London Dungeon|Londen
........................................................................................
........................................................................................
Halloween Edition|45
Whoosh|Anonymous Attraction
London Dungeon|Londen
........................................................................................
Met de metro naar London Bridge Station, uitgang Tooley Street. Als het tegenzit kom je dan meteen in een lange rij mensen terecht, die allemaal staan te wachten om naar binnen te kunnen in de London Dungeon. Drie kwartier? Ach, zo lang is die rij toch niet? Maar het blijkt toch aardig te kloppen. Als je eindelijk bij de deur bent aangeland kun je je nauwelijks voorstellen dat je in een van de populaire Londense attracties binnenstapt; de ingang is smal en donker. Na nog een kleine slingering binnen, waar je al aardig in mineurstemming wordt gebracht door duisternis en grafzerken mag je meteen op de foto. Een persoon in de schandpaal, een ander met een grote bijl, en voor grotere groepen is er bijvoorbeeld ook nog een opvangmandje voor het hoofd beschikbaar. Uiteraard kun je deze “actiefoto” aan het einde van je bezoek kopen. Vervolgens mag je langs de kassa om een stapel ponden in te leveren, want attractiebezoek in Londen is duur, heel duur, en deze Dungeon is daarop geen uitzondering. De Dungeon is ruwweg onder te verdelen in twee soorten attracties; het eerste soort bestaat uit statische poppen met soms enige beweging en het tweede soort zijn wat grootschaliger onderdelen voorzien van acteurs. Onder de statische onderdelen vallen de martelingen die men vroeger onderging en de resultaten ervan, enige executies, maar ook het nieuwe onderdeel van 2001, Wicked Women. Deze is in enige mate teleurstellend. Nauwelijks beweging, deels oude wijn in nieuwe vaten door gewoon oude poppen in een nieuwe expositie te zetten. Wel verrassend is de laatste figuur in deze slechte vrouwen show. Dit is namelijk niemand minder dan Ann Robinson, presentatrice van de Engelse en Amerikaanse versie van the Weakest Link (de Zwakste Schakel). Maar gelukkig ook hoogtepunten te over. Allereerst Jack the Ripper. Een reporter vertelt wat er aan de hand is in
het straatje waar je bent gearriveerd. Het zoveelste slachtoffer van Jack the Ripper is er gevonden. Aan de hand van wat lijken die je onderweg tegenkomt wordt de geschiedenis van deze wereldberoemde seriemoordenaar verteld. Tenslotte nog een diapresentatie (met eindverrassing) met alle theorieën die er nog steeds rond de identiteit van Jack the Ripper de ronde doen. Erg veel tijd om te bekomen van dit deel is er niet. Je komt al snel in een rechtzaal terecht, niet als bezoek, maar als beklaagde. De hele groep wordt ter dood veroordeeld. Dat kon in die tijd om nogal veel redenen. Vele tientallen strafbare feiten waarop de doodstraf staat staan op een bord te lezen. Ons werd het prostitueren in de London Docks verweten, maar De rechter die op het punt staat de argeloze bezoekers tot de dood te veroordelen!
er zijn van dezelfde rechter ook doodvonnissen bekend vanwege onmodieus kleden of het openbaar laten van winden. Zoals het met alle ter dood veroordeelden ging, vergaat het ook ons. In een bootje, op weg naar en door Traitor’s Gate. Wederom zal ik
de verrassing hier niet verraden, maar overleven doen we dit ritje uiteraard niet. Nou ja, ik kan dit nog schrijven, dus bij wijze van spreken dus. Eén van de grootste drama’s in de Londense historie is natuurlijk de grote brand van Londen, waardoor een heel groot deel van de stad tot de grond toe afbrandde, en dat allemaal omdat naar alle waarschijnlijkheid de bakker van de koning zijn oven niet goed gedoofd had. Ook deze brand maak je mee; niet superspectaculair, maar ook zeker niet onaardig in beeld gebracht, al zullen sommige effecten een ervaren pretparkganger zeker bekend voorkomen. De nieuwste aanwinst is the Great Plague, en hiervan verslag doen is een beetje lastig. Zoals ik in het begin al zei was het die dag erg druk, met als gevolg dat op
dit onderdeel veel te veel mensen tegelijk werden binnengelaten en de achterste bezoekers, waaronder dus ondergetekende, er erg weinig van meekregen. In ieder geval bestaat het uit een ongeveer 3 meter hoog doodshoofd, waaruit ook wormen komen. Aan de zijkant zie je een enorm groot lichaamsvel langzaam
........................................................................................
