KIES HET LEVEN In 2010, nu al weer drie jaar geleden, mocht ik genieten van een studieverlof. Ik heb mij toen bezig gehouden met de vraag hoe we kerk kunnen zijn in een zo sterk veranderende samenleving en hoe wij zelf mee veranderen. In dat kader staat onderstaand artikel. Het is wellicht wat lang voor een meditatie in het kerkblad, maar het lijkt mij met het oog op de huidige situatie in HoogezandSappemeer nog de moeite waard. Op enig moment horen we Mozes tegen het volk zeggen: ‘u staat voor de keuze tussen leven en dood, tussen zegen en vloek. Kies voor het leven, voor uw eigen toekomst en die van uw nakomelingen’ (Deuteronomium 30: 19). Wij kunnen kiezen, nog steeds. Wanneer wij als gezin bij elkaar zijn met zijn vijven (of ondertussen met zeven), wat steeds minder gebeurt, maar dan is dat zo nu en dan best spannend. Want de verschillen zijn vrij groot, zowel waar het gaat om karakter, manieren van doen als in opvattingen over ethiek en politiek. Ik zeg wel eens gekscherend: wij doen veel dingen samen, maar ook dan doen we het allemaal op onze eigen manier. Dat valt niet altijd mee, want soms lopen de wensen, manieren, opvattingen wel erg uiteen, maar de kracht is dan toch altijd weer om elkaar vast te houden, om je in alle verscheidenheid verbonden te weten met elkaar als gezin, als familie. In de eerste christelijke gemeenschappen die ontstonden na de dood van Jezus komt mij dat beeld ook naar voren. In Jeruzalem zochten de navolgers van Jezus Christus elkaar op en binnen de joodse gemeenschap vormden zij een bijzondere groep joden. In Antiochie, een flink stuk boven het land Israël ontstaat de eerste christelijke gemeenschap buiten het joodse territorium. Joden en niet-joden maken er deel van uit. Vanuit Antiochie trekken ‘zendingswerkers’ twee aan twee het land in om mensen te winnen voor Christus. Één van de dingen die daarbij zeer opvallend is betreft het verlangen om samen op te trekken en de verscheidenheid niet te laten varen, maar als een gegeven te beschouwen. Dat geldt zowel intern, binnen de gemeenten, als extern, tussen de gemeenten. Paulus schrijft daar voortdurend over in zijn brieven aan gemeenten en probeert nadrukkelijk te verbinden zonder de verscheidenheid tekort te doen. Er was vrij veel contact tussen de gemeenten en de mensen die dat onderhielden noemden ze ‘sunergoi’, verbindingsofficieren, mensen die als inzet hebben verbinding te maken zowel tussen de gemeenten onderling als binnen de gemeenten. Inderdaad, er waren vele conflicten, al meteen, met name over de verhouding tussen de joodse traditie en de manier waarop niet-joden in de christelijke gemeente zich daaraan moesten houden: besnijdenis, voedselwetten etc. Het verhaal wil dat Paulus in Antiochie was en met vele anderen aan tafel ging en dat een aantal zich terugtrok van de maaltijd, vanwege de aanwezigheid van niet-joden en het gevaar van besmetting: Paulus schijnt woedend te zijn geworden. Dat doe je niet. Je loopt niet bij elkaar vandaan, integendeel. Verbinden is een belangrijke voorwaarde om het leven te vinden; verdeeldheid is kiezen voor de dood. Mechteld Jansen schrijft dat het levensnoodzakelijk is voor de kerk van dit moment om te verbinden. Dat geldt natuurlijk in de eerste plaats intern, want er is geen gemeente die geen verscheidenheid heeft; zij ziet overigens ook niets in gemeenten waar alle mensen het met elkaar eens zijn; we zijn aan elkaar gegeven als mensen in alle diversiteit en er wordt van ons gevraagd het met elkaar uit te houden. Verbinden geldt ook naar buiten toe, naar de samenleving, naar de andere godsdiensten en naar de mensen die daar niets mee hebben. Verbinden, dat is een keuze voor het leven, voor het leven van mensen, voor het leven van de kerk. De verscheidenheid in een gemeente is geen keuze, maar een gegeven, mensen zijn nu eenmaal verschillend; zoeken naar de mogelijkheden om te verbinden is dat wel. Persoonlijk vind ik de verscheidenheid thuis en in de gemeente wel een rijkdom en in haar boekje schreef Mechteld Jansen iets wat voor mij nieuw was, maar wat mij wel aanspreekt. Zij noemt het Koninkrijk Gods een ‘verzoende verscheidenheid’ en het leven verbonden met God als de mogelijkheid om de verscheidenheid uit te houden. Dat is onze opdracht, zeker in onze tijd. Dat wil niet zeggen dat we alles maar moeten accepteren; het wil ook niet zeggen dat alles kan en dat alle godsdiensten gelijk zouden zijn. Het Christendom is geen Islam, dat zou oppervlakkig denken zijn. Misschien kunnen we wel van de vroege kerk leren dat gemeenten elkaar van dienst kunnen zijn. Vragen, conflicten, dingen die speelden werden met elkaar uitgewisseld, waardoor van elkaars oplossingen en ervaring gebruik kon worden gemaakt. Verbinden en niet bang zijn voor elkaar, ook niet voor elkaars conflicten en eigenaardigheden. Opvallend in de vroege kerk is ook dat gemeenten over het algemeen niet groot waren. Sommigen beweren zelfs dat ze niet groter dan ongeveer 40 mensen waren en bij overschrijding van dat aantal trok een aantal mensen weg en begon ergens anders een
nieuwe gemeente. Dat gebeurt op sommige plekken nu opnieuw. Kerkplanting is een fenomeen dat in Nederland nog niet veel aandacht krijgt, maar wel gebeurt; in Londen tijdens mijn reis daar naartoe hebben we dat meegemaakt. Een gemeente die uit is op groei, veel jongeren trekt en het maximum bereikt, waarna een groep mensen eenvoudigweg huis en haard verkoopt en verlaat en in een andere wijk of stad een nieuwe gemeente begint. Zending; evangelisatie; mensen bereiken met het evangelie. Verbinden. Het blijft voor mij de vraag hoe wij daar mee aan de slag kunnen in onze tijd; waar ik mij bij thuis zou kunnen voelen; wat onze mogelijkheden zijn. In ieder geval: kies het leven, verbinden op alle mogelijke manieren, dat is noodzakelijk, daar ben ik wel van overtuigd. En daarmee hebben we het tij van onze samenleving op dit moment niet mee en zijn we misschien wel een tegenstem tegen alle individualisme, tegen alle opsplitsingen en afgeschermde circuits: de deuren open, mensen naar buiten, ervaringen naar binnen en met elkaar delen. Willen we dat, kunnen we dat, houden we dat vol en is het zinvol? En heeft deze keus te maken met die van leven en dood? Ik denk het wel. Literatuur: Mechteld Jansen – Wij zijn ‘wij’ dan Jonathan Sacks – Leven met verschil Ds. Jan Hommes
