482
LOKATIES
Muiderslot, Muiden.
‘De Rotterdam’, Den Helder
483
Kasteel de Haar, Haarzuylens.
Oosterkerk, Hoorn.
De Vereeniging, Nijmegen.
484
Ruïne van Brederode, Velzen.
De Burcht, Leiden.
Oude Kerk, Amsterdam.
Grote kerk ,Vlissingen.
Laurenskerk, Rotterdam.
De Burcht, Leiden.
De Vereeniging, Nijmegen.
Slot Loevestein.
485
Aeghtenkapel, Amersfoort.
Oosterkerk, Hoorn.
486
Grote Kerk, Vlissingen.
Voorstellingsplaaats Oude Kerk, Amsterdam.
Droogdok Jan Blanken, Hellevoetssluis.
487
OVERZICHT PARTNERS EN FINANCIERS ZOMERPROJECTEN 1999-2006 LOCATIES/ PRESENTATIEPARTNERS FINANCIERS
Faust project 2006 Koninklijke Schouwburg, Den Haag Stadsschouwburg Utrecht Stadsschouwburg Velsen Schouwburg De Nieuwe Doelen Gorinchem Leidse Schouwburg Chassetheater, Breda Stadsschouwburg Nijmegen Uit in Vlissingen Parkschouwburg Hoorn Theater Frascati Laurenskerk Stadsschouwburg Groningen
Hamlet project 2005 Koninklijke Schouwburg, Den Haag Carnegie-Stichting Albron Produkties Chassetheater, Breda Stadsschouwburg Utrecht Stadsschouwburg Velsen Leidse Schouwburg Schouwburg De Nieuwe Doelen Gorinchem Stadsschouwburg Nijmegen Theater de Flint, Amersfoort Uit in Vlissingen Parkschouwburg Hoorn Kunstz. Vorming To be en VVV Dordrecht Schouwburg de Meerse, Hoofddorp
Het Beloofde Land project 2004 Kasteel Bouvigne, Breda Kasteel Hoensbroek, Heerlen Kasteel de Haar, Utrecht Ruine van Brederode, Velsen De Burcht, Leiden Slot Loevestein, Gorinchem Singelkerk, Amsterdam Laurenskerk Rotterdam Stevenskerk, Nijmegen Theater het Arsenaal Oosterkerk, Hoorn Johannuskerk, Amersfoort Boskantkerk, Den Haag Koninklijke Schouwburg, Den Haag Chassetheater, Breda Parkstadtheaters Limburg Stadsschouwburg Utrecht Koninklijke Schouwburg, Den Haag Stadsschouwburg Velsen Leidse Schouwburg Schouwburg De Nieuwe Doelen Gorinchem Schouwburg Poorterij, Zaltbommel Schouwburg de Kampanje, Den Helder Theater Twee Hondjes Rotterdam Roots Uit in Vlissingen Stadsschouwburg Nijmegen Parkschouwburg Hoorn Theater de Flint, Amersfoort
488
Fonds Podium Programmering en Marketing (FPPM) Fonds Podiumkunsten (FAPK) Stichting Pantar Stichting Dioraphte Provincie Gelderland Provincie Noord-Brabant ACCU Gemeente Breda K.F.Heinfonds Gemeente Den Haag Gemeente Voorschoten Gemeente Leiden Gemeente Hoorn Stichting ter bevordering Volkskracht Kunstraad Groningen ACCU Gemeente Breda Provincie Gelderland Provincie Utrecht Gemeente Leiden Gemeente Hoorn Gemeente Dordrecht Erasmusstichting Stichting ter bevordering Volkskracht Schipholfonds Stichting Dioraphte NV-Werk
Fonds Podium Programmering en Marketing LIRA Fonds Provincie Gelderland Provincie Utrecht Provincie Noord-Brabant Gemeente Hoorn Gemeente Den Helder Gemeente Breda Gemeente Heerlen Gemeente Nijmegen Gemeente Leiden Gemeente Amersfoort Fonds 1818
OVERZICHT PARTNERS EN FINANCIERS ZOMERPROJECTEN 1999-2006 LOCATIES/ PRESENTATIEPARTNERS FINANCIERS
Gijsbreght van Aemstel Project 2003 Parkschouwburg Hoorn Oosterkerk Schouwburg de Kampanje, Den Helder Koninklijke Marine Oude Kerk, Amsterdam Slot Loevestein Schouwburg De Nieuwe Doelen Gorinchem Schouwburg Poorterij, Zaltbommel Kasteel de Haar Stadsschouwburg Utrecht Stichting Het Atrium, Den Haag Koninklijke Schouwburg, Den Haag Muiderslot Theater’t Spant Bussum Stadsschouwburg Velsen Stichting Het Hof Leidse Schouwburg Droogdok Jan Blanken Theater Twee Hondjes Uit in Vlissingen Theater het Arsenaal Laurenskerk Rotterdam Rotterdam Roots Stadsschouwburg Nijmegen Theater de Flint, Amersfoort De Vliegende Hollander