfstak of algemeenheid van goederen
•
Aansprakelijkheid latente belastingschulden van verkoper (certificaat!)
•
Koper verkrijgt geen latente belastingschulden bij inbreng in NewCo
Koper aansprakelijk voor latente belastingschulden?
•
Koper: geen verhoogde afschrijving
•
Koper: Verhoogde afschrijving
•
Verkoper: geen meerwaardebelasting
•
Verkoper: meerwaarden belast (mogelijkheid tot afzetten tov verliezen)
•
Ruling mogelijk
•
Impact verkoop aandelen volgende op de transactie
•
Vrijgesteld van btw ingeval kwalificeert als als bedrijfstak of algemeenheid van goederen
•
Vrijstelling van registratierechten
•
•
Analyse btw impact
•
Mogelijks registratierechten in geval van transfer OG (10%/12,5%)
•
Geen juridische continuïteit
Mobilisatie - voorbeeld 3: interne meerwaarden Problematiek van de interne meerwaarden (1/2) Verkoop van een meerderheidsbelang aan een derde vennootschap.
ja
Derde partij
100%
Belco
100%
Belco
ja
Beroepsinkomen ?
Belastbaar beroepsinkomen
ja Belastbaar als divers inkomen
ja Belastbaar als divers inkomen PricewaterhouseCoopers
nee Speculatief?
nee Abnormaal beheer?
nee Vrijgesteld
Slide 23
Mobilisatie - voorbeeld 3: interne meerwaarden Problematiek van de interne meerwaarden (2/2) Verkoop van een meerderheidsbelang aan een zelf opgerichte holdingvennootschap Eventueel derde partij 100%
Belco
60%
40%
Holdco 100%
Belco
PricewaterhouseCoopers
Aandachtspunten • Niet automatisch abnormaal • Goede huisvader – normale verrichting van beheer van een privévermogen • Mogelijke engagementen (rulingcommissie): − Geen kapitaalvermindering Holdco en Belco eerste 3 jaar • Tenzij voor investeringen of groepsfinanciering − Geen wijziging in dividenduitkeringen eerste 3 jaar − Geen hogere managementfees of bestuurdersbezoldigingen eerste 3 jaar
Slide 24
Beheersen van het verkoopsproces
Aandachtspunten in het verkoopsproces beheersen van het verkoopsproces Mobiliseren
Wat veroorzaakt waardevermindering in een verkoopsproces ? Slechte bedrijfsresultaten
Slechte voorbereiding
Slecht beheer van het proces
Info Memo op de markt
Verkoopsproces vraagt investering van management
Onzekerheid in markt en van personneel
Exclusiviteit voor bieder
Beschikbare mensen zijn niet goed geplaatst
Uitbuiting door concurrentie
Buy-side Due diligence vindt risico’s
Loyauteit van management slaat over
Niet-competitieve onderhandelingen
Bieder neemt de bovenhand in het proces
Waarde vermindering
Waarde vermindering
Verkoop wordt aangekondigd
Slechte bedrijfsprestaties
Waarde vermindering
Verkoper is ontgoocheld
PricewaterhouseCoopers
Slide 26
Vendor Assistance / Vendor Duevan Diligence beheersen het verkoopsproces Vendor Assistance
Vendor DD
Doel dienstverlening
Waardemaximalisatie
Waardemaximalisatie
Aard dienstverlening
voorafgaande voorbereiding! Optimalisatie van het verkoopproces Assistentie via modulaire Risicodoorlichting aanpak Belang van globale aanpak
Initiële aanstelling
In opdracht van de verkoper
Finale opdrachtgever
Verkoper
In opdracht van de verkoper rekening houdend met behoeften koper Koper
Slide 27
Meerwaarde van een vendor due diligence / vendor assistance beheersen van het verkoopsproces Analyse biedingen
WithVendor Due Diligence
Without Vendor Due Diligence Selection of potential acquires
Selection of potential acquires
Submission Transaction
of initial offer
Target
Target
value
value
Submission of initial offer
A B C D E F G
A B C D
D
Information
Data
Acquisition
memorandum
room
Due diligence
Time Negotiations
Transaction
Information memorandum
Data
and Vendor Due Diligence
room
Time Negotiations
Preparation of the disposal Due diligence of potential acquires
PricewaterhouseCoopers
Slide 28
Conclusie
12 elementen voor waardemaximalisatie 1
Behoud van competitieve positie en relaties
2
Het normaliseren van financiële resultaten
3
Duidelijkheid over groeiplannen
4
Projecties van resultaten vs. historiek
5
Identificeren /mogelijkheden kapitaalbehoeften
6
Correcte inschatting van marktomgeving
7
Kwaliteit van mensen en relaties
8
Geen invloed op verkoopsproces door management
9
Mogelijkheden tot rationaliseren van kosten
10
Beschikbare ITinfrastructuur
11
Sterkte van relaties met belangrijkste klanten
12
Duidelijkheid over waarom nu verkopen
Een correct begrip van de voornaamste elementen welke waarde creëren alsook de elementen welke potentieel waarde vernietigen is essentieel bij de voorbereiding van een mogelijk verkoopsproces Slide 30
Bedankt voor uw aandacht !
Jan Muyldermans, Lead Transactions Partner Chairman M&A Academy
Didier De Smet, Transactions Director
Woluwedal 18 1932 Sint-Stevens-Woluwe Phone: +32 2 710 74 23 Fax: +32 2 710 44 14 Cell: +32 475 42 27 65
[email protected]
Woluwedal 18 1932 Sint-Stevens-Woluwe Phone: +32 2 710 96 30 Fax: +32 2 710 40 97 Cell: +32 475 96 36 89
[email protected]
© 2010 PricewaterhouseCoopers. All rights reserved. “PricewaterhouseCoopers” refers to the network of member firms of PricewaterhouseCoopers International Limited, each of which is a separate and independent legal entity.
Nancy Van de Voorde, M&A Corporate Tax Director
Wilsonplein 5G 9000 Gent Phone: +32 9 268 83 06 Fax: +32 9 268 82 99 Cell : +32 476 87 51 72
[email protected]
PwC
Bedankt voor uw aandacht !
Lieven Adams, Transactions Partner
Woluwedal 18 1932 Sint-Stevens-Woluwe Phone: +32 2 710 40 75 Fax: +32 2 710 40 97 Cell: +32 485 55 55 99
[email protected]
Nancy De Beule, M&A Corporate Tax Director
Generaal Lemanstraat 67 2018 Antwerpen Phone: +32 3 259 31 25 Fax: +32 3 259 31 99 Cell: +32 473 91 02 90
[email protected]
© 2010 PricewaterhouseCoopers. All rights reserved. “PricewaterhouseCoopers” refers to the network of member firms of PricewaterhouseCoopers International Limited, each of which is a separate and independent legal entity.
PwC