BIJ DE KERKDIENSTEN Zondag 13 oktober 2013 Kindernevendienst
Damkerk Hoogezand - 10.00 uur H.A. Ds. J. Hommes De Burcht - 10.00 uur Ds. E. Fokkert
Zondag 20 oktober 2013 Gezamenlijke dienst
Damkerk Hoogezand - 10.00 uur Drs. R. Fortuin De Burcht - 10.00 uur Drs. T. Scheeres-Feitsma
Zondag 27 oktober 2013 Gezamenlijke dienst Kindernevendienst
Ontmoetingskerk Sappemeer - 09.30 uur Ds. E. Noort De Burcht - 10.00 uur Dhr. A.A. Lever
Zondag 03 november 2013
Damkerk Hoogezand - 10.00 uur Ds. W. Spoelstra-Postmus De Burcht - 10.00 uur Mw. L. Riezebos
Zondag 10 november 2013 Kindernevendienst Oogstdankdienst
Damkerk Hoogezand - 10.00 uur Ds. R. Fortuin De Burcht - 10.00 uur Dhr. S. de Boer
Zondag 17 november 2013
Damkerk Hoogezand - 10.00 uur Ds. R.J. Immink De Burcht - 10.00 uur Drs. T. Scheeres-Feitsma
Elke week oppasdienst voor kinderen van 0-6 jaar. Voor actuele gegevens over kerkdiensten, agenda en meer kunt u onze website bezoeken: www.damkerk.nl
ALGEMENE GEGEVENS (Post)adres: Hoofdstraat 4, 9601 EH HOOGEZAND e-mail:
[email protected] website: www.damkerk.nl Rekeningnummer: 47.52.34.774 t.n.v. Hervormde Gemeente H-S-K. Dit rekeningnummer gebruiken voor Actie Kerkbalans en collectebonnen. Rekeningnummer: 63.58.15.044 t.n.v. CvK Hervormde Gemeente H-S-K. Dit rekeningnummer gebruiken voor speciale collectes en de solidariteitskas. (Voor diaconie zie verderop.) Predikanten Interim-predikant (samen met de Ontmoetingskerk): Ds. J. Hommes Ds. M.L. Hop - ouderenpastoraat (beperkte werktijd) Kerkenraad Dhr. S. Dijkman, scriba Kerkelijk bureau Adres, telefoon en e-mail: zie (post)adres Mw. T. Laning College van kerkrentmeesters Dhr. J. Wolthuis Rekeningnummer, zie (post)adres College van diakenen Dhr. A. Stalman, secr. IBAN nr.: NL64 RABO 0379 1616 21 t.n.v. diaconie Herv. Gem. Hgz. Sapp. Kr.w. Autodienst Mw. R. Boog Kerkgebouw DAMKERK / Vonkzaal Hoofdstraat 2-6, 9601 EH HOOGEZAND Beheerder, mw. G. Smit Begraafplaatsen Stichting Bijzondere Begraafplaatsen Hoogezand-Sappemeer Adres en telefoon: zie (post)adres
Mw. N. de Boer Geopend: donderdag van 9.00 - 12.00 uur Pastoraat Predikanten en ouderlingen brengen geregeld huisbezoeken. Wilt u een afspraak maken voor een huisbezoek, dan kunt u hen rechtstreeks bellen of dit doorgeven via uw contactpersoon. Ziekenhuisbezoek gebeurt in de regel op dinsdag, wilt u, als dat mogelijk is, opname tijdig melden? Bij afwezigheid van de predikanten, kunt u in dringende gevallen contact opnemen met: Mw. A. Blaauw Mw. T. Laning Mw. H. van Veelen Mw. M. Jager Doop Een aantal malen per jaar wordt de heilige doop bediend in een zondagse kerkdienst. Voor het maken van een afspraak wordt u verzocht tijdig contact op te nemen met de predikant. Uitvaart Er is een informatieblad beschikbaar over de pastorale betrokkenheid vanuit de kerkelijke gemeente bij een begrafenis of crematie. Hierin vindt u informatie over een uitvaartdienst en over pastorale zorg. Dit vouwblad kunt u verkrijgen via het kerkelijk bureau. Nabestaanden kunnen te allen tijde contact opnemen met de predikanten voor het maken van afspraken over een uitvaartdienst. Kerknieuws Jaarabonnement 2013: € 15,60 Redactie: Mw. A. Faber Mw. G. Nieswaag e-mail:
[email protected] Het volgend nummer zal verschijnen op woensdag 13 november 2013. Alle kopij voor dat nummer moet binnen zijn uiterlijk dinsdag 29 oktober vóór 20.00 uur bij bovenstaand adres. TER OVERDENKING KIES HET LEVEN In 2010, nu al weer drie jaar geleden, mocht ik genieten van een studieverlof. Ik heb mij toen bezig gehouden met de vraag hoe we kerk kunnen zijn in een zo sterk veranderende samenleving en hoe wij zelf mee veranderen. In dat kader staat onderstaand artikel. Het is wellicht wat lang voor een meditatie in het kerkblad, maar het lijkt mij met het oog op de huidige situatie in HoogezandSappemeer nog de moeite waard. Op enig moment horen we Mozes tegen het volk zeggen: ‘u staat voor de keuze tussen leven en dood, tussen zegen en vloek. Kies voor het leven, voor uw eigen toekomst en die van uw nakomelingen’ (Deuteronomium 30: 19). Wij kunnen kiezen, nog steeds. Wanneer wij als gezin bij elkaar zijn met zijn vijven (of ondertussen met zeven), wat steeds minder gebeurt, maar dan is dat zo nu en dan best spannend. Want de verschillen zijn vrij groot, zowel waar het gaat om karakter, manieren van doen als in opvattingen over ethiek en politiek. Ik zeg wel eens gekscherend: wij doen veel dingen samen, maar ook dan doen we het allemaal op onze eigen manier. Dat valt niet altijd mee, want soms lopen de wensen, manieren, opvattingen wel erg uiteen, maar de kracht is dan toch altijd weer om elkaar vast te houden, om je in alle verscheidenheid verbonden te weten met elkaar als gezin, als familie. In de eerste christelijke gemeenschappen die ontstonden na de dood van Jezus komt mij dat beeld ook naar voren. In Jeruzalem zochten de navolgers van Jezus Christus elkaar op en binnen de joodse gemeenschap vormden zij een bijzondere groep joden. In
Antiochie, een flink stuk boven het land Israël ontstaat de eerste christelijke gemeenschap buiten het joodse territorium. Joden en niet-joden maken er deel van uit. Vanuit Antiochie trekken ‘zendingswerkers’ twee aan twee het land in om mensen te winnen voor Christus. Één van de dingen die daarbij zeer opvallend is betreft het verlangen om samen op te trekken en de verscheidenheid niet te laten varen, maar als een gegeven te beschouwen. Dat geldt zowel intern, binnen de gemeenten, als extern, tussen de gemeenten. Paulus schrijft daar voortdurend over in zijn brieven aan gemeenten en probeert nadrukkelijk te verbinden zonder de verscheidenheid tekort te doen. Er was vrij veel contact tussen de gemeenten en de mensen die dat onderhielden noemden ze ‘sunergoi’, verbindingsofficieren, mensen die als inzet hebben verbinding te maken zowel tussen de gemeenten onderling als binnen de gemeenten. Inderdaad, er waren vele