Halloween Edition|46
Whoosh|Anonymous Attraction
London Dungeon|Londen
........................................................................................ door de pest worden aangetast. Hoe het precies over komt als je er binnenin staat weet ik dus niet, maar van een afstand zag het er wel aardig uit. En zo ben je dan, ruim een uur nadat je de kassa voorbijliep, alweer aan het eind van de attractie. Zeker de moeite waard om een keertje te gaan zien, zeker als je Londen als stad al een beetje hebt gezien. Het is bij deze attractie trouwens een grote pré als je Engels redelijk kunt verstaan. De acteurs maken nogal wat, soms subtiele, soms nogal platvloerse grappen. Als je die mist gaat er toch wel een deel van de London Dungeon experience verloren. Er zijn in totaal 3 Dungeons. Iedere Dungeon heeft zo zijn eigen locale verhalen; sommige gebeurtenissen, zoals ziekte of brand hebben meerdere gebieden geteisterd, anderen zijn erg locatiespecifiek. Hier een overzicht Een vervaarlijk uitziende Viking die het op de bezoekers van de York Dungeon heeft gemunt.
van de belangrijkste onderdelen van de 3 overige Dungeons. York. De tweede Dungeon die opende was die van York, overigens veel kleiner van opzet dan die in Londen. Hoogtepunten in deze
attractie zijn het nieuwe onderdeel Gorevik, wat de invasie van de woeste Vikingen in Engeland uitbeeldt en het qua opzet redelijk met Jack the Ripper te vergelijken Dick Turpin. Dick Turpin was, zoals de ouderen onder ons misschien nog wel van de televisieserie herinneren, een struikrover die de omgeving van
Hamburg. Het hoogtepunt van de Hamburg Dungeon attractie is Stormflut. Dit beeldt de verschrikkelijke gebeurtenissen uit 1717 uit, toen de stad bedreigd werd door een zware storm. Op een gegeven moment ging deze liggen en gingen alle Hamburgers opgelucht naar bed. Ten onrechte, die nacht nog kwamen
Het hele jaar door griezelen? Het kan, in de Dungeons in Londen, York, Edinburgh en Hamburg! York onveilig maakte. Overigens is deze Dick Turpin een tijd lang naar ons land gevlucht om bij terugkomst uiteindelijk gepakt en opgehangen te worden. In tegenstelling tot wat de tv-serie suggereerde was deze Dick Turpin zeker geen lieverdje. Ook York leed ooit onder een pestepidemie, dus ook deze komt aan bod. Laatste hoogtepunt, de ook in Nederland zeer succesvolle heksenprocessen. Buitengewoon wrede en obsessieve heksenjagers zorgden ervoor dat een beetje excen-
trieke vrouw haar leven allesbehalve zeker was. De brandstapel was de meest gangbare straf, maar zeer veel andere creatieve manieren van doden werden ook toegepast. Ook hiervan vinden we in de York Dungeon een voorbeeld terug.
20.000 mensen om door het water, evenals het vijfvoudige aan vee. Een andere ramp die ook Hamburg trof was de grote brand van Hamburg. In 1842 brak een grote brand uit. Om deze uitslaande brand een halt toe te roepen werden complete huizenblokken, waaronder ook het stadhuis opgeblazen. Echter zonder succes. Uiteindelijk lukt het na drie dagen met behulp van Deense en Pruisische troepen de brand te stoppen. Velen vonden de dood, anderen waren, mede door plunderingen, alles kwijt wat ze hadden. De executie van Störtebeker rond 1400 is een ander hoogtepunt. Dit was een soort zeerovers Robin Hood, stelend van de rijken en uitdelend aan de armen. Hij, en zeventig van zijn zeerovers, werden echter gevangen genomen en ter dood veroordeeld. Bij zijn executie heeft hij een vreemde laatste wens. Laat iedereen die ik voorbij ren als ik ben onthoofd vrij. Rumoer in de menigte, maar de raadsheren stemmen toe. Na zijn onthoofding rent hij inderdaad richting kameraden, en toegejuicht door de menigte weet hij 11 man te passeren alvorens hij door de beul wordt neer geschopt. De raadslieden houden overigens geen woord, en alle zeventig piraten worden ter dood gebracht. Diezelfde nacht nog krijgt de beul onenigheid met één van de raadsheren, en wordt vervolgens zelf ter dood gebracht. De pestepidemie ontbreekt ook hier niet. Hamburg heeft ook te lijden
........................................................................................