Project 2002 Duyfken Foundation, Scheepvaartmuseum, Amsterdam, Koninklijke Marine Schouwburg Kampanje Den Helder, VVV Texel, VOC 2002, Schouwburg Het Park, Hollandsch Fortuyn, Zuiderzeemuseum, Schouwburg Velsen, Uit in Vlissingen, Maritiem Museum, Waterstad Rotterdam, Wereldhavendagen, VET Voorne Putte, Theater Twee Hondjes Holland-Amerika Lijn project 2001 Open Haven Museum Amsterdam, Stedelijk Museum Schiedam, Fortistheater a/d Schie, Flehite-Museum, De Dames, De Delft, Parkschouwburg Hoorn, Schouwburg >De Kampanje=, Rotterdam 2001, Uit in Vlissingen, Stadshal Centre Ceramique, Schouwburg Velsen/IJmuiden, Noordelijk Scheepvaartmuseum, Zuiderzeemuseum, Piscator BV, Haags Historisch Museum.
Amsterdams Fonds voor de Kunsten Fonds Podium Programmering en Marketing Rijksdienst van de Monumentenzorg Gemeente Hoorn Gemeente Den Helder Gemeente Gorinchem Gemeente Zaltbommel Fonds 1818 Stichting Atrium Gemeente Leiden Gemeente Dordrecht Gemeente Hellevoetsluis St. Bevordering Volkskracht Provincie Zeeland Gemeente Nijmegen Provincie Utrecht
Amsterdams Fonds Kunsten, Fonds Podium Programmering en Marketing, Lira-fonds, VSB Fonds, Gemeente Den Helder, Gemeente Hoorn, Gemeente Enkhuizen, Gemeente Velsen, Provincie Noord Holland, Uit in Vlissingen, St. Volkskracht, Eramusstichting, Rotterdam Festivals, Gemeente Hellevoetsluis Amsterdams Fonds voor de Kunsten, Lira-fonds, VSB-Fonds, Prins Bernhard Cultuurfonds, Cultuurfonds Amersfoortse Verzekeringen, Gemeente Hoorn, Rotterdam Festivals, Stichting voor Volkskracht, HAL-Investments, Gemeente Den Helder, Gemeente Maastricht, Gemeente Velzen/IJmuiden, Gemeente Groningen, Provincie Groningen VSB-Fonds Den Haag en omstreken,
489
OVERZICHT PARTNERS EN FINANCIERS ZOMERPROJECTEN 1999-2006 LOCATIES/ PRESENTATIEPARTNERS FINANCIERS
Deshima project 2000 Posthoornkerk, Amsterdam Oosterkerk, Hoorn Parkschouwburg, Hoorn Zuiderzeemuseum, Enkhuizen Piscator BV, Enkhuizen Gemeente Nijmegen, Schepenhal Stadhuis, Nijmegen Hortus Botanicus, Leiden Schouwburg Kampanje, Den Helder Oude Rijkswerf, Den Helder De Dames, Rotterdam-Delfshaven Pelgrimvaderskerk, Delfshaven Haags Hist.Museum, Den Haag Centre Ceramique, Maastricht Gedistilleerd Museum Schiedam. Heeren Zeventien project 1999 Heeren Zeventien bewindhebberskamer, PSCW, Universiteit van Amsterdam Westfries Museum, Hoorn Parkschouwburg, Hoorn Zuiderzeemuseum, Enkhuizen Maritiem Museum, Texel Legermuseum, Delft Dames, Rotterdam-Delfshaven Pelgrimvaderskerk, Delfshaven Raadhuis, Middelburg Schouwburg, Middelbur
490
Fonds voor de Podiumkunsten. Lira-fonds, Gemeente Amsterdam, Gemeente Nijmegen, Gemeente Leiden Gemeente Den Helder, Provincie Zeeland, Erasmusstichting, Stichting voor Volkskracht, Ontw. Bedrijf Rotterdam (OBR), VSB-Fonds Den Haag en omstreken, Gemeente Maastricht, VSB Fonds Schiedam Fonds voor de Podiumkunsten AVN, toerisme en recreatie VSB-fonds VVV Noord-Holland VVVAmsterdam Parkschouwburg Hoorn Gemeente Delft Erasmusstichting OBR Rotterdam Gemeente Middelburg Provincie Zeeland Zeeland Maritiem Zeeuwse Theaterstichting