conflicten, al meteen, met name over de verhouding tussen de joodse traditie en de manier waarop niet-joden in de christelijke gemeente zich daaraan moesten houden: besnijdenis, voedselwetten etc. Het verhaal wil dat Paulus in Antiochie was en met vele anderen aan tafel ging en dat een aantal zich terugtrok van de maaltijd, vanwege de aanwezigheid van niet-joden en het gevaar van besmetting: Paulus schijnt woedend te zijn geworden. Dat doe je niet. Je loopt niet bij elkaar vandaan, integendeel. Verbinden is een belangrijke voorwaarde om het leven te vinden; verdeeldheid is kiezen voor de dood. Mechteld Jansen schrijft dat het levensnoodzakelijk is voor de kerk van dit moment om te verbinden. Dat geldt natuurlijk in de eerste plaats intern, want er is geen gemeente die geen verscheidenheid heeft; zij ziet overigens ook niets in gemeenten waar alle mensen het met elkaar eens zijn; we zijn aan elkaar gegeven als mensen in alle diversiteit en er wordt van ons gevraagd het met elkaar uit te houden. Verbinden geldt ook naar buiten toe, naar de samenleving, naar de andere godsdiensten en naar de mensen die daar niets mee hebben. Verbinden, dat is een keuze voor het leven, voor het leven van mensen, voor het leven van de kerk. De verscheidenheid in een gemeente is geen keuze, maar een gegeven, mensen zijn nu eenmaal verschillend; zoeken naar de mogelijkheden om te verbinden is dat wel. Persoonlijk vind ik de verscheidenheid thuis en in de gemeente wel een rijkdom en in haar boekje schreef Mechteld Jansen iets wat voor mij nieuw was, maar wat mij wel aanspreekt. Zij noemt het Koninkrijk Gods een ‘verzoende verscheidenheid’ en het leven verbonden met God als de mogelijkheid om de verscheidenheid uit te houden. Dat is onze opdracht, zeker in onze tijd. Dat wil niet zeggen dat we alles maar moeten accepteren; het wil ook niet zeggen dat alles kan en dat alle godsdiensten gelijk zouden zijn. Het Christendom is geen Islam, dat zou oppervlakkig denken zijn. Misschien kunnen we wel van de vroege kerk leren dat gemeenten elkaar van dienst kunnen zijn. Vragen, conflicten, dingen die speelden werden met elkaar uitgewisseld, waardoor van elkaars oplossingen en ervaring gebruik kon worden gemaakt. Verbinden en niet bang zijn voor elkaar, ook niet voor elkaars conflicten en eigenaardigheden. Opvallend in de vroege kerk is ook dat gemeenten over het algemeen niet groot waren. Sommigen beweren zelfs dat ze niet groter dan ongeveer 40 mensen waren en bij overschrijding van dat aantal trok een aantal mensen weg en begon ergens anders een nieuwe gemeente. Dat gebeurt op sommige plekken nu opnieuw. Kerkplanting is een fenomeen dat in Nederland nog niet veel aandacht krijgt, maar wel gebeurt; in Londen tijdens mijn reis daar naartoe hebben we dat meegemaakt. Een gemeente die uit is op groei, veel jongeren trekt en het maximum bereikt, waarna een groep mensen eenvoudigweg huis en haard verkoopt en verlaat en in een andere wijk of stad een nieuwe gemeente begint. Zending; evangelisatie; mensen bereiken met het evangelie. Verbinden. Het blijft voor mij de vraag hoe wij daar mee aan de slag kunnen in onze tijd; waar ik mij bij thuis zou kunnen voelen; wat onze mogelijkheden zijn. In ieder geval: kies het leven, verbinden op alle mogelijke manieren, dat is noodzakelijk, daar ben ik wel van overtuigd. En daarmee hebben we het tij van onze samenleving op dit moment niet mee en zijn we misschien wel een tegenstem tegen alle individualisme, tegen alle opsplitsingen en afgeschermde circuits: de deuren open, mensen naar buiten, ervaringen naar binnen en met elkaar delen. Willen we dat, kunnen we dat, houden we dat vol en is het zinvol? En heeft deze keus te maken met die van leven en dood? Ik denk het wel. Literatuur: Mechteld Jansen – Wij zijn ‘wij’ dan Jonathan Sacks – Leven met verschil Ds. Jan Hommes
SAMEN VERDER De gezamenlijke gemeenteavond op 12 september in het Brandpunt bij de Ontmoetingskerk was goed bezocht. Ik hoop dat iedereen ook het gevoel heeft gehad te kunnen vragen en zeggen wat hij of zij kwijt wilde. Op deze avond hebben we de stap gezet naar de benoeming van een beroepingscommissie, die een dezer dagen zal zijn geformeerd. De profielen van gemeenten en predikant zijn besproken en de verdere gang naar meer samenwerking is besproken. Een paar opmerkingen nog hierover. De gemeente vond dat in het profiel van de predikant (naast het gegeven dat er zowel naar een man als naar een vrouw gezocht kan worden) moest worden opgenomen dat de gemeenteleden enthousiast worden opgeroepen mee te doen. Hier ligt wellicht een taak voor de predikant. De toerusting vonden sommigen ontbreken: dat is met name belangrijk gezien de grote verscheidenheid in de gemeente. En sluit je met de roep om een ervaren predikant jongeren die het misschien heel goed zouden kunnen niet uit? Voor de duidelijkheid: een predikant heeft geen proeftijd en kan niet worden beroepen voor een half jaar. Het is duidelijk dat er een gezamenlijk kerkblad moet en zal komen. De voorzitters van beide kerkenraden overleggen met de redacties hoe dat mogelijk wordt gemaakt. De volgende stap in het samengaan is het samen vergaderen van beide kerkenraden en het samen verantwoordelijkheid dragen. Dat wordt geregeld in de nieuwe federatieregeling. Er blijven twee kerkenraden bestaan, dat is formeel de situatie, omdat we nog niet zijn gefuseerd. Wel trekken we met elkaar op alsof we één zijn. We hebben geen tijdpad voor het volledig samengaan. Het is belangrijk dat het proces zorgvuldig wordt uitgevoerd en dat heeft prioriteit. Gaat het niet te snel? Het is belangrijk de vaart er in te houden, maar evenzeer om het goed te doen. Daarom roepen we gemeenteleden ook zeker op om te reageren op de stappen die worden gezet, het liefst in de vorm van in gesprek gaan met elkaar. Als interim-predikant ben ik daarvoor altijd beschikbaar. Er klonken ook wat vragen en opmerkingen over de belijdenisgeschriften en de manier waarop de bijbel wordt gelezen. Het valt mij persoonlijk op dat deze opmerkingen worden gemaakt. Het mag duidelijk zijn dat de verschillen in de gemeente groot zijn en dan gaat