Halloween Edition|47
Whoosh|Anonymous Attraction
London Dungeon|Londen
........................................................................................ gehad onder meerdere epidemieën en zodoende ook in deze Dungeon een onderdeel rond de zwarte dood. Edinburgh. Clan Wars: Wat zou Schotland zijn zonder zijn clans? Clan Wars betreft de slachting van de MacDonald’s clan in 1692 op bevel van de nieuwe koning William III. Zijn voorganger James VII was
4000 mensen, niet eens allemaal vrouwen overigens, werden als heks verbrand en duizenden anderen werden doodgemarteld, verdronken, opgehangen of geplet. Sawney Bean, één van de wreedste mensen uit de schotse historie. Hij plunderde en roofde, en vermoordde al zijn slachtoffers, nam de lichamen
mee en at ze met zijn bende op. Gedurende 25 jaar kon hij zijn gang gaan. Totdat een slachtoffer wist te ontsnappen en alarm kon slaan. Uiteindelijk werden hij en zijn bende gepakt. Van de mannen werden handen en benen afgehakt, terwijl de vrouwen moesten toekijken. Deze laatsten werden vervolgens op 3 grote brandstapels ter dood gebracht Het laatste hoogtepunt is het Anatomy Theatre. In de achttiende eeuw was het ontleden van lichamen naast wetenschap ook veel show. In dienst van de wetenschap werden bepaalde executies uitgevoerd op tijden dat het met de anatomielessen goed uitkwam, zodat de lichamen nog vers waren. In andere gevallen werd een dealtje met een doodgraver gesloten en werden de door hem “begraven” lijken gebruikt. Met deze lichamen werd barbaars omgesprongen. Van hygiëne was nog geen sprake en deze anatomiesessies werden vaak enorme bloedbaden. Soms kwamen de lijken zelfs weer even tot leven, tot ontsteltenis dan wel vermaak van de toeschouwers.
verbannen en de clans die pro James waren, waren hun leven niet zeker. De leider van de MacDonalds had niet voor de geëiste datum trouw aan de nieuwe koning beloofd. Hoewel hij dit zeven dagen later alsnog deed moest de clan er zwaar voor boeten.
Boven: Een scène uit het mortuarium, die boven alles erg bloederig aandood en gegarandeerd voor nachtmerries zorgt. Onder: Dé publiekstrekker van de Hamburg Dungeon is Sturmflut 1717, gebaseerd op de ramp waarbij 20.000 mensen omkwamen.
Als de geleerden uitgestudeerd waren werden de restanten vaak net als overig vuil op straat of plein gedumpt. De geschiedenis van de Dungeons in het kort. We bevinden ons in het jaar 1971; een huisvrouw en
Het onderdeel Judgement of Sinners betreft de extreem zware en wrede straffen die voor soms zeer kleine vergrijpen werden uitgedeeld en de extreme doodstraffen die werden uitgesproken. Voorbeeld: eerst wordt het slachtoffer deels opgehangen, vervolgens opengereten, dan worden voor zijn ogen zijn ingewanden verbrand (kennelijk leeft de ongelukkige dan nog ).. Vervolgens wordt hij onthoofd en in 4 stukken gehakt, waarna deze ten toon worden gesteld. Ook in de Edinburgh Dungeon vergaat het heksen niet al te best.. Witch Fynder. Nergens ter wereld werd zo fanatiek op heksen gejaagd als in Schotland. Meer
........................................................................................
Halloween Edition|48
Whoosh|Anonymous Attraction
London Dungeon|Londen
........................................................................................
Toen ze de Tower verliet reed ze langs Tooley Street en zag daar de ruimten onder London Bridge Station te huur staan. Na een inspectie met zaklamp de volgende dag van deze muffe, duistere ruimtes, waarvan de vloeren met modder waren bedekt concludeerde ze dat ze een hele geschikte locatie te pakken had. Voor een kleine twaalfduizend euro per jaar had ze daar zo’n 2000 vierkante
meter aan attractie oppervlakte. (Inmiddels is overigens de attractie steeds verder uitgebreid en beslaat nu zo’n 5000 vierkante meter.) En zo gebeurde het; de London Dungeon opende op 2 augustus 1975 zijn deuren. De kritieken van de pers waren slecht. Men vond de 35 taferelen die te zien waren veel te gruwelijk. Ook het publiek reageerde lauw. Op sommige dagen bezochten slechts 30 bezoekers de attractie. De winst het eerste jaar bedroeg dan ook slechts 700 pond, maar goed, het begin was er. Zo’n tien jaar na de opening wisselde de Dungeon in korte tijd 2 maal van eigenaar, en niet veel later was ook de tweede Dungeon een feit. In het buitengewoon schitterende York opent in 1986 een kleinere Dungeon, en wederom was het Annabel Geddes, die voor deze gelegenheid was ingehuurd, die het voorbereidende werk deed. In 1994 wordt een begin gemaakt om de attracties te voorzien van wat grootsere, meer op spektakel gerichte onderdelen. In Londen wordt de Dungeon verrijkt met de Jack the Ripper Experience. Vier jaar later wordt er de grootste investering totnogtoe gedaan: 1 miljoen pond kost het nieuwe Judgement Day.