PERSREACTIES “Provoceren zit Gietelink in het bloed” [Marian Buijs: Volkskrant 27-6- 03]. “Ik wil niemand schofferen” (Interviewkop door Daphne Meijer, Groene Amterdammer 1-3-1995) “Maar die rituelen trekken ons nu juist aan…..Ze geven Gietelink de gelegenheid om uit te pakken met zwaaiende wierookvaten, slepend Gregoriaans en sacrale groepsbewegingen, waarbij de theatrale habijten mooi uitkomen tegen het sobere baksteen van de Oude Kerk” [Anneriek de Jong: NRC 27-6-03]. “Ab Gietelink, de maker van gedenkwaardige voorstellingen over Nederlands-Indie, de VOC en de Holland-Amerika Lijn, houdt de vaderlandse geschiedenis in ere”[Anneriek de Jong: NRC 27 –6-03]. “De toegevoegde geluiden en de serene dan wel spannende muziek zorgen voor een bijzondere scenografie in dit ‘strategospel’. Zo horen we het schuren van de stadspoorten, voelen het trillen van het kasteel, zien en ruiken het klooster waarbij de gasmaskerchoreografie op Gregoriaans gezang van een indrukwekkende, gewijde macaberheid is”[Hans Kottmann: NHD 16-6-03]. “De regisseur weet vaart in het stuk te brengen door veel weg te laten, maar ook door een aantal scènes zo uit te vergroten dat ze een grotesk, onwerkelijk karakter krijgen……. Hoewel dit geen moment afdoet aan het serieuze karakter van het treurspel, is het ook voor niet-ingewijden te begrijpen. Een grote verdienste” [David Veltman:Algemeen Dagblad 4-7-2003]. “Van de acteurs valt vooral Munda de la Marre op die Badelochs wanhoop met heldere stem overbrengt”[Brabants Dagblad 10-72003]. “Ab Gietelink is een rare snuiter in theaterland. Al jarenlang maakt hij voorstellingen over hoogte- en dieptepunten uit de vaderlandse geschiedenis. Niet echt iets om je heel populair mee te maken in een land dat in cultureel opzicht toch het liefste vooruit kijkt. [Wijbrand Schaap:Utrecht Nieuwsblad 7-8-2003]. “Mede door de talrijke anachronismen die Ab Gietelink in zijn regie toepast is dat schitterende, witte geraamte in het geheel geen vreemde plek voor dit Middeleeuwse stuk” [W. Hoogendoorn Haagsche Courant, 19-8-03]. Het stuk staat als een huis. Zeker Munda de la Marre is prachtig als Badeloch, de vrouw van Gijsbreght….. Als de toeschouwer dan ook nog in het achterhoofd heeft dat Vondel wellicht in het Muiderslot zijn inspiratie voor het stuk opdeed –de moord op Floris V was de aanleiding tot het beleg van Amsterdam– dan is dit stuk een bijzondere belevenis die de toeschouwer nog lang zal heugen” [Gooi&Eemlander 27-8-2003]. “Bovendien laat die op het eerste gezicht curieuze combinatie met De Vliegende Hollander ruimte voor eigen verbeelding en fantasie over mythe, mens en dat waanzinnige water, dat daar al direct begint aan de steiger, aan de romp van dat kleine schip” [Karin Veraart: Volkskrant 8-7-2002]. “Zoals de viering in Nederland toegaat, lijken de schaduwzijden echter verdoezeld te worden onder de glorie van Hollands vlag aan vreemde kust. O, aan Gietelink en de zijnen ligt dat niet, die steken er de draak mee. Maar over het algemeen ziet men toch liever geen dompers op de imperialistische feestvreugde” [John Jansen van Galen: Het Parool 27-7-2002]. “….,toch lukt het Gietelink de sfeer van die rare koloniale tijd te vangen. Dan voel je je ook zo’n grofbesnaarde Hollander, geïmponeerd door de Japanse verfijning, nieuwsgierig naar de betekenis van de vreemde klanken [Marian Buijs:Volkskrant 23-5-2000]. “De voorstelling was zowel een lesje in retorica, een historische gebeurtenis onder verwijzing naar de Gijsbregt van Aemstel van Vondel als een parodie op een echte raadsvergadering. Een en ander gelardeerd met dramatisch toneelspel, grappige poppen, historische diabeelden en stemmige muziek. Het stuk was een spiegel voor de raad, zo waren de aanwezigen unaniem van mening” [Over de raadsvergadering, NHD 1999) “En verder was het op 7 december vooral lachen geblazen om veel herkenbare zaken. Een aantal raadsleden kondigde zelfs aan in de komende periode zeer alert te zijn op het