het met name om het omgaan met belijdenis en Schrift. Het verdient aanbeveling daarover met elkaar in gesprek te gaan en niet te snel uit te gaan van één bepaalde manier van lezen. Na de pauze spraken we in een aantal groepen over verschillende onderwerpen, die waren geformuleerd met het oog op de toekomst van de gemeente: waar moeten we rekening mee houden en wat vinden de gemeenteleden belangrijk. We spraken over het lezen van de Bijbelverhalen ter inspiratie en bemoediging op onze weg als zinzoekers. Vertelling en uitleg moeten raken aan onze werkelijkheid, dat is belangrijk, want daarin leven wij. Daarin komt al iets tot uitdrukking over de verscheidenheid: mensen maken verschillende dingen mee in hun leven en lezen de verhalen verschillend, voelen zich soms ook op andere manieren verbonden met God en Jezus. De eredienst is in dit verband van groot belang, want dat is de plek voor bezinning en dat is de plek dat de verhalen klinken. Mooi vond ik ook de verschillende verhalen die mensen raken: voor de een is Prediker een bron van inspiratie, voor de ander meer het evangelie, voor de een is de kern bijvoorbeeld de tekst uit Galaten 5 over de liefde, voor de ander de verhalen over de Geest. Het is duidelijk dat iedereen vanuit het evangelie ‘omzien naar elkaar’ een belangrijke notie vindt. Dat hebben we georganiseerd in het pastoraat middels de mensen die contactpersoon zijn en ook in het diaconale werk, waarmee we naar buiten kijken en treden. De verscheidenheid wordt vaak genoemd, misschien verdient het aandacht om daar apart nog eens over te spreken, want wat bedoelen we daar precies mee. In ieder geval vonden gemeenteleden dat het van belang is jongeren een plek te geven in de eredienst. Al met al levendige gesprekken in de groepen en stof tot nadenken voor een ieder, ook voor de kerkenraad. De besluiten om samen op te trekken zijn genomen, nu moeten we ons afvragen hoe onze nieuwe gemeente vorm gaat krijgen. Hoe gaan we om met de verschillen, hoe gaan we de diensten vorm geven, hoe willen wij dat de mensen buiten de kerk ons gaan zien en is dat wel zo nodig? Allemaal vragen voor wat komen gaat en hopelijk gaan we die gesprekken gezamenlijk voeren. U mag mij er toe uitnodigen, wij zullen proberen dat naar u toe ook te doen. Een goed bezochte gemeenteavond en ik hoop dat u er door geïnspireerd en bemoedigd bent geraakt. Van uw interim-predikant ds. Jan Hommes
WIJ GEDENKEN JANTJE HEIS-BOEKHOUDT, geboren op 25 mei 1923 te Musselkanaal en overleden op 5 september 2013 in verzorgingshuis Voor Anker. Jantje Heis was volgens haar kinderen een lieve vrouw, die met toewijding zorgde voor haar gezin, maar die ook wist wat ze wilde. Naast haar gezin waren het geloof en de kerk heel belangrijk voor haar waren. Ze was op allerlei manieren verbonden met de kerk en had aan haar geloof veel steun op de momenten dat ze dat nodig had. Ze was lid van de vrouwenvereniging Tabitha en van het Chr. Gemengd Koor Soli Deo Gloria. Toch had ze jarenlang een zwakke gezondheid met ziekenhuisopnames en operaties. Ze kwam er iedere keer weer bovenop totdat ze na een val in haar huis opnieuw geopereerd werd en in De Burcht terecht kwam. Daar ging ze steeds verder achteruit totdat voor haar op 5 september het einde kwam. Bij de crematieplechtigheid op 9 september hebben we Psalm 23 gezongen en gelezen en God gevraagd als een herder voor haar te zorgen en over de grenzen van de dood heen bij haar te blijven. Wij wensen de kinderen, kleinkinderen en achterkleinkinderen veel steun en kracht van Godswege toe bij het verwerken van hun verlies. JAN HINDRIK BOS, geboren op 24 juni 1918 te Slochteren en overleden op 19 september 2013 in verzorgingshuis De Burcht. Jan Bos woonde jarenlang met zijn vrouw aan de Kees de Haanstraat in Sappemeer. Helaas kreeg zijn vrouw in 2000 een hersenbloeding, waardoor ze samen in De Burcht terecht kwamen, waar hij haar 5 jaar lang met veel liefde heeft bijgestaan. Na haar overlijden moest hij vanwege de nieuwbouw van De Burcht naar de Reensche, maar door zijn afnemende gezondheid en krachten keerde hij toch weer terug naar De Burcht. Nadat hij op 25 augustus gevallen was, ging hij steeds meer achteruit totdat hij op 19 september zacht en kalm overleed. De crematieplechtigheid vond plaats in Groningen, waar gesproken werd over Psalm 23, die ook aan Jan Bos veel troost en bemoediging gegeven heeft in de wetenschap dat God nooit ver weg is, maar altijd vlakbij en naast ons. Wij wensen de kinderen, kleinkinderen en achterkleinkinderen toe dat ook zij troost mogen vinden in deze woorden. Ds. Margreet Hop
VAN DE KERKENRAAD Verslag kerkenraad ma. 16 september 2013 Een korte vergadering. Dat het weinig voorstelde mag ik niet zeggen want het was juist een zeer belangrijke. Enig agendapunt was feitelijk de verkiezing leden van de beroepingscommissie uit onze gemeente. Diverse gemeenteleden hadden namen gemeld en daaruit diende een keuze te worden gemaakt. Totaal 25 stuks ! Vanuit de kerkenraad kon één lid worden verkozen en de resterende drie uit de gemeente. Zowel Ontmoetingskerk als Damkerk kunnen ieder 4 personen voordragen. Zodoende komen we op 8 met extra iemand met bijzondere kwaliteiten als voorzitter. Totaal dan 9 leden. Na schriftelijke stemming rolden er vier namen uit die ik u helaas nog niet kan doorgeven. Betrokkenen moeten immers ook nog gevraagd worden. Dat laatste proces loopt nog. Begin oktober zult u nader worden geïnformeerd. Ook een voorzitter is nog niet bekend. Daarover zouden we later die avond in de gezamenlijke kerkenraad spreken. Ook dat hoort u binnenkort. Tot zover dan eerst.
Verslag gezamenlijke kerkenraad 16 september 2013 Na ieders eigen kerkenraadvergadering - zie het andere verslag - zaten daarna een 26 tal leden om de tafels voor verder beraad. Onderwerp van gesprek was o.m. het doornemen van de door Ds. Hommes opgestelde documenten over de federatievorming en gezamenlijk aan te trekken predikant. De profieltekst voor de predikant wordt iets verruimd. Niet meer het begrip “aantoonbare ervaring“ als speerpunt doch ook iemands enthousiasme voor de te wachten taak kan bepalend zijn.