In 1999 is het de beurt aan York om uit te breiden; de eerste verdieping van het pand wordt bij de attractie getrokken. Onderwerp: de pest. Een jaar later wordt het verder uitgebreid met de put der wanhoop. Ook Londen blijft bezig met nieuwe onderdelen: in dit geval de Great Fire of London, de brand die de halve stad verwoestte. 2000 is sowieso een belangrijk jaar. Een derde Dungeon wordt geopend, ditmaal in Hamburg, Duitsland. Maar de uitbreidingen houden niet op; in 2001 wordt er alweer een Dungeon geopend, ditmaal in Edinburgh. York krijgt met Gorvik een stukje bloedige Vikinghistorie erbij; in Londen wordt de Wicked Women display geopend en dit jaar ook de pestepidemie. En zo zijn we bij de dag van vandaag; steeds worden er nieuwe onderdelen aan de Dungeons toegevoegd, in de strijd om de harten van het publiek, en voor Londen in het bijzonder in de strijd met Madame Tussauds. Want waarschijnlijk niet toevallig hebben zij juist hun Camber of Horrors “verdungeond”; tegen een extra bijbetaling op de toch al exorbitant hoge toegangsprijs kun je nu ook daar een van acteurs voorzien parcours afleggen.
Edinburgh Dungeon
Hamburg Dungeon
Londen Dungeon
November – Maart Weekdagen 10.30 – 16.30
September – Juni | 11.00 – 18.00 Juli – Augustus | 10.00 - 18.00
Heden - 03/11 | 10.00 – 17.30 03/11 – 04/2004 | 10.30 – 17.00
November – Maart Weekends 10.00 – 17.00
Volwassene Student (met bewijs) Kind tot 14 jaar
Volwassene Student (met bewijs) Kind
April – Juni | 10.00 – 17.00 Juli – Augustus | 10.00 – 19.00 Sept. – Oktober | 10.00 – 17.00 Volwassene Student (met bewijs) Kind (10-15) Kind (4-10)
£8,95 £7,95 £6,95 £4.95
Openingstijden en prijzen van de verschillende Dungeons. De laatsgenoemde tijd is de tijd dat de deur sluit, dus het laatste tijdstip waarop je nog naar binnen kunt.
€12,50 €10,50 €9,00
£12,95 £11.25 £8,95
Groepen van 20 of meer £10.00 pp, met elke 10e persoon gratis. York Dungeon Oktober – Maart | 10.30 – 16.30 Maart – September | 10.00 – 17.00 Volwassene Student (met bewijs) Kind
£8,95 £7,95 £5,95
Hoewel de London Dungeon niet op veel plaatsen met kortingen strooit verdient het de moeite de kortingsmogelijkheden even af te gaan. In sommige folders was een kortingsbon van 1 pond per persoon te vinden en in een folder van de metro vond ik zelfs een bon voor 2 personen voor de prijs van 1.
........................................................................................
Halloween Edition|49
Tekst: Jeroen Schat
alleenstaande moeder, Annabel Geddes, bezocht met haar 3 kinderen (respectievelijk 10, 8 en 6 jaar oud) Londen voor een leuk dagje uit. Uiteraard stond ook een bezoek aan de Tower en aan Madame Tussauds op het programma, maar zelfs met hun Chamber of Horrors heeft het gezin het idee dat er wat miste. In beide attracties was maar bitter weinig te vinden over de zwarte bladzijden uit de Londense geschiedenis. Op de weg terug vroegen de kinderen waarom hun moeder dan niet een dergelijke attractie startte. Een dag later sprak ze met Dr. Alan Borg, een belangrijke man bij the Tower of London. Hij was geïntrigeerd door de plannen van Geddes, maar kon er geen plek voor maken in de Tower. Er was geen kelder of andere onbenutte ruimte, dus het enige wat hij kon doen is de bibliotheek beschikbaar stellen voor studie.