voorkomen van het eigen wollige politieke taalgebruik. Pure winst dus, de tragikomedie De Raadsvergadering” [Brielsche courant 14-12-2000]. “De geborneerdheid van die man brengt Gietelink tot de woedeuitbarsting die de voorstelling hard nodig heeft. Want dan pas weten wij waar hij voor staat….Daarna wordt Kabinet 1917 echt theater, met de blinde zoon van Lenin die als een Oidipous zijn vader heeft vermoord, met een amusante presentatie van Russische producten en kindertekeningen over Lenin. Gietelink en Daalder ontpoppen zich in die scenes tot een sterk duo, dat met lichte toon ernstige zaken bespreekt”[Volkskrant: Hein Janssen 26-11-91)
491
“Zijn voorstelling ontpopt zich als een pleidooi voor de homo ludens, die zich niet fixeert op de waarheid maar speels perspectieven ontdekt”[Volkskrant?Marijn van der Jagt 25-1-97]. “Net als zijn personage Van Linschoten behoort Gietelink tot een uitstervende mensensoort: de allesweter die kunst, wetenschap en journalistiek tegelijk bedrijft. Een onstuitbare filosoof die hoogst persoonlijk naar Irak reisde voor zijn eigen verslag van de Golfoorlog”[Marijn van der Jagt: 3-10-1996]. “Laat het Nederlands toneel trots zijn op zo’n gedreven eenling die de keerzijdes van de geschiedschrijving aan de kaak stelt. En wie deze dagen de troonrede en algemene beschouwingen volgt, voelt dat die Europese zondvloed niet zo heel ver van ons bed is” [Gelderse Dagblad: Annette Embrechts 21-9-1995]. Toch is Jeltsin Rex een aardige voorstelling geworden, omdat Gietelink koos voor een heldere en goed geoliede enscenering. Door de acteurs, vooral door Kathnka Woudenberg, wordt in hoog tempo een aantal rake karikaturen neergezet, zonder dat ze de relativering uit het oog verliezen” [NRC Pieter Bots 9-3-1995]. “De tendens is om eerder vermaak dan wijsheid te bieden. Dat heeft een bepaalde lichtheid tot gevolg die bovendien zorgt voor een flink aantal lege plekken. Misschien is die leegte die uit de voorstelling spreekt wel bepalend voor de interpretatie. De hemel is leeg, de straten eveneens, een ieder trekt zich terug in de kroeg, zich tonend en vermakend, een ritueel uitvoerend dat voortkomt uit genotzuchtige verveling en geforceerde zelfverwerkelijking [Eric de Ruijter: 1989 Theatertijdschrift Alligator 1-4-1989]. “Babylon, Saddam en wij lijkt op het eerste gezicht een kwestie van ‘Gietelink strikes again’. Opnieuw neemt de cultuurfilosoof –wiens radicale stellingen eerder aanleiding gaven tot een felle discussie in deze krant –het op voor een berucht figuur uit de wereldpolitiek. Maar waar Lenin, overal van zijn voetstuk gesleurd, in Kabinet 1917 centraal stond en op een liefdevolle begrafenis kon rekenen, is Saddam slechts een wapen in Gietelinks strijd tegen de Westerse media [Het Parool: Maartje Somers 12-1-‘93]. Maar de ster van de avond was enfant terrible Ab Gietelink. ‘Het is wat lastig om een pleidooi tegen de wereldvreemdheid te houden als je zelf nogal wereldvreemd bent’, begon hij. ‘niet dat ik mezelf als wereldvreemd ervaar, ik ervaar de wereld als vreemd, en dat is een essentieel verschil’[De Groene Amsterdammer: Marijn van der Jagt 9-6-1993]. “Een schreeuw om mildheid is zijn diepste drijfveer” [De Groene Amsterdammer: Daphne Meijer De Groene Amsterdammer 1 maart 1995].
Vaste medewerkers: Auteur, regie, acteur, toneelbeeld, producent: Ab Gietelink Regie en actrice: Munda de la Marre Techniek: Hobbe Faber
Website/video: Heinerich Kaegi
Raad van Toezicht: Kees Vuyk, Jacob Bron, Nico Okkerse, Sarien Zijlstra.