Dan de zg “plaatselijke regelingen”. Hierin staan afspraken over de te voeren procedures en handelingen in ieders gemeente, waarbij we steeds de kerkordelijke bepalingen in acht dienen te nemen. Vaak zijn die verplicht doch je mag er soms van afwijken. Het aantal kerkenraadsleden wordt o.m. in deze plaatselijke regelingen vastgesteld. Als we nu voor beide gemeenten die optellen hebben we feitelijk te veel ambtsdragers om goed te kunnen functioneren. Vergadertechnisch een onmogelijke zaak om - als ieder er is - met ongeveer 40 personen gelijktijdig te vergaderen. De aantallen worden dan ook aangepast en u zult daarover tzt nader worden geïnformeerd. In 2014 zullen we zoveel mogelijk per maand één gezamenlijke dienst houden. De preekvoorzieners Terbijhe en Redelaar hebben al voor een groot gedeelte voorgangers voor alle diensten dat jaar aangetrokken, doch ze zullen daarin nu dus moeten snijden. Ook de gekozen beroepingscommissieleden uit ieders gemeente werden genoemd en zullen worden benaderd. De gehouden gemeenteavond werd doorgelicht en besproken, waarbij met name de communicatie vanuit de kerkenraad naar de gemeenten werd benadrukt. Via Kerknieuws/Samenspraak/Website met heldere informatie deze er bij betrekken. In de toekomstige gezamenlijke diensten zullen ambtsdragers van beide gemeenten participeren, waarbij de verantwoordelijkheid voor de diensten bij de ontvangende gemeente zal liggen. Er zal worden gewerkt aan gezamenlijke groothuisbezoeken in de 1 e helft van 2014 en er komt overleg over een gezamenlijk kerkblad. Allerlei andere zaken passeerden nog de revue. De hoofdzaken heb ik hopelijk zoveel mogelijk hierboven benoemd. Om ruim 22.00 uur was de tijd op en hadden we voorlopig genoeg stof tot ons genomen om verder over na te denken. Thuis heb ik nog een borrel genomen. Als het ware een prosit op de te wachten toekomst. S. Dijkman
VAN DE DIACONIE Zondag 10 november is de oogstdankdienst. Er zal dan weer van alles te koop zijn in de Vonkzaal na de dienst. Wilt u uw bijdrage leveren voor de verkoop, dan kunt u dat op zaterdag 9 november tussen 11.00 en 12.00 uur brengen in de Vonkzaal. De opbrengst gaat naar een goed doel, maar dat heeft de diaconie nog in beraad. Zodra daar meer over bekend is dan hoort u dat. Namens de diaconie, Hannie Keizer
OPBRENGSTEN COLLECTES 25 augustus 1e collecte, diaconie (eigen diaconie) € 121,17 2e collecte (pastoraat en eredienst) € 91,24 Uitgangscollecte (onderhoud en expl. gebouwen) € 105,55 1 september 1e collecte, diaconie (broodnodig) € 334,28 2e collecte (pastoraat en eredienst) € 151,40 Uitgangscollecte (onderhoud en expl. gebouwen) € 126,64 8 september 1e collecte, diaconie (st. Lilianefonds) € 79,15 2e collecte (pastoraat en eredienst) € 54,25 Uitgangscollecte (onderhoud en expl. gebouwen) € 58,35 15 september 1e collecte, diaconie (bloemengroet) € 89,51 2e collecte (pastoraat en eredienst) € 73,10 Uitgangscollecte (onderhoud en expl. gebouwen) € 63,80 22 september 1e collecte, diaconie (Cliniclowns)
€ 93,47
2e collecte (pastoraat en eredienst) € 71,39 Uitgangscollecte (onderhoud en expl. gebouwen) € 64,25 Giften: Dhr. C. € 10,00 bestemd voor de kosten van de Kerkomroep. Tha. € 100,- voor aanschaf nieuwe liedboeken.
COLLECTEBONNEN Verkrijgbaar in vellen van: 30 bonnen van € 0,25 = € 7,50; 30 bonnen van € 0,50 = € 15,00; 20 bonnen van € 0,75 = € 15,00; 15 bonnen van € 1,00 = € 15,00. Vermeldt bij de omschrijving het aantal vellen en om welke bonnen het gaat. Deze kunnen besteld worden via bankrekening nr. 47.52.34.774 t.n.v. Hervormde gemeente H-S-K, Hoofdstraat 4, Hoogezand. Nadat het geld is bijgeschreven worden de collectebonnen bij u thuis bezorgd. Voor vragen kunt u contact opnemen met Trijnie Laning, tel. 322 154 (privé).
INLOOPOCHTENDEN De komende inloopochtenden zijn op: Maandag Woensdag Maandag Woensdag Maandag
14 oktober 23 oktober 28 oktober 6 november 11 november
Plaats: voorkamer van het Damkerkcomplex. Van 09.30 tot 11.30 uur.
ZENDING (POSTZEGELS) De vakanties zijn grotendeels weer achter de rug en de winterperiode is in aantocht. We gaan er weer tegenaan en we hopen een vruchtbare periode te hebben. We starten met een bedrag van € 528 op de rekening. Hopelijk kunnen we met elkaar er een bedrag van 4 cijfers van maken. Fam. Smallenbroek
OP BEZOEK BIJ JAN WILTS Met ca. 25 contactpersonen uit wijk Oost en West hebben we op woensdag 18 september een bezoek gebracht aan Jan Wilts in Noorddijk, in zijn pastorie met zalencentrum genaamd ‘Kerkenheem’. Wij werden hartelijk ontvangen door Jan en de voorzitster van de Kerkrentmeesters in de prachtig verbouwde boerderij. We troffen het goed want alles was net klaar en de officiële opening van het gebouw stond gepland voor de vrijdag daarop. De verf was nog nat! Geweldig hoe authentiek en modern met elkaar gecombineerd kunnen worden. Veel glas maar ook nog de originele houten balken waarin de ringen nog zaten waar de koeien aan hebben gestaan. Antje had heerlijke appel- en pruimentaart gebakken voor bij de koffie. Na de koffie zijn we naar de naastgelegen Stefanuskerk gelopen waar de Kerkrentmeester ons iets verteld heeft over de historie van deze kerk die stamt uit de 13e eeuw, maar vooral in de 16/17eeuw zijn oorspronkelijke vorm kreeg. De kerk wordt opgesierd door vier gebrandschilderde ramen en een (te) groot orgel.
Bijgaande foto is genomen voor de ingang van de kerk. Na een afsluitend drankje gingen we weer huiswaarts, natuurlijk met weemoed maar wetende dat Jan en Antje goed terecht gekomen zijn in de gemeente Damsterboord. We hebben het met onze eigen ogen gezien! Ada Faber
DE STICHTING BIJZONDERE BEGRAAFPLAATSEN HOOGEZAND-SAPPEMEER EN OMSTREKEN e-mail:
[email protected] • website: www.bijzonderebegraafplaatsen.nl De Stichting Bijzondere Begraafplaatsen Hoogezand-Sappemeer en omstreken heeft 6 begraafplaatsen in haar beheer. Wij zijn op zoek naar één of twee vrijwilligers als Contactpersoon voor de begraafplaats Sappemeer-Kerk/Sappemeer-Oost Van belang is o.m.: - Affiniteit met begraafplaatsen - Regelmatig een rondje over de begraafplaats willen maken om uitbestede werkzaamheden (gras maaien, heg knippen, etc.) te beoordelen/controlen en eventuele onregelmatigheden te constateren. - Contactpersoon zijn voor nabestaanden, grafdelver, steenhouwer, etc. - 5 à 6 vergaderingen per jaar van de stichting willen bezoeken. Wilt u meer informatie over dit boeiend stuk vrijwilligerswerk, dan kunt u contact opnemen met Margriet Topper of Albert Jan Post LOKAAL LIEDBOEKNIEUWS (2) De liedboekwerkgroep is na de vakantie weer met frisse moed gestart om de introductie van het nieuwe liedboek in onze beide gemeenten voor te bereiden. De invoering van het liedboek zal niet op stel en sprong gaan, maar geleidelijk plaatsvinden. Op donderdag 7 november staat een bijeenkomst gepland in de Ontmoetingskerk waarin we samen met kerkmusicus Henk de Vries uit Zuidbroek een interessante ontdekkingstocht door het nieuwe liedboek zullen maken. De nieuwe bundel kent een grotere diversiteit aan liederen dan de vorige versie en bevat ook teksten ter overdenking. Deze avond biedt een unieke mogelijkheid om kennis te maken met een nieuwe schat aan liederen waarvan we verscheidene zullen zingen. We willen hiervoor ook andere kerken uit de gemeente Hoogezand-Sappemeer uitnodigen. Verder wordt er op zondag 1 december een gezamenlijke zangdienst gehouden in de Damkerk waarin het nieuwe liedboek centraal zal staan. Medewerking wordt verleend door de Kantorij Kielwindeweer onder leiding van Evert-Jan Krause. Aanvang: 10.00 uur. U/Jij bent van harte welkom op beide bijeenkomsten. Tot slot van dit bericht een oproep: Om het nieuwe liedboek beter te leren kennen, willen we graag in contact komen met gemeenteleden die een instrument bespelen. Een (blok)fluit, gitaar, viool, piano, het maakt niet uit. Bent u, ben jij enthousiast en zou u/jij met het eigen instrument tijdens de dienst een leuk lied willen voorspelen, met een groepje, ouder met kind, alleen, samen met het orgel? Wim Lever (de helft van het duo dat regelmatig met accordeon en viool de kerkdiensten net even anders kleurt) gaat e.e.a. op zijn eigen unieke wijze vorm geven. U/Jij kunt zich bij hem opgeven via e-mail:
[email protected], of bij Gert Hogendorf:
[email protected], Namens de liedboekwerkgroep, Jan Messchendorp
PCOB Namens de PCOB nodigt het bestuur alle leden uit voor de ledenbijeenkomst op dinsdag 22 oktober 2013 om 14.15 uur in de Vonkzaal achter de Damkerk te Hoogezand. Entree € 1,50 voor koffie of thee.
Programma: 1. Opening 2. Mededelingen 3. Pauze 4. Spreekster: mevr. Grasmeijer over "Het luisterend oor" 5. Pauze 6. Vervolg mevr. Grasmeijer 7. Sluiting Het bestuur.
SAMEN AAN TAFEL Op 8 november a.s. gaat er weer gekookt worden. Iedereen, dus jong en oud, is welkom vanaf 17.30 uur in de Vonkzaal. De kosten bedragen 3 euro. Opgave uiterlijk 3 nov. bij: Bertha Naaijer, Janny Pietersen, Jenny Brands of via
[email protected] DE STARTZONDAG VAN 22 SEPTEMBER In de Vonkzaal werden we voor aanvang van de kerkdienst opgewacht door de voorbereidingscommissie die ons verzocht een hartekreet op papier te zetten. Uitingen van (ernstige) bezorgdheid. Wat je als kerkganger bezig houdt of wat je graag zou zien veranderen. De dienst geleid door Ds. Hop werd verder ingevuld door de zanggroep van George en Martina Sopacua en Sonny en Sandra Wemay. Uiteraard zong de gemeente ook maar dat was wat statischer dan onze solisten deden. Dat dan de organist ook nog zijn eigen inbreng had spreekt voor zichzelf. De zanggroep eindigde met een swingend lied en de organist had voor het slot een Preludium en Fuga op het program die er ook mocht wezen. Al met al veel zang en muziek. Na de dienst uiteraard koffie en thee, waarna voor de achtergeblevenen de lunch. Aan het werk werden we ook nog gezet door de verdeling in een drietal groepen met keuze tussen een gespreksonderwerp uit de hartenkreten, een gedicht maken of zingen. Het laatste trok de meeste aandacht en opnieuw werd er in de kerk meegeklapt. Al met al een goede en verzorgde morgen/gedeelte middag. De commissie bedanken we en uiteraard ook de cateringgroep. Ik heb het zelfs aangedurfd twee plakjes kaas op mijn brood te doen omdat er rijkelijk voorhanden was. O ja ongeveer de helft van de kerkgangers deed mee aan het programma. De kerkdienst zelf was overigens niet zo royaal bezocht……….. Volgend jaar beter en in een misschien andere situatie als ik me niet zou vergissen. We wachten af en houden goede moed. S. Dijkman.
HUISKRING "GROEIEN IN GELOOF" Begin dit jaar zijn een aantal gemeenteleden gestart met een gespreksgroep met als doel samen te groeien in het geloof. De groep is een ‘huiskring’, dat wil zeggen, we komen samen in een ongedwongen sfeer bij een van de deelnemers thuis. Vooralsnog bestaat de groep uit 6 personen in de leeftijd tussen de 20 en 70 jaar. We komen één keer per 3 weken samen. In gezamenlijk overleg is besloten om de komende bijeenkomsten te wijden aan de kernpunten van het christelijk geloof, aan de hand van de twaalf artikelen van de Apostolische geloofsbelijdenis. We komen bij elkaar om van elkaar te leren, elkaar te bevragen, en met elkaar ervaringen uit te wisselen. Er is geen vaste kringleider/-ster; de avonden worden steeds in wisselende samenstelling door 2 vrijwilligers uit de groep voorbereid, die ook de opening en de sluiting van de avond d.m.v. een gebed of een gedicht verzorgen. Tijdens de eerste bijeenkomst na de zomervakantie hebben wij ons de vraag gesteld of er misschien bij meer gemeenteleden, van
zowel de Damkerk als de Ontmoetingskerk, belangstelling zou zijn deel te nemen aan deze groep. Geïnteresseerden zijn van harte welkom een keer mee te doen. Om een indruk te geven hoe een bijeenkomst er uit ziet hebben wij een “Agenda” bijgevoegd. Voor meer informatie of aanmelding kunt u / jij contact opnemen met: Trijnie Laning, Damkerk groeigroep - Avond 3 …die geleden heeft onder Pontius Pilatus, is gekruisigd, gestorven en begraven, nedergedaald ter helle; Opening Hoeveel stukken zijn u nodig te weten, opdat gij in dezen troost zalig leven en sterven moogt? Drie stukken. Ten eerste: hoe groot mijn zonde en ellende zij. Ten andere: hoe ik van al mijn zonde en ellende verlost worde. En ten derde: hoe ik Gode voor zulke verlossing zal dankbaar zijn. Heidelberger Catechismus, vraag 2. Starter - hel en verdoemenis http://www.youtube.com/watch?feature=player_detailpage&v=wSOQcPJslJQ#t=459s Uit de bijbel; ‘gelijkenissen’ van de verlossing De bijbel beschrijft met verschillende beelden wat Christus’ verlossingswerk voor ons betekent. Lees: Mark 10: 45; 1 Cor 6: 20; 1 Petr 1:18---1 (losprijs) Col 1:13; (bevrijding uit krijgsgevangenschap) Marc 14:22--24; Joh 1:29; Hebr. 9:11---12 (zoenoffer) Rom 5:9, 16---18; (vrijspraak) Beschrijf elke metafoor in je eigen woorden; Wat zegt elk beeld over God de Vader, God de Zoon en de mens? Discussievragen - Aan wie wordt de losprijs betaald? Van wie/wat worden we bevrijd? - Houdt God de Zoon meer van ons dan God de Vader? - Spreekt één van de bijbelse beelden voor Christus’ verlossingswerk je in het bijzonder aan? - Wat betekent het voor jou dat Jezus heeft geleden, dat hij is gekruisigd en gestorven? - Wat verandert het aan jou dat je bent ‘vrijgekocht/bevrijd/verzoend met God/vrijgesproken’? Afsluiting OOGSTDANKDIENST: 10 NOVEMBER 2013 CHAOTISCHE TAFERELEN IN BRANDPUNTZAAL Zo zou mogelijkerwijze de kop boven het artikel in een landelijk dagblad, waarvan de naam begint met een T en niet eindigt op W, er hebben kunnen uitzien. Waar gaat het hierom. Nou de gezamenlijke gemeenteavond van maandag 9 september jl. was goed bezocht - t kon minder - en dat menig aan de late kant binnenkomend gemeentelid niet direct een zitplaats vond en enigszins hopeloos om zich heen staarde, was daarvan een uitvloeisel. Dat weten we dan weer voor de volgende keer alhoewel het natuurlijk extra spannend was zo’n eerste maal met elkaar. Zeker ook door de onderwerpen: De stand van zaken in beide gemeenten, hoe is het nu en wat gebeurt er in de toekomst! Ds. Hommes gaf met beamerondersteuning toelichting en beantwoordde vragen. (Vraag: Is misschien een interruptiemicrofoon een mogelijkheid om ook achter in de zaal alles mee te krijgen?) Vanuit de zittenden werd o.m. de opmerking gemaakt dat het profiel van de te beroepen predikant op de Websites geplaatst kon worden en uiteraard ook gewoon op papier voor belangstellenden beschikbaar diende te komen.