492
PARTNERS NOMADEPROJECTEN
Nomade heeft in de loop der jaren een uitgebreid netwerk van presentatiepartners, locaties en instellingen aan haar werk gecommitteerd. Daarbij is vaak de persoonlijke toewijding van een leidinggevende bepalend voor het doorgaan van het project. Ik wil onder meer de volgende personen speciaal danken voor hun goede, soms zelfs vriendschappelijke samenwerking door de jaren heen. U zult begrijpen dat deze lijst geenszins volledig is. Mijn excuus hiervoor.
Rob Weber, Directeur Parkschouwburg Hoorn Dick van der Pijl, Oosterkerk, Hoorn, Benno van Tilburg, Voorzitter St. Duyfken Nederland Arnout Weeda, ex-Directeur Zuiderzeemuseum, Enkhuizen Nan van Houte, Directeur NEStheaters Amsterdam Jan Fokkinga, Directeur Schouwburg de Kampanje, Den Helder Ien Stijns, Directeur Slot Loevestein Roy Grunewald, Directeur Schouwburg De Nieuwe Doelen Gorinchem Klaas van Heeringen, programmeur Kasteel de Haar Henk Scholten, Directeur Stadsschouwburg Utrecht Jacob Bron, Artistiek Directeur Stadsschouwburg Velsen
Ruud en Truus Gornelisse, beheerders Ruine van Brederode Nico de Mie, Gemeente Dordrecht Bart van Mossel, Directeur Leidse Schouwburg Johan Veenstra, Directeur Theater Twee Hondjes, Hellevoetsluis Klaas Overdam, ex-directeur Uit in Vlissingen Frank van Iersel, Directeur Uit in Vlissingen Frank Migchielsen, Directeur Laurenskerk Rotterdam Oscar Wibaut, Directeur Koninklijke schouwburg Den Haag Albert Krielen, Directeur Stadsschouwburg Nijmegen Pieter Erkelens, Directeur Theater de Flint, Amersfoort Cees Langeveld, Directeur Chasse-theater, Breda
493
‘Vader vergeef het hen, zij weten niet wat zij doen’, Checkpoint, Ramallah 2004
494
‘Ceci n’est pas un camion terroriste’, Calais 2006
2007-2008
TOEKOMSTPLANNEN
HEEFT THEATER NOMADE TOEKOMST ? Theater Nomade trekt langs de rand van de afgrond. Wij hebben ook voor de toekomst een serie prachtige plannen, maar de incidentele subsidiebasis maakt haar voortbestaan onzeker. Wij bieden ondermeer de subsidiegevers deze bundel aan en vragen hen op basis van de geleverde prestaties de volgende projecten te kunnen uitvoeren.
CYRANO DE BERGERAC Het 9de deel in de serie locatieprojecten. De Franse romantische klassieker over de dichtende en vechtende edelman met de lange neus en zijn Hoofse liefde voor Roxane. Een echte Cyrano in historische enscenering, met prachtige 17e eeuwse muziek op monumentale toplocaties. 60 voorstellingen, 15 locaties, uitvoering: 2007. RÉPRISE GIJSBREGHT VAN AEMSTEL Dankzij het grote succes. Een reprise van Vondels’ originele klassieker in een eigenzinnige bewerking. De ondergang van het Amsterdam van 1304, compleet met levende muziek. Een noodzakelijke inburgeringscursus voor de autochtone Nederlander. Op te voeren in theaterzalen en op bijzondere historische locaties in Nederland. Najaar 2007 FOKKER Het 10de deel in de serie Hollandse locatieprojecten. Een project over de Nederlandse vliegtuigbouwer Anthony Fokker en het verlangen van Icarus. Met origineel documentair materiaal over de beginjaren van de Nederlandse luchtvaart. Op bijzondere historische locaties in Nederland. 60 voorstellingen, 15 locaties, uitvoering: 2008
495
Colofon
Titel Theater Nomade 1984-2006, Verzameld Theaterwerk Ab Gietelink
Auteur/ Samenstelling Ab Gietelink
Fotografie Hans Boerrigter ea.
Vormgeving programmakaarten Casper Klaasse
Digitalisering Hobbe Faber
Eindcorrectie Arnt van der Grijp Maria Bergshoeff
Vormgeving boek Will van Gemert
Drukkerij Wilco b.v. Amersfoort
Trefwoorden: theater, nederlandse letterkunde, politiek, geschiedenis, verzameld werk. ISBN-10: 90-806423-4-7 ISBN-13: 978-90-806423-4-8
Uitgave Stichting Nomade Postbus 10677, 1001 ER Amsterdam Tel. 020-6941082
[email protected] www.theaternomade.nl Augustus 2006
496