Ook zette de vraag ons aan het denken of met de gevraagde en vereiste aantoonbare ervaring in het omgaan met een complexproces van samenvoeging slechts oudere en dus algemeen meer ervaring hebbende predikanten tot de doelgroep behoorden en zodoende jongere kandidaten zou uitsluiten. Wat me ook opviel was dat sommigen een zekere beduchtheid hadden over de toekomstige aanstelling en zich afvroegen of ook kortlopende verbintenissen met een predikant mogelijk waren. Dat is dus niet het geval zo hoorden we. Garantie krijgen we als gemeente(n) niet! Het is een zaak van vertrouwen. Je begint vol goede moed. (Het huwelijk is daar een voorbeeld van. O ja ook daar gaat het wel eens fout maar je begint altijd in goed vertrouwen). Na de pauze werd de schare die door onze beroepsschatter Pieter op 115 à 120 personen werd geschat, in 5 groepjes verdeeld en ieder met een medegedeeld gespreksonderwerp apart gezet voor onderling overleg. Er werd gesproken over Kernwaarden: WAT staat er op ons visitekaartje, WAT geloof ik, WAT betekent pastoraat, WAT betekent diaconie en WAT verstaan we onder de Eredienst. In de laatste groep deed ik mee en gemerkt werd dat er divers over werd gedacht. Ook het genoemde verschil tussen de meer liturgisch en statisch verlopende diensten in de Damkerk en de wat lossere en vrije omgang daarmee in de Ontmoetingskerk was interessant om aan te horen. Het benoemen hiervan is feitelijk al een zaak van opgebouwde vertrouwelijkheid: We kennen elkaar over en weer ondertussen al een beetje en durven dingen te benoemen. Toen de tijd op was werd er via de 5 gespreksleiders verslag gedaan van het besprokene. Ook van de rondvraag werd nog behoorlijk gebruik gemaakt doch niet alles daarvan kwam bij me over. De avond werd liturgisch afgesloten met gebed, zang en Zegen, waarna velen nog achterbleven voor een nagesprek onder genot van aangeboden spijs en drank als ik het zo eens op een minder moderne wijze mag uitdrukken. S. Dijkman
PRIJSVRAAG Met de redacties van Kerknieuws en Samenspraak zijn we op 1 oktober jl. voor het eerst bij elkaar geweest om de mogelijkheden van een gezamenlijk kerkblad te bespreken. Ieder heeft tenslotte z’n eigen vorm, omvang en ontwikkelproces maar ondanks dat gaan wij daar zeker uitkomen. Wat in ieder geval nodig is bij een nieuw gezamenlijk kerkblad is een nieuwe naam! Voor het bedenken hiervan vragen wij uw medewerking. Heeft u een goede suggestie, stuur deze dan uiterlijk 12 november a.s. naar één van de redacties. Prijs: een bos bloemen van ‘het meisje van Rustenburg’! BEROEPINGSCOMMISSIE De kerkenraad is verheugd u de namen te kunnen meedelen van de gemeenteleden die in de beroepingscommissie zullen komen. Voor de Damkerk: Hanneke Key, Ettie Smeets, Peter van der Werk en Willem Faber. Voor de Ontmoetingskerk: Ineke Knot-Veldhuis, Monique Solissa-de Wind, Roel Boers en Goos Stuut. Als voorzitter van de commissie en aanspreekpunt: Bram Blaak. PASSAGE christelijk-maatschappelijke vrouwenbeweging Afdeling Hoogezand-Sappemeer Secretariaat: Koertdien Thalen datum:
12 november 2013
plaats: Ontmoetingskerk Sappemeer spreker: Mevr. T. Frohn, Ten Boer onderwerp: Het werk van een straatpastor KERKINFORMATIE (OFFICIEEL ORGAAN VAN DE PKN) In dit nummer schreef onder de rubriek DIENSTGEHEIMEN het lid van de werkgroep Eredienst ds Kees Baggerman over de HANDDRUK naar aanleiding van de vraag: “lk ben binnenkort voor het eerst ouderling van dienst. Wat moet ik zeggen als ik de dominee een hand geef?” Ds Baggerman antwoordde: “U hoeft niets te zeggen. In ieder geval niet zoiets als 'succes' of 'sterkte'. U geeft gewoon een stevige hand en kijkt de voorganger recht in de ogen. Als u er toch iets bij wilt zeggen, wens de voorganger dan Gods zegen toe. Dat is bijbels en kort en krachtig. De voorganger zal dan 'amen' zeggen, natuurlijk niet 'dank u wel'. De handdruk is overigens wel belangrijk, en het is ook goed dat heel de gemeente het kan zien. Je kunt er aan zien dat de eredienst de verantwoordelijkheid van de kerkenraad is. Door deze handdruk laat u zien: de voorganger heeft het hier niet voor het zeggen, maar spreekt in opdracht van de hele gemeente, en in medeverantwoordelijkheid van de kerkenraad. We hebben geen heilige priesters, maar we zijn (misschien nog wel een groter gevaar) ook geen domineeskerk! De voorganger staat in het ambt en is in het bijzonder geroepen tot deze dienst, maar de hele gemeente is erbij betrokken. Dat zie je allemaal in deze handdruk. …” [De kans op misverstanden bij het lezen hiervan is m.i. heel erg groot. De kerkenraad, en daarmee de gemeente, heeft alles te zeggen over de vorm van de dienst, zeg maar: de liturgie. Vanzelfsprekend gehoord de predikant. N.B. Onze gastpredikanten mogen er van afwijken. Maar de kerkenraad heeft niets te zeggen over de inhoud van de dienst, zoals de predikant ook niet in opdracht spreekt (naar genoegen of ongenoegen) van de gemeente. Als ik Baggerman was geweest had ik de woorden “heeft het hier niet voor het zeggen, maar” hebben weggelaten. Want laat ik nu altijd hebben gedacht dat de handdruk aan het begin van een dienst het teken was, dat de voorganger Gods boodschap mag brengen naar zijn inzichten en een eenheid van de totale dienst mag maken en dus juist niet wat de kerkenraad wil, zoals in die 8 woorden kan worden gelezen. Natuurlijk kan de predikant daarbij gebruik maken van suggesties vanuit de gemeente. De handdruk achteraf zie ik als teken dat de kerkenraad weer de volledige verantwoordelijkheid over neemt.] Het nieuwe Liedboek houdt ons bezig. Nu wordt onder de titel Kleuren verkennen in het Liedboek kort ingegaan op welke stukken passen bij de kleur (of: veelkleurigheid) van onze gemeente? Wat zouden we graag willen uitproberen? Hoe maken we een keuze uit het uitgebreide repertoire? Zulk soort vragen komt aan de orde in de cursus Kleuren Verkennen - werken met een muziekprofiel, bedoeld voor predikanten en kerkmusici, taakgroepen en liturgiecommissies. Deelnemers krijgen een stappenplan aangereikt naar een muzikaal profiel en beleidsplan. De cursus wordt gegeven door een gemeenteadviseur en een kerkmusicus. Het is aan te bevelen om deel te nemen met verschillende mensen (predikant, kerkmusicus, taakgroepleden) uit één gemeente. Men kan ook kiezen voor een deel van de cursus, bijvoorbeeld als gemeenteavond of kerkenraadsdag. Informatie: www.pkn.nl/pcte. Nynke Dijkstra-Algra schrijft over Hoe maak je de kerkdienst aantrekkelijk voor 'buitenstaanders'? onder de kop 'U zit op mijn plek' en 'Al onze vestigingen elke zondag open!' Dat was de slogan van een paginagrote advertentie die de Telegraaf een aantal jaren geleden plaatste voor de Protestantse Kerk. Aanleiding was de koopzondag. De kerkdiensten zijn inderdaad 'open', voor iedereen toegankelijk. iedereen is welkom. De praktijk leert echter dat mensen niet 'zomaar' een kerkdienst bezoeken. Ze denken vaak dat het alleen voor leden is. De drempel is bovendien hoog. Wat gebeurt daar, hoe moet je je kleden, wat wordt er verwacht, mag je overal zomaar gaan zitten? Nog steeds hoor ik verhalen van mensen die geweerd werden van bepaalde plaatsen: 'U zit op mijn plek' - of die zich niet welkom voelden bij het koffiedrinken na afloop: 'lk stond er verloren bij.' Missionair gemeente-zijn begint dan ook niet bij de kerkdienst maar bij de ontmoetingen van gemeenteleden in het dagelijks leven: op hun werk, in de buurt, bij vrienden. Toch kan de kerkdienst in missionair opzicht wel een rol spelen. Toetreders vertellen dat ze geboeid werden door preken die raken aan hun dagelijkse werkelijkheid. Dat ze gastvrij ontvangen werden en ze zich makkelijk thuis voelden. Dat ze geraakt werden door een gebed. Van welkom tot koffie. Kan de eredienst missionair zijn? Hoe ziet dat er dan uit? Houden we rekening met mogelijke gasten? Daarover gaat het in twintig bijeenkomsten verspreid over het hele land vanaf 17 september tot en met 1 april. ….. 's Middags voor predikanten en 's avonds voor kerkenraadsleden, eredienstcommissies en musici. Alle bezoekers krijgen materiaal mee: bezinnend en praktisch. Bezinnend over de preek, over missionaire liederen, participatie en beleving. Praktisch: een lijst met ideeën die iedere kerkdienst meer toegankelijk kan maken voor nieuwkomers en een lijst liederen uit het nieuwe liedboek die geschikt zijn voor missionaire communicatie. Informatie: www.pkn.nl/missionair. Onder de kop Studentenpastoraat geen overbodige luxe en Als na de zomervakantie hogescholen en universiteiten weer van start
gaan, zijn ook de studentenpastores weer op hun post. Zij zijn er voor alle studenten, gelovig en niet-gelovig. Ze bieden een luisterend oor en persoonlijke ondersteuning. Geen overbodige luxe in de fase waarin jongeren vaak bezig zijn met zingevingsvragen. In het artikel wordt ingegaan op het studentenpastoraat in Maastricht en Utrecht, maar de noodzaak van dit pastoraat speelt overal. Vaak tweetalig omdat veel studies internationaal zijn en er heel veel studenten uit het buitenland zijn. 'Het studentenpastoraat sluit daarbij aan'. ' Het grootste deel van het aanbod is groepspastoraat, maar er zijn ook één op één-contacten, bijvoorbeeld in crisissituaties. Daarnaast krijgt het 'informeel pastoraat' steeds meer vorm: studenten die binnenlopen voor een praatje….. Het studentenpastoraat maakt zich het meest zichtbaar via Facebook. Alle activiteiten worden daarop aangekondigd en via dit medium worden ook afspraken gemaakt. Als studenten via internet zoeken naar studentenpastoraat komen ze terecht op een algemene website (www.studentenpastoraat-nederland.nl), die doorverwijst naar het studentenpastoraat in de verschillende steden. Het zal u niet verwonderen dat ik het BIDDEN VOOR CHRISTENEN lN EGYPTE en Kerk in Actie is geen 'goed doel'! niet kan overslaan. In het BIDDEN VOOR CHRISTENEN lN EGYPTE “Het moderamen van generale synode heeft de plaatselijke gemeenten opgeroepen om naast de zusters en broeders in Egypte te gaan staan, door te bidden voor hun samenleving en hun gemeenschap, zowel in kerkdiensten als in persoonlijk gebed. Daarnaast heeft synodescriba Arjan Plaisier een brief geschreven aan Bisschop Arseny van de Koptisch Orthodoxe Kerk in Nederland. '…. Wij willen door dit schrijven ons mede-leven met u tonen. Wij beseffen dat u op deze wijze het kruis van Christus te dragen krijgt en bidden u daarin toe dat de Heer u mag vasthouden, troosten en beschermen.' [Helaas is het gebed en de steun nog steeds nodig en niet alleen voor Egypte] Onder de kop Kerk in Actie is geen 'goed doel'! en 'Veel gemeenten collecteren voor het werk van Kerk in Actie én voor 'andere goede doelen' gaat de fondsenwerver relatiebeheer van de PKN Renate Barendrecht in op ‘Wat onderscheidt Kerk in Actie eigenlijk van die goede doelen? Hoe worden de projecten uitgezocht en gaat dat altijd goed? Drie belangrijke vragen én drie voorbeelden van successen en leermomenten” Kerk in Actie is het eigen werk van de kerk. Als missionaire en diaconale gemeenschap treedt de kerk in de voetsporen van Jezus: met een landelijke organisatie, met diakenen, met vrijwilligers en als hele plaatselijke kerkgemeenschap. Samen vormen we het lichaam van Christus, als broeders en zusters. En als één lid lijdt, lijden alle leden. Kerk in Actie verbindt mensen kerken, netwerken en organisaties wereldwijd met elkaar en versterkt de samenwerking van de partners onderling én met anderen. …- Uitgangspunt is: Kerk in Actie helpt de meest kwetsbare mensen. … We werken met partners en organisaties ter plaatse, want zij kennen de lokale situatie. De drie voorbeelden van Samenwerken met ‘locals’ slaan op 2 fouten, omdat de lokale bevolking werd genegeerd (een grote medische niet-gouvernementele organisatie bouwde een ziekenhuis op een voormalige begraafplaats, dus gewijde grond, zodat patiënten niet durfden te komen. Soms begrijpen culturen elkaar verkeerd: in het noorden van Kenia was veel vee door de droogte doodgegaan. Bij een actie om de bevolking opnieuw van vee te voorzien, zou voorrang worden gegeven aan gezinnen van alleenstaande moeders. Maar de dorpsoudsten wilden daar niet aan meewerken want als vrouwen alleen (met of zonder kinderen) leefden, werd dat gezien als een vorm van prostitutie). Maar ook een succesverhaal uit de Boliviaanse hoogvlakten zonder rivieren, weinig regen en winderosie. Toch werd een irrigatiesysteem aangelegd; de boeren werden ingeschakeld bij de aanleg ervan. 'De irrigatiesystemen zijn een zegen van de Heer. lk bedank de organiserende stichting voor de aanleg van het systeem, omdat we nu groenten kunnen produceren als ui, wortelen en sla, voor de verkoop en om zelf te eten. We kunnen nu zelfs twee keer oogsten!' Met dank voor uw aandacht, Jan R. Terbijhe
